Voor zowel Android als iOS verschijnen regelmatig nieuwe versies. Deze zitten boordevol interessante nieuwigheden. We zijn inmiddels aanbeland bij Android 14 en iOS 17. Hoe zorg je dat je het maximale uit deze versies haalt? Tijd voor een selectie van de beste tips voor beide platformen.

Tips voor Android 14

Heb je Android 14 al? Controleer eerst of je deze al hebt geïnstalleerd. Open de Instellingen en kies voor Over de telefoon / Android-versie. Als de update beschikbaar is, kun je deze installeren. Kies voor Systeem / Systeemupdate. Tik op Controleren op updates. Leveranciers bepalen zelf of en wanneer zij Android 14 voor hun toestellen aanleveren. Kijk op de website van de fabrikant voor de planning en de instructies hoe je de upgrade op je toestel uitvoert.

Eigen vergrendelscherm

Aan de slag! Geef je telefoon een persoonlijke tint en neem het vergrendelscherm onder handen. Zo kun je de klokweergave aanpassen, de achtergrondkleur veranderen en specifieke widgets kiezen. Eerst pakken we de klok en achtergrond aan. Open de Instellingen en kies Achtergrond en stijl. Boven in het scherm kies je de gewenste klok. Tik op Kleur en formaat van klok om de gekozen klok een andere kleur te geven en de afmetingen aan te passen.

Tevreden? Kies hierna de systeemkleuren voor de achtergrond: je vindt de opties in de rij onder de klok. Tik op de knop met de drie puntjes voor meer opties. In de rij eronder selecteer je de gewenste achtergrond. Ook interessant is de optie Snelkoppelingen. Hier bepaal je welke snelle opties je continu in het vergrendelscherm wilt tonen, bijvoorbeeld Portemonnee(om snel contactloos te betalen) of Zaklamp. De optie Meldingen tonen op het vergrendelscherm bepaalt of notificaties op het scherm verschijnen.

Meer vergrendelopties

Werp ook een blik op Meer schermvergrendelingsopties, onder in het scherm. Hier vind je aanvullende interessante opties, zoals de mogelijkheid om een tekst op het scherm te tonen, bijvoorbeeld je naam. Wil je dat het scherm altijd is ingeschakeld en niet meer op zwart gaat? Activeer dan de optie Altijd tijd en info tonen. Houd er wel rekening mee dat dit ten koste gaat van het uithoudingsvermogen van je batterij.

Privacy

Op het gebied van privacy en beveiliging kent Android 14 enkele verbeteringen. Goed voorbeeld hiervan is de mogelijkheid om het toestel automatisch te ontgrendelen na het opgeven van je pincode. Helaas was dit nog niet mogelijk bij alle Android-toestellen, zoals Google Pixel. In het Instellingenvenster kies je Beveiliging en privacy. Tik op Apparaatontgrendeling. Tik op de knop met het tandwiel en kies Ontgrendelen automatisch bevestigen. De optie is alleen beschikbaar in combinatie met een pincode van minimaal zes cijfers.

Volume onder controle

Wil je onderscheid maken tussen het volume van de beltoon en het volume van de notificaties? In Android 14 kun je deze los van elkaar instellen. In het Instellingenvenster kies je voor Geluid en trillen. Pas de schuif aan bij Meldingsvolume. Geef hierna de gewenste geluidssterkte op bij Ringtonevolume. Handig!

Duidelijker scherm

Weg met die leesbril: je kunt in de nieuwe versie van Android de lettergrootte flink aanpassen, zodat de informatie nog beter zichtbaar wordt. Je kunt een lettergrootte tot 200 procent kiezen. In het Instellingenvenster kies je voor Scherm / Weergavegrootte en tekst.

Bij Lettergrootte gebruik je de schuifregelaar om de informatie groter te tonen. Bovenin zie je de voorbeeldweergave, zodat je de ideale grootte snel kunt bepalen. Wissel je vaak tussen de grootte van een font? Maak de optie snel toegankelijk via een tegel boven in je scherm. Swipe vanaf de bovenkant van het scherm naar beneden, zodat de tegels verschijnen en tik op de knop Bewerken. Kies de tegel Lettergrootte. Voortaan schakel je snel via het scherm met tegels.

