Windows 10 sneller opstarten omdat het iedere keer zo lang duurt? Er zijn verschillende opties denkbaar en in dit artikel zetten we er een paar uiteen. Binnen het besturingssysteem zelf kun je al veel doen, maar er zijn ook handige tools als Process Monitor en BootRacer beschikbaar.

Zoals bij veel andere systeemprocessen houdt Windows gedetailleerde logs bij over het bootproces. Om deze in te zien, voer je het commando eventvwr.msc uit in het Windows startmenu en navigeer je in het linkervenster achtereenvolgens naar Logboeken (lokaal) / Logboeken Toepassingen en Services / Microsoft / Windows / Diagnostics-Performance / Operational. In het middelste venster klik je vervolgens op de kolomtitel Gebeurtenis-id, zodat die oplopend wordt gesorteerd. Iedere keer dat Windows opstart worden er namelijk gebeurtenissen met ID 10x gelogd inclusief de starttijd, de ID’s lopen van 100 tot 110: 101 voor applicaties, 102 voor drivers, 103 voor services enzovoort.

Afhankelijk van hoe deze starttijd afwijkt van wat als normaal wordt beschouwd, krijgt het item een aangepast niveau mee: Waarschuwing, Fout of Kritiek. Je kunt de gebeurtenissen desgewenst ook sorteren volgens niveau. Handig om weten: ook bij het afsluiten van Windows worden hier gebeurtenissen gelogd (met ID 200, of 201 en hoger indien het afsluitproces te lang duurde).

Lees ook: Windows troubleshooting met logboeken

©PXimport

Wat heb je nou aan die logs met gebeurtenissen-ID’s 100 tot 110? Het kan geen kwaad ze af en toe even door te lopen. Als je op zo’n event klikt, lees je in het venster eronder niet alleen de Totale tijd (in milliseconden) af, maar ook de Tijd van degradatie. Dit laatste kan relevant zijn aangezien dat aangeeft hoeveel langer dan gewoonlijk de opstart van dit onderdeel duurde. Zelfs als die relatief hoog blijkt, hoeft er niet noodzakelijk iets aan de hand te zijn. Immers, het kan bijvoorbeeld om een automatische update van dit onderdeel gaan. Blijken dergelijke vertragingen zich frequenter voor te doen, dan doe je er wellicht goed aan dit onderdeel nader te bestuderen.

Mocht je je afvragen wat BootTime precies inhoudt (op het tabblad Details bij een Event-ID 100): dat is de som van MainPathBootime (de tijd tussen het verschijnen van het Windows-logo en het inlogscherm of het bureaublad) en de BootPostBootTime (de tijd tussen het verschijnen van het inlogscherm of het bureaublad en het moment waarop het systeem echt bruikbaar is, vanaf 80% ‘idle time’).

Onderaan het tabblad Algemeen tref je weliswaar de link Help online aan, maar die leidt haast nooit tot concrete tips. Je kunt meer bruikbare feedback krijgen door die links aan een andere bron te koppelen. Start de Windows Register-editor op via het startmenu en navigeer je naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion\Event Viewer, waar je de waarde van de sleutel MicrosoftRedirectionURL vervangt door https://www.howtogeek.com/eventid. Je kunt natuurlijk ook zelf googelen naar feedback. Dat doe je dan het best op basis van de bron en het event-ID.

Process Monitor

Weinig gebruikers weten dat de populaire Sysinternals-tool Process Monitor zich ook laat inzetten voor een analyse van het bootproces. Start de applicatie op, ga naar het menu Options en activeer Enable Boot Logging. Wil je extra veel feedback, plaats dan een vinkje bij Generate thread profiling events (Every second) en bevestig met OK. Sluit Process Monitor af en start je pc opnieuw op.

Na het booten start je ook Process Monitor weer opnieuw: je krijgt de vraag te zien of je de verzamelde data wilt bewaren. Een bevestigend antwoord zorgt dat het logbestand (Bootlog.pml) standaard in de map C:\Users\<gebruikersnaam>\Documents terechtkomt. Process Monitor laadt het meteen in, maar je kunt het logbestand ook altijd later weer oproepen (via File / Open). Om snel in te zoomen op de processen die relatief veel tijd in beslag nemen tijdens het booten, kun je een extra filter activeren.

