Er is heel veel gratis content te vinden op het internet, zowel boeken, multimediabestanden als foto’s, audio, video en software. Naast de vraag waar je hiervoor het beste terechtkunt is er ook nog de vraag: is dit allemaal wel legaal?

Je bent vast vertrouwd met het copyright-teken (©), dat aangeeft dat een (natuurlijke of rechts)persoon of zijn erfgenamen de maker en/of auteursrechthebbende is. Hoewel dit teken vaak gebruikt wordt, is het eigenlijk overbodig. Auteursrecht ontstaat namelijk automatisch bij creatief werk, waardoor niemand dit werk zonder toestemming mag publiceren of kopiëren. Zomaar een foto van het internet halen en op je eigen website zetten, kan dus een duidelijke inbreuk op het auteursrecht zijn. In de EU is het wel zo dat auteursrecht automatisch vervalt in het ‘publieke domein’, 70 jaar na de dood van de maker of, bij bedrijfsopdrachten, 70 jaar na de eerste publicatie. Na deze termijn mag het werk in principe vrij gebruikt worden.

Auteursrecht is trouwens niet het enige waarvoor je moet uitkijken. Vergeet ook niet het persoonlijkheidsrecht (morele rechten die de persoonlijke band tussen de maker en zijn werk bewaken), portretrecht (afgebeelde personen moeten akkoord gaan met de publicatie), exploitatierecht (de maker kan beslissen in hoeverre zijn werk openbaar mag worden gemaakt of mag worden gekopieerd), merkrecht (mogen die Nike-schoenen zomaar op een online afbeelding) en naburig recht (voor creatieve prestaties door uitvoerend kunstenaars, muziekproducenten, omroeporganisaties enzovoort).

©Cagkan Sayin

Het ©-teken is geen vereiste, want auteursrecht ontstaat vanzelf bij creatief werk.

1 Licentie-model

Auteursrecht beschermt de makers door hen exclusieve rechten te verlenen, maar sommigen vinden dit te beperkend. Daarom bestaan er flexibelere licenties waarmee makers hun werk op diverse manieren kunnen delen. Voordat we allerlei bronnen en hulpmiddelen voor het downloaden en gebruiken van content aan je voorstellen, is het belangrijk dat je eerst de belangrijkste licenties leert kennen.

We beginnen met Creative Commons (CC), een prominente organisatie met licenties voor diverse soorten inhoud, zoals tekst, muziek, foto’s en educatief materiaal. Vervolgens duiken we in licenties specifiek ontwikkeld voor software, zoals van het Open Source Initiative (OSI) en van de Free Software Foundation (FSF). Samen worden ze FOSS-licenties genoemd (Free and Open Source Software) en vormen ze de tegenhanger van propriëtaire software.

2 Creative Commons

Creative Commons is een wereldwijd initiatief dat diverse licenties verstrekt, toegespitst op tal van nationale rechtssystemen (zie bijvoorbeeld www.creativecommons.nl), en tevens ondersteuning biedt aan gebruikers.

Er zijn zes hoofdlicenties naast het publieke domein. Variërend van meest tot minst toegestaan zijn dit:

Denk je eraan om zelf creatief werk aan te bieden en zoek je naar de optimale CC-licentie? Op deze site vind je hiervoor een handige licentiekiezer.

Beantwoord enkele vragen en je weet onder welke CC-licentie je werk valt.

3 Opensource

Opensource-licenties hebben als doel ontwikkelaars in staat te stellen hun werk te delen zoals zij dit bedoelen, vergelijkbaar met CC-licenties. Ook FOSS-licenties willen de zekerheid bieden dat afgeleide werken onder dezelfde licentieverspreiding vallen. Een uitgebreide tabel met FOSS-licenties vind je via www.kwikr.nl/foss. We lichten hier enkele veelgebruikte types toe, buiten de publieke domeinlicenties:

Een kleine greep uit de talrijke opensource-licenties (bron: Wikipedia).

Soms is het aanbod te mooi om waar te zijn.

