Niemand wordt 'hard' van pesten. Het kan een leven flink verzieken. En door sociale media gaat pesten nu 24 uur per dag door. Maar gelukkig is er wat tegen te doen, als álle ouders alert zijn en met hun kind durven praten over groepsdruk, eenzaamheid en uitsluiting.

Volgens Justine Pardoen, hoofdredacteur van Ouders Online is het een misverstand om te denken dat 'online' en 'offline' twee verschillende werelden zijn. "Groepsdruk, uitsluiting, pesten, het is gedrag dat zowel online als offline gewoon doorgaat." Wel is het zo dat de rollen van dader en slachtoffer diffuser worden. "Dat noemen we het 'revenge of the nerds-effect. Kinderen die op school gepest worden, gebruiken hun vaardigheid met computers om online anderen te pesten of terug te pakken."

Maar wat gebeurt er precies? Wat doen kinderen elkaar online aan? Pardoen: "Groepsdruk is heel belangrijk. Wat vaak gebeurt is dat kinderen in een klas samen een WhatsApp-groep hebben, en dat één van hen opeens een nieuwe groep aanmaakt waar één of meerdere kinderen dan niet voor worden uitgenodigd. Dat soort uitsluiting komt heel hard aan. Ook zie je dat in Facebook-discussies. Er wordt geroddeld, er worden accounts aangemaakt uit naam van het slachtoffer, die dan vervolgens wordt aangesproken op gedrag dat hij of zij helemaal niet heeft gedaan. Ook gebeurt het vaak dat foto's bewerkt worden en op pornosites geplaatst worden, met dan het 06 nummer van het slachtoffer erbij. Je kunt wel zeggen: als je het kunt verzinnen, dan gebeurt het."

©PXimport

Op Facebook is een speciale

Digitaal pesten

De Monitor Jongeren en Internet heeft onderzocht hoeveel kinderen en jongeren digitaal pesten en gepest worden. In 2007 maakte 56 procent van de jongeren zich minstens één keer per maand schuldig aan een vorm van online pesten. Hierbij is het begrip online pesten breed opgevat, het loopt uiteen van iemand beledigen, kwetsen, lastigvallen tot iemand volledig negeren. Dit gebeurt bijvoorbeeld op sociale netwerksites en via Twitter of YouTube. Als expliciet aan jongeren gevraagd wordt of ze weleens iemand pesten op internet, zegt 8 procent dit wel eens te doen.

In de Veiligheidsmonitor 2012 heeft het CBS onder meer gegevens verzameld over cyberpesten onder alle leeftijdsgroepen. In 2012 is 10 procent van de jongeren van 15 tot 18 jaar gepest op internet. Laster, roddel en achterklap komen het meest voor, gevolgd door stalken, bedreiging en chantage. Minder dan een op de tien jongeren die met pesten via internet te maken krijgt, maakt hiervan melding bij de politie of een andere instantie.

Bron: Nederlands Jeugd Instituut

©PXimport

Dr. Justine Pardoen is hoofdredacteur van

Omstanders

De rol van de groep is heel belangrijk. Doordat de 'omstanders' (offline of online) het 'toestaan', kan pesten plaatsvinden. Pardoen noemt het voorbeeld van een jongen uit Wassenaar. "Deze jongen was Marokkaans en homoseksueel. Hij kwam ook nog eens jong uit de kast en was daardoor heel kwetsbaar. Die jongen pleegde zelfmoord, wat tot heel veel verbijstering leidde. Zijn klasgenoten lieten allemaal heel ontroerende reacties achter op een speciale Facebook-pagina. Zijn ouders snapten er niets van.

De school zei dat er geen sprake was van pesten. Maar door een gesprek met een meisje los van de groep, werd duidelijk dat er wel degelijk wat aan de hand was. Wat bleek nou: die kinderen hadden één op één volgens henzelf goed contact met die jongen. Maar in groepsverband werd hij gepest, uitgesloten en beledigd. De daders hadden niet eens door dat hun groepsgedrag zo veel invloed op het gemoed van het slachtoffer had. Ze zagen niet hoe eenzaam en wanhopig die jongen zich door dat groepsgedrag voelde."

