Vrijwel iedereen gebruikt Excel weleens, al zullen de meeste mensen lang niet alle geavanceerde rekenfuncties gebruiken die het programma heeft. Naast rekenen kan het programma ook anderen dingen, die bovendien heel eenvoudig te realiseren zijn. We zetten een paar van dit soort handigheidjes voor je op een rij.

Tip 01: Filter

We hoeven je waarschijnlijk niet te vertellen dat je de inhoud van rijen en kolommen in Excel kunt sorteren. Naast sortering is er echter nog een superhandige methode voor het vinden van bepaalde gegevens, namelijk filtering. Met behulp van filtering kun je Excel vertellen dat het cellen met een bepaalde inhoud moet verbergen, of juist alleen die inhoud moet tonen. Op die manier kun je heel eenvoudig vinden wat je zoekt. Neem bijvoorbeeld deze Excel sheet, met daarin een reeks gedichten en de bundel waarin ze zijn opgenomen. Stel dat we nu alleen alle gedichten willen zien die zijn opgenomen in een bepaalde bundel. In dat geval selecteren we de rij met daarin de titels van de bundels en klikken we vervolgens op de knop Filter, in het tabblad Gegevens in het lint bovenin. Bovenaan de geselecteerde kolom verschijnt nu een uitklapmenu. Wanneer je hierop klikt, kun je precies aangeven welke informatie je getoond of juist verborgen wil hebben. Zo kun je dus heel eenvoudig aangeven dat je alleen de inhoud van een bepaalde titel wilt zien, en word je niet afgeleid door alle andere informatie die je niet nodig hebt.

©PXimport

Tip 02: Specifieke opmaak

Een andere fantastische manier om gegevens te isoleren in Excel, is met behulp van voorwaardelijke opmaak. Dat is eigenlijk precies zoals een filter, maar in plaats van de inhoud van cellen te verbergen, kun je ze van een bepaalde opmaak voorzien, afhankelijk van de inhoud van die betreffende cel. Je doet dit door te klikken op het tabblad Start en vervolgens op Voorwaardelijke opmaak in het vak Stijlen. Klik vervolgens op Markeringsregels voor cellen. Je kunt nu precies aangeven aan welke voorwaarden een cel moet voldoen om een bepaalde opmaak mee te krijgen. Stel dat je wilt zien welke dubbele waarden er zijn in het werkblad. In dat geval kies je voor Dubbele Waarden en geef je vervolgens aan wat voor opmaak er moet worden toegekend aan de dubbele waarden. Zodra je op OK klikt zullen de cellen die aan je specificaties voldoen worden opgezocht en worden voorzien van de opmaak die je hebt gespecificeerd. Dit is een hele snelle manier om te filteren, zonder dat de gegevens daadwerkelijk uit beeld verdwijnen.

©PXimport

Tip 03: Dubbele waarden

Je kunt dubbele waarden ook heel eenvoudig laten verwijderen door Excel. Je doet dit door het cellenbereik te selecteren met daarin de inhoud die je wilt controleren op dubbele waarden, en vervolgens te klikken op het tabblad Gegevens in het lint en daarna op Dubbele waarden verwijderen. In het venster dat verschijnt kun je ervoor kiezen om bepaalde kolommen uit te sluiten. Wat belangrijk is om te begrijpen, is dat, wanneer je een hele tabel selecteert, Excel een waarde pas als dubbel bestempelt wanneer de gehele rij identiek is. Ter illustratie: als je een tabel hebt met daarin twintig soorten auto’s, en in één kolom staat de kleur, dan is het feit dat rood twee keer voorkomt geen dubbele waarde. Alleen als er twee keer een auto in staat met in de kolom Merk de waarde Volvo én in de kolom Bouwjaar 2018 én in de kolom Kleur de waarde Rood, dan ziet Excel dit als een dubbele waarde en worden deze verwijderd. Wil je dat alleen de kleur rood ook al als een dubbele waarde wordt gezien, zorg dan dat alleen de kolom rood is geselecteerd in het venster wanneer je klikt op Dubbele waarden verwijderen. Wanneer er een dubbele waarde wordt aangetroffen, zal de hele rij waarin deze staat worden verwijderd.

