Misschien heb je wel eens van Windows PowerShell gehoord of het gebruikt, maar ook als er geen belletje rinkelt, is dat niet heel verwonderlijk. Met Windows PowerShell kun je complexe handelingen op de computer met commando's eenvoudiger maken. Wat is het, en hoe je kun je het beginnen te gebruiken?

Windows is een grafisch besturingssysteem waar je met de muis activiteiten start en stuurt. Om de interface mooi en opgeruimd te houden, is maar een beperkt aantal functies direct toegankelijk, voor andere moet u diep in het systeem duiken en vaak veel handelingen verrichten. Hetzelfde resultaat, maar dan sneller en gemakkelijker is te bereiken via PowerShell. PowerShell is de command-line-interface van Windows waar je tekstopdrachten aan het besturingssysteem geeft. Lees ook: 80 Tips voor Windows 8.

Nu denken velen als het woord PowerShell valt, dat het heel snel heel moeilijk wordt. Dat hoeft echter helemaal niet. Ook voor dagelijks gebruik heeft PowerShell voldoende te bieden. Iets wat bijvoorbeeld in PowerShell al veel sneller gaat dan in het Windows van de muis, is het verkrijgen van systeeminformatie. Een overzicht van de netwerkkaarten, de MAC-adressen en de IP-configuratie bijvoorbeeld. In PowerShell is het één commando, in Windows veel klikken en vensters openen en sluiten.

Bovendien kun je de output van PowerShell altijd filteren of weer verder verwerken in een volgend commando. Een overzicht van alle gedeelde mappen, een overzicht van de geplande taken, een taak toevoegen, het is allemaal met één commando te doen in PowerShell.

01 De console starten

PowerShell begint met het openen van de console waar je commando's kunt invoeren die de computer uitvoert zodra je op Enter drukt. Windows heeft twee van dergelijke consoles, de Opdrachtprompt en de PowerShell, de laatste is verreweg de krachtigste. Om de PowerShell te starten klik je op Start / Alle programma's / Bureau-accessoires / PowerShell / PowerShell. Gebruik je geen Windows 7, maar Windows 8 of 8.1, druk dan op de Windows-toets om naar de Metro-interface te gaan en typ dan PowerShell. Klik dan op Windows PowerShell.

©PXimport

Windows beschikt over twee commando-vensters. PowerShell is hiervan de meest krachtige.

©PXimport

PowerShell starten via de Metro-interface in Windows 8.

©PXimport

Helemaal overschakelen op de PowerShell is goed mogelijk. De vertrouwde DOS-commando's kun je gewoon blijven gebruiken.

02 Opdrachten geven en uitvoeren

Het PowerShell-venster is op de hongerig knipperende prompt na, helemaal leeg. Die leegte komt al snel intimiderend over (ook omdat er geen enkele aanwijzing is wat je kunt doen). De werking is echter eenvoudig. Achter de prompt kun je een commando typen dat zodra je op Enter drukt, door de computer wordt uitgevoerd.

Om te zien welke versie van PowerShell je gebruikt, typ je het commando host en druk op Enter. Bij Version zie je nu de versie van PowerShell, versie 1 was Windows XP en Vista. Versie 2 tot en met zitten respectievelijk in Windows 7, 8 en 8.1. Om de console te sluiten gebruik het commando Exit opnieuw gevolgd door een druk op Enter. Met de pijltjestoets omhoog en omlaag blader je door eerder gebruikte commando's.

©PXimport

In Windows XP, Vista 7, 8 en 8.1 zitten verschillende versies van PowerShell, al zien die er allemaal hetzelfde uit.

03 Cmdlets

Een opdracht die PowerShell kan uitvoeren heet een cmdlet (command-let). Daarvan bestaan duizenden varianten, maar het aantal dat echt op een pc beschikbaar is, is helemaal afhankelijk van de versie van Windows en eventueel extra geïnstalleerde software. PowerShell in Windows 8 heeft bijvoorbeeld standaard iets meer dan 400 cmdlets. Om ze allemaal te zien, kun je het commando Get-Command gebruiken. Na de Enter vliegt de lange lijst over het scherm.

Blader er doorheen en je ziet dat de naam van een cmdlet meteen ook beschrijft wat het commando doet. De naam begint altijd met een bewerking, dan een streepje en dan het onderdeel waar het commando op uitgevoerd moet worden, bijvoorbeeld Get-Printjob of Set-Date.

©PXimport

PowerShell in Windows 8 heeft standaard iets meer dan 400 cmdlets.

