Na het downloaden van het pakket vanaf de Website start ik de installatie. Ik gebruik hiervoor een oude Dell latitude E7440 met een Engelse Windows 10 Enterprise.

Installatie

Na het kiezen van een taal (ik kies hier voor Engels) loopt er een wizard door de installatie van versie 1.1.107 van de software. Voordat deze echt van start gaat, krijg ik een nogal schreeuwerige license-agreement te zien. Deze is helaas niet te resizen, dus moeilijk leesbaar. Na op ‘agree’ geklikt te hebben, start de installatie. Het is helaas niet mogelijk om zelf een installatiedirectory te kiezen. De installatie verloopt vlot en zonder problemen.

©PXimport

©PXimport

Gebruik

Na het starten van het programma word ik direct geconfronteerd met een Windows Security Alert. De Windows Firewall heeft sommige features van Norton Wifi Privacy geblokkeerd. Ik vink aan dat het pakket mag communiceren op alle netwerken en klik op allow access. Er gebeurt eigenlijk niets en ik moet in de taskbar zoeken naar de software. Daar blijkt je nog een keer je Norton account gegevens in te moeten voeren.

Hierna krijg ik nog steeds geen apart window te zien waar ik iets in kan doen. Het blijkt dat de software enkel als icoontje in de taskbar zichtbaar blijft. Dubbelklik ik hierop, dan krijg ik een klein venster te zien waarin staat dat ik nu een beveiligde verbinding heb. Vreemd genoeg lijkt Norton in het Nederlands geinstalleerd te zijn. Volgens Norton bevind ik mij in “Amsterdam, 07” ook al zou dit Haarlem moeten zijn en vertelt Norton mij wat mijn publieke IP adres is. Waar de 07 op slaat wordt mij niet duidelijk.

Bovenin het venster kan ik nog kiezen om een andere virtuele locatie te kiezen. Ik probeer een andere virtuele locatie te kiezen (Belgie) en na enkele momenten zegt Norton dat ik mij in Belgie bevind. Kies ik de Verenigde Staten dan lijkt er niet direct iets te gebeuren. Maar na enige moment zegt Norton dat ik in San Jose California zit (I whish!).

Tenslotte kun je advertentie trackers blokkeren met deze software. Dit staat standaard aangevinkt en geeft een overzicht van hoeveel advertenties geblokkeerd zijn. Deze staan allemaal nog op 0.

©PXimport

Eerste indruk

Ik vind het onhandig dat de enige manier om de software te benaderen via de taskbar is. Je kunt het venster ook niet verplaatsen en de fontkeuze van de menu’s is een beetje onduidelijk. Op het moment dat Norton aan staat, is mijn internetverbinding direct beduidend langzamer. Ik vind ook vreemd dat de taal lijkt te zijn gekoppeld aan het land dat je bij je Norton account hebt gekozen. Ik heb alle software in het Engels geïnstalleerd, en tijdens de installatie gekozen voor Engels, maar de software staat alsnog in het Nederlands. Al met al ziet het er wat slordig en niet al te gebruiksvriendelijk uit.

Nieuwsgierig naar de andere reviews? Je leest ze hier.

Surfen op vliegveld

Voor mijn werk reis ik regelmatig door Europa, en om die reden zit ik vaak op netwerken van luchthavens. Deze zijn in de regel openbaar en niet veilig. Vanuit mijn werk heb ik een vpn account, waarmee ik een Zweeds ip adres krijg (ons hoofdkantoor staat in Zweden). Normaal gesproken is dit geen probleem, ik kan veilig werken en het ip-adres is mij om het even. Tijdens mijn laatste vlucht van Stockholm naar Amsterdam besluit ik om eens te experimenteren met Norton. Nadat ik verbind met de wifi van Stockholm-Bromma airport, start Norton vrijwel direct een VPN verbinding op.

©PXimport

Hierbij kon ik zelf kiezen welke virtuele locatie ik mij wilde bevinden. Ik kies voor Amsterdam, 07. Volgens de app ben ik beveiligd, maar er is niet echt een makkelijke manier om te verifiëren of dit ook daadwerkelijk zo is. Ik moet hier maar op vertrouwen. IP-adres is wel te verifiëren via whatismyip.com. Ik heb verder geen last van vertraging, maar om heel eerlijk te zijn is de verbinding op vliegvelden meestal enkel geschikt voor e-mail en wat websurfen. Ik kan in ieder geval geen noemenswaardig verschil in snelheid ervaren.

