Hoewel deepfakes, faceswaps en door computer gegenereerde beelden steeds beter worden, zijn er gelukkig nog steeds mogelijkheden om ze te herkennen. Bovendien biedt detectiesoftware een helpende hand, want als een algoritme zelf nepbeelden kan genereren, dan kan een ander algoritme juist getraind worden om dat weer te detecteren. Een lesje deepfakes herkennen.

De belangrijkste vaardigheid om een deepfake-video (of -foto) te herkennen, is het gebruik van gezond verstand. Het slechtste wat je kunt doen, is onbevestigde beelden direct voor waar aannemen en meteen delen op sociale media. Daarmee verspreid je mogelijk nepnieuws, met alle gevolgen van dien. Neem niet alles meteen voor waar aan, maar zoek naar bevestiging dat wat (of wie) op de beelden te zien is ook daadwerkelijk klopt, zeker als het ongebruikelijk is. 

Is het denkbaar dat iemand dit doet of zegt? Zijn er mensen die erbij waren en dit kunnen bevestigen? Is de bron waar het beeld staat of wie het beeld deelt betrouwbaar? Is er beeld vanuit een ander standpunt? Zijn er factchecks van onafhankelijke personen die bevestigen dat het beeld waarschijnlijk echt is? Helaas leven we in een tijdperk waarbij we niet direct alles meer voor waar kunnen aannemen. Goede onafhankelijke journalistiek wordt steeds belangrijker.

Foutjes opmerken

Hoewel deepfakes steeds beter worden, bevatten ze soms nog zichtbare fouten. Let tijdens het kijken vooral op het gezicht, aangezien faceswaps de meest voorkomende video’s zijn. Bewegen de ogen, wenkbrauwen en mond natuurlijk? Ziet de huid er te glad of juist te rimpelig uit? Komt de leeftijd overeen met het haar? Ziet de schaduw en de lichtinval op het gezicht er realistisch uit? Hapert een deel van het beeld af en toe?

Let vooral op wanneer een hoofd naar links of rechts beweegt of omdraait, want dat zijn de momenten waarop het samenvoegen van gezichten vaak tot zichtbare fouten leidt. Voor een faceswap is een zo statisch mogelijke situatie met een frontale aanblik het beste. Een persoon kijkt dan recht de camera in en beweegt weinig.

Het is makkelijk om een persoon voor een andere achtergrond te plaatsen, maar dit is vaak wel af te zien aan het beeld. Bijvoorbeeld doordat de persoon in kwestie (on)scherper is dan de achtergrond, of dat er een contour rondom zichtbaar is. Tot slot is het zinvol om te letten op het knipperen van de ogen. Bij deepfakes van matige kwaliteit knippert iemand bijvoorbeeld minder vaak dan normaal. Als de kwaliteit van het beeld matig is, moeten de alarmbellen sowieso gaan rinkelen.

Voor foto’s die, in tegenstelling tot faceswaps, volledig door een algoritme zijn gegenereerd, komen een aantal herkenningspunten overeen. Bij foto’s met een achtergrond is soms te zien dat deze te willekeurig lijkt en niet duidelijk een herkenbaar landschap of een interieur toont. Zo’n achtergrond oogt vaak kunstmatig scherp of bevat juist onlogische delen die wisselend scherp en onscherp zijn. 

Ook komt het weleens voor dat een AI er een tweede persoon of iets als een hand bij bedenkt die vreemd gepositioneerd is. Het gaat ook vaak fout met haar, dat bijvoorbeeld een kleur van de achtergrond overneemt of qua scherpte niet klopt. Egale achtergronden zijn het makkelijkste om te maken voor een AI, maar die zijn juist daardoor verdacht – de meeste foto’s worden niet in een steriele fotostudio gemaakt … al komt dat wel voor en dat maakt de herkenning bijzonder lastig.

Hulpmiddelen inschakelen

Voor ieder probleem is een (technische) oplossing. De laatste jaren verschijnen er steeds meer hulpmiddelen die kunnen detecteren of beeld authentiek is of niet. Oftewel: software probeert te detecteren of andere software heeft bijgedragen aan de totstandkoming, c.q. manipulatie, van het beeld. 

Een voorbeeld is de ‘Coalition for Content Provenance and Authenticity’ (C2PA): een alliantie van Adobe, ARM, Intel, Microsoft en Truepic en diverse mediabedrijven zoals de BBC en The New York Times. Via ‘Project Origin’ kunnen mediamakers detecteren beelden echt of nep zijn. Dergelijke software is niet openbaar te downloaden en heeft vaak een betaalmodel.

