ID.nl logo
Zo bouw je een budget-cockpit voor flightsimulators
© PXimport
Zekerheid & gemak

Zo bouw je een budget-cockpit voor flightsimulators

Een flightsimulator kun je met een controller spelen, maar erg realistisch is dat niet. Een enkeling bouwt daarom een complete cockpit na. Maar wie het vliegen of racen realistischer wil maken, hoeft daar niet al zijn tijd en spaargeld in te steken. Met eenvoudige middelen kun je de ervaring al verrijken. De beste accessoires hiervoor zetten we op een rijtje.

Rond de introductie van Microsoft’s Flight Simulator 2020 heb je ze vast voorbij zien komen: foto’s van mensen die een vrijwel volwaardige cockpit hebben nagebouwd. Het zijn meerjarenprojecten voor een handjevol liefhebbers. Zij halen bijvoorbeeld oorspronkelijke onderdelen uit vliegtuigen of bouwen helemaal zelf hun instrumentenpanelen op. Bij racen is het wat eenvoudiger dankzij speciale stoelen waarop je stuurwiel en pedalen kunt monteren. Voor een realistische ervaring hoef je gelukkig niet zo ver te gaan. Met de nodige standaardaccessoires en software kom je een heel eind. We zetten de beste opties voor je op een rijtje om een cockpit voor je flightsimulator op te bouwen. Een waarschuwing vooraf: je kunt nooit genoeg usb-poorten hebben.

Flightsimulators

We hebben in dit artikel speciale aandacht voor Flight Simulator 2020, maar we verliezen andere bekende simulators niet uit het oog. Bijvoorbeeld DCS World waarin je zeer realistische gevechtsvliegtuigen bestuurt. Of IL-2 Sturmovik dat hetzelfde biedt in een historische setting. Elite Dangerous speelt zich af in de ruimte. Veel van de genoemde accessoires zijn ook bij deze simulators een nuttige uitbreiding. Voor wie graag dicht bij de grond blijft: we geven in het artikel ook tips voor diverse racesimulators.

Vliegstuur

Een onmisbare accessoire voor flightsimulators is een vliegstuur of stuurknuppel. Besturen met toetsenbord en muis of een controller is vaak wel mogelijk, maar niet zo comfortabel en lang niet zo realistisch. Ze zijn er voor elk budget. Het grootste probleem is momenteel de beschikbaarheid: de introductie van Flight Simulator 2020 zorgde voor een enorme run op deze producten en langere levertijden.

Een vliegstuur of yoke, gangbaar voor Boeings, is een populaire optie voor besturing. Het bestverkocht is het Pro Flight Yoke-systeem (179 euro) van Saitek. Dat biedt naast het vliegstuur ook drie gashendels, throttles genoemd. Pedalen voor bediening van het roer zijn een nuttige toevoeging: voor het taxiën op de grond, maar ook vaak bij manoeuvreren in de lucht.

©PXimport

Stuurknuppel

Hét alternatief voor een vliegwiel is een stuurknuppel, ook wel side stick of joystick genoemd, wat ook gangbaar is bij de Airbus en in gevechtsvliegtuigen. Wil je (ook) met DCS World of IL-2 aan de slag, dan is dit de beste optie.

Voor een beperkt budget kunnen we de Thrustmaster T.16000M aanraden. Deze comfortabele stick kun je niet alleen in alle windrichtingen bewegen, maar ook om zijn as draaien. Dat is goed voor roerbediening, zodat je in principe zonder pedalen kunt. De knuppel wordt ook in combinatie met een stevige gashendel verkocht. Die combinatie noemen we een hotas of hands on throttle-and-stick (ongeveer 149 euro).

Wie minder plastic en vooral meer kwaliteit in handen wil hebben kan de hoogwaardige Hotas Warthog (ongeveer 429 euro) overwegen. Veel van deze accessoires hebben een overvloed aan handige knoppen of zelfs mini-joysticks waar altijd wel een toepassing voor is. Bij elke controller moet je wel even de tijd nemen om alles goed in te stellen.

