Vrijwel iedereen gebruikt Excel weleens, al zullen de meeste mensen lang niet alle geavanceerde rekenfuncties gebruiken die het programma heeft. Naast rekenen kan het programma ook anderen dingen, die bovendien heel eenvoudig te realiseren zijn. We zetten een paar van dit soort handigheidjes voor je op een rij.

Tip 01: Filter

We hoeven je waarschijnlijk niet te vertellen dat je de inhoud van rijen en kolommen in Excel kunt sorteren. Naast sortering is er echter nog een superhandige methode voor het vinden van bepaalde gegevens, namelijk filtering. Met behulp van filtering kun je Excel vertellen dat het cellen met een bepaalde inhoud moet verbergen, of juist alleen die inhoud moet tonen. Op die manier kun je heel eenvoudig vinden wat je zoekt. Neem bijvoorbeeld deze Excel sheet, met daarin een reeks gedichten en de bundel waarin ze zijn opgenomen. Stel dat we nu alleen alle gedichten willen zien die zijn opgenomen in een bepaalde bundel. In dat geval selecteren we de rij met daarin de titels van de bundels en klikken we vervolgens op de knop Filter, in het tabblad Gegevens in het lint bovenin. Bovenaan de geselecteerde kolom verschijnt nu een uitklapmenu. Wanneer je hierop klikt, kun je precies aangeven welke informatie je getoond of juist verborgen wil hebben. Zo kun je dus heel eenvoudig aangeven dat je alleen de inhoud van een bepaalde titel wilt zien, en word je niet afgeleid door alle andere informatie die je niet nodig hebt.

©PXimport

Tip 02: Specifieke opmaak

Een andere fantastische manier om gegevens te isoleren in Excel, is met behulp van voorwaardelijke opmaak. Dat is eigenlijk precies zoals een filter, maar in plaats van de inhoud van cellen te verbergen, kun je ze van een bepaalde opmaak voorzien, afhankelijk van de inhoud van die betreffende cel. Je doet dit door te klikken op het tabblad Start en vervolgens op Voorwaardelijke opmaak in het vak Stijlen. Klik vervolgens op Markeringsregels voor cellen. Je kunt nu precies aangeven aan welke voorwaarden een cel moet voldoen om een bepaalde opmaak mee te krijgen. Stel dat je wilt zien welke dubbele waarden er zijn in het werkblad. In dat geval kies je voor Dubbele Waarden en geef je vervolgens aan wat voor opmaak er moet worden toegekend aan de dubbele waarden. Zodra je op OK klikt zullen de cellen die aan je specificaties voldoen worden opgezocht en worden voorzien van de opmaak die je hebt gespecificeerd. Dit is een hele snelle manier om te filteren, zonder dat de gegevens daadwerkelijk uit beeld verdwijnen.

©PXimport

Tip 03: Dubbele waarden

Je kunt dubbele waarden ook heel eenvoudig laten verwijderen door Excel. Je doet dit door het cellenbereik te selecteren met daarin de inhoud die je wilt controleren op dubbele waarden, en vervolgens te klikken op het tabblad Gegevens in het lint en daarna op Dubbele waarden verwijderen. In het venster dat verschijnt kun je ervoor kiezen om bepaalde kolommen uit te sluiten. Wat belangrijk is om te begrijpen, is dat, wanneer je een hele tabel selecteert, Excel een waarde pas als dubbel bestempelt wanneer de gehele rij identiek is. Ter illustratie: als je een tabel hebt met daarin twintig soorten auto’s, en in één kolom staat de kleur, dan is het feit dat rood twee keer voorkomt geen dubbele waarde. Alleen als er twee keer een auto in staat met in de kolom Merk de waarde Volvo én in de kolom Bouwjaar 2018 én in de kolom Kleur de waarde Rood, dan ziet Excel dit als een dubbele waarde en worden deze verwijderd. Wil je dat alleen de kleur rood ook al als een dubbele waarde wordt gezien, zorg dan dat alleen de kolom rood is geselecteerd in het venster wanneer je klikt op Dubbele waarden verwijderen. Wanneer er een dubbele waarde wordt aangetroffen, zal de hele rij waarin deze staat worden verwijderd.

