Elektrische mountainbikes (e-mtb's) komen steeds meer in zwang omdat ze een nieuwe manier van mountainbiken betekenen die door steeds meer rijders wordt gesmaakt. De toevoeging van flink wat technologie in de vorm van een hulpmotor en een accu zorgt echter ook voor onderhoudsbehoeften die anders zijn dan die van traditionele mountainbikes. Wij leggen uit waar je op moet letten om je kostbare e-mtb zo lang mogelijk in topconditie te houden.

Aandacht hebben voor je fiets betekent meer rijplezier dankzij goed werkende techniek en voorkoming van mogelijke problemen omdat je die tijdens het schoonmaken al tegenkomt. Denk aan een losgedraaide spaaknippel of aan speling op het achterwiel. 

Voordat de specifieke onderhoudsbehoeften van een e-mtb aan bod komen, sommen we eerst het gebruikelijke fietsonderhouds-ABC op, want daar begint goed onderhoud natuurlijk mee.

Algemeen fietsonderhoud

1) Maak je fiets regelmatig schoon

Een open deur van jewelste, maar wel een die je maar beter zonder morren binnen wandelt. Kom je net terug van een bemodderd parcours, dan is het zaak om rap alle zand en vuil af te spoelen. Gebruik bij voorkeur een zachte borstel, milde zeep en water om het frame, de wielen en de aandrijflijn te reinigen. Doe je dit meteen na de rit, dan komt het vuil goed los met behulp van de vriendelijke waterstraal van een tuinslang. Laat je de modder opdrogen en aankoeken dan ben je bijna genoodzaakt om de harde aanpak van een hogedrukspuit te hanteren, en dat wil je de lagers, draaipunten en elektrische contactpunten op je fiets eigenlijk besparen. Een hoge waterdruk verdrijft namelijk smeermiddel en doet zand en vuil binnendringen op plekken waar dat niet gewenst is.

©Roel van Schalen

2) Onderhoud je ketting

Opnieuw een open deur, maar stap je deze binnen, dan bespaar je veel geld. Kettingen en tandwielen kosten tegenwoordig immers heel wat duiten. Een goed gesmeerde ketting verlengt niet alleen de levensduur van je aandrijflijn, hij zorgt ook voor een beter schakelgedrag en dus voor meer rijplezier. Reinig de ketting met in de handel verkrijgbare fietskettingreiniger (fietsenmakerstip: of gebruik diesel, die reinigt en smeert tegelijkertijd!) en breng vervolgens een kwalitatieve fietskettingolie aan. Voor e-mtb's, waar vaak hogere krachten op de slijtagegevoelige delen in het spel zijn, is regelmatige smering cruciaal. Vergeet ook niet om geregeld alle tandwielen te ontdoen van opgehoopt vuil, takjes en oude kettingsmeer.

3) Breng je banden op spanning

Controleer regelmatig de bandenspanning, aangezien die veel invloed heeft op het rijcomfort en de prestaties van de fiets. Merk op dat banden die stilstaan altijd druk verliezen. Heb je de fiets enkele weken niet gebruikt, duw dan met je duimen de banden in en leer aanvoelen of de druk nog voldoende is. Welke bandendruk je prettig vindt, is gedeeltelijk een kwestie van persoonlijke smaak. Een lage druk mag dan wel comfortabeler aanvoelen en meer tractie en grip opleveren, een té lage druk verhoogt de kans op lekrijden en de kans dat de band in bochten ‘over de velg rolt’, wat juist een verlies van grip betekent. Een hoge druk rijdt efficiënt en stuurt direct, een té hoge druk is niet comfortabel en zorgt in bepaalde situaties ook voor minder grip.

Ook interessant: 10 mooie plekken om te e-mountainbiken in Nederland

4) Controleer je remmen

Zorg ervoor dat de remmen goed werken en dat de remblokken in goede staat zijn. Bij e-mtb's zijn vaak hogere snelheden van toepassing, wat krachtiger remmen vereist, wat dan weer snellere slijtage tot gevolg heeft. Zeker in natte omstandigheden worden remblokjes zwaar op de proef gesteld, dus houd in de gaten of ze nog voldoende ‘vlees op de botten’ hebben en vervang ze tijdig indien nodig. 

5) Controleer bouten en schroeven

Een mountainbike heeft talloze schroeven en bouten aan boord. Ga regelmatig alle bouten en schroeven na om er zeker van te zijn dat ze goed vastzitten. Trillingen tijdens het rijden kunnen ervoor zorgen dat ze loskomen, denk bijvoorbeeld aan bidonhouderboutjes, de zadelklembouten of de balhoofdbout. Vaak staat op de bouten aangegeven met welk aanhaalmoment ze moeten worden vastgezet. Draai ze daarom vast met een momentsleutel. Zeker bij onderdelen van carbon is dat verstandig.

E-mtb-specifiek onderhoud 

Naast dit algemene onderhoud zijn er bij een elektrische mountainbike nog enkele specifieke aandachtspunten met betrekking tot de elektronica en de motortechniek die erin verwerkt zijn. Waar moet je op letten?

