ID.nl logo
Huis

Alles over de techniek achter wifi-standaard WPA3

Sinds de eerste wifi-standaard uit 1997 is wifi voorzien van versleuteling, zodat het draadloze verkeer niet afgeluisterd kan worden. Oorspronkelijk werd de beveiliging wep gebruikt die vervolgens vervangen werd door wpa en wpa2. Sinds kort bestaat ook wpa3 als opvolger. Wat is er verbeterd?

In 2003 werd het onveilige en gekraakte wep (Wired Equivalent Privacy) vervangen door tussenoplossing wpa (Wi-Fi Protected Access), en in 2004 werd de echte opvolger van wep vastgesteld in de vorm van wpa2. Lange tijd leek wpa2 veilig te zijn, maar in 2017 bleek met de onthulling van KRACK (Key Reinstallation Attack) dat wpa2 niet langer gegarandeerd veilig meer is.

Het is na veertien jaar de hoogste tijd voor een bijgewerkte beveiliging en die is er in de vorm van wpa3. Net als bij voorganger wpa2 wordt er bij wpa3 onderscheid gemaakt tussen een personal- en enterprise-variant. In wpa3-enterprise is weinig veranderd ten opzichte van wpa2-enterprise, al zijn de richtlijnen om de beveiliging goed te implementeren strikter geworden. Wel is er een extra sterke optionele 192bit-versleuteling toegevoegd voor instellingen of ondernemingen met hoge veiligheidseisen zoals de overheid of defensie.

Thuis zul je doorgaans gebruikmaken van de personal-variant van wpa waarin je een wachtwoord gebruikt om toegang te krijgen tot een netwerk. Juist die personal-variant is met wpa3 een stuk veiliger geworden.

WPA3-encryptie

Wep is gebaseerd op 64- of 128bit-rc4-versleuteling met een vaste sleutel. Dat zorgde ervoor dat wep eenvoudig bleek te kraken. Stoplap wpa gebruikt dezelfde rc4-versleuteling, maar in combinatie met Temporal Key Integrity Protocol (TKIP) zodat dynamische sleutels gebruikt worden. Het gebruik van dezelfde rc4-versleuteling als basis zorgde ervoor dat apparatuur met ondersteuning voor wep eenvoudig bijgewerkt kon worden naar het veiligere wpa.

De echte oplossing was wpa2, dat gebruikmaakt van CCMP (Counter Mode CBC-MAC Protocol) op basis van betere 128bit-aes-versleuteling. De beveiliging van wpa2 werkt op basis van de zogenoemde pre-shared key (psk) oftewel het wifi-wachtwoord. De sleutel zelf wordt niet in eenvoudig leesbare tekst door de lucht gegooid. Op basis van een ‘four-way handshake’ bewijzen client en accesspoint door middel van versleutelde berichten aan elkaar dat ze op basis van dezelfde psk werken. Wanneer dat bewezen is, wordt er een daadwerkelijke encryptiesleutel uitgewisseld.

Sinds 2006 is wpa2 een verplicht onderdeel van nieuwe apparatuur. De kwetsbaarheid van wpa2 zit hem in de psk die in de four-way handshake als basis voor een deel van de communicatie gebruikt wordt. Die communicatie kan worden opgenomen en zo offline gekraakt worden om toegang tot het netwerk te krijgen. Hierbij kan een client van het netwerk afgegooid worden zodat de four-way handshake opnieuw wordt uitgevoerd.

©PXimport

De verbetering van wpa3 zit hem in de manier waarop de encryptiesleutel wordt uitgewisseld. Wpa3 is net als wpa2 gebaseerd op aes-versleuteling, maar maakt gebruik van Simultaneous Authentication of Equals (SAE) dat de pre-shared key vervangt. SAE gebruikt iets dat Dragonfly heet om de encryptiesleutel tussen client en netwerk uit te wisselen. Het wifi-wachtwoord wordt hierbij gebruikt om voor iedere nieuwe client een unieke sleutel, de Pairwise Master Key (PMK), uit te wisselen die vervolgens als basis voor de encryptie wordt gebruikt.

Vervolgens wordt net als bij wpa2 de four-way handshake gebruikt. Zelfs als het wifi-wachtwoord uitlekt, is het niet mogelijk om de unieke sleutel te achterhalen en de encryptie te breken. Het is ook niet langer mogelijk om de four-way handshake op te nemen om deze offline te kraken.

