De tv-afstandsbediening zorgt ervoor dat je op de bank kunt blijven zitten als je van zender wilt veranderen. Toch moet je voor het bedienen van je verlichting en thermostaat waarschijnlijk nog wel opstaan. Niet nodig: je bedient de verlichting en de thermostaat draadloos via je tablet.

Domotica of huisautomatisering is verre van nieuw. Eind jaren tachtig leverde Chriet Titulaer met het Huis van de Toekomst een huis vol met de toen nieuwste snufjes af. Domotica was toen interessant, maar vooral erg duur. Lees ook: 10 tips om je pc te bedienen met je tablet.

Nog steeds denken we bij het woord domotica direct aan dure oplossingen die veelal met bedrade apparatuur werken. Dergelijke systemen hebben een dure controle-unit die het middelpunt van het systeem vormt. Daarnaast moeten er overal draden naartoe getrokken worden die de diverse sensoren met het systeem verbinden. Gelukkig is tegenwoordig ook draadloos veel mogelijk (zorg voor een stabiele en snelle verbinding) en hoef je je huis echt niet ingrijpend meer te verbouwen.

Smartphone of tablet als middelpunt

Een 'echt' domoticasysteem heeft een centraal basisstation nodig dat de diverse onderdelen in het systeem met elkaar verbindt en een centrale bediening mogelijk maakt. Tegenwoordig is een dergelijk los systeem met één centraal middelpunt niet altijd meer nodig. Wanneer je een smartphone of tablet hebt, dan heb je het basissysteem al in handen. Je kunt namelijk via het app-overzicht van een smartphone of tablet allerlei apparatuur bedienen.

Dit apparaat speelt hierbij dus de rol van centrale afstandsbediening waarmee je allerlei zaken bedient en instelt. De slimme apparatuur die je met je smartphone of tablet bestuurt, hoeven onderling niet per se te kunnen communiceren. Het maakt immers niet uit dat je de verlichting via een andere app bedient dan je thermostaat of je muzieksysteem (waar we uitgebreid op in gaan in dit artikel); de apps staan op hetzelfde apparaat in je broekzak. Een belangrijk voordeel van een smartphone of tablet als middelpunt van je 'smarthome' is dat alle individuele componenten van verschillende merken kunnen zijn. Tevens is de configuratie doorgaans minder ingewikkeld. Het nadeel van al de losse apparaten en aparte merken is dat er uiteindelijk een minder vergaande integratie mogelijk is.

Ecosystemen

We gaan in dit artikel vooral in op losstaande producten die met een app te bedienen zijn. Er zijn echter ook complete domotica-systemen die diverse onderdelen zoals verlichting en alarmdetectie via één app ontsluiten. Omdat er gebruikgemaakt kan worden van draadloze communicatie, is het voor deze systemen niet noodzakelijk om draden te trekken.

Een simpel systeem is KlikAAnKlikUit, dat voornamelijk bedoeld is voor het bedienen van verlichting en het in- of uitschakelen van apparatuur. Je vindt het assortiment hier. Een uitgebreider systeem is HomeWizard, dat bestaat uit een basisstation waaraan verlichting, alarmeringssystemen, IP-camera's, energiemeters, thermostaten en weerstations gekoppeld kunnen worden. HomeWizard is compatibel met producten van sommige andere systemen zoals KlikAanKlikUit en Philips hue. Een nadeel van zowel KlikAanKlikUit als HomeWizard is dat het systeem alleen eenrichtingscommunicatie ondersteunt, waardoor je niet zeker weet of een schakelactie gelukt is.

Z-Wave

Wil je nog meer flexibiliteit dan KilkAanKlikUit of HomeWizard bieden, dan kun je bijna niet om Z-Wave heen. Z-Wave is een draadloos protocol dat in twee richtingen kan communiceren, waardoor een lamp of ander apparaat bijvoorbeeld kan melden dat hij aan staat. Het protocol wordt door veel merken gebruikt en Z-Wave-producten zijn doorgaans compatibel met elkaar. Er zijn schakelaars, dimmers, sensoren en energiemeters.

Een Z-Wave-netwerk heeft een centrale controller nodig die contact houdt met de Z-Wave producten en je in staat stelt om de diverse onderdelen (met een app) aan te sturen. Dit kan een gespecialiseerd op een router lijkend apparaat zijn, maar voor de knutselaar ook een usb-stick in een pc of Raspberry Pi. In Nederland heeft e-Domotica van Cross Hardware een uitgebreid assortiment Z-Wave-spullen met schakelaars, sensoren, camera's en energiemeters. E-Domotica heeft ook de keuze uit twee basisstations die noodzakelijk zijn als je het systeem met een app wilt bedienen.

©PXimport

Cross Hardware biedt met e-Domotica een systeem dat gebruik maakt van Z-Wave.

Netwerk als basis

Omdat de smartphone of tablet het middelpunt vormt van ons smarthome, is het draadloze netwerk een erg belangrijk onderdeel en moet je overal in huis een goed bereik hebben. Draadloos bedienbare thermostaten, lampen en muzieksystemen vereisen vaak dat je een bridge bedraad aansluit op je netwerk. Het product zelf communiceert dan draadloos via een eigen protocol met de bridge, die de signalen vervolgens doorgeeft aan je netwerk.

Zo kun je bijvoorbeeld de thermostaat met je smartphone bedienen. Over het algemeen monteer je een bridge in je meterkast, maar je kunt het apparaat in principe overal op je bedrade netwerk aansluiten. Het is handig om in ieder vertrek in je huis een bedrade netwerkaansluiting te hebben. Zo kun je bridges overal plaatsen als blijkt dat er vanuit je meterkast onvoldoende bereik is. Ook kun je apparatuur die op een vaste plek staat beter bedraad aansluiten.

