De meeste mensen gebruiken Spotify op hun mobiel om muziek te streamen. Handig, want een smartphone heb je altijd op zak. Zit je geregeld urenlang achter een pc of laptop? Probeer dan eens voor de verandering de desktop-app van deze populairste muziekdienst ter wereld. Het grotere scherm is namelijk heel prettig. Hoog tijd om de app grondig te bekijken.

Kijkt je partner graag televisie, terwijl jij ondertussen op de computer bezig bent? Of werk je in een drukke omgeving, zoals een school of kantoor? Een koptelefoon met goede muziek helpt je concentreren. In dergelijke situaties streamen veel mensen de liedjes rechtstreeks vanaf een mobiel toestel naar hun hoofdtelefoon of oordopjes. Dat kan ook anders! Gebruik de gebruiksvriendelijke desktopversie van Spotify en laat de smartphone voortaan links liggen. Mooi meegenomen is dat je zo ook heel makkelijk muziek op de (aangesloten) speakers van een pc, laptop of monitor kunt beluisteren.

Kies waarmee je luistert

Bedenk eerst met welk apparaat je wilt luisteren naar Spotify. Bij een draadloze koptelefoon of speaker is er bijvoorbeeld een bluetooth-koppeling nodig. Gelukkig heeft nagenoeg elke laptop een geschikte adapter. Dat geldt ook voor redelijk recente desktops. Is jouw computer al iets ouder, dan sluit je eventueel een externe bluetooth-adapter aan. Je prikt zo’n apparaatje in een usb-poort, waarna je een draadloze verbinding opzet.

Het toevoegen van een bluetooth-apparaat is over het algemeen zo gepiept. Activeer op de koptelefoon of de speaker de koppelingsmodus en open vervolgens de bluetooth-instellingen van het besturingssysteem. In Windows 11 navigeer je hiervoor achtereenvolgens naar Instellingen / Bluetooth en apparaten / Apparaat toevoegen / Bluetooth. Uiteraard kun je net zo goed op een bekabelde hoofdtelefoon, headset of speakerset naar Spotify luisteren. Vrijwel elke pc of laptop heeft hiervoor een analoge 3,5mm-geluidsuitgang. Bepaalde apparaten sluit je als alternatief op een usb-poort aan.

Deze piepkleine bluetooth-adapter van TP-link (UB500) ligt voor ongeveer 15 euro in de winkel.

Installeren en inloggen

De desktop-app van Spotify is voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Surf naar www.spotify.com/nl/download om het juiste installatiebestand op te halen. Je kunt de app eventueel uit de Microsoft Store plukken. De stappen in dit artikel zijn gebaseerd op de Spotify-app voor Windows.

Zodra je het programma voor de eerste keer opstart, verschijnt er een inlogscherm. Ben je nog geen lid van Spotify, dan kun je desgewenst een nieuw account aanmaken. Klik op Gratis aanmelden om een nieuw tabblad in de browser te openen. Maak vervolgens de registratie in orde. Je kunt optioneel een bestaand Google-, Facebook- of Apple-account gebruiken. Via Inloggen opent er een tabblad in je browser. Klik na het invullen van de juiste gegevens op Doorgaan naar de app. Het uitgebreide startvenster verschijnt.

Zonder (gratis of betaald) account kom je bij de desktop-app van Spotify niet binnen.

Gratis of betaald account

Je kunt de desktop-app zowel met een gratis als betaald Spotify-account gebruiken. Houd in het eerste geval wel rekening met reclame. Voor gratis leden zijn er ook allerlei beperkingen. Zo kun je geen albums offline opslaan en nummers niet in een willekeurige volgorde afspelen. Verder heb je te maken met een lagere geluidskwaliteit.

Wil je zonder beperkingen en reclamevrij luisteren? Kies dan tussen de Premium-abonnementen Student (5,99 euro), Individual (10,99 euro), Duo (14,99 euro) en Family (17,99 euro). De genoemde kosten zijn maandbedragen. De stappen in dit artikel zijn gebaseerd op een betaald Spotify Premium-account.

