Lomografie is een begrip dat je waarschijnlijk al eens voorbij hebt horen komen. Maak dromerige foto’s met een goedkope en technisch gelimiteerde lomo-camera of gebruik je computer om hetzelfde effect te bereiken. In dit artikel leggen we je uit wat lomografie is, hoe je zelf zulke foto’s maakt en hoe je foto’s bewerkt om ze dat heel bijzondere sfeertje mee te geven.

Tip 01: Lomografie

Lomografie is gebaseerd op een oude Russische camera, de Lomo LC-A. Deze camera uit 1984 werd in de jaren negentig veel gebruikt door een aantal Oostenrijkse kunststudenten. De studenten ontdekten dat je met de technisch gelimiteerde camera interessante kiekjes kon maken. De foto’s die je met een LC-A maakt, zijn vaak overbelicht, worden gekenmerkt door een hoog contrast en zijn soms regelrecht vaag, maar: ze hebben altijd een soort romantisch en dromerig karakter. Vergelijk het een beetje met de kwaliteit van een oude Polaroidcamera. Een Oostenrijkse camerafabrikant registreerde de naam lomography en startte de nieuwe camera-revolutie als Lomographische AG. Tegenwoordig verkoopt het bedrijf niet alleen camera’s en de bijbehorende filmrolletjes, maar beheert het ook de succesvolle website www.lomography.com. Wil je beginnen met lomografie, dan is deze website het beste startpunt. Lomography.com staat boordevol tips en informatie over lomografie. Fotograferen met een lomo-camera gaat niet om het maken van de beste foto’s, maar meer om een bepaald moment of bepaalde sfeer zo smakelijk mogelijk vast te leggen. Lomografie wordt ook wel geassocieerd met de Instagram-look: donkere randen, een soft focus en een korrelige kwaliteit.

©PXimport

Tip 02: Camera’s

Een oude Lomo LC-A vind je af en toe nog wel op eBay of Marktplaats. De camera heb je voor zo’n vijftig à zestig euro. Lomographische AG heeft nieuwe LC-A’s in het assortiment, maar hiervoor betaal je wel 399 euro. Een goedkopere optie is de populaire Diana F+. Deze camera kun je voor amper 40 euro in verschillende webshops bestellen. Het design van de plastic camera is enorm retro. De grote flitser kun je eraf halen als je overdag foto’s wilt maken. Een ander populair model is de Lomo’Instant. Met deze camera maak je foto’s die meteen ontwikkeld worden en uit de camera komen (het oude Polaroid-idee). In de webshop vind je nog veel meer modellen: de ONDU 135 om aparte pinhole-foto’s mee te maken, camera’s met fisheye-lenzen zoals de Fisheye One Nautic en de Lomokino en een camera waarmee je korte analoge filmpjes van 144 frames kunt maken. Houd je van knutselen, dan kun je voor 39 euro ook de Konstruktor kopen. In de doos vind je een pakket met losse onderdelen die je zonder behulp van lijm of moeilijke ingrepen in elkaar kunt zetten. Je kunt je toestel opleuken met de meegeleverde stickers.

©PXimport

Instax

©PXimport

Tip 03: Filmrolletjes

Voor het maken van analoge foto’s heb je filmrolletjes nodig. De originele LC-A maakte gebruik van 35mm-film, voor de moderne LC-A en de Diana F+ heb je zoheten 120 film nodig. De LC-A+ maakt echter gebruik van 35mm-film. Filmrolletjes bestel je via de webshop, maar kun je natuurlijk ook in elke fotospeciaalzaak kopen. Er zijn rolletjes beschikbaar die speciaal voor lomo-camera’s zijn gemaakt. De Revelog 24EXP Tesla zorgt er bijvoorbeeld voor dat er willekeurige blauwe en witte vlekjes op je foto terechtkomen. Je kunt zwart-witrolletjes kopen, rolletjes die een bepaalde textuur aan je foto’s toevoegen en rolletjes die kleuren intensiever maken of juist het contrast verminderen. Welk soort film bij jou past, is erg persoonlijk. Een kwestie van experimenteren dus! Elke camera levert in combinatie met een bepaald rolletje ook weer compleet andere resultaten.

©PXimport

Film ontwikkelen

©PXimport

Tip 04: Accessoires

Voor elke lomo-camera zijn accessoires beschikbaar om nog interessantere foto’s te maken. Je kunt speciale opzetlenzen bestellen of met een gekleurde flitser de lichttemperatuur beïnvloeden. Lomographische AG verkoopt ook speciale kits voor verschillende camera’s. Zo heb je de Diana Deluxe Kit voor bijvoorbeeld tweehonderd euro. Naast de camera en de flitser krijg je dan onder andere een hot-shoe adapter. Dit is een adapter die je op de bovenkant van je camera kunt klikken om andere accessoires te kunnen gebruiken. Je vindt verschillende lenzen in de kit en je krijgt de Diana Splitzer, een opzetstuk waarmee je twee foto’s kunt combineren tot één foto door middel van dubbele belichting. Hierover later meer.

