De wereld van het vertrouwde, veilige en incrowd internet is niet meer. Op allerlei fronten dreigen veiligheidsrisico's, ze zijn aan de orde van de dag. Welke gevaren zijn het grootst en wat doe je er tegen?

Gestolen wachtwoord

Wachtwoorden zijn zo veilig als jij én een ander ze houden. Jij door niet te trappen in nepsites en phishing-mails om je kostbare wachtwoord afhandig te maken. Daarnaast is er een belangrijke rol weggelegd voor ‘een ander’, zoals de site of dienst waarvoor je een wachtwoord gebruikt. Als daar digitaal wordt ingebroken en alle wachtwoorden zijn gestolen, dan moge het duidelijk zijn dat dit een probleem is. Een probleem waarbij timing cruciaal kan zijn.

Hoe snel slaan de dieven toe met de buitgemaakte inloggegevens? En hoe snel zet het slachtoffer de oude wachtwoorden op slot? Belangrijk voor de gebruiker: hoe gemakkelijk, maar toch ook goed en veilig is de procedure voor het resetten van wachtwoorden? Moet er een favoriet dier worden gekozen uit een korte lijst? Dan is het wachtwoord überhaupt niet goed beveiligd.

Wordt er een nieuw wachtwoord aangemaakt en krijg je dat even toegemaild? Dat is zeker niet veilig. Allereerst omdat e-mail geen veilig communicatiemedium is. Maar ook omdat de aanbieder dan zelf de wachtwoorden kan inzien en dus bij diefstal direct ‘beschikbaar stelt’ aan de dieven. Beter is het om wachtwoorden te versleutelen. Daarbij is het gebruikte algoritme voor die encryptie van belang, maar ook technieken als hashing en salting.

Hashing is het omvormen van een (versleuteld) wachtwoord tot een unieke hash-code die niet zomaar valt terug te voeren naar de oorspronkelijke invoer. Let wel: niet zomaar. Want er zijn omvangrijke ‘woordenboeken’ met codes beschikbaar, handige tabellen om vlot door te rekenen en natuurlijk de algemene vooruitgang in rekenkracht, zoals in grafische processors die ook in krachtige cloud-clusters zijn te huren. Dit alles zorgt voor kraakbaarheid van zwakkere encryptie en hashing.

Het gebruik van salt moet de bescherming door hashing versterken. Dit gebeurt door het toevoegen van informatie aan het oorspronkelijke wachtwoord vóórdat het wordt gehashed. Belangrijk is dat dit toegevoegde zout wel willekeurig is én per gebruiker verschilt. Zonder salt kan een datadief namelijk gelijke wachtwoorden zomaar ontcijferen als hij een enkel wachtwoord plus de hash daarvan in handen heeft.

Meest voorkomende wachtwoord

Dit klinkt vergezocht, maar in de praktijk bleken veel gebruikers onwetend dezelfde wachtwoorden te verzinnen. Daaronder ook eenvoudige, onveilige - en dus zéér kraakbare - klassiekers als ‘123456’, ‘qwerty’, ‘wachtwoord1’, ‘abc123’, enzovoorts. De digitale inbraak bij zakelijk sociaal netwerk LinkedIn toont dit opnieuw aan. Bij die hack in 2012 leken toen de inloggegevens voor 6,5 miljoen gebruikers gestolen. Nu blijkt dat er toen 117 miljoen accounts zijn buitgemaakt. De wachtwoorden waren wel gehasht, maar niet van salt voorzien. Analyse van de online gedumpte LinkedIn-buit wijst uit dat ‘123456’ het meest gebruikt is, gevolgd door ‘linkedin’. De rest van de top 20 is niet bepaald beter.

Wat de impact van zwakke wachtwoorden nog erger maakt, is het feit dat individuele gebruikers nogal eens hetzelfde wachtwoord hanteren voor verschillende zaken. Diefstal voor de ene dienst, of inbraak daar, zorgt er dan voor dat alle accounts onveilig zijn. Hackers weten dit in de praktijk uit te baten. Zo zijn er gevallen bekend van berovingen bij PayPal-accounts dankzij een hack elders, zoals bijvoorbeeld bij een kleine site voor amateurboekenschrijvers.