©PXimport

Tip 04: Kleurvariaties

Je hebt ze waarschijnlijk wel eens voorbij zien komen, van die tabellen die prachtig zijn opgemaakt, met de koprij voorzien van een opvallende kleur, en vervolgens de rijen daaronder om en om van een andere kleur, zodat je de inhoud van de rijen eenvoudig uit elkaar kunt halen. Wellicht heb je ook wel eens geprobeerd om zo’n tabel na te maken, en heb je alle rijen één voor één een andere kleur gegeven, om vervolgens te ontdekken dat dit helemaal de soep in draait wanneer je de inhoud gaat knippen en plakken, rijen toevoegt, verwijdert, enzovoort. Frustrerend, maar bovendien onnodig, want Excel heeft een ingebouwde functie die dit voor je kan doen. Het enige dat je hoeft te doen is de hele inhoud van het tabel (het cellenbereik) te selecteren, en vervolgens te klikken op de knop Opmaken als tabel, in het vak Stijlen in het tabblad Start. Je ziet nu een reeks stijlen die je kunt toepassen aan je tabel. Door je muis over de stijlen te bewegen, zie je direct hoe het er uit komt te zien. En het beste van alles: wanneer je een rij verwijdert, heeft dit geen invloed op de opmaak, de kleuren van de rijen blijven netjes om en om.

©PXimport

Tip 05: Uitklapmenu’s

Wanneer je met meerdere mensen aan een Excel-document werkt, kan het behoorlijk vervelend zijn als zij bepaalde dingen nét iets anders noteren dan jij. Dit kun je voorkomen door uitklapmenu’s te maken, oftewel, ervoor zorgen dat mensen zelf niets meer typen, maar alleen kunnen kiezen uit een uitklapmenu. Dat klinkt heel ingewikkeld om te realiseren, maar is verbazend eenvoudig. Maak een extra werkblad aan en typ in dat werkblad in bijvoorbeeld cel A1 tot en met A5, vijf waarden die je in je uitklapmenu zou willen hebben, bijvoorbeeld: Slecht, Matig, Neutraal, Goed, Heel goed. Ga nu terug naar je eerste werkblad, en klik op de cel (of selecteer de cellen) waarin je het uitklapmenu met deze waarden zou willen opnemen. Klik op Gegevensvalidatie in het tabblad Gegevens en daarna nogmaals op Gegevensvalidatie. In het venster dat verschijnt zie je in het tabblad Instellingen het kopje Toestaan. Klik op dit uitklapmenu en klik vervolgens op Lijst. Klik nu in het veld Bron en klik vervolgens op de cellen waarvan je de inhoud wilt opnemen in je uitklapmenu (de inhoud van cel A1 t/m A5 op het andere werkblad). Wanneer je nu op OK klikt, wordt de uitklaplijst gemaakt in de geselecteerde cel(len).

©PXimport

Tip 06: Contextgevoelig

Contextgevoelige uitklapmenu’s zijn menu’s waarvan de inhoud verandert aan de hand van wat er in een ander uitklapmenu is geselecteerd. Stel dat je een Excel-sheet maakt waarin mensen moeten beantwoorden of ze liever reizen per fiets of per auto, en dat je vervolgens wilt weten welk merk ze bezitten. Maak een nieuw document aan in Excel en maak direct een nieuw werkblad aan. In dit werkblad zet je in cel A1 het woord vervoersmiddelen en daaronder de opties (A2 fiets, A3 auto), in cel B1 zet je het woord auto en daaronder de merken (bijv. B2 Honda, B3, Suzuki, B4 Kia) en in cel C1 zet je het woord fietsen en daaronder de merken fiets (bijv. C2 Batavus, C3 Gazelle, C4 Giant. Selecteer alle cellen en klik in het tabblad Formules op Maken o.b.v. selectie en vink alleen Bovenste rij aan. Ga vervolgens terug naar je eerste werkblad en klik in cel A1 (hier plaatsen we het eerste uitklapmenu). Klik op Gegevensvalidatie in het tabblad Gegevens en kies voor Lijst en vul bij Bron in: =Vervoersmiddel. Vervolgens klik je op cel B1 en daarna wederom op Gegevensvalidatie. Ditmaal geef je echter het volgende in bij Bron: =indirect(A1). Hiermee geef je aan dat de inhoud van uitklapmenu B1 afhankelijk is van de keuze die gemaakt wordt in uitklapmenu A1. Je kunt hierin zo ver gaan als je wilt.