©PXimport

Tip 04: Kleurvariaties

Je hebt ze waarschijnlijk wel eens voorbij zien komen, van die tabellen die prachtig zijn opgemaakt, met de koprij voorzien van een opvallende kleur, en vervolgens de rijen daaronder om en om van een andere kleur, zodat je de inhoud van de rijen eenvoudig uit elkaar kunt halen. Wellicht heb je ook wel eens geprobeerd om zo’n tabel na te maken, en heb je alle rijen één voor één een andere kleur gegeven, om vervolgens te ontdekken dat dit helemaal de soep in draait wanneer je de inhoud gaat knippen en plakken, rijen toevoegt, verwijdert, enzovoort. Frustrerend, maar bovendien onnodig, want Excel heeft een ingebouwde functie die dit voor je kan doen. Het enige dat je hoeft te doen is de hele inhoud van het tabel (het cellenbereik) te selecteren, en vervolgens te klikken op de knop Opmaken als tabel, in het vak Stijlen in het tabblad Start. Je ziet nu een reeks stijlen die je kunt toepassen aan je tabel. Door je muis over de stijlen te bewegen, zie je direct hoe het er uit komt te zien. En het beste van alles: wanneer je een rij verwijdert, heeft dit geen invloed op de opmaak, de kleuren van de rijen blijven netjes om en om.

©PXimport

Tip 05: Uitklapmenu’s

Wanneer je met meerdere mensen aan een Excel-document werkt, kan het behoorlijk vervelend zijn als zij bepaalde dingen nét iets anders noteren dan jij. Dit kun je voorkomen door uitklapmenu’s te maken, oftewel, ervoor zorgen dat mensen zelf niets meer typen, maar alleen kunnen kiezen uit een uitklapmenu. Dat klinkt heel ingewikkeld om te realiseren, maar is verbazend eenvoudig. Maak een extra werkblad aan en typ in dat werkblad in bijvoorbeeld cel A1 tot en met A5, vijf waarden die je in je uitklapmenu zou willen hebben, bijvoorbeeld: Slecht, Matig, Neutraal, Goed, Heel goed. Ga nu terug naar je eerste werkblad, en klik op de cel (of selecteer de cellen) waarin je het uitklapmenu met deze waarden zou willen opnemen. Klik op Gegevensvalidatie in het tabblad Gegevens en daarna nogmaals op Gegevensvalidatie. In het venster dat verschijnt zie je in het tabblad Instellingen het kopje Toestaan. Klik op dit uitklapmenu en klik vervolgens op Lijst. Klik nu in het veld Bron en klik vervolgens op de cellen waarvan je de inhoud wilt opnemen in je uitklapmenu (de inhoud van cel A1 t/m A5 op het andere werkblad). Wanneer je nu op OK klikt, wordt de uitklaplijst gemaakt in de geselecteerde cel(len).

©PXimport

Tip 06: Contextgevoelig

Contextgevoelige uitklapmenu’s zijn menu’s waarvan de inhoud verandert aan de hand van wat er in een ander uitklapmenu is geselecteerd. Stel dat je een Excel-sheet maakt waarin mensen moeten beantwoorden of ze liever reizen per fiets of per auto, en dat je vervolgens wilt weten welk merk ze bezitten. Maak een nieuw document aan in Excel en maak direct een nieuw werkblad aan. In dit werkblad zet je in cel A1 het woord vervoersmiddelen en daaronder de opties (A2 fiets, A3 auto), in cel B1 zet je het woord auto en daaronder de merken (bijv. B2 Honda, B3, Suzuki, B4 Kia) en in cel C1 zet je het woord fietsen en daaronder de merken fiets (bijv. C2 Batavus, C3 Gazelle, C4 Giant. Selecteer alle cellen en klik in het tabblad Formules op Maken o.b.v. selectie en vink alleen Bovenste rij aan. Ga vervolgens terug naar je eerste werkblad en klik in cel A1 (hier plaatsen we het eerste uitklapmenu). Klik op Gegevensvalidatie in het tabblad Gegevens en kies voor Lijst en vul bij Bron in: =Vervoersmiddel. Vervolgens klik je op cel B1 en daarna wederom op Gegevensvalidatie. Ditmaal geef je echter het volgende in bij Bron: =indirect(A1). Hiermee geef je aan dat de inhoud van uitklapmenu B1 afhankelijk is van de keuze die gemaakt wordt in uitklapmenu A1. Je kunt hierin zo ver gaan als je wilt.