Malware via Flash

De harde uitspraken die Apple-topman Steve Jobs in april 2010 deed over Adobe Flash blijken visionaire woorden te zijn geweest. De multimedia-afspeelsoftware van Adobe was volgens Jobs niet alleen bloatware, die computers overdadig belastte. Onveiligheid was het derde punt van zijn open brief waarin hij Flash hekelde. Vandaar ook dat de strak door Apple bestierde iPhone die Adobe-software niet toestaat. Maar ook het meer open Android heeft Flash uiteindelijk in de ban gedaan.

©PXimport

Niet verbazingwekkend, want computerkrakers blijken nogal voorstanders van Flash te zijn. Zij maken malware die slim gaten in de veelgeplaagde software misbruiken om binnen te komen op computers. Dat gebeurt veelal via besmetting van advertenties die via ads-netwerken worden getoond op gewone, nette websites. Dit is in Nederland al aan de orde geweest voor bijvoorbeeld NU.nl, de Telegraaf, Weeronline.nl, Wehkamp en Marktplaats.

Ook de beruchte surveillancefaciliteerders van Hacking Team blijken veel vertrouwen te hebben in Flash, specifiek in voorheen onbekende gaten (zogeheten 0-days) in die software. Dit is aan het licht gekomen door - ironisch genoeg - een digitale inbraak bij Hacking Team zelf. Daarbij is 400 gigabyte aan interne informatie buitgemaakt en geopenbaard. De hackers gehackt dus.

HTML 5

Het is al met al veiliger om - net als Apple - Flash geheel af te schaffen. Tegenwoordig is dat al grotendeels doenbaar, doordat HTML5 inmiddels veel van de mogelijkheden van Flash heeft overgenomen. Dat was wel anders toen Jobs zijn kruistocht tegen de Adobe-software begon. Afschaffen van Flash leidt tot ontwijking van een groot deel van de wapenwedloop met malwaremakers. Voor gebruikers die anno 2017 nog geen afscheid kunnen of willen nemen van Flash, is er nog een andere optie.

Het is namelijk al een stuk veiliger om Flash beter af te stellen. Webbrowsers als Mozilla bieden hiervoor de optie om Flash-elementen op websites standaard te blokkeren, waardoor ze niet worden afgespeeld en eventuele malware niet gelijk wordt uitgevoerd. Pas als je de Flash-content aanklikt, wordt die geactiveerd. Dit geldt dan per geval van Flash-content op een site en geeft dus geen brede permissie voor de Flash browser plug-in op alle bezochte sites. De meeste browsers doen dit tegenwoordig automatisch al. Flash, maar met mate.

Veilige antivirus?

Wacht even, securitysoftware gevaarlijk? Ja, en wel op twee verschillende manieren. Ten eerste is er het duidelijke gevaar van nep. Dit omvat nepmeldingen waarbij websites middels pop-ups waarschuwen dat je een virus of ander stuk malware op je pc hebt staan. Gelieve even híer te klikken om wat te doen aan dit gevaar, dat volgens de melding toch echt heel acuut is. Klikken op zo’n nepmelding kan je dan leiden naar een malafide site of voorbesmette webpagina, die al dan niet draait op een legitieme maar stiekem gehackte site.

Anderzijds kan het klikken op zo’n alarmerende nepmelding leiden tot een aankooppagina voor securitysoftware die het zogenaamd geconstateerde gevaar belooft weg te nemen. Eigenlijk is dit dus ouderwetse oplichterij. Er wordt je een probleem aangepraat en vervolgens de oplossing ervoor geboden. Maakt niet uit dat je al securitysoftware hebt draaien. Die bestaande bescherming ziet overigens niets loos, simpelweg omdat er niets loos ís.

