ID.nl logo
 Maak van Windows Fort Knox: zo beveilig je je systeem en gegevens
© ParinPIX - stock.adobe.com
Huis

Maak van Windows Fort Knox: zo beveilig je je systeem en gegevens

Idealiter is het meest gebruikte besturingssysteem ook het veiligste besturingssysteem. Maar hoewel Windows met elke nieuwe versie meer beveiligingsopties biedt, is de beveiliging van dit besturingssysteem zeker nog niet perfect. Je kunt natuurlijk wachten tot Microsoft het oplost, maar wij gaan liever zelf aan de slag!

In dit artikel zorgen we er zelf voor dat de beveiliging van en in Windows helemaal up-to-date is, onder meer door:

  • Handmatig te zoeken naar updates en ze te installeren
  • Software te updaten met een package manager
  • Bestanden te bewaren in de cloud (OneDrive)
  • Bestanden te versleutelen met VeraCrypt
  • De privacyinstellingen helemaal dicht te timmeren
  • De accountbeveiliging aan te passen

Wil je niet alleen je computer, maar ook internet beter beveiligen, lees dan dit artikel: Met DNS-filtering houd je ongewenste websites buiten de deur

Om zorgeloos de pc te gebruiken, is een goede beveiliging essentieel. Je wilt je gewoon zeker weten dat al je bestanden, maar ook de gegevens van jezelf en je gezinsleden veilig zijn. Elke computer loopt het risico gehackt te worden, zoals elke gebruiker het slachtoffer kan worden van ransomware of een andere dreiging. Maar door bewezen werkwijzen toe te passen, en vooral ook de middelen die er zijn om de computer te beveiligen, kun je de risico’s vergaand beperken. Doordat Microsoft flinke stappen heeft gemaakt met de beveiliging van Windows is dit beter mogelijk dan ooit. Bovendien zijn voor de beveiligingsopties die ontbreken in de Home-versie of die alleen in de Pro-versie beschikbaar zijn, gemakkelijk alternatieven te vinden.

Een van de belangrijkste acties om Windows veiliger te maken, is updaten. Vooral de security-updates zijn van belang, omdat deze kwetsbaarheden in het besturingssysteem verhelpen. Dat kan alleen wanneer Microsoft daadwerkelijk security-updates uitbrengt. De oudste versie die nu nog updates krijgt, is Windows 10 22H2. Vanaf 14 oktober 2025 brengt Microsoft voor geen enkele versie van Windows 10 meer updates uit. Gebruik je een oudere versie van Windows, upgrade dan naar een versie die nog wel wordt ondersteund. Want wat niet meer bijgewerkt wordt, is zeker niet veilig.

1 Sneller updates

Hoewel Windows uiteindelijk zelf alle relevante updates installeert, is sneller hier ook echt beter. Via Instellingen / Windows Update / Naar updates zoeken, laat je Windows zoeken naar nieuwe updates. Zijn er updates, installeer deze dan via Downloaden en installeren.

Behalve echte updates biedt Microsoft ook previews van updates aan. Dit zijn bugfixes op eerdere updates en alleen nuttig wanneer zo’n eerdere update problemen geeft.

Updaten is een van de belangrijkste beveiligingsmaatregelen. 

2 Niet alleen Windows

Leverde Windows Update eerst alleen updates voor Windows, inmiddels krijgen ook andere Microsoft-producten updates. Controleer via Instellingen / Windows Update / Geavanceerde opties of de optie Updates voor andere Microsoft-producten ontvangen is ingeschakeld. Soms is het nodig de pc opnieuw op te starten om een update ook echt te activeren. Vaak wordt dit uitgesteld of zelfs vergeten. Dwing jezelf ertoe het systeem zo snel mogelijk opnieuw op te starten. Schakel daarom bij de Geavanceerde opties de optie Zorg dat ik up-to-date ben in. Je krijgt dan altijd 15 minuten voor de herstart een melding en kunt rustig alle documenten opslaan en programma’s afsluiten. Zeker voor laptop-gebruikers is dit aan te raden, omdat zij vaak alleen de laptop dichtklappen – waarmee de laptop in slaapstand gezet wordt, maar niet herstart wordt.