Batterijverbruik

Altijd interessant: hoeveel batterijlading is er nog over? De energie-instellingen zijn in Android 14 verder uitgebreid. Open de Instellingen en tik op Batterij. Vervolgens kun je het batterijverbruik zien op app- of op systeemniveau: kies voor Bekijken per app of Bekijken per systeem.

Ook prettig is de optie om te zien hoeveel schermtijd er is verstreken sinds de laatste volledige oplaadbeurt van de telefoon. In het scherm Batterijgebruik lees je de waarde af bij Schermtijd sinds laatste keer dat de batterij volledig werd opgeladen. Wil je je batterij langer gebruiken? Dan kun je de batterijbesparing nu beter naar je hand zetten. Open het Menu met de tegels (veeg van d bovenkant van het scherm naar beneden) en houd de tegel Batterijbesparing lang ingedrukt. Je kunt kiezen tussen Standaard batterijbesparing en Extreme batterijbesparing. Tik op het tandwiel naast Batterijbesparing om essentiële apps aan te wijzen die zelfs in die stand alsnog mogen worden uitgevoerd.

Nog meer privacy

In Android 14 hoef je apps niet meer altijd toegang te geven tot alle foto’s en video’s. Je kunt gerichter te werk gaan. Als je vanuit een app toegang nodig hebt tot media, verschijnt het bekende toestemmingsscherm. In dit scherm kun je kiezen voor de nieuwe optie Foto’s selecteren of Video’s selecteren. Vervolgens wijs je de bestanden aan waartoe je de betreffende app toegang wilt geven. De app krijgt dus niet meer toegang tot alle foto’s en video’s die op het toestel staan. Overigens is de optie om wel volledige toegang te geven, nog steeds aanwezig in het eerdergenoemde toegangsscherm.

Slepen en neerzetten

Heb je een stuk tekst dat je ook in een andere app wilt gebruiken? Je kunt de tekst nu slepen en neerzetten. Dit vergt wel enige oefening. Eerst selecteer je de tekst met je vinger, zoals je dat gewend bent. Pak de tekst nu op met je vinger en houd de tekst zwevend. Met de andere hand swipe je vanaf de zijkant van het scherm, zodat de andere apps verschijnen en je naar de andere, gewenste app kunt swipen. Plaats de tekst nu op de gewenste locatie en laat deze los. Het slepen en neerzetten van teksten werkt overigens alleen als je in Android swipen gebruikt om te schakelen tussen de apps. Het werkt niet met de traditionele navigatieknoppen onder in het scherm.

Tips voor iOS 17

Ook Apple-gebruikers zijn weer voorzien van een nieuwe iOS- en iPadOS-versie, versie 17 inmiddels. Dit platform heeft weer de nodige nieuwigheden in huis. Om te zien welke versie je hebt, open je de Instellingen en tik je op Algemeen / Info. Bij iOS-versie en iPadOS-versie lees je de editie. Via de Software-update haal je versie 17 binnen. Of deze voor jouw Apple-apparaat beschikbaar is, lees je via deze pagina. Waar we het verderop over iOS 17 hebben, kun je ook iPadOS 17 lezen.

Safari-verbeteringen

Gebruik je de ingebouwde Safari van Apple? Kijk dan even naar profielen: die zorgen voor meer overzicht. Zo kun je voor verschillende interessegebieden aparte profielen maken of een profiel voor werk en een profiel voor hobby opzetten. Open het onderdeel Instellingen van Apple (dus niet van Safari) en tik op Safari. Zoek de sectie Profielen en kies Nieuw profiel. Maak een nieuw profiel aan. Open hierna Safari en bekijk het overzicht met tabbladen. Boven- of onderin (afhankelijk van het apparaat) vind je het Gebruikerspictogram. Tik hierop om van profiel te wisselen.

