Voor iOS en iPadOS zijn veel creatieve apps van hoge kwaliteit te vinden, waaronder bijvoorbeeld iOrnament. Daarmee teken je mandala’s. Hoeft niks zweverigs aan te zijn trouwens, want het levert vooral mooie, op verschillende punten gespiegelde lijntekeningen op. Voor iedereen geschikt dus, en je kunt er een hoop plezier aan beleven.

Mandala’s zijn repeterende figuren, veelal gespiegeld op diverse punten. De échte artiest maakt ze op papier, wat natuurlijk het nodige denkwerk vereist om alles mooi uit te laten komen. Wil je je meer op het uiterlijk concentreren en minder bezighouden met de wiskundige planning, dan is de app iOrnament – die wat ons betreft ‘t best tot uiting komt op het grotere schermoppervlak van een iPad. Deze app neemt het rekenkundige spiegelwerk volautomatisch voor z’n rekening.

Jij hoeft alleen nog maar een fragment van de tekening te maken, de rest wordt automatisch berekend. Dat leidt al heel snel tot zeer complexe figuren. Waarbij het zaak is om vooral beheersing te tonen. Té ingewikkeld levert vaak een moeilijk verteerbaar en veel te complex eindresultaat op. 

Verder geldt dat precies tekenen vooral met een Apple Pencil lekker gaat. Maar onderschat zeker je vinger als penceel niet, om te beginnen is daarmee ook genoeg mogelijk. Zeker ook omdat zoomen tot de mogelijkheden behoort.

Kies de basis

Start de app en kies als eerste het ‘spiegelraster’, dat bepaalt waar precies spiegelingen plaats gaan vinden. Gebruik daarvoor de vierde knop van boven, in de knoppenbalk rechts. Kies uit diverse opties, welke is allesbepalend voor het uiterlijk. 

Experimenteer vooral met deze opties, het maakt de mogelijke variaties nagenoeg eindeloos. Kies vervolgens een kwast of pensoort en stel de eigenschappen daarvan naar wens in, daarvoor gebruik je vanzelfsprekend de knop met het kwastsymbool. Kies tot slot een tekenkleur, door op de paletknop helemaal bovenaan te tikken. 

Los van de ‘reguliere’ verfsoorten zijn daar ook metallic kleuren beschikbaar (althans in de Pro-versie, die je desgewenst voor een in-app upgrade kunt regelen). Tik op het naar beneden gerichte driehoekje in ’t kleurenpaneel en je kunt ook kleurverlopen instellen, als je daar behoefte aan hebt. Kortom: een flinke hoeveelheid flexibele mogelijkheden om iets unieks in elkaar te zetten.

©PXimport

Achtergrondkleur en toverstaf

Via de knop achtergrond (vijfde knop van boven) stel je de achtergrondkleur van je virtuele tekenpapier in. Standaard is dat zwart, maar met name als je je creatie uiteindelijk wilt afdrukken is wit wellicht beter. Dat is de kleur van een standaard A4’tje en de basis van menig kunstwerk. Extra voordeel: wit als achtergrond scheelt weer zwarte inkt, iets wat je zeker in het achterhoofd moet houden als veel achtergrond zichtbaar is. 

Vervolgens kun je aan het tekenen slaan. Afhankelijk waar je je vinger zet en begint met tekenen wordt er vervolgens live gespiegeld. Het is even goed opletten, maar je ‘voelt’ al snel wat er gaande is. En al doende maak je al heel snel alleraardigste figuren!

Is je tekening klaar, dan is de knop met de toverstaf ook een aardig hulpmiddel. Hiermee kun je razendsnel diverse effecten loslaten op je creatie. Zoals bijvoorbeeld glinsteringen, verzilveren of vergulden en het geheel finetunen. Vergeet niet weer op de knop in de vorm van het naar beneden gerichte driehoekje te tikken om meer fijnafstellingen tevoorschijn te halen.

©PXimport

Exporteren

Is je werk eenmaal klaar, dan wordt het tijd om op de exportknop te tikken, in de vorm van een camera met een pijl erboven (tweede knop van onderen). Je krijgt nu allerlei mogelijkheden voor export. Wil je gewoon de afbeelding exporteren zoals in beeld te zien, dan tik je op export image. Zet onder export settings zeker de optie high resolution aan. Ook kun je eventueel de schakelaar achter transparent aanzetten. Daarmee kun je achteraf altijd nog een alternatief gekleurde achtergrond kiezen, of een laag door laten schijnen. Tik dan alsnog op export image om je afbeelding met deze settings naar de filmrol van je apparaat te laten exporteren.

Praktischer is het wellicht om op de knop export tile te tikken. Er wordt dan slechts een cel van de afbeelding opgeslagen. Vervolgens kun je in je OS een achtergrond bestaande uit tegels instellen; het OS zelf zorgt dan voor de herhaling en dat scheelt weer opslagruimte en geheugengebruik. 