Andere bedrijven die actief zijn op dit vlak zijn Sensity en Deepfact van 3DUniversum. Dat laatste bedrijf is opgericht door Prof. Dr. Theo Gevers van de Universiteit van Amsterdam, die daar Deep Learning en Artificial Intelligence doceert. Hij vertelde daarover in 2019 tegen PCM het volgende: “We analyseren zo’n 50.000 punten op een gezicht en de software toont dan welke delen wel en niet overeenkomen met de werkelijkheid. Het lastige is dat er veel verschillende methodes in omloop zijn om deepfake-video’s te maken en ieder jaar komen daar weer twee of drie nieuwe bij die nog geavanceerder zijn.” 

De software let op verschillende deficiënties, zoals ogen die niet realistisch knipperen, verschillende kleuren ogen, oorbellen die niet symmetrisch zijn en een achtergrond die niet klopt. Het algoritme wordt gevoed met een dataset met nepbeelden die meer dan 10 miljoen afbeeldingen omvat. Het algoritme legt ook uit waarom een afbeelding als nep wordt beschouwd, zodat het voor mensen makkelijker wordt een deepfake te herkennen (zonder dat je een algoritme nodig hebt).

©PXimport

Doe de quiz

3DUniversum heeft een quiz ontwikkeld waarmee je kunt testen of je nepbeelden herkent. Je krijgt twaalf gezichten voorgeschoteld waarvan je moet spotten of ze echt zijn. Het begint met een enkele afbeelding en het eindigt met aantal reeksen van vier foto’s waarvan telkens slechts één beeld echt is. Na de beantwoording van de vraag zie welke het is. 

Niet alleen leer je waar je op moet letten bij door computers gegenereerde portretfoto’s ook zie je hoe lastig het nog is om echt van nep te onderscheiden. Van de ruim 32.000 uitgevoerde quizzen op moment van schrijven had minder dan 0,1% alles goed. 

Tekst: Jeroen Horlings

In Nederland is elektrisch rijden het voordeligst als je je auto thuis kunt opladen met eigen stroom, bijvoorbeeld van zonnepanelen. Maar dan moet je wel een eigen oprit hebben of van de gemeente toestemming krijgen om een laadkabel over de stoep te leggen. Uit onderzoek van energiebedrijf Zonneplan blijkt dat slechts een op de drie gemeenten dit toestaat.

Je auto voor de deur opladen met je eigen stekker kan op verschillende manieren: met een kabelmat, speciale kabelgoottegels of een laadarm die over de stoep hangt. De laatstgenoemde optie wordt alleen toegestaan in Haarlem en Zuidplas. Kabelgoottegels, waarbij de laadkabel verzonken ligt in de stoep, zijn het populairst - een kwart van de gemeenten experimenteert hiermee of heeft dit in het verleden gedaan. Het gebruik van een kabelmat is de meest toegankelijke oplossing, wat in 27 gemeenten (8 procent) is toegestaan.

Bron: Zonneplan

Vooral in de Randstad, Zeeland en Noord-Brabant zijn gemeenten flexibeler wat betreft het opladen over de stoep. In Drenthe, Groningen en Limburg is dit vrijwel nergens toegestaan, al hebben woningen daar vaker een eigen oprit.

Momenteel beschikt één op de twaalf Nederlandse huishoudens (8 procent) over een eigen laadpaal. Dit percentage is het hoogst in de gemeente Laren, waar bijna een derde van de huizen een laadvoorziening heeft. Ook in Rozendaal, Blaricum, Bloemendaal, Bergen en Oostzaan ligt dit percentage boven de 20 procent. Financiële middelen lijken een grotere rol te spelen bij het aanschaffen van een elektrische auto dan de fysieke ruimte voor een laadpaal.

"Het voordeel van thuis kunnen opladen ten opzichte van de openbare laadpaal is aanzienlijk," licht Zonneplan toe. Bij een gemiddeld jaarkilometrage van 18.200 kilometer en een verbruik van 187 Wattuur per kilometer betaal je aan een openbare laadpaal ongeveer 1530 euro per jaar, uitgaande van een gemiddeld tarief van 45 cent per kWh.

Thuisladen is merkbaar voordeliger. Met een vast of variabel contract komt het gemiddelde tarief momenteel op 28 cent per kWh, wat neerkomt op 952 euro per jaar. EV-rijders met een dynamisch contract betaalden bij Zonneplan de afgelopen twaalf maanden gemiddeld 22 cent per kWh, wat resulteert in een jaarlijkse kostenpost van 748 euro. Bovendien hebben veel thuisladende elektrische rijders zonnepanelen, waardoor ze een groot deel van het jaar gratis kunnen laden.

Kosten

De mogelijkheden voor het opladen van een elektrische auto via de stoep zijn afhankelijk van het beleid van de gemeente waarin je woont. De kosten voor thuisladen variëren tussen de 748 en 952 euro per jaar, afhankelijk van je energiecontract, terwijl opladen aan een openbare laadpaal gemiddeld 1530 euro per jaar kost.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Je favoriete muziek of podcast luister je het liefst overal en wanneer het jou uitkomt. Dat doe je natuurlijk het best met je eigen oortjes in. We hebben vijf draadloze setjes voor minder dan 75 euro voor je gevonden.