4 Boeken en literatuur

Nu je bekend bent met de belangrijkste licenties voor gratis content en je je ervan bewust bent dat je altijd de legaliteit en specifieke voorwaarden van websites moet controleren, kun je met een gerust geweten van je downloads genieten.

Voor e-books is Project Gutenberg een uitstekende bron, met een collectie van meer dan 60.000 boeken. Deze bevat vooral klassiekers waarvan de auteursrechten zijn verlopen of die tot het publieke domein behoren. Open Library, een ambitieus initiatief van Internet Archive en ManyBooks bieden ook een aanzienlijke boekencollectie, voornamelijk in de Engelse taal. Voor luisterboeken is LibriVox een prima keuze, met bijna 20.000 titels. Google Books laat je toe om via Geavanceerd zoeken volledige boeken te bekijken (van de meeste boeken zijn er gedeeltes weggelaten), en je kunt zoeken op trefwoorden, jaartal, taal, titel en auteur. Specifiek wat educatieve teksten betreft, biedt OpenStax een reeks (vooral Engelstalige) leerboeken voor het hoger onderwijs.

Zijn klassiekers helemaal op je lijf geschreven? Dan is Project Gutenberg een must.

5 Afbeeldingen

Om diverse gratis afbeeldingen te vinden, is Google een prima startpunt (). Voer je zoekwoorden in, klik op Tools en filter bij Gebruiksrechten op Creative Commons-licenties. De licentiegegevens van een afbeelding controleer je in het rechterdeelvenster. Voor exclusief publiek domein-materiaal, probeer je www.publicdomainpictures.net, waar je met trefwoorden of via filters als Categorieën en Seizoen Foto’s kunt zoeken. Voor clipart in het publiek domein is er Openclipart, met circa 160.000 gratis plaatjes. Blijkt de site niet beschikbaar te zijn (wat weleens gebeurt) dan heb je met FreeSVG een vergelijkbaar alternatief. Ook Freepik biedt een breed scala aan vectorafbeeldingen en iconen.

Voor hoogwaardige foto’s is Pixabay, met ongeveer 1 miljoen afbeeldingen een uitstekende bron. Je kunt hier trouwens ook terecht voor illustraties en vectorbestanden, en zelfs audio en video. Klik op een foto voor de licentiegegevens en voor downloads in diverse resoluties. Net als Pixabay komen ook Pexels (3 miljoen foto’s) en Unsplash (2 miljoen foto’s) met aangepaste licenties, geïnspireerd op Creative Commons. PxHere beschikt over zo’n 1,2 miljoen foto’s, allemaal onder een CC0-licentie en eveneens beschikbaar in diverse resoluties.

Vind je niet de gewenste tekening of foto in deze immense collecties, dan kun je eventueel je geluk nog beproeven bij generatieve AI-chatbots, zoals ChatGPT Plus, waarin Dall-E 3 is inbegrepen, of het gratis Copilot. In het kader ‘Generatieve AI’ lees je meer over de totstandkoming van deze beelden en het auteursrecht.

Ook bij de vertrouwde Google-zoekmachine kun je specifiek naar CC-afbeeldingen zoeken.

Misschien niet dé Mona Lisa, maar toch minstens haar tweelingzus.

6 Audio en muziek

Zoals vermeld kun je bij Pixabay ook terecht voor geluidseffecten en muziek, en dan vooral voor korte soundtracks en instrumentale stukjes. Is het je alleen om geluidseffecten te doen, dan is FreeSound een betere optie.

