Meer computerplezier met twee monitoren
Wie een webcam heeft, kan hem doorgaans prima missen. Hetzelfde geldt voor een tekentablet of een joystick. Ze maken het werken met de computer leuker, maar ze zijn niet verslavend. Een tweede monitor is dat wel. Wie eenmaal gewend is om met twee beeldschermen te werken, wil nooit meer terug.
1. Standaardhardware
Tot enkele jaren geleden was het gebruik van twee monitoren in combinatie met één computer voorbehouden aan bezitters van high-end systemen. Monitoren waren duur en bovendien was er extra hardware nodig, zoals een dure grafische kaart of een speciale dual-monitorkaart. Die tijden zijn echter voorbij. De prijzen van monitoren zijn flink gedaald en bijna iedere moderne videokaart beschikt standaard over twee uitgangen. Daarmee is het gebruik van twee monitoren binnen ieders bereik gekomen. Volg de aansluitkabel van uw monitor naar de pc en kijk of er op uw computer nog een tweede uitgang naast zit.
©PXimport
De meeste computers beschikken over een grafische kaart met twee uitgangen.
2. Tweede monitor
Is uw computer (lees: videokaart) geschikt voor gebruik met twee monitoren, dan is het leuk om eens uit te proberen of het iets voor u is. Al is het maar met een geleende monitor van vrienden of bekenden. Maar pas op, want zoals gezegd is de kans erg groot dat u niet meer terug wilt naar de oude situatie. Het is het mooiste wanneer u twee identieke beeldschermen gebruikt, want daarbij werkt de onderlinge afstemming van de monitorresoluties het gemakkelijkst. Noodzakelijk is het echter niet. Hebt u nog geen platte tft-monitor maar een ouder crt-apparaat, dan is het zeker het overwegen waard om te upgraden naar twee identieke tft's. Een tft-monitor verbruikt aanzienlijk minder stroom dan een crt-variant en hij geeft ook minder warmte af. Zo verdient de investering zich ook weer een beetje terug.
©PXimport
Bij een dual-monitor opstelling kunt u het beste voor twee identieke monitoren kiezen.
3. Dual-monitorhardware
Behalve de gewone videokaarten met twee vga-poorten bestaat er ook speciale hardware voor het aansturen van meerdere monitoren. ATI levert bijvoorbeeld de zogeheten 'Eyefinity'-kaarten. Dit zijn videokaarten die beschikken over liefst zes monitoraansluitingen. Matrox levert de DualHead2Go en TripleHead2Go, kastjes die kunnen worden aangesloten op een grafische kaart en die vervolgens beeld voor twee, respectievelijk drie monitoren produceren. Met zulke apparaatjes hebt u aan een minder goede grafische kaart met maar één vga-poort voldoende om toch twee of drie monitoren aan te sluiten. Matrox levert overigens ook nog de M-series videokaarten, waarop u direct meerdere monitoren kunt aansluiten - tot wel twaalf stuks.
©PXimport
Wie met meer dan twee monitoren aan slag wil, kan onder andere terecht bij een gespecialiseerd bedrijf als Matrox.
4. Windows (1)
Hebt u een extra monitor aangesloten op de tweede monitorpoort van de grafische kaart, dan doet Windows daar standaard niets mee. De standaardinstallatie van Windows ziet een tweede monitor niet, omdat de standaard vga-driver een tweede monitor niet ondersteunt. Om de tweede monitor toch te kunnen gebruiken is het nodig om een goede videodriver te installeren, een die specifiek bij de videokaart in uw computer hoort. Is dat een kaart met een ATI-chip, dan downloadt u die driver via Ati. Bij een kaart met een Nvidia-chip gaat u naar Nvidia. U kunt uiteraard ook op de website van de fabrikant van uw videokaart kijken.
©PXimport
Met een standaard-driver ziet Windows een tweede monitor helemaal niet.
©PXimport
Als de juiste driver is geïnstalleerd, herkent Windows de tweede monitor alsnog.