©PXimport

Tip 07: Selectievakjes

Naast uitklapmenu’s zijn selectievakjes ook handige elementen om toe te voegen in een Excel-document. Waar je uitklapmenu’s kunt gebruiken om mensen te laten kiezen tussen bepaalde vaste waarden, kun je selectievakjes gebruiken om mensen bepaalde zaken aan te laten vinken. Stel bijvoorbeeld dat je een formulier maakt en wilt weten op welke dagen je iemand eventueel mag bellen. Het antwoord kan meer dan één dag zijn, in welk geval een uitklapmenu geen optie is, maar selectievakjes wel. Voordat je een selectievakje kunt toevoegen, moet je eerst de ontwikkelmodus inschakelen. Klik op Start / Opties en vervolgens op Lint aanpassen. Plaats nu in het rechterdeelvenster een vinkje bij Ontwikkelaars. In het lint komt er nu een optie Ontwikkelaars bij. Klik hierop en vervolgens op Invoegen / Selectievakje. Er wordt nu een selectievakje ingevoegd (dat je zo vaak kunt kopiëren als je wilt). Schakel de Ontwerpmodus uit om het vakje ook daadwerkelijk te kunnen gebruiken.

©PXimport

Tip 08: Blanco rijen wissen

Wanneer je veel met rijen schuift in een werkblad, kunnen er lege rijen ontstaan. Die kun je eenvoudig handmatig verwijderen als het er een paar zijn, maar als het er tientallen zijn, dan wordt dat natuurlijk een nachtmerrie om handmatig te verwijderen. Gelukkig kan Excel het ook volledig automatisch met behulp van een functie die we beschreven hebben in de allereerste tip: Filter. Het enige dat je hiervoor hoeft te doen is een kolom selecteren in je werkblad en vervolgens klikken op Filter. Wanneer je nu klikt op het pijltje bovenaan de kolom, kun je filteren op de inhoud van die kolom. Verwijder alle vinkjes, behalve bij de optie Lege cellen. Wanneer je nu op OK klikt, worden alleen de lege cellen getoond, Die kun je nu eenvoudig in één klap allemaal selecteren en verwijderen. Wanneer je nu weer klikt op Filter wordt het filter verwijderd en zul je zien dat alle lege rijen verwijderd zijn.

©PXimport

Tip 09: Gekoppelde cellen

Deze laatste tip is fantastisch wanneer je een Excel-sheet hebt met daarin heel veel gegevens, maar je af en toe ook gewoon alleen een samenvatting daarvan wilt zien. Als dit het geval is, kun je een extra werkblad aanmaken waarin je deze samenvattingen toont. Je weet ongetwijfeld dat je, bijvoorbeeld, de som van een aantal cellen kunt weergeven in een andere cel. Het is echter helemaal niet verplicht dat die cel in hetzelfde werkblad moet staan als de rest van de gegevens. Dit betekent dus dat je de inhoud van een cel ook kunt tonen in een cel binnen een ander werkblad. Stel dat we een Excel-document hebben met daarin inkomsten en uitgaven, waarbij elke maand een apart werkblad heeft en je wilt af en toe ook snel inzicht in wat de totale inkomsten en uitgaven van het jaar tot nu toe zijn. In dat geval maak je een extra werkblad en klik je op de cel waarin je het totaal wilt weergeven. Vervolgens klik je in de formulebalk op de knop Functie invoegen en daarna op Som. Klik nu op het eerste werkblad en de waarde die je wilt meenemen in je som. Houd de Shift-toets ingedrukt, en klik op het tweede werkblad enzovoort. Laat de Shift-toets pas los als je alle gewenste tabbladen hebt gehad. Wanneer je nu op de Enter-toets drukt, zullen alle waarden worden opgeteld in het eerste werkblad. Dit kun je uiteraard ook met andere functies zo doen.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.