Ontgoogelen betekent het verwijderen van ongewenste informatie van de zoekmachine Google, maar in dit artikel gaan we een veel verder. Je bent het beu om overal door Google gevolgd te worden en je wilt je (zoveel mogelijk) losrukken uit dat alomtegenwoordige ecosysteem. Hoe pak je zo’n ‘detox’ aan?

Van ‘Don’t be evil’ tot ‘Competition is just a click away’: Google heeft de afgelopen jaren verschillende marketingslogans gelanceerd om zijn gebruikers ervan te overtuigen dat het bedrijf alleen maar goede bedoelingen heeft en dat je op elk moment Google ook weer makkelijk kunt verlaten. Dit laatste mag dan misschien kloppen voor Googles zoekmachine (het volstaat te surfen naar een alternatief als DuckDuckGo), maar dan ga je helemaal voorbij aan wat Google écht is: een compleet ecosysteem. Anders gezegd, een gecentraliseerd geheel van software en hardware waarmee al je apparaten zich kunnen verbinden en je data en apps kunt synchroniseren. Met de slogan ‘All together now’ wil Google vooral benadrukken hoe comfortabel zo’n ecosysteem is. Dat Google via dit ecosysteem ook naar wens je data kan verzamelen en je digitale ervaring verregaand kan manipuleren, laat Google wijselijk onvermeld.

In deze workshop laten we zien hoe je uit dit monolithische machtsblok kunt stappen, onder meer via opensource-alternatieven. Oplossingen die je in de armen drijven van andere ecosystemen, zoals Microsoft en Apple, proberen we zoveel mogelijk te vermijden. Je zult helaas merken dat dit geen eenvoudige opgave is.

 Datacollectie

Voor we proberen Googles houdgreep wat te verminderen, is het een goed idee na te gaan hoeveel informatie Google over ons verzamelt. Ga hiervoor naar https://myactivity.google.com en meld je aan. Je kunt nu doorklikken naar onder meer de geschiedenis van je zoektermen, je locaties (van je Android-smartphone bijvoorbeeld) en het gebruik van allerlei Google-apps, zoals YouTube, Google Maps, Assistent, Play en Translate.

Je kunt ook op een andere manier en in realtime merken hoezeer Google aanwezig is. Installeer maar eens de extensie Google Surveillance Detector (www.googledetector.org) in een Chromium-browser. Een teller houdt ieder bezoek bij aan een site die aan Google is gelinkt. Je zult merken: deze loopt aardig snel op.

Googles honger naar data raakt nooit gestild.

Archiveren

Voordat je daadwerkelijk besluit om Google in de ban te doen, doe je er verstandig aan eerst alle nuttige informatie te back-uppen die Google over jou heeft verzameld. Google Takeout maakt dit makkelijk. Ga naar https://takeout.google.com/takeout/download en meld je aan. Klik op Nieuwe export maken en zet een vinkje bij de apps waarvan je de bijbehorende data wilt exporteren. Bij sommige apps tref je Meerdere indelingen aan: klik hierop om te weten te komen welke gegevens in welk formaat zullen worden bewaard. Bevestig met Volgende stap en geef aan hoe of waar je het exportbestand (standaard in zip-formaat) wilt ontvangen, bijvoorbeeld via de opties Downloadlink verzenden via e-mail of Toevoegen aan Drive.

Standaard voert Google de export maar één keer uit, maar je kunt eventueel een frequentie instellen. Bevestig met Export maken. Houd er rekening mee dat het archiefbestand erg omvangrijk kan worden, afhankelijk van welke data je allemaal in de export hebt gestopt. Het kan bovendien enkele dagen duren voor je dit ontvangt.

Je Google-data exporteren is niet zo moeilijk, maar je moet wel wat geduld hebben.

Derde partijen

De kans is groot dat ook apps en diensten van derde partijen aan je Google-account zijn gekoppeld. Zo kan een app bijvoorbeeld toegang tot je Google Agenda vragen om zo geschikte tijdstippen voor afspraken met vrienden voor te kunnen stellen.

