Lomografie is een begrip dat je waarschijnlijk al eens voorbij hebt horen komen. Maak dromerige foto’s met een goedkope en technisch gelimiteerde lomo-camera of gebruik je computer om hetzelfde effect te bereiken. In dit artikel leggen we je uit wat lomografie is, hoe je zelf zulke foto’s maakt en hoe je foto’s bewerkt om ze dat heel bijzondere sfeertje mee te geven.

Tip 01: Lomografie

Lomografie is gebaseerd op een oude Russische camera, de Lomo LC-A. Deze camera uit 1984 werd in de jaren negentig veel gebruikt door een aantal Oostenrijkse kunststudenten. De studenten ontdekten dat je met de technisch gelimiteerde camera interessante kiekjes kon maken. De foto’s die je met een LC-A maakt, zijn vaak overbelicht, worden gekenmerkt door een hoog contrast en zijn soms regelrecht vaag, maar: ze hebben altijd een soort romantisch en dromerig karakter. Vergelijk het een beetje met de kwaliteit van een oude Polaroidcamera. Een Oostenrijkse camerafabrikant registreerde de naam lomography en startte de nieuwe camera-revolutie als Lomographische AG. Tegenwoordig verkoopt het bedrijf niet alleen camera’s en de bijbehorende filmrolletjes, maar beheert het ook de succesvolle website www.lomography.com. Wil je beginnen met lomografie, dan is deze website het beste startpunt. Lomography.com staat boordevol tips en informatie over lomografie. Fotograferen met een lomo-camera gaat niet om het maken van de beste foto’s, maar meer om een bepaald moment of bepaalde sfeer zo smakelijk mogelijk vast te leggen. Lomografie wordt ook wel geassocieerd met de Instagram-look: donkere randen, een soft focus en een korrelige kwaliteit.

©PXimport

Tip 02: Camera’s

Een oude Lomo LC-A vind je af en toe nog wel op eBay of Marktplaats. De camera heb je voor zo’n vijftig à zestig euro. Lomographische AG heeft nieuwe LC-A’s in het assortiment, maar hiervoor betaal je wel 399 euro. Een goedkopere optie is de populaire Diana F+. Deze camera kun je voor amper 40 euro in verschillende webshops bestellen. Het design van de plastic camera is enorm retro. De grote flitser kun je eraf halen als je overdag foto’s wilt maken. Een ander populair model is de Lomo’Instant. Met deze camera maak je foto’s die meteen ontwikkeld worden en uit de camera komen (het oude Polaroid-idee). In de webshop vind je nog veel meer modellen: de ONDU 135 om aparte pinhole-foto’s mee te maken, camera’s met fisheye-lenzen zoals de Fisheye One Nautic en de Lomokino en een camera waarmee je korte analoge filmpjes van 144 frames kunt maken. Houd je van knutselen, dan kun je voor 39 euro ook de Konstruktor kopen. In de doos vind je een pakket met losse onderdelen die je zonder behulp van lijm of moeilijke ingrepen in elkaar kunt zetten. Je kunt je toestel opleuken met de meegeleverde stickers.

©PXimport

Instax

©PXimport

Tip 03: Filmrolletjes

Voor het maken van analoge foto’s heb je filmrolletjes nodig. De originele LC-A maakte gebruik van 35mm-film, voor de moderne LC-A en de Diana F+ heb je zoheten 120 film nodig. De LC-A+ maakt echter gebruik van 35mm-film. Filmrolletjes bestel je via de webshop, maar kun je natuurlijk ook in elke fotospeciaalzaak kopen. Er zijn rolletjes beschikbaar die speciaal voor lomo-camera’s zijn gemaakt. De Revelog 24EXP Tesla zorgt er bijvoorbeeld voor dat er willekeurige blauwe en witte vlekjes op je foto terechtkomen. Je kunt zwart-witrolletjes kopen, rolletjes die een bepaalde textuur aan je foto’s toevoegen en rolletjes die kleuren intensiever maken of juist het contrast verminderen. Welk soort film bij jou past, is erg persoonlijk. Een kwestie van experimenteren dus! Elke camera levert in combinatie met een bepaald rolletje ook weer compleet andere resultaten.

©PXimport

Film ontwikkelen

©PXimport

Tip 04: Accessoires

Voor elke lomo-camera zijn accessoires beschikbaar om nog interessantere foto’s te maken. Je kunt speciale opzetlenzen bestellen of met een gekleurde flitser de lichttemperatuur beïnvloeden. Lomographische AG verkoopt ook speciale kits voor verschillende camera’s. Zo heb je de Diana Deluxe Kit voor bijvoorbeeld tweehonderd euro. Naast de camera en de flitser krijg je dan onder andere een hot-shoe adapter. Dit is een adapter die je op de bovenkant van je camera kunt klikken om andere accessoires te kunnen gebruiken. Je vindt verschillende lenzen in de kit en je krijgt de Diana Splitzer, een opzetstuk waarmee je twee foto’s kunt combineren tot één foto door middel van dubbele belichting. Hierover later meer.

©PXimport

Smartphone

©PXimport

Tip 05: Dubbele belichting

Het grote voordeel van een lomo-camera is dat je met simpele technieken gave effecten kunt creëren. Een van de meest bekende technieken is om twee opnames met elkaar te combineren, dubbele belichting heet dit. In lomo-land wordt deze techniek ook wel MX genoemd, wat voor Multiple Exposure staat. De meeste lomo-camera’s hebben een speciale MX-knop waarmee je gemakkelijk MX-foto’s maakt. Je maakt een foto, drukt op de MX-knop en maakt de tweede foto. Belangrijk is dat je tussendoor niet verder spoelt. Wat er gebeurt is dat de camera twee opnames op dezelfde foto plaatst. Heeft je camera geen MX-knop, dan vind je bij de meeste camera’s aan de onderkant een terugspoel-knopje. Deze methode is echter niet zo precies. Met dubbele belichting zijn leuke trucs te creëren: combineer een close-up met een foto van een object op grote afstand of maak een foto van een kleurrijk stuk stof en daarna van een gebouw om het gevoel te geven dat het gebouw een patroon op de gevel heeft. Je bent niet gebonden aan dubbele belichting, technisch kun je prima vier foto’s over elkaar nemen. De kans is wel aanwezig dat het resultaat een witte vlek wordt. Met een accessoire als de Splitzer kun je twee verschillende foto’s met elkaar combineren: de ene foto zie je aan de linkerkant en nadat je de Splitzer hebt gedraaid neem je de andere foto. Deze verschijnt dan aan de rechterkant.

©PXimport

Tips

©PXimport

Tip 06: Fused

Wil je het effect van dubbele belichting zonder lomo-camera zelf toepassen op een foto, dan kun je op je Windows Phone of iPhone de app Fused installeren. Tik op Maybe later, let’s get started om de koppeling met je Facebook-account over te slaan. Tik op Tap to choose background om de eerste foto te kiezen. Tik op het Camera-pictogram, kies een foto uit je filmrol of tik op Artist Collections om een foto van iemand anders te gebruiken. Deze foto’s werken optimaal voor dubbele belichting en zijn handig om te leren hoe de app precies werkt. Tik nu op Tap to choose foreground om de tweede foto te kiezen. Je kunt beide foto’s omwisselen door de ene foto op de andere te slepen. Verder heb je vier knoppen tot je beschikking. Met Blend kies je welke foto de overhand moet hebben, met Adjust kun je het contrast of de helderheid aanpassen. Vooral Exposure zorgt voor een authentiek lomo-effect. De knop Masking biedt je opties om bepaalde delen van je voorgrondfoto te verwijderen. De Arrange-knop kan een foto draaien of spiegelen. Tik rechtsboven op de deel-knop en de foto wordt opgeslagen. Fused voegt wel een watermerk toe. Wil je dit verwijderen? Tik dan op Tap to remove en kies voor Remove watermark. Dit kost je 99 cent en je ziet bovendien geen reclame-uitingen meer in de app. Voor Android kun je de app Vignette gebruiken. Tik bij Shooting Mode op Double voor een dubbele belichtingsoptie.

Tip 07: Fotor

Wil je een lomo-effect op je bestaande foto toepassen, ga dan naar www.fotor.com en klik op Edit. De editor wordt nu geopend. Klik op Import Photos en kies de foto’s die je wilt importeren. De online editor heeft een beperking van 8 megapixels. Als je foto’s een hogere resolutie hebben, dan geeft de editor dit aan en comprimeert het de foto’s automatisch. Met de desktop-versie van Fotor heb je deze limiet niet. Ga naar www.fotor.com/windows of www.fotor.com/mac om het programma gratis te downloaden. Terug naar de online editor. Links klik je op Effects en kies je voor de optie Lomo. Je vindt zeven verschillende filters voor je foto’s. Kies bijvoorbeeld voor Diana en je ziet dat de hoeken iets donkerder worden, het contrast wordt verhoogd en de kleuren intensiever worden. Met de online editor kun je nog veel meer dingen aanpassen: kijk ook eens bij Basic Edits om de foto te snijden of om het contrast aan te passen. Je slaat een foto op door bovenin op Save te klikken. Onder Quality kies je Highest en klik op Save to my computer.

©PXimport

Tip 08: Inspiratie

De beste site voor informatie over lomografie is het al genoemde www.lomography.com. Klik op Magazine en je vindt meer dan 45.000 artikelen over lomografie. Klik op een thema of gebruik de zoekfunctie bovenin. Onder Photos vind je bovendien duizenden foto’s die gemaakt zijn met lomo-camera’s. Ben je zelf al een tijdje bezig met het maken van lomo-foto’s, dan klik je op Competitions en doe je mee met een van de wedstrijden. In de meeste gevallen kun je vouchers voor de online shop winnen. Op de site vind je naast heel wat bruikbare tips ook een soort manifest om de perfecte lomo-foto’s te maken. Neem deze tips vooral niet te serieus, maar het kan geen kwaad om een paar tips ter harte te nemen. Een aantal regels uit het manifest: neem je camera altijd mee want je weet nooit wanneer zich een leuke situatie voordoet, probeer eens een foto vanaf heuphoogte te maken voor een ander perspectief en maak close-up-foto’s voor een intiem effect.

©PXimport

Tip 09: Break the rules

Het onofficiële credo van lomografie luidt ‘break the rules’ en dit kun je met je lomo-camera soms heel letterlijk nemen. Omdat de camera’s voornamelijk van plastic zijn gemaakt, is het mogelijk om, door een beetje kracht uit te oefenen, licht door kiertjes te laten schijnen. Je overbelicht de filmrol en dit kan leiden tot leuke effecten op je foto’s. Het grote probleem is natuurlijk dat je niet weet wat er met je al genomen foto’s gebeurt. Doe dit dus niet als je een paar portretten hebt gemaakt die je sowieso intact wilt laten. Een ander idee is om een filmrol twee keer te gebruiken. Zorg ervoor dat je na de laatste foto de film niet helemaal terug spoelt. Leg hem in een andere camera en neem nog een keer allerlei foto’s over de oorspronkelijke foto’s. Je kunt ook films met vrienden of andere lomo-gebruikers uitwisselen. Dit werkt trouwens het beste en makkelijkst met normale 35mm-filmrollen. Cross Processing is een techniek waarbij je films ontwikkelt in een chemische bad dat eigenlijk voor een andere soort filmrol is bedoeld. Op de website www.crossprocessing.info vind je meer informatie.

©PXimport

Misschien heb je er wel een: een beveiligingscamera of videodeurbel waarmee je je woning via een online-verbinding in de gaten kunt houden. Dat kan handig zijn, maar er zijn ook privacyrisico's. Als je niet voorzichtig bent, kunnen onbevoegden namelijk toegang krijgen tot jouw camerabeelden. In dit artikel geven we wat tips om dat te voorkomen.

Kies een betrouwbaar merk

Er zijn natuurlijk heel veel soorten beveiligingscamera's voor consumenten, maar de privacyrisico's die wij bespreken spelen zich vooral af bij videodeurbellen en zogenoemde IP-camera's. Deze hebben als overeenkomst dat ze de opgenomen beelden online opslaan, zodat je via een website of app altijd toegang hebt tot de camerafeeds.

Mocht je op zoek zijn naar zo'n apparaat, zorg er dan voor dat het merk betrouwbaar en privacyvriendelijk is. Zo adviseren experts om op te passen met Chinese merken als Dahua en Hikvision, en Chinese smarthomeplatformen als Tuya (waar onder meer de camera's van Action, Woox en Marmitex gebruik van maken). Hoewel het niet is bewezen, is het goed mogelijk dat de software een achterdeurtje bevat waardoor de fabrikant met de beelden kan meekijken. De lokale wetgeving dwingt fabrikanten namelijk om data te verzamelen en af te staan aan de overheid.

Ook andere bekende merken hebben in het verleden te maken gehad met beveiligingsproblemen. Zo belandden in 2019 duizenden inloggegevens van Ring-klanten op het darkweb en hadden Amazon-medewerkers jarenlang toegang tot de camerafeeds. Verder kwam Wyze vorig jaar in opspraak doordat sommige klanten ineens de camerabeelden van anderen in hun app te zien kregen.

De LSC Smart Connect-beveiligingscamera van de Action maakt gebruik van Chinese software.

Stel een eigen wachtwoord in

Het klinkt misschien als een open deur, maar het niet instellen van een eigen wachtwoord is de meest voorkomende oorzaak waardoor onbevoegden kunnen meekijken met camerabeelden. Veel fabrikanten leveren hun camera’s met een standaardgebruikersnaam en -wachtwoord, zoals 'admin' of '1234'. Er bestaan zelfs complete websites waarop lijsten circuleren met de standaardinloggegevens van tientallen cameramerken.

Hoewel het niet legaal is, kunnen pottenkijkers zo met wat trial-and-error relatief makkelijk toegang krijgen tot camerabeelden. Er zijn zelfs websites die deze onbeveiligde feeds verzamelen en openbaar op hun website plaatsen. Een bekend voorbeeld hiervan is Insecam, die hier in 2014 wereldwijd het nieuws mee haalde.

Na alle ophef heeft die website alle privacy-schendende streams van bijvoorbeeld deurbelcamera's of webcams in woningen verwijderd, maar er zijn nog andere plekken online waarop zulke beelden wél te zien zijn. Toegegeven, deze websites zijn niet makkelijk te vinden (het delen van deze beelden is immers illegaal), maar als je een beetje weet waar je moet zoeken, kom je ze zeker tegen.

Er zijn gelukkig steeds meer camerafabrikanten die klanten verplichten een uniek wachtwoord te gebruiken, waaronder Panasonic, maar als dat niet het geval is, is het dus ten zeerste aan te raden om meteen een nieuw wachtwoord te verzinnen en (mits die mogelijkheid er is) tweestapsverificatie te activeren.

Insecam stond tien jaar geleden vol met links naar onbeveiligde webcams.

Voorkom hacks

Hoewel het veel minder vaak voorkomt, is het mogelijk om beveiligingscamera's te 'hacken' en op die manier bij de beelden te komen. Voor sommige IP-camera's moet je namelijk bepaalde TCP-poorten op je router/modem openzetten, zoals 80 of 443, om van buitenaf met deze camera's te kunnen verbinden.

Als je dat handmatig (en zorgvuldig) doet, hoeft dat geen probleem te zijn. Het wordt pas echt gevaarlijk als je de camera deze poorten zelfstandig laat openzetten via uPnP (Universal Plug and Play). Deze functie vereist geen enkele vorm van authenticatie. Onbevoegden kunnen met malware daardoor eenvoudig allerlei poorten openen. Je kunt dus beter ver uit de buurt van uPNP blijven.

Zorg er tot slot ook voor dat je de firmware van de camera regelmatig bijwerkt, voor het geval er een kritieke kwetsbaarheid is gedicht. Malware als Mirai heeft in het verleden veel schade aangericht door kwetsbaarheden van slecht beveiligde camera's te misbruiken. Het is daarom ook een risico om je camera's en deurbellen met het internet te (laten) verbinden als de fabrikant geen updates meer uitbrengt.

Nederlanders besteden elke dag gemiddeld bijna 3,5 uur aan hun telefoon. Daarmee kun je gerust stellen dat smartphones een heel belangrijk onderdeel zijn van het dagelijks leven. Door meer taken te automatiseren kun je jezelf mogelijk wat tijd besparen.

Als je merkt dat je veel tijd op je telefoon doorbrengt en minder afhankelijk wilt zijn, kun je schermtijd beperken, pushmeldingen verminderen en bewust telefoonvrije momenten in je routine inplannen. Gratis apps als StayFree kunnen je hierbij ondersteunen. In dit artikel focussen we op een andere aanpak: het automatiseren van taken met ingebouwde functies en tools, zodat je daar minder tijd aan kwijt bent. We bekijken de belangrijkste mogelijkheden binnen Android en iOS (iPhone).

Google Assistent instellen

In afwachting van het moment waarop Google Gemini alle functies van Google Assistent overneemt, laten we zien hoe je met Google Assistent meerdere acties kunt koppelen en deze met een stemcommando of op een bepaald tijdstip activeert. Google Assistent is beschikbaar voor Android en iOS en apparaten als Google Nest (Hub).

Open de app (de eerste keer) en spreek Assistent instellingen in, of ga naar Instellingen / Apps / Assistent. Bij Voice Match kun je de app trainen op je stem en de functie Hey Google inschakelen, zodat de app reageert zodra je Hey Google zegt. Bij Languages kun je meerdere talen selecteren die assistent moet ondersteunen. Met Lock Screen zorg je dat de app ook bij een vergrendeld scherm reageert op je stem. Je kunt bij deze instellingen trouwens ook altijd schakelen tussen Gemini en Google Assistent. Test de werking met instructies als Welk weer wordt het morgen, Speel mijn afspeellijst op Spotify of Wat staat er op mijn agenda.

Ga na of alle opties van Google Assistent optimaal zijn ingesteld.

Krachtige routines

Een krachtige functie van Google Assistent zijn routines, waarmee je met één gesproken instructie meerdere acties achter elkaar kunt activeren. Open de app, ga naar Instellingen en kies Routines. Hier vind je suggesties om direct uit te proberen. Wil je een eigen routine maken, tik dan op +Nieuw en selecteer Persoonlijk (alleen jij kunt details beheren) of Huishouden (gezinsleden kunnen details bekijken en aanpassen). Kies Huishouden bijvoorbeeld voor acties waar ook huisgenoten mee te maken hebben, zoals het inschakelen van de lamp bij de voordeur bij beweging of het aanpassen van de helderheid en kleur van smartlampen wanneer de televisie aangaat. Geef daarna je routine een naam, bijvoorbeeld Thuiskomen.

Geef je nieuwe routine een zinvolle naam.

Start … en actie

Tik op +Starter toevoegen en kies uit vier opties: Als ik het de Google Assistent vraag, Op een specifieke tijd, Bij zonsopkomst of zonsondergang, of Als ik aankom op een locatie of deze verlaat. Voor dit voorbeeld selecteren we de laatste optie. Je moet hierbij de voorgestelde machtigingen aan de Google-app geven, zoals Locatie: Altijd toestaan en Exacte locatie gebruiken. We beantwoorden de vraag Wil je een Hele dag-routine plannen met Ja. Tik vervolgens op Selecteer een locatie en kies een bestaande locatie uit Mijn plaatsen of voeg er een toe via +Nieuwe plaats toevoegen. Stel de Straal in (in meters) en bevestig met Starter toevoegen.

Ga daarna naar het tweede deel: +Actie toevoegen. Kies uit opties zoals Informatie en herinneringen, Media afspelen en bedienen, Telefooninstellingen aanpassen, Smarthome-apparaten beheren (zoals lampen, stekkers, thermostaten of Google Chromecast) en Je eigen opdrachten uitvoeren. Voeg één of meerdere acties toe, bevestig met Klaar en vervolgens Opslaan. De routine verschijnt nu bij Je routines, waar je deze kunt (de)activeren en bewerken. Let op dat routines beperkt kunnen worden door Digitaal welzijn, bijvoorbeeld via filters of via de functie Time-out of Niet storen.

Je kunt ook slimme apparaten aansturen met een Google Assistent-routine.

Andere automatiseringen

Android biedt nog wel enkele standaardfuncties om taken te automatiseren of minstens te versnellen. Zo kun je via Instellingen / Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht (Android 15) specifieke apps blokkeren binnen bepaalde tijdstippen. Selecteer Focusmodus, kies de storende apps die je wilt verbergen en tik op +Een schema instellen om de modus automatisch te starten en te stoppen.

Via Snelle instellingen (veeg naar beneden en tik op het potloodicoon) kun je tegels voor specifieke acties toevoegen en positioneren voor directe toegang. Voorbeelden zijn Zaklamp, Niet storen, QR-code scannen, Batterijbesparing en andere circa vijftig opties.

Een kleine greep uit het beschikbare arsenaal aan snelle tegels in Android.

Voorbeelden van opdrachten

Vanaf iOS 12, iPadOS 13, macOS Monterey en watchOS 7 is de app Opdrachten (Shortcuts) beschikbaar. Hiermee kun je meerdere stappen in één taak automatiseren, vergelijkbaar met Google Assistent Routines. De app is standaard geïnstalleerd, maar indien nodig te downloaden via de App Store.

Bij het opstarten vind je al enkele voorbeeldopdrachten. Tik op de drie puntjes bij een voorbeeld om de onderliggende taakopbouw te bekijken. Elke opdracht bestaat namelijk uit een of meer taken. Zo bestaat de opdracht Stuur laatste afbeelding als tekstbericht uit: Haal nieuwste [1 foto] op, Inclusief schermafbeeldingen, Stuur [Laatste foto] naar [Ontvangers] en Toon bij Uitvoeren (om de ontvangers direct in te voeren).

De opdracht Neem een pauze is complexer. Deze vraagt invoer van een getal voor de minuten dat de niet-storen-functie actief moet blijven. Een als-dan-regel controleert of het getal kleiner is dan één. In dat geval vraagt de app opnieuw om invoer. Deze kennis komt wellicht goed van pas bij het maken van je eigen opdrachten.

De logica achter de standaardopdracht ‘Neem een pauze’, inclusief een voorwaardelijke actie.

Nieuwe opdrachten

Stel, je wilt een ingegeven tekst opslaan als herinnering en tevens naar jezelf sturen als bericht, bijvoorbeeld om een taak of idee niet te vergeten. Open de app Opdrachten en tik op het plusteken bij Starteropdrachten. Typ Vraag om invoer in de zoekbalk Zoek taken en selecteer deze actie. Tik op instructie en typ een tekst als Wat wil je opslaan en versturen? Het onderdeel Tekst kun je laten staan, omdat je geen specifiek type invoer nodig hebt, zoals getal, url, datum of tijd.

Zoek vervolgens Herinneringen in Zoek taken en kies Voeg nieuwe herinnering toe. Tik op Herinnering en veeg de optiebalk boven het toetsenbord naar links tot je Vraag om invoer ziet. Selecteer deze en tik op Gereed. Via het pijlknopje bij de taak kun je nog extra opties instellen, zoals de Prioriteit of een Vlag.

Typ daarna Berichten in de zoekbalk Zoek taken en kies Verstuur bericht. Pas indien nodig de inhoud aan door Vraag om invoer te selecteren. Tik op Ontvangers en zoek naar je eigen telefoonnummer of een andere gewenste ontvanger. Tik op Gereed en vervolgens op het pijlknopje bij deze taak. Schakel desgewenst Toon bij uitvoeren uit.

Tik op Gereed om de opdracht af te ronden. Wil je de taak hernoemen, tik dan op de drie puntjes, gevolgd door het pijlknopje naast de opdrachtnaam. Kies in het menu Wijzig naam of selecteer (ook) andere opties, zoals Kies symbool of Zet op beginscherm. Je kunt de opdracht ook starten via Siri door de naam uit te spreken, bijvoorbeeld: Hé Siri, onthoud dit!

Controleer de logica achter je opdrachten.

Focus-modi

Net als Android biedt Apple een flexibele focusfunctie. Ga naar Instellingen en open Focus. Kies een bestaande focus, zoals Werk, of tik op de plusknop om een eigen modus te maken. Bij een aangepaste focus kun je aangeven waarop je wilt focussen, zoals Lezen of Gamen, en deze een naam en kleur geven.

Stel vervolgens de focus naar wens in. Bepaal bijvoorbeeld van welke personen of apps je geen meldingen wilt ontvangen, hoe je toegangsscherm of beginscherm eruit moet zien en hoe specifieke apps of je systeem zich moeten gedragen. Zo kun je instellen welke inkomende mails je wilt zien in Mail, of je de energiebesparingsmodus wilt activeren enzovoort. Tot slot kun je een tijdsschema instellen voor automatische activering van de focusmodus.

Je kunt diverse focusfilters inschakelen.