Reclamepraatjes als ‘2X sneller’, ‘Maximale Streaming’, ‘Mu-Mimo’, ‘Next-Gen AC’, ‘Gigabit’ en ‘1300 Mbit/s’, betekenen ze echt iets? In deze derde workshop rond het maximaliseren van je wifi-snelheid kijken we naar enkele geavanceerde technieken.

Sommige van bovenstaande begrippen vertellen je echt iets over de potentiële snelheid van een router. Andere termen zijn dan weer compleet verzonnen marketingtaal. En in alle gevallen geldt dat op de verpakking sowieso de theoretisch maximale snelheid staat. Dat is totaal iets anders dan de werkelijke snelheid die je in jouw thuissituatie gaat halen.

Lees eerst: Wifi traag? Tips voor een sneller draadloos netwerk
Lees eerst: 2,4 GHz en 5 GHz - snellere wifi door aanpassen frequenties en kanalen

Antennes combineren, ofwel mimo

Zend- en ontvangstkanalen combineren is één trucje om hogere wifi-snelheden te halen. Een tweede trucje is meerdere antennes combineren. Op die manier kun je twee, drie of vier gelijktijdige datastromen verzenden en ontvangen en de maximale doorvoersnelheid overeenkomstig verdubbelen, verdrievoudigen of verviervoudigen. Dit wordt afgekort tot mimo (multiple input output). 

Wireless-N laat bijvoorbeeld vier gelijktijdige datastromen toe. Dit wordt ook weleens aangeduid als 4 x 4. Het eerste cijfer is dan het aantal datastromen dat tegelijk uitgezonden kan worden. Het tweede cijfer heeft betrekking op de ontvangstkant. De totale doorvoersnelheid stijgt tot 600 Mbit/s voor Wireless-N (ofwel viermaal 150 Mbit/s) of 1732 Mbit/s voor Wireless-AC (ofwel viermaal 433 Mbit/s).

4 X 4 = vier gelijktijdige datastromen

Zender en ontvanger moeten echter evenveel antennes hebben om de maximale snelheid te halen. 4 x 4-routers bestaan al, maar 4 x 4-clients nog niet. De meeste laptops, smartphones, tablets en streamers hebben maar een of twee zend- en ontvangstantennes (2 x 2). En Asus heeft een (grote) 3 x 3-wifi-insteekkaart voor desktopcomputers. 

Met één antenne haal je zelfs bij een 4 x 4-Wireless-N-router toch ‘maar’ maximaal 150 Mbit/s. Met twee antennes stijgt dit tot 300 Mbit/s. De router kan zijn niet-gebruikte antennes natuurlijk wel inzetten om een tweede draadloos apparaat aan 300 Mbit/s te bedienen. Een router met meerdere antennes is dus wel degelijk nuttig in een omgeving met veel wifi-apparaten.

64QAM

Om hogere doorvoersnelheden te halen zijn er verschillende systemen om meer digitale gegevens over dezelfde analoge draaggolf te transporteren. Daarbij wordt het signaal op allerlei manieren gemanipuleerd om meer bits tegelijk te verzenden of te ontvangen. Dat heet moduleren en slaat bijvoorbeeld op het op allerlei manieren manipuleren van de amplitude of de fase van een signaal. Modulatie is een ingewikkelde materie waarover je gedetailleerde informatie vindt op het internet. 

Samenvattend gebruikt Wireless-N 64bit-kwadratuur-amplitudemodulatie, afgekort tot 64QAM. Daarmee kun je zes bits per ‘symbool’ versturen, maar het leidt wel tot meer fouten in het signaal, waardoor je meer moet corrigeren. Daarvoor heb je krachtigere en dus duurdere processoren nodig, reden waarom routers met geavanceerde modulatietechnieken duurder zijn. Wireless-AC kan dankzij 256QAM nog 33 procent meer bits per ‘symbool’ transporteren (acht in plaats van zes).

©PXimport

NitroQAM

Sommige fabrikanten zoals Broadcom leveren wifi-chips met nog krachtigere modulatietechnieken, zoals ‘NitroQAM’, wat in feite hetzelfde is als 1024QAM. Dat is nog eens 25 procent efficiënter dan 256QAM. NitroQAM haalt in theorie tot 1000 Mbit/s voor Wireless-N en tot 2166 Mbit/s voor Wireless-AC, afhankelijk van de hoeveelheid beschikbare antennes. Maar die hogere snelheden zijn alleen mogelijk wanneer zender én ontvanger dezelfde modulatie ondersteunen én hetzelfde aantal antennes aan boord hebben. 

