De invloed van techniek in de sport
De menselijke gezondheid is altijd al een belangrijke drijfveer geweest voor technologische vernieuwing. Maar ook op persoonlijk vlak kan tech inzichten bieden: door activiteitstrackers en apps. En als je dan toch aan het sporten bent, gebruik dan ook de technologie om het zo eerlijk mogelijk maken. Wat is de invloed van techniek in de sport?
Van alle wetenschappen die de mensheid kent, heeft de medische misschien wel het meeste baat bij technologische vooruitgang. Ziekenhuizen staan bomvol potentieel levensreddende apparatuur. We kunnen tot diep in onze lichamen kijken zonder onszelf ook maar een haar te krenken. Eenvoudige blessures of ziektes die vroeger een wisse dood betekenden, zijn nu simpel te verhelpen of zelfs te voorkomen.
Het zijn niet alleen ziekenhuizen die gebruikmaken van technologie. Steeds vaker krijgt ook de consument beschikking over apparaten die een betere kans op (snellere) genezing geven. Van een simpele koortsthermometer tot het zelf meten van de bloedsuikerspiegel bij diabetespatiënten, een tripje naar het ziekenhuis of de dokter is lang niet altijd meer nodig. Een consult kan ook via de webcam plaatsvinden, in plaats van telefonisch of door de arts te bezoeken. En meer en meer wordt de dokter in zijn geheel vervangen door een AI-gestuurd alternatief.
Hoeveel kennis er ook is en hoeveel medicijnen er ook zijn, onze gemiddelde levensverwachting was nooit zo snel de lucht ingeschoten als we de apparatuur er niet voor hadden.
Moneyball
Voorkomen is altijd beter dan genezen. Regelmatig sporten kan veel kwaaltjes bij voorbaat al tegenhouden. Fitnessbandjes en activiteitstrackers duiken op in sportscholen en op straat, en ook steeds meer professionele sporters proberen zo veel mogelijk informatie uit hun lichaam te halen. Het is data die wordt gebruikt om de sporter fit en gezond te krijgen, maar ook om Moneyball-achtige statistieken bij te houden en zo het beste team samen te stellen.
Die data moet dan wel weer op een eenduidige manier worden uitgelezen, zelfs als het ‘slechts’ de stappenteller van je smartphone of het polsbandje voor tijdens het hardlopen is. Tegenwoordig heeft vrijwel elke slim horloge een eigen app waarin de data verzameld worden. Grote spelers als Google, Apple, Samsung en LG hebben hun eigen Health- en Fit-apps, die (mits de api’s het toelaten) gegevens van verschillende bronnen op één plek kunnen samenbrengen.
Dan heb je alle data op een rijtje, maar dan ben je er nog niet. De data moeten geanalyseerd worden (door een webdienst of app), daaruit moeten conclusies worden getrokken en de gebruiker tot actie worden aangespoord... anders is zo’n slim bandje uiteindelijk niets meer dan een doornormaal horloge.
Hawkeye
Los van het gezondheidsaspect zijn sport en tech op nog een manier met elkaar verweven. Er is de laatste decennia een steeds groter wordende behoefte aan twee zaken die elkaar deels overlappen: enerzijds meer informatie over techniek en tactiek, zowel individueel als van een team, voor trainer en toeschouwer, en anderzijds een eerlijkere sport.
Die eerste wens heeft geleid tot uitgebreide trainingscentra, meetapparatuur, slowmotion-camera’s en andere manieren om bewegingen en looplijnen zo secuur mogelijk vast te leggen. Zo kan er tot in nog meer detail worden geschaafd aan techniek en tactiek, onmisbaar in een nivellerende sportwereld waarin de verschillen tussen absolute top en de rest steeds dichter bij elkaar komen te liggen.
©PXimport
Voor het aspect ‘eerlijkere sport’ is, naast de makers van camera’s en tijdwaarneming, één bedrijf in het bijzonder verantwoordelijk: Hawk-Eye, inmiddels een dochteronderneming van Sony. Hawk-Eye was in eerste instantie vooral bekend in de tennissport, waar het uitsluitsel moest geven of een bal al dan niet binnen de lijnen geslagen was. Inmiddels heeft ook het voetbal het systeem omarmd – zij het wat schoorvoetend – en wordt doellijntechnologie door de meeste liefhebbers onmisbaar geacht.
Harder, sneller, hoger
Eerlijkheid is belangrijk – moge de beste winnen – maar de beste willen zijn en de beste worden, zijn twee verschillende dingen. Vroeger volstond nog een relatief gezonde levensstijl met, volgens de filosofie van Joop Zoetemelk, voldoende nachtrust. Haaks daarop staan de verhalen van doorzakkende voetballers, kleedkamerfeestjes, dronken wielrenners, nachtelijke uitstapjes en geestverruimende middelen.
Tegenwoordig kom je met beide niet meer mee weg. De sport is zo ver geprofessionaliseerd dat de kleinste verandering in dieet of trainingsarbeid desastreuze gevolgen kan hebben. Om de filosofie van ‘marginal gains’ die wielerploeg Sky aanhangt werd aanvankelijk nog wat lacherig gedaan, maar na zes Tour-overwinningen in zeven jaar tijd is dat allang niet meer het geval. De windtunnel is niet meer een leuk uitstapje, het is absolute noodzaak. Of het nu gaat om het steeds maar weer opnieuw bekijken en analyseren van trainingsbeelden of het tot oneindig bijhouden van data, het is, zelfs in sporten waarbij amper techniek komt kijken, van levensbelang.
Keerzijde van de medaille
In elke sport wordt er helaas valsgespeeld en in sommige is doping een groot probleem. Maar in hoeverre zijn de verhalen over ‘mechanische doping’ waar? Hoe groot is de rol die tech daar speelt? In het wielrennen zijn er verhalen over motortjes: bijvoorbeeld bij gevallen renners waarbij de wielen blijven ronddraaien. Meestal worden dit soort theorieën snel genoeg ontkracht, al hebben de eerste schorsingen wegens het gebruik van motortjes al plaatsgevonden.
Hoe verder de techniek vordert, hoe moeilijker het wordt om dergelijke praktijken op te sporen. In het geval van de schaats-strips en de zwempakken van Speedo was er geen sprake van valsspelen, maar is de technologische vooruitgang later verboden. Zolang technologie en sport hand in hand gaan, zullen er altijd trucjes en foefjes verzonnen worden om nét die ene tel sneller te zijn, of die extra centimeter hoger te springen. Twee totaal verschillende takken van sport, met samen één gemeenschappelijk doel: het leveren van de ultieme prestatie.