Ben je van plan dit Google-account daadwerkelijk te verwijderen (zie paragraaf ‘Accountverwijdering’), ga dan eerst na welke apps en diensten hieraan zijn gekoppeld, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. Ga hiervoor naar https://myaccount.google.com/security en klik op Apps van derden met accounttoegang. Er verschijnt een pagina met zowel Apps van derden met accounttoegang (klik op zo’n app voor details) als Inloggen met Google (afbeelding 3). In dit laatste geval gaat het om diensten waarbij je inlogt met je Google-account.

Heb je weleens gecontroleerd hoeveel andere apps verbonden zijn aan jouw Google-account?

Selectief uitschakelen

Verderop in deze workshop laten we zien hoe je je Google-account daadwerkelijk opzegt, maar misschien wil je niet zover gaan, bijvoorbeeld omdat er diensten van derde partijen aan je account zijn gekoppeld.

Wat je dan wel nog kunt doen, is de hoeveelheid data die Google over jou verzamelt zoveel mogelijk beperken. Een goed vertrekpunt hiervoor is opnieuw https://myaccount.google.com, waar je in het linkermenu de rubriek Gegevens en privacy opent. Hier kun je dan voor diverse onderdelen aangeven dat Google deze niet langer mag volgen of bijhouden.

Ook kun je hier reeds bijgehouden data (je ‘geschiedenis’) verwijderen. We beperken ons tot een paar voorbeelden. Klik op Web- en app-activiteit, selecteer de gewenste app of dienst bij Activiteit bekijken en verwijderen, druk op de knop Verwijderen en kies bijvoorbeeld Alle activiteit verwijderen. Of je kiest hier Automatisch verwijderen en bij Automatisch activiteit verwijderen die ouder is dan selecteer je bijvoorbeeld 3 maanden.

Zowel bij Web- en app-activiteit als bij Locatiegeschiedenis en YouTube-geschiedenis kun je telkens ook Uitzetten selecteren, zodat deze activiteiten niet langer worden bijgehouden. Scrol op deze pagina ook wat verder naar beneden, ook bij Gepersonaliseerde advertenties en Persoonlijke resultaten in Zoeken vind je telkens een uitknop. Houd er rekening mee dat Google je voor deze diensten dan mogelijk geen gepersonaliseerde aanbevelingen en dergelijke meer aanbiedt, maar dat is wellicht juist je bedoeling.

Na deze selectieve verwijderingen of uitschakelingen meld je je weer af bij je Google-account. Mocht het ooit weer nodig zijn, dan kun je je tijdelijk alsnog weer aanmelden.

Je kunt je Google-account behouden, maar de dataregistratie zoveel mogelijk beperken.

Browser

Een browser als Chrome speelt heel wat gegevens over je internetactiviteiten direct aan Google door, zeker wanneer je standaard bij Google bent aangemeld. Welke en hoeveel gegevens wordt mede bepaald door je instellingen in je Google-account (zie paragraaf ‘Selectief uitschakelen’). Je kunt je weliswaar afmelden door rechtsboven op je profielicoon te klikken en Uitloggen te selecteren, maar zelfs dan kan Google een profiel samenstellen op basis van onder meer je ip-adres, locatie, cookies van partnerdiensten en via allerlei fingerprinting-technieken.

Er zijn gelukkig browsers die meer oog voor je privacy hebben, zoals LibreWolf (https://librewolf.net). Dit is een aangepaste versie van Firefox die geen telemetrische gegevens doorstuurt, standaard gebruikmaakt van zoekmachine DuckDuckGo en naast een strenge traceerbeveiliging en anti-vingerafdrukfuncties, ook advertentieblokker uBlock Origin inzet.

Geef je de voorkeur aan een op Chromium gebaseerde browser, kijk dan eens naar Brave (www.brave.com). Deze blokkeert trackingcookies, andere trackers en advertenties. Je kunt hier zelfs een incognitomodus oproepen die het anonimiserende Tor-netwerk als een webproxy inzet. Je browseverkeer loopt dan via een keten van drie verschillende computers (nodes), op zo’n manier dat alleen de eerste je ip-adres kent en enkel de laatste weet welke webserver je precies wilt bezoeken.