6) Let op met elektronica + water

Water en elektronica zijn elkaars grootste vrienden niet: wees voorzichtig bij het schoonmaken van je e-mtb om te voorkomen dat er water in de elektronische componenten komt. Gebruik een vochtige doek en vermijd directe waterstralen. Controleer regelmatig de aansluitingen tussen de accu en de motor op vuil of corrosie. Reinig ze indien nodig zodat de elektrische contacten goede verbinding kunnen maken. Laat de aansluitpunten altijd goed opdrogen voordat je weer met de e-bike op pad gaat. 

©Roel van Schalen

7) Zorg goed voor de accu

Een belangrijke raad om langdurig van je e-mtb te kunnen genieten is: gebruik je e-mtb regelmatig, zelfs als is het maar voor korte ritten. Veelvuldig gebruik helpt de accu gezond te houden omdat hij dan regelmatig ontladen en geladen wordt. Gebruik je de fiets langere tijd niet, bijvoorbeeld tijdens de koude wintermaanden, berg de accu dan op een koele en droge plaats (ergens binnenshuis) op bij kamertemperatuur en met een oplaadniveau van 50 procent (of raadpleeg de gebruiksaanwijzing van de fabrikant van het e-bikesysteem voor adviezen over accu-opslag). 

8) Inspecteer de motor

Ofschoon je elke e-bikemotor als een soort van ‘black box’ kunt beschouwen waar invloeden van buitenaf betrekkelijk weinig invloed op hebben, is het toch verstandig om de motor en de aandrijflijn regelmatig te controleren op vuil en slijtage. Smeer de bewegende delen volgens de aanbevelingen van de fabrikant. Voor de ketting geldt zoals eerder in dit artikel al aangehaald dat e-mtb's hogere koppelwaarden kunnen genereren, wat de ketting en tandwielen meer belast. Extra aandacht is dus nodig!

9) Update de software

Bij een niet-elektrische fiets heb je alleen de software tussen je oren die je up-to-date moet houden (Zijn er nog nieuwe verkeersregels?). Bij een e-mtb kan het zijn dat het systeem af en toe bijgewerkt moet worden omdat er prestatieverbeteringen en bugfixes zijn ontwikkeld. Controleer daarom af en toe op de website van de fabrikant of dit het geval is, of informeer hieromtrent bij je fietsendealer.

Conclusie

Het onderhouden van een elektrische mountainbike vereist zowel kennis van algemeen fietsonderhoud als aandacht voor de specifieke behoeften van e-mtb's. Door regelmatig schoon te maken, de accu goed te beheren en de motor en aandrijflijn in optimale staat te houden, kun je de levensduur en prestaties van je e-mtb maximaliseren. Ga te werk volgens de aanbevelingen van de fabrikant of van je fietsenmaker zodat je zo lang mogelijk kunt genieten van een e-mtb die je zorgeloze ritten serveert!

Wil je dat jouw televisie het beeld laat zien zoals de maker het bedoeld heeft? Dan hoor je vaak dat je je televisie moet kalibreren, maar dat kan best lastig zijn zonder de juiste apparatuur en kennis. In dit artikel leer je hoe je eenvoudig je televisie instelt voor het beste beeld, zonder dat je een professional hoeft in te schakelen.

Lees ook: Tv direct na aankoop laten kalibreren: zinvol of niet?

We spreken van een gekalibreerd beeld wanneer de kleurweergave en het verloop van zwart naar wit voldoen aan een internationale norm voor beeldkwaliteit. Dit zorgt ervoor dat het beeld eruitziet zoals de maker het bedoeld heeft. Bij praatshows, nieuws of sport vertaalt dit zich in realistische, natuurlijke kleuren, wat je vooral goed kunt zien aan huidskleuren, waarvan we heel goed weten hoe die eruitzien. Voor films en series is dat moeilijker te beoordelen, omdat de maker artistieke keuzes maakt. Zo kan een film bijvoorbeeld bewust een groene tint hebben. Juist daarom is een correct beeld bij films en series essentieel, zodat donkere scènes de juiste nuances tonen en kleuren de juiste sfeer oproepen.

Kun je zelf echt kalibreren?

Het is mogelijk, maar de drempel ligt erg hoog. Je hebt een patroongenerator, kleurmeters en software nodig. Er zijn gratis of relatief goedkope versies van deze tools, maar voor kwalitatief materiaal betaal je al snel honderden euro’s of meer. Professionele apparatuur kost zelfs duizenden euro’s. Daarnaast moet je de metingen correct uitvoeren en de resultaten goed leren interpreteren. Hoewel er online veel hulp beschikbaar is, blijft het een complexe aangelegenheid. Kortom, tenzij je er een hobby van wilt maken, is zelf kalibreren niet echt een haalbare optie.

Wat kun je wel zelf doen?

Gelukkig kun je zelf het beeld aanpassen en daarmee al 90 tot 95 procent van het resultaat van een professionele kalibratie bereiken.

