Contextmenu's zijn de menu's die u te zien krijgt bij een rechtermuisklik op een bestand, map, hyperlink, icoontje, taakbalk, of schijf. Rechtsklikken op een lege plek in een map of op uw bureaublad levert eveneens een contextmenu op. Deze menu's kunnen het werken met de pc flink vereenvoudigen, maar ze kunnen ook een bron van irritatie zijn, vooral wanneer ze vol staan met opties die u nooit gebruikt.

Een schoner contextmenu begint bij uzelf

U kunt contextmenu-items achteraf verwijderen, maar het is voor een deel ook mogelijk om te voorkomen dat ze überhaupt in uw contextmenu's komen te staan. Tijdens de installatie van programma's wordt namelijk vaak gevraagd of u bepaalde contextmenu-items wilt installeren. Wordt de Engelse taal tijdens de installatie gebruikt, dan zal er in dat geval gevraagd worden om Shell Extensions te installeren. Denkt u deze niet nodig te hebben voor het betreffende programma, geef dan direct aan dat ze niet geïnstalleerd hoeven te worden. Ook dit is een manier om uw contextmenu's overzichtelijk te houden.

Hoe meer programma's u installeert, des te meer items er in de verschillende contextmenu's verschijnen. Sommige daarvan zijn handig, maar andere zult u nooit gebruiken, en die bent u waarschijnlijk liever kwijt dan rijk. Maar het kan ook zijn dat u bepaalde mogelijkheden in contextmenu's mist, die u er juist graag aan toe zou voegen.

Er zijn verscheidene manieren om items uit contextmenu's te verwijderen of ze eraan toe te voegen. Soms is het mogelijk deze items in of uit te schakelen via het programma dat ze erin heeft geplaatst. Daarnaast bestaan er verschillende programma's waarmee u contextmenu's kunt aanpassen, en verder is het mogelijk deze menu's te bewerken door rechtstreeks in het register in te grijpen.

©PXimport

Er kan veel uit contextmenu's verwijderd worden.

1. Programma of register?

Om contextmenu-items uit te schakelen (voor zover dit niet kan via het programma waar ze bijhoren), heeft het gebruik van programma's als ShellExView, ShellMenuView en FileMenu Tools de voorkeur, omdat er in dat geval weinig mis kan gaan. Schakelt u bijvoorbeeld een item uit waarvan dat bij nader inzien toch niet de bedoeling was, dan schakelt u dit via het bewuste programma even eenvoudig weer in. Aan het werken in het register zijn iets meer risico's verbonden, al moeten we die niet overdrijven. Met de nodige voorzorgsmaatregelen, die we eveneens in dit artikel beschrijven, kan er ook daarbij weinig mis gaan. Wanneer u uw contextmenu's wilt gaan bewerken, raden we u echter aan dit allereerst te doen met behulp van de programma's die we in het eerste deel van dit artikel beschrijven. Lukt daarmee niet wat u wilt bewerkstelligen, dan kunt u het alsnog proberen door het register te bewerken. Lees dan voordat u hieraan begint het kader 'Veilig werken in het register', zodat u bij eventuele fouten die u maakt voldoende herstelmogelijkheden hebt.

2. ShellExView en ShellMenuView

Wanneer het erom gaat ongewenste items in uw contextmenu's uit te schakelen, hebt u met ShellExView en ShellMenuView twee zeer krachtige tools in handen. De programma's zijn te downloaden van ShellExView en ShellMenuView, downloadlinks staan onderaan de pagina's. De programma's hoeven niet geïnstalleerd te worden. U pakt de zip-bestanden eenvoudigweg uit naar mappen die u vervolgens desgewenst in Program Files plaatst. Hierna kunt u snelkoppelingen naar de uitvoerbare bestanden maken en deze op uw bureaublad of in uw startmenu zetten. Voor beide programma's is een Nederlandse vertaling beschikbaar, die u op dezelfde pagina aantreft vanwaar u ShellExView en ShellMenuView downloadt. Om de programma's in het Nederlands weer te geven, pakt u de map met vertaling uit naar de map waarin u het programma geplaatst hebt. Hoewel de interfaces van beide programmaatjes veel overeenkomsten vertonen, is er een duidelijk verschil. Met ShellExView bewerkt u de zogenoemde dynamische contextmenu-items zichtbaar, terwijl u met ShellMenuView de statische contextmenu-items aanpast. Dynamische contextmenu-items verschijnen op meerdere plaatsen, en zowel bij mappen als bestanden. Voorbeelden hiervan zijn de opties van een programma als WinZip, en de mogelijkheid van uw virusscanner om afzonderlijke mappen en bestanden te scannen. Statische items zijn gebonden aan bepaald bestandstypen. Een voorbeeld van een statisch item is Afspelen met WinAmp, dat u te zien krijgt wanneer u rechtsklikt op een map of op een met WinAmp geassocieerd bestand.

