Na het downloaden van het pakket vanaf de Website start ik de installatie. Ik gebruik hiervoor een oude Dell latitude E7440 met een Engelse Windows 10 Enterprise.

Installatie

Na het kiezen van een taal (ik kies hier voor Engels) loopt er een wizard door de installatie van versie 1.1.107 van de software. Voordat deze echt van start gaat, krijg ik een nogal schreeuwerige license-agreement te zien. Deze is helaas niet te resizen, dus moeilijk leesbaar. Na op ‘agree’ geklikt te hebben, start de installatie. Het is helaas niet mogelijk om zelf een installatiedirectory te kiezen. De installatie verloopt vlot en zonder problemen.

©PXimport

©PXimport

Gebruik

Na het starten van het programma word ik direct geconfronteerd met een Windows Security Alert. De Windows Firewall heeft sommige features van Norton Wifi Privacy geblokkeerd. Ik vink aan dat het pakket mag communiceren op alle netwerken en klik op allow access. Er gebeurt eigenlijk niets en ik moet in de taskbar zoeken naar de software. Daar blijkt je nog een keer je Norton account gegevens in te moeten voeren.

Hierna krijg ik nog steeds geen apart window te zien waar ik iets in kan doen. Het blijkt dat de software enkel als icoontje in de taskbar zichtbaar blijft. Dubbelklik ik hierop, dan krijg ik een klein venster te zien waarin staat dat ik nu een beveiligde verbinding heb. Vreemd genoeg lijkt Norton in het Nederlands geinstalleerd te zijn. Volgens Norton bevind ik mij in “Amsterdam, 07” ook al zou dit Haarlem moeten zijn en vertelt Norton mij wat mijn publieke IP adres is. Waar de 07 op slaat wordt mij niet duidelijk.

Bovenin het venster kan ik nog kiezen om een andere virtuele locatie te kiezen. Ik probeer een andere virtuele locatie te kiezen (Belgie) en na enkele momenten zegt Norton dat ik mij in Belgie bevind. Kies ik de Verenigde Staten dan lijkt er niet direct iets te gebeuren. Maar na enige moment zegt Norton dat ik in San Jose California zit (I whish!).

Tenslotte kun je advertentie trackers blokkeren met deze software. Dit staat standaard aangevinkt en geeft een overzicht van hoeveel advertenties geblokkeerd zijn. Deze staan allemaal nog op 0.

©PXimport

Eerste indruk

Ik vind het onhandig dat de enige manier om de software te benaderen via de taskbar is. Je kunt het venster ook niet verplaatsen en de fontkeuze van de menu’s is een beetje onduidelijk. Op het moment dat Norton aan staat, is mijn internetverbinding direct beduidend langzamer. Ik vind ook vreemd dat de taal lijkt te zijn gekoppeld aan het land dat je bij je Norton account hebt gekozen. Ik heb alle software in het Engels geïnstalleerd, en tijdens de installatie gekozen voor Engels, maar de software staat alsnog in het Nederlands. Al met al ziet het er wat slordig en niet al te gebruiksvriendelijk uit.

Nieuwsgierig naar de andere reviews? Je leest ze hier.

Surfen op vliegveld

Voor mijn werk reis ik regelmatig door Europa, en om die reden zit ik vaak op netwerken van luchthavens. Deze zijn in de regel openbaar en niet veilig. Vanuit mijn werk heb ik een vpn account, waarmee ik een Zweeds ip adres krijg (ons hoofdkantoor staat in Zweden). Normaal gesproken is dit geen probleem, ik kan veilig werken en het ip-adres is mij om het even. Tijdens mijn laatste vlucht van Stockholm naar Amsterdam besluit ik om eens te experimenteren met Norton. Nadat ik verbind met de wifi van Stockholm-Bromma airport, start Norton vrijwel direct een VPN verbinding op.