Ook op YouTube vind je gratis muziek en audio-effecten. Ga naar de audiobibliotheek en open het tabblad Muziek of Geluidseffecten. Ook de FMA-site is absoluut de moeite waard (gratis registratie). Je typt je trefwoord(en) in, waarna je de resultaten eventueel nog verder filtert op onder meer genre, duur, instrumentaal of op licentietype, waaronder de zes CC-licenties. Op de site vind je trouwens ook een link naar Tribe of Noise PRO, voor een uitgebreide collectie muzieknummers die je voor mediaprojecten kunt gebruiken. Jamendo is een platform voor gratis muziek onder CC-licenties, dat zich voornamelijk richt op onafhankelijke artiesten. Voor wie het nog wat creatiever mag, is het muziekplatform CC Mixter een leuke optie. Hier kun je muziektracks downloaden om te remixen, waarna je je creaties onder een CC-licentie kunt delen. Ook bij Bensound vind je een ruim aanbod aan muzieknummers van verschillende genres. Let wel, alleen de songs met een Download-knop zijn echt gratis (onder de CC BY-licentie).

Het zal je weinig verbazen dat ook hier weer AI opduikt. Zo kun je op Soundraw muziektracks op basis van een beschrijving laten genereren, met een specifiek genre, stemming of thema. Ook bij Suno is dit mogelijk, inclusief gezongen tekst en lyrics.

Lees zeker ook dit artikel voor nog gratis muziek: 🎧 Op deze plekken kun je gratis muziek downloaden

Op de FMA-site kun je onder meer filteren op publiek domein en op CC-licenties.

7 Video’s

Pixabay blijkt van alle markten thuis, want je vindt hier ook rechtenvrije video’s, met filters als Effecten (zoals Animatie, Time lapse en Slow Motion) en Resolutie. Ook op het reeds vermelde Pexels vind je een fraai video-aanbod.

Zowel Mixkit als Videezy bieden ook talrijke video’s aan, maar je moet hier wel goed controleren om welke licentie het gaat, want niet exemplaren zijn gratis in alle resoluties te gebruiken. Bij Videezy bijvoorbeeld zijn alleen de licenties Standaard en Creative Commons echt gratis, en in beide gevallen is attributie vereist.

Erg fraaie stockvideo’s vind je ook bij Videvo, zowel gratis als premium (vanaf zo’n 7,50 euro per maand). Dankzij filters als Free clips en Creative Commons 3.0 kun je snel inzoomen op de gratis exemplaren, maar deze vereisen bijna altijd naamsvermelding. Ook op de site Mazwai vind je een selectie uit het gratis Videvo-aanbod, maar deze is relatief beperkt en je kunt eigenlijk alleen filteren op een beperkt aantal tags.

De eerste stappen op het gebied van het genereren van video’s met AI zijn er inmiddels ook. Zo heeft OpenAI de videogenerator Sora uitgebracht, maar helaas is deze nog niet voor het grote publiek beschikbaar. Op www.openai.com/sora vind je wel al enkele indrukwekkende voorbeelden.

Het bovenste gedeelte met ‘Video’s gesponsord door iStock’ laat je op Videezy maar beter links liggen (omdat ze niet gratis zijn).

8 Diverse media

Er zijn nog heel wat andere sites en tools die je naar uiteenlopende gratis media leiden. Een ervan is het zoekportaal Creative Commons Search waar je via links naar zo’n twintig online collecties als Nappy, Sketchfab, Vimeo, SoundCloud en Flickr kunt zoeken naar de gewenste media.

Ook Wikimedia Commons bevat een uitgebreide databank met uiteenlopende media als foto’s, audio en video, die je vrij kunt gebruiken en bewerken. De inhoud is beschikbaar onder diverse licenties, waaronder – uiteraard – Creative Commons.

Het Internet Archive stelt al bijna 30 jaar een digitale bibliotheek samen van sites, media en culturele artefacten en mag dus evenmin op je lijst ontbreken. Je kunt hier terecht voor vele miljoenen boeken en teksten, audio-opnames, video’s, afbeeldingen en zelfs 1 miljoen softwareprogramma’s. Via Advanced Search komen er heel wat extra filteropties beschikbaar, zodat het aanbod wat minder overweldigend is.

Ben je vooral geïnteresseerd in het digitale culturele erfgoed van Europa, zoals kunst, boeken, films en muziek, dan is Europeana een absolute must. Deze collectie kun je via trefwoorden doorzoeken, met zoekfilters als thema, media, taal, kleur, bestandsformaat en gebruiksrechten via het uitklapmenu bij Kan ik dit gebruiken?. Onderaan elk object lees je de licentie af, zoals Copyright, Public Domain of CC BY-NC-SA.