Overgangsperiode

Maar als je router of accesspoint geschikt is voor wpa3, betekent dat niet dat al je clients ook met wpa3 kunnen omgaan. Een router of accesspoint met ondersteuning voor wpa3 krijgt daarom een WPA3-Personal Transition Mode. Hierbij wordt voor apparaten die dat ondersteunen verplicht wpa3 gebruikt, terwijl voor oudere apparaten wpa2-personal beschikbaar blijft. Wpa3 en wpa2 kunnen zo door elkaar gebruikt worden waarbij ook hetzelfde wifi-wachtwoord gebruikt wordt.

Er wordt wel aangeraden om de Transition Mode zodra het kan uit te schakelen en enkel ondersteuning voor wpa3 in te schakelen. Overigens is wpa2 ook direct de enige alternatieve beveiliging die toegestaan wordt, het normale wpa wordt dus niet langer ondersteund.

Easy Connect

Wifi heeft in de vorm van wps een manier om apparaten eenvoudig toe te voegen aan een beveiligd netwerk zonder dat de beveiligingssleutel hoeft te worden ingetikt. Voor het koppelen via wps volstaat het indrukken van knopjes of een pincode. Helaas is wps ook niet veilig en kun je de ondersteuning beter uitschakelen op je router of accesspoint. Met Easy Connect voegt de WiFi Alliance een nieuwe methode toe aan wifi waarmee apparaten zonder beveiligingssleutel met het netwerk verbonden kunnen worden.

Zo kan een apparaat toegevoegd worden via het scannen van een qr-code met een smartphone. Via een beveiligde verbinding worden vervolgens de gegevens van het netwerk uitgewisseld. Als alternatief voor de qr-code kan ook een code worden ingetikt. Hoewel het tegelijkertijd met wpa3 is aangekondigd, is Easy Connect geen onderdeel van wpa3, en kan het ook geïmplementeerd worden in combinatie met wpa2.

Ontwikkelingen wifi-beveiliging 1997 Wep: rc4-encryptie met vaste sleutel. 2001 Wep gekraakt. 2003 Wpa: rc4-encryptie met wisselende sleutel. 2004 Wpa2: aes-encryptie met wisselende sleutel. 2006 Wps: eenvoudig verbinding maken. 2011 Wps blijkt onveilig. 2017 Kwetsbaarheden gevonden in wpa2. 2018 Wpa3: aes-encryptie met verbeterde sleutel. 2018 Easy Connect: eenvoudig verbinding maken. 2018 Enhanced Open: betere beveiliging open netwerken.

Hoewel officieel ook geen onderdeel van wpa3, worden open netwerken in de toekomst onder de naam Wi-Fi Enhanced Open beter beveiligd. In de basis komt het erop neer dat wanneer een gebruiker met een open netwerk zonder wachtwoord verbinding maakt, er toch versleuteling wordt gebruikt. Zo kan het draadloze verkeer dat door de lucht gaat niet langer afgeluisterd worden. Een kanttekening is wel op zijn plaats: hoewel iedere vorm van beveiliging natuurlijk is meegenomen, beschermt Enhanced Open je uiteraard niet tegen valse accesspoints.

De toekomst

Ondersteuning vanuit draadloze routers of accesspoints is één ding, ook de clients moeten om kunnen gaan met wpa3. Moderne draadloze netwerken zullen in het begin zowel wpa2 als wpa3 door elkaar heen gebruiken en vermoedelijk zal het minimaal een paar jaar duren voordat wpa2 in de praktijk niet meer gebruikt wordt.

Ook zal er enige tijd verwarring zijn over welke beveiligingsmethoden precies ondersteund worden, omdat wpa3, Easy Connect en Wi-Fi Enhanced Open drie verschillende certificeringsprogramma’s zijn. Een router met wpa3 ondersteunt dus niet zonder meer Easy Connect of Wi-Fi Enhanced Open. Je moet dus goed opletten of je nieuwe router of accesspoint daadwerkelijk alle beveiligingsmethodes ondersteunt die je wilt hebben.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 stoomreinigers voor vloeren voor minder dan 125 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 stoomreinigers voor vloeren voor minder dan 125 euro

In de rubriek Waar voor je geld gaan we een aantal keer per week op zoek naar handige producten met een mooie prijs. Dit keer kijken we naar stoomreinigers voor vloeren. Die zijn er in vele soorten en maten, zowel voor houten en gladde vloeren en voor tapijt. Wij vonden vijf stoomreinigers voor minder dan 125 euro, geschikt voor uiteenlopende vloeren.

