Sinds zijn debuut in 2008 heeft Chrome in rap tempo alle andere browsers verslagen. En nog steeds is de browser van Google dankzij zijn snelheid, gebruiksvriendelijkheid en vele mogelijkheden het populairst. Het lijkt wel alsof elke nieuwe versie bovendien de voorsprong op de concurrenten alleen maar vergroot. Haal alles uit Google Chrome en leer de nieuwste mogelijkheden kennen met deze Pro-tips.

Tip 01: Personaliseer

Je kunt Chrome koppelen aan je Google-ID. Wanneer je dat doet, haal je het meeste voordeel uit deze browser. Onder meer instellingen, bladwijzers, je internetgeschiedenis maar ook je wachtwoorden synchroniseren dan tussen al je apparaten waarop je Chrome met dat Google-account gebruikt. Klik rechtsboven in de titelbalk van Chrome naast de knop voor minimaliseren op de kleine grijze knop met het silhouet erop. Klik dan op Inloggen op Chrome. Typ daarna het mailadres van je Google-account en klik op Volgende. Heb je nog geen Google-ID, klik dan op Meer opties / Nieuwe account maken. Je kunt nu een nieuw account aanmaken en bent aan het einde van de registratie meteen ook ingelogd bij Chrome.

Na het inloggen zie je in de taakbalk duidelijk je naam. Wil je iemand anders je pc laten gebruiken om even te internetten zonder jouw Chrome-gegevens te gebruiken, klik dan op de knop met je naam en kies Van persoon wisselen / Gebruiken als gast.

©PXimport

Beginnen met Chrome

©PXimport

Tip 02: Tabbladen

Chrome heeft tabbladen, waardoor je in één Chrome-venster meerdere websites tegelijk kunt openen. Om een extra website te openen, klik je naast het tabblad van de laatst geopende pagina op Nieuw tabblad. Typ het adres van de website in op de adresbalk en druk op Enter. Wat velen niet weten maar o zo handig is in het gebruik, zijn de vele opties om de tabbladen te beheren. Voor een snel overzicht van wat er mogelijk is, klik je met de rechtermuisknop op een van de tabbladen in Chrome. In het menu zie je de opties. Enkele hebben ook een sneltoets, waardoor je die functie razendsnel vanaf het toetsenbord kunt uitvoeren als je hem vaak gebruikt. Zo open je een nieuw tabblad met Ctrl+T, sluit je het actieve tabblad met Ctrl+W en open je het laatst gesloten tabblad weer met Ctrl+Shift+T. Met Ctrl+Tab blader je naar het tabblad rechts naast het actieve, en met Ctrl+Shift+Tab ga je naar het tabblad aan de linkerkant. Hier vind je nog veel meer sneltoetsen om te gebruiken in combinatie met Google Chrome.

©PXimport

Tip 03: Selecteren en slepen

Een ander voordeel van tabbladen is dat je ze onderling kunt schikken en ook makkelijk van een of meer tabs een apart venster maakt. Om een tabblad te verplaatsen, klik je erop en houd je de muisknop vast. Door nu de muis naar rechts of links te bewegen verplaats je het tabblad. Misschien merk je bij het verslepen dat je het tabblad ook los kunt trekken uit het venster: door de muis naar onderen te bewegen en het tabblad dus uit de tabbladenrij te trekken, maak je van deze tab een nieuw venster. Deze acties kun je ook met meerdere tabbladen tegelijk doen. Om meerdere tabbladen te selecteren, maak je gebruik van de Ctrl-toets (losse tabbladen) of Shift-toets (een rij van tabbladen). Druk de Ctrl- of Shift-toets in terwijl je met de muis op het tweede (en eventueel derde, vierde etc.) tabblad klikt om het te selecteren. Laat dan de toets los, klik op een van de geselecteerde tabbladen en houd de muisknop vast. Door nu de muis te bewegen, verplaats je de geselecteerde tabbladen naar een ander plek of een nieuw venster.