Als je Spotify veel gebruikt, is een betaald account zonder reclame wellicht de moeite waard.

Eerste kennismaking

Vergeleken met de mobiele app oogt de desktopversie een stuk drukker. De ontwikkelaars maken namelijk dankbaar gebruik van de aanwezige schermruimte. Wanneer je met je huidige account al artiesten en podcasts volgt, zie je ze links in de bibliotheek. Klik zo nodig linksboven op Je bibliotheek uitvouwen om de volledige inhoud te tonen. Op deze manier vind je eenvoudig content die je interessant vindt. Verder is de optie Wat is er nieuw de moeite waard. Klik rechtsboven op het belletje en zie welke albums je favoriete artiesten onlangs hebben uitgebracht. Je vindt hier trouwens ook nieuwe afleveringen van podcasts.

Het drukke startvenster van Spotify bevat een wirwar van artiesten, podcasts, mixen en radiozenders.

Vanwege het immense aanbod is Spotify een ideale tool om nieuwe dingen te ontdekken. Het startvenster is hiervoor alvast een goed uitgangspunt. Je roept dat op elk moment op door bovenaan op het huisje te klikken. Op basis van jouw luistergedrag genereert de muziekdienst allerlei mixen. Hier staan mogelijk al wat nummers tussen die je nog niet eerder hebt gehoord. Scrol omlaag om onder meer suggesties voor muziekvideo’s en radiozenders te bekijken. Je kunt ook in uiteenlopende categorieën neuzen. Klik hiervoor achter de zoekbalk bovenin op het pictogram Bladeren. Onder andere Podcasts, Nieuwe releases, Hitlijsten en Ontdekken zijn populaire rubrieken.

Je kunt neuzen in tientallen categorieën.

Volgen

Het loont de moeite om goede artiesten te volgen. Daarmee creëer je vanuit de bibliotheek snel toegang tot alle muziek die je goed vindt. In Spotify kom je zo ook aanbevelingen van nieuw werk tegen. Typ in de zoekbalk de naam van een band of zanger(es) en klik in de resultaten de artiestenpagina aan. Bovenaan staat een lijst met veel gestreamde nummers. Je kunt verder een discografie opvragen. Klik op Volgen om de band of zanger(es) meteen in je bibliotheek te plaatsen.

Het volgen van podcasts werkt op soortgelijke wijze. Ga binnen het startscherm bovenin eerst naar het tabblad Podcasts en blader door het aanbod. Heb je iets leuks gevonden? Klik dan onder de podcasttitel Volgen.

Volg een leuke podcast als je geen enkele aflevering wilt missen.

Afspeellijsten maken

Met een afspeellijst heb je in een klap toegang tot een overzicht van je favoriete liedjes. Creëer bijvoorbeeld aparte lijsten voor tijdens het sporten, autorijden of slapengaan. Je vouwt, indien nodig, eerst de bibliotheek in het linkerdeelvenster uit en kiest voor Playlist of map maken. Dat is het pictogram met het plusteken. Via Een nieuwe playlist maken verschijnt er een lege afspeellijst in de bibliotheek. Hoog tijd om die te vullen met goede muziek. Klik bovenaan op de tijdelijke titel en bedenk een relevante naam. Je kunt optioneel een beschrijving en foto toevoegen, waarna je bevestigt met Opslaan.

Zoek nu in Spotify naar liedjes die je aan de afspeellijst wilt toevoegen. Iets gevonden? Klik dan op het betreffende nummer en vervolgens op het pictogram met de drie puntjes. Ga in het menu naar Toevoegen aan playlist en wijs de gewenste afspeellijst aan. De afspeellijsten zijn in Spotify normaal gesproken openbaar. Hierdoor zijn ze ook toegankelijk voor andere leden. Als je dat liever niet wilt, kun je een afspeellijst voor jezelf houden. Klik hiervoor in de bibliotheek met de rechtermuisknop op de titel en kies Privé maken.

Sport je graag, dan ligt een afspeellijst met energieke liedjes voor de hand.