©PXimport

Smartphone

©PXimport

Tip 05: Dubbele belichting

Het grote voordeel van een lomo-camera is dat je met simpele technieken gave effecten kunt creëren. Een van de meest bekende technieken is om twee opnames met elkaar te combineren, dubbele belichting heet dit. In lomo-land wordt deze techniek ook wel MX genoemd, wat voor Multiple Exposure staat. De meeste lomo-camera’s hebben een speciale MX-knop waarmee je gemakkelijk MX-foto’s maakt. Je maakt een foto, drukt op de MX-knop en maakt de tweede foto. Belangrijk is dat je tussendoor niet verder spoelt. Wat er gebeurt is dat de camera twee opnames op dezelfde foto plaatst. Heeft je camera geen MX-knop, dan vind je bij de meeste camera’s aan de onderkant een terugspoel-knopje. Deze methode is echter niet zo precies. Met dubbele belichting zijn leuke trucs te creëren: combineer een close-up met een foto van een object op grote afstand of maak een foto van een kleurrijk stuk stof en daarna van een gebouw om het gevoel te geven dat het gebouw een patroon op de gevel heeft. Je bent niet gebonden aan dubbele belichting, technisch kun je prima vier foto’s over elkaar nemen. De kans is wel aanwezig dat het resultaat een witte vlek wordt. Met een accessoire als de Splitzer kun je twee verschillende foto’s met elkaar combineren: de ene foto zie je aan de linkerkant en nadat je de Splitzer hebt gedraaid neem je de andere foto. Deze verschijnt dan aan de rechterkant.

©PXimport

Tips

©PXimport

Tip 06: Fused

Wil je het effect van dubbele belichting zonder lomo-camera zelf toepassen op een foto, dan kun je op je Windows Phone of iPhone de app Fused installeren. Tik op Maybe later, let’s get started om de koppeling met je Facebook-account over te slaan. Tik op Tap to choose background om de eerste foto te kiezen. Tik op het Camera-pictogram, kies een foto uit je filmrol of tik op Artist Collections om een foto van iemand anders te gebruiken. Deze foto’s werken optimaal voor dubbele belichting en zijn handig om te leren hoe de app precies werkt. Tik nu op Tap to choose foreground om de tweede foto te kiezen. Je kunt beide foto’s omwisselen door de ene foto op de andere te slepen. Verder heb je vier knoppen tot je beschikking. Met Blend kies je welke foto de overhand moet hebben, met Adjust kun je het contrast of de helderheid aanpassen. Vooral Exposure zorgt voor een authentiek lomo-effect. De knop Masking biedt je opties om bepaalde delen van je voorgrondfoto te verwijderen. De Arrange-knop kan een foto draaien of spiegelen. Tik rechtsboven op de deel-knop en de foto wordt opgeslagen. Fused voegt wel een watermerk toe. Wil je dit verwijderen? Tik dan op Tap to remove en kies voor Remove watermark. Dit kost je 99 cent en je ziet bovendien geen reclame-uitingen meer in de app. Voor Android kun je de app Vignette gebruiken. Tik bij Shooting Mode op Double voor een dubbele belichtingsoptie.

Tip 07: Fotor

Wil je een lomo-effect op je bestaande foto toepassen, ga dan naar www.fotor.com en klik op Edit. De editor wordt nu geopend. Klik op Import Photos en kies de foto’s die je wilt importeren. De online editor heeft een beperking van 8 megapixels. Als je foto’s een hogere resolutie hebben, dan geeft de editor dit aan en comprimeert het de foto’s automatisch. Met de desktop-versie van Fotor heb je deze limiet niet. Ga naar www.fotor.com/windows of www.fotor.com/mac om het programma gratis te downloaden. Terug naar de online editor. Links klik je op Effects en kies je voor de optie Lomo. Je vindt zeven verschillende filters voor je foto’s. Kies bijvoorbeeld voor Diana en je ziet dat de hoeken iets donkerder worden, het contrast wordt verhoogd en de kleuren intensiever worden. Met de online editor kun je nog veel meer dingen aanpassen: kijk ook eens bij Basic Edits om de foto te snijden of om het contrast aan te passen. Je slaat een foto op door bovenin op Save te klikken. Onder Quality kies je Highest en klik op Save to my computer.

