Lomografie is een begrip dat je waarschijnlijk al eens voorbij hebt horen komen. Maak dromerige foto’s met een goedkope en technisch gelimiteerde lomo-camera of gebruik je computer om hetzelfde effect te bereiken. In dit artikel leggen we je uit wat lomografie is, hoe je zelf zulke foto’s maakt en hoe je foto’s bewerkt om ze dat heel bijzondere sfeertje mee te geven.

Tip 01: Lomografie

Lomografie is gebaseerd op een oude Russische camera, de Lomo LC-A. Deze camera uit 1984 werd in de jaren negentig veel gebruikt door een aantal Oostenrijkse kunststudenten. De studenten ontdekten dat je met de technisch gelimiteerde camera interessante kiekjes kon maken. De foto’s die je met een LC-A maakt, zijn vaak overbelicht, worden gekenmerkt door een hoog contrast en zijn soms regelrecht vaag, maar: ze hebben altijd een soort romantisch en dromerig karakter. Vergelijk het een beetje met de kwaliteit van een oude Polaroidcamera. Een Oostenrijkse camerafabrikant registreerde de naam lomography en startte de nieuwe camera-revolutie als Lomographische AG. Tegenwoordig verkoopt het bedrijf niet alleen camera’s en de bijbehorende filmrolletjes, maar beheert het ook de succesvolle website www.lomography.com. Wil je beginnen met lomografie, dan is deze website het beste startpunt. Lomography.com staat boordevol tips en informatie over lomografie. Fotograferen met een lomo-camera gaat niet om het maken van de beste foto’s, maar meer om een bepaald moment of bepaalde sfeer zo smakelijk mogelijk vast te leggen. Lomografie wordt ook wel geassocieerd met de Instagram-look: donkere randen, een soft focus en een korrelige kwaliteit.

©PXimport

Tip 02: Camera’s

Een oude Lomo LC-A vind je af en toe nog wel op eBay of Marktplaats. De camera heb je voor zo’n vijftig à zestig euro. Lomographische AG heeft nieuwe LC-A’s in het assortiment, maar hiervoor betaal je wel 399 euro. Een goedkopere optie is de populaire Diana F+. Deze camera kun je voor amper 40 euro in verschillende webshops bestellen. Het design van de plastic camera is enorm retro. De grote flitser kun je eraf halen als je overdag foto’s wilt maken. Een ander populair model is de Lomo’Instant. Met deze camera maak je foto’s die meteen ontwikkeld worden en uit de camera komen (het oude Polaroid-idee). In de webshop vind je nog veel meer modellen: de ONDU 135 om aparte pinhole-foto’s mee te maken, camera’s met fisheye-lenzen zoals de Fisheye One Nautic en de Lomokino en een camera waarmee je korte analoge filmpjes van 144 frames kunt maken. Houd je van knutselen, dan kun je voor 39 euro ook de Konstruktor kopen. In de doos vind je een pakket met losse onderdelen die je zonder behulp van lijm of moeilijke ingrepen in elkaar kunt zetten. Je kunt je toestel opleuken met de meegeleverde stickers.

©PXimport

Instax

©PXimport

Tip 03: Filmrolletjes

Voor het maken van analoge foto’s heb je filmrolletjes nodig. De originele LC-A maakte gebruik van 35mm-film, voor de moderne LC-A en de Diana F+ heb je zoheten 120 film nodig. De LC-A+ maakt echter gebruik van 35mm-film. Filmrolletjes bestel je via de webshop, maar kun je natuurlijk ook in elke fotospeciaalzaak kopen. Er zijn rolletjes beschikbaar die speciaal voor lomo-camera’s zijn gemaakt. De Revelog 24EXP Tesla zorgt er bijvoorbeeld voor dat er willekeurige blauwe en witte vlekjes op je foto terechtkomen. Je kunt zwart-witrolletjes kopen, rolletjes die een bepaalde textuur aan je foto’s toevoegen en rolletjes die kleuren intensiever maken of juist het contrast verminderen. Welk soort film bij jou past, is erg persoonlijk. Een kwestie van experimenteren dus! Elke camera levert in combinatie met een bepaald rolletje ook weer compleet andere resultaten.