De opslag-optie export raw bewaart een dataset in een huiseigen bestandsformaat waarmee de afbeelding weer verliesvrij en uiterst nauwkeurig opnieuw opgebouwd wordt. Ideaal voor als je kunstwerk nog niet af is en je er een volgende keer aan verder wilt werken!

©PXimport

Animaties en 3D-objecten

Ook is er de optie om video’s en gif-animaties van caleidoscopische effecten te bewaren; tik daarvoor op 3D & Spirals. Om bijvoorbeeld een animated gif van je tekening te maken, selecteer je de optie kaleidoscope. Gebruik de instellingen om iets van je gading te creëren.

Bijzonder zijn de eerste twee opties: build a platonic solid en kaleidocycle. Met de eerste maak je na wat print-knip-en-vouwwerk een 3D-object. Als je print op mooi stevig (foto)papier, dan heb je een alleraardigst kuntswerkje om neer te zetten. Spuit eventueel wat plasticspray of vernis over het object om eventuele inktverkleuring op termijn tegen te gaan. 

De kaleidocycle levert een complexer papieren apparaatje op, dat na het genoemde knippen, vouwen en plakken een beweegbaar en geanimeerd geheel oplevert. Leuk voor de regenachtige zondagmiddagen!

©PXimport

Dit is een app waar je heel lang zoet mee kunt zijn. Bedenk ook dat je natuurlijk voor een puur zwart-witte tekening kunt kiezen. Door deze vervolgens op – liefst net wat dikker – gewoon papier te printen (desnoods met een laserprinter), kun je die dan vervolgens zélf weer inkleuren met meer traditionele tekenmaterialen als potlood en verf. Waarbij je vooral moet bedenken dat inkjet-afdrukken slecht tegen water kunnen. Wil je dus met aquarelverf of plakkaatverf aan de gang, dan is het handiger om voor een watervaste laserafdruk te kiezen. Mits je een laserprinter hebt staan.

Opmerking tot slot: wij gebruikten de Pro-versie van de app, maar ook in de basisuitvoering is er al héél veel leuks te beleven!

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een superdeluxe koelkast met een ijsblokjesmaker? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Samsung RS6HA8891SL

Deze chique Amerikaanse koelkast is van alle gemakken voorzien. Zo springt het forse aanraakscherm op de rechterdeur direct in het oog. Dat fungeert als een soort 'familiehub' binnen het huishouden. Zo bestel je bijvoorbeeld boodschappen, beheer je de gezinsagenda, voer je handsfree telefoongesprekken en bedien je muziek via het scherm. Sta je in de supermarkt en weet je niet of je een vers kuipje boter of nieuwe fles cola nodig hebt? Dankzij de geïntegreerde camera bekijk je altijd en overal de inhoud van je koelkast. Dat werkt via een app op je smartphone.

Het koelgedeelte aan de rechterkant heeft een inhoud van 389 liter, terwijl je links ook nog flink wat voedingswaren kunt invriezen. Het vriescompartiment is goed voor een inhoud van 225 liter. Fijn is dat de Samsung RS6HA8891SL geen ijs ontwikkelt, want dit model ondersteunt No Frost. Gebruik het bedieningspaneel aan de rechterzijde om koud water en ijsblokjes te tappen. Mooi meegenomen is het geringe geluidsniveau van 36 decibel, waardoor je hem dicht bij de woonkamer of eettafel kunt neerzetten. Deze koelkast is in een zilverkleurige en zwarte behuizing te koop.

LG GSLC41PYPE

Met een totale inhoud van 641 liter kun je heel wat eten en drinken in de LG GSLC41PYPE kwijt. De koel- en vriesruimte hebben een inhoud van respectievelijk 420 en 221 liter. Dankzij meerdere lades, planken en deurvakken berg je alle voedingswaren overzichtelijk op. Vul de geïntegreerde tank met 4,3 liter water en tap aan de voorzijde ijsklontjes of ijswater. Het is dus niet nodig om dit apparaat aan de waterleiding te koppelen.

Het betreft een Amerikaans model met twee deuren. Houd dan ook rekening met een ruime omvang van 91,3 × 179 × 73,5 centimeter. Zowel het vries- als koelgedeelte hebben ledverlichting, waardoor je alle producten ziet liggen. Zoals je van deze luxe koelkast mag verwachten, is er geen sprake van ijsvorming. De GSLC41PYPE ondersteunt namelijk No Frost. Tot slot is de stille werking van 36 decibel een pluspunt. Geïnteresseerden kiezen tussen een zilverkleurige en zwarte uitvoering.

