Alles over opslag: hoe bewaar jij je data?

Tip 01: Online of offline?

We beginnen direct maar even met de belangrijkste vraag: wil je je gegevens online opslaan, of wil je ze fysiek bij je in de buurt hebben? Als je het niet eng vindt om je gegevens online op te slaan (en eerlijkheidshalve zitten daar veel minder risico’s aan verbonden dan vaak wordt gedacht), dan zou je kunnen overwegen om helemaal geen mediadrager aan te schaffen, maar online opslagcapaciteit, oftewel het zogenaamde opslaan in de cloud. De cloud is simpelweg een server die ergens ter wereld staat en die beheerd wordt door het bedrijf dat de clouddienst aanbiedt. Jij kunt daar je gegevens tegen betaling stallen, en zij zorgen ervoor dat je gegevens beschikbaar én veilig zijn. Het voordeel? Je hoeft je geen zorgen te maken om diefstal van of schade aan je schijf en je gegevens zijn altijd en overal beschikbaar zolang … en dat is het nadeel: je internet hebt. Zonder internettoegang kun je niet bij je bestanden. Nu zal dat zelden voorkomen, maar het kán natuurlijk wel gebeuren en dan is onbereikbaar ook écht onbereikbaar. Een ander nadeel zijn de terugkerende kosten (al zijn die met twee euro per maand voor 100 GB (bij bijvoorbeeld Google Drive) gering, en de snelheid van gegevensoverdracht die beperkt wordt door je eigen internetsnelheid.

Tip 02: Intern of extern

De tweede vraag die je jezelf kunt stellen, is of je liever je gegevens op een interne of een externe schijf wilt opslaan. De voordelen van een interne schijf zijn dat je je niet druk hoeft te maken om kabels en voeding en er dus letterlijk geen omkijken naar hebt. Dat gezegd hebbende, betekent een interne schijf wel dat je data opgesloten zit in je computer zelf. Wanneer je systeem is gecrasht of er iets anders aan de hand is waardoor je computer niet wil starten, dan kun je dus niet bij je gegevens. Je zult dan je pc open moeten schroeven, je schijf moeten verwijderen en deze in een externe behuizing óf in een andere pc moeten plaatsen om bij je gegevens te kunnen. Als je je daar zorgen om maakt, is een externe schijf misschien handiger, ook omdat je die schijf gewoon met je mee kunt nemen. Kortom, je gegevens worden er een stuk draagbaarder door. Een nadeel is natuurlijk wel dat een externe schijf kwetsbaarder is, omdat je er tegenaan kunt stoten of hem kunt laten vallen. Ga je voor extern, zorg dan dat je deze op een veilige en stabiele plaatst neerlegt/zet.

Tip 03: Netwerk?

Een andere mogelijkheid, al heeft die niet direct te maken met de drager zelf maar meer met de manier van benaderen, is de externe harde schijf aan een nas (Network Attached Storage) koppelen. Een nas is een apparaat dat ervoor zorgt dat de schijven die in die nas zijn ingebouwd, beschikbaar zijn via je thuisnetwerk, en, afhankelijk van je wensen, ook via internet. Daarmee heb je dan ook de voordelen van het werken in een cloud, terwijl je ondertussen je gegevens wel in eigen beheer houdt. Het nadeel is dat een nas wel een stuk prijziger is dan een losse externe schijf (voor een basis-nas van Synology betaal je bijvoorbeeld 330 euro en dan heb je nog geen schijven). Je krijgt er echter wel veel voor terug. Is dat je te duur, dan kun je ook altijd nog kijken naar een externe schijf met netwerkfunctionaliteit, zoals de WD My Passport Wireless Pro.

Tip 04: Veiligheid

Veiligheid is natuurlijk ook een belangrijk aspect. Een externe schijf wordt natuurlijk makkelijker gestolen dan een interne schijf, en een usb-stick al helemaal. Nu is dat uiteraard niet van belang als je deze apparaten alleen maar gebruikt op je zolderkamer, maar neem je de externe schijf, usb-stick of sd-kaart mee naar buiten, dan is dat wel iets om rekening mee te houden. Bij veiligheid kun je echter ook denken aan hackers en dát kan je ook treffen op je zolderkamer. Stel dat je gehackt wordt of er wordt ransomware op je pc losgelaten, dan kun je zomaar al je gegevens kwijt zijn. Wat dat laatste betreft is de remedie overal hetzelfde: zorg voor goede antivirussoftware. Wil je je gegevens ook buitenshuis kunnen benaderen, maar ben je bang dat je apparatuur gestolen wordt, dan is een cloudoplossing of de eerdergenoemde nas een uitkomst. Ben je juist bang voor hackers en vrees je dat zelfs antivirussoftware niet goed genoeg is, dan kun je overwegen om je gegevens op een cd, dvd of blu-ray te branden. Doe je dit op een schijf die niet herschrijfbaar is, dan is er geen hacker die je gegevens ooit kan verwoesten. Berg dat schijfje dan natuurlijk wel veilig op.