Audiokwaliteit wijzigen

Spotify werkt volgens jarenlange geruchten aan een nieuw hifi-abonnement met een hogere geluidskwaliteit. Op die manier wordt de muziekdienst mogelijk ook interessant voor bezitters van hoogwaardige audioapparatuur. Deze groep gebruikt nu veelal Tidal of Qobuz.

Ondanks dat het hifi-abonnement dus nog even op zich laat wachten, kun je in de desktop-app wel degelijk een hogere geluidskwaliteit tot maximaal 320 kbit/s instellen. Klik rechtsboven op je profielafbeelding en kies Instellingen. Je selecteert in het uitrolmenu achter Streamingkwaliteit de optie Zeer hoog. Luister vervolgens naar de beste geluidskwaliteit die de muziekdienst momenteel in petto heeft.

Met de standaardinstellingen schroeft het programma de audiokwaliteit bij een trage netwerkverbinding automatisch terug. Wil je dat liever niet? Zet in dat geval het schuifje achter Kwaliteit automatisch aanpassen uit. Tot slot kun je ook nog de geluidskwaliteit van offline opgeslagen muziek aanpassen.

Met een kleine aanpassing in de instellingen verhoog je de geluidskwaliteit aanzienlijk.

Offline luisteren

Gebruik je de desktop-app van Spotify op een laptop? Wie weet kom je soms op plekken zonder internet, zoals het vliegtuig of een afgelegen vakantiebestemming. Geen nood, want je kunt elk liedje, album en podcast offline opslaan. Het is zelfs mogelijk om complete afspeellijsten lokaal te bewaren. De limiet ligt op tienduizend (!) opgeslagen nummers.

Onder de titels van albums, podcasts, luisterboeken en afspeellijsten vind je een downloadknop (pijltje omlaag). Klik hierop om de downloadsessie te starten. Er verschijnen nu groene pijltjes voor de nummers. Het is helaas niet mogelijk om een enkel nummer te downloaden. Je omzeilt deze beperking door favoriete liedjes eerst in een afspeellijst te zetten. Ben je op een plek met geen of matig internet? Gebruik voor dergelijke situaties de offline modus van Spotify. Klik linksboven op de drie puntjes en kies Bestand / Offline modus. Met deze optie kun je uitsluitend gedownloade muziek afspelen.

Je ziet aan de groene pijltjes dat alle nummers van dit album zijn gedownload.

Als je duizenden liedjes op de computer bewaart, kost dat logischerwijs veel opslagruimte. Je kunt de bestandslocatie desgewenst aanpassen. Klik op de profielafbeelding en kies Instellingen. Scrol helemaal omlaag en klik achter Offline storage location op Locatie wijzigen. Kies nu naar eigen inzicht een andere map en bevestig met OK. Verder tref je hier ook nog opties om alle downloads te verwijderen en tijdelijke bestanden te wissen.

Bepaal zelf in welke map je offline muziek opslaat.

Facebook-vrienden

Spotify bevat een functie om je profiel aan een Facebook-account te koppelen. Je kunt zo zien naar welke muziek online vrienden luisteren. Open via je profielafbeelding de instellingen en scrol een stukje naar beneden. Met de optie Verbinden met Facebook opent er een nieuw venster met een aanmeldscherm. Na opgave van de juiste inloggegevens is het online smoelenboek gekoppeld. Klik rechtsboven op Activiteit van vrienden (drie poppetjes) om een overzicht van vrienden te tonen. Via Vriend toevoegen (poppetje met plusteken) geef je aan welke personen uit je familie-, vrienden- en kennissenkring je wilt volgen.

Verdere ontwikkelingen

Spotify heeft een actief ontwikkelteam dat de desktop-app regelmatig onder handen neemt. Je merkt dat bijvoorbeeld aan een gewijzigde vormgeving en nieuwe functies. Er verschijnt kort na het opstarten van het programma dan ook regelmatig een verzoek om de laatste versie te installeren. Naast de profielfoto zie je in dat geval een blauwe stip. Klik daarop om Spotify te updaten. Veel luisterplezier!