Obsessief

Hoewel pesten niet nieuw is en online pesten in feite een voortzetting is van gedrag op het schoolplein, voegt het wel een nieuwe dynamiek toe. Het zorgt ervoor dat slachtoffers zich nergens meer veilig voelen. Justine Pardoen vertelt: "Dat uit zich door obsessief met internet bezig te zijn. Dus constant de telefoon checken om te lezen wat ze nu weer over je zeggen. Het is voor kinderen in die situatie onmogelijk om dat los te laten. Ze hebben ook niet door dat het voor hen erger wordt door juist de hele tijd te blijven checken. En juist door die obsessie neemt het gevoel van ellende en onveiligheid toe. Ik vergelijk het weleens met kiespijn. Het is constant aanwezig en je gaat steeds met je tong naar die zere plek, waardoor het nog meer pijn doet. Kinderen zijn niet verstandig en zijn niet in staat om afstand te nemen van de situatie."

©PXimport

WhatsApp is een populaire chatdienst onder kinderen. Buitensluiten, treiteren en lastigvallen kunnen er helaas ook mee.

Gevolgen

Het idee dat je van pesten 'hard wordt' en dat je 'er maar tegen moet kunnen', is een hardnekkig misverstand. Pardoen: "Pesten leidt tot gedachten aan zelfmoord en ook tot zelfmutilatie: kinderen gaan zichzelf snijden om de emotionele pijn weg te drukken. Dat klinkt misschien als extreem, maar het gebeurt zeer vaak. Wij hadden een tijdje terug contact met een eerstehulpafdeling van een ziekenhuis. De verpleegkundigen merkten dat alle kinderen die daar terecht kwamen na een poging tot zelfdoding, aangaven online gepest te worden. Nu kan ik niet zeggen dat je die observatie tot een feit kunt verheffen, maar dit zijn wat mij betreft duidelijke signalen dat de gevolgen van pesten heel ernstig zijn."

Waarom pesten pesters?

Kinderen die pesten zijn vaak uit op aandacht. Het is voor hen bewijs dat ze sterker zijn dan de ander. Het is ook een manier om op te vallen en 'populair' te zijn. Er zijn ook kinderen die pesten om te voorkomen dat ze gepest worden. Slechts zelden is het een bewuste keuze. Het is een geleidelijk proces, dat ook voort kan komen uit de kwetsbaarheid van de pester zelf. Soms is het een 'roep om hulp' die het gevolg is van een vervelende thuissituatie of zelfs misbruik. Soms is het ook slechts het gevolg van een toch al vijandige groepssituatie op school. Het is belangrijk dat ouders met hun kinderen praten over pesten en pestgedrag van hun kind niet afdoen als 'iets wat erij hoort'. De schade van pesten is vaak zeer groot.

©PXimport

De stichting Omgaan met Pesten biedt veel informatie en trainingen.

Vertrouwen

Dat zegt ook Farida de Jager van Trainingsbureau Vindkracht, aanspreekpunt voor online pesten bij de stichting Omgaan met Pesten. Ze geeft de erkende 'Sta Sterk Training' aan slachtoffers van pesten. Daarnaast verzorgt ze de trainingen 'Sta Sterk Op School', waarbij een hele klas in een traject wordt begeleid om pestproblemen op te lossen. "Als pesten niet snel wordt aangepakt, heeft dit effect op het hele verdere leven van slachtoffers.

Pesten leidt tot depressies en gevoel van isolement. Ook op latere leeftijd kan dit leiden tot problemen, zoals het niet aan durven gaan van diepe vriendschappen. Het vertrouwen in andere mensen wordt beschadigd." Volgens de Jager is pesten niet gebonden aan leeftijd of opleidingsniveau. Het belangrijkste is dat kinderen die gepest worden, moeten leren om sterk te reageren op negatief gedrag. Dit is nogal een klus, omdat pesten en gepest worden een zichzelf voedend systeem vormen. Anders gezegd: het gedrag van iemand die wordt gepest, is vaak aanleiding voor nog meer pestgedrag.

©PXimport

Cijfers van het Nederlands Jeugd Instituut tonen aan dat (online) pesten helaas vaak voorkomt.

