Wie een webcam heeft, kan hem doorgaans prima missen. Hetzelfde geldt voor een tekentablet of een joystick. Ze maken het werken met de computer leuker, maar ze zijn niet verslavend. Een tweede monitor is dat wel. Wie eenmaal gewend is om met twee beeldschermen te werken, wil nooit meer terug.

1. Standaardhardware

Tot enkele jaren geleden was het gebruik van twee monitoren in combinatie met één computer voorbehouden aan bezitters van high-end systemen. Monitoren waren duur en bovendien was er extra hardware nodig, zoals een dure grafische kaart of een speciale dual-monitorkaart. Die tijden zijn echter voorbij. De prijzen van monitoren zijn flink gedaald en bijna iedere moderne videokaart beschikt standaard over twee uitgangen. Daarmee is het gebruik van twee monitoren binnen ieders bereik gekomen. Volg de aansluitkabel van uw monitor naar de pc en kijk of er op uw computer nog een tweede uitgang naast zit.

©PXimport

De meeste computers beschikken over een grafische kaart met twee uitgangen.

2. Tweede monitor

Is uw computer (lees: videokaart) geschikt voor gebruik met twee monitoren, dan is het leuk om eens uit te proberen of het iets voor u is. Al is het maar met een geleende monitor van vrienden of bekenden. Maar pas op, want zoals gezegd is de kans erg groot dat u niet meer terug wilt naar de oude situatie. Het is het mooiste wanneer u twee identieke beeldschermen gebruikt, want daarbij werkt de onderlinge afstemming van de monitorresoluties het gemakkelijkst. Noodzakelijk is het echter niet. Hebt u nog geen platte tft-monitor maar een ouder crt-apparaat, dan is het zeker het overwegen waard om te upgraden naar twee identieke tft's. Een tft-monitor verbruikt aanzienlijk minder stroom dan een crt-variant en hij geeft ook minder warmte af. Zo verdient de investering zich ook weer een beetje terug.

©PXimport

Bij een dual-monitor opstelling kunt u het beste voor twee identieke monitoren kiezen.

3. Dual-monitorhardware

Behalve de gewone videokaarten met twee vga-poorten bestaat er ook speciale hardware voor het aansturen van meerdere monitoren. ATI levert bijvoorbeeld de zogeheten 'Eyefinity'-kaarten. Dit zijn videokaarten die beschikken over liefst zes monitoraansluitingen. Matrox levert de DualHead2Go en TripleHead2Go, kastjes die kunnen worden aangesloten op een grafische kaart en die vervolgens beeld voor twee, respectievelijk drie monitoren produceren. Met zulke apparaatjes hebt u aan een minder goede grafische kaart met maar één vga-poort voldoende om toch twee of drie monitoren aan te sluiten. Matrox levert overigens ook nog de M-series videokaarten, waarop u direct meerdere monitoren kunt aansluiten - tot wel twaalf stuks.

©PXimport

Wie met meer dan twee monitoren aan slag wil, kan onder andere terecht bij een gespecialiseerd bedrijf als Matrox.

4. Windows (1)

Hebt u een extra monitor aangesloten op de tweede monitorpoort van de grafische kaart, dan doet Windows daar standaard niets mee. De standaardinstallatie van Windows ziet een tweede monitor niet, omdat de standaard vga-driver een tweede monitor niet ondersteunt. Om de tweede monitor toch te kunnen gebruiken is het nodig om een goede videodriver te installeren, een die specifiek bij de videokaart in uw computer hoort. Is dat een kaart met een ATI-chip, dan downloadt u die driver via Ati. Bij een kaart met een Nvidia-chip gaat u naar Nvidia. U kunt uiteraard ook op de website van de fabrikant van uw videokaart kijken.

©PXimport

Met een standaard-driver ziet Windows een tweede monitor helemaal niet.

©PXimport

Als de juiste driver is geïnstalleerd, herkent Windows de tweede monitor alsnog.