©PXimport

Profielen voor instellingen

Simulators hebben vaak enorm uitgebreide bindingen voor bijvoorbeeld toetsenbordcommando’s en alle usb-accessoires zoals stuurwiel en stuurknuppel. Je hoeft niet altijd het wiel opnieuw uit te vinden. Vaak worden standaard nuttige functies toegekend. Je kunt ook profielen van andere gebruikers opzoeken en hergebruiken. Dat kan handmatig, maar het kopiëren van de bestanden kan vaak ook, in ieder geval bij Flight Simulator 2020 en IL-2. DCS World maakt dit gemakkelijker met een ingebouwde import- en exportfunctie. Er worden talloze profielen gedeeld voor bekende controllers in de combinatie met bepaald vliegtuigen. Je kunt ze opzoeken onder www.tiny.cc/combatsim. Kies bij File Type voor Device Profiles en bij Unit het bewuste vliegtuig. Soms is zoeken via Google net wat sneller. Na het laden van een profiel kun je altijd nog handmatige aanpassingen maken.

Cockpit bedienen

Niet alleen de buitenwereld ziet er prachtig uit in hedendaagse flightsimulators. Ook de virtuele cockpit is vaak verzorgd en realistisch. Dat zorgt vaak wel voor een explosie van knopjes en metertjes. Instrumenten zijn veelal met muis en toetsenbord te bedienen, al geldt dat in DCS World alleen voor de geavanceerdere vliegtuigmodellen.

Een voordeel van zo’n aanklikbare cockpit is dat je minder bindingen uit je hoofd hoeft te leren. Ideaal voor bijvoorbeeld het doorlopen van een opstartprocedure, maar voor snelle actie of regelmatig terugkerende handelingen is een fysieke knop veel praktischer. Gelukkig hebben de genoemde accessoires die volop. Bovendien kun je eventueel zelfs meerdere functies aan dezelfde knop toekennen door deze in combinatie met een zogenoemde modifierknop te gebruiken. En ook je toetsenbord geeft natuurlijk een veelvoud aan knoppen die je voor allerlei functies kunt gebruiken. Een printje met alle bindingen als referentie helpt hier zeker bij.

©PXimport

Knoppenpanelen

Met Arduino is een instrumentenpaneel met knoppen of regelaars niet heel lastig te maken. Maar ook het Thrustmaster MFD Cougar Pack (ongeveer 80 euro) is een mooie en betaalbare toevoeging. Dat is een set met twee panelen. Een paneel is een soort vierkant raampje met twintig knoppen en vier schakelaars, inclusief achtergrondverlichting.

Je kunt ze aan functies in de cockpit koppelen, wat bij DCS World doorgaans helemaal vanzelf gaat (zie kader). In de bijgeleverde plexiglasvensters kun je een kaart steken waarop de functies zijn beschreven. Er zijn kaarten bijgeleverd voor het oudere Flight Simulator X.

In Flight Simulator 2020 worden standaard geen functies aan knoppen toegekend. Je zou de kaart voor Flight Simulator X kunnen gebruiken en vervolgens de functies handmatig kunnen opzoeken en toekennen aan de bijbehorende knop. Je kunt natuurlijk ook bedenken wat je zelf handig vindt en een corresponderende kaart maken.

©PXimport

MFD Cougar Pack in DCS World

Bij DCS World hoef je niet eens na te denken over het toekennen van functies aan de MFD Cougar-panelen. Gevechtsvliegtuigen hebben zogenoemde mfd’s, bijvoorbeeld voor een radar. De functies daarvan worden bij veel vliegtuigmodellen automatisch aan de panelen toegekend. De populair F/A-18C Hornet heeft zelfs drie mfd’s. Veel mooier en iets meer werk is het plaatsen van een scherm achter het paneel, bijvoorbeeld een 8inch-usbscherm. Je kunt dan niet alleen bijvoorbeeld radarfuncties met het knoppenpaneel bedienen maar je ziet hier ook meteen de radar. Je zou hiervoor nog een tweede monitor kunnen gebruiken. Er is een script in DCS World nodig dat het beeld exporteert naar het bewuste scherm in het gewenste formaat.