Europeana biedt een online culturele bibliotheek met meer dan 50 miljoen items.

9 Software

Zoek je naar software, dan biedt GitHub een uitstekend platform. Talrijke ontwikkelaars werken hier namelijk samen aan allerlei projecten, delen elkaars code en rapporteren bugs. Het is onder meer de thuisbasis voor miljoenen opensource-projecten. Ook op SourceForge vind je talrijke opensource-projecten, kun je software downloaden, beoordelen en erover discussiëren.

Ook zijn er natuurlijk de meer ‘traditionele’ freeware-collecties, zoals FileHippo, MajorGeeks, Ninite en SnapFiles (rubriek Freeware).

Handig is ook AlternativeTo. Deze site laat je bijvoorbeeld de naam van een bekende, commerciële applicatie invoeren waarna je een reeks alternatieven voorgeschoteld krijgt. Bij elk alternatief krijg je een beschrijving evenals reacties van de community en worden de ondersteunde platformen vermeld. Rechtsboven vind je onder meer filters als Free en OpenSource.

Voor je (gratis) software opstart of installeert, raden we je in elk geval en ongeacht de bron aan deze door een online virusscanner als VirusTotal te laten controleren. Zodra pakweg meer dan 5% van de geraadpleegde virusscanners onraad ruiken, installeer je de software beter niet direct op je werk-pc. Probeer het programma dan bijvoorbeeld eerst uit in een virtuele omgeving, via systeemvirtualisatie, zoals met VirtualBox, of via toepassingsvirtualisatie, zoals met SandBoxie Plus.

Gedownloade freeware haal je veiligheidshalve eerst door een virusscanner als VirusTotal.

Niets zo frustrerend als een radio die stoort of zenders niet goed ontvangt. Of je nu FM, DAB+ of internetradio gebruikt: met een paar simpele aanpassingen kun je de ontvangst van je draagbare radio flink verbeteren. Hier lees je hoe je dat aanpakt.

Lees ook: Van FM tot DAB+: zo vind je makkelijk je favoriete zenders op je draagbare radio

Tip 1: Zoek de beste stand voor je antenne

Wil je een sterker signaal? Dan loont het om de antenne goed te positioneren. Schuif hem volledig uit en probeer verschillende richtingen. Voor FM-radio werkt een verticale stand vaak het best, terwijl DAB+ signalen soms verbeteren als je de radio draait of hoger zet. Houd de antenne uit de buurt van metalen oppervlakken, want die kunnen de ontvangst verstoren.

Tip 2: Weg met storende elektronica

Elektronische apparaten zoals wifi-routers, magnetrons en zelfs led-verlichting kunnen de ontvangst van je radio verstoren. Zet het toestel op een andere plek in huis, uit de buurt van deze storingsbronnen. Soms maakt het verplaatsen naar een andere kamer al een groot verschil.

Tip 3: Gebruik een externe antenne

Als de ingebouwde antenne van je radio niet voldoende is, kun je overwegen een externe antenne aan te sluiten. Veel draagbare radio's hebben een aansluiting voor een externe antenne, waarmee je het signaal aanzienlijk kunt versterken. Dit is vooral handig in gebieden met zwakke FM- of DAB+ dekking.

©Stig Alenäs – stock.adobe.com

Tip 4: Internetradio? Verbeter je internetsignaal

Gebruik je internetradio via wifi? Dan is een stabiele internetverbinding belangrijk. Zorg ervoor dat je radio binnen het bereik van je router staat en kies, als dat kan, voor een 5 GHz-netwerk voor een stabieler signaal. Ondersteunt je radio dit niet? Dan kan een eenvoudige wifi-versterker helpen.

Tip 5: Houd je zenderlijst up-to-date

Zenders veranderen soms van frequentie of passen hun signaal aan. Door regelmatig de scanfunctie van je radio te gebruiken, ontvang je altijd de best beschikbare signalen. Dit is vooral handig bij DAB+ radio's, waar het aanbod regelmatig wordt uitgebreid.