• Kies de juiste beeldmodus: schakel over naar de Film-modus. Alle fabrikanten bieden deze aan, hoewel de naam kan variëren: soms heet het Bioscoop, Cinema, of, bij Sony, Professionel. Als er een Filmmaker Mode beschikbaar is, kies dan deze. Deze modus is ideaal voor bijna alles wat je kijkt.

• Selecteer de Film-modus voor zowel SDR als HDR. Voor Dolby Vision is de beste keuze meestal Dolby Vision Donker of Dolby Vision IQ.

• Deze modus kan wat donkerder zijn. Ga naar de helderheidsinstellingen en verhoog de eerste optie die je tegenkomt. Dit kan Helderheid, Achtergrondverlichting of OLED-helderheid heten. Vergeet niet de lichtsensor te activeren (zie verderop).

• Voor games is de Spel- of Game-modus de beste optie.

• Bij het kijken naar sport is het aan te raden de optie voor vloeiender beeld in te schakelen, te vinden onder de Beweging of Motion-instellingen. Kies hier voor de Vloeiend-optie.

©Eric Beeckmans

Ook interessant: Zo kies je de ideale televisie voor jouw woonkamer

De lichtsensor

Omgevingslicht heeft een grote invloed op hoe je het beeld ervaart. Bij veel omgevingslicht zie je in donkere scènes nauwelijks nuances in de schaduwen, terwijl diezelfde beelden in een verduisterde kamer alle details laten zien. De lichtsensor past het beeld automatisch aan op basis van het omgevingslicht. Opties voor helderheid en donkere details mag je activeren. Soms zijn er ook opties om de kleurtemperatuur automatisch aan te passen; die raden we af.

©Eric Beeckmans

Wen even aan het nieuwe beeld

Het kan zijn dat het nieuwe beeld in het begin wat flets lijkt. Dat is heel normaal. Geef je hersenen een paar dagen de tijd om eraan te wennen. Als je daarna terugschakelt naar de beeldmodus die je eerst gebruikte, zal het beeld waarschijnlijk te fel en te scherp aanvoelen.

❗ Wat je vooral niet moet doen

Fabrikanten bieden uitgebreide menu's met beeldinstellingen aan, waarvan sommige alleen nuttig zijn voor specialisten die je tv kalibreren met een patroongenerator en kleurmeter. Deze instellingen kunnen je beeld verbeteren, maar ook juist verslechteren. Wees daarom voorzichtig met alle instellingen die betrekking hebben op kleur en contrast (of beter nog, blijf er helemaal vanaf). Met instellingen voor scherpte en beweging kun je zonder veel risico experimenteren. Vergeet niet dat je in elke beeldpreset de optie hebt om deze terug te zetten naar de fabrieksinstellingen. Als je per ongeluk iets hebt aangepast dat niet goed lijkt, gebruik dan die reset.

Je kunt natuurlijk meerdere screenshots maken van een webpagina of gesprek, maar je kunt ook één lange afbeelding produceren. Zo hoef je zelf minder afbeeldingen aan elkaar te plakken, of minder shots naar je vrienden te sturen. Maar hoe maak je een lang screenshot op je iPhone?

Wanneer een enkele opname niet genoeg is, kun je altijd een lang screenshot (ook wel 'scrolling screenshot') maken op een iPhone. Handig voor wanneer je een complete website, belangrijk document of een volledig gesprek wilt vastleggen. Met ingebakken gereedschap maak je met een paar keer tikken een lang screenshot aan, dat je vervolgens kunt delen. Je kunt dit ook doen om forumberichten, die onder elkaar staan, vast te leggen. Of om een lange e-mail overzichtelijk te bewaren. Kortom: dit kan heel handig zijn.

Lang screenshot maken: aan de slag

Open de pagina, app, het document of gesprek dat je wilt bewaren en maak het screenshot zoals je dat altijd zou doen. Op een iPhone houd je daarvoor tegelijkertijd de volumeknop omhoog en de zijknop ingedrukt. Heb je nog een toestel met een thuisknop? Houd die en de zijknop dan tegelijkertijd ingedrukt.

Zodra je een screenshot maakt, verschijnt er links onderin een voorbeeld in beeld. Tik daar snel op voordat het verdwijnt. Nu kom je in een nieuw venster terecht, waar je bovenin twee opties ziet staan: Scherm en Paginavullend. Die twee opties staat alleen in beeld wanneer er genoeg content is om vast te leggen (als in: meer dan één gevuld scherm). Tik op de knop Paginavullend.

©Wesley Akkerman

In beeld zie je nu rechts de volledige lengte van het screenshot staan, terwijl je onderop allerlei bewerkingsmiddelen aantreft. Je kunt nu dingen tekenen of aantekeningen maken, die handig zijn voor jezelf of een ander. Via het lange voorbeeld rechts bepaal je de positie van het screenshot. Mocht dat nodig zijn, dan kun je zelfs de lengte inperken, met het knipgereedschap. Zodra je klaar bent met bewerken, tik je op Gereed om alles op te slaan.

©Wesley Akkerman