Verlichting

Een van de meest concrete en handige toepassingen voor een slimmer huis is het bedienen van de verlichting met een smartphone of tablet. Je hoeft niet meer op te staan en je kunt automatische schema's maken om de verlichting te schakelen. Philips heeft met hue verlichting die bedienbaar is middels een app en die zestien miljoen kleuren kan tonen. Het voordeel van Philips' systeem is dat je enkel de gloei- of spaarlampen hoeft te vervangen door de led-lampen van Philips.

Het nadeel hiervan is dat de lampen uiteraard wel moeten passen, ze zijn enkel in de normale E27-fitting en de GU10-halogeenfitting beschikbaar. Een concurrerend systeem dat potentie heeft is LIFX waarbij iedere lamp is voorzien van een wifi-radio. Hierdoor is er geen aparte bridge nodig. De LIFX-lamp heeft een E27-fitting, kost 90 euro en kan eveneens zestien miljoen kleuren tonen. Qua mogelijkheden voor automatisering met bijvoorbeeld tijdschema's is het systeem momenteel veel minder uitgebreid dan hue. Andere bekende fabrikanten staan in de startblokken om ook met slimme lampen te komen die je zo in een armatuur kunt draaien. Belkin komt met led-lampen en LG is in thuisland Zuid-Korea actief met slimme lampen.

©PXimport

De LIFX is net als de Philips hue een slimme lamp die je in een armatuur draait.

Zonder kleur

Behalve voor speciale lampen die je zo in een armatuur kunt draaien, kun je ook kiezen voor oplossingen die werken met stekkerblokken of inschroeffittingen om normale gloei- of spaarlampen te bedienen. Een relatief goedkope oplossing is KlikAanKlikUit. KAKU biedt fittingschakelaars aan die je tussen de fitting van een armatuur en de lamp draait. Ook zijn er schakelbare stekkerdozen en inbouwschakelaars beschikbaar. Deze inbouwschakelaars dien je in te bouwen in een wanddoos of centraaldoos, wat dus wel wat handigheid op het gebied van elektra vereist. Om het systeem te bedienen, biedt KAKU afstandsbedieningen en (draadloze) wandschakelaars. App-bediening is mogelijk met het Internet Control Station ICS-1000, dat ongeveer 150 euro kost. Een nadeel van KAKU is dat het systeem geen tweewegcommunicatie biedt: een lamp kan dus niet melden of een schakelopdracht gelukt is.

Een soortgelijk systeem is te koop van het merk HomeWizard dat tevens integratie met Philips hue biedt en voor verlichting gebruikmaakt van onderdelen van KAKU. Duurder is een systeem gebaseerd op Z-Wave. Ook voor Z-Wave heb je fittingschakelaars, stekkerdozen en inbouwschakelaars. Z-Wave is duurder dan KAKU, maar ondersteunt wel tweerichtingscommunicatie zodat je kunt controleren of een schakelactie gelukt is. We verwachten dat ook steeds meer netwerkfabrikanten in deze markt gaan stappen. Belkin biedt WeMo-stopcontactschakelaars aan die je losstaand kunt gebruiken en AVM Fritz!Box levert schakelbare stekkerdozen die je kunt koppelen aan een FRITZ!Box-router.

©PXimport

KlikAanKlikUit-schakelaars kun je met een app bedienen via het ICS-1000 Internet Control Station.

Overwegingen

Welke oplossing je ook kiest, het creëren van slimme verlichting is altijd een stuk duurder dan het gebruiken van normale verlichting. Het is bovendien de vraag of het echt handig is om in alle ruimtes van je huis app-gestuurde verlichting te hebben. In een hal of badkamer wil je waarschijnlijk zonder al teveel gedoe de verlichting inschakelen, en is het niet handig als je hiervoor je smartphone moet gebruiken.

Sowieso moet je goed in de gaten houden dat verlichting altijd ook nog met een wandschakelaar te bedienen is. Dat is wel zo handig voor gasten en voor noodgevallen.

Philips hue

Philips was één van de eerste fabrikanten die met app-aangestuurde lampen op de markt kwam. De startset bevat drie lampen en de benodigde bridge die je op je router aansluit. De lampen zijn er met E27- of GU10-fitting. Je kunt de drie lampen uit de startset vanwege de lichtopbrengst het beste in één kamer installeren. Philips hue kan zestien miljoen kleuren voortbrengen en je stelt de kleur en helderheid in met de iOS- of Android-app. In een noodgeval kun je de verlichting inschakelen zonder smartphone door de normale wandschakelaar aan en uit te schakelen.

Behalve handmatig kun je de verlichting ook schakelen op basis van tijdschema's, zodat de verlichting bijvoorbeeld aangaat als je moet opstaan. Het is mogelijk om de lampen aan te laten sturen middels IFTTT. Zo kun je de lampen laten schakelen of van kleur laten veranderen op basis van gebeurtenissen, zoals de ondergang van de zon. Naast de normale lampen heeft Philips onder de naam Friends of hue ook lichtslangen en losse sfeerlampen die je kunt koppelen aan hue. Philips komt na de zomer tevens met de hue Lux die alleen wit licht geeft en die door het gebrek aan kleuren een goedkoper alternatief vormt. Philips heeft voor Hue helaas geen stopcontactschakelaars waar je iedere lamp met een stekker op kunt aansluiten (al is er wel een trucje door oudere Living Whites stekkerdozen te gebruiken).

