Op consumenten gerichte 3D-printers lijken nuttig te zijn, worden steeds beter betaalbaar en zijn makkelijk te vinden. En bovendien zijn ze de voorhoede van een opkomende technologie die net zo alomtegenwoordig zal zijn als inkjet-printers. Het hoe/wat/waarom, lees je hier!

Lagen gesmolten kunststof

De meeste 3D-printers werken op dezelfde manier: Ze trekken een vast materiaal - doorgaans een soort kunststof filament - in een verwarmingskern die het doet smelten en het gesmolten materiaal door een klein gaatje in de printerkop naar buiten perst. Je kunt de bewegende printerkop zien als een uiterst precies lijmpistool, maar het gesmolten plastic dat uit het mondstuk komt is veel dunner. Daardoor kan de printer hele dunne laagjes plastic uitscheiden, waarbij elke laag bovenop de andere wordt geplaatst.

Als er niets onder de laag zit - als je bijvoorbeeld een boog of een dak probeert te printen - creëert de printer een steiger-achtige ondersteuning die je zodra het printen voltooid is kunt verwijderen.

©PXimport

Geavanceerdere printers richten een laserstraal op een bak met vloeibare kunsthars op de bodem van het apparaat, wat ervoor zorgt dat een dunne laag hars in een bepaalde vorm stolt. Een platform trekt de print langzaam omhoog terwijl elke laag hars stolt. Het lijkt dan ook alsof het geprinte object uit de bak met kunsthars tevoorschijn komt.

Printers die kunsthars gebruiken maken gebruik van dezelfde laagjesmethode als simpele 3D-printers om objecten mee te produceren, maar ze maken veel dunnere lagen, waardoor je veel gedetailleerder kunt printen. Met dunnere lagen kun je ook veel ingewikkeldere modellen printen, zonder dat je veel extra ondersteuningsmateriaal nodig hebt.

©PXimport

Enige montage vereist. Of veel. Of geen...

Veel fabrikanten leveren hun 3D-printers als een doos met onderdelen die je zelf in elkaar kunt zetten. Als je geen doe-het-zelver bent kun je een geassembleerd model krijgen. De Afinia H-Series (1599 dollar), de Solidoodle 2 (499 dollar) en de Solidoodle 3 (799 dollar) zijn ontworpen om recht uit de doos te printen.

Andere fabrikanten, zoals Printrbot, laten je kiezen tussen een niet gemonteerd model tegen een lagere prijs of bijbetalen om het bedrijf het apparaat voor je in elkaar te laten zetten. Deze printers variëren in prijs van 399 dollar tot 999 dollar geassembleerd. De prijs voor assemblage ligt tussen de 100 en de 200 dollar, afhankelijk van de complexiteit van de printer.

In het begin moesten 3D-printers gebouwd worden uit complexe kits waarmee je een printplaat moest solderen (en vaak op zoek moest gaan naar ontbrekende onderdelen). Tegenwoordig zijn de kits een stuk eenvoudiger. Kits zoals de Ultimaker bevatten minder onderdelen; je hoeft niet te solderen, boren of snijden; en je kunt één enkele soort bout gebruiken om de onderdelen aan elkaar vast te maken.

©PXimport

Een andere optie is het bouwen van een printer met hardware uit een nabijgelegen winkel. Op deze manier is een RepRap(Replicating Rapid Prototyper) haalbaar als je de benodigde vaardigheden en geduld hebt. Een RepRap wordt over het algemeen gemaakt uit generieke hardware plus een aantal onderdelen die met vrijwel elke 3D-printer geprint kunnen worden. Als je geprinte onderdelen gebruikt heb je geen specifiek productieproces nodig, maar je moet wel toegang tot een andere 3D-printer hebben voordat je het bouwen van je eigen printer kunt voltooien.