©PXimport

Hierbij kon ik zelf kiezen welke virtuele locatie ik mij wilde bevinden. Ik kies voor Amsterdam, 07. Volgens de app ben ik beveiligd, maar er is niet echt een makkelijke manier om te verifiëren of dit ook daadwerkelijk zo is. Ik moet hier maar op vertrouwen. IP-adres is wel te verifiëren via whatismyip.com. Ik heb verder geen last van vertraging, maar om heel eerlijk te zijn is de verbinding op vliegvelden meestal enkel geschikt voor e-mail en wat websurfen. Ik kan in ieder geval geen noemenswaardig verschil in snelheid ervaren.

©PXimport

Tv kijken in hotel

Hotels over heel de wereld hebben vaak enkele zenders die je kunt bekijken, maar voor Nederlandse tv zul je vrijwel nergens terecht kunnen. Ik ben klant bij Ziggo en via Ziggo Go kun jij met behulp van een Webbrowser ook Nederlandse tv kijken. In het buitenland werkt dit nooit vanwege rechtenissues. Ik heb hiervoor zelf een VPN server opgezet op mijn thuisserver, die ik gebruik via mijn iPad. Omdat ik deze iPad deze reis niet mee heb, besluit ik het eens met Norton te proberen. Ik merk dat in het hotel in Stockholm (waar ik via Ookla zie dat ik een 20 Mb down verbinding heb) ik zoals verwacht geen verbinding kan krijgen met Ziggo Go omdat ik geen internetverbinding heb van Ziggo. Met Norton op locatie Amsterdam, 07 krijg ik opeens wel verbinding en is het mogelijk om alle zenders te bekijken zonder dat er gebufferd hoeft te worden.

©PXimport

Veiligheid

Gezien de beperkte configuratiemogelijkheden ervaar ik niet echt een gevoel van veiligheid, ik moet maar van Norton aannemen dat de connectie beveiligd is. Wat ik echt storend vind is het feit dat de app totaal niet gemakkelijk te benaderen is, enkel vanuit de taskbar en op een of andere manier verdwijnt het schermpje steeds. Het zorgt er voor dat het product een beetje aanvoelt als een work in progress. De help functie verwijst naar een website, maar ik krijg een beetje het gevoel dat het product bedoeld is voor consumenten die weinig kennis hebben van beveiligde verbindingen.

Na een drietal weken testen van Norton ben ik nog niet overtuigd. Ondanks het feit dat het product doet wat het zegt (een VPN verbinding opzetten) mis ik het gevoel van een “echte” applicatie die ik in kan stellen. Het feit dat de applicatie enkel in de taskbar leeft maak dat het instellen van de applicatie lichte irritatie opwerpt. Ik denk dat Norton prima geschikt is als laagdrempelige applicatie voor gebruikers die zonder veel poespas standaard een VPN verbinding willen hebben en trackers willen blokkeren. Voor deze gebruikers is de applicatie zeker geschikt. Voor meer veeleisende gebruikers doet het product toch wat te licht aan.

Pluspunten

Het grote voordeel van Norton is dat je er geen enkel omkijken naar hebt. Het installatieproces is simpel, je voert je credentials in en het product werkt meteen. Instelmogelijkheden zijn miniem, maar of dat voor de gemiddelde gebruiker uitmaakt betwijfel ik. Ook het blokkeren van advertentie trackers zal veel gebruikers een veilig gevoel geven. Op de vliegvelden waar ik Norton gebruikt heb de afgelopen weken kreeg ik steeds zonder problemen een VPN verbinding, en was het mogelijk om mijn “land” zonder problemen aan te passen. Dit had als aanvullend voordeel dat ik in mijn hotel ook kon kijken naar Nederlandse programma’s via Live tv functionaliteit van Ziggo.

©PXimport

Minpunten

Ik hou er van om binnen een applicatie meer mogelijkheden te hebben om een en ander in te stellen. Dit mis ik volledig bij Norton. Het programma leeft enkel in de taskbar en los van de drie tabjes kun je eigenlijk niets instellen of verifiëren. Ik vind het benaderen van het product via de taskbar ook lastig en priegelig. Het is me ook niet helemaal duidelijk wat de advertentie tracker blokkering nou precies doet, en het geeft me ook geen mogelijkheid om uit te zoeken wat er nou precies geblokkeerd is op welke pagina’s.