©PXimport

Belkin WeMo Switch

Belkins WeMo Switch is een schakelbare contactdoos die direct te bedienen is met je smartphone. Je hebt hier geen centraal apparaat voor nodig. Dit komt doordat de WeMo een ingebouwde wifi-radio heeft om met je netwerk en de app te communiceren. Je neemt de WeMo Switch in gebruik door de app op je smartphone te installeren en vervolgens contact te maken met het eigen wifi-netwerk van de WeMo.

Vervolgens koppel je de WeMo Switch aan je eigen thuisnetwerk en is het apparaat te bedienen via de app. Door een lamp aan te sluiten, kun je de lamp op afstand aan en uit zetten, maar je kunt bijvoorbeeld ook een koffiezetapparaat aansluiten. Schakelacties kunnen behalve handmatig ook gedefinieerd worden op tijd, zodat het licht automatisch aanspringt op een bepaalde tijd. Net als Philips' Hue kan WeMo ook aangestuurd worden door IFTTT waardoor je verlichting of andere apparatuur aan of uit kan laten schakelen op basis van gebeurtenis. Net als bij Hue kun je dus de verlichting aan laten gaan wanneer de zon ondergaat.

We vinden de WeMo Switch een leuk product, zeker omdat je het direct kunt gebruiken zonder dat je een verdere infrastructuur nodig hebt. Een nadeel is wel dat de WeMo Switch een fors apparaat is dat mogelijk een ander stopcontact blokkeert. Er is ook een variant met een bijgeleverde bewegingsdetector zodat je ook kunt schakelen op basis van beweging. Heb je even geen smartphone, dan zit er een knopje op de WeMo Switch zelf om hem te schakelen.

©PXimport

Slimme verwarming

Een interessante upgrade voor je huis is een slimme thermostaat die je met een app kunt bedienen. Zo hoef je niet naar je thermostaat te lopen om de verwarming aan te zetten. Ook kun je de verwarming alvast aanzetten als je onderweg naar huis bent zodat je thuiskomt in een warm huis. Omgekeerd is natuurlijk ook mogelijk: je kunt je verwarming onderweg juist uitzetten als je dat vergeten bent.

Ten opzichte van een reguliere klokthermostaat kun je op deze manier energie besparen omdat je meer mogelijkheden hebt om te regelen dat de verwarming alleen aanstaat als je thuis bent. De bekendste slimme thermostaat is de Nest Thermostaat die inmiddels onderdeel is van Google. De Nest is ontwikkeld voor de Amerikaanse markt en werkt daarom niet zonder meer in Nederland. Het ziet er wel naar uit dat de Nest binnen niet al te lange tijd ook in Nederland te koop is. De ingebouwde software ondersteunt inmiddels Nederland voor de tijd en voor weerinformatie en de Nest is al te koop in Engeland.

©PXimport

De Nest is een bekende slimme thermostaat, maar is nog niet in Nederland verkrijgbaar.

Energieleverancier

Je hoeft echter niet op de Nest te wachten, want er is op de Nederlandse markt genoeg keuze qua slimme thermostaten. Je kunt ten eerste kiezen voor oplossingen van energieleveranciers zoals de Essent E-thermostaat, Nuon E-manager en Eneco Toon. Elke energieleverancier legt andere accenten, maar app-bediening is in alle gevallen mogelijk. Waar Essent puur een thermostaat biedt (149 euro voor Essent-klanten, anders 249 euro), kunnen Eneco's Toon (195 euro inclusief installatie) en Nuons E-manager (199 euro) ook je energieverbruik bijhouden. Bij Nuon betaal je 2,95 euro per maand en bij Eneco 3,50 euro per maand om de slimme mogelijkheden te gebruiken.

Beide thermostaten werken alleen volledig als je klant bent van de betreffende energieleverancier. De E-thermostaat van Essent kent geen maandelijkse abonnementskosten en is voor iedereen volledig bruikbaar, dus ook als je geen klant bij Essent bent.

©PXimport

Eneco's Toon is behalve een thermostaat ook een informatiescherm voor je energieverbruik.

Thermostaatfabrikanten

Je kunt ook kiezen voor een slimme thermostaat die losstaat van je energieleverancier. Thermostaatfabrikant Honeywell heeft de evohome die via een app te besturen is en Nefit heeft de Nefit Easy. De Nefit Easy kost 257 euro en is in eerste instantie bedoeld voor modulerende verwarmingsketels van Nefit. Hij is middels een optionele adapter ook aan te sluiten op een ketel die OpenTherm ondersteunt (vrijwel iedere modulerende ketel).

Ook het Nederlandse Thermosmart heeft een thermostaat met app-bieding op de markt, de Thermosmart kost 250 euro. Daarnaast heeft het Franse Netatmo een thermostaat met een E Ink-scherm die ontworpen is door Philippe Starck. Een nadeel van de Netatmo is dat OpenTherm niet ondersteund wordt en dat je dus moet terugvallen op aan/uit-bediening. Dat kan qua energieverbruik net iets minder zuiniger zijn. Het HomeWizard-domoticasysteem is voor 129,95 euro uit te breiden met de Heatlink, waarmee je de thermostaat via een app kunt bedienen. De HomeWizard maakt gebruik van OpenTherm en kan samenwerken met een al bestaande OpenTherm-kamerthermostaat.

©PXimport

De Netatmo Thermostaat die is ontworpen door Philippe Starck maakt gebruik van een E Ink-scherm.

Honeywell evohome Connected Pack

Thermostaatgigant Honeywell is sinds enige tijd ook actief met een thermostaat die te bedienen is via een app. De evohome valt op door een ruim kleurenaanraakscherm. Je kunt hem uit de laadstandaard halen, waarna je hem kunt gebruiken als een soort tablet. Het is fraai dat de thermostaat een vrij groot kleurenscherm heeft waardoor je hem eenvoudig kunt programmeren, maar dat is wellicht ook de reden dat niet alle instellingen via de app beschikbaar zijn.