Echter, de securitysituatie is complexer dan het lijkt. Hier komt de tweede manier aan bod waarop beveiligingssoftware gevaarlijk kan zijn. Echte, gewone securitypakketten zijn immers ook maar software. En in software kunnen zoals bekend bugs zitten: foutjes, slordigheden, bagage uit het verleden, kwetsbaarheden. Bovendien hebben securityprogramma’s juist vanwege hun taak nogal vergaande bevoegdheden op de computers waarop ze draaien. Het is voor (cyber)criminelen ideaal om de bewaker voor hun karretje te spannen.

Het stille gevaar van securitysoftware is geen theoretische kwestie. Dat is recent weer eens aangetoond door de beruchte gatenjager Tavis Ormandy, die in dienst is van Google’s speciale team (Project Zero) om kwetsbaarheden te vinden in veelgebruikte software. Ormandy heeft jaren terug al grote en misbruikbare gaten gevonden in Windows, Linux en andere software. Recent heeft hij zijn pijlen gericht op beveiligingsprogramma’s, van bekende namen als Trend Micro, ESET, AVG, Avast, Kaspersky, FireEye, Malwarebytes en Comodo.

Zero-days

In deze securitysoftware heeft de beveiligingsonderzoeker gaten gevonden - en die vervolgens netjes gemeld bij de makers, om ze te laten dichten. Ormandy kon zelfgemaakte exploitcode uitvoeren op computers die in theorie werden beschermd door bepaalde securitypakketten, maar die in de praktijk dus juist kwetsbaar waren door die software. De ironie ten top.

In sommige gevallen waren de gevonden gaten op afstand te misbruiken en zonder dat de gebruiker ook maar iets hoeft te doen. Het simpelweg bezoeken van een besmette site of zien van een malafide ad kan al voor infectie zorgen. Daarnaast kan het onmerkbaar ontvangen van een speciaal gemaakt netwerkpakket de malware nog heimelijker binnenbrengen. De gevonden gaten zijn na veel werk wel gedicht, waarvoor de securitybedrijven patches hebben uitgebracht. Gebruikers moeten die updates dus wel installeren. Bijblijven blijft belangrijk.

Terwijl 0-days (voorheen onbekende gaten) een flink gevaar vormen - er is immers nog geen fix voor - moeten oudere gaten niet onderschat worden. Uit onderzoek van securitybedrijf Verizon naar digitale inbraken blijkt dat 85 procent van de succesvolle exploitsoftware gebruikmaakt van de top tien aan reeds bekende kwetsbaarheden.

Voor sommige van die gaten zijn al maanden, soms al jaren, patches beschikbaar. Deze bevindingen zijn echter niet heiligmakend, want het rapport vermeldt bijvoorbeeld niet het kwetsbare Adobe Flash. Daarnaast speelt ook de mens een belangrijke rol, wat wel wordt belicht in het rapport. Zo worden veel softwarebugs immers benut doordat mensen hun software niet updaten of domweg voor oplichtingstrucs vallen.

Phishing

De mens speel zoals gezegd een belangrijke rol voor security. Een oud gezegde bij IT’ers is dat veel problemen met computers, software en systemen een duidelijke oorzaak hebben. Het probleem bevindt zich tussen de stoel en het toetsenbord: PEBCAK (Problem Exists Between Chair And Keyboard).

Dit klinkt nogal neerbuigend en getuigt ook wel van de kloof die gaapt tussen techneuten en de gewone gebruikers die maar met technologie om moeten zien te gaan. Anderzijds zit er helaas wel een kern van waarheid in.

©PXimport

Het gevaar van phishingmails is al eerder genoemd in dit PCM-overzicht van hedendaagse digitale dreigingen. Daar komt de kunst van social engineering bij kijken. Dit uit zich in gladde praatjes van zogenaamde Microsoft-helpdeskmedewerkers, in overtuigende spamberichten met aanlokkelijke aanbiedingen of makkelijke quizzen, in aansprekende profielen van vreemdelingen die vrienden met je willen worden, enzovoorts. Waakzaamheid is geboden.