Dus? Zeg maar dag tegen storing!

Met deze tips luister je zorgeloos naar je radio, zonder frustraties over een slechte ontvangst. Of je nu thuis bent of onderweg: een paar kleine aanpassingen kunnen het verschil maken tussen storende signalen en lekker luisteren!

PowerPoint is het populairste presentatiepakket en daar kunnen we dus niet omheen. Met de eerste tien tips halen we daarom meer uit dit programma. Maar er is meer dan PowerPoint, zoals je duidelijk merkt in de tweede tien tips en (gratis) tools.

PowerPoint

1 Model

Om te voorkomen dat je de kleuren, het lettertype of de stijl van meerdere dia’s in je PowerPoint-presentatie moet aanpassen, werk je het best met een diamodel. Wijzigingen die je hierin aanbrengt, worden automatisch toegepast op alle dia’s. Open het menu Beeld en selecteer Diamodel bij Modelweergaven. Kies het hoofdmodel bovenin het linkerdeelvenster (ondersteunde lay-outs staan hieronder) en pas dit aan. Je wijzigingen worden doorgevoerd naar de onderliggende lay-outs. Als je nu Beeld / Normaal kiest en Nieuwe dia selecteert, hoef je alleen de gewenste lay-out te selecteren.

Met een diamodel zorg je snel voor consistentie in je presentatie.

2 Overzicht

Bij een langere PowerPointpresentatie kan een overzichtsdia met de belangrijkste secties nuttig zijn. Eén klik op zo’n miniatuur en PowerPoint zoomt in op de bijbehorende dia. Open of creëer een presentatie (met de extensie pptx), ga naar Invoegen, klik bij Koppeling op de knop Zoom en kies Overzichtszoom. Selecteer de dia’s die je in het overzicht wilt opnemen en bevestig met Invoegen. De overzichtsdia wordt meteen toegevoegd aan je diareeks.

Een overzichtsdia laat je een (saaie) lineaire volgorde makkelijker doorbreken.

3 Animatiepad

PowerPoint biedt verschillende animaties, maar je kunt ook een object langs een zelfgetekend pad laten bewegen. Selecteer het object, ga naar Animaties en klik op Animatie toevoegen. Je ziet nu opties als Begin, Nadruk, Einde en Animatiepaden. Kies hier Aangepast om met de muis een eigen animatiepad op de dia te tekenen. Vervolgens kun je op het tabblad Animaties de Duur en de Vertraging van de animatie instellen. Indien nodig, klik je met rechts op het object en selecteer je Naar voorgrond. Je kunt het object ook buiten de dia laten beginnen.

Laat een object langs een eigen pad bewegen.

4 Actieknop

Een hyperlink invoegen is eenvoudig: kies Invoegen / Koppeling, selecteer Bestaand bestand of webpagina en vul de url in het Adres-veld in. Je kunt ook een link aan een object koppelen, zoals een eigen actieknop. Kies Invoegen / Vormen en selecteer bij Actieknoppen een vorm. Teken een kader, selecteer het, open het tabblad Invoegen en kies Actie. In het venster Actie-instellingen selecteer je op het tabblad Klikken met de muis en/of Aanwijzen met de muis bij Hyperlink naar de gewenste optie, zoals Dia, URL of Andere PowerPoint-presentatie.

Koppel zelf de gewenste actie aan een knop.

5 Tekstvakken

Je kunt je presentatie interactiever maken door bijvoorbeeld reacties van het publiek in je dia op te nemen. Ga hiervoor naar Bestand en kies Opties / Lint aanpassen. Zet in het rechterdeelvenster een vinkje bij Ontwikkelaars en bevestig met OK. Op het tabblad Ontwikkelaars selecteer je bij Besturingselementen de optie Tekstvak en klik je op ActiveX inschakelen. Teken een tekstvak op je dia. Bij een quiz kun je bijvoorbeeld voor elke ploeg een tekstvak maken in een grafisch scorebord.