PowerShell starten met meer rechten

Wanneer je PowerShell start, krijgt het programma dezelfde rechten als jijzelf. En was je onder Windows XP en Vista veelal de beheerder van de pc, onder Windows 7 en 8(.1) ben je dat niet meer. Je bent nog maar een gewone gebruiker en dus is PowerShell dat ook. Maar voor veel taken heeft PowerShell meer rechten nodig. PowerShell starten met de extra rechten van een beheerder kan door met de rechtermuisknop op de PowerShell-koppeling te klikken en te kiezen voor Als administrator uitvoeren.

Als PowerShell met extra rechten is gestart, kun je dit zien in de titelbalk, daar staat dan in plaats van Windows PowerShell, Administrator: Windows PowerShell. Je kunt dit ook standaard inschakelen door met rechts te klikken op de snelkoppeling, klik dan op Eigenschappen / Snelkoppeling / Geavanceerd / Als administrator uitvoeren.

©PXimport

Een foutmelding in PowerShell is vaak het gevolg van te weinig rechten. PowerShell starten met de rechten van administrator is dan vaak de oplossing.

04 Parameters

Behalve als losse opdracht kunnen de cmdlets ook nog worden aangevuld met extra parameters. De extra parameters bieden de mogelijkheid de uitvoering van de cmdlet te sturen. Een parameter begint altijd met een spatie en een streepje met de naam van de parameter er aan vast, dan een spatie en dan de invulling van de parameter.

Bijvoorbeeld Get-Process geeft een overzicht van alle actieve processen met hun geheugen en processorgebruik, maar Get-Process -ProcessName explorer geeft dat alleen specifiek voor het proces met de naam explorer.

©PXimport

Het verschil tussen de cmdlet Get-Process en Get-Process met aanvullende parameters.

05 Knippen en plakken in PowerShell

Met een paar parameters erbij wordt een PowerShell-commando al snel lang en complex. Bovendien zul je veelgebruikte commando's al snel willen bewaren in een document buiten de console om ze via kopiëren en plakken gemakkelijk te kunnen hergebruiken. Om tekst in de console te selecteren, gebruik je de muis.

Is de selectie gemaakt, dan is Enter voldoende om het te kopiëren. Om tekst te plakken in de console, is een klik met de rechtermuisknop voldoende. De bekende toetscombinaties voor knippen, kopiëren en plakken werken niet in de PowerShell-console.

06 Helpfunctie

PowerShell beschikt over uitgebreide helpfuncties. Om uitleg te krijgen bij een cmdlet gebruik je Get-Help, bijvoorbeeld Get-Help -Name Get-Process. Voor uitleg over de concepten van PowerShell of taalspecifieke zaken is er Get-Help About_ zoals Get-Help About_Modules. De uitleg die PowerShell geeft komt van het internet, maar is gedownload naar de computer. Met Update-Help kun je de gedownloade uitleg updaten. Is de uitleg te groot en vliegt die over het scherm, gebruik dan de toevoeging | more om het te doseren, bijvoorbeeld Get-Help -Name Get-Process | more.

De output stopt dan als het beeld vol is en gaat als je Enter drukt een regel verder, of als je de spatiebalk indrukt een vol beeld verder. Dat |-teken heet overigens een pipe of het sluisteken. Het kan ook handig zijn de uitleg direct online te lezen, met de parameter -online, bijvoorbeeld Get-Help -online Get-Process. PowerShell opent dan de juiste webpagina van Microsoft TechNet meteen in de browser.

©PXimport

Na een update van de helpfunctie geeft de opdracht geen foutmelding, maar duidelijke uitleg.

©PXimport

PowerShell kan ook uitleg online zoeken en direct in de browser openen.

07 Handig formuleren

Bij het invoeren van commando's kun je in de console gebruikmaken van een aantal handigheidjes. De eerste is tab-completion, dat wil zeggen dat als je het eerste deel van een opdracht typt en dan de Tab-toets indrukt, het commando wordt aangevuld. Is er maar één vervolg mogelijk, komt dat er te staan, zijn er meer mogelijkheden dan kun je net zo vaak de Tab-toets indrukken tot de goede aanvulling er staat. Dus met Get- en de Tab-toets blader je door alle Get-commando's.

En dat werkt ook bij argumenten. Zo gaat het sneller en maak je minder fouten. Ook kun je gebruikmaken van wildcards om delen van tekst te vervangen. Zoek je informatie over Outlook, iets wat later in dit artikel nog gebeurt, dan hoef je geen Outlook te typen maar volstaat Outl*. Een sterretje (*) geeft aan dat alles wat daarna komt akkoord is, terwijl een vraagteken (?) aangeeft dat op die plek in de opdracht elk willekeurig ander teken akkoord is.