©PXimport

Een nieuwe week, een nieuw product. Komende weken test ik de Norton Family. Na het invoeren van de productcode krijg je de mogelijkheid om te kiezen voor een installatie op de computer zelf of op een andere computer. Ik kies voor deze computer en download het installatiebestandje. Dit bestandje start een programma op dat Norton Security download en de werkelijke installatie start.

Aan het einde hiervan wordt een overzicht getoond waarbij standaard een optie staat aangevinkt dat er informatie over beveiligingsdreigingen naar Symantec wordt gestuurd. Ik vind het vreemd dat dit standaard staat aangevinkt, want ik heb geen idee welke informatie hier nu precies gedeeld gaat worden. Dit is ook niet makkelijk te achterhalen.

©PXimport

Er zijn een aantal opties aan te klikken, om de installatiedirectory aan te passen, het privacybeleid en kennisgeving van derden. Ik kies de standaarddirectory en klik op “toestemmen en installeren”.

Er begint weer een installatieproces waarbij een progessiemeter gaat lopen (dit is de derde). Hierbij word ik geconfronteerd met wederom een aantal reclameuitingen over andere producten van Norton. Aan het einde word ik negatief verrast als het product ongevraagd 2 Chrome extenties probeert te installeren. Wel krijg ik de mogelijkheid het product ook op een andere computer te installeren.

©PXimport

Ik heb persoonlijk enorme aversie tegen programma’s die een toolbar proberen te installeren, zeker als dit niet heel duidelijk van tevoren wordt aangegeven. Ik durf niet te zeggen waarom het nodig is om een toolbar te instaleren, maar ik vind het storend dat dit wordt gedaan.

De installatie verloopt verder vlekkeloos. Een snelle scan laat zien dat er 4 tracking cookies waren.

Ik heb Norton inmiddels een week draaien op mijn hoofdcomputer. Ik moet zeggen dat ik weinig merk van enige vertraging in mijn systeem, al was ik hier wel wat huiverig voor. Het programma draait eigenlijk zonder dat ik er iets van merk. Wat wel een beetje vervelend is, is dat er af en toe grote pop-ups rechts onderin van het scherm verschijnen waarin ik word gevraagd om bepaalde zaken in te stellen. Dit komt af en toe een beetje schreeuwerig over, al is het zo weg te klikken.

Ik ben persoonlijk nogal gevoelig voor het verliezen van data na een recente crash van mijn harde schijf, zonder daar een recente backup van te hebben. Een van de eerste zaken die ik dus probeerde was het instellen van een backup. Ik koos voor de online variant en gebruikte hiervoor de credentials van mijn account. Helaas liep het programma een aantal keer vast bij het uitvoeren van de backup. Na 2 keer de applicatie gesloten te hebben lukte het de derde keer wel. Helaas blijkt mijn backupset groter dan de meegeleverde 25Gb, en moest ik voor het uitvoeren van de backup meer opslag bijkopen.

©PXimport

De resterende functionaliteiten werken gelukkig wel en zorgen er voor dat ik een beter gevoel over m’n veiligheid heb overgehouden. De verschillende scans laten tot op heden geen vreemde zaken zien. Ook het gevoel dat mijn identiteit wordt beschermd door het product geeft een veiliger gevoel. Norton heeft een leuk rapportkaartje waarin je kunt zien wat Norton tot op heden heeft gedaan om je te beschermen.

Los van de wat schreeuwerige waarschuwingen over nog in te stellen functionaliteiten, ben ik tot op heden zeer tevreden over het product. Het is gebruiksvriendelijk, het vertraagt het systeem minimaal en het doet z’n werk goed. Het testen bij mijn dochter van 6 liep helaas wat mis toen zij begin vorige week de iPad kapot liet vallen. Dit heeft mijn vermogen om de familie functionaliteiten te testen wat beperkt, aangezien ik geen andere apparaten heb waar zij iets mee kan doen. Ik zal voor volgende week wat testen doen waarbij ik zelf op mijn andere apparaten kan testen om te zien of ik het product wat beter op de proef kan stellen.