De app kun je gebruiken om de temperatuur te wijzigen. Je kunt echter niet het klokprogramma of andere systeeminstellingen aanpassen. Ook jammer is dat je de evohome niet via een website kunt bedienen.

Je kunt de evohome als traditionele huiskamerthermostaat gebruiken, maar uniek is dat hij ook geschikt is voor zoneregeling via speciale radiografisch aangestuurde radiatorkranen. Deze radiatorkranen kunnen zelf een warmtevraag doen waarna alleen die ruimte wordt verwarmd. De speciale radiatorkranen kosten 99 euro per radiator. De evohome is er in een aan/uit- of een OpenTherm-variant. De installatie is niet moeilijk, je sluit een module aan op de ketel in plaats van de bestaande thermostaat en plaatst een bridge in de meterkast. De evohome communiceert draadloos met beide onderdelen. Wil je zoneregeling, dan raden we je wel aan om het systeem te kopen via een installateur. Zoneregeling kan namelijk betekenen dat je verwarmingssysteem een bypass nodig heeft om storingsvrij te werken.

©PXimport

Essent E-thermostaat

Hoewel de Essent E-thermostaat via Essent te koop is, is hij voor iedereen te gebruiken en is er geen maandelijks abonnement. Hij is behalve via Essent ook via andere winkels te koop, zoek naar ICY E-thermostaat. De E-thermostaat heeft een afmeting van 11,5 x 11,5 centimeter en is beschikbaar in zwart of wit. De thermostaat plaats je op de plek van je bestaande bedrade thermostaat en in de meterkast plaats je een meegeleverde bridge.

Via de E-thermostaat zelf kun je de temperatuur hoger of lager zetten en zie je de huidige en de gewenste temperatuur. De app is beschikbaar voor iOS en Android, tevens is de thermostaat via een website te bedienen. Via zowel de apps als de website kun je de thermostaat bedienen en programmeren. Lastig is dat een opdracht via de app soms pas na een paar minuten wordt doorgevoerd op de thermostaat. Essent richt zich sterk op energiebesparing. Een sensor houdt in de gaten of je aanwezig bent. De temperatuur wordt verlaagd als er enige tijd geen beweging wordt waargenomen. Je kunt de wachttijd zo ruim instellen dat je er in de praktijk geen last van zult hebben.

Als het donker is, gaat de verwarming na ongeveer twintig tot dertig minuten uit omdat de thermostaat er dan vanuit gaat dat je slaapt of niet thuis bent. Helaas is de periode voor deze lichtdetectie niet in te stellen. Dat kan lastig zijn als je ergens anders in huis bezig bent als het begint te schemeren.

©PXimport

Huis beveiligen

Als je niet thuis bent, is het prettig om te weten dat je gewaarschuwd wordt als er iets aan de hand is. Een alarmsysteem is hiervoor niet direct noodzakelijk en heeft bovendien vaak als nadeel dat je nog steeds niet kunt zien wat er aan de hand is. Een IP-camera met bewegingsdetectie is een simpele oplossing die wel laat zien wat er aan de hand is. Een nadeel van IP-camera's is vaak dat de configuratie om de beelden via internet te bekijken, lastig is. Inmiddels bieden diverse fabrikanten IP-camera's met een app.

Hierdoor kun je vanaf iedere plek direct op je smartphone kijken wat er in je huis gebeurt. Daarnaast kun je een waarschuwing krijgen als er beweging gedetecteerd wordt. IP-camera's met app zijn er onder andere van Eminent, Belkin, D-Link, ZyXel en Devolo. Normale IP-camera's zonder app kun je eventueel wel in combinatie gebruiken met een app door ze te verbinden met een NAS van bijvoorbeeld Synology. Synology biedt een camera-app die beelden laat zien van aangesloten IP-camera's.

©PXimport

IP-camera's zoals de D-Link DCS-933L komen met hun eigen app, waardoor je weinig hoeft in te stellen om het beeld overal te bekijken.

Alarmsystemen

Wil je toch liever een alarmsysteem, dan kun je kiezen voor een alarmsysteem dat met een app te bedienen is. Je kunt de systemen die we behandelen zelf installeren. Eminent verkoopt met het e-Alarm EM8610 een alarmsysteem dat bestaat uit een basisstation, bewegingssensor en deurcontact. Het systeem is onder andere uit te breiden met extra sensoren, een rookmelder en gasmelder. Bediening kan naast het bedieningspaneel met een afstandsbediening, RFID-tag of app.

Voor de communicatie met de buitenwereld dien je een simkaart in het alarm te stoppen waarna het alarm in te stellen is middels sms-berichten. De app die beschikbaar is voor iOS en Android maakt op de achtergrond tevens gebruik van sms-berichten om de commando's door te geven aan het alarm. Als er een alarmmelding is, dan word je gebeld en krijg je een sms. Eminent biedt geen aanvullende abonnementsdiensten om bijvoorbeeld automatisch een meldkamer te waarschuwen.

©PXimport

Eminent biedt met het e-Alarm EM8610 een simpele alarmoplossing met app.

Meer mogelijkheden

Wil je wel aanvullende alarmeringsdiensten, dan bieden WoonVeilig en SmartAlarm vergelijkbare alarmsystemen aan. In beide gevallen kost het basispakket 299 euro en bestaat het pakket uit twee bewegingssensoren, een afstandsbediening en een deurcontact. Bij SmartAlarm worden twee deurcontacten meegeleverd. Beide alarmsystemen zijn uit te breiden met extra sensoren, rookmelders en IP-camera's, zodat je kunt zien waarom er een alarmmelding is.