De Tapo Smart HomeBase H500 is een smarthomecontroller voor Tapo-smarthomeproducten. Hij doet voornamelijk dienst als centraal punt voor een beveiligingssysteem bestaande uit camera's en sensors. Wij hebben de H500 getest in combinatie met Tapo-camera's.

Tapo is het merk waaronder TP-Link smarthomeproducten zoals camera's en robotstofzuigers verkoopt. De Tapo Smart HomeBase H500 is gemaakt van wit kunststof en komt degelijk over. Alle aansluitingen vind je op de achterkant in de vorm van netwerk, HDMI, usb-a, usb-c en een voedingsaansluiting. De netwerkaansluiting kun je gebruiken om de HomeBase met je thuisnetwerk te verbinden, maar dat kan ook via wifi. De HDMI-poort is bedoeld om beelden van je camera's op je televisie te bekijken, terwijl je de usb-c-poort kunt gebruiken om een tablet op te laden. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Extra functies

De H500 is ontworpen om in het zicht in je woonkamer te zetten en heeft wat extra handigheidjes die dan van pas komen, zoals knoppen om te kunnen praten als iemand aanbelt. Ook vind je op de voorkant een klepje dat dienstdoet als tabletstandaard; handig als je een tablet gebruikt om je smarthome mee te bedienen. Je kunt de usb-c-poort, die maximaal 1,5 ampère levert, gebruiken om je tablet via de HomeBase op te laden.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Smart HomeBase H500 is voorzien van 16 GB ingebouwd geheugen. Dat is op zich genoeg voor een bescheiden systeem, omdat er alleen clips worden opgeslagen als er beweging gedetecteerd wordt. Bovendien loopt de opslag nooit echt vol omdat oudere opnames automatisch worden overschreven. Heb je meerdere camera's of wil je opnames langere tijd bewaren, dan kun je de opslag zelf uitbreiden. Op de zijkant vind je een klepje waarachter je een 2,5inch-uitbreidingslot vindt. Uitbreiden kan met een 2,5-inch SATA-schijf; dat kan ook een ssd zijn.

©Jeroen Boer - ID.nl

Verwarrende koppeling

De H500 moet aan je Tapo-camera's worden gekoppeld. Dat is enigszins verwarrend, want dat kan als je al camera's hebt op twee manieren. Onze camera's (de C410 en C460) stonden niet in de lijst die je ziet als je eerst op de H500 klikt, maar wel in de andere lijst. Begin je met de H500, dan speelt dat probleem niet en worden ondersteunde camera's automatisch gekoppeld.

Na koppeling worden video’s op de H500 opgeslagen. De H500 kan daarnaast tot zes camera's AI-herkenning geven voor personen, gezichten, voertuigen en huisdieren. Na het inschakelen hiervan wordt een database met herkende personen opgebouwd. Verwarrend is dat je om opnames op de H500 te bekijken op het pictogram 'microSD' moet klikken. Je kunt beelden downloaden om ze veilig te stellen.

Extra AI-functies

Behalve opnemen kan de Smart HomeBase H500 ook AI-functies toevoegen aan Tapo-camera's. De HomeBase kan maximaal zes camera's betere herkenningsmogelijkheden geven op basis van AI, maar dat wordt ook als je minder dan zes camera's hebt niet automatisch ingeschakeld. Je kunt dat zelf doen door in de app op de tegel AI Empowerment te klikken. De camera's kunnen dankzij AI personen, gezichten, voertuigen en huisdieren herkennen. Je kunt zelf bepalen welke herkenningsmogelijkheden actief zijn. Herkende personen verschijnen vervolgens automatisch in de app waarna je eventueel kunt aangeven wie die personen zijn.

Opnames terugkijken

In de Tapo-app kun je per camera zowel livebeelden bekijken als opgeslagen fragmenten vanaf de Smart HomeBase terugzien. Verwarrend is dat je daarvoor moet kiezen tussen de pictogrammen cloud en microSD. Ook al gebruik je de HomeBase, toch valt die onder het microSD-symbool. Logischer zou zijn als TP-Link een apart pictogram toevoegt voor de HomeBase. De door ons geteste batterijcamera's nemen korte clips op zodra beweging wordt gedetecteerd. Zodra de opslag vol raakt, worden automatisch de oudste opnames overschreven. Clips kun je desgewenst ook downloaden.