Wacht niet met rebooten na updates, want pas naderhand is de computer beter beveiligd.

3 Windows Package Manager

Er staat meer software op de pc dan alleen van Microsoft en ook die software bevat kwetsbaarheden. Omdat Windows Update deze software niet bijwerkt, is het aan te bevelen hiervoor een update- of packagemanager te gebruiken. Soms zit er een goede bij een antivirussuite. Ook Windows beschikt wel degelijk over een packagemanager die ook andere software updatet. Vanaf Windows 10 20H2 is deze Windows Package Manager zelfs standaard op elke pc aanwezig. Het mist een grafische weergave, maar kan wel zelf de applicaties updaten. Om het te gebruiken, start je de Opdrachtprompt op, liefst met administratorrechten. Voor een overzicht van alle software op de pc voer je het commando winget list uit. Achter elk programma zie je de geïnstalleerde versie, een eventueel nieuwere versie en de bron waar het die heeft gevonden. Winget gebruikt twee bronnen om naar updates te zoeken, dat is de Windows Store en een softwarebibliotheek op GitHub. Wil je een programma updaten, gebruik dan het commando winget upgrade gevolgd door de naam van de applicatie. Wil je alle updates installeren, voer dan het commando winget upgrade --all in. De voortgang kun je live volgen. Niet alleen succesvolle, maar ook mislukte updates worden gemeld, evenals een eventueel benodigde herstart van de pc.

Als je geen fan bent van Winget of je hebt te veel programma’s die niet door de Microsoft Updater worden ondersteund, kijk dan naar Ninite, Scoop of Patch My PC Home Updater. Allemaal zijn ze gratis voor thuisgebruik. Lange tijd was SUMo van KC Softwares onze favoriet, maar daarvan is onlangs plots de ontwikkeling gestopt.

Winget is de packagemanager voor Windows waarmee je ook andere programma’s dan de eigen Windows-software kunt updaten.

Wingetui WingetUI is een grafische schil voor Winget. Het maakt Winget zondermeer vriendelijker, is opensource en gratis te gebruiken. Met het commando winget install wingetui laat het zich ook nog eens eenvoudig met Winget installeren. Omdat het programma enkele niet-digitaal getekende scripts en dll’s gebruikt is het echter niet geheel onomstreden.

WingetUI is niet alleen een grafische schil voor Winget, maar ook voor alternatieven Chocolatey en Scoop.

4 Veilige opslag

Waar security gaat over het beschermen van data, gaat privacy over het beschermen van identiteit. Bij de keuze of je je eigen bestanden in de cloud wilt bewaren, wordt het verschil tussen de twee ineens heel duidelijk. In de cloud zijn documenten misschien wel het best beveiligd tegen bijvoorbeeld malware en verlies, maar staat tegelijk de privacy het meest onder druk. Naarmate de dreiging van ransomware groter wordt, lijkt daarmee de keuze voor de cloud als plek om de eigen documenten te bewaren logisch. Ook volgens Microsoft, dat natuurlijk ook gewoon geld wil verdienen als de gratis cloudopslag vol raakt. Het stuurt er daarom steeds nadrukkelijker op dat OneDrive de plek is waar Windows-gebruikers hun bestanden te bewaren. Het doet dit bijvoorbeeld door tijdens de initiële configuratie van Windows de gebruiker voor de keuze te zetten om zijn bestanden te back-uppen met OneDrive.

Kies je hiervoor, dan kopieert Windows de mappen Bureaublad, Documenten en Afbeeldingen naar OneDrive en daarmee belandt elk document en elke foto bij Microsoft in de cloud. Het is alleen de synchronisatiesoftware van OneDrive die ervoor zorgt dat in elk geval de bestanden die je regelmatig opent, ook nog echt op de pc staan. Hecht je meer waarde aan jouw privacy en besluit je daarom documenten alleen op de eigen pc te bewaren, dan zul je de veiligheid én de back-up zelf moeten verzorgen. Het risico op een succesvolle malware of zelfs ransomwarebesmetting is op een eigen pc vele malen groter dan in de cloud, en de kans op het falen van de harde schijf of ssd zo mogelijk nog meer. Veilig werken zonder cloud vereist dat je regelmatig een back-up maakt en deze ook controleert. Een back-up op je eigen pc geldt daarbij niet als back-up, dat is alleen een kopie.