©PXimport

Tv kijken in hotel

Hotels over heel de wereld hebben vaak enkele zenders die je kunt bekijken, maar voor Nederlandse tv zul je vrijwel nergens terecht kunnen. Ik ben klant bij Ziggo en via Ziggo Go kun jij met behulp van een Webbrowser ook Nederlandse tv kijken. In het buitenland werkt dit nooit vanwege rechtenissues. Ik heb hiervoor zelf een VPN server opgezet op mijn thuisserver, die ik gebruik via mijn iPad. Omdat ik deze iPad deze reis niet mee heb, besluit ik het eens met Norton te proberen. Ik merk dat in het hotel in Stockholm (waar ik via Ookla zie dat ik een 20 Mb down verbinding heb) ik zoals verwacht geen verbinding kan krijgen met Ziggo Go omdat ik geen internetverbinding heb van Ziggo. Met Norton op locatie Amsterdam, 07 krijg ik opeens wel verbinding en is het mogelijk om alle zenders te bekijken zonder dat er gebufferd hoeft te worden.

©PXimport

Veiligheid

Gezien de beperkte configuratiemogelijkheden ervaar ik niet echt een gevoel van veiligheid, ik moet maar van Norton aannemen dat de connectie beveiligd is. Wat ik echt storend vind is het feit dat de app totaal niet gemakkelijk te benaderen is, enkel vanuit de taskbar en op een of andere manier verdwijnt het schermpje steeds. Het zorgt er voor dat het product een beetje aanvoelt als een work in progress. De help functie verwijst naar een website, maar ik krijg een beetje het gevoel dat het product bedoeld is voor consumenten die weinig kennis hebben van beveiligde verbindingen.

Na een drietal weken testen van Norton ben ik nog niet overtuigd. Ondanks het feit dat het product doet wat het zegt (een VPN verbinding opzetten) mis ik het gevoel van een “echte” applicatie die ik in kan stellen. Het feit dat de applicatie enkel in de taskbar leeft maak dat het instellen van de applicatie lichte irritatie opwerpt. Ik denk dat Norton prima geschikt is als laagdrempelige applicatie voor gebruikers die zonder veel poespas standaard een VPN verbinding willen hebben en trackers willen blokkeren. Voor deze gebruikers is de applicatie zeker geschikt. Voor meer veeleisende gebruikers doet het product toch wat te licht aan.

Pluspunten

Het grote voordeel van Norton is dat je er geen enkel omkijken naar hebt. Het installatieproces is simpel, je voert je credentials in en het product werkt meteen. Instelmogelijkheden zijn miniem, maar of dat voor de gemiddelde gebruiker uitmaakt betwijfel ik. Ook het blokkeren van advertentie trackers zal veel gebruikers een veilig gevoel geven. Op de vliegvelden waar ik Norton gebruikt heb de afgelopen weken kreeg ik steeds zonder problemen een VPN verbinding, en was het mogelijk om mijn “land” zonder problemen aan te passen. Dit had als aanvullend voordeel dat ik in mijn hotel ook kon kijken naar Nederlandse programma’s via Live tv functionaliteit van Ziggo.

©PXimport

Minpunten

Ik hou er van om binnen een applicatie meer mogelijkheden te hebben om een en ander in te stellen. Dit mis ik volledig bij Norton. Het programma leeft enkel in de taskbar en los van de drie tabjes kun je eigenlijk niets instellen of verifiëren. Ik vind het benaderen van het product via de taskbar ook lastig en priegelig. Het is me ook niet helemaal duidelijk wat de advertentie tracker blokkering nou precies doet, en het geeft me ook geen mogelijkheid om uit te zoeken wat er nou precies geblokkeerd is op welke pagina’s.

©PXimport

Een nieuwe week, een nieuw product. Komende weken test ik de Norton Family. Na het invoeren van de productcode krijg je de mogelijkheid om te kiezen voor een installatie op de computer zelf of op een andere computer. Ik kies voor deze computer en download het installatiebestandje. Dit bestandje start een programma op dat Norton Security download en de werkelijke installatie start.

Aan het einde hiervan wordt een overzicht getoond waarbij standaard een optie staat aangevinkt dat er informatie over beveiligingsdreigingen naar Symantec wordt gestuurd. Ik vind het vreemd dat dit standaard staat aangevinkt, want ik heb geen idee welke informatie hier nu precies gedeeld gaat worden. Dit is ook niet makkelijk te achterhalen.

