Android werkt vaak ook nog prima op een wat oudere of wat eenvoudigere smartphone. Met een goede en recente custom rom blaas je die smartphone of tablet nieuw leven in. Als uitgangspunt nemen we een tablet van Samsung uit 2013 die waarop we LineageOS installeren.

Mede door voortdurende optimalisaties van Google werken recente versies van Android prima op een toestel uit bijvoorbeeld 2012 of 2013. Is die toch wat traag, dan kan het recent uitgekomen Android Go nog uitkomst bieden. Dat is een verder afgeslankte Android-variant, speciaal voor low-end-smartphones. Hier verschijnen al mondjesmaat custom roms voor.

In deze workshop gaan we de tablet Samsung Galaxy Note 8.0 uit 2013 opknappen, die op Android 4.4.2 (KitKat) is blijven steken. Met zijn quadcore-processor van 1,6 GHz en 2 GB geheugen zit er genoeg in voor het draaien van een recentere Android-versie.

Goede voorbereiding

Het is belangrijk dat je met een opgeladen toestel begint. Installeer de algemene usb-drivers voor Windows voor je toestel, in dit geval van Samsung. En zorg ook dat je belangrijke gegevens die op het toestel staan veiligstelt, want je zult alles kwijtraken. Zorg ook voor een goede kwaliteit usb-kabel die je bij voorkeur rechtstreeks met de pc verbindt. Verder is het natuurlijk belangrijk dat je een goede en recente rom voor je toestel kunt vinden.

Voor de zoektocht gebruiken we het forum op https://forum.xda-developers.com. In het subforum Android Development of Original Android Development voor ons toestel zien we welke opties er zijn, zowel officieel als niet-officieel. Let ook op de populariteit van de opties en lees de feedback om te zien wat er eventueel niet werkt. Voor deze tablet kiezen we de officiële LineageOS 14.1 met Android 7.1 (Nougat).

LineageOS 14.1 downloaden

Het forum helpt je meestal ook bij het verzamelen van de software. Zo toont de forumpagina van LineageOS 14.1 een verwijzing naar de downloadpagina van LineageOS waar je het laatste zip-bestand voor dit specifieke toestel ophaalt. Ook verwijst de forumpagina naar een andere forumpagina, waar je de Odin-software kunt ophalen voor het flashen van een toestel. We kiezen de meest recente versie.

Ook halen we via een link naar een Google Drive-pagina de custom recovery TWRP op voor dit specifieke toestel (kies het .tar-bestand). Soms kun je ook bij TWRP zelf terecht. De downloadpagina van LinegaeOS geeft nog aanvullende informatie, zoals recente veranderingen en installatie-instructies. Die laatste gaan uit van Heimdall, een opensource alternatief voor Odin. Wij kiezen Odin omdat de meeste gebruikers daar meer ervaring mee hebben.

Zet voordat je verder gaat het zip-bestand van LineageOS op een sd-kaart, samen met de gewenste Google-apps die je samenstelt op opengapps.org (we kiezen ARM, Android 7.1 en de variant mini). Voor root-opties kun je eventueel Magisk toevoegen. Plaats de geheugenkaart in het toestel.

Odin installeren

Start Odin onder Windows. Zet de tablet uit en druk daarna de knoppen volume omlaag en aan/uit gelijktijdig in, tot na enkele seconden een waarschuwing verschijnt. Druk dan op volume omhoog. Hiermee zal de tablet in Download-modus komen. Sluit nu de tablet aan op de pc. In Odin zie je nu de melding Added. Druk op de knop AP (PDA bij oudere versies) en voeg het .tar-bestand van de custom recovery TWRP toe.

©PXimport

Zet op het tabje Options de optie Auto Reboot uit, zodat de tablet na het flashen niet automatisch opnieuw start. Als je dat nalaat, wordt TWRP namelijk weer overschreven door het origineel (en moet je opnieuw flashen). Start je meteen TWRP, dan ‘nestelt’ die zich in je tablet. Druk in Odin vervolgens op Start. Na een korte wachttijd zal Odin een Pass geven, ten teken dat TWRP is geïnstalleerd.

Verwijder nu de usb-kabel en zet de tablet uit door de aan/uit-knop lang ingedrukt te houden. Nu moet je meteen in TWRP zien te starten door volume omhoog en de aan/uit-knop gelijktijdig in te drukken tot voor de tweede keer het logo verschijnt. Laat dan de toetsen los en wacht tot TWRP verschijnt.

Wissen van partities

Veeg in TWRP Swipe to Allow Modifications weg om in het hoofdmenu te komen. Maak voordat je verdergaat eventueel een back-up, zodat je later eventueel terug naar het origineel kunt. Daarna kun je de tablet wissen. Ga hiervoor vanuit het hoofdmenu naar Wipe en kies Advanced Wipe.

Vink de opties Cache, System en Data aan en veeg Swipe to Wipe naar rechts. Nu de tablet is gewist kun je verdergaan met de installatie van LineageOS en eventuele extra’s.

LineageOS installeren

Voor de installatie van de custom rom ga je terug naar het hoofdmenu en kies je Install. Navigeer naar de geheugenkaart en selecteer het zip-bestand van in dit geval LineageOS. Veeg daarna Swipe to confirm Flash naar rechts en wacht tot het proces is voltooid. Kies ook Wipe cache/dalvik, hoewel dat niet strikt noodzakelijk is omdat die cache later ook opnieuw wordt opgebouwd.

Installeer nu ook gelijk het zip-bestand met de Google-apps, zodat je die meteen op de tablet hebt. Eventueel kun je Magisk installeren, al kan dat ook op een later moment op dezelfde manier. Kies ten slotte Reboot gevolgd door System om van Nougat te genieten.

LineageOS bevat een relatief eenvoudige launcher genaamd Trebuchet. Je bent vrij om een alternatief te installeren via Google Play, zoals Nova Launcher, Action Launcher of Google Now-launcher. Die laatste is, afhankelijk van je pakket met Google-apps, mogelijk al geïnstalleerd. Ook goed om te weten is dat je relatief eenvoudig updates kunt installeren. Zodra een nieuwe versie beschikbaar is, krijg je een melding en kun je de update downloaden. Daarna krijg je de mogelijkheid de tablet in Recovery-mode te starten om de update te installeren.

Dit laatste werkte in onze situatie niet volautomatisch maar wel handmatig: start in Recovery-mode, kies in TWRP voor Install, selecteer de Internal Storage (via Select Storage), blader naar /data/lineageos_updates en installeer via het gedownloade zip-bestand. Belangrijk om te onthouden is dat wissen bij een update van dezelfde rom niet nodig en zelfs ongewenst is.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.