©PXimport

Tip 04: Gebruik de omnibox

De adresbalk waar de url van de geopende website staat, noemt Google de omnibox. De naam laat al doorschemeren dat het meer is dan alleen een adresvak. Je kunt er namelijk meer mee. Zoek bijvoorbeeld op internet door een woord of aantal woorden in te typen en op Enter te drukken. Wil je niet zoeken op het hele internet maar op een specifieke site, dan typ je eerst de naam van die site en druk je op de Tab-toets. Typ bijvoorbeeld nl.wikipedia.org in de omnibox en druk op Tab om direct op Wikipedia te zoeken. De enige voorwaarde: de site moet in de lijst met zoekmachines staan. Die kun je bewerken via Google Chrome aanpassen en bewerken (de drie verticale puntjes helemaal rechts van de omnibox) en dan Instellingen / Zoekmachines beheren maar het gaat sneller door één keer de betreffende site te bezoeken en de zoekmachine te gebruiken. Chrome voegt deze dan automatisch toe aan de lijst.

Met de omnibox kun je ook binnen je computer navigeren. Typ maar eens C:\ in de adresbalk en druk op Enter. Je krijgt de mappenlijst van je C-schijf te zien en kunt doorklikken naar andere mappen.

Wil je even snel een aantekening maken, ook dat kan. Typ in de omnibox data:text/html, <html contenteditable> en druk op Enter. Typ in de pagina je notitie, en sla deze eventueel op je computer op via Ctrl+S.

©PXimport

Verborgen Chrome-pagina’s

©PXimport

Tip 05: Extensies

Een extensie is een uitbreiding voor Chrome die extra functionaliteit toevoegt. Extensies voeg je toe vanuit de Chrome Web Store die je opent door weer te klikken op de drie verticale puntjes naast de omnibox, en te kiezen voor Meer hulpprogramma’s / Extensies. Je kunt hier eindeloos door de beschikbare extensies bladeren maar je kunt ook zoeken en filteren met de opties in de linker kantlijn. Klik op Categorieën en selecteer bijvoorbeeld Productiviteit of Sociaal en communicatie om alleen extensies rondom dat thema te zien.

Om een extensie te installeren, klik je eerst op die extensie en daarna Toev. aan Chrome / Extensie toevoegen. Er komen altijd nieuwe extensies bij. Extensies die nu erg populair en goed zijn, zijn bijvoorbeeld Session Buddy waarmee je browsersessies met alle geopende tabbladen in één keer kunt bewaren en later weer openen, Save toPocket waarmee je artikelen en video’s en alles kunt bewaren wat je maar tijdens het browsen tegenkomt en later nog even wilt bekijken, en natuurlijk beveiligingsuitbreidingen als Adblock Plus en Ghostery. Via chrome://extensions kun je altijd zien welke extensies geïnstalleerd zijn, schakel je extensies uit of verwijder je ze met een klik op de prullenbak uit Chrome.

©PXimport

Tip 06: Extensies verbergen

Nagenoeg elke extensie die je installeert, plaatst een pictogram op de toch al beperkte ruimte rechts van de adresbalk of omnibox. Vaak is dat helemaal niet nodig, want veel extensies (zoals die voor extra beveiliging) zijn actief op de achtergrond en zul je nooit direct openen. Klik met de rechtermuisknop op het pictogram van een extensie en kies Verbergen in Chrome-menu om het pictogram uit de Chrome-balk te verwijderen. De extensie blijft gewoon actief, alleen neemt het nu geen onnodige ruimte in. Wil je een extensie wel weer zichtbaar maken, klik dan op de drie verticale puntjes helemaal rechts op de adresbalk. In dit Chrome-menu zie je bovenin een overzicht van alle geïnstalleerde maar verborgen extensies. Hier kun je een verborgen extensie starten en ook altijd weer zichtbaar maken door er met de rechtermuisknop op te klikken en te kiezen voor In werkbalk weergeven.