Maak jezelf vertrouwd met 3D-printerterminologie

3D-printen kan lastig te leren zijn als je constant in de war raakt door termen als extrusie, filament, raft en printbed die je niet begrijpt in de context van de technologie. Neem voor je begint een paar minuten de tijd om de specialistische termen door te nemen. De RepRap wiki geeft een goede inleiding, dus neem een kijkje en laat de pagina openstaan terwijl je de instructies doorneemt totdat je een goed begrip van de terminologie hebt.

Kies een goede locatie voor je printer

Kleiner is niet altijd als het op 3D-printers aankomt, aangezien het formaat van de printer de grootte van de dingen die je kunt printen bepaalt. Maar als je niet van plan bent om grote dingen te gaan printen, of als je ruimte moet besparen, kan een kleinere printer de beste optie voor je zijn.

Kleinere printers, zoals de Solidoodle en de Afinia, passen op een plank. Je printer kan op elke logische plek komen te staan, maar het is een goed idee om het apparaat buiten het bereik van huisdieren en kleine kinderen te houden vanwege de zeer hete bewegende onderdelen. Als ruimte geen probleem is kan een stevige tafel of werkbank een goede plek zijn voor een grote printer.

©PXimport

3D-printers kunnen een hoop herrie maken, dus houd dat in gedachten bij het kiezen van een locatie. De hoeveelheid lawaai hangt af van het ontwerp van de printer en de motoren die in gebruik zijn. Afhankelijk van de printer kan het smelten van het kunststof filament ook een merkbare geur teweegbrengen. Als dat het geval is, zet hem dan ergens neer waar je voldoende ventilatie hebt, maar niet zoveel dat er constant lucht over het apparaat wordt geblazen.

Filament, filament, filament

Er zijn veel opties voor filamentmateriaal en kleur, en ze hebben allemaal hun eigenaardigheden. De meeste printers zijn ontworpen om compatibel te zijn met één type plastic filament, doorgaans ABS (acrylonitrile butadiene styrene) of PLA (polyactic acid, wat in principe polyester is).

©PXimport

Als je een hobbyist bent die voor de lol print - of als je een printer zonder verhit bed hebt - kun je het beste PLA gebruiken. ABS is steviger, maar heeft een hoger smeltpunt waardoor het beter werkt met printers die een verhit bed hebben (en exclusiever en duurder zijn).

Zorg ook dat je de juiste diameter filament voor je printer gebruikt: Het verwarmingselement en de smeltkamer zijn gewoonlijk ontworpen voor filament van een bepaalde dikte.

Leer de software kennen

3D-printersoftware vertelt de fysieke printer hoe hij moet bewegen om een specifiek object te printen. De software geeft ook aan hoe snel het filament door de extruder moet worden geperst, tot welke temperatuur het filament verhit moet worden, hoe snel de lagen geprint moeten worden, en hoe dik ze moeten worden.

©PXimport

Sommige 3D-printers worden geleverd zonder de software die nodig is om ze te laten draaien. Als je merkt dat de software ontbreekt zul je op de website van de fabrikant moeten zoeken naar aanbevelingen of download links.

Sommige printerfabrikanten gebruiken software die geoptimaliseerd is voor hun eigen printer. Maar de ontwikkeling van dergelijke software is vaak geen prioriteit voor de fabrikant, zodat updates en ondersteuning traag kunnen zijn en de opties voor de printer beperkt.

Als je denkt dat je de software van je printer ontgroeid bent en er meer dingen mee wilt doen, kijk dan eens naar een aantal open source of gratis opties. Open source software is overal verkrijgbaar en werkt op veel verschillende 3D-printers. Naarmate meer mensen deze software gebruiken wordt er meer ondersteuningsinformatie voor de software beschikbaar gesteld.

©PXimport

Internet Relay Chat rooms zijn een geweldige plek om andere mensen te vinden die je kunnen helpen. Ik heb zowel de Solidoodle chat en de RepRap chat rooms bezocht toen ik bepaalde informatie niet online kon vinden. Vaker wel dan niet werpen de chats licht op mijn problemen.

