Een flightsimulator kun je met een controller spelen, maar erg realistisch is dat niet. Een enkeling bouwt daarom een complete cockpit na. Maar wie het vliegen of racen realistischer wil maken, hoeft daar niet al zijn tijd en spaargeld in te steken. Met eenvoudige middelen kun je de ervaring al verrijken. De beste accessoires hiervoor zetten we op een rijtje.

Rond de introductie van Microsoft’s Flight Simulator 2020 heb je ze vast voorbij zien komen: foto’s van mensen die een vrijwel volwaardige cockpit hebben nagebouwd. Het zijn meerjarenprojecten voor een handjevol liefhebbers. Zij halen bijvoorbeeld oorspronkelijke onderdelen uit vliegtuigen of bouwen helemaal zelf hun instrumentenpanelen op. Bij racen is het wat eenvoudiger dankzij speciale stoelen waarop je stuurwiel en pedalen kunt monteren. Voor een realistische ervaring hoef je gelukkig niet zo ver te gaan. Met de nodige standaardaccessoires en software kom je een heel eind. We zetten de beste opties voor je op een rijtje om een cockpit voor je flightsimulator op te bouwen. Een waarschuwing vooraf: je kunt nooit genoeg usb-poorten hebben.

Flightsimulators

Vliegstuur

Een onmisbare accessoire voor flightsimulators is een vliegstuur of stuurknuppel. Besturen met toetsenbord en muis of een controller is vaak wel mogelijk, maar niet zo comfortabel en lang niet zo realistisch. Ze zijn er voor elk budget. Het grootste probleem is momenteel de beschikbaarheid: de introductie van Flight Simulator 2020 zorgde voor een enorme run op deze producten en langere levertijden.

Een vliegstuur of yoke, gangbaar voor Boeings, is een populaire optie voor besturing. Het bestverkocht is het Pro Flight Yoke-systeem (179 euro) van Saitek. Dat biedt naast het vliegstuur ook drie gashendels, throttles genoemd. Pedalen voor bediening van het roer zijn een nuttige toevoeging: voor het taxiën op de grond, maar ook vaak bij manoeuvreren in de lucht.

©PXimport

Stuurknuppel

Hét alternatief voor een vliegwiel is een stuurknuppel, ook wel side stick of joystick genoemd, wat ook gangbaar is bij de Airbus en in gevechtsvliegtuigen. Wil je (ook) met DCS World of IL-2 aan de slag, dan is dit de beste optie.

Voor een beperkt budget kunnen we de Thrustmaster T.16000M aanraden. Deze comfortabele stick kun je niet alleen in alle windrichtingen bewegen, maar ook om zijn as draaien. Dat is goed voor roerbediening, zodat je in principe zonder pedalen kunt. De knuppel wordt ook in combinatie met een stevige gashendel verkocht. Die combinatie noemen we een hotas of hands on throttle-and-stick (ongeveer 149 euro).

Wie minder plastic en vooral meer kwaliteit in handen wil hebben kan de hoogwaardige Hotas Warthog (ongeveer 429 euro) overwegen. Veel van deze accessoires hebben een overvloed aan handige knoppen of zelfs mini-joysticks waar altijd wel een toepassing voor is. Bij elke controller moet je wel even de tijd nemen om alles goed in te stellen.

©PXimport

Profielen voor instellingen

Cockpit bedienen

Niet alleen de buitenwereld ziet er prachtig uit in hedendaagse flightsimulators. Ook de virtuele cockpit is vaak verzorgd en realistisch. Dat zorgt vaak wel voor een explosie van knopjes en metertjes. Instrumenten zijn veelal met muis en toetsenbord te bedienen, al geldt dat in DCS World alleen voor de geavanceerdere vliegtuigmodellen.

Een voordeel van zo’n aanklikbare cockpit is dat je minder bindingen uit je hoofd hoeft te leren. Ideaal voor bijvoorbeeld het doorlopen van een opstartprocedure, maar voor snelle actie of regelmatig terugkerende handelingen is een fysieke knop veel praktischer. Gelukkig hebben de genoemde accessoires die volop. Bovendien kun je eventueel zelfs meerdere functies aan dezelfde knop toekennen door deze in combinatie met een zogenoemde modifierknop te gebruiken. En ook je toetsenbord geeft natuurlijk een veelvoud aan knoppen die je voor allerlei functies kunt gebruiken. Een printje met alle bindingen als referentie helpt hier zeker bij.