©PXimport

Tip 07: Direct casten

Chromecast is de slimme HDMI-stick van Google die je direct aansluit op een tv of stereo-installatie. Je kunt vervolgens afbeeldingen, muziek, video’s en dergelijke rechtstreeks naar die tv of stereo-installatie streamen. In de nieuwste versie van de browser, kan nu ook Chrome voor Windows een YouTube-film of een uitzending van Uitzending Gemist, direct casten naar een op een Chromecast aangesloten apparaat. Open eerst de uitzending die je wilt casten en open dan het menu weer via de drie puntjes. Klik dan op Casten en selecteer het apparaat waarnaar je de media wilt streamen. Het gaat nog wat makkelijker wanneer je de Google Cast-extensie installeert. Ga naar Instellingen / Meer hulpprogramma’s / Extensies / Meer extensies toevoegen. Zet een vinkje bij Door Google en blader naar de Google Cast extensie. Klik op Toev. aan Chrome / Extensie toevoegen. Op de Chrome-balk direct naast de omnibox zie je nu het cast-pictogram. Klik erop, selecteer het cast-apparaat en je de media wordt gestreamd.

©PXimport

Tip 08: Vinden of kwijtraken

Onder alle Google-gebruikers – en wie is dat niet – bestaat een echte waterscheiding tussen zij die het handig vinden dat wanneer je op een zoekresultaat klikt Google dit in hetzelfde tabblad opent en zij die liever hebben dat het in een nieuw tabblad opent. In het eerste geval raak je de zoekresultaten kwijt en moet je terug om die weer te zien. Hoe Google op je klik reageert, is eenvoudig aan te passen. Ga naar www.google.com en klik onderaan in het venster op Instellingen / Zoekinstellingen. Blader nu naar beneden naar Waar resultaten worden geopend en schakel Elk geselecteerd resultaat openen in een nieuw browservenster in. Klik dan op Opslaan. Wil je de standaardinstelling niet aanpassen maar toch een keer een zoekresultaat liever in een ander tabblad openen, klik dan met de rechtermuisknop op het zoekresultaat en kies Link openen in nieuw tabblad. Je kunt ook op het resultaat klikken met de Ctrl-toets ingedrukt.

©PXimport

Handschoenen aan

©PXimport

Tip 09: Taakmanager

Net als Windows heeft ook Chrome een eigen Taakbeheer. En net als bij het Taakbeheer van Windows kun je ook in het Taakbeheer van Chrome de geopende processen zien en het geheugen-, processor- en netwerkgebruik van elk. Je kunt hier – en dan wordt het echt interessant – elk proces of eigenlijk elk tabblad of elke extensie apart afsluiten. En dat is handig. Hangt één deel van de browser, dan hoef je dus niet alles wat je geopend hebt kwijt te raken. Je selecteert gewoon het onderdeel dat niet goed meer werkt en klikt op Proces beëindigen. Je kunt Taakbeheer altijd starten met een klik op de drie verticale puntjes rechts van de adresbalk en dan Meer hulpprogramma’s / Taakbeheer, maar het snelste gaat het met de toetscombinatie Shift+Esc.

©PXimport

Tip 10: Apps

Naast de extensies die we al eerder zagen, kent Chrome ook apps. Net als extensies installeer je ze vanuit de Chrome Web Store en net als de extensies zijn ze actief binnen Chrome. Anders dan Extensies, die meer hulpprogramma’s zijn, zijn de Apps echt volwaardige programma’s die je ook zonder de browser zou willen gebruiken. De functionaliteit is geen toevoeging aan de browser, maar de app gebruikt alleen de browser als een soort besturingssysteem. Ga naar Instellingen / Meer hulpprogramma’s / Extensies / Meer extensies toevoegen en selecteer linksboven Apps. Hier vind je een wereld aan goede apps, zoals Google Drive, NOS Video, Google Maps, Picasa, Teletekst, Tweetdek, Gmail en ook volwaardige webversies van Microsoft Word, Excel, PowerPoint en OneNote.

©PXimport

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.