©PXimport

Tip 07: Selectievakjes

Naast uitklapmenu’s zijn selectievakjes ook handige elementen om toe te voegen in een Excel-document. Waar je uitklapmenu’s kunt gebruiken om mensen te laten kiezen tussen bepaalde vaste waarden, kun je selectievakjes gebruiken om mensen bepaalde zaken aan te laten vinken. Stel bijvoorbeeld dat je een formulier maakt en wilt weten op welke dagen je iemand eventueel mag bellen. Het antwoord kan meer dan één dag zijn, in welk geval een uitklapmenu geen optie is, maar selectievakjes wel. Voordat je een selectievakje kunt toevoegen, moet je eerst de ontwikkelmodus inschakelen. Klik op Start / Opties en vervolgens op Lint aanpassen. Plaats nu in het rechterdeelvenster een vinkje bij Ontwikkelaars. In het lint komt er nu een optie Ontwikkelaars bij. Klik hierop en vervolgens op Invoegen / Selectievakje. Er wordt nu een selectievakje ingevoegd (dat je zo vaak kunt kopiëren als je wilt). Schakel de Ontwerpmodus uit om het vakje ook daadwerkelijk te kunnen gebruiken.

©PXimport

Tip 08: Blanco rijen wissen

Wanneer je veel met rijen schuift in een werkblad, kunnen er lege rijen ontstaan. Die kun je eenvoudig handmatig verwijderen als het er een paar zijn, maar als het er tientallen zijn, dan wordt dat natuurlijk een nachtmerrie om handmatig te verwijderen. Gelukkig kan Excel het ook volledig automatisch met behulp van een functie die we beschreven hebben in de allereerste tip: Filter. Het enige dat je hiervoor hoeft te doen is een kolom selecteren in je werkblad en vervolgens klikken op Filter. Wanneer je nu klikt op het pijltje bovenaan de kolom, kun je filteren op de inhoud van die kolom. Verwijder alle vinkjes, behalve bij de optie Lege cellen. Wanneer je nu op OK klikt, worden alleen de lege cellen getoond, Die kun je nu eenvoudig in één klap allemaal selecteren en verwijderen. Wanneer je nu weer klikt op Filter wordt het filter verwijderd en zul je zien dat alle lege rijen verwijderd zijn.

©PXimport

Tip 09: Gekoppelde cellen

Deze laatste tip is fantastisch wanneer je een Excel-sheet hebt met daarin heel veel gegevens, maar je af en toe ook gewoon alleen een samenvatting daarvan wilt zien. Als dit het geval is, kun je een extra werkblad aanmaken waarin je deze samenvattingen toont. Je weet ongetwijfeld dat je, bijvoorbeeld, de som van een aantal cellen kunt weergeven in een andere cel. Het is echter helemaal niet verplicht dat die cel in hetzelfde werkblad moet staan als de rest van de gegevens. Dit betekent dus dat je de inhoud van een cel ook kunt tonen in een cel binnen een ander werkblad. Stel dat we een Excel-document hebben met daarin inkomsten en uitgaven, waarbij elke maand een apart werkblad heeft en je wilt af en toe ook snel inzicht in wat de totale inkomsten en uitgaven van het jaar tot nu toe zijn. In dat geval maak je een extra werkblad en klik je op de cel waarin je het totaal wilt weergeven. Vervolgens klik je in de formulebalk op de knop Functie invoegen en daarna op Som. Klik nu op het eerste werkblad en de waarde die je wilt meenemen in je som. Houd de Shift-toets ingedrukt, en klik op het tweede werkblad enzovoort. Laat de Shift-toets pas los als je alle gewenste tabbladen hebt gehad. Wanneer je nu op de Enter-toets drukt, zullen alle waarden worden opgeteld in het eerste werkblad. Dit kun je uiteraard ook met andere functies zo doen.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een superdeluxe koelkast met een ijsblokjesmaker? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Samsung RS6HA8891SL