08 PowerShell ISE

Het PowerShell-team binnen Microsoft wilde de console nog veel beter maken, maar werd daarbij door het Windows-team gehinderd. Dus besloten ze een eigen PowerShell-programmeeromgeving te bouwen. Dat werd PowerShell ISE: de Integrated Scripting Environment. Je kunt deze starten net als elk ander Windows-programma via het startmenu of met het commando ISE vanuit de PowerShell-console.

ISE combineert het consolevenster met een handige bibliotheek waarin alle cmdlets staan. Mocht je die niet zien, via View / Show Command Add-on schakel je deze in. Bovendien werkt de tab-completion hier nog beter, je krijgt tijdens het typen al de mogelijkheden te zien waarmee je het commando verder kunt bouwen. Er is een menu- en knoppenbalk met opties en zoals je in het menu Edit kunt zien, werken plakken, knippen en kopiëren in ISE wel op de standaard Windows-manier.

©PXimport

PowerShell ISE is de betere versie van de PowerShell-console: dezelfde mogelijkheden en nog veel meer.

09 Hangend proces stoppen

PowerShell is ook handig voor systeembeheer. Hangt er bijvoorbeeld een proces, dan kun je dat via het Taakbeheer opzoeken en afsluiten.

Via Get-Proces zie je alle draaiende processen. Via Get-Process en dan de naam van het proces, zie je die informatie voor alleen dat ene proces. Dus Get-process Outl* geeft de status van het programma (proces) Outlook. Lees de ID af en met het commando Stop-Process -id en dan het ID-nummer van Outlook sluit je in één keer de hangende Office-applicatie af.

©PXimport

Een hangend programma sluiten via PowerShell.

10 Programma's zoeken

Behalve wanneer er een snelkoppeling op het bureaublad staat, kan het starten van een programma ook veel klikken kosten. Dat gaat opnieuw sneller via de PowerShell. Met Start-Process kun je een programma starten, bijvoorbeeld Excel via Start-Process Excel. Zien welke programma's allemaal geïnstalleerd zijn, is iets lastiger. Windows kent namelijk vele soorten programma's.

Om de normale Windows-programma's te zien gebruik je Get-WmiObject -Class Win32_Product of Get-StartApps voor alle Metro-Apps op de pc. Om een specifiek programma of Metro-App te zoeken kun je gebruikmaken van de mogelijkheid commando's na elkaar te gebruiken via het |-teken. Get-StartApps | where name -like "b*" geef alle applicaties die beginnen met de letter 'b'. Het deel na de verticale streep gebruikt de uitkomst van het deel voor de streep als input voor de eigen verwerking.

©PXimport

Specifieke programma's zoeken met PowerShell.

11 Overzicht van services en status

Via Configuratiescherm / Systeembeheer/ Services kun je de services zien die op de pc aanwezig zijn, welke gestart en welke gestopt. Dat zijn alweer een aantal klikken en als je wilt sorteren op welke opstart of gestopt zijn, komen er daar nog een paar bij. Het kan ook met het commando Get-Service | Where-Object {$_.Status -eq "Stopped"} om de services te zien die gestopt zijn of met "Running" voor alle actieve services.

12 Informatie over netwerkadapters

Een andere handige informatiebron is de Get-NetAdapter cmdlet. Deze geeft een overzicht van de netwerkkaarten in de pc, merk en model, de status van de verbinding en het MAC-adres en de snelheid. Een mooi overzicht van alle geavanceerde instellingen die zo diep weggestopt in Windows zitten, krijg je via Get-NetAdapterAdvancedProperty en dankzij een streepje kun je de output beperken tot alleen de actieve netwerkkaart, bijvoorbeeld Get-NetAdapterAdvancedProperty | where name -like "Ethernet 2" als Ethernet 2 de actieve netwerkkaart is. En via Get-NetConnectionProfile zie je of het netwerk dat de kaart gebruikt als openbaar, werk of privé is aangemerkt.

©PXimport

Een snel en compleet overzicht over de netwerkverbindingen en alle instellingen kost in PowerShell maar een paar commando's.

13 DOS-commando's gebruiken

In de PowerShell-console kun je ook bijna alle 'oude' DOS-commando's gebruiken, zoals ping en ipconfig. Alleen interactieve DOS-commando's zoals nslookup werken daar niet. Het PowerShell-alternatief voor ipconfig is Get-NetIPAdress. Of via Get-NetIPAddress | where InterfaceAlias -eq "Ethernet 2" als je alleen de IP-configuratie van netwerkkaart 2 wilt weten.

Waar de uitkomst van ipconfig alleen 'domme' tekst is, kun je die van het krachtigere PowerShell-commando altijd weer gebruiken om vervolgslagen mee te maken zoals filteren op een van de kenmerken.