©PXimport

Er zijn een aantal opties aan te klikken, om de installatiedirectory aan te passen, het privacybeleid en kennisgeving van derden. Ik kies de standaarddirectory en klik op “toestemmen en installeren”.

Er begint weer een installatieproces waarbij een progessiemeter gaat lopen (dit is de derde). Hierbij word ik geconfronteerd met wederom een aantal reclameuitingen over andere producten van Norton. Aan het einde word ik negatief verrast als het product ongevraagd 2 Chrome extenties probeert te installeren. Wel krijg ik de mogelijkheid het product ook op een andere computer te installeren.

©PXimport

Ik heb persoonlijk enorme aversie tegen programma’s die een toolbar proberen te installeren, zeker als dit niet heel duidelijk van tevoren wordt aangegeven. Ik durf niet te zeggen waarom het nodig is om een toolbar te instaleren, maar ik vind het storend dat dit wordt gedaan.

De installatie verloopt verder vlekkeloos. Een snelle scan laat zien dat er 4 tracking cookies waren.

Ik heb Norton inmiddels een week draaien op mijn hoofdcomputer. Ik moet zeggen dat ik weinig merk van enige vertraging in mijn systeem, al was ik hier wel wat huiverig voor. Het programma draait eigenlijk zonder dat ik er iets van merk. Wat wel een beetje vervelend is, is dat er af en toe grote pop-ups rechts onderin van het scherm verschijnen waarin ik word gevraagd om bepaalde zaken in te stellen. Dit komt af en toe een beetje schreeuwerig over, al is het zo weg te klikken.

Ik ben persoonlijk nogal gevoelig voor het verliezen van data na een recente crash van mijn harde schijf, zonder daar een recente backup van te hebben. Een van de eerste zaken die ik dus probeerde was het instellen van een backup. Ik koos voor de online variant en gebruikte hiervoor de credentials van mijn account. Helaas liep het programma een aantal keer vast bij het uitvoeren van de backup. Na 2 keer de applicatie gesloten te hebben lukte het de derde keer wel. Helaas blijkt mijn backupset groter dan de meegeleverde 25Gb, en moest ik voor het uitvoeren van de backup meer opslag bijkopen.

©PXimport

De resterende functionaliteiten werken gelukkig wel en zorgen er voor dat ik een beter gevoel over m’n veiligheid heb overgehouden. De verschillende scans laten tot op heden geen vreemde zaken zien. Ook het gevoel dat mijn identiteit wordt beschermd door het product geeft een veiliger gevoel. Norton heeft een leuk rapportkaartje waarin je kunt zien wat Norton tot op heden heeft gedaan om je te beschermen.

Los van de wat schreeuwerige waarschuwingen over nog in te stellen functionaliteiten, ben ik tot op heden zeer tevreden over het product. Het is gebruiksvriendelijk, het vertraagt het systeem minimaal en het doet z’n werk goed. Het testen bij mijn dochter van 6 liep helaas wat mis toen zij begin vorige week de iPad kapot liet vallen. Dit heeft mijn vermogen om de familie functionaliteiten te testen wat beperkt, aangezien ik geen andere apparaten heb waar zij iets mee kan doen. Ik zal voor volgende week wat testen doen waarbij ik zelf op mijn andere apparaten kan testen om te zien of ik het product wat beter op de proef kan stellen.

Deze week heb ik gekeken naar wat er mogelijk is om de (inmiddels gerepareerde) iPad van mijn dochter door Norton te laten beveiligen. Aangezien ik zelf werkzaam ben in de IT, en er altijd een grote hoeveelheid apparatuur in huis is te vinden, weet mijn dochter al sinds jaren hoe ze hiermee om moet gaan. Ze heeft een oude iPad waarmee ze vaak Netflix en Youtube filmpjes kijkt, en daarnaast een oude iPod touch die als haar ‘telefoon’ fungeert. Voor Youtube heeft ze enkele jaren geleden geleerd dat ze die kan vinden door op het microfoon icoontje te drukken en gewoon te praten. Dit doet ze dan ook regelmatig, met als resultaat dat daar ook wel eens vreemde resultaten tussen zitten. Enige controle zou prettig zijn.