Voor de werking vereisen zowel WoonVeilig als SmartAlarm een maandelijks abonnement dat 8,95 euro per maand kost. Hiermee krijg je toegang tot een webportal om het alarm te bedienen en kun je het alarmsysteem ook bedienen met een iOS- of Android-app. Het gebruik van een IP-camera kost voor beide systemen 4 euro extra per maand. Een alarmmelding krijg je per e-mail, sms, telefoon en pushbericht. Daarnaast kan een contactpersoon gewaarschuwd worden. Voor beide systemen is het mogelijk dat een alarmmelding wordt opgevolgd door een echte alarmcentrale die een beveiliger of de politie naar je huis stuurt. Hiervoor worden extra kosten bovenop het normale abonnement gerekend.

©PXimport

WoonVeilig (afgebeeld) en SmartAlarm bieden alarmsystemen die opgevolgd kunnen worden door een meldkamer, maar waarvoor ook voor de basisfunctionaliteit een abonnement vereist is.

Domoticasystemen

De al eerder in dit artikel genoemde domoticasystemen HomeWizard en e-Domotica zijn eveneens te gebruiken als alarmsysteem. Voor HomeWizard zijn diverse sensoren zoals magneetcontacten en bewegingssensoren verkrijgbaar.

Je kunt een melding krijgen als een sensor iets opmerkt. Tevens is het mogelijk om IP-camera's te koppelen aan HomeWizard. Ook e-Domotica is middels magneetcontacten, bewegingsmelders, rookmelders en IP-camera's uit te breiden tot een alarmsysteem. Via een optioneel maandabonnement kun je gewaarschuwd worden per telefoon of sms.

©PXimport

Zowel HomeWizard als e-Domotica zijn middels optionele sensoren in te zetten als alarmsysteem.

Belkin Netcam Wi-Fi Camera met nachtzicht

De Belkin Netcam is een IP-camera die primair is ontworpen om in combinatie met een iOS- of Android-app te gebruiken. Belkin heeft de camera voorzien van een voet die tevens dienstdoet als wandbevestiging. De voet is erg stevig en op een handige manier aan de wand te bevestigen. Voor de installatie maak je draadloos verbinding via de iOS- of Android-app en stel je een account in.

Na installatie is de camera draadloos verbonden met je netwerk en kun je via de app overal het live-beeld bekijken. De beeldkwaliteit is net als bij veel andere IP-camera's matig, maar voldoet wel om bijvoorbeeld een hal in de gaten te houden. Je kunt foto's of opnamen maken die opgeslagen worden op je smartphone of tablet. Je kunt het camerabeeld ook via een website van Belkin bekijken. Minder handig is dat dit bij ons alleen goed werkte na installatie van een plug-in. De camera ondersteunt bewegingsdetectie en stuurt als er beweging wordt gedetecteerd netjes een e-mail met twee foto's.

Daarnaast kun je ervoor kiezen om optionele Cloud+ Premium-mogelijkheden in te schakelen. De app geeft je dan een pushnotificatie als er beweging wordt gedetecteerd en bewaart een serie afbeeldingen van de detectie in de cloud, die je als een filmpje kunt afspelen. Helaas was Cloud+ nog in bèta op het moment van schrijven en is het onduidelijk wat Cloud+ gaat kosten. Een sterk maar tegelijkertijd ook zwak punt is dat de Netcam primair voor de app ontwikkeld is. Dat is op zich handig, je kunt zonder lastige instellingen via de app het beeld van de camera zien. Tegelijkertijd heeft de camera geen lokale webinterface en dat is lastig als je in de toekomst wilt overschakelen naar bijvoorbeeld een NAS om videobeelden op te nemen.

©PXimport

Conclusie

We hebben je in dit artikel een introductie in de mogelijkheden voor een slimmer huis gegeven. Ook als je je beperkt tot losstaande producten met hun eigen apps, is er al een hoop leuks mogelijk. De Philips hue biedt je bijvoorbeeld een eenvoudig product dat verlichting een stuk leuker maakt terwijl een slimme thermostaat als Essents E-thermostaat bediening van de verwarming vanaf iedere plaats mogelijk maakt.

Een stap verder gaan complete systemen zoals HomeWizard of e-Domotica. Deze systemen zijn vooral interessant als je diverse onderdelen in je huis met elkaar wilt verbinden. Voor welke oplossing je ook kiest, het is prima mogelijk om voortaan lekker op de bank te blijven zitten as het licht aan moet of de verwarming hoger moet.

Een televisie trekt stof aan als een magneet. Vlekken, vingerafdrukken of een doffe waas kunnen het kijkplezier flink verstoren. Toch is het schoonmaken van je tv iets wat je voorzichtig moet aanpakken. Eén verkeerde beweging en je hebt een kras of een streperig scherm. In dit artikel lees je hoe je je televisie veilig schoonmaakt, wat je vooral níét moet doen en waar je op moet letten bij verschillende soorten schermen, zoals lcd, oled en qled.

Lees ook: Zo kies je de beste televisie voor in de slaapkamer

Het lijkt zo makkelijk: even een vochtige doek over het scherm halen. Maar juist dat is iets wat je moet vermijden. Schermen zijn namelijk gevoelig voor vocht, druk en agressieve schoonmaakmiddelen. Een papieren doekje of keukenrol kan al fijne krasjes veroorzaken. Gebruik daarom alleen een zachte microvezeldoek, droog of licht vochtig gemaakt met gedestilleerd water. Gewoon kraanwater bevat kalk en mineralen die bij opdrogen vlekken kunnen achterlaten.