ETNA AKV578IZWA

Voor een Amerikaanse koelkast valt de prijs van dit exemplaar van ETNA erg mee. Kies tussen een zwarte en zilverkleurige behuizing. Ruim twintig consumenten beoordelen het apparaat met een gemiddelde score van een 9,3. Zij waarderen onder meer de ijs- en waterdispenser aan de voorzijde. Dankzij de geïntegreerde watertank van 4,5 liter is er geen aansluiting op de waterleiding vereist. Andere benoemde voordelen zijn de fraaie verlichting, prettige indeling, grote handgreep en mooie vormgeving. Bovendien is ontdooien dankzij No Frost nooit nodig.

Zodra je de rechterdeur open doet, heb je toegang tot een koelgedeelte van 334 liter. Gebruik twee lades, vier legplanken en drie deurvakken om producten koel te bewaren. Daarnaast levert ETNA een handig rek met plek voor vijf flessen mee. De vriezer heeft een respectabele inhoud van 165 liter. Met behulp van vier planken en twee lades verdeel je de ingevroren etenswaren netjes in deze ruimte. De voorkant heeft boven de waterdispenser een bescheiden bedieningspaneel. Daarmee stel je voor beide compartimenten de gewenste temperatuur in. Verder activeer je desgewenst het deuralarm en de ecomodus.

Lees ook: 🧊 Houd je eten langer vers: zo deel je je koelkast optimaal in

Hisense RS818N4TIC

Voor een Amerikaans model vallen de energiekosten van de Hisense RS818N4TIC mee. Ga op jaarbasis uit van een stroomverbruik van zo'n 221 kilowattuur. Een ander pluspunt is het lage geluidsniveau van 36 decibel. Deze koelkast leent zich met een riante totaalinhoud van 632 liter perfect voor een ruim gezin. Er is 417 liter toegewezen aan het koelgedeelte, terwijl de resterende 215 liter aan de vrieskast is toebedeeld. Wees trouwens niet bang voor ijsvorming, want dit apparaat ondersteunt de techniek No Frost.

Je koppelt deze slimme koelkast eventueel aan wifi. Vraag vervolgens op elke plek de apparaatstatus op. Zo kun je met een app op je smartphone de temperatuur reguleren. Zodra je de deur van het koel- of vriesgedeelte open doet, gaat er een felle ledlamp branden. Hierdoor zie je niets over het hoofd. Hisense levert een rek voor vijf flessen mee, zodat je frisdrank en wijn efficiënt kunt opbergen. Tot slot is de gecombineerde ijs- en waterdispenser aan de voorzijde een pluspunt. Hiervoor is er een watertank van 4,5 liter ingebouwd. Deze koelkast is verkrijgbaar in een zilverkleurige en zwarte behuizing. Lees hier enkele reviews van andere consumenten.

LG GSXE90EVDD

De onlangs verschenen LG GSXE90EVDD heeft een deur-in-deur-functie. Open het glazen deurtje en pak heel snel de producten die je het vaakst gebruikt, zoals melk, kwark of yoghurt. Voor toegang tot het volledige koelvak van 407 liter kun je uiteraard ook de reguliere deur gebruiken. Aan gebruiksgemak is er bepaald geen gebrek, want de linkerkant heeft een dispenser. Kies hiermee tussen ijsblokjes, ijswater en water. Door een aansluiting op de waterleiding hoef je niet steeds een watertank handmatig te vullen. De vriezer heeft een capaciteit van 192 liter en ondersteunt No Frost. Beide compartimenten bevatten ledverlichting.

Veel Amerikaanse koelkasten hebben een behoorlijk energieverbruik, maar dat is bij dit model te overzien. De GSXE90EVDD vereist ongeveer 276 kilowattuur stroom per jaar. Met een opgegeven geluidsniveau van slechts 35 decibel is deze koelkast zéér stil. Nuttig voor wie het apparaat vlak bij de woonkamer of keukentafel positioneert. Dankzij een koppeling met het draadloze thuisnetwerk volg je de apparaatstatus in een smartphone-app. Is er onverhoopt een storing, dan kun je hiermee wellicht het probleem oplossen.

Waarom is er zo veel aandacht voor DeepSeek? Ontdek in dit artikel wat deze AI-chatbot zo bijzonder maakt en waar je op moet letten.

Eind januari was er opeens sprake van opschudding in de techwereld, maar ook daarbuiten. DeepSeek werd gelanceerd en leidde tot bijna 1 biljoen (1000 miljard) dollar daling van de waarde van grote techbedrijven op de aandelenmarkt. Het tot dan toe kleine Chinese DeepSeek kwam namelijk met taalmodel R1 op de markt.

Deze nieuwe versie van hun AI-chatbot vertoonde prestaties die vergelijkbaar waren met onder meer ChatGPT, wat tot dan toe zon beetje de gouden standaard was. Het grote voordeel van DeepSeek? Het model gebruikt een fractie van de rekenkracht van concurrenten voor vergelijkbare resultaten en kost daardoor stukken minder.