©PXimport

Op de Norton pagina creëer ik een nieuw gezinslid en voeg ik haar apparaat toe (een antiek iPad 2). Het toevoegen van de iPad binnen Norton is eigenlijk binnen enkele minuten gebeurd. Via de app store installeert Norton een mobile device management agent op de iPad en verwijdert toegang to Safari. Met de vervangende browser (die te vinden is onder het “Ouderlijk toezicht” icoontje). Zodra je deze browser gebruikt merk je dat het onmogelijk is om naar social media pagina’s te gaan. Deze worden op voorhand geblokkeerd. Overigens stond ook Chrome op de iPad, en als je deze gebruikt is het nog wel mogelijk om naar deze pagina’s te gaan.

©PXimport

Via de portal is te zien dat de mogelijkheden voor wat betreft het toezicht op de iPad beperkt zijn. Ik kan niet toezien op tijdgebruik, sociale netwerken en apps. Ook lijkt de informatie niet real time te syncen, waardoor het me niet helemaal duidelijk is wanneer ik geinformeerd wordt over de acties die ik test. Ik kan via de Norton Browser zoeken naar termen als “seks”, maar krijg daarbinnen geen resultaat. Ga ik naar google.nl, dan krijg ik wel resultaten bij deze zoekterm. Als ik binnen de Youtube app zoek naar Harry Potter word ik direct geconfronteerd met een nogal schaarsgeklede dame. Het lijkt er dus op dat de zaken die door Norton beveiligd zouden zijn in ieder geval niet op de iPad 2 werken.

©PXimport

Na het controleren van mijn prive e-mail blijkt er echter een melding van Norton binnen gekomen te zijn dat er nog een actie moet worden uitgevoerd. Na het nogmaals installeren van de agent blijken alle acties die ik heb uitgevoerd wel door Norton te zijn gedetecteerd. Norton geeft een overzicht van alle zoektermen en welke geblokkeerd zijn.

Ik trek de conclusie dat Norton voor mijn persoonlijke gebruik heel prettig werkt. Er is weinig te merken van vertraging van mijn systeem, installatie gaat vlekkeloos en het product is gemakkelijk te gebruiken. Voor het toezicht van mijn dochter blijkt het echter te weinig functionaliteit te hebben om echt bruikbaar te zijn. Het controleert inderdaad zoekfuncties en geeft hiervan een overzicht, maar toezicht op de video’s vind ik van groter belang. De functionalieit is hier beperkt, wat waarschijnlijk ook te maken heeft met een beperkte classificering binnen Youtube.

Na een stevige sportsessie voel je je voldaan. Je bent trots op jezelf dat je het 'weer geflikt' hebt. Maar je sportkleding? Die ruikt allesbehalve fris. Wassen helpt natuurlijk, maar wat doe je als die geur hardnekkig blijft hangen?

Lees ook: Schoenen wassen in de wasmachine, zo doe je dat

Sterke zweetlucht? Natuurazijn!

Om ervoor te zorgen dat de sterke zweetlucht niet in de kleding blijft, gooi je de kleding 15 tot 20 minuten voor het wassen in een bak met koud water en een flinke scheut natuurazijn. De azijn haalt de penetrante geur eruit en verwijdert al wat vuil, maar tast het textiel niet aan. Dit helpt ook bij sportkleding met een oude zweetgeur. Daarna was je de kleding met de wasmachine of met de hand.

Heb je een flinke training gehad en echt geen tijd om je sportkleding voor de volgende wedstrijd te wassen? Je frist je sportkleding tijdelijk op door een plantenspuit te vullen met water en azijn, verhouding: 50/50. Spray het mengsel op het kledingstuk en de zweetgeur is weg. Was de kleding na de wedstrijd wel gelijk.

Was je sportkleding niet te heet!

Waarschijnlijk denk je: hup, wasmachine aan op 60 graden. Maar doe dit liever niet. Sportkleding is meestal gemaakt van speciaal materiaal dat sneller droogt, een ademende eigenschap heeft en vocht afdrijft. Deze stof is vaak delicater dan bij gewone kleding. Daarom is het belangrijk dat je de kleding voorzichtig wast, op maximaal 30 graden. Zet de wasmachine op een sportprogramma of een programma voor synthetische kleding. Een heter programma kan ervoor zorgen dat de sportkleding krimpt en het elastiek aangetast raakt. Check altijd voor het wassen het waslabel voor de specifieke wasinstructies van de kleding.

