Zo bouw je een budget-cockpit voor flightsimulators

Rond de introductie van Microsoft’s Flight Simulator 2020 heb je ze vast voorbij zien komen: foto’s van mensen die een vrijwel volwaardige cockpit hebben nagebouwd. Het zijn meerjarenprojecten voor een handjevol liefhebbers. Zij halen bijvoorbeeld oorspronkelijke onderdelen uit vliegtuigen of bouwen helemaal zelf hun instrumentenpanelen op. Bij racen is het wat eenvoudiger dankzij speciale stoelen waarop je stuurwiel en pedalen kunt monteren. Voor een realistische ervaring hoef je gelukkig niet zo ver te gaan. Met de nodige standaardaccessoires en software kom je een heel eind. We zetten de beste opties voor je op een rijtje om een cockpit voor je flightsimulator op te bouwen. Een waarschuwing vooraf: je kunt nooit genoeg usb-poorten hebben.

Flightsimulators

Vliegstuur

Een onmisbare accessoire voor flightsimulators is een vliegstuur of stuurknuppel. Besturen met toetsenbord en muis of een controller is vaak wel mogelijk, maar niet zo comfortabel en lang niet zo realistisch. Ze zijn er voor elk budget. Het grootste probleem is momenteel de beschikbaarheid: de introductie van Flight Simulator 2020 zorgde voor een enorme run op deze producten en langere levertijden.

Een vliegstuur of yoke, gangbaar voor Boeings, is een populaire optie voor besturing. Het bestverkocht is het Pro Flight Yoke-systeem (179 euro) van Saitek. Dat biedt naast het vliegstuur ook drie gashendels, throttles genoemd. Pedalen voor bediening van het roer zijn een nuttige toevoeging: voor het taxiën op de grond, maar ook vaak bij manoeuvreren in de lucht.

Stuurknuppel

Hét alternatief voor een vliegwiel is een stuurknuppel, ook wel side stick of joystick genoemd, wat ook gangbaar is bij de Airbus en in gevechtsvliegtuigen. Wil je (ook) met DCS World of IL-2 aan de slag, dan is dit de beste optie.

Voor een beperkt budget kunnen we de Thrustmaster T.16000M aanraden. Deze comfortabele stick kun je niet alleen in alle windrichtingen bewegen, maar ook om zijn as draaien. Dat is goed voor roerbediening, zodat je in principe zonder pedalen kunt. De knuppel wordt ook in combinatie met een stevige gashendel verkocht. Die combinatie noemen we een hotas of hands on throttle-and-stick (ongeveer 149 euro).

Wie minder plastic en vooral meer kwaliteit in handen wil hebben kan de hoogwaardige Hotas Warthog (ongeveer 429 euro) overwegen. Veel van deze accessoires hebben een overvloed aan handige knoppen of zelfs mini-joysticks waar altijd wel een toepassing voor is. Bij elke controller moet je wel even de tijd nemen om alles goed in te stellen.

Profielen voor instellingen

Cockpit bedienen

Niet alleen de buitenwereld ziet er prachtig uit in hedendaagse flightsimulators. Ook de virtuele cockpit is vaak verzorgd en realistisch. Dat zorgt vaak wel voor een explosie van knopjes en metertjes. Instrumenten zijn veelal met muis en toetsenbord te bedienen, al geldt dat in DCS World alleen voor de geavanceerdere vliegtuigmodellen.

Een voordeel van zo’n aanklikbare cockpit is dat je minder bindingen uit je hoofd hoeft te leren. Ideaal voor bijvoorbeeld het doorlopen van een opstartprocedure, maar voor snelle actie of regelmatig terugkerende handelingen is een fysieke knop veel praktischer. Gelukkig hebben de genoemde accessoires die volop. Bovendien kun je eventueel zelfs meerdere functies aan dezelfde knop toekennen door deze in combinatie met een zogenoemde modifierknop te gebruiken. En ook je toetsenbord geeft natuurlijk een veelvoud aan knoppen die je voor allerlei functies kunt gebruiken. Een printje met alle bindingen als referentie helpt hier zeker bij.

Knoppenpanelen

Met Arduino is een instrumentenpaneel met knoppen of regelaars niet heel lastig te maken. Maar ook het Thrustmaster MFD Cougar Pack (ongeveer 80 euro) is een mooie en betaalbare toevoeging. Dat is een set met twee panelen. Een paneel is een soort vierkant raampje met twintig knoppen en vier schakelaars, inclusief achtergrondverlichting.

Je kunt ze aan functies in de cockpit koppelen, wat bij DCS World doorgaans helemaal vanzelf gaat (zie kader). In de bijgeleverde plexiglasvensters kun je een kaart steken waarop de functies zijn beschreven. Er zijn kaarten bijgeleverd voor het oudere Flight Simulator X.

