Aan MuseScore wordt al ruim twintig jaar gewerkt en dat is te merken. Het is een van de meest veelzijdige programma’s om bladmuziek te schrijven. In dit artikel gaan we ermee aan de slag.

Er zijn heel wat programma’s waarmee hobbyisten muziek kunnen maken, ook wanneer ze geen kennis hebben van notenschrift. Hoewel je met zulke software beslist aardige resultaten kunt boeken, missen ze toch vaak mogelijkheden die wat meer ambitieuze componisten graag in hun gereedschapskist zouden hebben. Het is dan ook niet vreemd dat veel bedenkers van muziek hun werk uitschrijven. Bladmuziek is bovendien hét medium om je composities (ook) door anderen te laten uitvoeren.

Er bestaan voor dat doel hoogwaardige commerciële programma’s. Maar wie geen geld wil uitgeven, kan uitstekend terecht bij MuseScore dat inmiddels is uitgegroeid tot een absolute topper.

Downloaden en installeren

Je vindt MuseScore op www.musescore.org. De website ziet zelf welke versie je nodig hebt. In ons geval is dat de versie voor Windows 64 bit. Er bestaan ook versies voor macOS en verschillende Linux-distributies.

Met een klik op de downloadknop haal je het bestand Muse_Hub.exe binnen (ca. 40 MB). Start dat bestand. De installatie verloopt in stilte en eindigt zonder melding, wat een beetje verwarrend kan zijn. Na afloop is Muse Hub toegevoegd aan het Startmenu. Muse Hub is het onderdeel van waaruit je allerlei componenten kunt installeren. Start Muse Hub en klik op Get bij MuseScore 4. Het notatieprogramma wordt dan automatisch gedownload, in stilte geïnstalleerd en toegevoegd aan het Startmenu. Daarna start het op.

Vanuit de Muse Hub kun je programma’s en aanvullende componenten installeren.

Instellen

Bij het eerste gebruik moet je MuseScore configureren. Eerst kies je voor het thema Licht of Donker. Klik op Volgende. Je kunt een video bekijken over Muse Sounds, de geluidsbibliotheek waarmee je de composities straks kunnen afspelen. Klik op Volgende. Je ziet een groot aantal instructievideo’s die je kunt benaderen via het menu Start / Leren. Klik op Klaar.

Je bevindt je nu in het onderdeel Leren waar je naast de videotutorials uit het tabblad Aan de slag ook een tabblad Lessen vindt waar je toegang kunt krijgen tot meer educatief materiaal.

MuseScore is voorzien van allerlei educatief materiaal.

Instrumenten toevoegen

Open nogmaals Muse Hub, je ziet dan verschillende bibliotheken met geluiden zoals strijkers (Strings) en toetsen (Keys). Klik je op zo’n instrumentengroep (op het plaatje, dus niet op Get), dan kun je soms audiofragmenten beluisteren. Met een klik op Get installeer je een individuele groep. Onder Featured zie je echter (eventueel door te klikken op > of <) ook Muse Sounds. Klik je daar op Get, dan worden alle beschikbare instrumenten geïnstalleerd. Dit is wat wij kiezen. Het is een flinke download (ruim 13 GB), dus je moet wat geduld hebben. 

Demo

Alhoewel je nog meer componenten kunt toevoegen, laten we het hier nu even bij. Om te kunnen genieten van de gedownloade instrumenten haal je nog één bestand binnen: daarvoor ga je in Muse Hub naar het tabblad Inspiration en klik je op Get bij Muse orchestra Demo.

Klik in MuseScore op Bestand / Open en ga naar C:\ProgramData\MuseHub\MuseContent, de standaardlocatie waar Muse Hub partituren opslaat. Kies het zojuist gedownloade bestand en open dat. De partituur met een heleboel partijen wordt nu getoond. Klik op het afspeelpictogram rechtsboven of druk op de spatiebalk om het stuk te beluisteren. Terwijl het speelt toont MuseScore waar je in de partituur bent. De kwaliteit waarin je composities kunt beluisteren is beslist indrukwekkend!

Een demobestand laat ons van de indrukwekkende klanken van MuseScore genieten.

Nieuwe partituur

Tijd om zelf wat muziek te gaan noteren. Sluit de huidige partituur en kies Niet Opslaan. Je bevindt je nu in Start / Partituren en hier kun je met een klik op de + (Nieuwe partituur) een nieuw muziekstuk beginnen.