Meerdere beeldschermen

Wil je je helemaal laten omringen door prachtige landschappen, dan is een opstelling met een brede monitor ideaal. Meerdere monitoren naast elkaar kan vaak ook, maar (nog) niet met Flight Simulator 2020. Via drivers of aparte software kun je proberen om meerdere beeldschermen softwarematig te omspannen.

Bij Nvidia heet deze optie Surround. Dit geeft meestal niet het gewenste resultaat. Er treden geometrische vervorming op en de prestaties hollen achteruit, waardoor de beeldkwaliteit wordt teruggeschroefd en landschappen verbleken. Wat je wel kunt doen, is enkele schermen van de cockpit loskoppelen naar een apart venster dat je dan naar een andere monitor kunt verplaatsen. Daarvoor houd je de rechter Alt-toets ingedrukt terwijl je over een scherm beweegt. Druk daarna op het vergrootglas.

©PXimport

Head tracking

Tijdens het vliegen moet je niet alleen veel meters aflezen en knoppen bedienen, maar ook af en toe naar buiten kijken. Zomaar even rondkijken is er alleen niet bij, er zijn best wat handelingen voor nodig. En wij vermoeden dat je liever steeds de handen op het stuur houdt. Je kunt eventueel enkele knoppen voorprogrammeren om rond te kijken.

Een veel betere oplossing, als een soort tussenstap naar virtual reality (vr), is head tracking. Een beproefde methode, bestaande uit een camera of webcam die je op de monitor plaatst en enkele infraroodsensoren die je op bijvoorbeeld een koptelefoon monteert. De camera is aangepast en ziet alleen de infraroodpunten van de drie sensoren waarmee het nauwgezet de bewegingen van je hoofd registreert. Dit heet ook wel point tracking en werkt zeer efficiënt. De bewegingen worden via software, zoals het bekende OpenTrack, doorgespeeld aan de sim. Vrijwel alle sims ondersteunen het direct zonder dat je iets hoeft aan te passen. Het is vooral belangrijk de head tracking te starten voordat je de sim start.

Accessoires en software

Een bekende maar prijzige en momenteel slecht leverbare accessoire voor head tracking, is TrackIR 5 (ongeveer 150 euro). Een betaalbaar alternatief waar we ook goede ervaringen mee hebben is de Delanclip, zoals de complete Gamerset (ongeveer 55 euro). Deze set, beschikbaar via www.delanengineering.com, bevat een aangepaste PS3 Eye-camera en een bracket met drie infraroodleds voor bevestiging op een koptelefoon of hoofdband. Die krijgt zijn voeding via een usb-kabel. Er geldt wel een vrij lange levertijd, tot vijftien 15 dagen.

De aanbevolen software is het gratis OpenTrack. Je ziet direct of het werkt: de octopus beweegt dan met je mee. Gezichtsbewegingen worden bewust flink overdreven, zodat je je hoofd maar een klein stukje hoeft te draaien om helemaal naar links te kijken. Of je buigt iets schuin naar voren om een wijzerplaat af te lezen. Je kunt steeds je ogen op het scherm houden. Dit blijkt heel intuïtief en went erg snel. Soms is het wel nodig om – eventueel per sim – wat kleine aanpassingen voor bewegingen te maken, wat ook eenvoudig kan met OpenTrack.

©PXimport

Head tracking zelf bouwen

Voor wie creatief is: een bracket met drie infraroodsensoren en een batterij of usb-kabel voor de voeding kun je eventueel zelf bouwen voor bevestiging op een koptelefoon, hoofdband of baseball-cap. Die kun je dan gebruiken in combinatie met een geschikte webcam. Afhankelijk van de camera kan het nodig zijn om de infraroodfilter te verwijderen, wat niet bij elke camera even gemakkelijk gaat. De PS3 Eye-camera is een goede optie. Bij Delan Engineering is eventueel een gemodificeerde versie te koop.