Ook mailkaping moet niet worden onderschat. Daarmee vallen bijvoorbeeld accounts elders over te nemen, zoals een Apple ID om daarmee alle iPhones en Macs te kunnen wissen, zoals een Amerikaanse techjournalist in 2012 al overkwam. Hij zag stuk voor zijn stuk Apple-apparaten gewist worden en zijn digitale bestaan langzaam verdampen. Verder kan via mailkaping de zogeheten CEO-fraude in beeld komen. Kwaadwillenden doen zich daarbij voor als een leidinggevende, bijvoorbeeld via het mailaccount. Vervolgens geven ze werknemers opdrachten, zoals het doen van een overboeking naar een andere bankrekening. Dit is ook in Nederland al voorgekomen.

Ransomware

Technisch gezien is ransomware gewoon een bepaald soort malware die is gemaakt voor een specifiek doel. Praktisch gezien is het fenomeen echter dermate om zich heen aan het grijpen dat het aparte aandacht verdient. Ransomware is kwaadaardige software die op verschillende manieren kan binnenkomen, op pc’s, smartphones en zelfs NAS-opslagapparaten. Eenmaal binnen gaat het zijn redelijk unieke werk verrichten: kostbare gegevens ontoegankelijk maken en dan losgeld eisen.

Hoe ransomware zoal binnenkomt, verschilt in de praktijk eigenlijk niet van ‘gewone’ malware. Het bijzondere zit erin wat gijzelingssoftware doet en vooral waarom de daders erachter het doen. Het gijzelen van bestanden door ze te versleutelen is een lucratieve activiteit te zijn voor cybercriminelen. Dit is te danken aan een ‘perfect storm’ van factoren: de waarde van data, plus het vaak voorkomende gebrek aan actuele back-ups, plus de kracht van hedendaagse encryptie, plus de anonieme betalings- en doorsluismogelijkheden van de virtuele valuta Bitcoin.

Eenmaal gegijzeld, zijn je bestanden in wezen onkraakbaar versleuteld. Soms is er sprake van geluk, na het ongeluk. Security-onderzoekers, politie en Justitie kunnen een technische doorbraak boeken of dankzij inbeslagname de ontsleutelingscodes in handen krijgen. Hierdoor is gegijzelde data te bevrijden. Soms is er bizar toeval, zoals datagijzelnemers die kennelijk tot inkeer komen en hun meestersleutel vrijgeven wat alle slachtoffers helpt. Dit is gebeurd met de TeslaCrypt-ransomware.

In de meeste gevallen is een gijzeling echter succesvol voor de daders. Een recente back-up kan het dataverlies beperken. Zwichten voor de afpersing kan ook helpen, hoewel er natuurlijk geen garanties zijn. Datagijzelnemers zijn nu eenmaal geldbeluste criminelen, zoals het Amerikaanse Kansas Heart ziekenhuis recent heeft ontdekt: na betaling van het geëiste losgeld wilden de afpersers ineens een tweede betaling voor volledige ontsleuteling.

Het internet-of-things

Tot slot dan nog de meest recente dreiging, die is op het gebied van het internet-of-things. Te vaak zijn deze slimme apparaten niet goed genoeg beveiligd en vormen ze dus een doelwit voor cybercriminelen. Daarvoor verwijzen we je graag door naar een ander artikel: 'De grootste veiligheidsrisico's - Is IoT veilig?'

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een prijsvriendelijke airfryer waarmee je meerdere gerechten tegelijk kunt maken? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Disclaimer: op het moment van schrijven zijn de besproken airfryers bij de goedkoopste webwinkels niet duurder dan 200 euro. De prijzen kunnen schommelen.

Tefal Easy Fry & Grill EY905B

Wie deze overwegend positieve reviews leest, weet genoeg. De Tefal Easy Fry & Grill EY905B is een uitstekende dubbele airfryer! En nog betaalbaar ook, want diverse webshops vragen een veel lager bedrag dan de oorspronkelijke adviesprijs van 209,99 euro. In totaal heb je 8,3 liter airfryerruimte tot je beschikking. Bereid het hoofdgerecht in het mandje van 5,3 liter, terwijl je in het compartiment van 3,1 liter een bijgerecht plaatst. Beide zones hebben hun eigen verwarmingselement, zodat je verschillende kookinstellingen kunt kiezen.

Wil je tegelijk friet en een bittergarnituur klaarmaken? Tik dan na het instellen van de temperatuur en tijd op de Sync-toets. De airfryer regelt vervolgens dat alle gerechten tegelijk gereed zijn. Uiteraard vul je beide mandjes net zo makkelijk volledig met patat. Volgens Tefal kun je zo in één keer 2,2 kilo friet heteluchtfrituren. Het bedieningspaneel heeft acht automatische programma's. Tik bijvoorbeeld op de kip of vis om het overeenkomstige gerecht te bereiden. Voor een krokant resultaat levert Tefal een crispplaat mee. Profiteer tot slot van een lange verwachte levensduur, want de fabrikant belooft een repareerbaarheid van vijftien jaar.

Ninja Double Stack XL 2-Drawer Air Fryer SL400EU

Deze dubbele airfryer neemt met een breedte van slechts 28 centimeter relatief weinig ruimte in beslag. Er zijn namelijk twee riante lades van 4,75 liter op elkaar 'gestapeld'. In combinatie met de twee bijgesloten grillrekken kun je tot wel vier gerechten tegelijk bereiden. Selecteer met het bedieningspaneel aan de rechterkant voor beide kookzones de gewenste kookinstellingen. Je kiest hierbij tussen de functies heteluchtfrituren, extra knapperig maken, braden, bakken, drogen en opwarmen. Deze krachtige airfryer presteert op een respectabel vermogen van 2470 watt.

Naast het tegelijkertijd bereiden van verschillende maaltijden kun je natuurlijk ook één groot gerecht klaarmaken. Via de Match-toets selecteer je voor beide zones dezelfde instellingen. Ninja claimt dat je met de SL400EU tot acht porties friet kunt maken. Met behulp van de twee bijgesloten crispplaten voorzie je bitterballen en andere hapjes van een knapperig laagje. Na het nuttigen van de maaltijd ben je weinig tijd kwijt aan schoonmaken. Alle losse onderdelen, zoals de manden, grillrekken en crispplaten, kunnen in de vaatwasser. Meer weten? Lees dan onze uitgebreide review.

Domo DO537FR

Voor een airfryer met twee kookzones is de Domo DO537FR erg goedkoop. Het product heeft op het moment van schrijven dan ook de laagste prijs ooit. Opvallend is het hoge vermogen van 2850 watt. Hierdoor is dit keukenapparaat binnen een mum van tijd op de juiste temperatuur (maximaal 200 graden). Beide manden zijn even groot en hebben ieder een ruime capaciteit van vier liter. Gebruik eventueel de twee bijgesloten crispplaten om gerechten extra knapperig te maken.

De configuratie is een fluitje van een cent. Kies met de pijltjes en het display voor de linker- en rechterzone de gewenste temperatuur. Bepaal daarna de bereidingstijd. Via de Sync-toets kun je de start van het gerecht met de kortste tijdsduur even uitstellen. Wel zo makkelijk, want hierdoor is alles tegelijk klaar! Verder zijn er via de pictogrammen onderaan het bedieningspaneel acht automatische programma's beschikbaar. Kies bijvoorbeeld vlees, groente, vis of brood. Nuttig om te weten is dat het Belgische merk zijn eigen herstelwerkplaats heeft. Bij een onverhoopt probleem schakel je dus eenvoudig hulp in.

Lees ook: Van frituren tot grillen en bakken: zo veelzijdig is de airfryer

GreenPan Bistro Dual Airfryer

Beide manden van de GreenPan Bistro Dual Airfryer hebben een doorzichtige voorkant. Zo houd je eenvoudig de voortgang van de gerechten in de gaten. Verder gebruikt GreenPan voor al zijn producten een PFAS-vrije anti-aanbaklaag. Volgens de fabrikant ontlopen gebruikers zo mogelijke gezondheidsproblemen die gerelateerd zijn aan deze veelgebruikte chemische stof. In plaats daarvan bestaat de anti-aanbaklaag van de manden en crispplaten uit een speciaal soort zand. Overigens kunnen de losse onderdelen gewoon in de vaatwasser.

Dankzij een hoog vermogen van 3000 watt heb je geen last van slappe friet en koude hapjes. Dit hoge vermogen zorgt er namelijk voor dat de volledige paninhoud goed wordt verwarmd. Als je de manden van vier liter per stuk volledig vult, maak je voor ongeveer zes personen eten klaar. Activeer de synchronisatiefunctie wanneer je de gerechten tegelijk wilt serveren. Het uitgebreide aanraakpaneel telt negen automatische programma's. Uiteraard kun je de temperatuur en tijdsduur ook handmatig instellen. Kies hierbij tussen een bereik van 80 tot hoogstens 200 graden.

Fritel Snacktastic 8180 Duo

De Fritel Snacktastic 8180 Duo is een betaalbare airfryer met een grote capaciteit. Door een totale paninhoud van negen liter serveer je met één sessie eten voor een heel gezin. Volgens het Belgische merk kun je in elke mand tot 1,35 kilo aan voedsel kwijt. Eet niet iedereen mee? Geen probleem, want je kunt voor een klein gezelschap ook gewoon één mandje gebruiken. Leg de inbegrepen crispplaat op de bodem voor een extra knapperig resultaat. De losse accessoires zijn vaatwasserbestendig.

Het uitgebreide bedieningspaneel heeft een heleboel aanraaktoetsen. Gelukkig zijn de pictogrammen erg duidelijk. Tik onder meer op de pizzapunt, cupcake of kippenbout om automatisch de juiste kookinstellingen te kiezen. Via de plus- en mintoetsen pas je de temperatuur en bereidingstijd naar eigen inzicht aan. Voor ingevroren maaltijden komt de aanwezige ontdooimodus goed van pas. Zoals we van dubbele airfryers gewend zijn, heeft ook dit exemplaar een handige synchronisatiefunctie. Hierdoor zet je gerechten met een verschillende bereidingstijd tegelijk op tafel.

Haal jij al alles uit Windows? Er valt altijd meer te ontdekken! We hebben Windows weer binnenstebuiten gekeerd en de beste handigheidjes voor je op een rij gezet. Of het nu gaat om privacy, gebruiksgemak of productiviteit: lees verder en ontdek hoe jij Windows nog slimmer gebruikt.

AI in Windows

Ook Windows ontkomt niet aan de populariteit van AI. Microsoft doet een duit in het zakje via Copilot. In de Nederlandstalige versies van Windows 11 is de rol minder prominent dan in de Amerikaanse edities. Toch kun je ook in de regionale versie van Windows alsnog met Copilot aan de slag. In de Edge-browser vind je rechtsboven de knop Copilot. Klik hierop om het AI-venster te openen (of gebruik de toetscombinatie Ctrl+Shift+.).

Het venster bestaat uit twee tabs: Chatten en Opstellen. De eerste tab gebruik je onder meer om vragen te stellen. De tweede tab komt van pas als je hulp bij het schrijven nodig hebt. Zo kun je verschillende soorten inhoud genereren en hierbij zelf de indeling en toon kiezen. Ook kun je aangeven hoe lang of juist kort het epistel moet zijn. Klik op de tab Chatten (rechtsboven op de onopvallende knop Meer invoegtoepassingen). Hier vind je uitbreidingen waarmee je de kwaliteit van de conversaties met Copilot kunt verbeteren.

Hoeveel AI gebruik jij al in Windows?

Nóg sneller

Via het venster Snelle instellingen in Windows 11 heb je toegang tot veelgebruikte opties, zoals het verbinden met een draadloos netwerk, de geluidsinstellingen en het inschakelen van de vliegtuigstand. Je kunt dit venster nóg sneller maken door het alleen te vullen met opties die je ook daadwerkelijk allemaal gebruikt. Open het venster en klik op de knop Snelle instellingen bewerken (rechtsonder). Klik op een bestaande knop om deze naar een andere plek te verslepen. Vind je de knop niet belangrijk? Klik op het pictogram rechtsboven op de knop om hem te verwijderen. Interessant is de knop Toevoegen, die je rechtsonder in het vak ziet. Hiermee voeg je andere knoppen toe, bijvoorbeeld Casten. Tevreden over je selectie en de nieuwe indeling? Klik op Gereed.

Bepaal tot welke acties je snel toegang wilt.

Voor de pro’s!

Maak je gebruik van Windows 10 of Windows 11 in de Professional-variant? Dan heb je toegang tot Groepsbeleid. Dit onderdeel, dat primair is bedoeld voor bedrijven waarin meerdere computers worden beheerd, geeft je toegang tot geavanceerde functies van Windows. Ben je een meer gevorderde gebruiker, dan kun je Groepsbeleid ook gebruiken voor je thuiscomputer.

Open het Startmenu en typ gpedit.msc. Eenmaal geopend, vind je links de hoofdcategorieën. Open Gebruikersconfiguratie / Beheersjablonen. Een lijst met verschillende Windows-onderdelen, zoals het Startmenu en het Bureaublad, verschijnt. Klik op een categorie voor de bijbehorende instellingen. Groepsbeleid geeft toegang tot opties die je normaal gesproken alleen via het Windows-register kunt aanpassen. Zo kun je onder Startmenu en Taakbalk het Startmenu naar je hand zetten en via Windows-onderdelen de opties van verschillende apps finetunen. Wees voorzichtig en houd een lijst bij van je veranderingen: zo kun je de situatie in geval van nood altijd herstellen.

Groepsbeleid geeft je meer regie over Windows.

Verkenner

De Windows Verkenner krijgt wat ons betreft wat extra aandacht. De tabbladen zijn je waarschijnlijk al opgevallen: je kunt elke map op een eigen tab openen. In het onderdeel Thuis zie je met welke bestanden en mappen je onlangs hebt gewerkt en geeft verkenner zelfs suggesties met welke bestanden je kunt verder werken.

Stel je het meedenken minder op prijs? Schakel de extra intelligentie uit: klik op de knop Meer informatie / Opties. Op de tab Algemeen haal je het vinkje weg bij Op account gebaseerde inzichten, recente, favoriete en aanbevolen bestanden opnemen. Opgeruimd staat netjes!

Favoriete map

Grote kans dat je een of meerdere mappen vaker gebruikt, bijvoorbeeld een map voor foto’s of administratie. Stel Windows zo in dat je bestanden via een klik met de rechtermuisknop snel kunt verplaatsen naar deze mappen. Zo verplaats je bijvoorbeeld voortaan snel foto’s of documenten van je bureaublad naar de gewenste map, zonder dat je die mappen eerst hoeft te openen. Open Windows Verkenner en typ in de adresbalk shell:sendto. Druk op Enter.

Een overzicht van items die momenteel zichtbaar zijn verschijnt zodra je met rechts op een bestand klikt en kiest voor Kopiëren naar. Plaats op deze locatie snelkoppelingen naar de mappen die je toegankelijk wilt maken en sluit het venster. Klik vervolgens met de rechtermuisknop op een bestand, kies Kopiëren naar en klik op je favoriete map. Het bestand wordt direct gekopieerd.