Keer de kledingstukken binnenstebuiten voordat je ze in de wastrommel gooit. Hiermee bescherm je de opdrukken en kleuren aan de buitenkant van je kleding. Bovendien zitten de bacteriën en dode huidcellen toch aan de binnenkant van je kleding. Prop de wasmachine niet te vol, want dan wordt je sportkleding niet goed gespoeld.

©Oriol Roca

Wel: vloeibaar wasmiddel. Niet: wasverzachter

Voordat je uit gewoonte een flinke scheut wasmiddel in de machine giet omdat je sportkleding zo vies ruikt: even wachten. Te veel wasmiddel zorgt er juist voor dat er zeepresten in de stof achterblijven. En dit zorgt ervoor dat de kleding je dode huidcellen nog beter blijft vasthouden. Het gevolg: nare geurtjes waar niemand blij van wordt. Gebruik het liefst vloeibaar wasmiddel, want de resten van waspoeder blijven vaak achter in kleding. Je mag wel een beetje baking soda in de wasmachine doen, dit neutraliseert de zweetlucht.

Veel mensen gooien het liefst ook nog wat wasverzachter met een geurtje bij de was, maar voor sportkleding is dit niet aan te raden. Wasverzachter legt namelijk een laagje over de vezels en verstopt hierdoor de vezels, waardoor de kleding niet meer goed schoon wordt. Hierdoor ruikt je kleding na een sportsessie juist erger naar zweet. En wasverzachter kan de stof en de elasticiteit ervan aantasten, waardoor de kleding gaat lubberen.

©anetlanda

Vanuit je luie stoel de lampen aanzetten of de temperatuur in huis regelen: smart devices zijn er om het leven nét wat makkelijker te maken. Helaas vormen zulke IoT-apparaten ook een risico voor je privacy. Wil je niet alleen slim, maar ook veilig wonen? Met deze tips voorkom je pottenkijkers in je smart home.

Lees ook: Slimme stekkers – welke modellen zijn echt zuinig?

IoT (Internet of Things) omvat alle huishoudelijke apparaten die met het internet verbonden zijn, zoals slimme lampen, speakers en thermostaten. Zelfs gordijnen, deursloten en koelkasten kunnen tegenwoordig slim worden gemaakt door ze aan een netwerk te koppelen. Om jou als gebruiker zo goed mogelijk te kunnen bedienen, verzamelen IoT-apparaten de hele dag door data die je gedrag en gewoonten in kaart brengen. Ben je tussen negen en drie niet thuis? Dan weet je slimme thermostaat dat de verwarming omlaag moet, zal het beveiligingssysteem in die uren extra alert zijn op bewegingen rondom je huis en gaat je robotstofzuiger aan de slag om je vloer spic en span te maken. 

Ook jij hebt wat te verbergen

Slimme apparaten komen op allerlei manieren aan hun data, bijvoorbeeld via spraakopdrachten ('Hé Alexa, speel jazzmuziek af'), commando's die je in een app geeft en zelfs via sensoren die beweging, licht en temperatuur detecteren. Al die gegevens worden ergens opgeslagen, en het probleem is dat de meesten van ons geen idee hebben wat er met die data gebeurt. Vaak vinden we dat ook helemaal niet zo interessant: we denken immers al snel dat criminelen niets met onze data kunnen. Maar als je denkt dat je niets te verbergen hebt, heb je het mis. Cybercriminelen die toegang krijgen tot je smart home kunnen veel meer dan alleen je lampen bedienen. Ze kunnen je bankgegevens stelen (bijvoorbeeld via een gehackt apparaat dat toegang geeft tot je thuisnetwerk), het alarmsysteem van je woning uitschakelen en persoonlijke gesprekken afluisteren via je slimme speaker – om maar een paar voorbeelden te noemen. Hoe meer slimme apparaten je in huis hebt, hoe groter de kans dat er ergens een datalek ontstaat. Dat wil je natuurlijk voorkomen.

©StockPhotoPro

Er zijn allerlei manieren om je smart home te beschermen tegen pottenkijkers. Als je niet zo technisch aangelegd bent, kunnen zulke tactieken je al snel overweldigen. Daarom houden we het bij een aantal algemene tips die voor iedereen makkelijk uit te voeren zijn en die toch een groot verschil kunnen maken in de beveiliging van je smart home.