Deze week heb ik gekeken naar wat er mogelijk is om de (inmiddels gerepareerde) iPad van mijn dochter door Norton te laten beveiligen. Aangezien ik zelf werkzaam ben in de IT, en er altijd een grote hoeveelheid apparatuur in huis is te vinden, weet mijn dochter al sinds jaren hoe ze hiermee om moet gaan. Ze heeft een oude iPad waarmee ze vaak Netflix en Youtube filmpjes kijkt, en daarnaast een oude iPod touch die als haar ‘telefoon’ fungeert. Voor Youtube heeft ze enkele jaren geleden geleerd dat ze die kan vinden door op het microfoon icoontje te drukken en gewoon te praten. Dit doet ze dan ook regelmatig, met als resultaat dat daar ook wel eens vreemde resultaten tussen zitten. Enige controle zou prettig zijn.

©PXimport

Op de Norton pagina creëer ik een nieuw gezinslid en voeg ik haar apparaat toe (een antiek iPad 2). Het toevoegen van de iPad binnen Norton is eigenlijk binnen enkele minuten gebeurd. Via de app store installeert Norton een mobile device management agent op de iPad en verwijdert toegang to Safari. Met de vervangende browser (die te vinden is onder het “Ouderlijk toezicht” icoontje). Zodra je deze browser gebruikt merk je dat het onmogelijk is om naar social media pagina’s te gaan. Deze worden op voorhand geblokkeerd. Overigens stond ook Chrome op de iPad, en als je deze gebruikt is het nog wel mogelijk om naar deze pagina’s te gaan.

©PXimport

Via de portal is te zien dat de mogelijkheden voor wat betreft het toezicht op de iPad beperkt zijn. Ik kan niet toezien op tijdgebruik, sociale netwerken en apps. Ook lijkt de informatie niet real time te syncen, waardoor het me niet helemaal duidelijk is wanneer ik geinformeerd wordt over de acties die ik test. Ik kan via de Norton Browser zoeken naar termen als “seks”, maar krijg daarbinnen geen resultaat. Ga ik naar google.nl, dan krijg ik wel resultaten bij deze zoekterm. Als ik binnen de Youtube app zoek naar Harry Potter word ik direct geconfronteerd met een nogal schaarsgeklede dame. Het lijkt er dus op dat de zaken die door Norton beveiligd zouden zijn in ieder geval niet op de iPad 2 werken.

©PXimport

Na het controleren van mijn prive e-mail blijkt er echter een melding van Norton binnen gekomen te zijn dat er nog een actie moet worden uitgevoerd. Na het nogmaals installeren van de agent blijken alle acties die ik heb uitgevoerd wel door Norton te zijn gedetecteerd. Norton geeft een overzicht van alle zoektermen en welke geblokkeerd zijn.

Ik trek de conclusie dat Norton voor mijn persoonlijke gebruik heel prettig werkt. Er is weinig te merken van vertraging van mijn systeem, installatie gaat vlekkeloos en het product is gemakkelijk te gebruiken. Voor het toezicht van mijn dochter blijkt het echter te weinig functionaliteit te hebben om echt bruikbaar te zijn. Het controleert inderdaad zoekfuncties en geeft hiervan een overzicht, maar toezicht op de video’s vind ik van groter belang. De functionalieit is hier beperkt, wat waarschijnlijk ook te maken heeft met een beperkte classificering binnen Youtube.

De afgelopen drie jaar heeft Sony hard gewerkt aan de Sony WH-1000XM6-koptelefoon. De voorganger, de XM5, is ondanks verwoede pogingen van Bowers & Wilkins, Bose en Apple al die tijd marktleider geweest. Staat de XM6 wederom aan de top?