Als het inderdaad je bedoeling is vooral zo anoniem mogelijk te browsen, dan is de op Firefox gebaseerde Tor Browser (www.torproject.org) een goed alternatief. Of nog beter: je gebruikt Tor via een VPN, waarbij je je eerst met een VPN-dienst verbindt en vervolgens je Tor Browser opent. Tot de betere ‘zero-log’ VPN-diensten horen NordVPN (www.nordvpn.com) en Proton VPN (www.protonvpn.com).

Browser Brave met een ingebouwde functie Tor-als-webproxy.

Zoekmachine

Browsers met oog voor de privacy van hun gebruikers zullen standaard zelden de zoekmachine van Google gebruiken. In de meeste gevallen werken ze met DuckDuckGo (www.duckduckgo.com), die ook als extensie beschikbaar is voor diverse browsers. Deze zoekmachine volgt zijn gebruikers niet, en bewaart of deelt geen gebruikersinformatie. Ook probeert deze zoekmachine je standaard te verbinden met de https-versie van een website wanneer je op de bijbehorende link klikt. Handig zijn ook de zogenoemde ‘bangs’ waarmee je snel op specifieke websites zoekt (uit een lijst van duizenden). Op www.duckduckgo.com/bangs vind je hierover meer informatie.

Een andere zoekmachine die je privacy respecteert, is het Franse Qwant (www.qwant.com). Gebruik je toch liever de Google-zoekmachine, maar dan zonder je privacy prijs te geven, dan kun je StartPage overwegen (www.startpage.com). Dit is een metazoeker die je zoekopdrachten doorstuurt naar (onder meer) Google, maar wel geanonimiseerd en zonder gebruikersinformatie bij te houden.

De Franse zoekmachine Qwant heeft meer oog voor je privacy dan Google.

Gmail en Google Documenten

Google de rug toekeren houdt natuurlijk ook in dat je op zoek moet gaan naar een goed alternatief voor Gmail en voor Google Documenten. Als het enigszins kan, het liefst door een en dezelfde dienst. Om niet zomaar in een ander ecosysteem van bijvoorbeeld Microsoft of Apple te belanden, kun je alternatieven overwegen als het Belgische Mailfence (www.mailfence.com) of het Zwitserse Kolab Now (www.kolabnow.com). Beide ondersteunen end-to-end-encryptie (E2EE) en bewaren je e-mails ook versleuteld op hun Europese servers. Dit maakt dat uitsluitend de zender en de beoogde ontvanger de inhoud van de berichten kan lezen.

Beide bieden trouwens meer dan alleen een e-mailservice. Je kunt tevens documenten online bewaren, deze delen en bewerken met anderen, en ook afspraken in een online agenda opnemen (Kolab Now). Voor een compleet pakket kun je bij Mailfence terecht vanaf circa 2,50 euro per maand (5 GB mail, 10 aliassen, 12 GB documentopslag). Er is ook een gratis versie met beperkte opslag (500 MB voor zowel e-mail als documenten) (afbeelding 7). Kolab Now is wat prijziger met circa 10 euro per maand (5 GB documentopslag).

Een alternatief is nog Zoho Mail (www.zoho.com/mail), maar deze van oorsprong Indiase dienst richt zich voornamelijk op de zakelijke gebruiker. Wil je toegang tot de Zoho Workplace-suite, dan betaal je 2,40 of 5,40 euro per maand, afhankelijk van de gewenste opties.

Mailfence schermt met sterke privacy- en beveiligingsopties.

YouTube

Wil je YouTube-video’s bekijken, dan heb je in principe YouTube nodig, een dienst van Google dus, maar er zijn wel uitwegen. Een ervan is FreeTube (https://freetubeapp.io), een YouTube-client voor diverse desktop-platformen. Deze software bewaart alle gebruikersdata uitsluitend lokaal en laat je tevens bij YouTube-kanalen aanmelden zonder Google-account. Handig meegenomen is dat er ook geen storende advertenties opduiken tijdens het bekijken van video’s.