Deze chique Amerikaanse koelkast is van alle gemakken voorzien. Zo springt het forse aanraakscherm op de rechterdeur direct in het oog. Dat fungeert als een soort 'familiehub' binnen het huishouden. Zo bestel je bijvoorbeeld boodschappen, beheer je de gezinsagenda, voer je handsfree telefoongesprekken en bedien je muziek via het scherm. Sta je in de supermarkt en weet je niet of je een vers kuipje boter of nieuwe fles cola nodig hebt? Dankzij de geïntegreerde camera bekijk je altijd en overal de inhoud van je koelkast. Dat werkt via een app op je smartphone.

Het koelgedeelte aan de rechterkant heeft een inhoud van 389 liter, terwijl je links ook nog flink wat voedingswaren kunt invriezen. Het vriescompartiment is goed voor een inhoud van 225 liter. Fijn is dat de Samsung RS6HA8891SL geen ijs ontwikkelt, want dit model ondersteunt No Frost. Gebruik het bedieningspaneel aan de rechterzijde om koud water en ijsblokjes te tappen. Mooi meegenomen is het geringe geluidsniveau van 36 decibel, waardoor je hem dicht bij de woonkamer of eettafel kunt neerzetten. Deze koelkast is in een zilverkleurige en zwarte behuizing te koop.

LG GSLC41PYPE

Met een totale inhoud van 641 liter kun je heel wat eten en drinken in de LG GSLC41PYPE kwijt. De koel- en vriesruimte hebben een inhoud van respectievelijk 420 en 221 liter. Dankzij meerdere lades, planken en deurvakken berg je alle voedingswaren overzichtelijk op. Vul de geïntegreerde tank met 4,3 liter water en tap aan de voorzijde ijsklontjes of ijswater. Het is dus niet nodig om dit apparaat aan de waterleiding te koppelen.

Het betreft een Amerikaans model met twee deuren. Houd dan ook rekening met een ruime omvang van 91,3 × 179 × 73,5 centimeter. Zowel het vries- als koelgedeelte hebben ledverlichting, waardoor je alle producten ziet liggen. Zoals je van deze luxe koelkast mag verwachten, is er geen sprake van ijsvorming. De GSLC41PYPE ondersteunt namelijk No Frost. Tot slot is de stille werking van 36 decibel een pluspunt. Geïnteresseerden kiezen tussen een zilverkleurige en zwarte uitvoering.

ETNA AKV578IZWA

Voor een Amerikaanse koelkast valt de prijs van dit exemplaar van ETNA erg mee. Kies tussen een zwarte en zilverkleurige behuizing. Ruim twintig consumenten beoordelen het apparaat met een gemiddelde score van een 9,3. Zij waarderen onder meer de ijs- en waterdispenser aan de voorzijde. Dankzij de geïntegreerde watertank van 4,5 liter is er geen aansluiting op de waterleiding vereist. Andere benoemde voordelen zijn de fraaie verlichting, prettige indeling, grote handgreep en mooie vormgeving. Bovendien is ontdooien dankzij No Frost nooit nodig.

Zodra je de rechterdeur open doet, heb je toegang tot een koelgedeelte van 334 liter. Gebruik twee lades, vier legplanken en drie deurvakken om producten koel te bewaren. Daarnaast levert ETNA een handig rek met plek voor vijf flessen mee. De vriezer heeft een respectabele inhoud van 165 liter. Met behulp van vier planken en twee lades verdeel je de ingevroren etenswaren netjes in deze ruimte. De voorkant heeft boven de waterdispenser een bescheiden bedieningspaneel. Daarmee stel je voor beide compartimenten de gewenste temperatuur in. Verder activeer je desgewenst het deuralarm en de ecomodus.