Als je het hebt over de topklasse koptelefoons van Sony, dan kom je eigenlijk altijd uit bij dezelfde lijn: de WH-1000XM-serie. Deze modellen staan al jaren bekend om hun indrukwekkende noise cancelling, waarmee omgevingsgeluid effectief wordt weggefilterd. Tel daar een rijke audiokwaliteit bij op – inclusief ondersteuning voor Hi-Res Audio en LDAC – en je snapt waarom ze zo populair zijn. Voeg daar nog een lange accuduur, comfortabel draagcomfort en slimme functies als Speak-to-Chat en Adaptive Sound Control aan toe, en je hebt een hoofdtelefoon die voor veel mensen als de ideale allrounder geldt.

Sony levert keer op keer een betrouwbaar totaalpakket af, wat deze lijn tot een vaste waarde maakt onder muziekliefhebbers die meer willen dan alleen goed geluid. Gesprekskwaliteit, een fijne app en sterke ruisonderdrukking horen daar inmiddels gewoon bij. Nu Sony met de WH-1000XM6 de zesde generatie op de markt brengt, twijfelt niemand eraan dat deze koptelefoon weer aan alle verwachtingen voldoet. Maar in een markt waarin de concurrentie flink is toegenomen, is de vraag wel gerechtvaardigd: is dit model het prijskaartje van 450 euro nog steeds waard? Dat is tenslotte 30 euro méér dan de XM5 bij zijn lancering kostte.

©Wesley Akkerman

Wederom op te vouwen

Sony heeft de afgelopen drie jaar duidelijk niet stilgezeten. De WH-1000XM6 is voorzien van een nieuwe processor, extra microfoons, verbeterde noise cancelling en een verfijnd audioplatform. Op het eerste gezicht oogt hij misschien identiek aan de XM5, maar ook het ontwerp is op meerdere punten aangepakt. Zo is het lichte model nog steeds makkelijk op te vouwen dankzij de draaibare oorschelpen met zacht schuim. Handig, want daardoor past hij moeiteloos in de meegeleverde case en neem je 'm makkelijk mee.

Sommige aanpassingen zijn klein maar doordacht. Zo is de powerknop nu iets verzonken, waardoor je hem sneller op de tast vindt. De knop voor noise cancelling heeft bovendien een extra functie gekregen: je kunt er de microfoon mee dempen of activeren tijdens een telefoongesprek. De rest van de bediening verloopt via het aanraakgevoelige oppervlak op de rechter oorschelp. Dat werkt op zich prima, maar je moet wel even wennen aan de precieze gebaren. Bovendien blijft de aanraakbediening gevoelig voor fouten, waardoor we zelf liever kiezen voor fysieke knoppen of de bijbehorende app.

Wie kritisch naar het ontwerp kijkt, komt nog een paar kleine minpunten tegen. Zo trekt de behuizing – vooral bij het zwarte model – snel vlekken aan van je vingers, die je makkelijk uitsmeert als je niet uitkijkt. En dan is er nog de hoofdband, die tijdens het dragen soms in je haar blijft haken, vooral als de koptelefoon iets verschuift. Dat levert een wat ongemakkelijk gevoel op. Gelukkig zijn dat allemaal kleinigheden die verder weinig afdoen aan het totaalplaatje.

©Wesley Akkerman

Luisteren tijdens het laden

Een van de prettigste verbeteringen van de WH-1000XM6 ten opzichte van zijn voorganger is dat je hem tijdens het opladen gewoon kunt blijven gebruiken. Bij de XM5 was dat nog niet mogelijk: zodra je die aan de lader hangt via de usb-c-poort, stopt het afspelen. Dat probleem is nu dus verholpen. Wel is de meegeleverde oplaadkabel vrij kort, dus handig is het niet altijd. Qua aansluitmogelijkheden zijn er verder weinig verschillen: beide modellen ondersteunen bluetooth (met bij de XM6 een nieuwer versienummer) én hebben een fysieke audio-ingang. Sony levert standaard een usb-c-kabel en een audiokabel mee in de verpakking.