Zoals gezegd gaat het hier om twee zeer krachtige tooltjes. Wanneer u ze opstart, wordt u dan ook geconfronteerd met een enorme hoeveelheid items en een groot aantal kolommen met informatie over deze items. Laat u niet afschrikken: het merendeel van de informatie in de kolommen hebt u niet nodig. In ShellExView hebt u over het algemeen voldoende aan hetgeen u in de kolommen Shell-uitbreiding, Uitgeschakeld, Type en Omschrijving aantreft. In ShellMenuView zijn vooral de kolommen Menu-naam, Extensies, Type-beschrijving en Uitgeschakeld van belang. Een groot aantal van de opgesomde items behoort tot het besturingssysteem, deze zult u meestal niet uit willen schakelen. Soms is dat zelfs af te raden, maar in die gevallen krijgt u een waarschuwing dat u het betreffende item beter ingeschakeld kunt laten. Over het algemeen zult u items willen verwijderen die door allerhande software in uw contextmenu's zijn geplaatst, en die u nooit gebruikt.

©PXimport

Met de programma's ShellExView en ShellMenuView past u uw contextmenu's aan.

3. Werken met ShellExView

ShellExView toont, zoals gezegd, de dynamische contextmenu-items. Als voorbeeld noemden we de mogelijkheid om afzonderlijke mappen en bestanden op malware te scannen. Gebruikt u deze optie nooit, dan gaat u na opstarten van ShellExView in de kolom Shell-uitbreiding op zoek naar de naam van uw virusscanner. Wanneer u deze gevonden hebt, klikt u er met uw rechtermuisknop op en u kiest Geselecteerde items uitschakelen.

In Windows XP zal de verandering direct doorgevoerd worden. In Windows Vista en 7 dient u de pc hiervoor opnieuw op te starten. Een andere en snellere manier is door alleen Windows Explorer te herstarten. Dit doet u door via een rechtermuisklik op uw taakbalk het Taakbeheer te starten, en het proces explorer.exe te beëindigen. Vervolgens kiest u Bestand / Nieuwe taak (Uitvoeren), typ hier explorer en klik op OK. Overigens geldt dit alleen voor ShellExView. De veranderingen die u met ShellMenuView aanbrengt worden zowel in Windows XP als in Vista en 7 direct doorgevoerd.

©PXimport

Met twee muisklikken schakelen we het contextmenu van onze virusscanner uit.

Zelf contextmenu-items toevoegen

Hoewel we het in dit artikel voornamelijk hebben over manieren om items uit uw contextmenu's te verwijderen, is het ook mogelijk om nieuwe opties toe te voegen. Uiteraard bestaan ook hier weer verschillende programma's voor, zoals Context Menu Editor. De opties die dergelijke tooltjes bieden zijn echter nogal beperkt. U hebt wat dit betreft veel meer mogelijkheden, wanneer u de benodigde sleutels zelf in het register aanmaakt. Het principe is vrij eenvoudig: u creëert een registersleutel met de naam die u in het contextmenu wilt zien, en in deze sleutel maakt u een tweede sleutel aan met de naam Command. In deze subsleutel komt de opdracht te staan die uitgevoerd moet worden bij een klik op het betreffende item. Waar u deze sleutels moet aanmaken, hangt af van het contextmenu waarin u het item wilt zien verschijnen. Is dat bij een rechtermuisklik op bestanden, dan dienen de sleutels in HKEY_CLASSES_ROOT\*\shell gemaakt te worden. Wilt u dat het item verschijnt bij rechtsklikken op mappen, dan moeten de nieuwe sleutels in HKEY_CLASSES_ROOT\Folder\shell komen te staan. En wilt u dat het contextmenu-item alleen bij een rechtermuisklik op een bepaald bestandstype zichtbaar wordt, dan zult u in de sleutel van het betreffende bestandstype moeten zijn. Gaat het bijvoorbeeld om dll-bestanden, dan zullen de sleutels in HKEY_CLASSES_ROOT\dllfile gemaakt moeten worden. Deze sleutels dienen altijd binnen een sleutel met de naam shell te staan. In sommige gevallen zal deze al bestaan, en anders dient u deze eerst aan te maken. We geven een voorbeeld: stel dat u de optie Openen in Kladblok wilt zien verschijnen bij een rechtermuisklik op een willekeurig bestand. U navigeert dan in de register-editor naar HKEY_CLASSES_ROOT\*\shell. In het linkerdeelvenster klikt u met uw rechtermuisknop op deze sleutel en u kiest Nieuw / Sleutel. De nieuwe sleutel noemt u Openen in Kladblok. In deze sleutel creëert u vervolgens een subsleutel met de naam Command. In het rechterdeelvenster dubbelklikt u ten slotte op de waarde (Standaard), en u voert de opdracht Notepad.exe "%1" in. De toevoeging "%1" is vereist om het aangeklikte bestand in Kladblok te laten openen.