Sta Sterk

De stichting Omgaan met Pesten geeft slachtoffers training in het omgaan met pesten. De groepstraining omvat tien lessen van 60 á 90 minuten. Vooraf vindt een individueel intakegesprek plaats met kind/jongere. Daarnaast worden twee ouderavonden aangeboden. Dit om de ouders te informeren over de training, de werkwijze en de materialen die worden ingezet, zodat zij hun kind nog beter kunnen ondersteunen in het leerproces.

De deelnemers werken onder andere aan uitstraling en lichaamshouding, stemgebruik en woordgebruik, ademhaling, nee zeggen en eigen wil/mening uiten, zeggen waar je last van hebt, positief denken, meedoen en buitensluiten oplossen, omgaan met elkaar en samenwerken, hulp vragen en bieden.

Slachtoffer

Pardoen: "Ik merkte dat met mijn eigen zoon. Die werd op zijn eerste basisschool gepest. Uiteindelijk hebben we besloten hem naar een andere school te sturen. Daar had hij een goede meester die hem hielp om zijn draai te vinden. Het duurde zeker een halfjaar voor mijn zoon zijn slachtoffergevoel kwijt raakte. Al die tijd had hij namelijk het idee dat 'ze' het op hem gemunt hadden. Een ongelukje, iemand die tegen hem aanbotst in de rij, interpreteerde hij als 'o jee, het begint weer'. Volgens Pardoen is het heel belangrijk dat ouders met hun kinderen praten, ook als er niets aan de hand is met hun eigen kind. "Want het zijn de omstanders, zowel op het schoolplein als online, die het pesten mogelijk maken."

Farida's tip: Wordt je zoon, dochter of kennis gepest? Dit zijn de mogelijke symptomen.

- Iemand wordt stiller

- Weinig vrienden of vriendinnen

- Spullen kwijtraken of kapotmaken

- Vaker alleen

- Vaker ziek

- Minderwaardigheidsgevoel

- Weinig zelfvertrouwen en eigenwaarde

- Neerslachtig tot depressief

- Lichamelijke klachten (buikpijn, hoofdpijn, bedplassen, weinig eetlust enz.)

- Dwangmatig gebruik computer en smartphone of juist desinteresse

©PXimport

SnapChat is een app waarmee je een foto naar iemand kan sturen die daarna automatisch verdwijnt. Ook dit wordt soms misbruikt door kinderen om klasgenoten te intimideren.

Hoe?

"Ouders vinden het vaak lastig om met hun kinderen over dit onderwerp te praten, vooral als er niets aan de hand lijkt te zijn. En dat terwijl ook kinderen die niet gepest worden maar wel zien dat het gebeurt, onderdeel zijn van het probleem. En dan moet je die omstanders niet meteen tot dader bombarderen. Vaak willen ze best iets doen maar weten ze niet wat, en zijn ze ook zelf bang om slachtoffer te worden. Dat zijn heel begrijpelijke emoties. Stel je kind vragen: gebeurt er weleens iets waarvan je vindt dat het eigenlijk niet zou moeten? Durf je daar wat van te zeggen? Nee? Wat zou je dan kunnen doen? Met wie zou je kunnen praten? Een meester? Een vriend(in)? Door kinderen op die manier zelf te laten meedenken over oplossingen kun je helpen om pestgedrag te stoppen."

Farida's do's en dont's bij pesten

Gepeste:

+ Reageer sterk en zelfverzekerd door: sterke lichaamstaal met assertieve woorden

+ Roep hulp in bij je vrienden, ouders of leerkracht

+ Ga niet terugpesten maar ga naar een vertrouwenspersoon

+ Bewaar/verzamel bewijsmateriaal en ga zo nodig naar de politie

- Word niet boos of verdrietig, dan heeft de pester alleen maar lol

- Blijf er niet alleen mee rondlopen

Ouders:

+ Neem je kind serieus

+ Leg uit waarom sommige kinderen pesten

+ Bedenk samen met je kind een oplossing en ondersteun daarbij

+ Zoek naar een geschikte sociale weerbaarheidstraining

- Zeg niet tegen je kind: 'stel je niet aan'

- Haal je kind niet zomaar van school of vereniging zonder dat je kind heeft geleerd hoe voor zichzelf op te komen

Lijstje met hulpadressen

Meldknop.nl

Pestweb

Vraag het de politie

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Minstens eenmaal in je leven ga je klussen en daar hoort goed gereedschap bij. Een degelijke accuboormachine bijvoorbeeld: wij vonden vijf uitgebreide maar handzame exemplaren voor nog geen 250 euro.