Altijd eerst de stekker eruit

Voordat je begint met schoonmaken, haal je de televisie van de stroom. Niet alleen om veilig te werken, maar ook omdat je op een zwart scherm veel beter ziet waar het vuil zit. Bovendien voorkom je zo dat er vocht in warme elektronica trekt. Laat het scherm na gebruik goed afkoelen. Een warm scherm is kwetsbaarder voor druk; en te veel druk kan tot zichtbare sporen of blijvende vervorming leiden

Zachtjes poetsen, nooit drukken

Maak de doek licht vochtig en wrijf in een rustige, horizontale of verticale beweging over het scherm. Gebruik geen draaiende bewegingen en zet vooral geen kracht. Het paneel van een moderne tv is kwetsbaar. Oefen je te veel druk uit, dan kun je permanente verkleuringen of pixelschade veroorzaken. Houd er rekening mee dat het vuil meestal aan de oppervlakte zit, dus je hoeft niet te schrobben om resultaat te zien.

Regelmaat en antistatische bescherming helpen

Je hoeft je tv niet dagelijks schoon te maken, maar een snelle veegbeurt met een droge doek eens per week voorkomt dat stof zich ophoopt. In huizen met huisdieren of veel luchtcirculatie – bijvoorbeeld door open ventilatieroosters of mechanische ventilatie – raakt een scherm sneller stoffig. Regelmaat voorkomt dan dat het vuil zich vastzet.

Microvezeldoeken met antistatische eigenschappen helpen om stof minder snel te laten terugkeren. Er bestaan ook speciale sprays die het scherm tijdelijk antistatisch maken. Gebruik die alleen als ze expliciet geschikt zijn voor beeldschermen, en breng ze nooit direct op het scherm aan.

©Kamil Macniak

Oled is gevoeliger dan lcd of qled

Niet alle schermtypes reageren hetzelfde op vocht of schoonmaakmiddelen. Oled-schermen zijn het meest kwetsbaar, omdat ze anders zijn opgebouwd dan lcd- en qled-schermen. In plaats van een achtergrondverlichting gebruiken ze miljoenen pixels die ieder hun eigen licht produceren. Die pixels zijn opgebouwd uit organisch materiaal – vergelijkbaar met een ultradunne, gevoelige laag – die makkelijk kan worden aangetast door druk of chemicaliën. Omdat de organische materialen in oled-schermen chemisch gevoeliger zijn dan de kristalstructuren in lcd/qled, is de kans op blijvende schade groter. Zelfs een lichte beschadiging kan al zorgen voor donkere plekken of verkleuringen die niet meer verdwijnen.

Lcd- en qled-schermen hebben een stevigere gelaagde structuur, met beschermende lagen tussen het schermoppervlak en de lichtgevoelige delen. Daardoor zijn ze wat minder gevoelig voor schoonmaakfouten. Toch blijft ook hier voorzichtigheid geboden. Middelen met alcohol, ammoniak of azijn kunnen de antireflectielaag aantasten, met een dof of vlekkerig scherm als gevolg. En dat is niet meer te herstellen.

Gebruik nooit glasreiniger of allesreiniger

Het klinkt logisch om een glanzend oppervlak schoon te maken met glasreiniger, maar dat is bij een tv echt uit den boze. Veel van deze middelen bevatten oplosmiddelen of zuren die het scherm permanent kunnen beschadigen. Ook sprays zijn af te raden, omdat je dan kans hebt dat er vloeistof langs de randen naar binnen loopt. Als je per se een reinigingsmiddel wilt gebruiken, kies dan een speciale schermreiniger zonder alcohol, en breng die altijd aan op de doek – nooit direct op het scherm.

Vergeet de randen en de afstandsbediening niet

Naast het scherm zelf verdienen ook de behuizing en afstandsbediening een schoonmaakbeurt. Deze onderdelen zijn minder gevoelig en kun je gerust schoonmaken met een iets vochtigere doek. Let wel op dat er geen vocht tussen de knoppen komt. Rondom ventilatieopeningen of aansluitingen gebruik je het best een droge doek of een kleine borstel. Zo voorkom je dat stof zich ophoopt en de koeling of signaaloverdracht beïnvloedt.

©Katerina Bond

Groot scherm? Werk met twee handen

Bij televisies vanaf ongeveer 65 inch of bij gebogen schermen is het belangrijk om stabiel en met beleid te werken. Druk uitoefenen in het midden van een groot scherm zonder tegendruk aan de zijkant kan spanning veroorzaken in het paneel. Werk daarom met twee handen: één hand ondersteunt het scherm, terwijl de ander met de doek over het oppervlak veegt. Zorg ook dat de televisie stevig staat of hangt voordat je begint.

Ingebrande beelden poets je er niet af

Soms lijkt het alsof er een vlek in beeld blijft, maar dan gaat het om een ingebrande afbeelding of verkleurde pixels. Dit komt vooral voor bij oled-tv's en ontstaat door langdurige weergave van statische elementen, zoals logo's. Schoonmaken heeft daar geen effect op. Het is goed om dit onderscheid te kennen, zodat je niet blijft boenen op iets dat simpelweg in het scherm zelf zit.

Conclusie

Een televisie schoonmaken vraagt om een zachte hand en het juiste materiaal. Gebruik een droge of licht vochtige microvezeldoek, vermijd schoonmaakmiddelen en laat agressieve sprays links liggen. Houd rekening met het type scherm: vooral oled vraagt om extra zorg. Door regelmatig en zorgvuldig te werk te gaan, blijft het beeld niet alleen schoon, maar voorkom je ook schade op de lange termijn – zeker bij grotere of gebogen modellen.

De Philips Airfryer 5000-serie NA555/00 is geen simpele 'frietpan zonder olie'. Met twee manden én een stoomfunctie richt dit apparaat zich op de thuiskok die net iets meer wil. Denk aan een hele kip bereiden met stoom en hete lucht, of tegelijkertijd een hoofd- en bijgerecht klaarmaken. In deze review lees je wat er goed gaat, wat beter kan en voor wie deze airfryer echt een aanwinst is.