Tip 05: Duurzaamheid

Wanneer je je gegevens opslaat, wil je natuurlijk wel dat je deze over pakweg een jaar nog kunt benaderen. Wat dit betreft kunnen we je geruststellen, de kwaliteit van gegevensdragers is in de afgelopen decennia zo sterk verbeterd dat je je geen zorgen hoeft te maken over de levensduur van het apparaat. Gegevens op een cd of dvd bijvoorbeeld kunnen doorgaans meer dan honderd jaar bewaard worden, iets waar jij dit leven dus geen probleem mee gaat hebben. Wat uiteraard wél een punt is, is de veerkracht van het opslagmedium. Laat je een cd, dvd of blu-ray vallen, dan is er niets aan de hand, maar komt er een flinke kras op, dan kunnen de gegevens onleesbaar raken. Een harde schijf zal van nature niet snel beschadigd raken, maar krijgt deze een flinke opdonder (dit geldt zowel voor een interne als externe harde schijf), dan kunnen ook dan je gegevens onleesbaar raken. Het meest duurzaam op dit gebied is een usb-stick, ssd-schijf of sd-kaartje. Een usb-stick en sd-kaart kun je in principe de kamer doorslingeren zonder dat er iets aan de hand is (op eigen risico, dat wel). Met een ssd-schijf raden we niet aan, maar dat komt vooral omdat de behuizing en de elektronische componenten dat niet overleven. Het meest duurzaam is op dit moment opslag in de cloud, simpelweg omdat de cloudprovider zorgdraagt voor vervanging van de hardware als dat nodig is.

Tip 06: Draagbaarheid

Ben je op zoek naar een draagbare oplossing, iets wat je altijd mee kunt nemen, dan valt een interne harde schijf uiteraard direct af. Een externe harde schijf zal daarentegen al snel boven aan je lijstje staan. We raden je wel aan om een zogenaamde rugged versie te kopen, oftewel eentje die is ingebouwd in een behuizing die tegen een stootje, water, zand enzovoort kan, omdat je nooit weet waar je in terechtkomt. In theorie zou een sd-kaart hier, vanwege z’n compactheid, ook geschikt zijn, maar de opslagcapaciteit van deze kaartjes is beperkt. Bovendien heeft niet iedere computer een ingebouwd slot voor sd-kaarten, hetgeen betekent dat je dus altijd een kaartlezer bij je zou moeten hebben. Verreweg de meest gebruikelijke oplossing voor draagbare opslag is een usb-stick. De opslagcapaciteit van deze sticks is door de jaren heen enorm gegroeid. Voor een stick van 256 GB betaal je zo’n 100 euro, en ze zijn zo compact dat ze in je broekzak of aan je sleutelhanger kunnen. Daarbij hebben steeds meer usb-sticks de mogelijkheid tot gegevensbescherming. Heb je meer opslag nodig, dan is een ssd-schijf je beste optie, maar weet wel dat dit nog betrekkelijk duur is: voor 1 TB betaal je al snel 250 euro.

Tip 07: Vast of vluchtig?

Een belangrijke afweging is of de gegevens die je wilt opslaan, permanent of tijdelijk zijn. Zit je in een situatie waarin je regelmatig gigabytes aan informatie te verwerken krijgt, maar je die informatie niet (lang) te bewaren hoeft, dan is een harde schijf of ssd een ideale oplossing. Een cloudoplossing raden voor deze situatie niet aan, omdat je dan constant al die gegevens moet downloaden en uploaden, en dat kan, afhankelijk van je internetverbinding, je werktempo behoorlijk vertragen. Heb je echter gegevens die veel ruimte in beslag nemen en (voor eeuwig) wilt bewaren, maar die je niet voortdurend nodig hebt, dan raden we je blu-ray aan. Denk bijvoorbeeld aan al je foto’s en filmpjes. Gevoelsmatig wil je die altijd paraat hebben, maar als je eerlijk bent, weet je dat ze een grote chaos vormen op je pc en smartphone en je er vrijwel nooit meer naar kijkt. Je kunt dan wel grotere harde schijven blijven kopen, omdat je schijf vol zit met foto’s en filmpjes, maar handiger (en goedkoper) is het om een blu-ray-brander te kopen, en elk jaar alle foto’s en filmpjes van dat jaar op een schijfje te zetten en op te bergen in de kast. Zo hoef je ten eerste niet te vrezen dat je die waardevolle herinneringen kwijtraakt door ransomware én ze zijn ook nog eens op jaar gecategoriseerd.