Tip 1: Kies voor een betrouwbare fabrikant

Het merk van je slimme apparaten kan veel zeggen over hoe goed deze apparaten van zichzelf beveiligd zijn. Gerenommeerde merken zoals Philips, Homey en Amazon hebben immers een reputatie hoog te houden als het om veiligheid gaat. Bovendien moeten producten van A-merken in Europa aan strenge eisen voldoen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een merkloos model van een Chinese fabrikant. Laat je dus niet verleiden door aantrekkelijke deals terwijl je aan het browsen bent: als ze te mooi lijken om waar te zijn, zijn ze dat waarschijnlijk ook. Als je twijfelt of een merk betrouwbaar is, doe dan eerst uitgebreid onderzoek. Lees onafhankelijke reviews, onderwerp de webshop van het betreffende merk aan een kritische blik en controleer of het merk voldoet aan Europese keurmerken. 

Tip 2: Kies sterke wachtwoorden

Slimme apparaten worden doorgaans geleverd met een standaard wachtwoord waarmee je op de bijbehorende app kunt inloggen. Veilig zijn deze wachtwoorden niet. Sterker nog: een standaard wachtwoord aanhouden is haast net zo onveilig als helemaal geen wachtwoord op je smart device hebben. Het is dus belangrijk dat je het wachtwoord al tijdens de installatie van het product verandert in een unieke en sterke variant. Een sterk wachtwoord bestaat uit letters, cijfers én speciale tekens. Verwerk nooit je naam, geboortedatum of adres in het wachtwoord. Geef ook elk slim apparaat een uniek wachtwoord, zodat je andere apparaten bij een hack veilig zijn. En schakel tweestapsverificatie in als dat kan: hiermee voeg je een extra beveiligingslaag toe, zodat anderen niet zomaar kunnen inloggen als ze je wachtwoord weten. 

Tip 3: Maak gastnetwerken aan 

Je wifi-netwerk is voor criminelen een ware goudmijn. Krijgen criminelen toegang tot je wifi, dan kunnen ze niet alleen alles zien wat jij op het internet doet, maar ze kunnen ook slimme apparaten overnemen die op dat netwerk zijn aangesloten. Het is daarom verstandig om gastnetwerken aan te maken voor je slimme apparaten. Hiermee isoleer je het netwerk van deze apparaten van het hoofdnetwerk, wat de kans op een datalek flink verkleint. Ook verklein je op deze manier het risico dat hackers via een zwak beveiligd slim apparaat toegang krijgen tot bijvoorbeeld je laptop, e-mail of bankzaken op het hoofdnetwerk. 

Ook slim is het uitschakelen van de functie Universal Plug and Play (UPnP) op al je slimme apparaten. Deze functie helpt om via wifi automatisch met andere smart devices te verbinden, maar vergroot ook het risico dat je apparaten van buitenaf toegankelijk worden. 

©TStudious - stock.adobe.com

Tip 4: Houd je apparatuur up-to-date

Wacht je altijd weken of zelfs maanden voordat je een nieuwe software-update op je apparaten uitvoert? Foute boel! Updates hebben niet alleen als doel de functionaliteiten van je slimme apparaten te verbeteren, maar zijn er ook om beveiligingslekken te dichten die in eerdere versies zijn opgemerkt. Download je deze updates niet, dan laat je in feite de digitale achterdeur openstaan voor criminelen. Maak er daarom een gewoonte van om iedere week te checken of er nieuwe updates beschikbaar zijn en download deze dan direct. Het is slechts een kleine moeite die een groot effect kan hebben op je privacy.

Tip 5: Controleer de privacy-instellingen

Slimme apparaten komen doorgaans met standaardinstellingen die toestemming geven om bepaalde gegevens te verzamelen of op te slaan. Dat is vaak gunstig voor de fabrikant, maar als je geen pottenkijkers in huis wilt, is het zaak dat er zo min mogelijk gegevens van jou in de cloud terechtkomen. Gelukkig kun je de privacy-instellingen van je slimme apparaten meestal wijzigen. Zo kun je op veel slimme apparaten instellen dat de opnamegeschiedenis direct verwijderd wordt. Sommige apparaten sturen automatisch gegevens naar de fabrikant voor verbeteringsdoeleinden; ook dit kun je vaak uitschakelen. Zet ook altijd functies uit die je niet gebruikt. Gebruik je de spraakbediening op je slimme speaker niet? Schakel de microfoon dan helemaal uit. Zo verklein je in elk geval de kans dat je wordt afgeluisterd.