Eerste indruk

De Philips Airfryer 5000-serie NA555/00 is een airfryer met wat extra's: een stoomfunctie. Dit apparaat heeft twee manden met een totale capaciteit van 9 liter: een grotere lade van 6 liter voor hoofdgerechten en een kleinere van 3 liter voor bijgerechten of snacks. Volgens Philips kun je hiermee verschillende ingrediënten tegelijkertijd bereiden, met een keuze uit frituren, stomen of een combinatie van beide.

De machine in het kort: de airfryer is uitgerust met zogeheten RapidAir Plus-technologie, alleen beschikbaar bij Philips, waarbij hete lucht snel en gelijkmatig rondom de ingrediënten circuleert. Op papier betekent dat tot 90 procent minder vet dan bij friet en snacks uit de friteuse, al is uit onderzoek al gebleken dat dat een wel heel positieve vergelijking is.

De maximale baktemperatuur bedraagt 200 graden Celsius en er zijn 12 voorgeprogrammeerde programma's beschikbaar. De bediening verloopt via een digitaal aanraakscherm, waarbij temperatuur en tijd handmatig kunnen worden aangepast.

De bouwkwaliteit van het (erg grote) apparaat is degelijk, met een zilverkleurige roestvrijstalen afwerking. De airfryer weegt ruim 8,7 kilo. Met afmetingen van 35,1 x 38,2 x 44,3 cm neemt hij bovendien behoorlijk wat ruimte in op het aanrecht. Philips stelt dat het ontwerp compacter is dan andere modellen met twee manden naast elkaar. Dat is niet helemaal zo; de eerder geteste Ninja was duidelijk een slag kleiner.

©Saskia van Weert

Uitpakken en installatie

De airfryer zit in een grote doos en is goed beschermd tegen beschadiging tijdens het transport. Na het uitpakken van de airfryer kwamen er drie zaken in me op:

Punt 2 komen we verderop op terug. Maar eerst naar de handleiding: die zit er niet bij. Best een teleurstelling, want het is geen apparaat dat je zonder instructies uit de losse pols meteen intuïtief bedient. Wel staan er QR-codes op de doos, die na het scannen een online pdf openen van… meer dan 1800 pagina's! Alle verschillende talen zijn gebundeld in één bestand, waarbij Nederlands op pagina 704 begint. Dat is totaal onwerkbaar. Op de eigen pc heb ik er een kleiner bestand van gemaakt met alleen de eigen taal, en dat is meteen ook een advies aan Philips: niet doen, zo. Het hoeft ook weer geen full colour-boek te zijn, maar iets van een handzaam bestand zou prettig zijn.

Wat er wél bij zit, is een zwart-witte quickstartgids waarvan me niet duidelijk is wat de bedoeling van de handelingen is. Aangeraden wordt, zo maak ik eruit op, om het stoomgedeelte van de airfryer een reinigingsprogramma te laten doorlopen. De auteur van deze review is nog geen 50 en heeft goede ogen, maar deze folder was zo onduidelijk dat ik hem maar even heb laten zitten.

Handleiding: een gemiste kans

De pdf-handleiding die er wél is, is niet foutloos. Op zich wordt de werking van de airfryer goed uitgelegd. Er is een algemeen gedeelte, een deel over eten maken met de airfryerfunctie, vervolgens een deel over de combinatie van stomen en airfryen én er is een deel over de stoomfunctie, met telkens een tabelletje erbij van welk eten er hoelang in moet.

Echter, meerdere malen wordt aangehaald dat wortelgroenten zoals bloemkool en broccoli in de airfryer kunnen worden bereid. Dat zijn echter geen wortelgroenten. Slordig. Ook staat het gedeelte over friet maken vlak onder de stoominstructies. En zonder te testen kunnen we dit zeggen: friet maak je niet met stoom – zelfs niet in deze airfryer.

Er staan wel meer wat vreemde dingen in de handleiding, zoals dat je de mandjes met eten meermaals dient om te schudden boven de gootsteen. Daar zie ik echt het nut niet van in. Ik vermoed dat de handleiding is vertaald uit het Engels en dat men Amerikaans-achtige claims wil voorkomen door maar zo veel mogelijk aandacht aan veiligheid te besteden. De waarschuwing over de hete buitenkant is wel op zijn plaats: die klopt.

©Saskia van Weert

Het waterreservoir van de Philips-airfryer.

Uiterlijk en indeling

Het is een robuuste machine, rvs en matgrijs. Aan de achterzijde zitten twee afstandhouders die ervoor zorgen dat je hem niet te dicht tegen de muur zet. De warme lucht en stoom moeten tijdens het gebruik immers wel weg kunnen. Bovenop zit een bakje om water in te doen als je de stoomfunctie gebruikt. Links een kleine lade met airfryerfunctie voor kleine gerechten, rechts een grote lade die met alle functies overweg kan: airfryen, stomen, en stomen + airfryen.

De lades zijn verschillend ingedeeld. De kleine lade heeft een roostertje op de bodem dat je eruit kunt halen en dat ervoor zorgt dat de hete lucht ook onder het eten komt. In de grote lade zit een soort binnenpan, die er eveneens uit te halen is voor schoonmaakdoeleinden. De vierkante binnenpan past maar op één manier in de lade, dus je kunt hem er niet per ongeluk verkeerd in duwen.

©Saskia van Weert

Bediening en interface

De bediening lijkt heel ingewikkeld, en dat komt doordat er uit de doos een transparante sticker over het bedieningspaneel zit geplakt met werkelijk álle beschikbare knopjes erop. Na het verwijderen van de sticker blijkt het aantal keuzemogelijkheden behoorlijk mee te vallen.