We beseffen dat we hiermee slechts een eenvoudig voorbeeld hebben gegeven, maar hopen dat we het principe enigszins duidelijk hebben gemaakt.

©PXimport

Het is vrij eenvoudig om uw eigen contextmenu-items te maken.

4. Werken met ShellMenuView

Wanneer u ShellMenuView opstart, zult u een duidelijk verschil bemerken met ShellExView. In plaats van allerlei verschillende contextmenu-items treft u in ShellMenuView soms lange reeksen identieke items aan, voorafgegaan door een programma-icoontje. Wanneer u in de kolom Extensies kijkt, zal duidelijk worden waarom dit het geval is. Het gaat hier om contextmenu-items die met bepaalde bestandstypen geassocieerd zijn. U kunt dus per bestandstype bepalen of u een dergelijk item wilt uitschakelen. Vaker zult u echter een hele reeks van deze items willen uitschakelen. Wilt u bijvoorbeeld dat de optie Toevoegen aan speellijst van WinAmp nergens verschijnt, dan selecteert u alle desbetreffende items in ShellMenuView en schakelt u schakelt ze uit. U kunt hierbij uiteraard ook selectief te werk te gaan. Converteert u bijvoorbeeld uitsluitend wav-bestanden naar mp3, dan kunt u voor het betreffende programma aangeven dat er alleen een item in het contextmenu verschijnt bij rechtsklikken op wav-bestanden. Selecteer de overige extensies en schakel het item van het contextmenu uit.

©PXimport

Alleen bij wav-bestanden zal nu nog een contextmenu van Switch Sound File Converter verschijnen.

5. FileMenu Tools

Met het programmaatje FileMenu Tools, is het eveneens mogelijk contextmenu-items uit te schakelen. Maar daarnaast kunt u een hele reeks mogelijkheden aan uw contextmenu's toevoegen. Het programma plaatst een nieuw item, genaamd FileMenu Tools, in uw contextmenu. In dit submenu vindt u onder meer opties om bestanden in Kladblok te openen, een opdrachtprompt te openen, dll's te registreren of te deregistreren en bestanden of mappen te hernoemen. Mogelijkheden die u niet gebruikt kunt u uitschakelen. Open hiervoor de configuratie van het programma (kies in het rechtermuisknopmenu FileMenu Tools / Configure FileMenu Tools). In het rechterdeelvenster kunt u onder het tabblad Commands of FileMenu Tools datgene uitvinken wat u niet nodig hebt. Het is eveneens mogelijk de volgorde van de items aan te passen via de opdrachten Move Up en Move Down die u in het linkerdeelvenster onder Actions aantreft. Waar nodig kunt u tevens scheidingslijnen toe te voegen via de opdracht Add Separator in datzelfde venster.

©PXimport

FileMenu Tools voegt een submenu met verschillende mogelijkheden toe aan uw contextmenu.

©PXimport

In de configuratie van FileMenu Tools selecteert u de gewenste opties.

U treft in de configuratie nog twee andere tabbladen aan. Het tabblad "Send To..." menu laat items zien die u in het contextmenu Kopiëren naar aantreft. U kunt hier items uitschakelen, maar u hebt ook weer de mogelijkheid nieuwe items aan dit menu toe te voegen. Wilt u bijvoorbeeld de map Mijn afbeeldingen in het menu Kopiëren naar hebben, dan klikt u onder Actions op Add Command. Selecteer het nieuwe item. Staat het venstertje Properties nog niet in beeld, kies dan voor Edit / Properties. In dit venstertje geeft u bij Name de naam op die u in het menu Kopiëren naar wilt zien, terwijl u bij Target en Working folder het pad naar de map Mijn afbeeldingen invult. Kies vervolgens in het menu File voor Apply Changes. Op deze wijze kunt u ook schijven of partities waar u regelmatig bestanden of mappen naar kopieert aan het menu Kopiëren naar toevoegen.