Ook op codec-gebied is er weinig te klagen. Net als zijn voorganger ondersteunt de WH-1000XM6 AAC, SBC en Sony’s eigen LDAC voor high-res audio. Maar er zijn ook twee nieuwe toevoegingen: LC3 en Auracast. Vooral LC3 is interessant als moderne codec die zich qua prestaties laat vergelijken met Qualcomms aptX Adaptive. Afhankelijk van de verbindingskwaliteit past deze codec automatisch de sample rate aan voor optimale geluidskwaliteit en stabiele prestaties. Qualcomm-codecs zelf zijn overigens niet aanwezig, maar met het huidige aanbod valt er genoeg te kiezen – je mist er weinig aan.

Wat wel onveranderd is gebleven, is de batterijduur. Je haalt nog steeds zo'n 30 uur met noise cancelling ingeschakeld en 40 zonder. Dat is netjes, maar inmiddels niet meer indrukwekkend. Concurrenten zoals de Sennheiser Momentum 4 Wireless gaan met gemak twee keer zo lang mee op een volle lading. Snelladen kan gelukkig wel: 3 minuten aan de oplader levert tot 3 uur speeltijd op. Toch is er op dit punt nog wat ruimte voor verbetering, zeker als Sony koploper wil blijven.

©Wesley Akkerman

Ruisonderdrukking en audio

Met de WH-1000XM6 zet Sony opnieuw stappen op het gebied van noise cancelling. De koptelefoon heeft nu twaalf microfoons aan boord, vier meer dan voorheen, en die helpen actief om storend geluid van alle kanten weg te filteren. Of het nu om wind, voorbijrazend verkeer of een drukke coupé vol kletsende mensen gaat: de XM6 laat zich er niet door van de wijs brengen. En dat geldt ook als je op een normaal volume luistert; je hoeft het geluid dus niet op standje maximaal te zetten om in alle rust te genieten.

Qua geluidskwaliteit heeft deze serie sowieso een sterke reputatie, en de XM6 weet die opnieuw waar te maken. De 30 mm-drivers zijn flink onder handen genomen en leveren nu nog meer detail, heldere zanglijnen en extra finesse in de hoge tonen. Sony heeft zichtbaar gezocht naar een betere balans tussen lage, midden- en hoge frequenties, en met succes. Alles klinkt krachtig en vol, zonder dat het op een bepaald gebied tekortschiet.

Bijzonder is ook dat Sony dit keer samenwerkte met mastering engineers uit de muziekindustrie om het geluidsprofiel nog preciezer af te stemmen. Dat merk je: muziek klinkt natuurlijker, gelaagder en gewoon meeslepender. En alsof dat nog niet genoeg is, kun je nu ook stereogeluid omzetten naar een ruimtelijke audio-ervaring via een nieuwe vorm van upmixing. Dat is iets anders dan de bestaande 360 Reality Audio-ondersteuning of DSEE Extreme-technologie – het resultaat is dat je met dezelfde koptelefoon meer uit je muziek haalt dan ooit tevoren.

Maar we zijn er nog niet

De Sony WH-1000XM6 weet een open, gelaagd en dynamisch geluidsbeeld neer te zetten dat vrijwel elk muziekgenre aankan. Luister je naar een intieme opname – denk aan stem en piano – dan vallen meteen de fijne details op: je hoort hoe elke toetsaanslag zijn eigen ruimte krijgt en hoe zanglijnen haast betoverend in de mix zweven. Ook bij drukker geproduceerde nummers blijft het overzicht bewaard. De hoge en middentonen houden hun helderheid, waardoor je makkelijk onderscheid maakt tussen de verschillende lagen in een track.