5. Windows (2)

Iedere Windows-versie is geschikt om met meerdere monitoren te kunnen werken. Windows XP, Vista en 7 kunnen allemaal omgaan met meer dan één monitor. De belangrijkste ondersteuning komt bovendien van de driver voor de videokaart. Deze driver activeert de tweede monitoraansluiting en tovert Windows een groter Bureaublad voor dan per monitor is te vergeven. In principe is iedere Windows-versie ook even geschikt om met meerdere monitoren te werken, al klinkt dat positiever dan het is. De Windows-ondersteuning voor het werken met meerdere monitoren kan namelijk nog zoveel worden verbeterd, dat het op dit moment eigenlijk niet uitmaakt of u XP, Vista of 7 op de computer hebt staan - althans: voor zover het gaat om de functionaliteit die gericht is op het werken met meerdere monitoren. Windows 7 heeft weliswaar de meeste functies voor multi-monitoring aan boord, maar het verschil ten opzichte van Windows XP is teleurstellend klein. Voor het gebruik van een tweede monitor hoeft u dus niet te upgraden.

©PXimport

Het ziet er wat minder gelikt uit, maar op zich biedt Windows XP niet veel minder functionaliteit voor het werken met meerdere monitoren dan Windows 7.

6. Configuratie

Belangrijk bij het instellen van uw twee monitoren is het onderdeel Beeldscherm in het Configuratiescherm. Dit is een onderdeel dat in de drie genoemde Windows-versies nooit gelijk is gebleven. Steeds opnieuw verandert Microsoft de route naar de instellingen van uw beeldscherm. Onder Windows 7 is dit onderdeel het eenvoudigst te vinden, namelijk via een rechtsklik op het Bureaublad en dan vervolgens voor Schermresolutie te kiezen. Onder Windows Vista klikt u met de rechtermuisknop op het Bureaublad en hier kiest u vervolgens voor Aan persoonlijke voorkeuren aanpassen, Beeldscherminstellingen. Onder XP komt u er via een rechtermuisklik op het Bureaublad, waarna u voor Eigenschappen kiest.

©PXimport

Hier wijzigt u in Windows 7 alles rondom de monitor(en), ook als u met meer dan één beeldscherm werkt.

7. Monitor 1 en 2

Omdat de grafische kaart twee uitgangen heeft en Windows - met de juiste driver geïnstalleerd - nu ook twee monitoren ziet, is er sprake van een 'Monitor 1' en een 'Monitor 2'. Klik op Identificeren om op ieder aangesloten beeldscherm het rangnummer te zien dat bij die monitor hoort.

©PXimport

Zo ziet u welke monitor volgens Windows nummer 1 is, en welke nummer 2.

8. Fysieke opstelling

Volgens Windows staat de monitor die is aangesloten op poort 1 altijd links van die op poort 2. Dat hoeft in de praktijk uiteraard helemaal niet zo te zijn. Een eenvoudige oplossing wanneer uw opstelling niet klopt met de werkelijkheid van Windows, is de kabels omprikken. U kunt het probleem echter ook softwarematig oplossen. De twee beeldschermen in het scherm Schermresolutie zijn namelijk interactief, u kunt ze dus met de muis verslepen. U kunt ze onder elkaar zetten of ze op ongelijke hoogte plaatsen, wat handig is wanneer de monitoren verschillende resoluties hebben en u ze bovenaan gelijk wilt hebben. U kunt ook de manier aanpassen waarop Windows de monitoren aanstuurt, door de ene monitor simpelweg naar de andere kant van de tweede monitor te slepen. Dit is vooral belangrijk wanneer in uw opstelling de muis links het beeld uit moet gaan om op de andere monitor te komen, terwijl het volgens Windows juist rechts gebeurt.

©PXimport

De twee monitoren in het venster Schermresolutie kunt u verslepen, zodat de Windows-instelling overeenkomt met uw werkelijke opstelling.

9. Dupliceren of spreiden

In het scherm Schermresolutie kunt u kiezen tussen Deze beeldschermen uitbreiden of Deze beeldschermen dupliceren. In het laatste geval zult u op beide schermen exact hetzelfde zien. Kiest u voor Deze beeldschermen uitbreiden dan wordt de tweede monitor bij de eerste getrokken, zodat het totale werkoppervlak van het Windows Bureaublad groter wordt. Alleen wanneer u voor uitbreiden kiest, kunt u met de muis van het ene scherm naar het andere 'oversteken'.

©PXimport

Om echt handig met meerdere beeldschermen te werken, moet u het Windows Bureaublad over twee monitoren 'uitbreiden'.