©PXimport

Knoppenpanelen

Met Arduino is een instrumentenpaneel met knoppen of regelaars niet heel lastig te maken. Maar ook het Thrustmaster MFD Cougar Pack (ongeveer 80 euro) is een mooie en betaalbare toevoeging. Dat is een set met twee panelen. Een paneel is een soort vierkant raampje met twintig knoppen en vier schakelaars, inclusief achtergrondverlichting.

Je kunt ze aan functies in de cockpit koppelen, wat bij DCS World doorgaans helemaal vanzelf gaat (zie kader). In de bijgeleverde plexiglasvensters kun je een kaart steken waarop de functies zijn beschreven. Er zijn kaarten bijgeleverd voor het oudere Flight Simulator X.

In Flight Simulator 2020 worden standaard geen functies aan knoppen toegekend. Je zou de kaart voor Flight Simulator X kunnen gebruiken en vervolgens de functies handmatig kunnen opzoeken en toekennen aan de bijbehorende knop. Je kunt natuurlijk ook bedenken wat je zelf handig vindt en een corresponderende kaart maken.

©PXimport

MFD Cougar Pack in DCS World

Meerdere beeldschermen

Wil je je helemaal laten omringen door prachtige landschappen, dan is een opstelling met een brede monitor ideaal. Meerdere monitoren naast elkaar kan vaak ook, maar (nog) niet met Flight Simulator 2020. Via drivers of aparte software kun je proberen om meerdere beeldschermen softwarematig te omspannen.

Bij Nvidia heet deze optie Surround. Dit geeft meestal niet het gewenste resultaat. Er treden geometrische vervorming op en de prestaties hollen achteruit, waardoor de beeldkwaliteit wordt teruggeschroefd en landschappen verbleken. Wat je wel kunt doen, is enkele schermen van de cockpit loskoppelen naar een apart venster dat je dan naar een andere monitor kunt verplaatsen. Daarvoor houd je de rechter Alt-toets ingedrukt terwijl je over een scherm beweegt. Druk daarna op het vergrootglas.

©PXimport

Head tracking

Tijdens het vliegen moet je niet alleen veel meters aflezen en knoppen bedienen, maar ook af en toe naar buiten kijken. Zomaar even rondkijken is er alleen niet bij, er zijn best wat handelingen voor nodig. En wij vermoeden dat je liever steeds de handen op het stuur houdt. Je kunt eventueel enkele knoppen voorprogrammeren om rond te kijken.

Een veel betere oplossing, als een soort tussenstap naar virtual reality (vr), is head tracking. Een beproefde methode, bestaande uit een camera of webcam die je op de monitor plaatst en enkele infraroodsensoren die je op bijvoorbeeld een koptelefoon monteert. De camera is aangepast en ziet alleen de infraroodpunten van de drie sensoren waarmee het nauwgezet de bewegingen van je hoofd registreert. Dit heet ook wel point tracking en werkt zeer efficiënt. De bewegingen worden via software, zoals het bekende OpenTrack, doorgespeeld aan de sim. Vrijwel alle sims ondersteunen het direct zonder dat je iets hoeft aan te passen. Het is vooral belangrijk de head tracking te starten voordat je de sim start.

Accessoires en software

Een bekende maar prijzige en momenteel slecht leverbare accessoire voor head tracking, is TrackIR 5 (ongeveer 150 euro). Een betaalbaar alternatief waar we ook goede ervaringen mee hebben is de Delanclip, zoals de complete Gamerset (ongeveer 55 euro). Deze set, beschikbaar via www.delanengineering.com, bevat een aangepaste PS3 Eye-camera en een bracket met drie infraroodleds voor bevestiging op een koptelefoon of hoofdband. Die krijgt zijn voeding via een usb-kabel. Er geldt wel een vrij lange levertijd, tot vijftien 15 dagen.