Selecteer het tekstvak en kies Eigenschappen op het tabblad Ontwikkelaars. Stel hier EnterKeyBehavior in op True en eventueel ook Multiline als meerdere regels nodig zijn. Tijdens je presentatie kun je tekst invoeren en deze behouden als je de presentatie opslaat.

In een ActiveX-tekstvak kun je bijvoorbeeld ook scores bijhouden.

6 Teleprompter

Het komt wat onhandig over als je tijdens je PowerPointpresentatie van een blad papier afleest. Je kunt dit oplossen door je pptx-bestand te openen en de eerste dia te selecteren. Klik op Notities in de statusbalk en voeg de gewenste tekst bij de dia in. Herhaal dit voor de overige dia’s en sla je presentatie op.

Vlak voor de presentatie open je het tabblad Diavoorstelling, klik je op Monitors en stel je Monitor in op Automatisch. Ga daarna naar het tabblad Opnemen en kies Vanaf het begin. Onder Weergaven, onderaan, selecteer je Teleprompter. Zo krijg jij (als enige) de notities bij elke dia te zien.

Je tekst verschijnt terwijl je naar de gepresenteerde dia’s kijkt.

7 Mobiel

Je kunt je PowerPoint-presentatie ook vanaf je smartphone geven. Installeer de PowerPoint-app en start de presentatie. Tik op het schermpictogram (Weergave voor presentator). Bovenaan verschijnt de eigenlijke dia en onderaan kun je door de dia’s navigeren. In het midden wordt het notitievenster getoond, dat alleen jij kunt zien. Je kunt hier op elk moment nog tekst invoeren, maar als je hier je vinger op houdt, verschijnt er een laserpointer op de dia die je kunt aansturen via telefoonbewegingen. Je dient je smartphone wel met de beamer te verbinden, zoals via een HDMI-adapter of draadloos met AirPlay, Chromecast of Miracast.

Je kunt je smartphone ook als laserpointer inzetten.

8 Video

Wil je je presentatie als video beschikbaar stellen, ga dan naar Bestand en kies Exporteren. Je ziet hier opties als PDF- of XPS-document maken, Presentatie inpakken voor cd, Hand-outs maken en Een video maken. Kies deze laatste en stel de resolutie in (van 480p tot 4K). Blijkt de optie Opgenomen tijdsinstellingen en gesproken tekst gebruiken, niet beschikbaar en wil je dit, dan kies je voor Een video opnemen en kun je, eventueel met camera en microfoon, alsnog een opname maken. Bevestig met Video maken en sla de video op als mp4 of wmv. Je kunt deze altijd nog converteren met bijvoorbeeld het gratis HandBrake.

Je kunt je presentatie, inclusief ingesproken tekst, ook als video bewaren.

9 Ondertitels

Als je een presentatie geeft en er zijn mensen met een gehoorbeperking of anderstaligen, kun je gesproken commentaar live als (vertaalde) ondertitels tonen. Ga naar Diavoorstelling en zet een vinkje bij Altijd ondertitels gebruiken. Bij Instellingen voor ondertitels stel je de spreektaal en doeltaal in. Klik op Meer instellingen (Windows) om de kleur, stijl en grootte van de ondertitels aan te passen. Zodra je de presentatie start en begint te spreken (met ingeschakelde microfoon), verschijnen de gevraagde ondertitels.

Je gesproken commentaar verschijnt live – en ook vertaald – als ondertitels.

10 Invoegtoepassingen

Je kunt PowerPoint uitbreiden met diverse invoegtoepassingen. Ga naar Start en kies Invoegtoepassingen / Meer invoegtoepassingen. Interessante apps in de online store vinden we onder meer Symbols and Characters, Emoji Keyboard, Wikipedia, Pexels en ChatGPT for PowerPoint.