10. Aero Snap

Met het ingebouwde Aero Snap kunt u in Windows 7 eenvoudig een venster aan de linker- of rechterkant van het scherm 'vastplakken' en het venster vervolgens de helft van het scherm laten vullen. Sleep hiertoe een venster naar een van de randen van het Bureaublad en laat de muis daarna los. Dit is een functie die het werken met twee beeldschermen gemakkelijker maakt, alleen werkt Aero Snap helaas niet goed bij de overgang van beeldscherm 1 naar beeldscherm 2. Voor Windows loopt het Bureaublad daar gewoon door, het heeft dus geen effect als u het venster er met de muis naartoe sleept. Dat is jammer, maar er is een oplossing. Aero Snap kan behalve met de muis ook door de combinatie Windows-toets+pijltjestoets worden aangestuurd, en dan werkt het wel! Is de linkerkant van het scherm de overgang naar het andere scherm, dan doet Windows-toets+pijltje naar links ineens wat de muis niet kan.

©PXimport

Door Aero Snap met de Windows-toets aan te sturen werkt deze functie ineens wèl.

11. Vensters verplaatsen

Een venster naar het andere scherm verplaatsen kan natuurlijk met de muis, maar het is handiger om er het toetsenbord voor te gebruiken. Windows heeft hier een sneltoets voor, die - erg prettig - op de toetscombinatie van Aero Snap lijkt. Om een venster naar het andere scherm over te zetten gebruikt u de toetscombinatie Windows-toets+Shift+pijltje naar links of rechts.

12. Extern beeldscherm

Bij het schakelen met een extern scherm weet Windows 7 iets beter met twee beeldschermen om te gaan dan de vorige versies van het besturingssysteem. Met Windows-toets+P opent u dit onderdeel, waarna er een keuzescherm in beeld komt. Hiermee selecteert u alle mogelijkheden waarbij een extra beeldscherm kan worden ingezet. Met twee aangekoppelde beeldschermen zijn dat Alleen op deze computer, waarmee u de tweede monitor uitschakelt, Dupliceren om het beeld van scherm 1 op scherm 2 te herhalen, Uitbreiden om het Bureaublad te vergroten over de twee beeldschermen en Alleen op projector om alleen de tweede monitor te gebruiken. Maak een keuze met de pijltjestoets en bevestig via Enter. U kunt altijd Windows-toets+P weer gebruiken om het menu op te roepen.

©PXimport

Een van de voordelen van Windows 7 is het gemak waarmee tussen verschillende schermen kan worden geschakeld.

13. Taakbalk (1)

Zelfs Windows 7 biedt slechts een beperkte functionaliteit om echt goed gebruik te maken van meerdere beeldschermen. Zoiets simpels als een Taakbalk die over beide beeldschermen doorloopt behoort standaard bijvoorbeeld niet tot de mogelijkheden. Gelukkig zijn er programma's die hier wel voor kunnen zorgen. De beste zijn UltraMon en Actual Multiple Monitors. Van beide programma's zijn proefversies te downloaden, die u vindt op Realtimesoft en actualtools. In beide gevallen kunt u op de website een proefversie downloaden waarmee u dertig dagen lang de volledige functionaliteit kunt gebruiken.

©PXimport

Let op dat u de juiste versie binnenhaalt. Van UltraMon is een 32-bit- en een 64-bit-versie beschikbaar.

14. Taakbalk (2)

De installatie van zowel UltraMon als Actual Multiple Monitors is erg eenvoudig, u hoeft er weinig voor te doen. Let er wel op dat Actual Multiple Monitors standaard alleen voor de huidige ingelogde gebruiker wordt geïnstalleerd. Kies daarom tijdens de installatie voor All users.

©PXimport

Installeer de software voor alle gebruikers van de computer.

15. Taakbalk (3)

UltraMon en Actual Multiple Monitors bieden allebei enkele handige uitbreidingen voor de Taakbalk. Beide programma's verlengen de Taakbalk tot over de tweede monitor en groeperen er ook de miniaturen van de programma's die op die monitor staan. Actual Multiple Monitors kan verder de miniaturen laten zien van de geopende vensters. Het ondersteunt bovendien Windows 7 Jumplists, waarbij u met de rechtermuisknop op de vermelding van een geopend venster in de Taakbalk klikt en vervolgens extra opties krijgt voor het betreffende programma, en het kan op beide monitoren een Start-menu plaatsen. Beide programma's schakelen direct na installatie de slimme Taakbalk in. Om ze te configureren klikt u naast de klok in de Taakbalk op het pijltje omhoog, zodat de pictogrammen in het Systeemvak worden getoond. Klik vervolgens met de rechtermuisknop op het pictogram van Actual Multiple Monitors en kies Configuratie. In het geval van UltraMon kiest u SmartTaskbar, direct in het menu.