De aanbevolen software is het gratis OpenTrack. Je ziet direct of het werkt: de octopus beweegt dan met je mee. Gezichtsbewegingen worden bewust flink overdreven, zodat je je hoofd maar een klein stukje hoeft te draaien om helemaal naar links te kijken. Of je buigt iets schuin naar voren om een wijzerplaat af te lezen. Je kunt steeds je ogen op het scherm houden. Dit blijkt heel intuïtief en went erg snel. Soms is het wel nodig om – eventueel per sim – wat kleine aanpassingen voor bewegingen te maken, wat ook eenvoudig kan met OpenTrack.

©PXimport

Head tracking zelf bouwen

Voordelige opties

Er zijn ook methodes voor head tracking die zonder infraroodsensoren werken en genoeg hebben aan een camerabeeld van je gezicht. Het programma FaceTrackNoIR werkt bijvoorbeeld met webcams en SmoothTrack voor een recente iPhone of Android-smartphone. Bij Android is ondersteuning voor ARCore vereist, hier voldoen heel veel modellen aan. Kijk hier voor een overzicht.

Wij gebruiken de Nokia 7 Plus. Het toestel zet je bij voorkeur op een standaard op het bureau onder het scherm. Het werkt samen met OpenTrack op de pc. Daarin moet je onder Input de optie UDP over network kiezen. Verder zijn de standaardinstellingen doorgaans toereikend. Communicatie tussen de app en software verloopt als udp-verkeer over het netwerk. In de app hoef je alleen nog het ip-adres van de pc en poortnummer van OpenTrack op te geven. Daarna kun je head tracking aanzetten. Zodra verbinding wordt gemaakt verschijnt op de pc een meldingsvenster van de firewall waarin je de toegang moet toestaan. In sommige situaties moet je die firewallregel handmatig toevoegen.

©PXimport

Road warrior-accessoires

Bezit je veel audiobestanden van uiteenlopende artiesten? Het is dan een hele uitdaging om de boel enigszins netjes te ordenen. De gratis versie van MediaMonkey helpt je hierbij. Maak met dit Windows-programma een overzichtelijke muziekbibliotheek en speel je favoriete liedjes op de computer af.

Tip 1 Digitale jukebox

MediaMonkey is eigenlijk een digitale jukebox. Het programma ondersteunt nagenoeg alle gangbare audioformaten, zoals flac, ogg, wma, ape en natuurlijk mp3. Alle liedjes die je aan dit programma toevoegt, belanden in een overzichtelijke catalogus. Het maakt niet uit of je nou honderden, duizenden of honderdduizenden nummers toevoegt, want MediaMonkey ordent zorgvuldig alle bestanden.

Om MediaMonkey te downloaden, klik onder Standard Version op DOWNLOAD [versienummer]. Dubbelklik op het exe-bestand en selecteer de Nederlandse taal, waarna je bevestigt met OK. Je klikt nu telkens op Volgende om de installatie te doorlopen. Accepteer hierbij de licentieovereenkomst. Klik als laatste op Installeren / Voltooien.

Download de gratis Windows-versie van MediaMonkey naar je computer.

Tip 2 Liedjes toevoegen

Misschien heb je op de computer of NAS flink wat muziek opgeslagen. In de tijd dat downloaden voor eigen gebruik nog min of meer gedoogd werd, lagen de audiobestanden immers voor het oprapen. Wellicht kun je omstreden downloadnetwerken als Napster, Kazaa, LimeWire, bittorrent en usenet (nieuwsgroepen) nog herinneren. Daarnaast kun je natuurlijk ook kopieën van cd’s op de computer bewaren (zie tip 6).

MediaMonkey wil eerst weten waar jouw digitale audiocollectie zich bevindt. Hierbij selecteert het programma automatisch de standaard muziek- en video-map in Windows. Staan daar geen liedjes in, dan haal je de vinkjes voor deze bestandslocaties weg. Klik rechtsboven op LOCATIE TOEVOEGEN en kies Lokale opslag. Zodra je de juiste map met muziek hebt gevonden, zet je hier een vinkje voor. Je kunt zo meerdere bestandslocaties selecteren. Klik daarna op OK.

Naast lokale mappen voeg je net zo eenvoudig muziek van andere apparaten toe, zoals een NAS of pc. Kies in dat geval LOCATIE TOEVOEGEN / Netwerk of Mediaserver, waarna je de juiste map of server selecteert. Klik daarna op OK.