Startmenu verbeteren

Je hoeft geen genoegen te nemen met de standaardindeling van het Startmenu in Windows 11. Wil je liever meer ruimte voor recente bestanden of juist meer ruimte voor programma’s die je vaak gebruikt? Open de Windows-instellingen (Windows-toets+I) en kies Persoonlijke instellingen. Kies Startmenu en geef bij Indeling aan waar het Startmenu de nadruk op moet leggen. Bijvoorbeeld Meer vastgemaakte items. Het tweede deel van het venster geeft aanvullende opties, zoals de mogelijkheid om veelgebruikte programma’s te tonen (Meestgebruikte apps weergeven) en onnodige boodschappen te verwijderen (Aanbevelingen voor tips, snelkoppelingen, nieuwe apps en meer weergeven) (afbeelding 4).

Hoe richt jij het Startmenu optimaal in?

Snel, sneller, snelst

Heb je het vermoeden dat je Windows-pc trager werkt? Controleer welke onderdelen tijdens het opstarten worden geladen en laat Windows je hierbij een handje helpen. Open het Startmenu en typ Taakbeheer. Ga naar de tab Opstart-apps (Windows 11) of Opstarten (Windows 10). Een overzicht van opstart-items verschijnt. Bekijk nu de kolom Invloed op opstarten. Hier lees je per onderdeel hoeveel ‘beslag het legt’ op het systeem, bijvoorbeeld Veel of Weinig. Klik op de kolomtitel om de items op volgorde te sorteren. Tref je programma’s aan die je niet (meer) gebruikt, schakel deze dan uit. Klik erop met de rechtermuisknop en kies Uitschakelen.

Eigen sneltoetsen

Mogelijk gebruik je al sneltoetsen voor veelvoorkomende taken, maar wist je dat je ook eigen combinaties kunt gebruiken? Dat is handig als je bijvoorbeeld een specifieke app vaak gebruikt en je deze via het toetsenbord wilt starten. Klik met de rechtermuisknop op het programma dat je een toetscombinatie wilt geven en kies Eigenschappen. Open de tab Snelkoppeling en klik in het vak Sneltoets. Typ hier de letter die je aan het programma wilt toekennen. Windows stelt hiermee de toetsencombinatie samen en voegt altijd Ctrl+Alt toe. De toetsencombinatie wordt dan bijvoorbeeld Ctrl+Alt+B. Sluit het venster via een klik op OK.

Handig: eigen sneltoetsen maken.

Meer met het klembord

In Windows 11 kun je meer halen uit Klembord. Het Klembord wordt gebruikt bij het kopiëren en plakken van items. Voor het plakken van items gebruik je Ctrl+V, maar in plaats hiervan kun je ook drukken op Windows-toets+V. Een overzicht van onlangs gekopieerde items verschijnt in een lijst. Kies vervolgens het item dat je wilt plakken. Die geschiedenis wordt standaard door Windows gesynchroniseerd op alle apparaten waarmee je je via hetzelfde Microsoft-account hebt aangemeld. Stel je deze ‘cloudsynchronisatie’ niet op prijs? Open de Windows-instellingen (Windows-toets+I) en kies Systeem / Klembord. Zet de schuif op Uit bij Klembordgeschiedenis op al uw apparaten.

Privacy voor alles: schakel het online Klembord uit.

Start naar links

Verlang je soms naar oude tijden, met de startknop van Windows linksonder in je scherm? Windows 11 geeft je gelukkig nog de mogelijkheid. Klik met de rechtermuisknop op de Windows-taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. Klap de sectie Gedrag van taakbalk uit. Bij Uitlijning van taakbalk kies je voor Links uitlijnen. De startknop wordt verplaatst. In deze sectie vind je nog meer interessante opties. Heb je liever niet dat meerdere programmavensters onder één knop worden geplaatst? Kies dan voor Nooit bij de optie Taakbalkknoppen combineren en labels verbergen. Ook kun je kiezen voor Wanneer taakbalk vol is. Wil je alle beschikbare ruimte op het scherm gebruiken en hoeft de taakbalk niet altijd zichtbaar te zijn? Kies voor Taakbalk automatisch verbergen.

Verplaats de Startknop.