Dat televisies steeds dunner worden, is fraai. Er is echter een belangrijk nadeel en dat is dat de ruimte voor luidsprekers steeds kleiner wordt. Moderne televisies geven wel geluid weer, maar de kwaliteit daarvan laat te wensen over. Wie goed geluid wil hebben moet investeren in een additioneel geluidssysteem. Sonos meent met de PLAYBAR de ideale aanvulling op de televisie ontworpen te hebben.

Sonos kennen we van zijn uitstekende multiroom audio-oplossing, die in te zetten is als los muzieksysteem of als uitbreiding voor een eigen geluidsset. Voor wie nog geen geluidssysteem in de woonkamer bij zijn televisie heeft en wel gebruik wil maken van de unieke Sonos-mogelijkheden, komt de audiofabrikant met de PLAYBAR. De PLAYBAR is een soundbar die een 3.0-systeem vormt. Hiervoor zijn maar liefst negen luidsprekers ingebouwd.

De installatie van de PLAYBAR is erg simpel. Het apparaat heeft maar één geluidsingang (optische S/PDIF) die is bedoeld om aan te sluiten op de S/PDIF-uitgang van je televisie. Een oudere televisie met alleen tulpuitgangen kan je niet aansluiten. Op de televisie sluit je middels HDMI vervolgens bijvoorbeeld een blu-ray-speler, mediastreamer of spelcomputer aan. De PLAYBAR kan je voor je televisie neerleggen of aan de muur monteren met een optionele muurbevestigingsbeugel. Het is geen probleem als de PLAYBAR voor de infraroodontvanger van je televisie ligt, want infraroodsignalen worden doorgegeven.

Verder bevat de PLAYBAR twee netwerkpoorten waarmee je het apparaat op je netwerk kan aansluiten. De PLAYBAR draadloos aansluiten kan alleen als je al een ander Sonos-component bedraad op je netwerk hebt aangesloten. Heb je geen andere Sonos-component, dan heb je voor draadloze toegang de BRIDGE nodig. Voor de Sonos-functionaliteit zoals toegang tot de muziekbibliotheek of streamingdiensten, dien je net als bij de andere Sonos-componenten een smartphone of tablet te gebruiken.

©PXimport

De vele speakers zorgen ervoor dat de geluidskwaliteit van de PLAYBAR meer dan in orde is.

Om het volume tijdens het televisiekijken te bedienen, dien je de infrarood-afstandsbediening van je televisie te gebruiken. De installatieprocedure helpt je bij het instellen van de afstandsbediening. Sonos raadt vervolgens aan dat je de volumebediening van de televisie uitschakelt. Dit is niet bij alle televisies mogelijk waardoor de televisie dan nog steeds zal reageren op volumecommando’s. Gelukkig kunnen de meeste afstandsbedieningen meerdere bronnen bedienen, je leest op een help-pagina van Sonos meer over de volumebediening: http://ct.link.ctw.nl/soremote.

Geluidskwaliteit

De geluidskwaliteit is meer dan in orde, zowel voor het luisteren van muziek als voor het kijken van bijvoorbeeld een film. Het geluidsveld is wat breder dan de PLAYBAR zelf en dat is zowel bij muziek als films prettig. Bij films levert de 3.0-opstelling een aardige pseudo-surroundervaring. We hebben de PLAYBAR tijdens onze uitgebreide test alleen los gebruikt. In onze eigen huiskamer van circa 20 vierkante meter hadden we ook qua laagbereik meer dan genoeg aan de PLAYBAR, we schatten dat dit zeker tot ruimtes van ongeveer 30 vierkante meter geldt. De laagweergave zal je tijdens actiescènes uiteraard niet van je stoel doen trillen. Wie daarvan houdt of laagbereik mist, kan de optionele SUB toevoegen, die we in een demonstratie bij Sonos in combinatie met de PLAYBAR hebben gehoord. De SUB voegt zonder twijfel qua laagbereik flink wat toe, maar kost net zoveel als de PLAYBAR zelf.

Ook een surroundsysteem?