Lees ook: 🧊 Houd je eten langer vers: zo deel je je koelkast optimaal in

Hisense RS818N4TIC

Voor een Amerikaans model vallen de energiekosten van de Hisense RS818N4TIC mee. Ga op jaarbasis uit van een stroomverbruik van zo'n 221 kilowattuur. Een ander pluspunt is het lage geluidsniveau van 36 decibel. Deze koelkast leent zich met een riante totaalinhoud van 632 liter perfect voor een ruim gezin. Er is 417 liter toegewezen aan het koelgedeelte, terwijl de resterende 215 liter aan de vrieskast is toebedeeld. Wees trouwens niet bang voor ijsvorming, want dit apparaat ondersteunt de techniek No Frost.

Je koppelt deze slimme koelkast eventueel aan wifi. Vraag vervolgens op elke plek de apparaatstatus op. Zo kun je met een app op je smartphone de temperatuur reguleren. Zodra je de deur van het koel- of vriesgedeelte open doet, gaat er een felle ledlamp branden. Hierdoor zie je niets over het hoofd. Hisense levert een rek voor vijf flessen mee, zodat je frisdrank en wijn efficiënt kunt opbergen. Tot slot is de gecombineerde ijs- en waterdispenser aan de voorzijde een pluspunt. Hiervoor is er een watertank van 4,5 liter ingebouwd. Deze koelkast is verkrijgbaar in een zilverkleurige en zwarte behuizing. Lees hier enkele reviews van andere consumenten.

LG GSXE90EVDD

De onlangs verschenen LG GSXE90EVDD heeft een deur-in-deur-functie. Open het glazen deurtje en pak heel snel de producten die je het vaakst gebruikt, zoals melk, kwark of yoghurt. Voor toegang tot het volledige koelvak van 407 liter kun je uiteraard ook de reguliere deur gebruiken. Aan gebruiksgemak is er bepaald geen gebrek, want de linkerkant heeft een dispenser. Kies hiermee tussen ijsblokjes, ijswater en water. Door een aansluiting op de waterleiding hoef je niet steeds een watertank handmatig te vullen. De vriezer heeft een capaciteit van 192 liter en ondersteunt No Frost. Beide compartimenten bevatten ledverlichting.

Veel Amerikaanse koelkasten hebben een behoorlijk energieverbruik, maar dat is bij dit model te overzien. De GSXE90EVDD vereist ongeveer 276 kilowattuur stroom per jaar. Met een opgegeven geluidsniveau van slechts 35 decibel is deze koelkast zéér stil. Nuttig voor wie het apparaat vlak bij de woonkamer of keukentafel positioneert. Dankzij een koppeling met het draadloze thuisnetwerk volg je de apparaatstatus in een smartphone-app. Is er onverhoopt een storing, dan kun je hiermee wellicht het probleem oplossen.

Waarom is er zo veel aandacht voor DeepSeek? Ontdek in dit artikel wat deze AI-chatbot zo bijzonder maakt en waar je op moet letten.

Eind januari was er opeens sprake van opschudding in de techwereld, maar ook daarbuiten. DeepSeek werd gelanceerd en leidde tot bijna 1 biljoen (1000 miljard) dollar daling van de waarde van grote techbedrijven op de aandelenmarkt. Het tot dan toe kleine Chinese DeepSeek kwam namelijk met taalmodel R1 op de markt.

Deze nieuwe versie van hun AI-chatbot vertoonde prestaties die vergelijkbaar waren met onder meer ChatGPT, wat tot dan toe zon beetje de gouden standaard was. Het grote voordeel van DeepSeek? Het model gebruikt een fractie van de rekenkracht van concurrenten voor vergelijkbare resultaten en kost daardoor stukken minder.

©hadrian - ifeelstock

Minder rekenkracht en dus lagere kosten

Het grote probleem van AI is het enorme energieverbruik. Daarom kost het bakken met geld en zijn er vragen over de herkomst en duurzaamheid van de stroom. Zowel het trainen als het gebruik van AI vergt veel energie. Voor de training van ChatGPT 4 was bijvoorbeeld 50 gigawattuur nodig, oftewel 50 miljoen kilowattuur.