Kies Filter / Filter en stel bijvoorbeeld de volgende filterregel in: Duration more than 1 then Include. Bevestig met OK (dat herleidde het aantal items in onze test van een onwerkbare 4,8 miljoen naar een behapbare 187). Vervolgens kun je de resterende items aan een nader onderzoek onderwerpen. Een wat ouder, maar nog steeds informatief voorbeeld van zo’n analyse vind je hier.

©PXimport

BootRacer

Zowel de Windows Logboeken als Process Monitor geven je informatie over het bootproces, maar de tool BootRacer giet het ook nog in een gebruiksvriendelijk format (gratis voor niet-commercieel gebruik). Toegegeven, het is geen tool die je permanent op je systeem wilt hebben, maar bij het troubleshooten of optimaliseren van het bootproces komt Bootracer goed van pas. Tijdens de installatie laat je bij voorkeur alle opties ingeschakeld. Wanneer je vervolgens je systeem opnieuw start, zul je BootRacer aan het werk zien (helaas inclusief een paar advertenties). Wanneer je de app vervolgens oproept, zie je precies hoelang het opstartproces duurde.

BootRacer deelt dit proces op in vier fasen: Preboot, Windows Boot, Password Timeout en Desktop. De Preboot-fase speelt zich vooral op het niveau van uefi of bios af en kan derhalve niet door BootRacer worden gemeten. De derde fase (Password Timeout) wordt door de app genegeerd. Immers, tijdens deze fase wacht Windows op het invoeren van je wachtwoord. Overigens kun je deze wachttijd desgewenst compleet uitschakelen: druk op Windows-toets+R, voer netplwiz of control userpasswords2 uit, selecteer de standaard accountnaam, verwijder het vinkje bij Gebruikers moeten een gebruikersnaam en wachtwoord […] en bevestig met OK.

©PXimport

Met de overige twee fasen houdt BootRacer wél rekening bij het berekenen van de boottijd: enerzijds de systeeminitialisatie zoals het laden van stuurprogramma’s en het opstarten van services (Windows Boot), anderzijds het voorbereiden van het bureaublad en het uitvoeren van automatisch opstarten programma’s (Desktop).

Standaard voert BootRacer deze analyse bij elke Windows-start uit, maar dat schakel je desgewenst uit: klik op Advanced / Options en kies Only once. Kies je wel voor een doorlopende analyse, via de knop History krijg je zicht op de evolutie van de opeenvolgende starttijden van je systeem.

BootRacer kan je ook haarfijn vertellen hoeveel tijd elk automatisch opstartende app (‘autostart’) telkens in beslag neemt. Ga opnieuw naar Advanced / Options en open het tabblad Startup Control. Klik op Enable Control en plaats een vinkje bij beide opties. Bevestig met Save. In het hoofdvenster druk je vervolgens op de knop History en kies je History of Executed Startup Programs. Via het menu (met de drie streepjes) krijg je tevens zicht op de evolutie in de starttijden van de diverse autostarts.

Klik met rechts op een van de items in het venster Startup Control en kies Control Startup Programs. Verwijder het vinkje bij het automatisch startende item dat je niet langer nodig acht of druk op de Delete-knop als je het item uit de lijst wilt verwijderen. Via de Undo-knop kun je een eerdere toestand alsnog herstellen (Restore). De knop Set Order ten slotte laat je via pijltjesknoppen toe de startvolgorde aan te passen.

©PXimport

Het is goed mogelijk dat je in het overzichtsvenster van BootRacer de melding “Partial Boot Time” ziet verschijnen. Dat houdt in dat er geen normale, volledige boot werd uitgevoerd. Dat is logischerwijze het geval wanneer je je bij je account afmeldt en je opnieuw aanmeldt, en eveneens wanneer je de pc in slaapstand of sluimerstand had gezet en vervolgens weer opstart. Maar zelfs wanneer je je pc afsluit kan deze melding opduiken.

Windows 10 brengt het systeem bij het afsluiten standaard in een gedeeltelijke slaapstand, en wel zodanig dat het besturingssysteem bij het opnieuw opstarten niet langer de kernel, drivers en de systeemstatus één voor één hoeft in te laden, aangezien die bij het afsluiten netjes in een bestand werden bewaard. Applicaties daarentegen worden niet bewaard, maar wel degelijk afgesloten.

Je controleert deze instellingen als volgt: druk op Windows-toets+S, tik energie in, kies Een energiebeheerschema selecteren en klik op Het gedrag van de aan/uit-knoppen bepalen. Klik zo nodig op Instellingen wijzigen die momenteel niet beschikbaar zijn en plaats al dan niet een vinkje bij Snel opstarten inschakelen (aanbevolen). Je zult (eventueel met behulp van BootRacer) merken dat je systeem inderdaad een aantal seconden sneller opstart wanneer deze functie is ingeschakeld.

De functie Snel opstarten (fastboot) zorgt dan wel voor een rapper bootproces, er kunnen ook wel nadelen aan kleven. Heb je bijvoorbeeld een dualboot-installatie met een Linux-distributie, dan kan dat tot corruptie van het bestandssysteem leiden als je in deze (slaap)toestand intussen de Linux-distributie opstart. Snel opstarten kan er tevens voor zorgen dat je via een speciale toets (zoals Del, F2, F8 enzovoort) niet meer in het uefi-bios of in het bootkeuze-menu terechtkomt. Dit kun je oplossen door de Shift-toets ingedrukt te houden wanneer je Afsluiten kiest, waarna je de pc opstart en de speciale toets indrukt.

Verder kan het incidenteel ook gebeuren dat bepaalde updates niet (correct) kunnen worden uitgevoerd wanneer deze functie is ingeschakeld.

Services

Standaard zijn er in Windows tot slot een paar tientallen services actief op de achtergrond. Overbodige services uitschakelen zorgt niet alleen voor een kortere boottijd, er worden ook minder systeembronnen aangesproken. Echter, meer nog dan bij externe programma’s is het uitschakelen van services een delicate operatie. Immers, wanneer je de verkeerder services uitschakelt, kan dat zelfs tot een onstabiele Windows leiden.

Je bereikt de module voor servicebeheer door in het Windows-startmenu de opdracht services.msc uit te voeren. Om een service (tijdelijk) op non-actief te zetten, open je het contextmenu, kies je Eigenschappen en stel je het Opstarttype in op Uitgeschakeld.

©PXimport

Let op: je kunt hier ook Automatisch (vertraagd starten) kiezen: de service wordt dan pas opgestart nadat het bureaublad is verschenen (standaard twee minuten na het opstarten van de laatste automatische service), waardoor het niet langer een impact heeft op de eigenlijke bootprestaties. Open hier zeker ook het tabblad Afhankelijkheden. Je ziet hier welke andere services van de (goede werking van de) geselecteerde service afhangen, zodat je niet ongewild ook die services uitschakelt.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

De ingebouwde zoekfunctie van Windows - Windows Zoeken - kennen we inmiddels wel. En eerlijk is eerlijk: dat onderdeel is inmiddels wel wat gedateerd. Welke andere mogelijkheden zijn er om te zoeken? Welke AI en andere slimme tools kunnen we inzetten om de antwoorden op onze vragen te vinden? Je ontdekt ze hier.

Copilot: bestanden doorzoeken

Microsofts Copilot kan je helpen met het doorzoeken van de inhoud van de bestanden op je computer. Hiervoor moet je momenteel nog eerst het bestand uploaden naar OneDrive. Vanuit daar kun je er allerlei acties mee uitvoeren. Copilot kan straks ook voor je op zoek gaan naar lokale bestanden. Die functie is nu nog niet geactiveerd in Nederland, maar is al wel actief in de VS en Engelstalige regio's. De Copilot-app lijkt er voor Nederland al wel op voorbereid.

Je kunt je alvast voorbereiden op de komst van deze functie. Dat doe je door ervoor te zorgen dat je de nieuwste versie van Copilot hebt geïnstalleerd. Daarmee wordt de functie direct actief als deze in Nederland beschikbaar komt. Je vindt de nieuwe versie van Copilot in de Microsoft Store (via het startmenu). Eenmaal geopend, klik je op de gebruikersafbeelding linksonder in het scherm. Kies Instellingen. Geef Copilot vervolgens toegang tot de bestanden. Blader naar Machtigingsinstellingen en zet de schuif op Aan bij Bestand zoeken. Zet hierna ook de schuif op Aan bij Lezen van het bestand.

Copilot maakt onderliggend nog steeds gebruik van gedeelten van het bestaande Windows Zoeken. Die kennis biedt meer controle: je kunt bepalen welke locaties mogen worden doorzocht. Klik in hetzelfde instellingenvenster op Windows-instellingen. Geef bij Mijn bestanden zoeken aan welke locaties mogen worden bekeken.

Copilot: zoeken in bestanden

Soms ben je niet op zoek naar bestanden, maar juist naar informatie ín de bestanden. Als je de nieuwste update van Windows 11 gebruikt, kun je hiervoor op een slimme manier Copilot inzetten. Klik met de rechtermuisknop op het bestand waarin je wilt zoeken of waarover je specifieke vragen hebt. Doet dat bijvoorbeeld via het bureaublad of via de verkenner.

Kies voor de nieuwe optie Vraag het aan Copilot. Het bestand verschijnt in het venster van Copilot. Vervolgens kun je bijvoorbeeld vragen om het te doorzoeken of het opnieuw te structureren. Je kunt ook vragen om het bestand samen te vatten of de inhoud ervan in compacte bewoordingen te beschrijven. Verschijnt de nieuwe optie nog niet in het menu van de rechtermuisknop? Controleer dan of je de instellingen uit de alinea hiervoor hebt geactiveerd.

Copilot: gezichten herkennen

Maak je gebruik van OneDrive? Ook OneDrive zet steeds vaker AI in om je bestanden eenvoudiger vindbaar te maken. Op het moment van schrijven wordt de laatste hand gelegd aan de gezichtsfuncties. We hebben deze dus zelf nog niet in de praktijk kunnen testen.

Microsoft gebruikt AI om gezichten te herkennen in foto's en afbeeldingen die je in een OneDrive-account hebt bewaard. Je moet hiervoor wel toestemming geven. Hierna wordt informatie uit afbeeldingen en gezichten verzameld om vergelijkbare gezichten te vinden.

Open de OneDrive-app en wacht totdat automatisch de melding met toestemming verschijnt. Ga je akkoord met de verwerking, dan kies je Toestaan. Het duurt tot 72 uur om de foto's te indexeren. Download de nieuwste versie van de OneDrive-app (via Google Play of de Apple App Store) en tik op de nieuwe tab Personen. In het zoekvak eronder kun je zoeken op specifieke personen op foto's.

Perplexity: vinden wat je zoekt

Perplexity is een geavanceerde en populaire AI-zoekmachine. Je kunt deze AI-dienst ook goed inzetten voor het doorzoeken van de inhoud in je eigen bestanden. Er bestaan wel een paar voorwaarden voor het zoeken met de AI-agent van Perplexity: allereerst heb je een betaald abonnement nodig. De gratis versie ondersteunt de functie (nog) niet. Hiervoor betaal je circa 20 euro per maand, vergelijkbaar met de betaalde abonnementen van veel andere AI-aanbieders.

Perplexity kan daarnaast alleen zoeken in bestanden die je in de cloud hebt opgeslagen. Op dit moment worden alleen nog Google Workspace, Dropbox en WhatsApp ondersteund. Op het gebied van bestandsformaten kun je onder meer Google Docs, pdf-bestanden, Microsoft Office-documenten en csv-bestanden gebruiken. Ook Markdown (MD)- en JSON-bestanden worden ondersteund.

Perplexity: aan de slag

Het zoeken in je eigen bestanden staat in Perplexity standaard uitgeschakeld. Het zoeken van bestanden wordt mogelijk met plug-ins, die in Perplexity 'verbinders' worden genoemd. Laten we deze eens inschakelen.

Klik in het hoofdvenster van Perplexity linksonder op de gebruikersfoto en kies Instellingen. Kies Verbinders. Een overzicht van ondersteunde locaties verschijnt. Klik op Enable bij de locatie die je wilt koppelen, bijvoorbeeld Google Drive. Hierna geef je toestemming voor het weergeven en downloaden van je bestanden. Je kunt de koppeling op elk moment weer ongedaan maken. In het eerdergenoemde overzicht van onlinediensten klik je op de drie puntjes naast de opslagdienst en kies je Ontkoppelen.

Perplexity: bestanden doorzoeken

Zijn de gewenste diensten gekoppeld? Dan is het mogelijk om Perplexity AI in te zetten om je bestanden te vinden. De zoekfunctie met eigen bestanden is op twee manieren te gebruiken. Zo kun je de bestanden gebruiken als bron tijdens de conversaties. Klik hiervoor op de knop Sources en wijs je online cloudopslag aan. Op dit moment beperkt de dienst zich helaas alleen tot zakelijke varianten van de cloudopslag, zoals het eerdergenoemde Google Workspace. De consumentenversie van Google Drive wordt niet ondersteund als directe bron.

Gelukkig doet Perplexity dit wél voor het inhoudelijk doorzoeken van je bestanden. Klik op de paperclip. Afhankelijk van welke verbinders je hebt geactiveerd, kun je hier kiezen tussen Lokale bestanden, Google Drive en Dropbox. Wijs het bestand aan, zodat je er vragen over kunt stellen.

Uiteraard is het belangrijk om te weten hoe Perplexity met je bestanden omgaat. Je eigen bestanden worden niet gebruikt om de AI-modellen te trainen. Bovendien worden de bestanden - als deze al worden opgeslagen - door Perplexity binnen AWS S3-servers opgeslagen.

PowerToys Run

Ook de PowerToys Run voor Windows 11 zijn onmisbaar als je de beperkte zoekprestaties van Windows 11 wilt verbeteren. Hiermee kun je snel bestanden zoeken op verschillende locaties, zoals de lokale computer, specifieke programma's en online. PowerToys Run in combinatie met hulp van een AI-agent zoals hiervoor besproken, geeft een krachtige combinatie. Je gebruikt PowerToys Run om de bestanden te zoeken en met een andere AI-tool ga je eventueel inhoudelijk de diepte in.

Haal eerst de nieuwste versie van PowerToys binnen en activeer PowerToys Run via het algemene venster van PowerToys. Zet de schuif op Aan bij dit programma. Druk vervolgens op de toetscombinatie Alt+Spatiebalk. De app verschijnt als pop-up. Typ het bestand in dat je zoekt: de resultaten verschijnen direct in het venster eronder. Onder elk bestand lees je op welke locatie het is opgeslagen. Ook kun je meer informatie over het bestand online opzoeken.

PowerToys Run: aanpassen

Om het onderste uit de zoekfuncties van PowerToys Run te halen, is het nodig om het programma naar je hand te zetten. Open de instellingen van het programma en ga naar Zoeken en resultaten. Standaard hanteert de app een vertraging voordat de eerste zoekresultaten worden getoond. Wil je liever de eerste resultaten direct zien? Schakel Afvlakking van invoer uit. Deze 'doortastendere' zoekaanpak vergt wel iets meer van het systeem.

Hierna zoeken we de optie Aantal resultaten dat wordt weergegeven voordat u schuift. Standaard toont Run slechts vier resultaten: dat kan beter voor een completer overzicht. Verander de waarde naar bijvoorbeeld 10 en controleer het resultaat via een zoekopdracht in de app. Run onthoudt overigens welke zoekopdracht je het meest recent hebt uitgevoerd en toont deze in het venster. Begin je liever telkens met een schone lei? Activeer de optie De vorige query wissen bij het starten.

PowerToys RunResultaten verfijnen

Standaard laat PowerToys Run telkens alle resultaten zien zonder verdere weging, maar je kunt ervoor kiezen om de volgorde van de zoekresultaten te laten verfijnen. Hierbij houdt PowerToys Run bij welke resultaten worden geselecteerd en deze stijgen in de resultaten. Activeer de optie Volgorde van resultaten verfijnen. Hierna geef je een gewicht aan de geselecteerde items, van 0 tot 5. Standaard wordt 5 gehanteerd, maar je kunt het gewicht naar beneden bijstellen. Kies 0 om het volledig uit te schakelen. 

PowerToys Run: gericht vinden

Met behulp van voorvoegsels kun je PowerToy Run gerichter laten zoeken naar informatie in specifieke gebieden. Wil je alleen naar bestanden en mappen zoeken? Typ ? voor de zoekterm. Bijvoorbeeld ?vakantie. Ben je op zoek naar een specifieke Windows-instelling, dan typ je $, bijvoorbeeld $beeldscherm. Om online te zoeken, waarbij Run gebruikmaakt van de standaardzoekmachine, gebruik je ?? (zoals ??feestdagen). Om het voorgaande zoekresultaat te zien, typ je !!.

PowerToys Run: invoegtoepassingen

Je kunt zelf bepalen welke gebieden PowerToy Run kan doorzoeken. Dat gebeurt met behulp van invoegtoepassingen. De lijst vind je onder Invoegtoepassingen in het instellingenvenster. Loop door de lijst en schakel de invoegtoepassingen in voor de gebieden die je wilt doorzoeken. Andersom doe je dit ook: alles wat je niet gebruikt, schakel je uit. Elke ingeschakelde invoegtoepassing wordt namelijk geraadpleegd tijdens een zoekopdracht.

Regelmatig worden nieuwe invoegtoepassingen voor zoeken toegevoegd. Klik op Meer invoegtoepassingen zoeken voor een actuele lijst. Hier vinden we bijvoorbeeld plug-ins om de browsergeschiedenis te doorzoeken en per query een zoekmachine aan te wijzen die de zoekopdracht moet uitvoeren.

Terug naar het instellingenvenster. Als je een invoegtoepassing uitklapt, krijg je toegang tot aanvullende opties. Bij Opdracht voor directe activering kun je de 'letter' aanpassen waarmee je specifiek zoekt in dat onderdeel (waarover je in de paragraaf 'Gericht vinden' hebt gelezen). Interessanter is de optie Opnemen in globaal resultaat: hiermee zorg je ervoor dat de zoekresultaten van die invoegtoepassing standaard in de lijst worden getoond. In andere gevallen moet je de invoegtoepassing expliciet aanroepen via de eerdergenoemde letter. 

Toekomst: semantic search

Het valt op dat softwaremakers dit jaar intensief bouwen aan opties waarmee je je bestanden nog eenvoudiger kunt vinden. Zo wordt de ingebouwde zoekfunctie van Windows 11 uitgebreid met de mogelijkheid om in je eigen bewoordingen naar bestanden te zoeken. Bijvoorbeeld: 'foto's die ik vorige maand heb gemaakt' of 'de presentatie die vorige week door mijn collega is gestuurd'. Dit wordt semantic search genoemd, waarbij niet alleen naar de exacte woorden wordt gekeken, maar ook naar de betekenis (semantiek) erachter.

Deze functie is straks helaas niet voor iedereen beschikbaar. Je computer heeft namelijk een geschikte npu-chip nodig, die je onder meer vindt in de Copilot+-computers. Ook worden er in eerste instantie maar zes talen ondersteund, waaronder Engels en Duits. Nederlands komt momenteel nog niet in de lijst voor, maar dat is waarschijnlijk een kwestie van tijd.

 Op zoek naar een nieuwe laptop? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers voor de beste deal!