5. Windows (2)
Iedere Windows-versie is geschikt om met meerdere monitoren te kunnen werken. Windows XP, Vista en 7 kunnen allemaal omgaan met meer dan één monitor. De belangrijkste ondersteuning komt bovendien van de driver voor de videokaart. Deze driver activeert de tweede monitoraansluiting en tovert Windows een groter Bureaublad voor dan per monitor is te vergeven. In principe is iedere Windows-versie ook even geschikt om met meerdere monitoren te werken, al klinkt dat positiever dan het is. De Windows-ondersteuning voor het werken met meerdere monitoren kan namelijk nog zoveel worden verbeterd, dat het op dit moment eigenlijk niet uitmaakt of u XP, Vista of 7 op de computer hebt staan - althans: voor zover het gaat om de functionaliteit die gericht is op het werken met meerdere monitoren. Windows 7 heeft weliswaar de meeste functies voor multi-monitoring aan boord, maar het verschil ten opzichte van Windows XP is teleurstellend klein. Voor het gebruik van een tweede monitor hoeft u dus niet te upgraden.
©PXimport
Het ziet er wat minder gelikt uit, maar op zich biedt Windows XP niet veel minder functionaliteit voor het werken met meerdere monitoren dan Windows 7.
6. Configuratie
Belangrijk bij het instellen van uw twee monitoren is het onderdeel Beeldscherm in het Configuratiescherm. Dit is een onderdeel dat in de drie genoemde Windows-versies nooit gelijk is gebleven. Steeds opnieuw verandert Microsoft de route naar de instellingen van uw beeldscherm. Onder Windows 7 is dit onderdeel het eenvoudigst te vinden, namelijk via een rechtsklik op het Bureaublad en dan vervolgens voor Schermresolutie te kiezen. Onder Windows Vista klikt u met de rechtermuisknop op het Bureaublad en hier kiest u vervolgens voor Aan persoonlijke voorkeuren aanpassen, Beeldscherminstellingen. Onder XP komt u er via een rechtermuisklik op het Bureaublad, waarna u voor Eigenschappen kiest.
©PXimport
Hier wijzigt u in Windows 7 alles rondom de monitor(en), ook als u met meer dan één beeldscherm werkt.
7. Monitor 1 en 2
Omdat de grafische kaart twee uitgangen heeft en Windows - met de juiste driver geïnstalleerd - nu ook twee monitoren ziet, is er sprake van een 'Monitor 1' en een 'Monitor 2'. Klik op Identificeren om op ieder aangesloten beeldscherm het rangnummer te zien dat bij die monitor hoort.
©PXimport
Zo ziet u welke monitor volgens Windows nummer 1 is, en welke nummer 2.
8. Fysieke opstelling
Volgens Windows staat de monitor die is aangesloten op poort 1 altijd links van die op poort 2. Dat hoeft in de praktijk uiteraard helemaal niet zo te zijn. Een eenvoudige oplossing wanneer uw opstelling niet klopt met de werkelijkheid van Windows, is de kabels omprikken. U kunt het probleem echter ook softwarematig oplossen. De twee beeldschermen in het scherm Schermresolutie zijn namelijk interactief, u kunt ze dus met de muis verslepen. U kunt ze onder elkaar zetten of ze op ongelijke hoogte plaatsen, wat handig is wanneer de monitoren verschillende resoluties hebben en u ze bovenaan gelijk wilt hebben. U kunt ook de manier aanpassen waarop Windows de monitoren aanstuurt, door de ene monitor simpelweg naar de andere kant van de tweede monitor te slepen. Dit is vooral belangrijk wanneer in uw opstelling de muis links het beeld uit moet gaan om op de andere monitor te komen, terwijl het volgens Windows juist rechts gebeurt.
©PXimport
De twee monitoren in het venster Schermresolutie kunt u verslepen, zodat de Windows-instelling overeenkomt met uw werkelijke opstelling.
9. Dupliceren of spreiden
In het scherm Schermresolutie kunt u kiezen tussen Deze beeldschermen uitbreiden of Deze beeldschermen dupliceren. In het laatste geval zult u op beide schermen exact hetzelfde zien. Kiest u voor Deze beeldschermen uitbreiden dan wordt de tweede monitor bij de eerste getrokken, zodat het totale werkoppervlak van het Windows Bureaublad groter wordt. Alleen wanneer u voor uitbreiden kiest, kunt u met de muis van het ene scherm naar het andere 'oversteken'.
©PXimport
Om echt handig met meerdere beeldschermen te werken, moet u het Windows Bureaublad over twee monitoren 'uitbreiden'.