Een accuboormachine is eigenlijk doorgaans als multifunctioneel, want naar het boren zijn deze apparaten natuurlijk ook geschikt voor het elektrisch indraaien van schroeven. Belangrijk voor de kracht van de accuboormachine is het koppel, aangegeven in Nm. Hoe hoger dat getal, hoe sterker de boormachine is. Een accuboormachine met 20 Nm is bijvoorbeeld prima voor wat schroefwerk in hout. Maar als je een machine hebt met 60 of 70 Nm, dan kun je er ook zware klussen mee doen, zoals boren in steen of dikke balken.

Black & Decker BDCHD18KB

Als je gewoon een goede, stevige boormachine zoekt voor klusjes in en om het huis, dan zit je met deze Black & Decker helemaal goed. Of je nu een plankje ophangt of door wat stevigere muren wil boren, hij doet het allemaal zonder dat je eerst een spoedcursus techniek hoeft te volgen. Hij ligt lekker in de hand, is niet te zwaar, en je hoeft er niet mee te vechten — gewoon vol vertrouwen aan de slag. Wat ook fijn is: hij is snoerloos, dus je zit niet te klooien met verlengsnoeren. De bijgeleverde koffer en accessoires maken het een lekker compleet pakketje. Een goede keuze voor de doorsnee klusser die af en toe wat werk wil verzetten, zonder daar een fortuin aan uit te geven.

💪 Maximum koppel: 40 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 1.400 rpm
🔋 Accuduur: ongeveer 1 tot 1,5 uur per accu
🧰 Bijgeleverde accessoires: 1 accu + lader + koffer

DeWalt DCD796P2-QW

Deze DeWalt is voor de serieuze klusser. Als je vaker klust en een boormachine wilt waar je jaren mee vooruit kunt, dan is dit echt een topper. Hij voelt solide aan, alsof hij tegen een stootje kan – en dat klopt ook. Je merkt meteen: dit is geen speelgoed. Of je nu een dikke schroef in een houten balk draait of in beton boort, hij doet het met gemak. Dankzij de twee krachtige accu’s zit je bijna nooit zonder stroom, en dat is echt een verademing als je aan een grote klus bezig bent. Hij heeft ook een klopboorfunctie voor de wat zwaardere boorklusjes.

💪 Maximum koppel: 70 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 2.000 rpm
🔋 Accuduur: 2 accu’s van 5.0Ah, elk goed voor urenlang klussen
🧰 Bijgeleverde accessoires: 2 accu’s + lader + koffer

HBM Machines 20V accuboormachine + accessoires

Heb je nog niet veel gereedschap in huis, maar wil je wel meteen goed kunnen starten? Dan is deze set van HBM echt wat voor jou. Je krijgt niet alleen een boormachine, maar meteen een hele lading accessoires erbij — boren, bits, noem maar op. Handig opgeborgen in een mooie kist, zodat je niet hoeft te graaien in een rommella. De machine zelf is krachtig genoeg voor alle standaard klussen in huis en tuin, maar ook eenvoudig te bedienen. Ideaal voor iedereen die af en toe wat doet, maar wel meteen alles in huis willen hebben. En ook de prijs is erg leuk.

💪 Maximum koppel: 55 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 1.650 rpm
🔋 Accuduur: ongeveer 1 uur
🧰 Bijgeleverde accessoires: 100-delige accessoireset + accu + lader + opbergkist

Bosch GSB 185 klop- en schroefboormachine 

Bosch staat bekend om z’n degelijkheid, en dat is bij dit model niet anders. Deze boormachine voelt direct vertrouwd aan. Hij is krachtig genoeg voor de meeste klussen die je thuis tegenkomt: gaten boren in hout, metaal en zelfs in steen dankzij de klopboorfunctie. En toch is hij lekker compact en licht. Fijn als je boven je hoofd werkt of wat minder kracht in je handen hebt. Hij heeft een borstelloze motor die efficiënter werkt en langer meegaat. Geen poespas, gewoon een goed werkend apparaat waar je op kunt rekenen. Let wel: de prijs is laag, maar dat is niet voor niets, want er wordt geen accu meegeleverd, die moet je dus nog wel los kopen.