PowerShell bronnen op internet

Op internet is erg veel informatie te vinden over PowerShell. Allereerst op de Microsoft-website en de PowerShell Team weblog.

Ook YouTube is een goede plek om uitleg te vinden voor PowerShell. Veel van de video's zijn nog voor oudere versies van PowerShell, maar zoeken op 'PowerShell introduction' en 'PowerShell beginner' geeft goede resultaten om met PowerShell te beginnen. Wel gaat veel informatie over scripting (het combineren van cmdlets tot miniprogramma's), maar ook over slim gebruik van cmdlets voor alledaags computergebruik is veel te vinden.

De winter loopt op zijn eind, ook al voelt dat niet altijd zo aan de temperatuur. Maar kijk om je heen: het eerste groen verschijnt weer in de tuin. Winterklokjes en krokussen laten zich zien en aan sommige bomen en struiken zie je al de eerste knoppen verschijnen. Tijd dus om de handen uit de mouwen te steken – de tuin roept!

Weten wat je de rest van het jaar in de tuin kunt doen? Kijk dan op onze jaarkalender!

Voorzaaien, planten en verpotten

Zaai eenjarige zomerbloemen alvast binnen voor, zodat je later in het seizoen sterke planten hebt. Buiten kun je bomen en struiken verplaatsen, zolang het niet vriest. Kuipplanten die in de garage of schuur overwinteren, hebben nu wat meer water nodig. Ook potplanten buiten kunnen wel een scheut gebruiken als ze lange tijd droog staan.

Omdat de nachten nog koud kunnen zijn, is het verstandig om bloeiende bollen in potten en bakken te beschermen met vliesdoek. Een camelia kun je 's nachts afdekken met noppenfolie, maar haal die er overdag weer af zodra de temperatuur boven nul komt.

Wil je wat extra kleur in de tuin? Zet viooltjes en primula's neer. Ze kunnen goed tegen de kou en zorgen meteen voor een lente-achtig gevoel.

©MaÅgosia Karniewska

Aandacht voor je gazon

Strooi in de eerste twee weken van februari kalk over het gazon en de borders. Wil je een nieuw gazon aanleggen? Dan is het tijd om aan de slag te gaan. Spit en egaliseer de grond, zodat die klaar is voor het inzaaien of leggen van gras. Als je gazon vol molshopen ligt, kun je de aarde met een bezem over het gras verspreiden. Is het droog en vorstvrij? Dan kun je de graskanten bijwerken en kale plekken opnieuw inzaaien. Vermijd lopen over het gazon tijdens de vorst, want dat kan het gras beschadigen.

Onkruid wieden en groene aanslag wegvegen

Laat de schoffel voorlopig nog even staan, want daarmee kun je vaste planten beschadigen die nog onder de grond zitten. Pluk het onkruid liever met de hand, zodat je de jonge planten niet verstoort. Een groen laagje op het terras veeg je weg met zand en een bezem. Wil je het grondiger aanpakken? Er zijn verschillende manieren om groene aanslag te verwijderen. Zeg maar dag tegen die gladde laag met deze tips 🢱

Zo verwijder je groene aanslag van je terras en tegels

©Vely

Snoeien (maar niet alles en met mate)

In februari kun je bepaalde bomen en struiken snoeien, zolang het niet vriest en er geen vorstperiode wordt voorspeld. Is dat wel het geval, wacht dan op een warmere periode. Begin bij de dakplataan en snoei de takken die recht omhoog groeien. Heb je de leilinde nog niet gesnoeid? Knip de takken dan nu terug tot een paar centimeter vanaf de hoofdtakken. Ook heesters kunnen een snoeibeurt gebruiken. Ontstaan er grote wonden bij bomen? Dek ze af met wondbalsem om infecties te voorkomen.

Haal bij klimplanten, zoals klimop, wilde wingerd en trompetklimmer, het oude blad weg. Verwijder ook de ranken op plekken waar ze niet moeten groeien, zoals onder de dakrand en rondom kozijnen.

Februari is daarnaast een goede maand om fruitbomen te snoeien. Wacht wel met het snoeien van fruitbomen met steenvruchten, zoals de kersenboom of perzikboom. De druif en kiwi moeten nu wél gesnoeid worden, want zodra de sapstromen op gang komen, ben je te laat.

Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

Dreiging en risico

Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

Lekken van persoonlijke gegevens

De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

Ransomware blijft schadelijk

Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

Bronnen van besmetting

Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

Broddelwerk met desastreuze uitkomst

De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

Overige malware

Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

Jij bent geld waard

Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

Oplichting even gevaarlijk

Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

Hackers en IoT

Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

Social media

Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

Mobiele dreigingen

Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

“Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

Conclusie

Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.