Nog niet eens zo heel lang geleden was Kodi het beste jongetje uit de klas als het ging om mediasoftware voor het beheren en afspelen van video en muziek. De concurrentie heeft echter niet stilgezeten en steeds meer mensen lopen over van Kodi naar Plex. Maar wat is Plex eigenlijk en hoe werkt het?

Tip 01: Kodi versus Plex

Dit artikel is niet bedoeld om Kodi af te kraken. Kodi is een fantastisch programma waarmee ontzettend veel mogelijk is. Alleen is de gebruikersinterface lang niet altijd even prettig en het programma lijkt dan ook veelal gericht op mensen die niet bang zijn om flink in een programma te duiken. Plex heeft een veel fraaiere en gebruiksvriendelijker interface én is beschikbaar voor vrijwel alle platformen. Daar kleven ook nadelen aan: met Plex kun je iets minder en voor de handigste functies (bijvoorbeeld het delen van video’s met andere apparaten) moet je betalen. Maar de basis van het programma is gratis.

©PXimport

Tip 02: Plex installeren

Om Plex te installeren surf je naar www.plex.tv en klik je rechtsboven op Downloads. Klik vervolgens op de pagina die verschijnt op Download en kies het juiste platform. Je ziet nu direct dat Plex voor ongelooflijk veel platformen beschikbaar is. iOS en Android vind je in dit overzicht niet terug, maar Plex is wel degelijk beschikbaar voor deze platformen, je zult de apps alleen moeten downloaden in de daarvoor bestemde app-store. Je kunt het installatieproces van Plex overigens zonder zorgen doorklikken, je hoeft niet bang te zijn dat er ongevraagd allerlei extra software wordt geïnstalleerd. Wanneer je na de installatie het programma start, lijkt er in eerste instantie niet veel te gebeuren. Dat is omdat het programma wordt geladen in het systeemvak rechtsonder. Dubbelklik op het pictogram van Plex om het programma te openen (dat gebeurt overigens in je browser). Vervolgens dien je in te loggen of een account te maken als je er nog geen hebt. Dat kan gewoon via Facebook (durf je nog?) of Google, al moet je daarna wel nog een wachtwoord aanmaken. Direct daarna ben je ingelogd en klaar om de dienst te gebruiken.

©PXimport

Tip 03: Interface

Het eerste dat je zal opvallen aan de interface van Plex is dat deze zich, zoals eerder beschreven, in je browser bevindt. Dat is natuurlijk even wennen na Kodi, maar het is ontzettend fijn, vooral omdat de interface op die manier ontzettend licht en snel is. De indeling van de interface is eenvoudig. In het linkerdeelvenster vind je de navigatie-opties naar de diverse functies van Plex en alles dat je aanklikt wordt geopend in het rechterdeelvenster. Rechtsboven vind je snelkoppelingen naar onder andere de instellingen van het programma en je accountnotificaties. Instellingen vind je overigens ook in het linkerdeelvenster in het thuisscherm, maar dit menu is niet altijd in beeld.

©PXimport

Tip 04: Kwaliteit

Voor we aan de slag gaan met Plex is het handig om eerst wat instellingen aan te passen, zodat het programma precies werkt zoals wij dat willen. Klik op het pictogram met het gereedschap rechtsboven om de instellingen van Plex te openen. Er zullen hier een heleboel instellingen te vinden zijn waar je geen chocola van kunt maken. Die laten we ook lekker voor wat het is, het gaat ons in dit geval even om de basis. Het menu Instellingen kent twee tabbladniveaus. Eerst kies je bovenin het onderdeel dat je wilt aanpassen, daarna kies je in het linkerdeelvenster het subonderdeel. Standaard kom je binnen in het hoofdtabblad Web onder subtabblad Algemeen. Hier kies je de standaardtaal van het programma en geef je aan of je eventueel achtergrondmuziek wilt hebben (niet relevant, maar wel leuk). Wanneer je klikt op het subtabblad Kwaliteit, dan kun je aangeven of Plex zelf de kwaliteit mag aanpassen aan de hand van je internetverbinding. Ook kun je aangeven wat de standaardkwaliteit moet zijn voor streamen. Als je verbinding vaak hapert, kun je deze kwaliteit wat omlaag schroeven.