10. Aero Snap
Met het ingebouwde Aero Snap kunt u in Windows 7 eenvoudig een venster aan de linker- of rechterkant van het scherm 'vastplakken' en het venster vervolgens de helft van het scherm laten vullen. Sleep hiertoe een venster naar een van de randen van het Bureaublad en laat de muis daarna los. Dit is een functie die het werken met twee beeldschermen gemakkelijker maakt, alleen werkt Aero Snap helaas niet goed bij de overgang van beeldscherm 1 naar beeldscherm 2. Voor Windows loopt het Bureaublad daar gewoon door, het heeft dus geen effect als u het venster er met de muis naartoe sleept. Dat is jammer, maar er is een oplossing. Aero Snap kan behalve met de muis ook door de combinatie Windows-toets+pijltjestoets worden aangestuurd, en dan werkt het wel! Is de linkerkant van het scherm de overgang naar het andere scherm, dan doet Windows-toets+pijltje naar links ineens wat de muis niet kan.
©PXimport
Door Aero Snap met de Windows-toets aan te sturen werkt deze functie ineens wèl.
11. Vensters verplaatsen
Een venster naar het andere scherm verplaatsen kan natuurlijk met de muis, maar het is handiger om er het toetsenbord voor te gebruiken. Windows heeft hier een sneltoets voor, die - erg prettig - op de toetscombinatie van Aero Snap lijkt. Om een venster naar het andere scherm over te zetten gebruikt u de toetscombinatie Windows-toets+Shift+pijltje naar links of rechts.
12. Extern beeldscherm
Bij het schakelen met een extern scherm weet Windows 7 iets beter met twee beeldschermen om te gaan dan de vorige versies van het besturingssysteem. Met Windows-toets+P opent u dit onderdeel, waarna er een keuzescherm in beeld komt. Hiermee selecteert u alle mogelijkheden waarbij een extra beeldscherm kan worden ingezet. Met twee aangekoppelde beeldschermen zijn dat Alleen op deze computer, waarmee u de tweede monitor uitschakelt, Dupliceren om het beeld van scherm 1 op scherm 2 te herhalen, Uitbreiden om het Bureaublad te vergroten over de twee beeldschermen en Alleen op projector om alleen de tweede monitor te gebruiken. Maak een keuze met de pijltjestoets en bevestig via Enter. U kunt altijd Windows-toets+P weer gebruiken om het menu op te roepen.
©PXimport
Een van de voordelen van Windows 7 is het gemak waarmee tussen verschillende schermen kan worden geschakeld.
13. Taakbalk (1)
Zelfs Windows 7 biedt slechts een beperkte functionaliteit om echt goed gebruik te maken van meerdere beeldschermen. Zoiets simpels als een Taakbalk die over beide beeldschermen doorloopt behoort standaard bijvoorbeeld niet tot de mogelijkheden. Gelukkig zijn er programma's die hier wel voor kunnen zorgen. De beste zijn UltraMon en Actual Multiple Monitors. Van beide programma's zijn proefversies te downloaden, die u vindt op Realtimesoft en actualtools. In beide gevallen kunt u op de website een proefversie downloaden waarmee u dertig dagen lang de volledige functionaliteit kunt gebruiken.
©PXimport
Let op dat u de juiste versie binnenhaalt. Van UltraMon is een 32-bit- en een 64-bit-versie beschikbaar.
14. Taakbalk (2)
De installatie van zowel UltraMon als Actual Multiple Monitors is erg eenvoudig, u hoeft er weinig voor te doen. Let er wel op dat Actual Multiple Monitors standaard alleen voor de huidige ingelogde gebruiker wordt geïnstalleerd. Kies daarom tijdens de installatie voor All users.
©PXimport
Installeer de software voor alle gebruikers van de computer.
15. Taakbalk (3)
UltraMon en Actual Multiple Monitors bieden allebei enkele handige uitbreidingen voor de Taakbalk. Beide programma's verlengen de Taakbalk tot over de tweede monitor en groeperen er ook de miniaturen van de programma's die op die monitor staan. Actual Multiple Monitors kan verder de miniaturen laten zien van de geopende vensters. Het ondersteunt bovendien Windows 7 Jumplists, waarbij u met de rechtermuisknop op de vermelding van een geopend venster in de Taakbalk klikt en vervolgens extra opties krijgt voor het betreffende programma, en het kan op beide monitoren een Start-menu plaatsen. Beide programma's schakelen direct na installatie de slimme Taakbalk in. Om ze te configureren klikt u naast de klok in de Taakbalk op het pijltje omhoog, zodat de pictogrammen in het Systeemvak worden getoond. Klik vervolgens met de rechtermuisknop op het pictogram van Actual Multiple Monitors en kies Configuratie. In het geval van UltraMon kiest u SmartTaskbar, direct in het menu.
©PXimport
Configureer de slimme Taakbalk via de configuratieopties van bijvoorbeeld Actual Multiple Monitors.
16. Vensterknoppen
Knoppen om een venster te sluiten, te minimaliseren of juist te maximaliseren, kennen we allemaal. Voor vensterbeheer op meerdere beeldschermen is dat echter niet genoeg. De programma's die in tip 13 worden genoemd voegen extra knoppen toe aan de standaard venster-layout. Er is een knop om een venster naar het andere scherm te verplaatsen en een knop om een scherm over beide schermen te maximaliseren.
©PXimport
De extra knoppen voor de vensterbesturing zult u vaak gebruiken.
17. Foto spreiden
Nu de computer zo'n enorm groot Bureaublad heeft, wilt u daar zeker iets moois van maken. Windows kan zelf alleen een plaatje op een enkel beeldscherm zetten en het op het tweede scherm herhalen. Wie meer wil kan weer bij UltraMon of Actual Multiple Monitors terecht. In Actual Multiple Monitors klikt u op Achtergrond, waarna u kunt kiezen voor Een foto voor de gehele desktop. Klik vervolgens op de blader-knop (met de puntjes) achter het vak Foto bestand en selecteer de afbeelding die u over beide schermen wilt spreiden. Selecteer dan de achtergrondpositie die het beste effect geeft, meestal is dit Uitrekken, of gebruik Knip om aan te passen. Bevestig met OK. In UltraMon klikt u op het pictogram in het systeemvak en vervolgens kiest u Wallpaper. UltraMon werkt met profielen, typ bij Profile dus een naam in. Bevestig met OK, waarna u de opties voor de Bureaublad-achtergrond in kunt stellen.
©PXimport
Maak één groot Bureaublad met een gespreide achtergrond.
18. Screensavers
Het is standaard ook niet mogelijk om verschillende schermbeveiligers in te stellen voor twee monitoren. Windows kent maar één schermbeveiliging, die voor beide monitoren samen wordt gebruikt. Ook hier bieden programma's als UltraMon en Actual Multiple Monitors uitkomst. Open de UltraMon-opties door met rechts op het pictogram te klikken en kies daarna UltraMon Screen Saver. In Actual Multiple Monitors kiest u Configuratie, Schermbeveiliging.
©PXimport
Meerdere schermbeveiligingen leveren meer spektakel.
19. Maxtomize vensters
Een ander handig programma bij het werken met meerdere monitoren is MaxTo, waarvan een proefversie kan worden gedownload op Maxto. Na installatie gooit Maxto een grote witte waas over het hele scherm, met daarbinnen een aantal lijnen die vakken vormen. Op die manier wordt het beeldscherm 'opgeknipt' in vlakken waarbinnen u gemakkelijk programmavensters kunt plaatsen. De lijnen van de vakken kunt u met de muis verslepen en u kunt vakken verder opdelen door op Split vertical of Split horizontal te klikken. Wilt u een vak samenvoegen met een ander vak, dan klikt u op Remove. Deel op deze manier het scherm precies in zoals u wilt. Klik vervolgens op Save profile, bewaar het profiel en klik op Done. Om een venster in een Maxto-vak te plaatsen klikt u simpelweg op Maximaliseren. Om een venster snel tussen de verschillende MaxTo-delen te verplaatsen, drukt u de Windows-toets+Alt in, en terwijl u beide knoppen ingedrukt houdt gebruikt u de pijltjestoetsen. Dit werkt voor het verplaatsen van monitor 1 naar 2 en terug. Om de MaxTo-delen juist over te slaan en ouderwets een heel venster te gebruiken, drukt u de Shift-toets in voordat u het venster maximaliseert.
©PXimport
MaxTo levert nog meer maatwerk bij het plaatsen van vensters dan Aero Snap.