Voordelige opties

Er zijn ook methodes voor head tracking die zonder infraroodsensoren werken en genoeg hebben aan een camerabeeld van je gezicht. Het programma FaceTrackNoIR werkt bijvoorbeeld met webcams en SmoothTrack voor een recente iPhone of Android-smartphone. Bij Android is ondersteuning voor ARCore vereist, hier voldoen heel veel modellen aan. Kijk hier voor een overzicht.

Wij gebruiken de Nokia 7 Plus. Het toestel zet je bij voorkeur op een standaard op het bureau onder het scherm. Het werkt samen met OpenTrack op de pc. Daarin moet je onder Input de optie UDP over network kiezen. Verder zijn de standaardinstellingen doorgaans toereikend. Communicatie tussen de app en software verloopt als udp-verkeer over het netwerk. In de app hoef je alleen nog het ip-adres van de pc en poortnummer van OpenTrack op te geven. Daarna kun je head tracking aanzetten. Zodra verbinding wordt gemaakt verschijnt op de pc een meldingsvenster van de firewall waarin je de toegang moet toestaan. In sommige situaties moet je die firewallregel handmatig toevoegen.

©PXimport

Road warrior-accessoires

Voor racen volstaat vaak een simpele controller, maar bij een serieuze simulator kom je daar niet mee weg, tenzij je heel veel oefent. In de games uit de F1-serie maakt een stuur met force feedback een groot verschil, net als in bijvoorbeeld Dirt Rally, Assetto Corsa en Project Cars. Je ziet het niet alleen als je in de berm komt, maar je voelt het ook, door de hevige trillingen van het stuur. Er wordt niet alleen om finesse gevraagd om er weer uit te komen, maar ook pure kracht. Ook bij andersoortige sims, zoals Euro Truck Simulator en Farming Simulator, komt een stuur van pas. Zeker omdat hierin vaak lang achtereen wordt gespeeld. Wie ook nog een comfortabele zitplaats wenst kan de in allerlei uitvoeringen leverbare Playseat overwegen. Daar kun je ook netjes je accessoires zoals stuurwiel en pedalen op kwijt. Alle bovengenoemde games en sims ondersteunen overigens ook head tracking. Je kunt dus even snel opzij kijken voordat je een zijstraat inslaat met je truck.

▼ Volgende artikel
Inbouw-magnetron installeren: zelf doen of laten doen?
© Samuel Perales
Huis

Inbouw-magnetron installeren: zelf doen of laten doen?

Een inbouw-magnetron past naadloos in je keukenontwerp, maar het is wel belangrijk dat hij goed en veilig wordt geïnstalleerd. Daar komt meer bij kijken dan simpelweg een stekker in het stopcontact steken. In dit artikel leggen we stap voor stap uit waar je allemaal op moet letten. Ook lees je wanneer je het zelf kunt doen en wanneer het slim is om een vakman in te schakelen.

Magnetron (laten) inbouwen? Dit is belangrijk:
  • De juiste afmetingen: past het in de nis die je wilt gebruiken?
  • Stroomvoorziening: hitte en vochtigheid spelen een rol
  • Hier let je op tijdens de montage
  • Zelf installeren of laten installeren?
  • Fabrieksgarantie en zelf-installatie

Lees ook: Deze functies kun je tegenkomen op een magnetron

Een goede installatie van een inbouw-magnetron begint bij de nis: de ruimte in het keukenmeubel waarin de magnetron moet komen. Die nis heeft vaste maten, afhankelijk van het model. De hoogte is meestal 38, 45 of 60 centimeter, maar je moet ook letten op de breedte, de diepte en de dikte van de kastwanden. Zelfs de afstand tot de muur of achterwand speelt een rol. Een paar millimeter speling kan al het verschil maken tussen een goede pasvorm en een apparaat dat klemt of scheef staat. Zeker bij combi-magnetrons, die ook als oven functioneren, is er vaak meer ventilatieruimte nodig. Sommige modellen voeren warme lucht aan de voorzijde af, andere aan de achterkant of bovenkant. Heb je die ruimte niet, dan kan het apparaat zijn warmte niet kwijt en raakt het oververhit. 