Beperkt nut HDMI

De Tapo Smart HomeBase H500 is voorzien van een HDMI-uitgang waarmee je de hub kunt aansluiten op een televisie of monitor. Je kunt in de app een dashboard configureren bestaande uit één of vier secties. Zo kun je maximaal vier camera's tegelijkertijd bekijken. Heb je minder dan vier camera's, dan kun je ook kiezen voor een klok. Dat klinkt op zich handig, maar met batterijgevoede camera's zoals wij tijdens de test hebben gebruikt, heb je daar niet zoveel aan. Je ziet in het dashboard alleen beeld als de camera op dat moment beweging detecteert. Het is dus niet mogelijk om naar wens live mee te kijken. Het is ook niet mogelijk om via de televisie oudere opnames te bekijken die op de Smart HomeBase staan. Deze functie heeft kortom alleen enigszins nut als je op netstroom gevoede camera's hebt.

Conclusie

De Tapo Smart HomeBase H500 is een praktisch basisstation voor gebruikers van Tapo-camera’s, zoals beveiligingscamera’s en de videodeurbel. Met dit kastje sla je opnames centraal op, zonder dat je een cloudabonnement nodig hebt. De ingebouwde opslag biedt ruimte voor enkele weken aan beeldmateriaal en kan eenvoudig worden uitgebreid als je meer capaciteit wilt. Toch zijn er nog wat kinderziektes. Zo kan de koppeling met camera’s verwarrend verlopen, afhankelijk van de volgorde waarin je apparaten installeert. Ook wekt het gebruik van een SD-kaartpictogram voor lokaal opgeslagen beelden snel verkeerde verwachtingen.

Wanneer je alle internetdiensten opsomt die je zelf gebruikt, van e-mail tot zoekmachines, is de kans groot dat het vrijwel allemaal Amerikaanse platformen zijn. Voor wie zich daar niet helemaal comfortabel bij voelt, zijn er ook (gratis) Europese alternatieven.

Steeds meer internetgebruikers in Europa stellen zich vragen bij de intensieve dataverzameling en dominante marktpositie van Amerikaanse techbedrijven, zeker in de huidige geopolitieke context. Daardoor groeit de interesse voor Europese alternatieven, die minder afhankelijk zijn van de Amerikaanse bedrijfswereld en overheid, beter aansluiten bij de strengere Europese privacywetgeving, en transparanter zijn over het gebruik van persoonsgegevens.

In dit artikel laten we je kort kennismaken met enkele Europese diensten die een privacyvriendelijker en vaak volwaardig alternatief bieden voor bekende Amerikaanse webdiensten en platformen. Dit gaat breed: van zoekmachines, e-mail en kantoortoepassingen tot cloudopslag, VPN, vertalingen, videosharing, AI-chat en sociale media. Wil je echt de-Amerikaniseren? Gebruik voor deze diensten dan geen Google-, Apple- of Facebook-account.

Zoekmachine

Het zal je niet verbazen dat een browser als Chrome standaard Google gebruikt als zoekmachine, maar je kunt zonder problemen een andere instellen. Open de instellingen van Chrome, ga naar Zoekmachine en klik op Wijzigen. Selecteer het gewenste alternatief. Europese, privacybewuste zoekmachines zijn onder meer het Duitse Ecosia (investeert advertentie-inkomsten in boomaanplant), het Franse Qwant en het Zwitserse SwissCows (dat overigens niet langer gratis is).

Je kunt ook handmatig een extra zoekmachine toevoegen. Neem bijvoorbeeld SwissCows in Chrome. Open opnieuw Zoekmachine en kies Zoekmachine en Site Search beheren. Klik op Toevoegen bij Site Search. Vul SwissCows in als naam, (bijvoorbeeld) sc als snelkoppeling en www.swisscows.com/web?query=%s als url. Bevestig met Toevoegen. Je kunt deze nu instellen als standaard of activeren via sc gevolgd door een druk op Tab in de adresbalk, waarna je de zoekterm ingeeft. Weet wel dat deze drie alternatieve zoekmachines deels gebruikmaken van de zoekindex van het (Amerikaanse) Bing.