Die hogere snelheden staan mooi op de verpakking, maar zijn veeleer theorie aangezien er momenteel nauwelijks client-apparatuur bestaat die dit ondersteunt. Bovendien behoort NitroQAM voorlopig niet tot de officiële wifi-standaard, die het houdt bij 256QAM waarmee de Broadcom-chip overigens gewoon ook overweg kan. Het zal pas volgend jaar of nog later officieel worden toegevoegd aan de volgende wifi-standaard, 802.11ax.

Mu-mimo

Gewone of single-user (su-)mimo zendt en ontvangt van punt naar punt, dus van router naar endpoint of client-systeem. Je kunt de doorvoersnelheid nog opdrijven via een volgend trucje, namelijk multi-user (mu-)mimo. Eén antenne kan dan gelijktijdig tot vier aangesloten draadloze apparaten bedienen. Eén op één leidt mu-mimo niet noodzakelijkerwijs tot hogere doorvoersnelheden dan su-mimo, maar in een omgeving met meerdere draadloze endpoints wordt de capaciteit van het volledige draadloze netwerk wel efficiënter benut. 

Het gevolg zijn stabielere verbindingen en een verbeterde kwaliteit van bijvoorbeeld videostreaming naar meerdere apparaten tegelijkertijd. Mu-mimo zorgt ook voor minder ‘dead spots’ in het draadloze signaal, wat het bereik en dus de doorvoersnelheid verder verbetert.

©PXimport

Beamforming

Nog een trucje om de verbinding sneller te maken is ‘beamforming’. Daarbij richt de router zijn draadloze signaal actief naar de aangesloten client. Bij Wireless-N bestaat er geen beamforming-standaard; de router probeert zelf te raden waar de client zich bevindt en richt dan het signaal zo goed mogelijk. 

Bij Wireless-AC kan het client-apparaat aan de router laten weten in welke richting die moet uitzenden. Dit ‘transmit beamforming’ werkt efficiënter, maar is een optioneel onderdeel van de standaard. Het functioneert daarom alleen wanneer deze optie aanwezig is bij zowel router als aangesloten apparaat. Meestal is dat alleen het geval met routers en wifi-adapters van hetzelfde merk, reden waarom die vaak de hoogste doorvoersnelheden met elkaar halen.

Het verchil tussen NXXX en ACXXX

Op verpakkingen en in de literatuur wordt de snelheid van wifi-apparatuur steeds vaker afgekort tot NXXX en/of ACXXX, waarbij in plaats van de x’en een cijfer wordt gebruikt. Bijvoorbeeld N300 betekent dat het wifi-apparaat maximaal 300 Mbit/s haalt voor Wireless-N. Staat er bijvoorbeeld ‘N300+AC433’ dan lees je de snelheden voor respectievelijk Wireless-N en -AC. 

Om het ingewikkelder te maken, tellen fabrikanten tegenwoordig de N- en AC-snelheden samen in één ACXXX-afkorting. Dan moet je als gebruiker al iets van wifi-standaarden kennen om dit juist te interpreteren. Bijvoorbeeld AC750 op een apparaat dat zowel Wireless-N als Wireless-AC ondersteunt, telt effectief de N- en AC-doorvoersnelheden samen: in de praktijk is dat dan N300 en AC433. Maar als het apparaat alleen Wireless-AC ondersteunt, betekent het in de praktijk AC750. 

Afkortingen zijn niet gestandaardiseerd, dus verwarrend

Die afkortingen zijn duidelijk niet gestandaardiseerd en dus nogal verwarrend. Je hebt nu bijvoorbeeld al AC5400 routers van onder andere Asus en Linksys, maar denk niet dat je daarmee 5.400 Mbit/s haalt met één aangesloten apparaat. De afkorting slaat op de gecombineerde draadloze doorvoersnelheid van dit type router, dat drie aparte wifi-radio’s in één kast gebruikt, voorzien van de niet-standaard NitroQAM-technologie van Broadcom. 

Deze tri-band routers hebben één Wireless-N radio met een maximale snelheid van 1000 Mbit/s en twee Wireless-AC radio’s met een maximale snelheid van elk apart 2.166 Mbit/s. Tel je dat samen dan geeft dat 5.332 Mbit/s, maar dat zal je met één wifi-client natuurlijk nooit halen. Het zou trouwens eigenlijk afgekort moeten worden tot AC5300, maar Broadcom rondt het naar boven af tot AC5400. Jawel, AC5300 en AC5400 zijn dus in feite hetzelfde. (Zo bestaat er bijvoorbeeld ook AC3100 én AC3150, identieke afkortingen voor 1000 Mbit/s + 2166 Mbit/s dual-band routers met NitroQAM.)

802.11ac-routers

Hoewel 802.11ac op het eerste gezicht wellicht een uniforme standaard lijkt, is de praktijk een stuk minder overzichtelijk. Hieronder zie je een overzicht van de verschillende versies van 802.11ac-routers die je op dit moment kunt aanschaffen.

AC750: twee datastromen op 2,4 GHz (300 Mbit/s) en een op 5 GHz (433 Mbit/s);
AC1200: twee datastromen op 2,4 GHz (300 Mbit/s) en twee op 5 GHz (867 Mbit/s);
AC1750: drie datastromen op 2,4 GHz (450 Mbit/s) en drie op 5 GHz (1300 Mbit/s);
AC1900: drie datastromen op 2,4 GHz met TurboQAM (600 Mbit/s) en drie op 5 GHz (1300 Mbit/s), MU-MIMO mogelijk;
AC2350: drie datastromen op 2,4 GHz met TurboQAM (600 Mbit/s) en vier op 5 GHz (1750 Mbit/s), MU-MIMO;
AC2600: vier datastromen op 2,4 GHz met TurboQAM (800 Mbit/s) en vier op 5 GHz (1750 Mbit/s), MU-MIMO;
AC3100: vier datastromen op 2,4 GHz met NitroQAM (1000 Mbit/s) en vier op 5 GHz met NitroQAM (2165 Mbit/s), mu-mimo;
AC3200: drie datastromen op 2,4 GHz met TurboQAM (600 Mbit/s) en twee keer drie op 5 GHz (1300 + 1300 Mbit/s);
AC5300/5400: vier datastromen op 2,4 GHz met NitroQAM (1000 Mbit/s) en twee keer vier op 5 GHz met NitroQAM (2165 + 2165 Mbit/s), mu-mimo.

Tekst: Jozef Schildermans

Het is dé klassieker tijdens de feestdagen: met de hele familie rondom een apparaat zitten om je eigen eten te bereiden. Maar sta je in de winkel of scrol je online door het aanbod, dan vliegen de termen je om de oren. Is racletten hetzelfde als gourmetten? Waarom zou je voor een steen kiezen in plaats van een metalen plaat? Wij leggen haarfijn (en hapklaar) uit wat de verschillen zijn.

Raclette: voor de echte kaasfans

Laten we beginnen met de term die vaak voor de meeste verwarring zorgt: raclette. Hoewel we het woord in Nederland vaak door elkaar gebruiken met gourmetten, is het van oorsprong een Zwitsers nationaal gerecht. De naam komt van het Franse woord racler, wat 'schrapen' betekent. Bij traditionele raclette verwarm je een groot stuk kaas aan één kant, waarna je de gesmolten laag over aardappelen, zilveruitjes en augurken schraapt.

Kijken we naar de consumentenapparaten die je nu in de winkel koopt, dan verwijst de term raclette specifiek naar het gebruik van de pannetjes die je onderin het apparaat schuift. Je gebruikt hierbij de hitte van het verwarmingselement om kaas te smelten of kleine gerechtjes, zoals een omelet of pannenkoekje, te garen. Vaak zit er bovenop het apparaat nog een grillplaat of steen, zodat je het racletten kunt combineren met grillen. Ben je een echte kaasliefhebber of houd je van afwisseling tussen bakken en gratineren, dan is de raclette-optie onmisbaar. Een handige tip is om altijd speciale raclettekaas te gebruiken; deze smelt perfect met een ideale romigheid.

Lees ook: 🧀 Ze smelten de kazen! Waarom raclette dé topper is voor de feestdagen

©Roland - stock.adobe.com

Steengrill: puur natuur en gezond

De naam geeft het eigenlijk al weg: bij een steengrill bak je het voedsel op een plaat van natuursteen, meestal gemaakt van graniet. Dit ziet er niet alleen robuust en chique uit op tafel, het werkt ook fundamenteel anders dan een metalen plaat. Een steen heeft namelijk wat meer tijd nodig om op te warmen, dus reken er bij het aanzetten op dat je zo'n twintig tot dertig minuten geduld moet hebben voordat de plaat goed heet is. Eenmaal op temperatuur houdt de steen de hitte echter extreem goed en lang vast.

Het grootste voordeel van de steengrill is het gezonde aspect. In tegenstelling tot andere bakplaten heb je op een steen geen boter of olie nodig. Vaak strooi je alleen wat zout op de steen om aanbakken te voorkomen. Hierdoor schroeit het vlees snel dicht en blijven de sappen optimaal bewaard, wat zorgt voor een pure smaak. Houd er wel rekening mee dat steen een poreus natuurproduct is. Je mag deze beslist niet met afwasmiddel schoonmaken, want dat trekt in de steen en proef je de volgende keer terug in je biefstukje. Even laten weken en schoon schrapen of schrobben met enkel warm water is hier het devies.

©Yaruniv-Studio - stock.adobe.com

De bakplaat: snelheid en gemak

De bakplaat, vaak ook grillplaat of Teppanyaki genoemd, is meestal gemaakt van metaal en voorzien van een sterke anti-aanbaklaag. Je ziet ze vaak in twee varianten: de geribbelde grillplaat voor die mooie, karakteristieke streepjes op je vlees of groente, en de vlakke plaat die ideaal is voor roerbakken of vis.

De grote kracht van de metalen bakplaat is snelheid en gebruiksgemak. Je stopt de stekker in het stopcontact en binnen enkele minuten kun je al beginnen met bakken, wat een stuk sneller is dan bij natuursteen. In tegenstelling tot de steengrill gebruik je hier wel een klein beetje boter of olie. Dankzij de gladde antiaanbaklaag glijdt je eten makkelijk over de plaat en blijft er zelden iets kleven. Ook na het eten wint de bakplaat het op punten van de steengrill: je kunt de plaat vaak losklikken en eenvoudig met een sopje afwassen. Sommige platen zijn zelfs bestand tegen de vaatwasser, al is het altijd verstandig om dat even in de handleiding te checken.

©Donghyun Kim - stock.adobe.com

In één oogopslag: De technische verschillen

Twijfel je nog over welk apparaat bij jou past? We hebben van alle drie de apparaten de technische eigenschappen naast elkaar gezet:

Kiezen? Dat hoeft niet!

Vroeger moest je echt een keuze maken tussen deze apparaten, maar fabrikanten snappen gelukkig dat wij consumenten van alles wat willen proberen. Tegenwoordig zijn de meeste apparaten die als 'gourmetstel' worden verkocht, slimme combi-apparaten. Deze bieden vaak ruimte voor de raclette-pannetjes onderin, terwijl de bovenkant bestaat uit een grill- en/of bakplaat is.

Er zijn ook modellen met verwisselbare platen, waarbij je de ene keer kiest voor de gezonde steengrill en de andere keer voor de snelle bakplaat. Als je een nieuw apparaat gaat kopen, is zo'n combi-set met verwisselbare opties vaak de beste keuze voor de meeste huishoudens. Let er bij aankoop ook op of het apparaat een 'parkeerdek' heeft; dat is een koude zone waar je je hete pannetje even veilig kwijt kunt als je een eetpauze inlast.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

❤️🧑‍🍳Matchmaker: welk ingrediënt op welke plaats?

Niet elk stukje vlees of groente wordt blij van dezelfde bereiding. Wil je de beste smaak? Hanteer dan deze vuistregels voor je ingrediënten:

Steengrill, raclette en bakplaat: bekende merken

Tefal levert veelzijdige sets zoals de Tefal Raclette Gourmet 3-in-1 RE610D , een tafelmodel dat grillen, raclette en bakken in één apparaat combineert. De stevige antiaanbaklaag en eenvoudige bediening maken dit dé keuze voor mensen die iets zoeken dat prettig werkt en makkelijk schoon blijft.
Princess biedt betaalbare en degelijke tafelgrills. Een goed voorbeeld is de Princess 162660 Raclette Purify. Dit apparaat is speciaal voor grotere gezelschappen en is niet alleen gebruiksvriendelijk(zo kun je met draaiknoppen de warmte instellen), maar heeft ook nog eens ingebouwde geurafzuiging!
Solis staat bekend om multifunctionele en duurzame tafelgrills. Met de Solis Table Grill 5-in-1, heb je de keuze uit verschillende bereidfingswijzen. Grillen, bakken of gourmetten: het kan allemaal.
Tristar levert voordelige sets voor kleinere of gemiddelde huishoudens. Neem bijvoorbeeld de Tristar RA-2996 Raclette Grill, een model dat simpel werkt en genoeg ruimte biedt voor een avondje samen eten.
Bourgini combineert toegankelijke prijzen met degelijke bouw. De Bourgini Gourmet Raclette Grill Plus – 8 personen is een combinatie van een raclette en grill. Hij is robuust van bouw en heeft (altijd fijn) een antiaanbaklaag en een cool grip handgreep.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.