Tip 08: Capaciteit

Dit onderwerp hebben we al heel even aangestipt bij tip 6: welke mediadrager je nodig hebt, hangt sterk af van de opslagcapaciteit die je nodig hebt. Gaat het om gegevens die je voornamelijk op je eigen pc nodig hebt, en heb je aan 500 GB genoeg, dan raden we je absoluut een ssd-schijf aan. Deze zijn snel en betrouwbaar, maar vergeleken met de traditionele harde schijf beperkt in opslagcapaciteit en ook veel duurder. Heb je terabytes nodig, dan is een harde schijf de enige oplossing. Gaat het echt maar om enkele gigabytes én vind je het belangrijk om die gegevens altijd bij je te dragen, ga dan voor een usb-stick, mét de kanttekening dat snelheid niet de belangrijkste overweging voor je is.

Tip 09: Snelheid

Wellicht ben je van mening dat snelheid niet het allerbelangrijkste criterium is bij aankoop van een mediadrager. Die mening zul je waarschijnlijk bijstellen wanneer je probeert om een bestand van 20 gigabyte over te zetten naar, bijvoorbeeld, je pc. Snelheid is belangrijk voor het kopiëren van gegevens, maar vooral ook wanneer je de gegevens rechtstreeks uitleest vanaf de mediadrager, zoals bij videobewerking. Voor dit soort oplossingen is een usb-stick bijvoorbeeld totaal ongeschikt. De SanDisk Cruzer Ultra Flair 64 GB usb-stick, bijvoorbeeld (prima merk), heeft een maximale leessnelheid van 150 MB per seconde en een maximale schijfsnelheid van 60 MB per seconde.

Ter vergelijking: een Samsung 860 EVO 500GB ssd-schijf haalt ter vergelijking een maximale lees-/schrijfsnelheid van zo’n 550 MB per seconde. De lees-/schrijfsnelheid van een harde schijf ligt doorgaans aanzienlijk lager dan die van ssd, al verschilt dat sterk per merk en type schijf. Sd-kaartjes zijn eigenlijk geen optie voor snelle gegevensoverdracht, zelfs de Sandisk SDXC Extreme Pro heeft slechts een leessnelheid van 95 MB per seconde.

Tip 10: Compatibiliteit

Tot slot een punt dat nog weleens over het hoofd wordt gezien: de compatibiliteit van mediadragers. Wanneer je je gegevens op een blu-ray brandt, en de computer waarop je ze wilt uitlezen geen blu-ray-speler heeft, houdt het snel op (tenzij je een externe speler aanschaft). Hetzelfde geldt voor een sd-kaartje, zoals we al eerder aangaven (sd-kaartjes blijken toch echt vooral geschikt voor het overdragen van bestanden uit een camera of smartphone naar de pc). De meest veilige keuze die je kunt maken, is een apparaat dat gebruikmaakt van usb, zoals een usb-stick of externe ssd-schijf of harde schijf. Al blijft het belangrijk om goed te kijken naar de specificaties. Koop je bijvoorbeeld een razendsnelle usb3.1-schijf, maar blijkt dat je op je computer slechts een usb 1.0-poort hebt zitten, dan kun je de capaciteiten van je razendsnelle schijf totaal niet gebruiken. Sinds de komst van usb-c is daar nog een complexiteit bijgekomen. Niet alleen heeft usb-c een andere stekker dan je gewend bent, het heeft ook nog eens andere mogelijkheden, zoals het doorgeven van (veel) stroom. Dit betekent niet alleen dat je soms bepaalde apparaten niet kunt aansluiten, maar ook dat je een poort volledig kunt doorbranden (al geldt dit vooral bij het gebruik van goedkope (verloop)kabels zonder beveiliging, gekocht via Chinese discounters). Het is dus belangrijk dat je goed nadenkt over de apparaten waarop je je mediadragers wilt gaan gebruiken, en wat de specificaties daarvan zijn.

Kooptips