Via VOLGENDE / VOLGENDE / VOLTOOIEN importeert MediaMonkey alle nummers in de bibliotheek. Dit proces kan even duren. Klik tot slot op SLUITEN.

Geef aan in welke (netwerk)map de muziek staat opgeslagen.

Tip 3 Eerste blik

Het hoofdvenster van MediaMonkey opent eerst met een welkomstscherm. Klik linksboven op Home om je muziekcollectie te tonen. Als het goed is, zie je verschillende albumhoesjes. Met de standaardinstellingen staan de secties Artiesten en Albums op alfabetische volgorde gerangschikt. Klik achter een sectie op alles weergeven om een volledig overzicht te tonen. Gebruik als alternatief bovenaan de knoppen Alle bestanden, Albums en Genres om binnen jouw muziekverzameling te snuffelen. Via Home keer je op ieder moment weer terug naar het beginvenster.

Zeker in een omvangrijke collectie is het nog een hele kunst om dat ene liedje te vinden. Gelukkig heeft MediaMonkey een snelle zoekfunctie. Klik rechtsboven op het vergrootglas om het zoekveld te ontvouwen. Je hoeft maar een deel van een liedje, albumtitel of artiest te typen. Het programma laat namelijk meteen de bijbehorende resultaten zien. Klik voor een uitgebreidere zoekfunctie bovenaan op Naar Geavanceerd.

MediaMonkey maakt van alle muziek een overzichtelijke bibliotheek met albumhoesjes.

Tip 4 Muziek luisteren

Uiteraard wil je de muziek ook graag beluisteren. Als je op een albumhoesje klikt, komen de onderliggende nummers tevoorschijn. Afhankelijk van in welke sectie je zit, dien je mogelijk nogmaals op de afbeelding te klikken. Gebruik achter de albumtitel de afspeelknop om alle liedjes in chronologische volgorde af te spelen. Je hoort meteen geluid.

Je kunt de liedjes ook husselen. Klik in dat geval op het pictogram met de twee gekruiste pijlen en luister in willekeurige volgorde naar de nummers. Wil je een specifiek liedje van het album horen? Zweef dan met de muisaanwijzer boven een titel en klik daarna op de afspeelknop.

Achter ieder albumhoesje schuilen er meerdere nummers.

Tip 5 Afspeellijst maken

Je maakt in MediaMonkey eenvoudig een eigen afspeellijst. Daarmee luister je naar jouw favoriete nummers van verschillende artiesten. Klik in de menubalk op Bewerken / Nieuwe afspeellijst. Er verschijnt aan de rechterkant een nieuw deelvenster. Typ een relevante naam en bevestig met Enter.

Zoek nu een nummer dat je aan de lijst wilt toevoegen. Klik eerst op de naam van het liedje en sleep deze audiotrack met ingedrukte muisknop naar het rechterdeelvenster. Je kunt als alternatief ook met de rechtermuisknop op een nummer klikken. Navigeer vervolgens naar Verzenden naar / Afspeellijst en klik op de juiste naam. Je maakt zoveel favorietenlijstjes als je maar wilt. Alle afspeellijsten zijn in het linkermenu bereikbaar.

Geen zin om zelf een afspeellijst te maken? Laat MediaMonkey dit dan voor je doen. Ga naar Bewerken / Nieuwe Auto-Afspeellijst. Er verschijnt een nieuw venster waarin het programma volgens zelfgekozen criteria liedjes selecteert. Misschien wil je bijvoorbeeld alleen maar rockmuziek horen. Klik in dat geval op het plusteken en kies Genre. Je typt volgens bovengenoemd voorbeeld Rock, waarna je bevestigt met Enter. Uiteraard staat het je vrij om andere criteria te gebruiken. Geef de automatische afspeellijst tot slot een andere naam.

Voeg via het contextmenu goede nummers aan een afspeellijst toe.

Tip 6 Audio-cd’s rippen

Wil je een digitale kopie van een fysiek muziekalbum op de computer bewaren? Dan komt de ripfunctie van MediaMonkey goed van pas. Daarmee kopieer je de inhoud van een audio-cd naar de pc. Een voorwaarde is dat het systeem is voorzien van een (extern) cd/dvd-station.