©PXimport

Tip 08: Inspiratie

De beste site voor informatie over lomografie is het al genoemde www.lomography.com. Klik op Magazine en je vindt meer dan 45.000 artikelen over lomografie. Klik op een thema of gebruik de zoekfunctie bovenin. Onder Photos vind je bovendien duizenden foto’s die gemaakt zijn met lomo-camera’s. Ben je zelf al een tijdje bezig met het maken van lomo-foto’s, dan klik je op Competitions en doe je mee met een van de wedstrijden. In de meeste gevallen kun je vouchers voor de online shop winnen. Op de site vind je naast heel wat bruikbare tips ook een soort manifest om de perfecte lomo-foto’s te maken. Neem deze tips vooral niet te serieus, maar het kan geen kwaad om een paar tips ter harte te nemen. Een aantal regels uit het manifest: neem je camera altijd mee want je weet nooit wanneer zich een leuke situatie voordoet, probeer eens een foto vanaf heuphoogte te maken voor een ander perspectief en maak close-up-foto’s voor een intiem effect.

©PXimport

Tip 09: Break the rules

Het onofficiële credo van lomografie luidt ‘break the rules’ en dit kun je met je lomo-camera soms heel letterlijk nemen. Omdat de camera’s voornamelijk van plastic zijn gemaakt, is het mogelijk om, door een beetje kracht uit te oefenen, licht door kiertjes te laten schijnen. Je overbelicht de filmrol en dit kan leiden tot leuke effecten op je foto’s. Het grote probleem is natuurlijk dat je niet weet wat er met je al genomen foto’s gebeurt. Doe dit dus niet als je een paar portretten hebt gemaakt die je sowieso intact wilt laten. Een ander idee is om een filmrol twee keer te gebruiken. Zorg ervoor dat je na de laatste foto de film niet helemaal terug spoelt. Leg hem in een andere camera en neem nog een keer allerlei foto’s over de oorspronkelijke foto’s. Je kunt ook films met vrienden of andere lomo-gebruikers uitwisselen. Dit werkt trouwens het beste en makkelijkst met normale 35mm-filmrollen. Cross Processing is een techniek waarbij je films ontwikkelt in een chemische bad dat eigenlijk voor een andere soort filmrol is bedoeld. Op de website www.crossprocessing.info vind je meer informatie.

©PXimport

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.

Het is dé klassieker tijdens de feestdagen: met de hele familie rondom een apparaat zitten om je eigen eten te bereiden. Maar sta je in de winkel of scrol je online door het aanbod, dan vliegen de termen je om de oren. Is racletten hetzelfde als gourmetten? Waarom zou je voor een steen kiezen in plaats van een metalen plaat? Wij leggen haarfijn (en hapklaar) uit wat de verschillen zijn.

Raclette: voor de echte kaasfans

Laten we beginnen met de term die vaak voor de meeste verwarring zorgt: raclette. Hoewel we het woord in Nederland vaak door elkaar gebruiken met gourmetten, is het van oorsprong een Zwitsers nationaal gerecht. De naam komt van het Franse woord racler, wat 'schrapen' betekent. Bij traditionele raclette verwarm je een groot stuk kaas aan één kant, waarna je de gesmolten laag over aardappelen, zilveruitjes en augurken schraapt.

Kijken we naar de consumentenapparaten die je nu in de winkel koopt, dan verwijst de term raclette specifiek naar het gebruik van de pannetjes die je onderin het apparaat schuift. Je gebruikt hierbij de hitte van het verwarmingselement om kaas te smelten of kleine gerechtjes, zoals een omelet of pannenkoekje, te garen. Vaak zit er bovenop het apparaat nog een grillplaat of steen, zodat je het racletten kunt combineren met grillen. Ben je een echte kaasliefhebber of houd je van afwisseling tussen bakken en gratineren, dan is de raclette-optie onmisbaar. Een handige tip is om altijd speciale raclettekaas te gebruiken; deze smelt perfect met een ideale romigheid.

Lees ook: 🧀 Ze smelten de kazen! Waarom raclette dé topper is voor de feestdagen

©Roland - stock.adobe.com

Steengrill: puur natuur en gezond

De naam geeft het eigenlijk al weg: bij een steengrill bak je het voedsel op een plaat van natuursteen, meestal gemaakt van graniet. Dit ziet er niet alleen robuust en chique uit op tafel, het werkt ook fundamenteel anders dan een metalen plaat. Een steen heeft namelijk wat meer tijd nodig om op te warmen, dus reken er bij het aanzetten op dat je zo'n twintig tot dertig minuten geduld moet hebben voordat de plaat goed heet is. Eenmaal op temperatuur houdt de steen de hitte echter extreem goed en lang vast.