Wat betreft de bas heeft Sony de balans goed gevonden. Lage tonen zijn krachtig en vol, maar nooit modderig – ze blijven strak en gecontroleerd. Drums en percussie klinken precies en direct, zonder overbodig nagalmen. Daardoor voelt elke luisterbeurt fris en levendig aan. Sterker nog: de kans is groot dat je ineens details hoort die je eerder niet opvielen in nummers die je al tientallen keren hebt afgespeeld. De koptelefoon legt daarbij net wat extra nadruk op zang en vocalen, wat de verstaanbaarheid en het gevoel van betrokkenheid alleen maar vergroot.

Ook op het gebied van slimme functies blijft Sony zijn voorsprong behouden. Bekende features als Adaptive Sound Control zijn weer van de partij en passen automatisch instellingen aan op basis van je gedrag en locatie. Speak-to-Chat herkent wanneer je iets zegt, pauzeert de muziek en laat omgevingsgeluid binnen – handig tijdens telefoongesprekken, al kan een kuchje soms per ongeluk hetzelfde effect hebben. Uniek is daarnaast het gespreksbeheer via hoofdbewegingen: door ja te knikken neem je een gesprek aan, schud je nee dan sla je het af.

©Wesley Akkerman

Sony WH-1000XM6 kopen?

Met de WH-1000XM6 borduurt Sony voort op de sterke reputatie van eerdere modellen, en dat doet het merk met succes. De noise cancelling is opnieuw verbeterd dankzij een nieuwe processor en extra microfoons, terwijl de geluidskwaliteit wederom tot de top behoort. Sony heeft daarnaast goed geluisterd naar gebruikersfeedback: het opvouwbare ontwerp is terug en je kunt nu ook tijdens het opladen gewoon blijven luisteren. Geen revolutionaire vernieuwingen misschien, maar wel slimme aanpassingen die het totaalplaatje merkbaar sterker maken. Soms zit vooruitgang in de details.

Natuurlijk zijn er ook wat minpunten. De accuduur is gelijk gebleven terwijl concurrenten inmiddels meer uithoudingsvermogen bieden. En hoewel het design stijlvol is, trekt de afwerking op de zwarte versie snel vlekken aan. De hoofdband is bovendien niet ideaal voor langere luistersessies; hij trekt soms aan je haar bij het verschuiven. Ook over de aanraakbediening kun je van mening verschillen – wij vinden fysieke knoppen prettiger, al biedt de app gelukkig ook genoeg controle. Geen dealbreakers, maar wel goed om te weten.

Wat de WH-1000XM6 vooral interessant maakt, is hoe Sony de audiokant verder verfijnt. De toevoeging van nieuwe codecs, de mogelijkheid om stereo te upgraden naar ruimtelijke audio en het afgestemde geluidsprofiel – met hulp van professionals uit de muziekindustrie – zorgen voor een ervaring die weer een stap verder gaat. En ja, hij is duurder dan z'n voorganger. Maar voor wie het maximale uit z'n muziek wil halen, blijft dit een van de meest complete en overtuigende draadloze koptelefoons die je kunt kopen.

De Motorola razr 60 ultra vouwt dicht als een ouderwetse klaptelefoon, wat allerlei handige functies mogelijk maakt. Daar vertellen we je over in deze review, waarin we ook ingaan op hoe de razr 60 ultra als smartphone bevalt. De verwachtingen zijn namelijk hoog, want de adviesprijs van het toestel bedraagt liefst 1299 euro.

Om met die adviesprijs te beginnen: de ultra is al snel na zijn lancering tweehonderd euro in prijs gezakt. Dat past bij de geschiedenis van oudere Motorola razr-toestellen: die kun je na een paar maanden serieus goedkoper in huis halen. Stof om over na te denken als een razr je aanspreekt, maar je de adviesprijs – begrijpelijk – te hoog vindt. Een alternatief is kiezen voor de razr 60, zonder ultra-aanduiding. Die heeft een adviesprijs van 799 euro en is technisch minder geavanceerd dan de ultra-versie.

Handig, luxe vouwontwerp

Dat Motorola de razr 60 ultra als topsmartphone in de markt zet, merk je direct. Het toestel komt heel degelijk over en de vouw in het midden van het scherm voel je nauwelijks. Het gewicht is met 199 gram vergelijkbaar met een normale smartphone.