Doe eerst een muziek-cd in de lade van de optische drive. Na even wachten verschijnt in MediaMonkey vanzelf het venster Albumgegevens kiezen. Selecteer in het overzicht het juiste muziekalbum. Dat is belangrijk, want het programma koppelt zo de juiste eigenschappen aan elk liedje. Denk onder meer aan de artiest, de naam van het nummer en het genre. Maak een keuze en bevestig met OK.

Klik in de menubalk op Extra / Audio-CD rippen. De nummers van het album komen tevoorschijn. Standaard staan voor alle liedjes vinkjes. Als je een bepaald nummer niet op de computer wilt bewaren, haal je het desbetreffende vinkje weg.

Heb je alleen interesse in de grootste hits van een album? Verwijder voor de overige nummers dan de vinkjes.

Tip 7 Ripinstellingen

Voordat je de cd naar de computer kopieert, neem je eerst de instellingen door. Geef aan in welke map je de nummers wilt opslaan. Zodra je op CONFIGUREREN klikt, komt er een nieuw venster tevoorschijn. Ga via BLADEREN naar de gewenste map en bevestig met OK om deze opslaglocatie te selecteren. MediaMonkey plaatst elk geript album in een eigen submap. Sluit het venster met OK.

Met de huidige instellingen maakt het programma mp3’tjes. Je kunt desgewenst ook een ander audioformaat instellen. Klik dan eerst op MP3 en kies bijvoorbeeld WMA, WAV of FLAC. De twee laatstgenoemde bestandsformaten bieden over het algemeen een hogere audiokwaliteit. Daarentegen nemen de liedjes wel meer opslagruimte in beslag. Mp3 staat bekend om zijn acceptabele geluidskwaliteit en geringe bestandsomvang.

Bij sommige audioformaten kun je de kwaliteit aanpassen, zoals in het geval van ogg, wav, wma, aiff en flac. Klik dan achter de gekozen indeling op INSTELLINGEN. Een hogere waarde resulteert doorgaans in een betere geluidskwaliteit. Houd hierbij wel rekening met grotere bestanden en een langere ripduur. Maak een keuze en klik op OK. Bevestig nogmaals met OK om het ripproces te starten. Na afloop belanden de nummers vanzelf in de bibliotheek van MediaMonkey.

Bepaal in welke (sub)map je de geripte nummers wilt opslaan.

Tip 8 Schijfjes branden

De omgekeerde route werkt ook: niet rippen, maar brand een album naar een schijfje en speel deze cd vervolgens af op een cd-speler. Handig voor wie nog een klassieke audioset met goede speakers bezit. Overigens heb je voor dit klusje wel een (externe) cd-brander en leeg schijfje nodig.

Doe een beschrijfbare cd-r in de lade van de cd-brander. Je kunt hier normaal gesproken tachtig minuten muziek op kwijt. Klik nu met de rechtermuisknop op een albumhoes en kies Verzenden naar / Audio-CD (Branden). Belangrijk is dat in het kleine venster achter Schijf: de juiste cd-brander is geselecteerd. Klik op BRANDEN om het proces te starten. Na afloop hoor je een geluidssignaal en wordt de cd uitgeworpen. Overigens kun je deze opties eventueel uitvinken.

Je brandt desgewenst ook nummers van verschillende albums en artiesten op een cd. Het is dan handig om van jouw favoriete liedjes eerst even een afspeellijst te maken (zie tip 5). Je navigeert in het linkermenu daarna naar Afspeellijsten. Klik met de rechtermuisknop op de bewuste lijst en kies Verzenden naar / Audio-CD (Branden) / BRANDEN.

Brand een muziekalbum of afspeellijst eenvoudig naar een lege cd.

Tip 9 Metadata wijzigen

Elk digitaal opgeslagen liedje bevat metadata. Dit noemt men ook wel tags. Hierin staan allerlei gegevens, zoals de artiest(en), de naam van het nummer en het uitgiftejaar. Het is belangrijk dat alles klopt, want MediaMonkey deelt op basis van deze informatie zijn bibliotheek in. Bovendien bevindt zich in de metadata ook een hoesafbeelding.