In Flight Simulator 2020 worden standaard geen functies aan knoppen toegekend. Je zou de kaart voor Flight Simulator X kunnen gebruiken en vervolgens de functies handmatig kunnen opzoeken en toekennen aan de bijbehorende knop. Je kunt natuurlijk ook bedenken wat je zelf handig vindt en een corresponderende kaart maken.

MFD Cougar Pack in DCS World

Meerdere beeldschermen

Wil je je helemaal laten omringen door prachtige landschappen, dan is een opstelling met een brede monitor ideaal. Meerdere monitoren naast elkaar kan vaak ook, maar (nog) niet met Flight Simulator 2020. Via drivers of aparte software kun je proberen om meerdere beeldschermen softwarematig te omspannen.

Bij Nvidia heet deze optie Surround. Dit geeft meestal niet het gewenste resultaat. Er treden geometrische vervorming op en de prestaties hollen achteruit, waardoor de beeldkwaliteit wordt teruggeschroefd en landschappen verbleken. Wat je wel kunt doen, is enkele schermen van de cockpit loskoppelen naar een apart venster dat je dan naar een andere monitor kunt verplaatsen. Daarvoor houd je de rechter Alt-toets ingedrukt terwijl je over een scherm beweegt. Druk daarna op het vergrootglas.

Head tracking

Tijdens het vliegen moet je niet alleen veel meters aflezen en knoppen bedienen, maar ook af en toe naar buiten kijken. Zomaar even rondkijken is er alleen niet bij, er zijn best wat handelingen voor nodig. En wij vermoeden dat je liever steeds de handen op het stuur houdt. Je kunt eventueel enkele knoppen voorprogrammeren om rond te kijken.

Een veel betere oplossing, als een soort tussenstap naar virtual reality (vr), is head tracking. Een beproefde methode, bestaande uit een camera of webcam die je op de monitor plaatst en enkele infraroodsensoren die je op bijvoorbeeld een koptelefoon monteert. De camera is aangepast en ziet alleen de infraroodpunten van de drie sensoren waarmee het nauwgezet de bewegingen van je hoofd registreert. Dit heet ook wel point tracking en werkt zeer efficiënt. De bewegingen worden via software, zoals het bekende OpenTrack, doorgespeeld aan de sim. Vrijwel alle sims ondersteunen het direct zonder dat je iets hoeft aan te passen. Het is vooral belangrijk de head tracking te starten voordat je de sim start.

Accessoires en software

Een bekende maar prijzige en momenteel slecht leverbare accessoire voor head tracking, is TrackIR 5 (ongeveer 150 euro). Een betaalbaar alternatief waar we ook goede ervaringen mee hebben is de Delanclip, zoals de complete Gamerset (ongeveer 55 euro). Deze set, beschikbaar via www.delanengineering.com, bevat een aangepaste PS3 Eye-camera en een bracket met drie infraroodleds voor bevestiging op een koptelefoon of hoofdband. Die krijgt zijn voeding via een usb-kabel. Er geldt wel een vrij lange levertijd, tot vijftien 15 dagen.

De aanbevolen software is het gratis OpenTrack. Je ziet direct of het werkt: de octopus beweegt dan met je mee. Gezichtsbewegingen worden bewust flink overdreven, zodat je je hoofd maar een klein stukje hoeft te draaien om helemaal naar links te kijken. Of je buigt iets schuin naar voren om een wijzerplaat af te lezen. Je kunt steeds je ogen op het scherm houden. Dit blijkt heel intuïtief en went erg snel. Soms is het wel nodig om – eventueel per sim – wat kleine aanpassingen voor bewegingen te maken, wat ook eenvoudig kan met OpenTrack.

Head tracking zelf bouwen

Voordelige opties

Er zijn ook methodes voor head tracking die zonder infraroodsensoren werken en genoeg hebben aan een camerabeeld van je gezicht. Het programma FaceTrackNoIR werkt bijvoorbeeld met webcams en SmoothTrack voor een recente iPhone of Android-smartphone. Bij Android is ondersteuning voor ARCore vereist, hier voldoen heel veel modellen aan. Kijk hier voor een overzicht.

Wij gebruiken de Nokia 7 Plus. Het toestel zet je bij voorkeur op een standaard op het bureau onder het scherm. Het werkt samen met OpenTrack op de pc. Daarin moet je onder Input de optie UDP over network kiezen. Verder zijn de standaardinstellingen doorgaans toereikend. Communicatie tussen de app en software verloopt als udp-verkeer over het netwerk. In de app hoef je alleen nog het ip-adres van de pc en poortnummer van OpenTrack op te geven. Daarna kun je head tracking aanzetten. Zodra verbinding wordt gemaakt verschijnt op de pc een meldingsvenster van de firewall waarin je de toegang moet toestaan. In sommige situaties moet je die firewallregel handmatig toevoegen.

Road warrior-accessoires