Overigens is het ook wel mogelijk je via een rss-reader te abonneren op YouTube-kanalen, zodat je via deze weg op de hoogte blijft van nieuwe uploads. We tonen even hoe je dit doet vanuit browser Brave. Open een nieuw tabblad en klik rechtsonder op Aanpassen. Ga naar Brave News en tik de gewenste rss-feed in. Dit doe je voor YouTube als volgt. Kopieer de code die je aantreft in de YouTube-url achter channel/ of user/ en vul als rss-feed in: https://www.youtube.com/feeds/videos.xml, onmiddellijk gevolgd door ?user=<code> of door ?channel_id=<code>, naargelang het om een gebruikers-ID of een kanaal-ID gaat. Kik op Ontvang feeds van <url> en op Volgen. De feed wordt toegevoegd en kun je bekijken wanneer je op een nieuw tabblad naar beneden scrolt.

Gebruikte je YouTube vooral als een uploadplatform voor je eigen video’s, dan kun je eventueel uitwijken naar een alternatief als Vimeo (www.vimeo.com, het goedkoopste abonnement kost zo’n 8 euro per maand). Wil je ook videobeelden streamen, dan is een dienst als Twitch (www.twitch.tv) wellicht een optie.

FreeTube: een flexibele YouTube-desktopclient (multiplatform) zonder Google-account.

Je kunt ook YouTube-kanalen volgen met behulp van rss-feeds (hier in Brave).

Android

Een heikel punt voor wie zich uit de greep van Google wil bevrijden, is de stevige verankering in het Android-besturingssysteem. Een iPhone aanschaffen is een optie, maar daarmee belandt je dan volledig in Apples greep.

In principe kun je een Android-apparaat wel gebruiken zonder Google-account, maar een aantal apps zal dan niet langer (betrouwbaar) functioneren. Veel apps vereisen tevens Google Play Services en laten zich alleen downloaden vanuit het officiële Google Play, en voor beide heb je helaas een Google-account nodig. Je kunt wel een alternatieve app-store gebruiken, zoals F-Droid, Amazon Appstore en Aptoide, maar je vindt hier niet alles.

Om je huidige telefoon los te koppelen van je Google-account is bovendien een reset nodig. Deze verwijdert alle gegevens evenals reeds gedownloade apps van je telefoon, dus zorg dan eerst voor back-ups. Vervolgens open je Instellingen / Info telefoon / Resetten / Fabrieksgegevens herstellen en volg je de instructies.

Je kunt ook een alternatief besturingssysteem installeren, zoals LineageOS (www.lineageos.org) of MicroG (www.microg.org). Dit is helaas een vrij complexe en technische operatie en ook hier moet je nog afwachten in welke mate bepaalde (Google-)apps zich laten installeren. Zogeheten Google Apps Packages, kortweg GAPPs, bieden eventueel wel een uitweg en verder heeft MicroG de nodige componenten ingebouwd zodat ook apps kunnen draaien die Google Play Services vereisen.

Tot slot, voor wie ChromeOS gebruikt op een tablet of laptop: hier zijn Linux-gebaseerde alternatieven beschikbaar die zich iets makkelijker laten installeren, waaronder de opensource-variant ChromiumOS (www.chromium.org).

F-Droid is een degelijk alternatief voor Googles officiële Play Store.

Accountverwijdering

Heb je het écht gehad met het Google-ecosysteem en wil je daar zo goed mogelijk mee stoppen, dan zit er weinig anders op dan je Google-account te verwijderen. Je moet er dan natuurlijk zeker van zijn dat je álle Google-data hebt bewaard (zie ‘Archiveren’) en dat je eventuele derde partijen van je Google-account hebt losgekoppeld (zie ‘Derde partijen’).

Ben je helemaal zeker, ga dan naar https://myaccount.google.com, open Gegevens en privacy en scrol naar Meer opties. Hier klik je op Je Google-account verwijderen of je gaat rechtstreeks naar https://myaccount.google.com/deleteaccount.

Je krijgt nu een lijst te zien met items die allemaal zullen worden verwijderd als je verder gaat. Plaats een vinkje bij de twee voorwaarden en druk op Account verwijderen.