Uiteindelijk heb ik de Axon software die voor mijn RapMan printer geschreven was gedumpt, en ben ik overgestapt op de open source software Kisslicer waarmee ik uiterst tevreden ben.

Kalibreer je printer

Printerkalibratie is een proces dat ervoor zorgt dat je printer doet wat hij denkt dat hij aan het doen is. Zo kan je printer denken dat hij 100mm filament door de extruder perst terwijl het eigenlijk 110mm is. Dit verschil zou ervoor zorgen dat de printer teveel plastic gebruikt waardoor de prints niet optimaal worden. Dus moet je de instellingen aanpassen om de software te vertellen wat er echt aan de hand is.

Alle sets met instructies moeten kalibratiemethodes voor je printer bevatten. Als dat niet het geval is, raadpleeg dan de wiki van RepRap voor een aantal goede algemene kalibratiestappen. (De algemene instructies van de RepRap wiki zullen waarschijnlijk wat moeilijker te volgen zijn dan de instructies voor jouw specifieke printer, maar het is er mocht je het nodig hebben.)

Zoek bestanden om te printen

Thingiverse, gerund door MakerBot, is een online opslagplaats voor gratis 3D-printbare objectontwerpen die je thuis kunt downloaden en printen. Mensen posten voortdurend nieuwe ontwerpen en bedenken steeds nieuwe interessante dingen om te printen, zoals de Octavius Grabber Claw. Het is slim om met iets eenvoudigs te beginnen voor je eerste print na de kalibratie. (Ik gebruik graag een schattige zwaaiende octopus voor mijn eerste print.)

Je kunt eenhelehoop testmateriaal vinden dat ontworpen is om de prestaties van een bepaalde instelling of een combinatie van een heleboel scenario's te testen. De software moet dingen als hoge pilaren, bruggen, overhangende dingen, en kleine lagen aankunnen en ze op verschillende manieren kunnen printen voor een optimaal resultaat.

©PXimport

Koop een schuifmaat

Een schuifmaat is een zeer precies meetinstrument dat tot op een honderdste van een millimeter (of nog kleiner zelfs) kan meten. Het kalibreren van je printer wordt een stuk gemakkelijker als je een schuifmaat bij de hand hebt, en het is voor bepaalde stappen ook essentieel.

Nadat je de exacte diameter van het filament dat je gebruikt gemeten hebt kun je de printer de daadwerkelijke dikte laten weten. Dan wordt het filament op de juiste wijze door de extruder geleid.

De diameter van filament is echter niet altijd precies wat de fabrikant op het label zet. Het is daarom handig om de daadwerkelijke dikte op verschillende punten te kunnen opmeten, en vervolgens het gemiddelde te berekenen, zodat je printer wat preciezer te werk kan gaan. Een schuifmeter maakt het ook mogelijk om kalibratieobjecten nauwkeurig op te meten zodat je printer ook echt doet wat hij denkt dat hij doet.

Doe het rustig aan

Het zal waarschijnlijk even duren voordat je je printer zo hebt ingesteld dat hij consistente prints van hoge kwaliteit levert. Maar het is de moeite waard om er de tijd voor te nemen om alle instellingen aan te passen. Een slecht gekalibreerde printer print aanvankelijk misschien prima, maar kan op een complex punt vast komen te zitten of het model halverwege omver duwen.

©PXimport

Het lijkt misschien alsof je een heleboel moet onthouden, maar maak je geen zorgen. Het avontuur van het instellen en kalibreren van je printer loont echt, en je kunt vaak meteen al verbeteringen zien. Begin met simpele dingen, en leer terwijl je het doet. En aarzel niet om mensen om hulp te vragen (IRC chats zijn geweldig!).

Dit is een vrij vertaald artikel van onze zustersite TechHive.com, geschreven door Albert Filice (@monstasaurous). De mening van de auteur komt niet per definitie overeen met die van ComputerTotaal.nl.

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.