💪 Maximum koppel: 50 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 1.900 rpm
🔋 Accuduur: afhankelijk van de gekozen accu
🧰 Bijgeleverde accessoires: opbergkist

Makita DHP481ZJ

Voor de echte doe-het-zelver die zwaarder werk niet uit de weg gaat, is deze - al wat langer op de markt zijnde - Makita een dijk van een boormachine. Dit is zo’n apparaat dat je koopt en dan jarenlang met veel plezier gebruikt. Hij is krachtig, robuust en draait z’n hand niet om voor een dikke schroef of een gat in baksteen. Hij heeft zelfs twee versnellingen, zodat je precies het juiste tempo kiest voor wat je doet. Let op: hij wordt geleverd zonder accu en lader, dus als je geen ander Makita-apparaat hebt, moet je die er nog los bij kopen.

💪 Maximum koppel: 115 Nm
🌀 Max. rotatiesnelheid: 2.100 rpm
🔋 Accuduur: afhankelijk van de gekozen accu
🧰 Bijgeleverde accessoires: wordt geleverd zonder accu, kist of lader

Wil je voor de zomer nog snel een paar kilo kwijt? Daarvoor hoef je echt niet meteen naar de sportschool. Wie thuis flink de handen uit de mouwen steekt, verbrandt namelijk meer calorieën dan je misschien denkt. Schoonmaken, tuinieren, tillen, traplopen en zelfs strijken: elke klus is een mini-workout op zich!

Lees ook: 7 fruitsoorten die je het beste kunt eten als je wilt afvallen

Stofzuigen, dweilen en ramen lappen

Schoonmaken verhoogt je hartslag. Neem bijvoorbeeld stofzuigen. Wat op het eerste gezicht een simpele klus lijkt, vraagt toch flink wat beweging. Je loopt heen en weer, draait je romp, buigt, strekt je armen en soms moet je zelfs de meubels verplaatsen. Al met al ben je dus constant in beweging. Als je dit een half uur volhoudt in een flink tempo, verbruik je al gauw 85 tot 100 calorieën, afhankelijk van je gewicht. Dweilen, waarbij je kracht zet vanuit je schouders en bovenlichaam, kost nog wat meer energie.

Ook ramen lappen is intensiever dan het lijkt. Vooral als je boven je hoofd werkt of telkens naar boven en beneden moet reiken. Wie de binnen- en buitenkant van de ramen op één dag aanpakt, heeft aan het einde van de middag vaak spierpijn in zijn of haar armen. En dat is precies het punt: hoe meer spiergroepen je gebruikt, hoe hoger je verbranding.

Strijken, bedden verschonen en wassen

Er zijn ook klussen die niet direct als 'sportief' voelen, maar wel degelijk bijdragen aan je verbranding. Strijken bijvoorbeeld. Je staat vaak lang op één plek, beweegt constant met je armen, en als je het in een stevig tempo doet, verbrand je tot zo'n 75 calorieën per uur. Dat is weliswaar minder dan bij dweilen of traplopen, maar het telt op. Zeker als je er een gewoonte van maakt om tijdens het strijken lichtjes door je knieën te buigen of steeds kleine stapjes naar links en rechts te zetten.

Ook bedden verschonen is een onderschatte klus. Matrassen optillen, hoeken van hoeslakens strak trekken, dekbedden schudden – het is een kleine workout op zich. Hier werk je met je hele lichaam, en dat merk je ook aan je ademhaling. Haal je drie bedden af en maak je ze opnieuw op? Dan ben je zo twintig tot dertig minuten bezig, goed voor 100 tot 150 calorieën, afhankelijk van hoe vlot je doorwerkt.