In het dialoogvenster voor nieuwe partituren kun je een notatie voorbereiden voor heel veel individuele instrumenten en ensembles. Onder Kies instrumenten zie je rechts onder Uw partituur het ensemble Orkest. Klik je op het driehoekje daarachter, dan opent een keuzemenu waaruit je uit allerlei gangbare soorten ensembles kunt selecteren. Kies je voor Eigen aangepast, dan kun je links instrumentgroepen kiezen (onder Familie). Klik je op zo’n groep, dan verschijnen in het midden de individuele instrumenten die je naar rechts kunt slepen om je eigen ensemble samen te stellen.

De omgekeerde route (van ensembles naar instrumenten) gaat via het tabblad Maak van sjabloon. Hier kun je een ensemble of solist kiezen. Wij kiezen hier Solo / Piano en klikken op Volgende.

Je kunt partituren maken voor heel veel instrumenten of combinaties daarvan.

Eigenschappen

Heb je het instrument of ensemble eenmaal gekozen, dan moet je nog de begintoestand van onze compositie instellen, dat wil zeggen de toon- en maatsoort, het tempo waarmee je wilt beginnen en het aantal maten.

Bij Toonsoort kies je C-majeur, een van de keuzes onder Groot. Klik je op Klein, dan vind je daar (uiteraard) de mineur-toonsoorten.

De maatsoort is standaard 4/4. De mogelijkheden in MuseScore zijn echter onbeperkt. Wij houden het bij 4/4.

Klik op het vak onder Tempo en zet een vinkje bij Toon tempomarkering. Je verandert de waarde in 80. Het aantal maten houd je op de voorgestelde 32. Mocht jouw compositie korter of langer worden, dan kun je eenvoudig maten verwijderen of toevoegen.

Tot slot tik je een Titel en Componist in (plus eventuele andere gevraagde gegevens) en klik je op Klaar.

Stel de begintoestand van je compositie in.

Noten invoeren

Je hebt nu een leeg document met een vioolsleutel en een bassleutel, zoals gebruikelijk is voor pianomuziek. In elke maat zie je een hele rust. Wanneer je noten gaat invoeren, dan wordt deze rust automatisch aangepast. Als je bijvoorbeeld een kwartnoot invoert, dan verandert de hele rust automatisch in een kwart plus een halve rust.

Invoeren kan via een midi-keyboard, maar omwille van de nauwkeurigheid zitten er beperkingen aan live inspelen. Je kunt echter eenvoudig muziek invoeren vanaf je computertoetsenbord of via een virtueel klavier (Weergave / Pianoklavier).

Ga je met de cursor over de noten boven in beeld, dan zie je pop-ups met sneltoetsen, bijvoorbeeld 5 voor een kwartnoot.

Dubbelklik je in de eerste maat op de bovenste regel, dan kom je in de invoermodus. Je kunt nu een duur en een noot (abcdefg) invoeren, bijvoorbeeld 5cdef om de eerste maat met vier kwartnoten te vullen. Met de toetsen PijltjeOmhoog of PijltjeOmlaag maak je geselecteerde (blauwe) noten een halve toon hoger (kruis) of lager (mol). Combineer je die toetsen met Ctrl, dan ga je een octaaf omhoog of omlaag. Voor rusten gebruik je de sneltoets voor de gewenste lengte gevolgd door 0. Om nauwkeuriger te werken, zoom je desgewenst in met Ctrl+Muiswiel.

Met deze kennis kun je proberen een eenvoudig muziekje in te voeren.

Het begin van ons meesterwerk.

Hergebruik

In muziek komen passages vaak terug en die wil je dan natuurlijk niet opnieuw invoeren. Wil je bijvoorbeeld de eerste vier maten van de baspartij herhalen, dan verlaat je eerst de invoermodus met de Esc-toets. Vervolgens klik je bij de baspartij op de eerste noot in maat 1 en klik je met de Shift-toets ingedrukt op de laatste noot in maat 2. Je kopieert die noten met Ctrl+C, klikt in de lege maat 5 en drukt op Ctrl+V.

Overigens kun je ook passages selecteren door met Shift+Linkermuisknop een rechthoek te trekken. Beide manieren van selecteren werken over meerdere notenbalken.

Paletten

Links zie je een drietal tabbladen waarvan de eerste Paletten heet. Hier vind je verdeeld over verschillende rubrieken allerlei aanvullende symbolen. Zo wijzig je tussendoor sleutel, toonsoort, maatsoort en tempo. Ook kun je tekens voor dynamiek toevoegen. Klik bijvoorbeeld op de eerste basnoot in maat 1 en klik onder Dynamiek op ppp. Het teken voor zeer zacht spelen is nu toegevoegd. Deze blijft gelden tot een ander teken volgt. Klik op de eerste basnoot van maat 3 en kies onder Dynamiek voor fff om de noten heel hard te laten klinken.

Je hebt nog helemaal niet geluisterd en dit is een mooi moment om dat wel te doen. Klik rechtsboven op de knop Spoel terug om er zeker van te zijn dat je bij het begin begint en klik op Speel Af.

Het contrast is natuurlijk veel te groot. Klik op de fff en wis deze met de Backspace-toets. Doe hetzelfde met de ppp.

Voor of tijdens het afspelen, kun je ook bovenin op de Mixer klikken. Dit geeft je een mengpaneel waarin je partijen kunt mixen en waarop je effecten kunt loslaten. Gratis effecten vind je in de Muse Hub.

Instrumenten

Zoals je hebt kunnen horen, heeft MuseScore zelf een piano geselecteerd uit de set instrumenten die je eerder hebt geïnstalleerd. Dat zie je wanneer je op het tabblad Instrumenten klikt. Klik je daar op Vervang instrument, dan kun je een alternatief kiezen. Selecteer je bijvoorbeeld Klavecimbel, dan wordt alleen de klank aangepast. De consequenties van het kiezen van een ander instrument kunnen echter groter zijn. Selecteer je bijvoorbeeld Zang / Sopraan, dan wordt niet alleen de bassleutel omgezet naar een vioolsleutel, maar worden ook de noten op de onderste balk rood gekleurd omdat een sopraan die niet kan zingen.

Via het tabblad Instrumenten kun je ook op elk moment instrumenten toevoegen en verwijderen.

MuseScore kent het bereik van instrumenten en stemmen.

Opslaan

Ben je tevreden of wil je later verder werken, dan sla je je werk op via Bestand / Sla op. De eerste keer dat je dat doet, kun je kiezen tussen gratis opslag in de MuseScore-cloud of lokaal. Heb je eerder voor lokale opslag gekozen en wil je alsnog cloudopslag gebruiken, dan kies je Sla op als.

Je kunt je werk in een veelheid aan formaten opslaan, waaronder audio (mp3). Ook kun je nog uitgebreide aanpassingen doen om er hoogwaardig drukwerk van te maken.

Sla je je werk in de cloud op, dan kun je er ook op mobiel eenvoudig bij.

En verder

Naast de desktopversie zijn er apps voor iOS en Android om de bladmuziek mee te lezen, en er is een uitgebreid handboek dat – in tegenstelling tot de educatieve video’s – Nederlandstalig is. Dit alles is te vinden via de website van MuseScore. Ook vind je daar een zoekvak om bestaande bladmuziek te vinden. Hier vind je betaalde bladmuziek, maar ook heel veel gratis partituren die je online kunt bekijken, afspelen en downloaden.

Heel veel bladmuziek kun je gratis downloaden.

Iedereen gebruikt het gewone Startmenu van Windows 11. Je vindt er apps, instellingen, aanbevelingen en tegels. Overzichtelijk, maar je moet soms flink doorklikken voordat je eindelijk bent waar je zijn wilt. Kan dat niet handiger? Zeker: er bestaat ook een tweede Startmenu: een stuk eenvoudiger en vooral sneller. Waar je het vindt en hoe je het gebruikt, lees je in dit artikel.

Lees ook: Laptop met Windows 11? Zo doe je langer met de accu

Gewone Startmenu versus verborgen Startmenu

Het gewone Startmenu van Windows 11 is het startpunt voor de meeste gebruikers. Hier vind je je apps, recente bestanden, een zoekbalk en knoppen voor instellingen en afsluiten. Het menu is visueel ingericht, met tegels en iconen, en richt zich vooral op dagelijks gebruik.

©ID.nl

Het reguliere Startmenu is overzichtelijk, maar je moet nog wel doorklikken wanneer je op zoek bent naar Instellingen.

Het verborgen Startmenu ziet er heel anders uit. Geen tegels of visuele opsmuk, maar een compacte lijst met systeemfuncties. Denk aan apparaatbeheer, taakbeheer, netwerkverbindingen en terminal. Dit menu is vooral bedoeld voor wie snel iets wil aanpassen, controleren of oplossen.

Zo open je het verborgen Startmenu

De makkelijkste manier is simpelweg met de rechtermuisknop op de Startknop klikken (onderaan je scherm, links). Meteen verschijnt een menu met een lijst vol snelkoppelingen. Geen wachttijd, geen vertraging: het menu reageert direct.

Gebruik je liever het toetsenbord? Druk dan op Windows-toets + X. Deze sneltoets werkt overal in Windows, zelfs midden in een programma. Handig op een laptop, zeker als je geen muis bij de hand hebt.

Werk je op een touchscreen? Tik dan op de Startknop en houd die een paar seconden vast. Zodra Windows dit herkent als een 'lang tikken', verschijnt het menu automatisch.

Hoe je het ook opent, de inhoud is altijd gelijk. Het menu komt standaard naast de Startknop in beeld, dus je hoeft nooit te zoeken.

💡Door de Donkere Modus in te stellen (via Instellingen -> Persoonlijke instellingen -> Kleuren) krijgt het tweede Startmenu een donkere achtergrond. Dat zorgt ervoor dat het onderscheid met eventueel geopende programmavensters wat groter wordt.

Wat vind je in dit tweede Startmenu?

Alles wat je anders via Instellingen of het Configuratiescherm moet opzoeken, staat hier bij elkaar. In plaats van losse snelkoppelingen of visuele tegels, toont dit menu een strakke lijst.

Zo kom je met één klik bij Apparaatbeheer, Schijfbeheer, Taakbeheer, Netwerkinstellingen of PowerShell. Handig als je iets wilt aanpassen, controleren of snel een probleem moet oplossen.

Microsoft heeft de functies logisch gegroepeerd. De bovenste opties gaan over apps en energiebeheer, daaronder volgen tools voor systeembeheer en netwerkverbindingen. Verder naar beneden vind je opdrachten voor afsluiten of afmelden. Je herkent ze aan hun vertrouwde namen, wat zoeken overbodig maakt. Een voorbeeld: als je software wilt verwijderen, hoef je niet naar Instellingen > Apps > Geïnstalleerde apps. Je kiest gewoon 'Geïnstalleerde Apps' uit het menu en je bent er meteen.

©ID.nl

Via het tweede Startmenu heb je meteen toegang tot allerlei systeemtools waarvoor je anders zou moeten zoeken in Instellingen of in het Configuratiescherm.

Waarom het tweede Startmenu zo handig is

Hoewel de systeemtools die je via het tweede Startmenu kunt bereiken voor veel mensen Windows-onderdelen zijn die ze niet zo vaak zullen gebruiken, is het toch handig dt je ze direct 'onder de knop' hebt zitten. Stel: je hebt wifi-problemen. In plaats van drie keer klikken door Instellingen kun je direct 'Netwerkverbindingen' openen. Of je wilt zien of een usb-stick goed wordt herkend. Dan hoef je alleen maar te klikken op 'Apparaatbeheer'. Voor wie vaker met systeeminstellingen werkt, is dit menu eigenlijk helemaal onmisbaar. Je hoeft geen sneltoetsen te onthouden of eindeloos door menu's te klikken. Alles wat je vaak gebruikt zit binnen handbereik. En ook als je het niet dagelijks gebruikt, is het handig om te weten dat het er is. Het scheelt je hoe dan ook veel tijd en zoekwerk.

Ook fijn: het menu ziet er op elke Windows 11-pc hetzelfde uit. Of je nu thuis werkt, op kantoor zit of iemand anders helpt: je weet precies waar je moet zijn.

Dus?

Het verborgen Startmenu is een van de meest praktische onderdelen van Windows 11. Het geeft je directe toegang tot systeemfuncties en tools waarvoor je anders moet doorklikken en waar je naar moet zoeken. Het is geen vervanger van het gewone menu, maar een aanvulling voor wie meer uit z'n systeem wil halen. Of je nu snel iets wilt aanpassen, een probleem onderzoekt of gewoon minder wilt klikken: het tweede Startmenu maakt het net een stuk makkelijker!

⬇️Scrol omlaag en bekijk welke onderdelen je in het tweede Startmenu vindt en wat je ermee kunt

Van buiten oogt hij misschien smetteloos, maar vanbinnen kan je wasdroger behoorlijk smerig zijn. Warmte, vocht en pluis vormen namelijk de perfecte broedplek voor bacteriën en schimmels. En dat ruik je. Bovendien werkt een vervuilde droger minder goed én verbruikt hij meer energie. Tijd om in actie te komen: met dit 8-stappenplan houd je jouw wasdroger schoon, fris en in topconditie!