Met deze laatste kun je AI gebruiken om je presentatie te helpen samenstellen. Je beschrijft je onderwerp uitgebreid of selecteert een (video)bestand, kiest de presentatietaal evenals een sjabloon. Het ontwerp is vervolgens snel klaar. Deze add-on kun je vijf keer gratis gebruiken met een maximum van zeven dia’s per keer.

Je kunt de functionaliteit met diverse invoegtoepassingen uitbreiden, ook met AI.

Alternatieven

11 Interactie

Het is handig om tijdens of na je presentatie de respons van je toehoorders te peilen, bijvoorbeeld via een bevraging of quiz. Dit kan perfect met diensten als Mentimeter of Poll Everywhere. Beide bieden gratis accounts (met beperkte functies) en kunnen zich integreren in je presentatiepakket (of videoconferentietool). Hiermee kun je een quiz opzetten, waarna deelnemers via een webbrowser of app direct kunnen meedoen. De reacties kunnen live in je presentatie worden weergegeven.

Je kunt je publiek op meerdere manieren bevragen.

12 Kleuren

De meeste presentatiepakketten bieden sjablonen en thema’s, en PowerPoint heeft de Designer-module op het tabblad Ontwerpen. Toch kan de gratis dienst Color Hunt handig zijn voor het vinden van een harmonieus kleurenpalet, met kleuren in hexadecimaal en RGB. Met Coolors kun je via een generator interactief een passend kleurenpalet samenstellen. Druk op de spatiebalk voor een nieuwe combinatie en gebruik het hangslotje om een kleur vast te zetten. Er zijn knopjes voor andere tinten en je kunt ook zelf kleuren kiezen, onder meer in RGB en CMYK.

Met een evenwichtig kleurenpalet oogt je presentatie aangenamer en professioneler.

13 Google Presentaties

Hoewel PowerPoint het populairste presentatiepakket is, zijn er andere alternatieven die je gratis kunt gebruiken. Een bekende optie is Google Presentaties. De dienst werkt goed samen met tools als Google Drive en Documenten. De online tool biedt diverse sjablonen, aanpasbare thema’s en ingebouwde opties voor het invoegen van afbeeldingen, grafieken, animaties en video’s. Je kunt presentaties in pptx-formaat uploaden en downloaden, en meerdere gebruikers kunnen tegelijk in realtime aan dezelfde presentatie werken.

Google Presentaties laat zich online bedienen en heeft best veel mogelijkheden.

14 LibreOffice Impress

Als je liever offline werkt aan een presentatie en een gratis pakket verkiest, dan is Impress een goede keuze. Het maakt deel uit van de volledige opensource-kantoorsuite LibreOffce, beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. Dit pakket biedt ondersteuning voor sjablonen, thema’s, diamodellen en opmaakprofielen, wat zorgt voor consistentie in je presentaties. Met de app kun je vormen, tabellen, diagrammen en allerlei media-objecten, waaronder audio en video, toevoegen. Het biedt krachtige animaties en overgangen en kan goed overweg met ppt(x)-bestanden voor zowel import als export. Er zijn tot wel dertig werkbalken beschikbaar, maar je kunt de interface gelukkig uitgebreid aanpassen.

LibreOffice Impress: een degelijk en geheel gratis ontwerpprogramma voor de desktop.

15 Zoho Show

Zoho Show (is een minder bekend presentatiepakket, maar is gratis voor particulier gebruik. De interface is wel Engelstalig. Je krijgt 500 MB cloudopslag (in een Europees datacenter) en je hebt toegang tot een onbeperkt aantal bestandsversies. Er is ook een offline modus beschikbaar en je kunt in realtime samenwerken met anderen op basis van machtigingen. Er is een ruim aanbod aan sjablonen en je kunt in je presentatie de gebruikelijke objecten en mediabestanden opnemen, inclusief uitgebreide animaties en overgangen. De functionaliteit is bovendien uitbreidbaar met add-ons, maar het aanbod is vooralsnog beperkt.

Het online presentatiepakket Zoho Show heeft een overzichtelijke interface.

16 Canva

Canva is een bekend online platform voor grafisch ontwerp van visuele content. Naast socialmediaposts, posters en logo’s kun je er ook presentaties mee maken. Canva biedt een uitgebreide bibliotheek met professioneel ontworpen sjablonen in diverse categorieën. De (Engelstalige) interface is gebruiksvriendelijk en met het drag-and-dropsysteem kun je elementen zoals tekstvakken, afbeeldingen (ook via AI) en video’s eenvoudig verplaatsen en aanpassen. Helaas zijn lang niet alle ontwerpelementen gratis beschikbaar. Het programma maakt het ook mogelijk om in realtime samen te werken.

Canva is dankzij drag-and-drop ook goed toegankelijk voor de beginnende ontwerper.

17 Piktochart

Piktochart is vooral bekend om zijn gebruiksvriendelijke interface voor het maken van infographics, maar het platform laat je ook presentaties creëren. De online app heeft diverse sjablonen met elementen als grafieken, pictogrammen, afbeeldingen en tekstvakken. De tool werkt grotendeels met drag-and-drop, en je kunt verschillende diavormen ontwerpen. Voor geavanceerdere functies, zoals complexe animaties of interactieve elementen, is deze tool minder geschikt. Houd er rekening mee dat de gratis versie van Piktochart dia’s alleen als png opslaat, niet als PowerPoint-presentatie of pdf.

Met Piktochart creëer je ook presentaties (maar met stevige beperkingen in de gratis variant).

18 Pitch (met AI)

Pitch richt zich met uitgebreide online samenwerkingsopties op het zakelijke segment. Je kunt een PowerPointpresentatie uploaden of een presentatie maken op basis van talrijke sjablonen. Ook kun je de AI-module gebruiken, die op basis van een beschrijving een presentatie ontwerpt. Deze kun je vervolgens aanpassen vanuit een overzichtelijke interface. Bij het selecteren van een object verschijnen automatisch de relevante bewerkingstools, en je kunt objecten toevoegen als tekst, media, geometrische figuren, grafieken en tabellen. Er is tevens een online opnamefunctie. Presentaties kun je direct vanaf de website tonen; exporteren naar een PowerPointpresentatie is helaas voorbehouden aan betaalde accounts.

Een snel presentatie-ontwerp op basis van een uitgebreide AI-prompt.

19 Typito

Typito is geen traditioneel presentatiepakket, maar een videocreatietool voornamelijk op tekstbasis. Met deze online app kun je namelijk eenvoudig tekstboodschappen op diverse manieren animeren en omzetten naar een video. De gratis versie beperkt je tot video’s van vijf minuten (dertig minuten per maand), met 250 MB opslagruimte.

Je kiest eerst het formaat, zoals 16:09, waarna je elementen als stockfoto’s, -video’s, stickers en pijlen naar het werkveld sleept. Onderaan vind je de gebruikelijke tijdlijn van een videobewerker. Na voltooiing kun je je project exporteren en lokaal opslaan als mp4, weliswaar met een watermerk in de gratis versie.

Geen klassieke presentatie, maar wel een aantrekkelijke combinatie van tekst en animatie.

Video bewerken? Clipchamp, kampioen in videobewerking

20 Pecha Kucha

De term Pecha Kucha, Japans voor gekeuvel, verwijst naar een format voor korte, creatieve presentaties, meestal een diavoorstelling van twintig beelden, die elk twintig seconden zichtbaar zijn. Op Pecha Kucha vind je een online tool voor dit soort presentaties. Je kunt kiezen uit verschillende formaten en eigen afbeeldingen gebruiken. In de betaalde Pro-versie kun je ook dia’s uit een PowerPointpresentatie invoegen. Voeg een titel en extra tekst toe aan elke dia – tekstoverlays zijn beschikbaar in de Pro-versie – en maak een audio-opname via de ingebouwde recorder. Sla je Pecha Kucha online op en kies of je deze publiek maakt of niet.

Pecha Kucha: strikte regels en strenge timing voor sterke creatievelingen.

Lees ook: Breng herinneringen tot leven in een paar klikken