Na het indrukken van de aan-uitknop kies je welke lade(s) je wilt gebruiken, en alleen de knoppen die van toepassing zijn op de gekozen lade en daarna de gekozen functie, lichten op. Als je lade 1 selecteert, zie je dus alléén de knoppen voor tijd en temperatuur en de voorkeuzemenu's. Kies je lade 2, dan heb je meer keuzes, namelijk voor airfryer, stomen en een combinatie ervan, maar ook de voorkeuzemenu's en reinigingsprogramma's.

Voorkeuzeprogramma's zijn overigens niet 'magisch'. Het zijn vastgestelde combinaties van een bepaalde tijd en een bepaalde temperatuur. Ze staan duidelijk in de handleiding beschreven. Tijdens de testperiode zijn ze niet gebruikt; ze zijn namelijk bedoeld voor een vaste hoeveelheid ingrediënten. Als je er meer of minder in doet, werkt het al meteen minder goed en moet je alsnog zelf de tijd aanpassen.

©Saskia van Weert

De sticker die over het bedieningspaneel zit geplakt toont alle beschikbare knoppen.

Prestaties: airfryen

Voor 'klassiek' airfryen heb je de keuze uit de kleine en de grote lade. De kleine is vooral geschikt voor bijvoorbeeld één kroket of één afbakbroodje. Voor de meeste bereidingen zul je vooral de grote mand gebruiken. De prestaties zijn prima; zeker in de grote mand is eten sneller gaar en krokant dan in airfryers van andere merken. Philips was het eerste grote bedrijf dat airfryers op de markt bracht en die voorsprong uit zich nog steeds in de kwaliteit van de meeste modellen – zeker de wat duurdere, zoals deze met veel vermogen.

©Saskia van Weert

Prestaties: stomen

Wil je de airfryer gebruiken om te stomen, dan vul je eerst het reservoir bovenop met water. Stomen is zoals eerder gemeld alleen beschikbaar in de grote mand. Iets als aardappels of groente stomen gaat prima, al duurt het simpelweg lang. Reken op zeker een halfuur voor een portie aardappelpartjes. Dat is overigens vergelijkbaar met reguliere stoomapparaten.

Aandachtspunt is het geluid: als de machine gaat stomen, maakt hij een geluid als een beademingsapparaat – om de zoveel tijd klinkt er telkens een opvallende 'puf'. Na het stomen moet het water in het reservoir afkoelen en kun je dat bakje leegschenken, schoonmaken en afdrogen. Je kunt het water om hygiënische redenen niet zo op de machine laten staan. Dat leeggieten is iets wat je in het begin zeker zult vergeten.

Prestaties: airfryen en stomen gecombineerd

Wat deze airfryer uniek maakt, is de combinatie van stomen en airfryen. Hoewel de auteur een doorgewinterde airfryergebruiker is en er zelfs een kookboekje over heeft geschreven, was het echt even zoeken naar wat er dan precies in kan worden klaargemaakt. Philips zelf geeft als suggestie om een hele kip erin te bereiden. Dat ging prima. Een experiment met broccoli mislukte helaas; de roosjes waren verbrand.

Deze functie is vooral geschikt voor koks die een experiment niet schuwen. Heb je een stoomoven of zou je die graag willen, dan is deze combinatie van airfryen en stomen een alternatief dat, zeker in vergelijking met een stoomoven, een stuk voordeliger is.

©Philips

Extra functies

De airfryer is voorzien van allemaal snufjes. Bijvoorbeeld de functie om middels een piepgeluid te worden gewaarschuwd dat je eten in de mand moet worden omgeschud. Ben je een ervaren airfryergebruiker, dan is die functie niet nodig, want je bent er al aan gewend om regelmatig de boel te schudden. Voor beginners kan dat echter een nuttige wenk zijn om een optimaal resultaat te krijgen.

Ook handig is de stoomreiniging. Maak je vaak vlees, kip of vette snacks in de airfryer klaar, dan kan het mandje gaan aankoeken en na verloop van tijd is het amper nog goed schoon te krijgen. Met de stoomreiniging wordt het mandje goed doorgestoomd, waarna je de mand met vuil water leeggooit, omspoelt en in de airfryer 5 minuten laat opdrogen.

De moeite van het vermelden waard is het geluid, of het gebrek daaraan. Tijdens het stomen hoor je zoals gemeld een pufgeluid, maar voor het overige is de airfryer stil. Je hoort hem wel, maar duidelijk minder dan andere airfryers. Ook de piep die je hoort als het eten klaar is – die bij Ninja bijvoorbeeld keihard is – is bescheiden. Dat is zeker een pluspunt.

Conclusie: kopen of niet?

De airfryer is veelzijdig, voorzien van een hoop toeters en bellen, en door de stoomfunctie biedt hij meerwaarde vergeleken met airfryers die dat niet kunnen. Het apparaat is wel groot en zwaar, heeft een enorm lange handleiding en is daardoor niet intuïtief te gebruiken – je moet er echt tijd in investeren om hem goed te leren kennen. De mandjes en roosters kunnen in de vaatwasser, maar de buitenzijde en het waterreservoir zijn vlekgevoelig. De prestaties zijn goed.

Al met al is deze airfryer een aanrader voor de thuiskoks die hoge eisen stellen aan hun apparaat, bereid zijn om er veel mee te experimenteren en creatief zijn in het bedenken van gerechten die de stoomfunctie goed benutten. Ben je alleen op zoek naar een apparaat om friet en snacks mee te maken? Dan zijn simpelere modellen een betere keuze.