©PXimport

Configureer de slimme Taakbalk via de configuratie­opties van bijvoorbeeld Actual Multiple Monitors.

16. Vensterknoppen

Knoppen om een venster te sluiten, te minimaliseren of juist te maximaliseren, kennen we allemaal. Voor vensterbeheer op meerdere beeldschermen is dat echter niet genoeg. De programma's die in tip 13 worden genoemd voegen extra knoppen toe aan de standaard venster-layout. Er is een knop om een venster naar het andere scherm te verplaatsen en een knop om een scherm over beide schermen te maximaliseren.

©PXimport

De extra knoppen voor de vensterbesturing zult u vaak gebruiken.

17. Foto spreiden

Nu de computer zo'n enorm groot Bureaublad heeft, wilt u daar zeker iets moois van maken. Windows kan zelf alleen een plaatje op een enkel beeldscherm zetten en het op het tweede scherm herhalen. Wie meer wil kan weer bij UltraMon of Actual Multiple Monitors terecht. In Actual Multiple Monitors klikt u op Achtergrond, waarna u kunt kiezen voor Een foto voor de gehele desktop. Klik vervolgens op de blader-knop (met de puntjes) achter het vak Foto bestand en selecteer de afbeelding die u over beide schermen wilt spreiden. Selecteer dan de achtergrondpositie die het beste effect geeft, meestal is dit Uitrekken, of gebruik Knip om aan te passen. Bevestig met OK. In UltraMon klikt u op het pictogram in het systeemvak en vervolgens kiest u Wallpaper. UltraMon werkt met profielen, typ bij Profile dus een naam in. Bevestig met OK, waarna u de opties voor de Bureaublad-achtergrond in kunt stellen.

©PXimport

Maak één groot Bureaublad met een gespreide achtergrond.

18. Screensavers

Het is standaard ook niet mogelijk om verschillende schermbeveiligers in te stellen voor twee monitoren. Windows kent maar één schermbeveiliging, die voor beide monitoren samen wordt gebruikt. Ook hier bieden programma's als UltraMon en Actual Multiple Monitors uitkomst. Open de UltraMon-opties door met rechts op het pictogram te klikken en kies daarna UltraMon Screen Saver. In Actual Multiple Monitors kiest u Configuratie, Schermbeveiliging.

©PXimport

Meerdere schermbeveiligingen leveren meer spektakel.

19. Maxtomize vensters

Een ander handig programma bij het werken met meerdere monitoren is MaxTo, waarvan een proefversie kan worden gedownload op Maxto. Na installatie gooit Maxto een grote witte waas over het hele scherm, met daarbinnen een aantal lijnen die vakken vormen. Op die manier wordt het beeldscherm 'opgeknipt' in vlakken waarbinnen u gemakkelijk programmavensters kunt plaatsen. De lijnen van de vakken kunt u met de muis verslepen en u kunt vakken verder opdelen door op Split vertical of Split horizontal te klikken. Wilt u een vak samenvoegen met een ander vak, dan klikt u op Remove. Deel op deze manier het scherm precies in zoals u wilt. Klik vervolgens op Save profile, bewaar het profiel en klik op Done. Om een venster in een Maxto-vak te plaatsen klikt u simpelweg op Maximaliseren. Om een venster snel tussen de verschillende MaxTo-delen te verplaatsen, drukt u de Windows-toets+Alt in, en terwijl u beide knoppen ingedrukt houdt gebruikt u de pijltjestoetsen. Dit werkt voor het verplaatsen van monitor 1 naar 2 en terug. Om de MaxTo-delen juist over te slaan en ouderwets een heel venster te gebruiken, drukt u de Shift-toets in voordat u het venster maximaliseert.

©PXimport

MaxTo levert nog meer maatwerk bij het plaatsen van vensters dan Aero Snap.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.