Je kunt ook Europese, privacygerichte browsers gebruiken, zoals Ecosia en Ecosia (browser), de Zweedse Mullvad Browser en het Noorse Vivaldi. Hier kun je ook telkens je voorkeurzoekmachine instellen. Houd er wel rekening mee dat deze drie browsers de (Amerikaanse) Chromium- of Firefox-engine gebruiken voor het weergeven van webpagina's.

E-mail en agenda

Gmail en Outlook zijn twee zeer populaire webmaildiensten, vooral dankzij hun sterke integratie met respectievelijk het Google- en Microsoft-ecosysteem. Op het vlak van privacy zijn er wel enkele bedenkingen. Bij Gmail wordt de inhoud van je mails gescand voor gepersonaliseerde advertenties, en ook Microsoft toont advertenties. Beide versleutelen weliswaar je berichten, zowel tijdens de overdracht als in rust (op de mailservers), maar de diensten zelf bewaren de encryptiesleutels.

Diensten als het Duitse Tuta en het Zwitserse Proton Mail pakken dit beter aan. Ze zijn grotendeels opensource, ze gebruiken stevige end-to-end-versleuteling en bij Tuta geldt zelfs het zero knowledge-principe: de dienst heeft geen toegang tot je gegevens, wachtwoorden of metadata. Bij Proton Mail blijft beperkte metadata zoals de onderwerpsregel zichtbaar. Beide zijn beschikbaar via web en mobiele apps en bieden in de gratis versie 1 GB opslagruimte; bij Tuta zit daar ook een agenda bij.

We helpen je even op weg met de laatste. Klik op Gratis e-mailaccount aanmaken en daarna op Selecteren bij Free. Kies je e-mailadres (@tutamail.com) en stel een wachtwoord in. Je krijgt een herstelcode waarmee je weer toegang krijgt als je je wachtwoord (of tweede factor) kwijt zou raken. Na goedkeuring kun je meteen mails ontvangen en verzenden. In de webinterface vind je rechtsboven de knoppen Contacten en Agenda.

Kantoor

Als je denkt aan een cloudgebaseerde kantoorsuite, komen Google Documenten (en Workspace) en Microsoft 365 waarschijnlijk als eerste in je op. Toch zitten er vooral bij Google enkele privacyproblemen. Het verdienmodel draait rond advertenties, er is geen sluitende garantie dat je data binnen de EU blijven en in de gratis versie bewaart Google zelf de encryptiesleutels. Microsoft scoort iets beter, maar wie zeker wil zijn dat data de EU niet verlaten, kijkt beter naar het Letse OnlyOffice.

We stellen hier kort de gratis cloudservice voor, bereikbaar vanuit je browser en via mobiele apps. Registreer je via de website van OnlyOffice en bevestig je aanmelding via de ontvangen mail. Je krijgt dan een persoonlijke url (https://<accountnaam>.onlyoffice.com) die als centrale documentenhub fungeert, met 2 GB opslagruimte. Je kunt er 'kamers' aanmaken. Dit zijn virtuele ruimtes of projectmappen waarin je documenten creëert, bewerkt en eventueel deelt met rolgebaseerde toegangsrechten.

De suite bevat een tekstverwerker, spreadsheet, presentatietool en pdf-editor. Omdat de dienst standaard werkt met Microsofts OOXML-bestandsformaten, hoef je bij het importeren of exporteren nauwelijks compatibiliteitsproblemen te verwachten.

Cloudopslag

Bij cloudopslag springen Google Drive (15 GB gratis) en Microsoft OneDrive (5 GB gratis) er qua gebruikersaantallen uit, met Dropbox (2 GB gratis) als derde op het podium. Je data worden telkens op Amerikaanse servers opgeslagen en je hebt geen controle over de encryptiesleutels. Je kunt dit eventueel oplossen met end-to-end-encryptie via een gratis tool als Cryptomator.