Heb je toch spijt van je beslissing, dan vind je hier nog de knop Account herstellen, maar dan moet je wel snel zijn, want Google zegt letterlijk: “Als het al een tijdje geleden is dat je je account hebt verwijderd, kun je mogelijk niet de gegevens in je account herstellen.”

Je Google-account verwijderen is een ingrijpende beslissing!

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Je favoriete muziek of podcast luister je het liefst overal en wanneer het jou uitkomt. Dat doe je natuurlijk het best met je eigen oortjes in. We hebben vijf draadloze setjes voor minder dan 75 euro voor je gevonden.

Draadloze oordopjes zijn ontzettend praktisch, want zonder kabels heb je alle bewegingsvrijheid die je wilt, ideaal voor onderweg of tijdens het sporten. Ze zijn klein, licht en passen makkelijk in je zak of tas. De geluidskwaliteit is tegenwoordig prima en veel oordopjes hebben ook noise cancelling, waardoor je minder last hebt van omgevingsgeluid zoals pratende collega's of treingeluiden.

JLab GO Air Sport True Wireless

De JLab GO Air Sport is vooral gericht op sporters die oordopjes zoeken die goed blijven zitten. Dankzij de oorhaakconstructie blijven ze ook tijdens beweging op hun plek. De behuizing is eenvoudig, maar handig is wel de ingebouwde usb-kabel waarmee je de oplaadcase direct in een usb-poort kunt steken. Water- en zweetbestendigheid zijn op orde, wat ze geschikt maakt voor in de sportschool of tijdens een regenachtige wandeling. Bluetooth 5.1 zorgt voor een stabiele verbinding, en hoewel je geen geavanceerde geluidsinstellingen hebt, is de bediening met tikbewegingen eenvoudig genoeg.

🔋 Opgegeven batterijduur: 8 uur / 32 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 2 uur

JBL Wave Beam

De JBL Wave Beam is een degelijke keuze voor wie gewoon draadloze oordopjes zoekt zonder poespas. Het ontwerp is compact en qua geluid is er een duidelijke nadruk op bas, zoals je van JBL mag verwachten. Ze zijn niet waterdicht, maar wel enigszins beschermd tegen spatwater. Opladen gaat snel, en de case is klein genoeg om makkelijk in je zak mee te nemen. Bluetooth 5.2 zorgt voor een stabiele verbinding, maar verwacht geen ondersteuning voor high-res audio of geavanceerde ruisonderdrukking. Deze oordopjes zijn vooral bedoeld voor mensen die onderweg muziek luisteren of bellen en daarbij niet te veel willen instellen.

🔋 Batterijduur: 8 uur per oordopje / 32 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 2 uur

Sony WF-C700N

De Sony WF-C700N is een betaalbaar model met actieve ruisonderdrukking, iets wat je niet vaak ziet in deze prijsklasse. De oordopjes zitten licht en stevig in je oor en ze voelen comfortabel, ook bij langer gebruik. Handig is dat ze automatisch aanpassen aan je omgeving, bijvoorbeeld wanneer je onderweg bent of op kantoor. De app van Sony biedt wat extra instellingen, zoals geluidsprofielen of een persoonlijke equalizer. De IPX4-rating betekent dat je je geen zorgen hoeft te maken over zweet of lichte regen.

🔋 Batterijduur: 7,5 uur met ANC / 15 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 1,5 uur

Huawei FreeBuds 5i

De Huawei FreeBuds 5i bieden opvallend veel functies voor de prijs. Ze ondersteunen hi-res audio via LDAC, waardoor muziek beter tot zijn recht komt – mits je telefoon dit ook ondersteunt. De actieve ruisonderdrukking werkt redelijk goed, vooral bij kantoorgeluiden of tijdens reizen. Ook prettig is dat ze aan meerdere apparaten tegelijk gekoppeld kunnen worden, bijvoorbeeld je laptop én je telefoon. De afwerking is netjes en de bediening werkt vlot via tikbewegingen. Ze zijn bestand tegen stof en spatwater, dus ook bruikbaar in wisselende omstandigheden. Voor wie flexibiliteit zoekt en goede functies zonder de hoofdprijs te betalen, zijn dit interessante oordopjes.