Philips OneUp 3000 series XV3101/01

Bij de Philips OneUp 3000 series XV3101/01 krijg jij een elektrische dweil voor vloeren. Dit apparaat is ontworpen als lichte vloerreiniger; het weegt ongeveer 1,75 kg en heeft een slanke steel van 1,42 m. De brede dweilkop van 35 cm en lengte van 12 cm maken het mogelijk om snel grotere oppervlakken te behandelen. In de verpakking worden een dweilpad, een laadkabel en een fles reinigingsmiddel meegeleverd, waardoor jij meteen kunt starten. De pads zijn bedoeld om vuil van harde vloeren op te nemen; er zit geen stofzuigfunctie in het apparaat. Het water‑ en reinigingsmiddel wordt via een geïntegreerd reservoir op de pad verdeeld, zodat jij geen emmer hoeft te gebruiken. De elektrische aandrijving zorgt ervoor dat de pad voor‑ en achteruit beweegt; hierdoor hoef jij minder kracht te zetten bij het dweilen. Doordat het om een elektrisch systeem gaat, is er een netsnoer nodig tijdens het reinigen. Je kunt zelf doseren hoeveel reinigingsmiddel op de pad terecht komt; dit is handig voor verschillende ondergronden. Het apparaat bevat geen kruimelzuiger of stoomfunctie en is uitsluitend bedoeld voor natte reiniging van vloeren. Het compacte formaat maakt het eenvoudig op te bergen wanneer jij klaar bent met schoonmaken.

Op zoek naar alle stoomreinigers? Kijk dan hier!

BLACK + DECKER BHSM15FX08‑QS

Met de BHSM15FX08‑QS krijg je een stoomreiniger die bedoeld is voor harde vloeren en tapijt. In de steel zit een waterreservoir van 50 cl en via de afneembare dweilplaat kun jij eenvoudig laminaat of tegelvloeren aanpakken. Het apparaat werkt met netstroom (230 V) en verbruikt 1500 W. Dankzij de instelbare stoomverdeling pas jij de hoeveelheid stoom aan de ondergrond aan De snoerlengte van 6 m zorgt voor bewegingsvrijheid zonder steeds van stopcontact te wisselen. Voor kleine ruimtes is er koord‑opslag zodat het snoer niet in de weg zit. Je hoeft niet te werken met accu’s; het apparaat heeft geen oplaadfunctie en is niet draadloos. Een warm‑up van ongeveer 20 seconden laat jou snel beginnen. Omdat de stoomreiniger niet continu navulbaar is, moet jij het reservoir eerst laten afkoelen voordat je opnieuw water bijvult. Dit model weegt ruim drie kilogram en is niet inklapbaar; voor wandmontage zijn geen voorzieningen. Door de dweilfunctie met microvezeldoek kun jij het water en stoom over de vloer verdelen zonder dat er water opzuigt wordt; vloeistoffen opzuigen kan het apparaat namelijk niet

Reviewscores op Kieskeurig.nl

Op Kieskeurig.nl kunnen consumenten reviews schrijven over producten. Elke review moet voldoen aan kwaliteitscriteria: de reviewer moet aangeven of het product gekocht, gekregen of getest is, er mag geen misleidende taal in staan en de inhoud moet betrouwbaar zijn. Zo worden nep- of spamreacties tegengegaan. Bij de beoordeling zie je niet alleen het gemiddelde cijfer, maar ook hoeveel reviews er zijn. Zo krijg je meteen een indruk of de score op basis van één enkele review is of op basis van veel gebruikerservaringen. Kijk ook eens op www.review.nl welke producten jij zelf allemaal kunt testen!