©PXimport

Tip 05: Filmtrailers

Er zijn mensen die filmtrailers bloedirritant vinden wanneer ze naar de bioscoop gaan. Wij behoren niet tot die groep, simpelweg omdat het fijn is om te zien wat voor andere films er binnenkort nog te bewonderen zijn. Plex heeft een hele eenvoudige, maar superleuke functie die je in staat stelt om trailers te zien van films voordat je de hoofdvideo gaat bekijken. Zo waan je je thuis toch nog een beetje in de bioscoop. Je schakelt deze functie in door te klikken op het subtabblad Speler en in het uitklapmenu naast Bioscooptrailers om af te spelen voor films te kiezen hoeveel trailers er precies getoond moeten worden. Klik je op het hoofdtabblad Server en daarna op subtabblad Extra’s, dan kun je aangeven wat voor trailers er getoond moeten worden (let op: voor bepaalde opties in dit menu heb je een Plex Pass nodig).

©PXimport

Tip 06: Bibliotheken

Net als Kodi (en vrijwel alle andere mediasoftware) maakt Plex gebruik van bibliotheken. Standaard toont het programma twee bibliotheken, namelijk Foto’s en Muziek (we zullen elke bibliotheek hierna kort bespreken). Wanneer je je muis over het kopje Bibliotheken beweegt, zie je rechts een plusteken verschijnen. Klik hierop en je zult zien dat je zelf ook nog andere bibliotheken toe kunt voegen, zoals Films en TV Series. Stel dat je films wilt toevoegen, dan klik je op Films, geef je de bibliotheek een naam (al is de standaardnaam Films prima), selecteer je een taal (voor de filminformatie) en klik je op Volgende. Klik nu op Blader naar de mediamap en vertel Plex in welke map de filmbestanden zich bevinden. Wanneer je dit hebt gedaan, zullen de items in eerste instantie geen plaatje en informatie hebben. Maar het programma gaat vrijwel direct op zoek en binnen een paar seconden hebben je films een filmposter, synopsis in de taal die je hebt opgegeven, releasedatum enzovoort. Voor vakantievideo’s geldt dat natuurlijk niet, daar kiest het programma gewoon een frame uit de video als coverfoto.

©PXimport

Tip 07: Foto’s

Wanneer je klikt op de bibliotheek Foto’s, dan zul je zien dat Plex zo vrij is geweest om deze bibliotheek alvast te vullen met de bestanden uit de bibliotheek Afbeeldingen op je pc (indien aanwezig uiteraard). Het fijne van Plex is dat het programma veel meer doet dan alleen je foto’s in één grote hoop tonen. Wanneer je op een foto klikt, dan kun je onderin een naam toevoegen en in het veld daarnaast een omschrijving. Ook kun je de foto toevoegen aan je favorieten (door op het hartje te klikken) of aan een album. Tot slot kun je ook nog tags toekennen aan een foto (dat is altijd handig als je bijvoorbeeld ook wilt kunnen zoeken op alle foto’s van een bepaald persoon). Je kunt foto’s laten afspelen als diavoorstelling door onderin op afspelen te klikken. Deze diavoorstelling kun je naar je televisie streamen door bovenin te klikken op het cast-pictogram (vierkantje met wifi-signaal). Schaf je een Plex Pass aan, dan kun je foto’s ook automatisch laten taggen op basis van de persoon die erop te zien is (gezichtsherkenning dus).

©PXimport

Tip 08: Video’s

We gaven al even aan dat Plex automatisch allerlei informatie opzoekt over de films die je in het programma importeert en dat is meer dan alleen maar een leuke gimmick. Je kunt je films (en series) namelijk ook sorteren op al deze informatie. Wanneer je klikt op de bibliotheek Films, dan kun je bovenin sorteren op titel, releasedatum, beoordeling, acteur, regisseur, noem maar op. Uiteraard kun je het zoekveld bovenin ook gebruiken om op dit soort informatie te zoeken. Dit is een van de redenen dat we Plex zo fijn vinden. Er is wat ons betreft geen intuïtiever programma voor het beheren van je mediacollectie. Bovendien hapert de interface nooit, ook niet bij duizend titels. We raden je overigens wel aan om een aparte bibliotheek aan te maken voor films en voor homevideo’s, simpelweg omdat dat een stuk efficiënter zoekt. Video’s kun je trouwens net als foto’s voorzien van tags en toevoegen aan albums, zodat je series (denk Terminator, Die Hard, Harry Potter) kunt bundelen.