Zo zit het met de stroomvoorziening

Naast een passende nis is ook de stroomvoorziening belangrijk. Vrijwel alle inbouw-magnetrons werken op een standaard geaard stopcontact, maar dat mag niet in de nis zelf zitten. De hitte en vochtigheid in die ruimte maken het ongeschikt voor elektra. Vaak wordt het stopcontact geplaatst in een aangrenzende kast of er net boven. Bij zwaardere modellen – bijvoorbeeld met oven- en grillfunctie – kan het vermogen oplopen tot 3000 watt. In dat geval is het verstandig om na te gaan of je groepenkast dit aankan of dat er een aparte groep nodig is. 

Zo verloopt de montage

Als alles klopt – de nis, de ventilatie en het stroompunt – kun je de magnetron zelf plaatsen. De meeste modellen worden geleverd met een montageset of een omlijsting waarmee je het apparaat vastzet. Dit gebeurt meestal met een paar schroeven aan de zijkant of via het front. De magnetron moet stevig zitten, zonder speling, maar ook niet te strak geklemd. Zorg dat hij waterpas staat, want anders kunnen het draaiplateau of de ovenfuncties minder goed werken. Bij een model dat op ooghoogte zit, moet je extra opletten bij het tillen en vastzetten. Die apparaten kunnen namelijk flink wat wegen. 

©Samuel Perales

Wanneer kun je een inbouw-magnetron zelf installeren?

Heb je wat kluservaring en is je keuken goed voorbereid, dan kun je de montage dus prima zelf doen. Maar als er meer nodig is dan alleen plaatsen – bijvoorbeeld het aanpassen van een keukenkast, het verplaatsen van een stopcontact of het ophangen van een zwaar model – dan is het veiliger en slimmer om een installateur in te schakelen. Die weet precies waar je op moet letten en zorgt dat alles netjes wordt afgewerkt. Zo voorkom je schade aan je keuken of het apparaat zelf.

Voor installatie doen: check de garantievoorwaarden

Wat veel consumenten niet weten, is dat fabrikanten voorwaarden stellen aan de installatie voor het behoud van de garantie. In de handleiding staat vaak dat een 'deskundige installateur' of 'erkend monteur' de installatie moet uitvoeren. In de praktijk betekent dit dat je bij schade of defecten mogelijk geen aanspraak kunt maken op fabrieksgarantie als blijkt dat het apparaat verkeerd is geplaatst. Zeker als er problemen ontstaan met de stroomvoorziening of ventilatie – denk aan kortsluiting of oververhitting – kan de fabrikant zich beroepen op onjuiste installatie. Wie het dus zelf wil doen, doet er goed aan om precies de instructies uit de handleiding te volgen en bewijs van correcte montage te bewaren. Een foto van de situatie of een installatierapport kan dan uitkomst bieden.

Zelf doen of laten doen: de keuze is aan jou

Een inbouw-magnetron installeren is geen hogere wiskunde, maar het vraagt wel om aandacht, voorbereiding en een veilige werkwijze. Zelf doen is prima als alles klopt en je handig bent, maar zodra je moet improviseren of twijfelt over de aansluiting, is een professionele installateur geen overbodige luxe. Vraag eventueel aan de winkel waar je de magnetron koopt of zij een instalaltie-service hebben of je anders kunnen doorverwijzen naar een erkend vakman. Zo weet je zeker dat je magnetron veilig werkt én dat je geen garantie misloopt bij problemen.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 steelstofzuigers voor een schoon huis zonder gedoe
© Lazy_Bear
Huis

Waar voor je geld: 5 steelstofzuigers voor een schoon huis zonder gedoe

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. Nu de vakantie voorbij is en het huis weer volop gebruikt wordt, kan een krachtige en handige stofzuiger veel verschil maken. Steelstofzuigers zijn populair omdat ze licht, flexibel en vaak multifunctioneel zijn. Sommige modellen kunnen zelfs dweilen of functioneren als robotstofzuiger. Wij vonden vijf steelstofzuigers die veel waar voor hun geld bieden.