In Nederland ligt de stroomprijs boven de 30 cent per kilowattuur, waardoor de kosten hier zouden neerkomen op ruim 15 miljoen euro. In de VS liggen de prijzen gelukkig een stukje lager, maar de kosten zijn alsnog fors. En dat is nog los van de enorme investeringen in chips en apparatuur die nodig zijn.

Het mysterie van DeepSeek

China heeft geen toegang tot de meest geavanceerde chips ter wereld, mede omdat de VS er alles aan doet om dat te voorkomen. Ook internationale spelers, zoals het Nederlandse techbedrijf ASML, ervaren de gevolgen van deze beperkingen. Ondanks het gebrek aan de nieuwste chiptechnologie is DeepSeek er toch in geslaagd een competitief taalmodel te ontwikkelen, dat vooral uitblinkt in efficiëntie. Ter vergelijking: de ontwikkelings- en trainingskosten van DeepSeek bedragen slechts zo'n 3 procent van die van ChatGPT.

©MclittleStock

Is zo veel rekenkracht wel nodig?

Niet alleen de bedrijven die taalmodellen ontwikkelen, maar ook de chipindustrie heeft enorme verliezen geleden – met name de aandelen van Nvidia kelderden sterk. DeepSeek laat zien dat voor AI niet per se zo veel rekenkracht nodig is. Terwijl in de VS miljarden worden geïnvesteerd in enorme datacenters voor het trainen en draaien van AI, lijkt deze massale investeringsinspanning soms overbodig. DeepSeek bewijst dat efficiënter werken mogelijk is zonder de allerkrachtigste hardware.

De unieke werkwijze van DeepSeek

DeepSeek onderscheidt zich dus vooral doordat de ontwikkelingskosten slechts een fractie bedragen van die van ChatGPT en het uitvoeren van een gebruikersopdracht veel minder rekenkracht vergt. Dat komt doordat het systeem niet telkens het volledige model activeert.

In plaats daarvan maakt DeepSeek gebruik van een techniek die het bedrijf 'Mixture-of-Experts' noemt: het model is opgedeeld in gespecialiseerde onderdelen, en voor elke vraag worden alleen de relevante segmenten ingeschakeld. Stel dat iemand een vraag stelt over middeleeuwse kastelen, dan activeert het systeem uitsluitend het deel dat over historische kennis beschikt. Daardoor is er aanzienlijk minder rekenkracht nodig.

De prestaties van DeepSeek

Volgens diverse experts levert DeepSeek uitstekende resultaten. Het model scoort op nauwkeurigheid en komt minstens even goed weg als de grote concurrenten. Op het gebied van feitelijke presentatie, logisch redeneren en coderen presteert DeepSeek zelfs vaak beter. Wel merken sommige gebruikers dat er nog ruimte is voor verbetering qua gebruiksvriendelijkheid en de nuance in het genereren van teksten.

©WEI ZHENG

Speelt DeepSeek vals?

OpenAI heeft DeepSeek ervan beschuldigd dat zij met hun model voortborduren op het werk van ChatGPT, in plaats van iets geheel nieuws te bieden. Dat zou gedeeltelijk de lage ontwikkelingskosten kunnen verklaren. Tot op heden is er echter geen concreet bewijs gepresenteerd ter ondersteuning van deze beschuldigingen.

Daarnaast zijn er de nodige privacy-issues. Een belangrijk punt van zorg is dat de servers van DeepSeek zich in China bevinden, wat betekent dat gebruikersgegevens daar worden opgeslagen. Andere taalmodellen maken vaak gebruik van servers in de VS. Beide opties roepen uiteraard privacyvragen op, zeker gezien de huidige politieke context. Ongeacht het model is het voor gebruikers belangrijk om zich bewust te zijn van de mogelijke risico’s rondom de verwerking en opslag van hun data.

Voordelen voor de consument

Voor gebruikers van taalmodellen betekent de komst van DeepSeek in principe alleen maar positief nieuws. Zelfs als je ervoor kiest om andere modellen te blijven gebruiken, zorgt de nieuwe concurrentie voor meer innovatie en lagere prijzen. Grote aanbieders zoals OpenAI hebben hun tarieven al verlaagd, wat aantoont dat AI niet onvermijdelijk duur hoeft te zijn.