Wassen en de was ophangen zijn ook actieve bezigheden. Zeker als je de was buiten aan de lijn hangt. Je tilt, reikt, draait, bukt – beweging zat. De extra inspanning zit 'm vaak in de herhaling: een paar wasjes op één dag betekent veel heen en weer lopen, tillen en ophangen.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Traplopen, sjouwen en tillen

Huishoudelijke taken waarbij je trappen loopt of moet sjouwen, zoals de wasmand naar zolder brengen of boodschappen uitladen, leveren relatief veel verbranding op in korte tijd. Traplopen is zelfs een van de meest intensieve activiteiten binnenshuis. Je tilt bij elke stap je eigen lichaamsgewicht omhoog. Als je meerdere keren per dag de trap op en af gaat, tikken de calorieën ongemerkt aan. Of beter gezegd, af.

Ook het verplaatsen van meubels, dozen of zelfs een volle stofzuiger draagt bij aan je dagelijkse verbranding. Vooral als je zware dingen van beneden naar boven brengt, of vanuit een onhandige hoek moet tillen, activeer je meerdere spiergroepen tegelijk.

In de tuin werken

Zodra het weer het toelaat, lonkt het buitenleven. En ook daar liggen genoeg kansen om te bewegen zonder dat het als sport voelt. Onkruid wieden, snoeien, de heg knippen, bladeren harken of gras maaien met een handmaaier – allemaal activiteiten waarbij je langdurig in beweging bent en je spieren aan het werk zet.

Tuinieren is vooral goed voor je core (je rompstabiliteit), rug en benen. Wie af en toe een kruiwagen vol tuinafval moet verplaatsen of met potgrond aan de slag gaat, zet bovendien kracht. Het voordeel is dat je in de tuin vaak langer doorwerkt dan je van tevoren had gepland. En dan heb je zo ongemerkt al 300 tot 400 calorieën verbrand.

Tempo, houding en afwisseling maken het verschil

Hoeveel energie je verbruikt bij huishoudelijke klussen, hangt sterk af van de manier waarop je ze aanpakt. Werk je rustig of stop je steeds tussendoor, dan ligt het verbruik lager. Maar zet je een muziekje op, verhoog je het tempo en werk je gefocust, dan kan het best pittig zijn.

Ook je houding speelt een rol. Wie uit de rug tilt of verkeerd draait, loopt eerder tegen blessures aan. Buig dus vanuit je knieën, houd je rug recht en span je buikspieren aan tijdens het werk. Dat is niet alleen veiliger, maar zorgt er ook voor dat je meer spiergroepen activeert.

Afwisseling is ook belangrijk. Wissel staan en zitten af, combineer zware taken met lichtere en neem korte pauzes als je langer dan een uur bezig bent. Dat maakt het huishouden fysiek beter vol te houden én leuker.

Weinig extra moeite, wél effect

Het mooie van calorieën verbranden met het huishouden is dat het weinig extra moeite kost. Je moet het toch doen – en met een iets actievere aanpak profiteert je lichaam er ook van. Zeker als je de hele dag achter een bureau zit, zijn deze klusjes een welkome onderbreking. Je komt even in beweging, gebruikt je spieren, en maakt ondertussen ook nog je huis of tuin een stukje netter.

Wie het effect groter wil maken, kan het combineren met lichte extra beweging zoals een dagelijkse wandeling, wat rek- en strekoefeningen of fietsen naar de supermarkt in plaats van met de auto. Alles bij elkaar ben je dan actiever dan je denkt, zonder dat het als sporten voelt.

©Dmytro Vasylenko

Tot slot

Natuurlijk vervangt stofzuigen geen rondje hardlopen en is ramen zemen niet hetzelfde als krachttraining. Maar als je het slim aanpakt, kun je op een dag toch een paar honderd calorieën extra kwijtraken, gewoon door bezig te zijn. De truc zit 'm in bewuster bewegen, klussen afwisselen en jezelf af en toe net wat meer uitdagen.

Dus als je je afvraagt hoe je zonder sportkleding en sportschoolabonnement fitter de zomer ingaat: kijk eens rond in huis. Grote kans dat je schoonmaakdoek, wasmand of kruiwagen je daarbij meer helpen dan je dacht.

In onderstaande tabel zie je hoeveel calorieën je verbrandt met huishoudklussen. *

*Hoeveel je weegt, heeft daar ook invloed op. 72 kilo is het gemiddelde gewicht van vrouwen in Nederland; 85 kilo van mannen. Voor beide gewichtsklassen hebben we het verbruik uitgerekend.