Uitgevouwen in je hand is de razr 60 ultra een erg lange smartphone, wat komt omdat hij een langwerpig scherm van 7 inch heeft. Dat is erg groot. Dat scherm oogt lekker scherp dankzij de resolutie van 2912 x 1244 pixels en scoort ook op andere punten erg goed.

©Rens Blom

Klap je de smartphone dicht, dan kijk je tegen een vierkant 4inch-scherm aan. Het scherm loopt door rond de camera's, wat een futuristisch gevoel geeft. Op het scherm (1272 x 1080 pixels) zie je veel meer dan de tijd en inkomende telefoongesprekken. Je kunt meldingen bekijken, een hele andere playlist binnen Spotify opzetten, door de weersvoorspelling bladeren en andere apps zoals Instagram gebruiken.

©Rens Blom

Wij zijn vooral fan van het fotograferen via het externe scherm. Door de telefoon uitgevouwen om te draaien of ingeklapt voor je te houden, kun je selfies maken met de camera's op de achterkant van de smartphone. Dat zijn hartstikke goede camera's, waardoor je veel betere selfies schiet dan met andere smartphones. Ook handig voor vloggers.

©Rens Blom

Op onderstaande foto's zie je een selfie gemaakt met de camera aan de achterkant en een selfie gemaakt met de speciale selfiecamera aan de binnenkant van de razr 60 ultra. Die laatste foto is veel minder scherp.

©Rens Blom

Een scherpe selfie met de camera aan de buitenkant.

©Rens Blom

Een minder scherpe selfie met de camera aan de binnenzijde.

Aandachtspunten

De razr 60 ultra kent als vouwsmartphone enkele belangrijke aandachtspunten. Zo is er een speciale laag op het scherm aangebracht ter bescherming. Die mag je niet verwijderen. Doe je dat wel, dan vervalt je garantie. De smartphone kan tegen een val in het zwembad, maar is niet waterdicht. Van stof, zand en vuil wordt de telefoon niet blij. Vermijd ook hard drukken op het middelste deel van het langwerpige scherm, stelt Motorola.

©Rens Blom

Motorola geeft adviezen om de smartphone niet te beschadigen.

Wij ontvingen de razr 60 ultra in een fraaie donkergroene kleur, met zachte alcantara-afwerking. Dat materiaal voelt lekker aan maar komt ook met aandachtspunten. Prettig is dat Motorola een (vouwbaar) hoesje meelevert om de smartphone veiliger te gebruiker.

©Rens Blom

Heel complete specificaties

Van een dure smartphone mag je uitstekende specificaties verwachten, ongeacht of 'ie vouwt of niet. Motorola heeft dat goed begrepen. De razr 60 ultra draait op een razendsnelle Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor met 16 GB werkgeheugen en maar liefst 512 GB opslagcapaciteit. De 4700mAh-accu gaat een normale dag mee, maar moet daarna wel opladen. Dat kan lekker snel via de usb-c-poort en ook redelijk vlot via een draadloze oplader. Het toestel is geschikt voor contactloze pinbetalingen in winkels.

©Rens Blom

Korter updatebeleid

Bijzonder is Motorola's ondergemiddelde updatebeleid. De razr 60 ultra krijgt slechts drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Dat is gek genoeg korter dan sommige goedkopere Motorola-smartphones en ook korter dan de zeven jaar die merken als Google en Samsung beloven voor hun premium smartphones.

©Rens Blom

Verschillende functies om het buitenste scherm te benutten.

Conclusie: Motorola razr 60 ultra kopen?

De Motorola razr 60 ultra is de beste verticale vouwsmartphone die je op moment van schrijven kunt kopen. Het ontwerp is doordacht en maakt gebruik van slimme softwarefuncties en het toestel heeft uitstekende specificaties. Motorola's korte updatebeleid is een onnodig minpunt. De adviesprijs is stevig, maar de geschiedenis leert dat razr-smartphones snel in prijs zakken.