©hadrian - ifeelstock

Minder rekenkracht en dus lagere kosten

Het grote probleem van AI is het enorme energieverbruik. Daarom kost het bakken met geld en zijn er vragen over de herkomst en duurzaamheid van de stroom. Zowel het trainen als het gebruik van AI vergt veel energie. Voor de training van ChatGPT 4 was bijvoorbeeld 50 gigawattuur nodig, oftewel 50 miljoen kilowattuur.

In Nederland ligt de stroomprijs boven de 30 cent per kilowattuur, waardoor de kosten hier zouden neerkomen op ruim 15 miljoen euro. In de VS liggen de prijzen gelukkig een stukje lager, maar de kosten zijn alsnog fors. En dat is nog los van de enorme investeringen in chips en apparatuur die nodig zijn.

Het mysterie van DeepSeek

China heeft geen toegang tot de meest geavanceerde chips ter wereld, mede omdat de VS er alles aan doet om dat te voorkomen. Ook internationale spelers, zoals het Nederlandse techbedrijf ASML, ervaren de gevolgen van deze beperkingen. Ondanks het gebrek aan de nieuwste chiptechnologie is DeepSeek er toch in geslaagd een competitief taalmodel te ontwikkelen, dat vooral uitblinkt in efficiëntie. Ter vergelijking: de ontwikkelings- en trainingskosten van DeepSeek bedragen slechts zo'n 3 procent van die van ChatGPT.

©MclittleStock

Is zo veel rekenkracht wel nodig?

Niet alleen de bedrijven die taalmodellen ontwikkelen, maar ook de chipindustrie heeft enorme verliezen geleden – met name de aandelen van Nvidia kelderden sterk. DeepSeek laat zien dat voor AI niet per se zo veel rekenkracht nodig is. Terwijl in de VS miljarden worden geïnvesteerd in enorme datacenters voor het trainen en draaien van AI, lijkt deze massale investeringsinspanning soms overbodig. DeepSeek bewijst dat efficiënter werken mogelijk is zonder de allerkrachtigste hardware.

De unieke werkwijze van DeepSeek

DeepSeek onderscheidt zich dus vooral doordat de ontwikkelingskosten slechts een fractie bedragen van die van ChatGPT en het uitvoeren van een gebruikersopdracht veel minder rekenkracht vergt. Dat komt doordat het systeem niet telkens het volledige model activeert.

In plaats daarvan maakt DeepSeek gebruik van een techniek die het bedrijf 'Mixture-of-Experts' noemt: het model is opgedeeld in gespecialiseerde onderdelen, en voor elke vraag worden alleen de relevante segmenten ingeschakeld. Stel dat iemand een vraag stelt over middeleeuwse kastelen, dan activeert het systeem uitsluitend het deel dat over historische kennis beschikt. Daardoor is er aanzienlijk minder rekenkracht nodig.

De prestaties van DeepSeek

Volgens diverse experts levert DeepSeek uitstekende resultaten. Het model scoort op nauwkeurigheid en komt minstens even goed weg als de grote concurrenten. Op het gebied van feitelijke presentatie, logisch redeneren en coderen presteert DeepSeek zelfs vaak beter. Wel merken sommige gebruikers dat er nog ruimte is voor verbetering qua gebruiksvriendelijkheid en de nuance in het genereren van teksten.

©WEI ZHENG

Speelt DeepSeek vals?

OpenAI heeft DeepSeek ervan beschuldigd dat zij met hun model voortborduren op het werk van ChatGPT, in plaats van iets geheel nieuws te bieden. Dat zou gedeeltelijk de lage ontwikkelingskosten kunnen verklaren. Tot op heden is er echter geen concreet bewijs gepresenteerd ter ondersteuning van deze beschuldigingen.

Daarnaast zijn er de nodige privacy-issues. Een belangrijk punt van zorg is dat de servers van DeepSeek zich in China bevinden, wat betekent dat gebruikersgegevens daar worden opgeslagen. Andere taalmodellen maken vaak gebruik van servers in de VS. Beide opties roepen uiteraard privacyvragen op, zeker gezien de huidige politieke context. Ongeacht het model is het voor gebruikers belangrijk om zich bewust te zijn van de mogelijke risico’s rondom de verwerking en opslag van hun data.

Voordelen voor de consument

Voor gebruikers van taalmodellen betekent de komst van DeepSeek in principe alleen maar positief nieuws. Zelfs als je ervoor kiest om andere modellen te blijven gebruiken, zorgt de nieuwe concurrentie voor meer innovatie en lagere prijzen. Grote aanbieders zoals OpenAI hebben hun tarieven al verlaagd, wat aantoont dat AI niet onvermijdelijk duur hoeft te zijn.