Onder het tabblad Commands of other applications kunt u bepaalde contextmenu-items uit- of inschakelen. FileMenu Tools maakt hierbij onderscheid tussen items die bij bestanden, mappen, schijfstations, enzovoort verschijnen, zodat u selectief te werk kunt gaan. Experimenteert u gerust met de mogelijkheden die u hier hebt. Eventuele ongewenste resultaten herstelt u eenvoudigweg door een verwijderd vinkje weer terug te plaatsen.

Wilt u FileMenu Tools uitsluitend gebruiken om ongewenste contextmenu-items uit te schakelen, dan kunt u het contextmenu-item van het programma zelf eventueel uitschakelen via het hiervoor besproken ShellExView. De optie Configure FileMenu Tools blijft dan beschikbaar via uw startmenu.

©PXimport

Ongewenste contextmenu-items schakelt u met Filemenu Tools op een eenvoudige manier uit.

6. Contextmenu-items verwijderen via het register

In het uitzonderlijke geval dat u contextmenu-items niet met behulp van een van de hiervoor besproken programma's kunt uitschakelen, zult u de betreffende sleutel of sleutels uit het register moeten verwijderen. Dit is vrij eenvoudig, maar leest u voordat u hieraan begint het kader 'Veilig werken in het register', zodat u eventuele onbedoelde resultaten teniet kunt doen. We willen MediaInfo verwijderen, dit heeft zich na installatie van de software zelf in het contextmenu genesteld. Het register benadert u via Start / Uitvoeren met het commando regedit. Contextmenu-items bevinden zich altijd in de hoofdsleutel HKEY_CLASSES_ROOT van het register. Om ongewenste items te verwijderen hoeft u daarom slechts dit deel van het register te doorzoeken op de naam waarmee het betreffende item in contextmenu's verschijnt. Dit doet u via de zoekfunctie van de register-editor, die u in het menu Bewerken vindt. Hierbij dient u er rekening mee te houden dat een contextmenu-item zich op meerdere plaatsen in HKEY_CLASSES_ROOT kan bevinden. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer zo'n item zowel bij rechtsklikken op een bestand als bij rechtsklikken op een map verschijnt. Nadat u een bepaald item gevonden en verwijderd hebt, drukt u op F3, waardoor het doorzoeken van het register wordt voortgezet. Nadat u op deze wijze de hele sleutel HKEY_CLASSES_ROOT hebt doorzocht, en alle betreffende items hebt verwijderd, kunt u de register-editor sluiten.

©PXimport

Met de zoekfunctie van de register-editor is een contextmenu-item snel te vinden.

Veilig werken in het register

Als u wijzigingen in het register gaat aanbrengen, is het aan te bevelen om alvorens u dit doet een nieuw systeemherstelpunt te maken. Maar om te voorkomen dat u na een klein foutje het systeem in zijn geheel dient te herstellen, kunt u als extra voorzorgsmaatregel de registersleutel die u gaat bewerken exporteren en opslaan als registerbestand. Het importeren van een dergelijk bestand is stukken eenvoudiger dan het uitvoeren van systeemherstel. We geven een voorbeeld: u wilt het contextmenu-item MediaInfo verwijderen, en via de zoekfunctie hebt u de registersleutel MediaInfo gevonden in de sleutel HKEY_CLASSES_ROOT\*\shell. U maakt dan eerst een back-up van de sleutel MediaInfo door deze in het linkerdeelvenster van de register-editor te selecteren, en via een rechtermuisklik te kiezen voor Exporteren. Het aldus gemaakte registerbestand slaat u vervolgens op, bijvoorbeeld als BackupMediaInfo.reg. Nu kunt u de sleutel MediaInfo met een gerust hart verwijderen. Blijkt hierna dat dit niet het gewenste resultaat oplevert, dan herstelt u de vorige situatie eenvoudigweg via een dubbelklik op het bestand BackupMediaInfo.reg.

©PXimport

Een back-up van een registersleutel is eenvoudig te maken.

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.