eufy Clean Robotstofzuiger 3-in-1 E20

De eufy Clean E20 is een echte multitasker. Dit model werkt zowel als robotstofzuiger, steelstofzuiger én kruimeldief. Zo laat je hem zelfstandig door het huis rijden, maar pak je hem ook snel in de hand voor trap of bank. Met zijn indrukwekkende zuigkracht tot 30.000 Pa en een accuduur tot 180 minuten ben je verzekerd van een grondige schoonmaak. Het laadstation leegt bovendien automatisch het stofreservoir, waardoor je daar wekenlang geen omkijken naar hebt. Een slimme keuze voor wie gemak én veelzijdigheid zoekt.

Pluspunten
  • 3-in-1: robot, steel- én handstofzuiger
  • Krachtige zuigkracht tot 30.000 Pa
  • Automatische stofafvoer tot 75 dagen

Rowenta X-Clean 10 GZ7540

De Rowenta X-Clean 10 is ideaal voor wie stofzuigen en dweilen in één beweging wil combineren. De gemotoriseerde borstelrol pakt zowel droog vuil als natte vlekken aan. Met een gebruiksduur tot een uur kun je een complete schoonmaakronde maken zonder tussendoor op te laden. Ook fijn: de steelstofzuiger reinigt zichzelf na gebruik, zodat je weinig onderhoud hebt. Handig voor huishoudens die tijd willen besparen zonder in te leveren op resultaat.

Pluspunten
  • Stofzuigen en dweilen tegelijk
  • Tot 60 minuten batterijduur
  • Zelfreinigende borstelrol

Samsung Jet 60 Turbo (VS15A6031R1)

De Samsung Jet 60 Turbo is een lichtgewicht steelstofzuiger die vooral handig is voor kleinere huishoudens of snelle schoonmaakbeurten. Hij weegt slechts 2,5 kilo, waardoor je hem moeiteloos de trap op tilt of boven je hoofd gebruikt. Het filtersysteem vangt zelfs microscopisch kleine stofdeeltjes op, waardoor de lucht in huis veel schoner aanvoelt, ook bij allergieën. De Jet 60 levert krachtige prestaties op zowel harde vloeren als tapijt en komt met verschillende borstels voor uiteenlopende klussen.

Pluspunten
  • Weegt slechts 2,5 kilo, makkelijk hanteerbaar
  • Filtert 99,999 procent fijnstof uit de lucht
  • Geschikt voor meerdere vloertypen

Dyson Wash G1

De Dyson Wash G1 is geen standaard steelstofzuiger, maar een innovatieve vloerreiniger die nat en droog vuil tegelijk aanpakt. Twee roterende rollen gebruiken schoon water voor het dweilen, terwijl vuil water apart wordt opgevangen. Met een looptijd van 35 minuten maak je moeiteloos een groot oppervlak schoon. Na gebruik reinigt het apparaat zichzelf, zodat het bij volgend gebruik direct klaar is voor een nieuwe ronde. Perfect voor gezinnen met kinderen of huisdieren, waar vlekken en kruimels dagelijkse kost zijn.

Pluspunten
  • Reinigt nat en droog tegelijk
  • Gescheiden schoon- en vuilwatertank
  • Zelfreinigende functie

Philips 3000 Series XC3031/01

De Philips 3000 Series is een praktische allrounder. Hij heeft een geïntegreerde kruimelzuiger, ideaal voor kleine klusjes zoals kruimels op tafel of zand in de auto. Het mondstuk is voorzien van ledverlichting, waardoor je stof in donkere hoekjes niet overslaat. De accu houdt het tot 60 minuten vol in Eco-modus, en de krachtige motorborstel levert ook op tapijt uitstekende prestaties. Een degelijke keuze voor wie op zoek is naar een betrouwbare steelstofzuiger zonder franje.

Pluspunten
  • Inclusief geïntegreerde kruimelzuiger
  • Led-verlichting in de zuigmond
  • Tot 60 minuten accuduur