🔋 Batterijduur: 6 uur met ANC / 28 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 1,5 uur

Sony WF-C500

De Sony WF-C500 zijn eenvoudige maar fijne oordopjes voor dagelijks gebruik. Ze missen luxe functies zoals ruisonderdrukking, maar maken dat goed met hun stevige batterijduur en betrouwbare prestaties. Het geluid is verrassend gebalanceerd en kan via de Sony-app nog wat worden bijgesteld. De oordopjes zijn klein en licht, waardoor je ze bijna niet voelt zitten. Dankzij IPX4 zijn ze beschermd tegen spatwater, dus geen problemen tijdens een korte regenbui of sportsessie. Je krijgt geen fancy draadloze functies, maar wel een degelijke bouw en gebruiksgemak dat precies doet wat je nodig hebt.

🔋 Batterijduur: 10 uur per oordopje / 20 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 2,5 uur

Dreame Technology heeft de H15 Pro Heat uitgebracht, een nieuwe nat- en droogstofzuiger die AI-technologie combineert met het gebruik van heet water. Deze stofzuiger is ontworpen om hardnekkig vuil zoals vetvlekken in de keuken gemakkelijker aan te kunnen pakken.

De H15 Pro Heat is de eerste steelstofzuiger van Dreame die reinigt met heet water. In combinatie met een zuigkracht van 22.000Pa en het TangleCut-systeem dat voorkomt dat haren zich ophopen op de borstel, zorgt dit voor een grondige reiniging van hoek tot hoek.

Dit nieuwe model beschikt over een RGB-sensor voor vuildetectie, een AI-gestuurde DescendReach-robotarm en kan handsfree worden bediend via een app. Het automatische reinigingssysteem zorgt ervoor dat de borstel na gebruik grondig wordt schoongemaakt door middel van een wascyclus van 100 graden en droging met hete lucht van 90 graden.

Handsfree bediening

Om op moeilijk bereikbare plekken te kunnen komen, is het mogelijk om de H15 Pro Heat via een app te bedienen. Dat kan bijvoorbeeld handig zijn als er onder stoelen of lage tafels schoongemaakt moet worden, en je daar met het met de hand bedienen van de nat-droogstofzuiger niet bij kunt komen. Het slanke ontwerp zorgt ervoor dat de stofzuiger onder meubels met een hoogte vanaf 8,9 centimeter past.

De H15 Pro Heat is uitgerust met een slimme GapFree AI-robotarm die automatisch naar beneden beweegt om ook de ruimte aan de voorkant te reinigen. Deze arm zakt in slechts 0,2 seconden om stof en vuil op te nemen, zonder muren te beschadigen. Bij het terugtrekken zorgt een stevige trekker ervoor dat er nauwelijks waterresten achterblijven.

LEES OOK: Review Dreame H15 Pro – Innovatie op detailniveau

De stofzuiger maakt gebruik van water van 85 graden om de borstelrol te reinigen en biedt een vloerreiniging met water van 55 graden. Door de combinatie van heet water en een speciale oliereinigingsoplossing wordt zelfs het meest hardnekkige vuil in één beweging verwijderd.

RGB-vuilherkenning

De ingebouwde RGB-vuilherkenning is volgens het bedrijf vijf keer gevoeliger dan die van eerdere modellen. De camera herkent verschillende soorten vuil en vlekken en past de zuigkracht automatisch aan. Of het nu gaat om kruimels of vloeistoffen, de stofzuiger detecteert het type vuil direct.

De H15 Pro Heat heeft een gebruiksduur tot 72 minuten in de stille modus en 20 minuten bij gebruik van heet water. Na gebruik wordt de borstel automatisch gereinigd in het oplaadstation, waarbij deze volledig wordt ondergedompeld in heet water.

Beschikbaarheid en prijzen

De Dreame H15 Pro Heat is verkrijgbaar vanaf 19 mei voor een adviesprijs van 699 euro via de officiële website van Dreame, Bol.com, Coolblue, MediaMarkt en Amazon. Tot 26 mei geldt bovendien een introductiekorting van 100 euro.

Bekijk het vorige model - de Dreame H15 Pro - op Kieskeurig.nl: