Een online agenda is vooral zo handig omdat je ‘m altijd en overal kunt bereiken. De agenda’s van Google en Microsoft zijn wellicht de populairste, en in dit artikel geven we je voor beide een reeks tips, zodat je nog meer uit je agenda en je dag kunt halen.

Google Agenda en Outlook van Microsoft 365 zijn ook beschikbaar als mobiele apps voor Android en iOS, maar in dit artikel richten we ons op de webversies, die net zo flexibel zijn. Je kunt ze respectievelijk vinden op https://calendar.google.com en, afhankelijk van je Microsoft-abonnement: op https://outlook.office.com/calendar of https://outlook.live.com/calendar. Het uiterlijk en de mogelijkheden van beide online versies van Outlook zijn vrijwel identiek. Met het betaalde abonnement heb je bijvoorbeeld de mogelijkheid om een Teams-vergadering te plannen, terwijl dit bij de gratis versie standaard een Skype-vergadering is. In de betaalde versie zijn er ook enkele extra’s, zoals Bookings met mij (een gedeelde planningsagenda) en Werkuren en locatie (handig voor afspraken met collega’s).

Installeren als app

Als je het vervelend vindt om telkens je browser te moeten openen voor deze agenda’s, kun je ze als app installeren (een zogeheten PWA oftewel Progressive Web App).

Voor Chrome en Brave gaat dit als volgt. Open de agenda in je browser. Klik op het menuknopje rechtsboven en selecteer Meer hulpprogramma’s / Snelle link maken. Geef de snelkoppeling een geschikte naam en zet een vinkje bij Openen als venster, zodat je bij het opstarten niet de reguliere browserknoppenbalk ziet. Bevestig met Maken. Je vindt de snelkoppeling nu op je bureaublad.

In Edge klik je op het knopje met de drie puntjes. Selecteer Apps / Deze site installeren als een app. Klik op Bewerken als je een ander pictogram prefereert. Geef de app ook hier een naam en bevestig met Installeren. De app wordt meteen gestart, samen met een configuratiescherm waar je kunt aangeven waar je de snelkoppeling precies wilt hebben (taakbalk, startmenu en/of bureaublad) en of deze automatisch met Windows moet opstarten.

Installeer je webagenda als een PWA om ‘m nog (iets) sneller op te kunnen starten.

Je kunt je agenda’s ook beheren en synchroniseren via de app Agenda.

Migratie naar Google Agenda

We tonen je eerst hoe je agendagegevens overzet van Outlook naar Google, mocht je graag die overstap willen maken. Open hiervoor eerst je Outlook-agenda. Klik op het tandwielpictogram en selecteer de optie Alle Outlook-instellingen weergeven. Ga naar de rubriek Agenda en zoek Gedeelde agenda’s. Kies de gewenste agenda uit het uitklapmenu bij Agenda publiceren. Pas de machtigingen aan naar Kan alle details weergeven. Druk op Publiceren en klik op de ICS-link om het bestand te downloaden. Sla het ics-bestand op.

Vervolgens open je Google Agenda. Klik ook hier op het tandwielpictogram en selecteer Instellingen. Navigeer naar de rubriek Importeren en exporteren. Klik op Selecteer een bestand op je computer en verwijs naar het opgeslagen ics-bestand. Selecteer de gewenste Google-agenda waar je de geïmporteerde agendagegevens aan wilt koppelen. Bevestig door op Importeren te klikken.

Je kunt een (gepubliceerde) Outlook-agenda probleemloos in je Google-agenda importeren.

Snelkoppelingen

Om sneller toegang te krijgen tot je agenda zijn er, naast de installatie als PAW-app, nog een paar andere handige trucs.

Zo kun je in de adresbalk van je browser cal.new typen om direct een nieuwe gebeurtenis aan je Google Agenda toe te voegen.

Daarnaast kun je ook direct vanuit de adresbalk in je agenda zoeken. In een Chromium-browser zoals Chrome, Edge of Brave, typ je <browsernaam>://settings/searchEngines in de adresbalk. Klik op Toevoegen, vul Google Agenda in bij de zoekmachine en bijvoorbeeld ga bij de snelkoppeling. Gebruik de volgende url: https://calendar.google.com/calendar/u/0/r/search?q=%s. Bevestig met Toevoegen. Nu kun je gewoon ga typen in de adresbalk, gevolgd door spatiebalk of tab en je zoekterm, om direct in je Google Agenda naar het trefwoord te zoeken.

Als je snel je Google Agenda wilt bekijken en beheren vanuit elke webpagina, zonder eerst naar de pagina te surfen, installeer dan de Chromium-extensie Checker Plus for Google Calendar. Deze extensie is beschikbaar in de Chrome Web Store en met een druk op de extensieknop heb je direct toegang tot je agenda.

Ook handig: Google Agenda laat zich eveneens aansturen met sneltoetsen. Druk op de vraagteken-toets voor een overzicht van deze sneltoetsen. Werkt dit niet? Klik dan op het tandwielpictogram, kies Instellingen, open de rubriek Sneltoetsen en plaats een vinkje bij Sneltoetsen aanzetten.

Rechtstreeks vanuit de adresbalk van je browser in je agenda zoeken.

Delen

Als je partner, gezinsleden of collega’s en jij allemaal een eigen agenda hebben, kan het handig zijn om deze met elkaar te delen, zodat je meteen kunt zien welke momenten nog beschikbaar zijn om gezamenlijk iets te plannen.

Ga naar Instellingen en selecteer de gewenste agenda. Klik op + Mensen en groepen toevoegen en voer een of meer e-mailadressen in van de personen met wie je de agenda wilt delen. Selecteer de gewenste machtigingen in het uitklapmenu bij Rechten, van Alleen statusinformatie beschikbaar/bezet weergeven tot Wijzigingen aanbrengen en opties voor delen beheren. Bevestig met Sturen. De toegevoegde personen ontvangen een e-mail met de link Add this calendar, waarmee ze jouw agenda aan hun overzicht kunnen toevoegen.

Je kunt ook zelf een verzoek indienen bij iemand om zijn of haar agenda met jou te delen. Klik in je agendaoverzicht op de plusknop + Andere agenda’s toevoegen en selecteer Abonneren op agenda. Vul het e-mailadres in en druk op Uitnodiging sturen.

Je bepaalt zelf in hoeverre anderen je gedeelde agenda kunnen bekijken.

Weergave

Standaard krijg je de agenda’s per week te zien, maar je kunt deze weergave eenvoudig wijzigen door rechtsboven de knop Week in te drukken en bijvoorbeeld Maand of Jaar te selecteren. Via een vinkje kun je aangeven of je in deze weergave ook weekenden wilt opnemen. Via de optie Planning krijg je de afspraken in een eenvoudige alfabetische lijstweergave.

Of je stelt een persoonlijke agendaweergave in via Instellingen / Algemeen. In het rechterdeelvenster kun je nu bij Opties bekijken de gewenste instellingen kiezen. Zo kun je bijvoorbeeld opties als Weeknummers tonen of De helderheid van vroegere afspraken aanpassen aanvinken.

Stel zelf in hoe Google je agenda’s hoort weer te geven.

Afspraak-handigheden

Een afspraak inplannen is simpel. Klik gewoon op het gewenste tijdstip in je agenda en vul het dialoogvenster in met de benodigde gegevens. Standaard duurt een afspraak zestig minuten, maar je kunt dit aanpassen in Instellingen / Algemeen. Je kunt ook het gekleurde blokje van een (nieuwe) afspraak verslepen met de muis of de boven- of onderrand verticaal verplaatsen om de duur aan te passen. Als je een gebeurtenis over meerdere dagen wilt spreiden, sleep je met ingedrukte muis over de dagnummers bovenaan je weergave.

In het dialoogvenster van een nieuwe afspraak kun je een melding toevoegen. Maar als je liever een standaard timing wilt instellen, ga dan naar Instellingen. Selecteer de gewenste agenda onder Instellingen voor mijn agenda’s. Scrol naar Meldingen voor afspraken (die een hele dag duren) en klik op de knop + Melding toevoegen. Kies E-mail of Melding en geef aan hoeveel minuten, uren, dagen of weken van tevoren je een notificatie wilt ontvangen. Je kunt er ook voor kiezen om elke ochtend een e-mail te ontvangen met de afspraken voor die dag. Deze optie vind je bij Overige meldingen / Dagelijkse agenda.

Graag een ochtendmail met alle gebeurtenissen van die dag? Dat kan.

Integratie

Als secretaris van een club wil je de leden toegang geven tot de clubagenda, zelfs als ze geen gebruik willen maken van Google Agenda of een compatibele agenda. Een handige oplossing is om de agenda op de clubwebsite te integreren.

Ga naar Instellingen en selecteer de clubagenda. Scrol in het rechterdeelvenster naar beneden en klik op Aanpassen in het onderdeel Agenda integreren. Hier kun je verschillende aanpassingen maken, zoals de informatie die je wilt weergeven, de grootte van het agendavenster en de achtergrondkleur (je kunt hier ook een eigen hex-kleur invoeren die past bij de andere paginakleuren). Selecteer eveneens welke agenda(‘s) je wilt laten zien. Wanneer je klaar bent, kopieer je de bijbehorende html-code naar het klembord door op het paginaknopje te klikken. Plak deze code vervolgens op de gewenste plek in de code van de webpagina.

Een alternatief is om op de webpagina een link op te nemen naar de ‘publieke’ agendaweergave. Je kunt deze link vinden bij Openbare URL voor deze agenda.

Zo kan een Google-agenda er ingebed op je webpagina uitzien.

Migratie naar Outlook

We gaan er eerst van uit dat je met Google Agenda werkt en voortaan met Outlook aan de slag wilt. Open je Google Agenda, klik op het tandwielpictogram en open Instellingen / Importeren en exporteren. Kies Exporteren en bevestig met de knop Exporteren om al je agenda’s te exporteren. Om één specifieke agenda te exporteren kijk je bij Instellingen in de rubriek Instellingen voor mijn agenda’s en selecteer je de gewenste agenda. Vervolgens druk je op de knop Agenda exporteren.

Het resultaat is een zip-archief dat je uitpakt in een of meer ics-bestanden. Ga nu naar de webversie van Outlook waar je in het agendaoverzicht Agenda toevoegen selecteert. Kies Uploaden uit bestand en verwijs via Bladeren naar het gedownloade ics-bestand. Bevestig met Openen en duid de agenda aan in het uitklapmenu. Rond af met Importeren.

Lees ook: Ontsnap aan Googles ecosysteem

Haal een of meer Google-agenda’s op in je Outlook-agenda.

Sneltoetsen

Je kunt je Outlook-agenda efficiënter bedienen door gebruik te maken van sneltoetsen. Druk op Shift+? voor een lijst met meer dan veertig sneltoetsen. Standaard zijn dit sneltoetsen in Outlook-stijl, maar je kunt dit aanpassen.

Om de sneltoetsstijl te wijzigen, klik je rechtsboven op het tandwielpictogram, selecteer je Alle Outlook-instellingen weergeven en ga je naar de rubriek Algemeen en vervolgens naar Toegankelijkheid. Hier kun je de sneltoetsstijl aanpassen naar jouw voorkeur, zoals de stijl van Gmail, Outlook.com of Yahoo! Mail.

Geen gebrek aan sneltoetsen in je Outlook-agenda!

Weergave

Net als Google Agenda kun je ook je Outlook-agenda op verschillende manieren laten weergeven. Dit regel je snel met de knoppen bovenaan, zoals Dag (van één tot zeven dagen), Werkweek (zonder weekends), Week en Maand.

Je kunt een gekozen weergave altijd bewaren en snel weer oproepen. Stel alles naar wens in (via Instellingen / Alle Outlook-instellingen weergeven / Agenda / Weergave kun je nog meer opties vastleggen) en druk dan bovenaan op de knop Opgeslagen weergaven. Kies Huidige weergave opslaan en geef deze een naam. Zodra je met Opslaan bevestigt, zal ook deze weergave beschikbaar komen via de knop Opgeslagen weergaven.

Je kunt verschillende weergaves bewaren en snel weer ophalen.

Sjablonen (en meer)

Het kan handig zijn om sjablonen te gebruiken voor herhaalde afspraken of taken, zodat je niet telkens alles opnieuw hoeft in te voeren. Om sjablonen te gebruiken, plan je eerst de nieuwe gebeurtenis in je agenda. In het dialoogvenster vind je bovenaan de knop Sjablonen of het knopje met de drie puntjes waar je My Templates kunt selecteren. Druk op de knop + Sjabloon en voer een titel en bijbehorende tekst in voor het sjabloon. Bevestig met Opslaan en het sjabloon wordt toegevoegd aan de lijst. Je kunt het sjabloon vervolgens selecteren zonder alles opnieuw te hoeven invoeren. Om sjablonen te bewerken of te verwijderen, zijn er bijbehorende pictogrammen beschikbaar.

Een andere handige functie is de mogelijkheid om gebeurtenissen naar Microsoft OneNote te verzenden. Als je met OneNote werkt, kun je de knop Verzenden naar OneNote in het dialoogvenster gebruiken. Meld je aan bij OneNote, sta toegang toe, selecteer een locatie binnen OneNote en klik op Opslaan. Je kunt op Openen in OneNote klikken om de gebeurtenis direct in OneNote te bekijken.

Je kunt verschillende weergaves bewaren en snel weer ophalen.

Delen en publiceren

Als je dat wilt, kun je een agenda delen met collega’s of iemand van buiten je organisatie. Ga naar het tandwielpictogram en selecteer Alle Outlook-instellingen weergeven. Kies Agenda / Gedeelde agenda’s. Selecteer de gewenste agenda in het uitklapmenu en voer het e-mailadres in van de persoon met wie je de agenda wilt delen. Afhankelijk van je abonnement en organisatie zijn er verschillende machtigingen beschikbaar, zoals Kan zien wanneer ik bezet ben, Kan titel en locaties weergeven, Kan alle details weergeven en Kan bewerken. Klik op Delen en de persoon wordt toegevoegd aan de lijst. Ze ontvangen dan een e-mail met de knop Agenda accepteren en weergeven.

Een andere optie is om je agenda te publiceren als je liever geen individuele uitnodigingen wilt versturen. Selecteer opnieuw de agenda en kies de gewenste machtiging. Bevestig met Publiceren, waarna er twee adressen worden weergegeven: een voor de html-versie (voor het opnemen van de agenda in een browser) en een voor de ics-versie.

Deze laatste is handig als iemand zich vanuit zijn of haar Outlook-agenda op je agenda wil abonneren. Dit kan als volgt. Ga naar het agendaoverzicht, klik op Agenda toevoegen, kies Abonneren via internet, plak de url in het veld en stel de gevraagde opties in. Klik op Importeren en de agenda wordt zichtbaar in je overzicht.

Je kunt een gepubliceerde ics-agenda netjes in je eigen agendaoverzicht integreren.

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.

Met slimme stekkers verander je je huis eenvoudig in een smart home: steek ze in een gewoon stopcontact, sluit er lampen of je televisietoestel op aan en regel via een app of met je stem bijvoorbeeld dat ze automatisch worden uitgeschakeld. Zo voorkom je onnodig stroomverbruik doordat apparaten niet meer op stand-by blijven staan. Maar slimme stekkers gebruiken zélf ook stroom. Welke zijn zuinig genoeg om écht geld te besparen?

Ook lezen: Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Slimme stekker of slim stopcontact?

De termen slimme stekker en slim stopcontact worden door elkaar gebruikt. Dat is een beetje verwarrend, maar wel begrijpelijk: het is een apparaat met aan de ene kant een stekker (voor je 'domme' stopcontact) en aan de andere kant een slim stopcontact. In dit artikel hanteren we de benaming slimme stekker.

Zo bespaart een slimme stekker stroom

Een slimme stekker helpt je stroom besparen door apparaten automatisch uit te schakelen, bijvoorbeeld 's nachts. Zo verbruikt je televisie geen stroom meer in de stand-bymodus. Je kunt instellen dat alle apparatuur op vaste tijden uitschakelt, bijvoorbeeld zodra je gaat slapen. Je kunt ook met één druk op de knop alle lampen en andere apparaten uitschakelen, zodat je niets vergeet. Slimme stekkers uit een hogere prijsklasse bieden bovendien inzicht in je stroomverbruik. Daardoor kun je gerichter energie besparen.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Verbruik van een slimme stekker

Tegenover de besparing staat het eigen stroomverbruik van slimme stekkers. Dat begint bij zo'n 0,3 watt en loopt op tot 2 watt. Niet veel, maar ze staan wel 24 uur per dag en 365 dagen per jaar aan. De zuinigste modellen verbruiken daardoor op jaarbasis 2,6 kWh (0,3 watt × 24 uur × 365 dagen ÷ 1000). Bij een stroomprijs van 0,30 euro per kWh komt dat neer op 0,79 euro per jaar. Een slimme stekker die 2 watt verbruikt kost op jaarbasis 5,26 euro. In een slim huis gebruik je al snel 10 slimme stekkers, waardoor je op jaarbasis aardig wat geld kunt besparen door de zuinigste modellen uit te kiezen.

Denk aan de compatibiliteit

Alleen letten op het stroomverbruik van een slimme stekker is niet genoeg. Het is minstens zo belangrijk dat de stekker goed samenwerkt met jouw slimme netwerk. De meeste modellen werken met Google Home en Amazon Alexa, terwijl Apple HomeKit selectiever is. Check daarom altijd de productbeschrijving om zeker te weten dat de slimme stekker bij jou thuis werkt.

Stroomverbruik en verbindingstype

Waar komt het grote verschil in stroomverbruik tussen slimme stekkers vandaan? Dat heeft alles te maken met de verbinding met je thuisnetwerk. De meeste stekkers gebruiken wifi om bereikbaar te blijven, zodat jij ze op afstand kunt bedienen. Maar wifi verbruikt relatief veel energie – het signaal is eigenlijk krachtiger dan nodig is voor dit soort toepassingen.

Een zuiniger alternatief is een hub die het wifisignaal omzet naar een lichter protocol, zoals Zigbee of Z-Wave. Die vormen een soort schakel tussen je netwerk en de slimme stekkers. Het grote voordeel: dit soort verbindingen verbruiken vaak minder dan 0,5 watt.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Zigbee en Z-Wave

De zuinige protocollen die gebruikt worden zijn Zigbee en Z-Wave en die werken allebei prima. Maar ze zijn niet verenigbaar met elkaar. Je zult dus één systeem moeten kiezen. Daarnaast heb je een centrale hub nodig om alles aan elkaar te koppelen. Dat is een kleine investering die zich, door de lagere stroomkosten, snel terugverdient.

Verbruik van hubs voor Zigbee en Z-Wave

Voor een compleet beeld moeten we ook kijken naar het stroomverbruik van een Zigbee- of Z-Wave-hub. Zigbee-hubs verbruiken doorgaans tussen de 0,5 en 3 watt. Sluit je meerdere slimme stekkers of andere apparaten aan, dan verdien je dat al snel terug ten opzichte van wifi. Z-Wave-hubs verbruiken wat meer, meestal tussen de 2 en 10 watt.

Ook qua veelzijdigheid zijn er verschillen. De Philips Hue Bridge (Zigbee) is bijvoorbeeld erg zuinig, met een verbruik tussen de 0,5 en 1 watt. Maar deze werkt uitsluitend met Philips Hue-apparaten.

Een slimme start is het halve werk

Zoals je ziet, zijn er heel wat factoren om rekening mee te houden. Breng daarom vooraf in kaart wat je nu nodig hebt én wat je in de toekomst verwacht te gebruiken. Zo voorkom je onnodige kosten en bespaar je op de lange termijn, vooral als je ook let op het energieverbruik per apparaat.

Nog meer energie besparen? ⤵️