Met name bij gedownloade bestanden klopt de metadata soms niet. Gelukkig herstel je eenvoudig een foutje. Klik in MediaMonkey met de rechtermuisknop op het bewuste liedje en kies Eigenschappen. Er verschijnt een venster met verschillende kenmerken. Pas naar eigen inzicht een of meerdere velden aan. Bij Score laat je eventueel ook nog jouw waardering voor het nummer blijken. Kies tussen een waarde van één tot vijf sterren.

Bij het tabblad Details staan nog meer kenmerken van het liedje. Die kun je eveneens allemaal wijzigen. Verder voeg je via Songteksten vrijblijvend een complete liedtekst toe. Kijk tot slot ook nog even bij Illustraties, want je kunt hier zo nodig een andere albumhoes selecteren. Klik op OK om eventuele wijzigingen op te slaan.

Controleer in de Eigenschappen of het liedje aan de juiste albumhoes is gekoppeld.

Tip 10 Automatisch taggen

Het aanpassen van metadata heet ook wel het taggen van muziek. MediaMonkey heeft hiervoor een slimme functie, want het programma wijst op jouw verzoek automatisch de juiste metadata aan alle nummers van een album toe.

Klik met rechts op een muziekalbum en kies Auto-labelen. Het programma gaat nu op zoek naar de correcte gegevens. Hebben liedjes bijvoorbeeld geen titels, dan probeert de software deze via een zogenoemde audiovingerafdruk te achterhalen. Door de huidige audiodata met dat van een database te vergelijken, komt MediaMonkey de juiste tags op het spoor. Er wordt zo nodig ook een verse albumhoes opgehaald. Vink de nummers aan waarvan je de metadata wilt aanpassen en bevestig met LABELEN EN DOORGAAN.

Wijs in één klap correcte tags aan alle liedjes van een muziekalbum toe.

Tip 11 Mediaserver

Tijdens de installatie activeert MediaMonkey op de achtergrond een mediaserver. Het voordeel hiervan is dat je met andere apparaten in je thuisnetwerk de muziekbibliotheek kunt benaderen. Denk onder andere aan een geschikte smart-tv, netwerkreceiver, wifi-speaker en soundbar. Je speelt de nummers op deze apparaten af.

Open maar eens met de afstandsbediening de bronlijst van een smart-tv en kies MediaMonkey Bibliotheek. Daarachter staat waarschijnlijk ook nog de naam van jouw computer vermeld. Je dient deze televisie nu toegang tot de muziekbibliotheek te geven. Klik in MediaMonkey op JA. Zodra je de bibliotheek op de smart-tv vernieuwt, heb je toegang tot alle albums en afspeellijsten.

Stream de nummers over je thuisnetwerk naar andere apparaten, zoals een smart-tv.

IJskoffie is populairder dan ooit. Om in te spelen op die trend lanceert L'OR de Barista Absolu: een nieuwe koffiemachine die niet alleen warme, maar ook gekoelde koffie zet. Samen met de speciale capsules zet je er thuis gewoon zelf een goede ijskoffie mee – mét smaak en cremalaag.

Gekoelde koffie met één druk op de knop

De Barista Absolu is de eerste koffiemachine van L'OR die speciaal is ontworpen met ijskoffie in gedachten. Een opvallend detail is de knop 'Enjoy Over Ice'. Die activeert een langzamere, zachte extractie van de koffie, zodat de smaken behouden blijven en niet verwateren door het ijs. Voeg zelf ijsklontjes toe aan het glas en je krijgt een koude koffie met een volle cremalaag en een verfrissende smaak.

Wie liever iets romigs of zoets drinkt, kan de basis eenvoudig aanvullen met melk, siroop of slagroom. Ook warme koffievarianten zijn mogelijk: van ristretto en espresso tot lungo of twee koppen tegelijk. Dankzij 19 bar pompdruk en geavanceerde extractietechnologie belooft de machine koffie met de intensiteit van een barista.

©L'OR

Tot 18 koffievariaties

De L'OR Barista Absolu is geschikt voor zowel standaard- als XXL-capsules van L'OR, waarmee je tot 18 verschillende koffievariaties kunt bereiden. Met de knop 'Intensity Boost' verhoog je de extractieduur voor een krachtiger kopje. De machine is beschikbaar in zwart, wit en grijs, met een adviesprijs van 129 euro.