Microsoft maakt OneDrive liefst de standaardplaats voor al jouw documenten.

5 Persoonlijke kluis

De persoonlijke kluis is een extra beveiligd onderdeel van OneDrive, bedoeld om persoonlijke gegevens in te bewaren. De kluis zit standaard dicht en om deze te openen is extra authenticatie nodig, bijvoorbeeld met een MFA-app zoals Microsoft Authenticator. Ook wordt de kluis na 20 minuten inactiviteit automatisch weer gesloten en stopt het delen van gedeelde documenten. Om de persoonlijke kluis te gebruiken, klik je op OneDrive in de Taakbalk, klik je op het pictogram en daarna Persoonlijke kluis.

De persoonlijke kluis is een extra beveiligd deel van OneDrive, bedoeld voor gevoelige documenten en gegevens.

6 Back-up

Je gegevens back-up je naar een NAS of een versleutelde externe schijf. Heb je een Pro-versie van Windows, dan kun je dit laatste doen met Microsoft BitLocker. Zodra je namelijk een extern opslagapparaat aansluit, biedt die software aan de opslag te versleutelen. Heb je Windows Home, dan is BitLocker geen optie. Je kunt dan uitwijken naar Veracrypt. Het vereist wel wat meer technisch inzicht, maar biedt ook veel meer mogelijkheden. Behalve van een deel van een schijf een versleutelde container maken, kun je ook hele schijven en zelfs de systeemschijf met VeraCrypt versleutelen. Het is een prima maatregel voor laptops die vaak meegaan of computers die op risicovolle locaties worden gebruikt. Eenmaal versleuteld heb je een wachtwoord nodig om het systeem op te starten. Zonder wachtwoord zijn het besturingssysteem en alle gegevens op de schijf onleesbaar. VeraCrypt kun je op zowel Windows 10 als 11 gebruiken.

Met VeraCrypt kun je zelfs de systeemschijf volledig versleutelen en beperk je het risico op verlies van gegevens bij verlies of diefstal van de computer.

7 Privacy

Los van of je kiest voor het bewaren van bestanden in de cloud, valt er aan de privacy in Windows 10 en 11 nog wel het een en ander te verbeteren. Hiervoor ga je bij de Instellingen naar Privacy en beveiliging. Klik op Algemeen en zet in elk geval de optie voor persoonlijke reclames door gebruik van een reclame-id uit. Bij Mijn apparaat zoeken kun je het doorgeven van de locatie aan Microsoft stoppen door Mijn apparaat zoeken uit te schakelen. Een verbetering is ook mogelijk bij de Diagnostische gegevens en feedback. Diagnostische gegevens gebruikt Microsoft om Windows te verbeteren en het belooft zelfs dat het er veiliger door wordt. Maar of het daarvoor ook nodig is de gegevens van jouw pc te delen, is maar de vraag. Schakel de opties hier zo veel mogelijk uit. Heb je eerder wel gegevens gedeeld en wil je dat Microsoft die verwijdert, dan kan dat via Diagnostische gegeven verwijderen / Verwijderen.

Voor de veiligheid van je eigen systeem is het niet vereist diagnostische gegevens van welke aard dan ook met Microsoft te delen.

8 App-machtigingen

De laatste slag in het beschermen van je beveiliging en zeker ook privacy zijn de app-machtigingen. Bij Privacy en beveiliging / App-machtigingen staat een lijst met enkele specifieke functies en gegevens, zoals de locatie, camera, microfoon en nog meer. Per onderdeel kun je hier aangeven of de betreffende gegevens mogen worden gedeeld of toegankelijk zijn en voor welke applicaties wel en voor welke niet. Zit er standaard een camera in de pc of het beeldscherm, dan kun je bij Camera aangeven of iedereen die de computer gebruikt deze mag gebruiken en voor welke applicaties dat geldt. Wees kritisch en schakel applicaties en zelfs algehele toegang tot onderdelen uit waarvan je niet wilt dat onderdelen of applicaties die zomaar kunnen gebruiken.

Het is opvallend hoeveel apps toegang tot de camera of microfoon hebben. Het kan geen kwaad hier eens kritisch naar te kijken.

9 Wachtwoord en pincode

Een ander punt waar je de beveiliging van Windows kunt verscherpen, is bij het inloggen. Behalve de keuze tussen wel of geen Microsoft-account, speelt ook het wachtwoord een rol. Alle login-opties schaart Microsoft sinds enige tijd onder Windows Hello. De opties hiervoor open je door op Start te klikken en naar Accountbeveiliging te zoeken. Bij Windows Hello kun je de Aanmeldingsopties aanpassen. Windows Hello biedt verschillende biometrische opties, zoals gezichtsherkenning, vingerafdrukherkenning, een pincode en een beveiligingssleutel. Welke opties mogelijk zijn, is afhankelijk van de hardware in de computer. Voor de gezichts- en vingerafdrukherkenning zijn specifieke scanners nodig, zoals een Windows Hello-compatibele webcam of een vingerafdrukscanner. Wil je inloggen met een vingerafdruk, dan is het aan te raden minimaal nog een tweede vinger te scannen en aan jouw profiel toe te voegen.

Behalve veilig is biometrisch inloggen ook handig, en daarom al snel favoriet. Dit geldt ook voor de pincode die je hier kunt instellen. Volgens Microsoft is zo’n pincode zelfs veiliger dan een wachtwoord, omdat het alleen op het betreffende apparaat geldt. Bovendien grijpt de beveiliging al in nadat een paar keer de verkeerde code is ingetypt, om te voorkomen dat iemand de pincode probeert te forceren. Via Pincode kun je een pincode aanmaken, aanpassen en ook weer verwijderen.

De opties om je bij Windows aan te melden, zijn afhankelijk van de hardware in de computer.

10 Vergrendelen

Aanvullend op een goed wachtwoord doe je er ook goed aan de computer te vergrendelen als je je werkplek even verlaat. Laat bij terugkomst de pc weer naar je pincode of een ander ingestelde authenticatie vragen. Met Windows-toets+L vergrendel je de computer. Een andere optie is dynamisch vergrendelen. Daarvoor moet je smartphone via bluetooth met de computer worden verbonden. Eenvoudiger is om een schermbeveiliging in te stellen die om een wachtwoord vraagt. Dit kan door met de rechtermuisknop op het Bureaublad te klikken. Kies dan Aan persoonlijke voorkeur aanpassen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging. Kies in het venster een tijd in minuten voordat het scherm vergrendelt en zet een vinkje bij Aanmeldingsscherm weergeven bij hervatten.

Laat de computer zichzelf na een aantal minuten inactiviteit automatisch vergrendelen.

Fysieke beveiliging vaak vergeten Wanneer je enige gereedschap een hamer is, ben je geneigd elk probleem als een spijker te zien. Dit geldt ook voor beveiligingsproblemen. Als Windows het probleem is, zoek je al snel elke oplossing in het besturingssysteem. Niet geheel terecht. Integendeel zelfs, want je zult grote risico’s niet opmerken. Heb je bijvoorbeeld alle gegevens keurig versleuteld, maar raak je de laptop kwijt of wordt deze gestolen, dan ben je alsnog alles kwijt en kun je alleen nog maar hopen dat de beveiliging standhoudt. Voorkom dit door de laptop met een beveiligingskabel vast te leggen aan een radiator, verwarmingsbuis of ander vast object. Bijna elke laptop beschikt over een zogeheten Kensington-slot waar je de beveiligingskabel eenvoudig inhaakt en vastmaakt.

Al is het vaak niet eens nodig om je laptop te stelen om aan jouw gegevens te komen. Meelezen op het scherm is vaak al voldoende. Werk je vaak in een drukke omgeving of reis je regelmatig met trein of het vliegtuig, schaf dan een privacyscherm aan. Dat is een dun voorzetscherm dat je op het beeldscherm plakt. Hiermee wordt de inkijkhoek van het scherm fors verkleind. Zelf zit je recht achter het scherm en kun je alles lezen, maar de personen naast je zien alleen nog maar een zwart scherm. Het zijn eenvoudige maatregelen die de digitale veiligheid flink verbeteren.

Met een privacyscherm (hier van Kensington) zorg je ervoor dat meekijken zeer lastig wordt. (Bron: Kensington)

Slot erop!

Met een Kensington-slot wordt je laptop niet zomaar gejat

11 Windows Beveiliging

Behalve heel veel opties die je zelf kunt gebruiken en instellen, zitten er ook steeds meer geavanceerde technieken in de moderne computerhardware. Deze worden veelal ook door Windows 10 en 11 ondersteund. De mogelijkheden zitten eigenlijk allemaal in Windows-beveiliging. Klik op Start en zoek naar Windows-beveiliging. Het scherm toont acht onderdelen en laat meteen zien welke een groen vinkje scoren en waar nog verbetering mogelijk is. Vaak gaat het om twee onderdelen: App- en browserbeheer en Apparaatbeveiliging. Tot het eerste onderdeel behoort onder meer Smart App Control, dat helpt bij het blokkeren van mogelijk ongewenste apps. Het is een reputatieservice die alleen ingeschakeld kan worden op een net nieuwe Windows-installatie. Dit geldt niet voor een andere beveiligingsfunctie, de kernisolatie. Deze is beschikbaar op alle computers met een processor met hardwarevirtualisatie en meer specifiek hypervisor beveiligde code-integriteit (HVCI). Het bestaat eigenlijk uit twee delen: een waarbij onveilige stuurprogramma’s worden geblokkeerd zodat malware deze niet kan misbruiken en een tweede waarbij wordt voorkomen dat malware het geheugen manipuleert en van code die als niet-uitvoerbaar wordt geladen ineens een wel uitvoerbare code maakt. Op Windows 10 was deze kernisolatie nog optioneel, op moderne Windows 11-machines wordt deze bijna altijd standaard ingeschakeld. Via Apparaatbeveiliging / Ga naar instellingen kun je zien of deze optie beschikbaar is en mogelijk al is ingeschakeld. Zo niet, klik dan op de schuif zodat deze Aan gaat. Na een controle op kwaadaardige stuurprogramma’s moet de computer opnieuw opgestart worden om deze geavanceerde beveiliging in te schakelen.

Kernisolatie is beschikbaar op processors met hardwarevirtualisatie en voorkomt onveilig gedrag van malware.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd
Huis

Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

Fantastisch
Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De LG OLED EVO 65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit. De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Plus- en minpunten
  • Alpha11-processor met uitstekende beeldverwerking
  • Fantastische HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Goede kijkhoek en anti-reflectie
  • WebOS 25, met vijf jaar lang nieuwe versies
  • Advertenties op het Home-scherm
  • Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
  • Voorlopig weinig meerwaarde met AI

 

LG OLED EVO 65G56LS (2025)

  • Adviesprijs: 3,299 euro
  • Wat: Ultra HD 4K 165 Hz W-OLED-tv
  • Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 3x usb, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, 1x IR-blaster, Wifi 6 (802.11ax), ethernet, Bluetooth 5.3, WiSA
  • Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, webOS 25, AirPlay 2, Google Cast, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 11 gen2 processor
  • Afmetingen: 1.441 x 910 x 263 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 26,6 kg (incl. voet)
  • Verbruik (per 1000 uur): SDR 85 kWh (E) / HDR 222 kWh (G) 

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Lees ook: Zo testen we televisies

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

▼ Volgende artikel
Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android
Huis

Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Wat gaan we doen?

In dit artikel leggen we uit hoe kopiëren en plakken in Android precies werkt. Dat geldt voor zowel Android-smartphones en Android-tablets.

  • Zo werkt kopiëren, knippen en plakken
  • Knippen en plakken vanuit toetsenbord
  • Verbeteringen dankzij Android 13

Wil je meer weten over de veiligheid van Android? Lees dan het artikel Alles wat je moet weten over Android-beveiliging

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.