Spijtoptant

Mogelijk herken je de situatie: je wijzigt je toegangscode (die al jaren dezelfde is), maar je kunt de nieuwe code nog niet zo goed onthouden. Gevolg: je sluit jezelf buiten van je telefoon of tablet. Om dit te ondervangen heeft Apple nu ingebouwd dat je oude code nog 72 uur geldig is. Als je tien keer tevergeefs een verkeerde code probeert, krijg je de mogelijkheid alsnog de oude code op te geven. Gebruiksvriendelijk, maar uiteraard niet altijd gewenst. Gelukkig kun je deze nieuwigheid uitschakelen. Open de Instellingen en tik op Face ID en toegangscode. Tik op Herstel tijdelijke toegangscode en kies Verwijder vorige toegangscode nu. Zekerheid voor alles!

Persoonlijker maken

Opvallend is de grote aandacht (bij zowel Android als Apple) voor het persoonlijker maken van je apparaat. In iOS kun je het toegangsscherm de foto’s uit je fotoalbum laten tonen. Open de Instellingen en kies Achtergrond. Tik vervolgens op Voeg nieuwe achtergrond toe. Kies voor Foto’s shuffelen (het rondje bovenin) en kies Album / Favorieten. Wijs nu het album aan waarvan je de foto’s wilt tonen. Handig is de mogelijkheid om ook de gewenste frequentie van het shuffelen aan te geven. Bijvoorbeeld telkens wanneer je het apparaat vergrendelt, elke dag of zelfs elk uur.

Wachtwoorden delen

De nieuwe versie van iOS besteedt ook aandacht aan situaties waarin je specifieke wachtwoorden met anderen wilt delen. Dan kan bijvoorbeeld voor gezamenlijke diensten binnen je gezin of vriendengroep. Iedereen met toegang tot de zogeheten wachtwoordgroep, kan de wachtwoorden delen.

In de Instellingen tik je op Wachtwoorden. Tik achtereenvolgens op Aan de slag / Ga door. Boven in het scherm geef je een naam op voor de groep, bijvoorbeeld Gezin. Hierna kun je de verschillende leden toevoegen. Zelf ben je uiteraard al onderdeel van de groep. Tik op Voeg toe. Vervolgens kun je een naam, e-mailadres of telefoonnummer opgeven van de gebruiker die je aan de groep wilt toevoegen. Tik op Maak aan. Hierna voeg je de wachtwoorden toe die je binnen de groep wilt delen.

Oogvriendelijk

Hoe dichter je het scherm bij je ogen houdt, hoe slechter dit voor je ogen is. Kortom: alle hulp om dit te voorkomen is welkom. Voor deze functie maken we gebruik van de gezondheidsopties, die bovendien bij versie 17 eindelijk ook op de iPad beschikbaar zijn.

In de Instellingen kies je voor Schermtijd. Tik op Schermafstand. De optie meet de afstand tussen het scherm en je ogen via de ingebouwde camera (die overigens geen beelden vastlegt). Bedraagt de afstand minder dan dertig centimeter, dat is ongeveer een armlengte, dan word je hierop gewezen.

Offline

Maak je gebruik van de app Kaarten van Apple, lees dan even verder. Prettig is namelijk dat je nu de functionaliteit ook grotendeels kunt gebruiken zonder internetverbinding. Dit vraagt wel enige voorbereiding, wanneer je nog online bent.

In de app Kaarten tik je op de Gebruikersafbeelding. Tik vervolgens op Offline kaarten. Kies Download nieuwe kaart. Vervolgens kun je zoeken op een specifiek gebied (bijvoorbeeld een stad) of aangeven dat je de huidige locatie offline beschikbaar wilt maken. Tik in dat laatste geval op Huidige locatie in het vak onder het zoekvak. De app toont de grootte van de geselecteerde kaart. Tik op Download. De app haalt eventuele updates in de toekomst automatisch binnen zodra je online bent.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!