Er bestaan gelukkig ook gratis Europese alternatieven die vergelijkbare opslagruimte bieden, je data gegarandeerd binnen de EU bewaren en je zelf de encryptiesleutels laten beheren. Een daarvan is het Zwitserse EdelCloud Basic (2 GB), van de makers van SwissCows. Bekendere opties zijn Proton Drive (5 GB) en pCloud (10 GB), beide eveneens uit Zwitserland.

We kijken naar pCloud. Je meldt je gratis aan via de website. Stel een wachtwoord in en kies bij Gegevensregio voor Europese Unie. Bevestig via de link in de ontvangen e-mail en klik op de website op Ga naar mijn account. Je kunt dan meteen aan de slag. Linksonder zie je dat standaard al 3 GB is ontgrendeld. Door acties uit te voeren zoals een bestand uploaden, pCloud Drive en de mobiele app installeren en enkele vrienden uitnodigen, kun je dit uitbreiden tot 10 GB.

Vertaling

Het begint wat eentonig te worden, maar ook voor geautomatiseerde vertalingen kom je al snel uit bij diensten van Google Translate of Microsoft Translator. Toch bestaat er een sterk en populair alternatief: het Duitse DeepL. De gratis versie kent wel enkele beperkingen: je kunt maximaal drie documenten per maand van maximaal 5 MB vertalen (niet bewerkbaar), en je teksten kunnen door DeepL worden gebruikt voor trainingsdoeleinden.

Minder bekend, maar volledig gratis, zijn Lingva Translate (meer dan honderd talen) uit Duitsland en het Spaanse Apertium (meer dan veertig talen, ook als app). Beide zijn opensource. Bij Apertium kun je documenten en webpagina's uploaden, maar de beschikbare doeltalen hangen af van je brontaal. Vanuit Nederlands bijvoorbeeld kun je helaas alleen naar Afrikaans vertalen. Lingva biedt een bredere keuze aan taalparen, al moet je de brontekst hier wel zelf invoeren of plakken. Je kunt de tekst ook laten voorlezen, al is de kwaliteit voor Nederlands voorlopig ondermaats. De vertalingen zijn bij beide diensten niet bewerkbaar op de site.

Videosharing

Videosites als Vimeo en vooral Googles YouTube hoeven we niet meer toe te lichten, maar kun je ook enkele Europese alternatieven noemen? Die bestaan wel degelijk, met als bekendste Dailymotion en PeerTube, beide van Franse oorsprong.

Dailymotion heeft dan misschien niet het uitgebreide aanbod van YouTube, maar bereikt wereldwijd toch zo'n 300 miljoen maandelijkse gebruikers. Je kunt er zonder account video's opzoeken via trefwoorden en daarna filteren op onder meer Playlists, Users en Hashtags. Met een account kun je ook video's uploaden en delen via je browser of mobiele apps. Het platform geeft aanbevelingen op basis van je kijkgedrag en is geïntegreerd met sociale media als Facebook en X.

Bij PeerTube draait eveneens alles rond video streaming en delen, maar dan binnen het zogeheten Fediverse (meer daarover verderop in dit artikel). Zoeken naar specifieke video's of kanalen kun je via deze link. Bij een geschikte video klik je op een knop die je naar de bijbehorende server brengt, waar je je eventueel kunt aanmelden om bijvoorbeeld op video's te reageren of zelf te publiceren op je kanaal.

Sociale media

Met sociale mediaplatformen bevinden we ons bijna volledig op Amerikaans grondgebied. Denk aan Facebook, Instagram, X, LinkedIn, Snapchat, Pinterest, Reddit, Threads en WhatsApp. Er bestaan wel – ook Europese – alternatieven, maar overstappen is vaak lastig. Je wilt immers voldoende aanbod, voldoende medegebruikers en het liefst ook een gebruiksvriendelijke omgeving.

