ID.nl logo
Windows 10 sneller opstarten met gratis tools
© PXimport
Huis

Windows 10 sneller opstarten met gratis tools

Windows 10 sneller opstarten omdat het iedere keer zo lang duurt? Er zijn verschillende opties denkbaar en in dit artikel zetten we er een paar uiteen. Binnen het besturingssysteem zelf kun je al veel doen, maar er zijn ook handige tools als Process Monitor en BootRacer beschikbaar.

Zoals bij veel andere systeemprocessen houdt Windows gedetailleerde logs bij over het bootproces. Om deze in te zien, voer je het commando eventvwr.msc uit in het Windows startmenu en navigeer je in het linkervenster achtereenvolgens naar Logboeken (lokaal) / Logboeken Toepassingen en Services / Microsoft / Windows / Diagnostics-Performance / Operational. In het middelste venster klik je vervolgens op de kolomtitel Gebeurtenis-id, zodat die oplopend wordt gesorteerd. Iedere keer dat Windows opstart worden er namelijk gebeurtenissen met ID 10x gelogd inclusief de starttijd, de ID’s lopen van 100 tot 110: 101 voor applicaties, 102 voor drivers, 103 voor services enzovoort.

Afhankelijk van hoe deze starttijd afwijkt van wat als normaal wordt beschouwd, krijgt het item een aangepast niveau mee: Waarschuwing, Fout of Kritiek. Je kunt de gebeurtenissen desgewenst ook sorteren volgens niveau. Handig om weten: ook bij het afsluiten van Windows worden hier gebeurtenissen gelogd (met ID 200, of 201 en hoger indien het afsluitproces te lang duurde).

Lees ook: Windows troubleshooting met logboeken

©PXimport

Wat heb je nou aan die logs met gebeurtenissen-ID’s 100 tot 110? Het kan geen kwaad ze af en toe even door te lopen. Als je op zo’n event klikt, lees je in het venster eronder niet alleen de Totale tijd (in milliseconden) af, maar ook de Tijd van degradatie. Dit laatste kan relevant zijn aangezien dat aangeeft hoeveel langer dan gewoonlijk de opstart van dit onderdeel duurde. Zelfs als die relatief hoog blijkt, hoeft er niet noodzakelijk iets aan de hand te zijn. Immers, het kan bijvoorbeeld om een automatische update van dit onderdeel gaan. Blijken dergelijke vertragingen zich frequenter voor te doen, dan doe je er wellicht goed aan dit onderdeel nader te bestuderen.

Mocht je je afvragen wat BootTime precies inhoudt (op het tabblad Details bij een Event-ID 100): dat is de som van MainPathBootime (de tijd tussen het verschijnen van het Windows-logo en het inlogscherm of het bureaublad) en de BootPostBootTime (de tijd tussen het verschijnen van het inlogscherm of het bureaublad en het moment waarop het systeem echt bruikbaar is, vanaf 80% ‘idle time’).

Onderaan het tabblad Algemeen tref je weliswaar de link Help online aan, maar die leidt haast nooit tot concrete tips. Je kunt meer bruikbare feedback krijgen door die links aan een andere bron te koppelen. Start de Windows Register-editor op via het startmenu en navigeer je naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion\Event Viewer, waar je de waarde van de sleutel MicrosoftRedirectionURL vervangt door https://www.howtogeek.com/eventid. Je kunt natuurlijk ook zelf googelen naar feedback. Dat doe je dan het best op basis van de bron en het event-ID.

Process Monitor

Weinig gebruikers weten dat de populaire Sysinternals-tool Process Monitor zich ook laat inzetten voor een analyse van het bootproces. Start de applicatie op, ga naar het menu Options en activeer Enable Boot Logging. Wil je extra veel feedback, plaats dan een vinkje bij Generate thread profiling events (Every second) en bevestig met OK. Sluit Process Monitor af en start je pc opnieuw op.

Na het booten start je ook Process Monitor weer opnieuw: je krijgt de vraag te zien of je de verzamelde data wilt bewaren. Een bevestigend antwoord zorgt dat het logbestand (Bootlog.pml) standaard in de map C:\Users\<gebruikersnaam>\Documents terechtkomt. Process Monitor laadt het meteen in, maar je kunt het logbestand ook altijd later weer oproepen (via File / Open). Om snel in te zoomen op de processen die relatief veel tijd in beslag nemen tijdens het booten, kun je een extra filter activeren.

Kies Filter / Filter en stel bijvoorbeeld de volgende filterregel in: Duration more than 1 then Include. Bevestig met OK (dat herleidde het aantal items in onze test van een onwerkbare 4,8 miljoen naar een behapbare 187). Vervolgens kun je de resterende items aan een nader onderzoek onderwerpen. Een wat ouder, maar nog steeds informatief voorbeeld van zo’n analyse vind je hier.

©PXimport

BootRacer

Zowel de Windows Logboeken als Process Monitor geven je informatie over het bootproces, maar de tool BootRacer giet het ook nog in een gebruiksvriendelijk format (gratis voor niet-commercieel gebruik). Toegegeven, het is geen tool die je permanent op je systeem wilt hebben, maar bij het troubleshooten of optimaliseren van het bootproces komt Bootracer goed van pas. Tijdens de installatie laat je bij voorkeur alle opties ingeschakeld. Wanneer je vervolgens je systeem opnieuw start, zul je BootRacer aan het werk zien (helaas inclusief een paar advertenties). Wanneer je de app vervolgens oproept, zie je precies hoelang het opstartproces duurde.

BootRacer deelt dit proces op in vier fasen: Preboot, Windows Boot, Password Timeout en Desktop. De Preboot-fase speelt zich vooral op het niveau van uefi of bios af en kan derhalve niet door BootRacer worden gemeten. De derde fase (Password Timeout) wordt door de app genegeerd. Immers, tijdens deze fase wacht Windows op het invoeren van je wachtwoord. Overigens kun je deze wachttijd desgewenst compleet uitschakelen: druk op Windows-toets+R, voer netplwiz of control userpasswords2 uit, selecteer de standaard accountnaam, verwijder het vinkje bij Gebruikers moeten een gebruikersnaam en wachtwoord […] en bevestig met OK.

©PXimport

Met de overige twee fasen houdt BootRacer wél rekening bij het berekenen van de boottijd: enerzijds de systeeminitialisatie zoals het laden van stuurprogramma’s en het opstarten van services (Windows Boot), anderzijds het voorbereiden van het bureaublad en het uitvoeren van automatisch opstarten programma’s (Desktop).

Standaard voert BootRacer deze analyse bij elke Windows-start uit, maar dat schakel je desgewenst uit: klik op Advanced / Options en kies Only once. Kies je wel voor een doorlopende analyse, via de knop History krijg je zicht op de evolutie van de opeenvolgende starttijden van je systeem.

BootRacer kan je ook haarfijn vertellen hoeveel tijd elk automatisch opstartende app (‘autostart’) telkens in beslag neemt. Ga opnieuw naar Advanced / Options en open het tabblad Startup Control. Klik op Enable Control en plaats een vinkje bij beide opties. Bevestig met Save. In het hoofdvenster druk je vervolgens op de knop History en kies je History of Executed Startup Programs. Via het menu (met de drie streepjes) krijg je tevens zicht op de evolutie in de starttijden van de diverse autostarts.

Klik met rechts op een van de items in het venster Startup Control en kies Control Startup Programs. Verwijder het vinkje bij het automatisch startende item dat je niet langer nodig acht of druk op de Delete-knop als je het item uit de lijst wilt verwijderen. Via de Undo-knop kun je een eerdere toestand alsnog herstellen (Restore). De knop Set Order ten slotte laat je via pijltjesknoppen toe de startvolgorde aan te passen.

©PXimport

Het is goed mogelijk dat je in het overzichtsvenster van BootRacer de melding “Partial Boot Time” ziet verschijnen. Dat houdt in dat er geen normale, volledige boot werd uitgevoerd. Dat is logischerwijze het geval wanneer je je bij je account afmeldt en je opnieuw aanmeldt, en eveneens wanneer je de pc in slaapstand of sluimerstand had gezet en vervolgens weer opstart. Maar zelfs wanneer je je pc afsluit kan deze melding opduiken.

Windows 10 brengt het systeem bij het afsluiten standaard in een gedeeltelijke slaapstand, en wel zodanig dat het besturingssysteem bij het opnieuw opstarten niet langer de kernel, drivers en de systeemstatus één voor één hoeft in te laden, aangezien die bij het afsluiten netjes in een bestand werden bewaard. Applicaties daarentegen worden niet bewaard, maar wel degelijk afgesloten.

Je controleert deze instellingen als volgt: druk op Windows-toets+S, tik energie in, kies Een energiebeheerschema selecteren en klik op Het gedrag van de aan/uit-knoppen bepalen. Klik zo nodig op Instellingen wijzigen die momenteel niet beschikbaar zijn en plaats al dan niet een vinkje bij Snel opstarten inschakelen (aanbevolen). Je zult (eventueel met behulp van BootRacer) merken dat je systeem inderdaad een aantal seconden sneller opstart wanneer deze functie is ingeschakeld.

De functie Snel opstarten (fastboot) zorgt dan wel voor een rapper bootproces, er kunnen ook wel nadelen aan kleven. Heb je bijvoorbeeld een dualboot-installatie met een Linux-distributie, dan kan dat tot corruptie van het bestandssysteem leiden als je in deze (slaap)toestand intussen de Linux-distributie opstart. Snel opstarten kan er tevens voor zorgen dat je via een speciale toets (zoals Del, F2, F8 enzovoort) niet meer in het uefi-bios of in het bootkeuze-menu terechtkomt. Dit kun je oplossen door de Shift-toets ingedrukt te houden wanneer je Afsluiten kiest, waarna je de pc opstart en de speciale toets indrukt.

Verder kan het incidenteel ook gebeuren dat bepaalde updates niet (correct) kunnen worden uitgevoerd wanneer deze functie is ingeschakeld.

Services

Standaard zijn er in Windows tot slot een paar tientallen services actief op de achtergrond. Overbodige services uitschakelen zorgt niet alleen voor een kortere boottijd, er worden ook minder systeembronnen aangesproken. Echter, meer nog dan bij externe programma’s is het uitschakelen van services een delicate operatie. Immers, wanneer je de verkeerder services uitschakelt, kan dat zelfs tot een onstabiele Windows leiden.

Je bereikt de module voor servicebeheer door in het Windows-startmenu de opdracht services.msc uit te voeren. Om een service (tijdelijk) op non-actief te zetten, open je het contextmenu, kies je Eigenschappen en stel je het Opstarttype in op Uitgeschakeld.

©PXimport

Let op: je kunt hier ook Automatisch (vertraagd starten) kiezen: de service wordt dan pas opgestart nadat het bureaublad is verschenen (standaard twee minuten na het opstarten van de laatste automatische service), waardoor het niet langer een impact heeft op de eigenlijke bootprestaties. Open hier zeker ook het tabblad Afhankelijkheden. Je ziet hier welke andere services van de (goede werking van de) geselecteerde service afhangen, zodat je niet ongewild ook die services uitschakelt.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 smartphones met eSim onder de 400 euro
Huis

Waar voor je geld: 5 smartphones met eSim onder de 400 euro

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Op zoek naar een betaalbare smartphone, maar dan wel eentje met een virtuele simkaart? De redactie van ID.nl is voor je op zoek gegaan naar smartphones met een prijskaartje van onder de 400 euro.

Met een eSim ben je niet meer afhankelijk van een fysiek simkaartje en heb je geen gepriegel meer met het plaatsen van je sim in de telefoon. Je kunt daardoor snel van provider wisselen zonder gedoe. Ideaal als je veel op reis bent, omdat je op deze manier eenvoudig internationale abonnementen kunt activeren. Daarnaast kun je op die manier ook gebruik maken van meerdere telefoonnummers op een enkel toestel, bijvoorbeeld eentje voor werk en prive. De mooiste toestellen met eSim en onder de 400 euro vind je hier.

Sony Xperia 10 VI

De Sony Xperia 10 VI is een compacte smartphone met een focus op multimedia. Het 6,1-inch FHD+ OLED-scherm met een 21:9 beeldverhouding is ideaal voor het bekijken van films. Aangedreven door de Snapdragon 6 Gen 1-chipset en uitgerust met 8 GB RAM, biedt het toestel soepele prestaties.

De 48 MP hoofdcamera legt gedetailleerde foto's vast, terwijl de 5000 mAh batterij zorgt voor langdurig gebruik. Met IP68-certificering is het toestel bestand tegen water en stof.

Samsung Galaxy A26 5G

De Galaxy A26 5G combineert een slank ontwerp met krachtige prestaties. Het 6,7-inch FHD+ Super AMOLED-display biedt levendige kleuren en vloeiende beelden dankzij de 120 Hz verversingssnelheid. Onder de motorkap bevindt zich de Exynos 1380-chipset, ondersteund door 4 tot 8 GB RAM, wat zorgt voor soepele multitasking.

De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, zelfs bij weinig licht. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en IP67-certificering is dit toestel zowel duurzaam als betrouwbaar. Bovendien belooft Samsung tot zes jaar beveiligingsupdates, wat de levensduur van het apparaat verlengt.

Motorola Edge 60 Fusion 

De Motorola Edge 60 Fusion is een elegant middelklasse-smartphone die indruk maakt met zijn moderne design en degelijke prestaties. Hij beschikt over een indrukwekkend 6,67‑inch pOLED‑scherm met Super‑HD-resolutie (1 220 × 2 712 pixels), 120 Hz ververssnelheid en HDR10+, beschermd door Gorilla Glass 7i — en dat op alle vier de schermranden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie (OIS) en 13 MP ultragroothoeklens leveren scherpe beelden, terwijl de 32 MP frontcamera mooie selfies maakt.

Motorola Moto G35 5G

De Motorola Moto G35 5G biedt solide prestaties voor een betaalbare prijs. Het 6,72-inch LCD-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor vloeiende beelden. De 50 MP Quad Pixel-camera levert scherpe foto's, zelfs bij weinig licht.

Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 5G-connectiviteit blijf je de hele dag verbonden. Hoewel de Unisoc T760-processor niet de snelste is, biedt het toestel voldoende kracht voor dagelijks gebruik.

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G biedt premium functies in een betaalbaar jasje. Het 6,6-inch FHD+ Super AMOLED-display met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor heldere en vloeiende beelden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, terwijl de 13 MP selfiecamera zorgt voor duidelijke zelfportretten.

Aangedreven door de Exynos 1380-chipset en beschikbaar met tot 12 GB RAM, biedt het toestel krachtige prestaties. De 5000 mAh batterij ondersteunt 25W snelladen, en Samsung belooft tot vijf jaar beveiligingsupdates.

▼ Volgende artikel
Nieuwe Fairphones standaard geleverd met 'digitaal rijbewijs' voor jongeren
© insta_photos
Huis

Nieuwe Fairphones standaard geleverd met 'digitaal rijbewijs' voor jongeren

Fairphone gaat vanaf deze maand elk nieuw toestel in Europa standaard leveren met ChatLicense, een app die jongeren en ouders helpt verantwoord om te gaan met de eerste smartphone. De samenwerking moet bijdragen aan meer digitale weerbaarheid en sluit aan bij Fairphones missie om technologie niet alleen duurzaam te produceren, maar ook bewust te gebruiken.

ChatLicense is bedoeld voor gezinnen die hun kind een eerste smartphone geven. De app neemt kinderen mee in een leertraject met korte video's, animaties en quizvragen over onderwerpen als sociale media, chat-apps en online veiligheid. Bij elke stap verdienen ze een stukje van hun 'digitale rijbewijs'. Voor ouders is er een begeleidende gids met gespreksstarters en uitleg, zodat het gesprek thuis vanzelf op gang komt. De methode is gebaseerd op onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam en legt de nadruk op leren en weerbaarheid, in plaats van alleen beperken en controleren.

Lees hier onze review van de Fairphone 6

Fairphone Moments

Voor Fairphone sluit de samenwerking aan op eerdere stappen richting bewuster gebruik. Bij de introductie van de Fairphone 6 kwam ook Fairphone Moments, een fysieke knop waarmee gebruikers hun toestel direct in een minimalistische modus kunnen zetten. In die stand worden meldingen en apps sterk teruggebracht, zodat schermtijd vanzelf afneemt. Dat blijkt niet alleen handig voor jongeren, maar ook voor volwassenen die wat meer rust zoeken. Met ChatLicense komt daar nu een educatieve laag bovenop, die vooral gezinnen met jonge kinderen helpt bij de eerste kennismaking met een smartphone.

©Fairphone

Zorgen over schermtijd

De timing is niet helemaal toevallig. Steeds meer ouders maken zich zorgen over hoeveel tijd hun kinderen online doorbrengen en of ze wel voldoende zijn voorbereid op risico's als cyberpesten of misleidende informatie. Uit onderzoek blijkt dat kinderen vaak al rond hun tiende of elfde verjaardag een eigen toestel krijgen, terwijl duidelijke afspraken thuis niet altijd aanwezig zijn. Scholen en gemeenten proberen die digitale opvoeding wel te ondersteunen, maar het gesprek blijft in gezinnen vaak lastig. Door ChatLicense standaard mee te leveren bij elk toestel, hoopt Fairphone een praktische drempel weg te nemen en gezinnen direct iets in handen te geven.

Wat is ChatLicense?

ChatLicense werd eind 2023 in Nederland gelanceerd en heeft zich sindsdien uitgebreid naar meerdere Europese landen. De app kreeg goede beoordelingen in de appstores, onder meer door de speelse insteek en het ontbreken van advertenties of dataverzameling voor commerciële doeleinden. Voor veel ouders is dat een geruststelling, omdat juist die afhankelijkheid van techbedrijven vaak een punt van zorg is. De makers benadrukken dat de inhoud in samenwerking met wetenschappers en pedagogen wordt ontwikkeld, zodat kinderen niet alleen technische kennis opdoen, maar ook vaardigheden om bewust en kritisch online te zijn.

©Fairphone

Een bredere standaard

Met de bundeling van ChatLicense en Fairphone krijgen kinderen die hun eerste smartphone ontvangen voortaan dus niet alleen een mooie nieuwe telefoon, maar ook een digitale opleiding. Daarmee gaat Fairphone verder dan alleen het maken van duurzame hardware; het bedrijf wil immers ook bijdragen aan bewuster gebruik van zo'n toestel. Of het daadwerkelijk leidt tot een nieuwe standaard in de industrie, zal de komende jaren moeten blijken. Maar hé, een stukje bewustwording kan natuurlijk sowieso geen kwaad.