BLACK + DECKER BHSM168D‑QS inclusief accessoires

De BHSM168D‑QS is een stoommop met meerdere accessoires waarmee jij harde vloeren en tapijten kunt reinigen. Een vermogen van 1600 W verwarmt water in ongeveer 20 seconden tot stoom. Het apparaat is niet draadloos; via een snoer van 6 m heb jij bereik zonder veel van stopcontact te wisselen. De stoomkracht is traploos regelbaar en de stoomverdeling is instelbaar, waardoor jij per vloer de juiste hoeveelheid stoom kiest. Handige details zijn het aan‑uit‑schakelaartje aan de handgreep en het koord‑opbergvak. De waterindicator laat zien hoe vol het 50 cl reservoir is en het apparaat kan tijdens het reinigen continu worden bijgevuld. Een afneembaar waterreservoir maakt vullen en schoonmaken eenvoudiger. De stoommop is niet inklapbaar en heeft geen automatische snoeroprol, maar bij de accessoires zitten microvezeldoeken, een tapijtglijder en opzetstukken voor ramen of voegen. De stoomreiniger beschikt niet over een kinderslot, maar er is wel een aan‑uit‑schakelaar en veiligheidsschakelaar. Het model gebruikt netstroom en is niet oplaadbaar

BLACK + DECKER FSMH13E5 2‑in‑1 stoomreiniger

De FSMH13E5 combineert een stoommop en handstomer in één apparaat. Jij reinigt harde vloeren met een snoerlengte van 4,8 m en een waterreservoir van 50 cl. Het 1300 W verwarmingselement produceert stoom en dankzij de regelbare stoomkracht pas jij het niveau aan. Er zit een instelbare stoomverdeling zodat je de stoom gericht kunt afgeven. De stomer heeft een waterniveau‑indicator en een aan‑uit‑schakelaar, maar geen automatische snoeroprol of kinderslot. Handig is de koord‑opslagruimte zodat het snoer niet op de vloer slingert. Het waterreservoir kan worden afgenomen; daardoor vul jij het onder de kraan en klik je het daarna weer vast. Omdat de reiniger niet draadloos en niet oplaadbaar is, gebruik jij hem altijd met netstroom. De specificaties noemen een gebruiksduur van circa 15 minuten per volle watertank. Het apparaat heeft geen inklapbaar handvat en geen continu navulbaar systeem. Volgens de productinformatie is het een 2‑in‑1 stoomreiniger die zowel vlakke vloeren als moeilijk bereikbare plekken kan behandelen.

Kärcher SC 2 EasyFix Cylinder Steam Cleaner – 1500 W

De Kärcher SC 2 EasyFix Cylinder Steam Cleaner is een cilinder‑stoomreiniger die speciaal gemaakt is voor harde vloeren. Met een vermogen van 1500 W en een maximale stoomdruk van 3 bar wordt water binnen zes minuten omgezet in stoom. Jij gebruikt een waterreservoir van 1 liter; er zijn geen accu’s, dus de reiniger werkt via het lichtnet. De cilinderconstructie heeft een lengte van 38 cm, een breedte van 25,4 cm en een hoogte van 26 cm. Met een gewicht van 2,9 kg is hij relatief licht en daardoor gemakkelijk te verplaatsen. Het snoer van 4 m en een lange slang geven jou bewegingsvrijheid. Het apparaat beschikt niet over een zuigfunctie en kan geen vloeistoffen opzuigen; je gebruikt hem uitsluitend voor stoomreiniging. De warm‑up van 6 minuten betekent dat jij even moet wachten voordat de eerste stoom beschikbaar is. Het model is niet oplaadbaar, maar door het grote reservoir kun jij langere tijd achter elkaar stomen. Een verwijderbare microvezeldoek bevestig je via het EasyFix‑kliksysteem aan de vloerzuigmond. De stoomsterkte is niet regelbaar, waardoor je de hoeveelheid stoom niet kunt aanpassen. Bij het apparaat worden verschillende mondstukken meegeleverd voor bijvoorbeeld voegen of een vloeroppervlak.

▼ Volgende artikel
Black Friday 2025 met ZinVolt: hét moment om slim te starten met energieopslag
Energie

Black Friday 2025 met ZinVolt: hét moment om slim te starten met energieopslag

Black Friday is dit jaar méér dan een dag vol gadgets en grote schermen. Voor wie zonnepanelen heeft en slimmer wil omgaan met eigen energie, is het hét moment om een thuisbatterij te overwegen. Zeker nu de ZinVolt Power tijdelijk met 15 procent korting verkrijgbaar is. In dit artikel lees je hoe de energieregels richting 2027 veranderen en wat een plug & play-thuisbatterij voor je kan betekenen.