Waarom is schoonmaken belangrijk?

Een wasdroger draait op hoge temperaturen en heeft continu te maken met vocht. Ideale omstandigheden voor ongewenste gasten zoals schimmels en bacteriën. Tel daar opgehoopte pluisjes en resten wasmiddel bij op, en je snapt waarom je wasdroger soms muf ruikt of er langer over doet dan normaal. Regelmatig schoonmaken voorkomt vieze luchtjes, verlengt de levensduur én maakt je droger zuiniger.

Een schone droger in 8 simpele stappen

1. Stekker eruit

Voordat je iets doet, trek je de stekker uit het stopcontact. Veiligheid voorop!

2. Pluizenfilters legen

Open het klepje onderin en haal de filters eruit. Meestal zijn dat er twee: een pluizenfilter en een condensfilter. Spoel ze af onder de kraan en laat ze goed drogen voordat je ze terugplaatst.

3. Condensor schoonmaken

Achter een apart klepje aan de voor- of achterkant zit de condensor. Haal stof en pluis voorzichtig weg met een vochtige doek. Vergeet ook de randjes en het klepje zelf niet.

4. Afvoerslang controleren

Koppel de slang los (als jouw droger die heeft) en check of er geen verstopping in zit. Spoel hem goed door en maak de binnen- en buitenkant schoon. Zet hem daarna weer stevig terug.

5. Binnenkant afnemen

Gebruik een zachte, vochtige doek om de binnenzijde van de trommel schoon te maken. Voor hardnekkige vlekken kun je een beetje allesreiniger gebruiken. Vergeet ook de rubber rand niet.

6. Buiten schoon, net als binnen

Neem de buitenkant van de machine af met een vochtige doek. Gebruik wat allesreiniger voor de zijkanten en voorkant, maar houd het bedieningspaneel liever droog of gebruik een licht vochtige doek.

7. Deurtje open laten

Laat na het schoonmaken de deur een tijdje openstaan. Zo kan de binnenkant goed drogen en voorkom je dat er schimmel ontstaat.

8. Lege droogbeurt draaien

Tot slot: draai een heet droogprogramma zonder was erin. Hiermee droog je de laatste vochtresten en geef je eventuele bacteriën geen kans.

©Shi

Hoe vaak moeten onderdelen worden gereinigd?

Niet alle onderdelen hoeven even vaak gereinigd te worden. Dit schema geeft een indicatie:

Merk je toch geurtjes op of neemt de droogprestatie van je wasdroger af? Voer dan een extra schoonmaakbeurt uit.

Schoonmaaktips voor specifieke onderdelen

Voor sommige onderdelen van je wasdroger zijn speciale schoonmaaktips. We zetten ze voor je op een rijtje.

©detry26

Schoonmaakmiddelen: wat gebruik je wel (en liever niet)?

Voor het grondig reinigen van je droger zijn er speciale producten op de markt. Denk aan schoonmaakmiddelen die vet, kalk en vuil aanpakken zonder onderdelen aan te tasten. Let altijd goed op of het middel geschikt is voor jouw type droger.

Ook populair zijn reinigingstabletten of -strips die je in de trommel legt voordat je een schoonmaakprogramma start. Die lossen nare geurtjes en aanslag op, maar gebruik ze niet te vaak. Overmatig gebruik kan het rubber en de binnenkant aantasten.

Liever een natuurlijk alternatief? Meng dan 5 eetlepels citroenzuur met een liter warm water en giet het in de wasmiddellade. Laat vervolgens een heet programma draaien. Goed voor je droger én het milieu.

Veelgestelde vragen over drogers schoonmaken

Kan ik een stoomreiniger gebruiken?

Nee. De hitte en vocht van een stoomreiniger kunnen onderdelen beschadigen. Gebruik altijd een microvezeldoekje met wat sop.

Wat te doen bij zwarte schimmel?

Reinig grondig de rubberen rand, filters en afvoerslang. Gebruik eventueel azijn als nabehandeling en draai daarna een heet programma. Herhaal dat regelmatig.

Waarom ruikt mijn schone was muf na het drogen?

Waarschijnlijk is je droger toe aan een schoonmaakbeurt. Begin bij het filter en de condensor en werk alles stap voor stap af. Vergeet ook de afvoerslang en het draaien van een heet leeg programma niet. Als dat allemaal niet helpt en de droger is al wat ouder, is het misschien tijd om uit te kijken naar een nieuw exemplaar.