Draadloze oordopjes zijn ontzettend praktisch, want zonder kabels heb je alle bewegingsvrijheid die je wilt, ideaal voor onderweg of tijdens het sporten. Ze zijn klein, licht en passen makkelijk in je zak of tas. De geluidskwaliteit is tegenwoordig prima en veel oordopjes hebben ook noise cancelling, waardoor je minder last hebt van omgevingsgeluid zoals pratende collega's of treingeluiden.

JLab GO Air Sport True Wireless

De JLab GO Air Sport is vooral gericht op sporters die oordopjes zoeken die goed blijven zitten. Dankzij de oorhaakconstructie blijven ze ook tijdens beweging op hun plek. De behuizing is eenvoudig, maar handig is wel de ingebouwde usb-kabel waarmee je de oplaadcase direct in een usb-poort kunt steken. Water- en zweetbestendigheid zijn op orde, wat ze geschikt maakt voor in de sportschool of tijdens een regenachtige wandeling. Bluetooth 5.1 zorgt voor een stabiele verbinding, en hoewel je geen geavanceerde geluidsinstellingen hebt, is de bediening met tikbewegingen eenvoudig genoeg.

🔋 Opgegeven batterijduur: 8 uur / 32 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 2 uur

JBL Wave Beam

De JBL Wave Beam is een degelijke keuze voor wie gewoon draadloze oordopjes zoekt zonder poespas. Het ontwerp is compact en qua geluid is er een duidelijke nadruk op bas, zoals je van JBL mag verwachten. Ze zijn niet waterdicht, maar wel enigszins beschermd tegen spatwater. Opladen gaat snel, en de case is klein genoeg om makkelijk in je zak mee te nemen. Bluetooth 5.2 zorgt voor een stabiele verbinding, maar verwacht geen ondersteuning voor high-res audio of geavanceerde ruisonderdrukking. Deze oordopjes zijn vooral bedoeld voor mensen die onderweg muziek luisteren of bellen en daarbij niet te veel willen instellen.

🔋 Batterijduur: 8 uur per oordopje / 32 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 2 uur

Sony WF-C700N

De Sony WF-C700N is een betaalbaar model met actieve ruisonderdrukking, iets wat je niet vaak ziet in deze prijsklasse. De oordopjes zitten licht en stevig in je oor en ze voelen comfortabel, ook bij langer gebruik. Handig is dat ze automatisch aanpassen aan je omgeving, bijvoorbeeld wanneer je onderweg bent of op kantoor. De app van Sony biedt wat extra instellingen, zoals geluidsprofielen of een persoonlijke equalizer. De IPX4-rating betekent dat je je geen zorgen hoeft te maken over zweet of lichte regen.

🔋 Batterijduur: 7,5 uur met ANC / 15 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 1,5 uur

Huawei FreeBuds 5i

De Huawei FreeBuds 5i bieden opvallend veel functies voor de prijs. Ze ondersteunen hi-res audio via LDAC, waardoor muziek beter tot zijn recht komt – mits je telefoon dit ook ondersteunt. De actieve ruisonderdrukking werkt redelijk goed, vooral bij kantoorgeluiden of tijdens reizen. Ook prettig is dat ze aan meerdere apparaten tegelijk gekoppeld kunnen worden, bijvoorbeeld je laptop én je telefoon. De afwerking is netjes en de bediening werkt vlot via tikbewegingen. Ze zijn bestand tegen stof en spatwater, dus ook bruikbaar in wisselende omstandigheden. Voor wie flexibiliteit zoekt en goede functies zonder de hoofdprijs te betalen, zijn dit interessante oordopjes.

🔋 Batterijduur: 6 uur met ANC / 28 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 1,5 uur

Sony WF-C500

De Sony WF-C500 zijn eenvoudige maar fijne oordopjes voor dagelijks gebruik. Ze missen luxe functies zoals ruisonderdrukking, maar maken dat goed met hun stevige batterijduur en betrouwbare prestaties. Het geluid is verrassend gebalanceerd en kan via de Sony-app nog wat worden bijgesteld. De oordopjes zijn klein en licht, waardoor je ze bijna niet voelt zitten. Dankzij IPX4 zijn ze beschermd tegen spatwater, dus geen problemen tijdens een korte regenbui of sportsessie. Je krijgt geen fancy draadloze functies, maar wel een degelijke bouw en gebruiksgemak dat precies doet wat je nodig hebt.

🔋 Batterijduur: 10 uur per oordopje / 20 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 2,5 uur