Partnerbijdrage - in samenwerking met ZinVolt

Black Friday is al jaren het moment waarop mensen grote aankopen doen. Maar in 2025 verschuift de aandacht merkbaar: steeds meer huishoudens kijken niet naar tv’s of laptops, maar naar manieren om hun energierekening te verlagen. En dat heeft alles te maken met de salderingsregeling die in 2027 stopt, stijgende terugleverkosten en het groeiende besef dat je met een thuisbatterij veel van je eigen zonnestroom kunt vasthouden.

In die context introduceert ZinVolt dit jaar een aantrekkelijke Black Friday-deal: 15 procent korting op de ZinVolt Power, een draagbare thuisbatterij die je in één minuut installeert. Daarmee wordt de stap naar energieopslag niet alleen eenvoudiger, maar ook financieel een stuk aantrekkelijker.

Let op: deze aanbieding is geldig tot en met 1 december, dus wees er snel bij!

©ZinVolt

Waarom juist nú interessant?

Als je zonnepanelen hebt, weet je hoe grillig de energiemarkt geworden is. Overdag lever je vaak méér terug dan je zelf nodig hebt, terwijl je ’s avonds juist weer stroom moet inkopen tegen een hoger tarief. Tot eind 2026 kun je dat nog deels wegstrepen dankzij de salderingsregeling, maar die regeling loopt richting zijn einde. Vanaf 2027 krijg je alleen nog een beperkte vergoeding voor wat je terug het net in stuurt.

Dat betekent dat je steeds minder hebt aan 'gratis' teruglevering en steeds meer aan het zelf gebruiken van je eigen stroom. Een thuisbatterij maakt dat mogelijk. En als je die aanschaf toch al overwoog, dan is deze aanbieding met 15 procent korting natuurlijk het ideale moment om in te stappen.

Subsidies en regelingen in 2026

Een landelijke subsidie voor thuisbatterijen wordt in 2026 niet verwacht. Maar als je een thuisbatterij combineert met een dynamisch energiecontract, kun je de 21 procent btw terugvragen. Dat voordeel maakt de stap aanzienlijk interessanter. Daarnaast loont het om lokale regelingen te controleren: sommige gemeentes bieden namelijk tijdelijke ondersteuning.

©ZinVolt

ZinVolt Power: een kleine batterij met groot effect

De ZinVolt Power is anders dan de meeste thuisbatterijen. Traditionele systemen hebben bijvoorbeeld installatie in de meterkast nodig en kampen vaak met lange levertijd. De ZinVolt Power werkt echter volledig plug & play. Je steekt hem in het stopcontact, koppelt de P1-dongle aan je slimme meter en hij begint direct met laden. Binnen één minuut actief, zonder gereedschap of installateur. Bovendien heb je hem na bestelling de volgende dag al binnen!

Met een capaciteit van 1 kWh, uit te breiden tot 6 kWh via de losse ZinVolt Mates, kun je precies zo veel opslaan als past bij je huishouden. Overdag laad je op terwijl je zonnepanelen produceren, ’s avonds gebruik je diezelfde energie zelf. Daarnaast kan de Power via de drie ingebouwde stopcontacten als noodstroomvoorziening dienen; ideaal bij een storing of werkzaamheden aan het net.

Het grootste voordeel? Je hoeft niet meteen groot in te stappen. Je kunt klein beginnen en later rustig uitbreiden. En tijdens Black Friday pak je daarmee ook direct de laagste prijs van het jaar mee!

De ZinVolt Power in het kort

Plug & play: Sluit 'm aan via de P1-dongle, binnen één minuut actief

Uitbreidbaar: Vergroot de capaciteit tot 6 kWh met extra ZinVolt Mates

Slim laden: Laadt automatisch tijdens goedkope uren, levert stroom tijdens piekuren

Noodstroomfunctie: Drie ingebouwde stopcontacten houden je belangrijkste apparaten draaiend bij een storing

Draagbaar en stil: Geschikt voor thuis, camping of werkplaats

©ZinVolt


Persoonlijk advies van ZinVolt

Weet je nog niet precies wanneer voor jou het juiste moment is? Dan kun je bij ZinVolt vrijblijvend een gesprek inplannen. Samen kijk je naar je verbruik, zonnepanelen en toekomstplannen. Geen verkooppraat, gewoon duidelijkheid.

Meer weten?

Vraag hier vrijblijvend een adviesgesprek met ZinVolt aan!