©PXimport

Tip 09: Muziek

Voor de bibliotheek Muziek scant Plex de gelijknamige bibliotheek in Windows. Het kan natuurlijk zijn (net als met foto’s en video’s) dat je muziek in een andere map staat of dat er meerdere mappen zijn met muziek. Je kunt je bibliotheek dan heel eenvoudig uitbreiden. Beweeg je muis over de naam van de bibliotheek die je wilt uitbreiden, klik op de drie puntjes die verschijnen en vervolgens op Bewerken. In het menu dat verschijnt klik je in het linkerdeelvenster op Mappen toevoegen en daarna op Blader naar mediamap. Selecteer de gewenste map en klik op Toevoegen. Net als bij Films zal de bibliotheek er eerst eventjes rommelig uitzien, maar vrij snel daarna zullen de juiste covers gevonden worden (en het is verrassend hoeveel Plex vindt). Qua muziek biedt Plex de opties die je van een programma als dit mag verwachten: shuffle, repeat, afspeellijsten, albums, tags enzovoort. Songteksten tonen kan ook, maar daarvoor heb je een Plex Pass nodig.

©PXimport

Tip 10: Plex Pass

We hebben hem al een paar keer genoemd, de Plex Pass. Waar vrijwel alles dat je kunt doen in Kodi gratis is, is dat bij Plex helaas niet het geval. De grote vraag is: heb je een Plex Pass nodig? Dat hangt helemaal af van wat je wilt doen met het programma. Wil je Plex alleen gebruiken om je films en muziek te beheren op je pc, dan heb je zo’n pas niet nodig. Maar wil je heel graag je iPhone gebruiken om zonder problemen de content van je pc te bekijken/beluisteren, dan heb je wel degelijk een Plex Pass nodig. De vraag is of het je dat waard is. Een Plex Pass kost namelijk 4,99 euro per maand, 39,99 euro per jaar of 119,99 euro voor de rest van je leven (of voor zolang als Plex in de lucht blijft natuurlijk). Op het moment van schrijven werkt promotiecode ‘march’ nog steeds, daarvoor mag je de Plex Pass een maand gratis uitproberen. Sluit je een tuner aan op je pc, dan kun je met een Plex Pass ook tv-programma’s opnemen, maar dit wordt uiteraard alweer een stuk complexer.

©PXimport

Tip 11: Content delen

Een van de voornaamste redenen waarom wij een Plex Pass zouden nemen is het delen van content. Wanneer je de pas hebt aangeschaft, download dan de app voor het apparaat waarop je content wilt bekijken en log daarmee in op hetzelfde Plex-account als op het andere apparaat. Delen is nu kinderlijk eenvoudig. Je kunt een film, serie, liedje enzovoort selecteren op je pc, en deze casten naar bijvoorbeeld je smartphone door rechtsboven op de knop casten te klikken en vervolgens je smartphone te kiezen (deze wordt automatisch getoond wanneer daar Plex op draait). Of je selecteert in de smartphone-app je pc bij Locaties bovenin, en bladert vanaf daar door je bibliotheek. Het werkt supersnel en extreem eenvoudig. Het is jammer dat je er een Plex Pass voor nodig hebt, maar zo gebruiksvriendelijk hebben we het nog niet gezien.

Tip 12: Plug-ins

Net als Kodi kun je Plex uitbreiden met behulp van allerlei plug-ins. We zeggen er direct bij: dat is niet zo uitgebreid als bij Kodi (en veel opties voor het illegaal downloaden van films en series hoef je hier ook niet te verwachten). Klik in het linkerdeelvenster op Plugins en vervolgens rechtsboven op de knop Plugins installeren. Je vindt hier allerlei leuke kanalen, zoals iTunes Movie Trailers, Vimeo enzovoort. Veel leuke content, houd er alleen wel rekening mee dat niet alles hier in Nederland af te spelen is vanwege regiobegrenzing (ABC, FOX enzovoort, daar hebben wij hier niets aan).

©PXimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.