Het grootste voordeel van de steengrill is het gezonde aspect. In tegenstelling tot andere bakplaten heb je op een steen geen boter of olie nodig. Vaak strooi je alleen wat zout op de steen om aanbakken te voorkomen. Hierdoor schroeit het vlees snel dicht en blijven de sappen optimaal bewaard, wat zorgt voor een pure smaak. Houd er wel rekening mee dat steen een poreus natuurproduct is. Je mag deze beslist niet met afwasmiddel schoonmaken, want dat trekt in de steen en proef je de volgende keer terug in je biefstukje. Even laten weken en schoon schrapen of schrobben met enkel warm water is hier het devies.

©Yaruniv-Studio - stock.adobe.com

De bakplaat: snelheid en gemak

De bakplaat, vaak ook grillplaat of Teppanyaki genoemd, is meestal gemaakt van metaal en voorzien van een sterke anti-aanbaklaag. Je ziet ze vaak in twee varianten: de geribbelde grillplaat voor die mooie, karakteristieke streepjes op je vlees of groente, en de vlakke plaat die ideaal is voor roerbakken of vis.

De grote kracht van de metalen bakplaat is snelheid en gebruiksgemak. Je stopt de stekker in het stopcontact en binnen enkele minuten kun je al beginnen met bakken, wat een stuk sneller is dan bij natuursteen. In tegenstelling tot de steengrill gebruik je hier wel een klein beetje boter of olie. Dankzij de gladde antiaanbaklaag glijdt je eten makkelijk over de plaat en blijft er zelden iets kleven. Ook na het eten wint de bakplaat het op punten van de steengrill: je kunt de plaat vaak losklikken en eenvoudig met een sopje afwassen. Sommige platen zijn zelfs bestand tegen de vaatwasser, al is het altijd verstandig om dat even in de handleiding te checken.

©Donghyun Kim - stock.adobe.com

In één oogopslag: De technische verschillen

Twijfel je nog over welk apparaat bij jou past? We hebben van alle drie de apparaten de technische eigenschappen naast elkaar gezet:

Kiezen? Dat hoeft niet!

Vroeger moest je echt een keuze maken tussen deze apparaten, maar fabrikanten snappen gelukkig dat wij consumenten van alles wat willen proberen. Tegenwoordig zijn de meeste apparaten die als 'gourmetstel' worden verkocht, slimme combi-apparaten. Deze bieden vaak ruimte voor de raclette-pannetjes onderin, terwijl de bovenkant bestaat uit een grill- en/of bakplaat is.

Er zijn ook modellen met verwisselbare platen, waarbij je de ene keer kiest voor de gezonde steengrill en de andere keer voor de snelle bakplaat. Als je een nieuw apparaat gaat kopen, is zo'n combi-set met verwisselbare opties vaak de beste keuze voor de meeste huishoudens. Let er bij aankoop ook op of het apparaat een 'parkeerdek' heeft; dat is een koude zone waar je je hete pannetje even veilig kwijt kunt als je een eetpauze inlast.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

❤️🧑‍🍳Matchmaker: welk ingrediënt op welke plaats?

Niet elk stukje vlees of groente wordt blij van dezelfde bereiding. Wil je de beste smaak? Hanteer dan deze vuistregels voor je ingrediënten:

Steengrill, raclette en bakplaat: bekende merken

Tefal levert veelzijdige sets zoals de Tefal Raclette Gourmet 3-in-1 RE610D , een tafelmodel dat grillen, raclette en bakken in één apparaat combineert. De stevige antiaanbaklaag en eenvoudige bediening maken dit dé keuze voor mensen die iets zoeken dat prettig werkt en makkelijk schoon blijft.
Princess biedt betaalbare en degelijke tafelgrills. Een goed voorbeeld is de Princess 162660 Raclette Purify. Dit apparaat is speciaal voor grotere gezelschappen en is niet alleen gebruiksvriendelijk(zo kun je met draaiknoppen de warmte instellen), maar heeft ook nog eens ingebouwde geurafzuiging!
Solis staat bekend om multifunctionele en duurzame tafelgrills. Met de Solis Table Grill 5-in-1, heb je de keuze uit verschillende bereidfingswijzen. Grillen, bakken of gourmetten: het kan allemaal.
Tristar levert voordelige sets voor kleinere of gemiddelde huishoudens. Neem bijvoorbeeld de Tristar RA-2996 Raclette Grill, een model dat simpel werkt en genoeg ruimte biedt voor een avondje samen eten.
Bourgini combineert toegankelijke prijzen met degelijke bouw. De Bourgini Gourmet Raclette Grill Plus – 8 personen is een combinatie van een raclette en grill. Hij is robuust van bouw en heeft (altijd fijn) een antiaanbaklaag en een cool grip handgreep.