Interessant is dat de PLAYBAR middels twee additionele PLAY:3-luidsprekers (á 299 euro per stuk) en de SUB (699 euro) een volwaardig 5.1-systeem vormt. Technisch vormt het systeem inderdaad een 5.1-opstelling. Toch is er een nadeel dat vermoedelijk niet gelijk duidelijk is. De PLAYBAR heeft één geluidsingang en het is logisch hem aan te sluiten op de televisie.

Sonos gaat er vervolgens vanuit dat de televisie voor alle aangesloten bronnen een 5.1-signaal doorgeeft. Dat is meestal echter niet het geval. De S/PDIF-uitgang op de meeste televisies levert alleen bij televisie-uitzendingen indien beschikbaar Dolby Digital 5.1. Bij het gebruik van HDMI-bronnen komt er doorgaans een 2.0-signaal uit. Dus zelfs als een HDMI-bron een Dolby Digital 5.1-signaal uitstuurt, komt er toch een 2.0-signaal uit de S/PDIF-uitgang van de televisie.

We hebben navraag gedaan bij Sonos en het hierboven beschreven verhaal is bevestigd. Sonos meldt ons dat er wel televisies zijn die netjes Dolby Digital 5.1 doorgeven. Onder andere sommige modellen van Panasonic kunnen dit. De hoop is dat in de toekomst meer televisies dit kunnen. Overigens vonden we op de Sonos-website een compatibiliteitslijst (http://ct.link.ctw.nl/sotv) waaruit onder andere blijkt dat sommige televisies helemaal geen geluid van externe bronnen doorgeven naar de S/PDIF-uitgang. Iets om even te controleren dus als je de PLAYBAR aanschaft.

©PXimport

Voor een kleine 2000 euro maak je van de PLAYBAR een compleet 5.1-systeem.

Bij een surroundsysteem van in totaal 1996 euro verwacht je dat zo’n controleslag niet nodig is. Die moet gewoon met vrijwel alle toestellen werken. Het had bijvoorbeeld al veel gescheeld als Sonos een tweede S/PDIF-ingang had aangebracht voor bijvoorbeeld de blu-ray-speler of mediastreamer (en dan ook DTS had ondersteund). Dan weet je zeker dat je echt surroundgeluid krijgt.

Conclusie

De Sonos PLAYBAR is als losse soundbar geslaagd. Het ontwerp is onopvallend mooi en de geluidskwaliteit is goed. De 699 euro die Sonos voor de soundbar wil hebben is best pittig, maar andere soundbars hebben uiteraard niet de unieke Sonos-mogelijkheden ingebouwd waar wij erg enthousiast over zijn. Daar wordt al gelijk duidelijk wie volgens ons de doelgroep is: iemand die al Sonos-componenten gebruikt of behoefte heeft aan Sonos in de huiskamer.

Waar we minder enthousiast over zijn, is Sonos’ claim dat de PLAYBAR middels twee optionele PLAY:3-systemen en SUB een volwaardig 5.1-systeem vormt. Bij deze dure oplossing (bijna 2000 euro) wordt ten eerste nog steeds alleen Dolby Digital ondersteund, terwijl DTS technisch ook prima mogelijk is via S/PDIF. Het tweede punt is echter belangrijker, en dat is dat er vrijwel geen televisies zijn die een 5.1-signaal doorgeven vanaf andere bronnen. Een 2.0-signaal waar de PLAYBAR zelf vervolgens weer een surroundmix van maakt, is natuurlijk nooit zo strak als de door de filmmakers gemixte surroundtrack met richtingseffecten en subwooferkanaal.

Als losse soundbar is de PLAYBAR wat ons betreft prima geslaagd en daar is ons oordeel op gebaseerd. Als je echter behoefte hebt aan 5.1-oplossing zouden we niet investeren in de PLAYBAR en aanvullende componenten. Je kan dan beter een echte 5.1-set met bijvoorbeeld een Sonos CONNECT koppelen.

Sonos PLAYBAR

Prijs € 699,-

Aansluitingen Optische S/PDIF-ingang (TOSLINK), 2x 10/100 Mbit/s netwerkaansluitingen

Afmetingen 90 x 14 x 9 cm

Gewicht 5,4 kg

Pluspunten

Ontwerp

Geluidskwaliteit

Sonos-mogelijkheden

Minpunten

Slechts 1 S/PDIF-ingang

Dure upgrade naar 5.1 twijfelachtig

SCORE 8/10

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!