Zo is er het Zwitserse Threema (circa 6 euro), een dienst die zich opwerpt als veilig en privacy-bewust alternatief voor WhatsApp, maar helaas is het niet mogelijk berichten tussen beide netwerken uit te wisselen – ook al ijvert de EU met initiatieven als de Digital Markets Act voor meer interoperabiliteit tussen (onder meer) berichtenapps.

Een andere relatief bekende, maar geheel gratis dienst is Mastodon, van Duitse oorsprong. Dit is een microbloggingdienst met tekstposts, reacties, boosts en volgers, die zich profileert als alternatief voor X. Mastodon maakt deel uit van het zogenaamde Fediverse, een samentrekking van 'FEDerated unIVERSE'. Dit is een gedecentraliseerd netwerk van onafhankelijk beheerde servers (zogeheten instances), die via gemeenschappelijke protocollen als ActivityPub wel met elkaar kunnen communiceren.

Andere Fediverse-diensten van Europese origine zijn het al vermelde PeerTube (videoplatform), het IJslandse Pleroma (microblogging), het Franse Funkwhale (audiosharing) en Lemmy (forum- en discussienetwerk, vergelijkbaar met Reddit).

AI-chat

Sinds de lancering van ChatGPT door het Amerikaanse OpenAI eind 2022 is AI, en in het bijzonder AI-chatbots, niet meer weg te denken uit bedrijven en uit ons dagelijks leven. China volgt als stevige tweede speler – denk aan het veelbesproken DeepSeek – maar ook Europa is bezig aan een fikse inhaalbeweging. Een opvallend initiatief komt van OpenEuroLLM, een alliantie van meer dan 20 Europese bedrijven, universiteiten en supercomputingcentra die een opensource-taalmodel (LLM, Large Language Model) ontwikkelen als alternatief voor Amerikaanse en Chinese AI-assistenten. OpenGPT-X dan weer is een Duits project dat grootschalige AI-taalmodellen bouwt, waaronder het opensource-model Teuken-7B, getraind in alle 24 officiële EU-talen.

Wil je zelf met een Europese AI-chatbot experimenteren, kijk dan eens op de site van het Franse bedrijf Mistral dat eigen taalmodellen ontwikkelde. Wil je ook beelden en code genereren, dan moet je je wel registreren. De bot reageert opvallend snel, maar wie meer functies wil – zoals een onbeperkt aantal prompts per dag en een krachtiger LLM – moet upgraden naar Pro (zo'n 18 euro per maand).

VPN

Een Virtual Private Network, kortweg VPN, is ideaal voor wie meer online privacy wil (je ip-adres blijft verborgen), veiliger wil surfen op openbare wifi (je data zijn volledig versleuteld) of geoblokkades wil omzeilen (je kiest een VPN-server in een niet-geblokkeerd land).

Veel populaire opties, zoals Hotspot Shield, zijn Amerikaans. Wie liever Europees gaat, vindt sterke alternatieven als het Zweedse Mullvad en het Zwitserse Proton VPN. Beide houden geen logboeken bij, ze bieden een wereldwijde keuze aan VPN-servers en gebruiken opensource-clientapps. Je vindt er ook functies als een killswitch (je verbinding wordt meteen verbroken als de VPN-server wegvalt) en split-tunneling (je kiest zelf welke apps via de VPN lopen). Proton VPN ondersteunt wel beter streamingdiensten als Netflix en Prime Video. Beide kosten zo'n 5 euro per maand.

Proton VPN biedt tevens een beperkte gratis versie, handig om mee te starten. Surf naar de site van Proton VPN, vul je e-mailadres in, klik op Begin met Proton VPN en stel een sterk wachtwoord in (twee keer). Je kunt meteen de client-app downloaden, bijvoorbeeld voor Windows. Installeer die (extra apps hoef je niet mee te nemen) en meld je aan met je Proton-account. Kies een VPN-server in een beschikbaar land (vijf in de gratis versie), klik op Verbinden en test de VPN-verbinding gerust via bijvoorbeeld www.whatismyip.com. Of nog beter (in het kader van dit artikel) www.watismijnip.nl/.