©PXimport

Film ontwikkelen

©PXimport

Tip 04: Accessoires

Voor elke lomo-camera zijn accessoires beschikbaar om nog interessantere foto’s te maken. Je kunt speciale opzetlenzen bestellen of met een gekleurde flitser de lichttemperatuur beïnvloeden. Lomographische AG verkoopt ook speciale kits voor verschillende camera’s. Zo heb je de Diana Deluxe Kit voor bijvoorbeeld tweehonderd euro. Naast de camera en de flitser krijg je dan onder andere een hot-shoe adapter. Dit is een adapter die je op de bovenkant van je camera kunt klikken om andere accessoires te kunnen gebruiken. Je vindt verschillende lenzen in de kit en je krijgt de Diana Splitzer, een opzetstuk waarmee je twee foto’s kunt combineren tot één foto door middel van dubbele belichting. Hierover later meer.

©PXimport

Smartphone

©PXimport

Tip 05: Dubbele belichting

Het grote voordeel van een lomo-camera is dat je met simpele technieken gave effecten kunt creëren. Een van de meest bekende technieken is om twee opnames met elkaar te combineren, dubbele belichting heet dit. In lomo-land wordt deze techniek ook wel MX genoemd, wat voor Multiple Exposure staat. De meeste lomo-camera’s hebben een speciale MX-knop waarmee je gemakkelijk MX-foto’s maakt. Je maakt een foto, drukt op de MX-knop en maakt de tweede foto. Belangrijk is dat je tussendoor niet verder spoelt. Wat er gebeurt is dat de camera twee opnames op dezelfde foto plaatst. Heeft je camera geen MX-knop, dan vind je bij de meeste camera’s aan de onderkant een terugspoel-knopje. Deze methode is echter niet zo precies. Met dubbele belichting zijn leuke trucs te creëren: combineer een close-up met een foto van een object op grote afstand of maak een foto van een kleurrijk stuk stof en daarna van een gebouw om het gevoel te geven dat het gebouw een patroon op de gevel heeft. Je bent niet gebonden aan dubbele belichting, technisch kun je prima vier foto’s over elkaar nemen. De kans is wel aanwezig dat het resultaat een witte vlek wordt. Met een accessoire als de Splitzer kun je twee verschillende foto’s met elkaar combineren: de ene foto zie je aan de linkerkant en nadat je de Splitzer hebt gedraaid neem je de andere foto. Deze verschijnt dan aan de rechterkant.

©PXimport

Tips

©PXimport

Tip 06: Fused

Wil je het effect van dubbele belichting zonder lomo-camera zelf toepassen op een foto, dan kun je op je Windows Phone of iPhone de app Fused installeren. Tik op Maybe later, let’s get started om de koppeling met je Facebook-account over te slaan. Tik op Tap to choose background om de eerste foto te kiezen. Tik op het Camera-pictogram, kies een foto uit je filmrol of tik op Artist Collections om een foto van iemand anders te gebruiken. Deze foto’s werken optimaal voor dubbele belichting en zijn handig om te leren hoe de app precies werkt. Tik nu op Tap to choose foreground om de tweede foto te kiezen. Je kunt beide foto’s omwisselen door de ene foto op de andere te slepen. Verder heb je vier knoppen tot je beschikking. Met Blend kies je welke foto de overhand moet hebben, met Adjust kun je het contrast of de helderheid aanpassen. Vooral Exposure zorgt voor een authentiek lomo-effect. De knop Masking biedt je opties om bepaalde delen van je voorgrondfoto te verwijderen. De Arrange-knop kan een foto draaien of spiegelen. Tik rechtsboven op de deel-knop en de foto wordt opgeslagen. Fused voegt wel een watermerk toe. Wil je dit verwijderen? Tik dan op Tap to remove en kies voor Remove watermark. Dit kost je 99 cent en je ziet bovendien geen reclame-uitingen meer in de app. Voor Android kun je de app Vignette gebruiken. Tik bij Shooting Mode op Double voor een dubbele belichtingsoptie.

Tip 07: Fotor

Wil je een lomo-effect op je bestaande foto toepassen, ga dan naar www.fotor.com en klik op Edit. De editor wordt nu geopend. Klik op Import Photos en kies de foto’s die je wilt importeren. De online editor heeft een beperking van 8 megapixels. Als je foto’s een hogere resolutie hebben, dan geeft de editor dit aan en comprimeert het de foto’s automatisch. Met de desktop-versie van Fotor heb je deze limiet niet. Ga naar www.fotor.com/windows of www.fotor.com/mac om het programma gratis te downloaden. Terug naar de online editor. Links klik je op Effects en kies je voor de optie Lomo. Je vindt zeven verschillende filters voor je foto’s. Kies bijvoorbeeld voor Diana en je ziet dat de hoeken iets donkerder worden, het contrast wordt verhoogd en de kleuren intensiever worden. Met de online editor kun je nog veel meer dingen aanpassen: kijk ook eens bij Basic Edits om de foto te snijden of om het contrast aan te passen. Je slaat een foto op door bovenin op Save te klikken. Onder Quality kies je Highest en klik op Save to my computer.

©PXimport

Tip 08: Inspiratie

De beste site voor informatie over lomografie is het al genoemde www.lomography.com. Klik op Magazine en je vindt meer dan 45.000 artikelen over lomografie. Klik op een thema of gebruik de zoekfunctie bovenin. Onder Photos vind je bovendien duizenden foto’s die gemaakt zijn met lomo-camera’s. Ben je zelf al een tijdje bezig met het maken van lomo-foto’s, dan klik je op Competitions en doe je mee met een van de wedstrijden. In de meeste gevallen kun je vouchers voor de online shop winnen. Op de site vind je naast heel wat bruikbare tips ook een soort manifest om de perfecte lomo-foto’s te maken. Neem deze tips vooral niet te serieus, maar het kan geen kwaad om een paar tips ter harte te nemen. Een aantal regels uit het manifest: neem je camera altijd mee want je weet nooit wanneer zich een leuke situatie voordoet, probeer eens een foto vanaf heuphoogte te maken voor een ander perspectief en maak close-up-foto’s voor een intiem effect.

©PXimport

Tip 09: Break the rules

Het onofficiële credo van lomografie luidt ‘break the rules’ en dit kun je met je lomo-camera soms heel letterlijk nemen. Omdat de camera’s voornamelijk van plastic zijn gemaakt, is het mogelijk om, door een beetje kracht uit te oefenen, licht door kiertjes te laten schijnen. Je overbelicht de filmrol en dit kan leiden tot leuke effecten op je foto’s. Het grote probleem is natuurlijk dat je niet weet wat er met je al genomen foto’s gebeurt. Doe dit dus niet als je een paar portretten hebt gemaakt die je sowieso intact wilt laten. Een ander idee is om een filmrol twee keer te gebruiken. Zorg ervoor dat je na de laatste foto de film niet helemaal terug spoelt. Leg hem in een andere camera en neem nog een keer allerlei foto’s over de oorspronkelijke foto’s. Je kunt ook films met vrienden of andere lomo-gebruikers uitwisselen. Dit werkt trouwens het beste en makkelijkst met normale 35mm-filmrollen. Cross Processing is een techniek waarbij je films ontwikkelt in een chemische bad dat eigenlijk voor een andere soort filmrol is bedoeld. Op de website www.crossprocessing.info vind je meer informatie.

©PXimport

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.