Kinderen en volwassenen kunnen met meerdere apps voor de iPad en de iPhone lekker aan de slag met het maken van een eigen spel. We zetten een aantal van de opties voor je op een rijtje. Maak jij straks de nieuwe mobiele gamehit?

Neem eens een kijkje in de App Store, bij de afdeling games, en het gaat je waarschijnlijk duizelen. Het aantal spellen dat daar te vinden is, is bijna niet meer bij te houden, er zijn dan ook waarschijnlijk al heel wat telramen kapot gegaan bij Apple. Gameontwikkelaars maken massaal nieuwe spellen. Lees ook: Komt er ooit een einde aan freemium games?

Zelf games maken

Ze hebben de succesverhalen wel gehoord van ontwikkelaars die er goed rijk van zijn geworden toen hun spelletje opeens een succes bleek te zijn. Echter, het maken van spelletjes voor iPhone en iPad is niet alleen maar een manier om geld mee te verdienen. Sterker nog, met de meeste spellen in de App Store wordt hooguit wat extra zakgeld verdiend. Gelukkig dan maar dat het maken van spelletjes gewoon ook erg leuk is om te doen. Je leert er logisch mee nadenken over games, hoe ze in elkaar zitten en hoe je een spel maakt waarvan mensen het leuk vinden om ze te spelen.

Er zijn allerhande manieren om je eigen games te maken, zowel voor volwassenen als voor kinderen. Je kunt leren coderen, maar daar hebben veel mensen simpelweg het geduld niet voor. Mede daarvoor zijn er meerdere apps te vinden in de App Store waarmee je in een handomdraai een eigen spelletje maakt. Sommige van deze apps zijn puur voor de lol, er zitten ook serieuzere apps tussen waarmee je misschien wel de nieuwe Angry Birds in elkaar zet.

Createrria 2

Laten we makkelijk beginnen. Createrria 2 is een app die vooral kinderen aan zal spreken. Niet alleen maar omdat alles in deze app er zo kleurrijk uitziet, maar ook omdat je met Createrria 2 daadwerkelijk in een handomdraai een eigen spelletje maakt. Dit is dan wel een game die voornamelijk bestaat uit voorgefabriceerde elementen die je zelf op een eigen plek neerzet, maar dat hoeft niks aan de spelvreugde af te doen.

Het idee achter Createrria 2 is heel simpel. Je kiest welk soort spel je wilt maken en krijgt dan een template aangereikt. Bovenop dit template kun je dan gaan bouwen aan een eigen spel, of eerlijk gezegd meer aan je eigen levels. Alles blijft er namelijk redelijk hetzelfde uitzien. Je hoeft dan ook geen aspiraties te hebben om met deze creator helemaal een eigen game te fabriceren, spelletjes die je maakt zijn alleen vanuit de app te spelen.

©PXimport

Simpel je eigen spelletjes maken met Createrria 2.

Je krijgt op je scherm een standaard achtergrond te zien, waar je eenvoudig met een paar swipes zelf elementen aan toevoegt. Je bouwt heuvels voor je platformspelletje, obstakels, monsters en legt her en der een paar sleutels of diamanten neer. Heel simpel allemaal, maar wel een perfecte manier om de beginselen van het games ontwerpen onder de knie te krijgen. Kinderen die interesse hebben voor gamedesign zullen logisch een level leren ontwerpen, want het moet natuurlijk wel mogelijk zijn voor je poppetje om een bepaald level door te komen. De vaardigheden die ze in Createrria 2 onder de knie krijgen kunnen ze dan weer meenemen naar de meer serieuze apps.

Heel populair in deze app is de mogelijkheid om je eigen spelletjes te laten spelen door andere gamers. Vooral als je kinderen dan voor het eerst het bericht krijgen dat anderen hun spelletje gespeeld hebben is een magisch moment.

Hopscotch

Met Hopscotch wordt alles al gelijk een stukje serieuzer. Met deze app, die ook specifiek op kinderen is gericht, leren kinderen hun eigen spelletjes te maken door deze te coderen. Geen zorgen over de moeilijkheidsgraad hiervan, Hopscotch werkt met een versimpelde codeertaal die geheel logisch werkt. Even mee stoeien en de eerste voorzichtige pogingen zullen al over het scherm van iPad of iPhone vliegen.

©PXimport

Eenvoudig leren programmeren met Hopscotch.

Dankzij het feit dat je met deze app echt in code aan het werken bent, zul je merken dat je hier veel meer mogelijkheden mee hebt dan met Createrria 2. Er zijn meerdere verschillende soorten games te maken en je hebt daarbij ook de kans om dit een geheel eigen look te geven. Leuk is ook de optie om spelletjes van anderen te nemen, in de code hiervan te kijken en er dan een remix van te maken. Zo ontstaan weer geheel eigen creaties, waarbij het natuurlijk ook handig is om even te bekijken hoe een ander een bepaald probleem aanpakt.

Hopscotch is een populaire gamemaker-app die ook voor volwassenen leuk is. Je zet snel een spelletje in elkaar dat je direct door anderen kunt laten spelen. Dit alles uiteraard wel binnen de veilige omgeving van Hopscotch en niet in de wilde wereld van de App Store.

Playr

Playr pakt het maken van spelletjes weer heel anders aan. Je krijgt bij het opstarten van deze app de keuze uit een aantal verschillende templates, aan de hand waarvan je dan zelf een nieuwe versie van dit spel kunt maken. Je hebt daarbij wel behoorlijk wat mogelijkheden om aanpassingen te maken, zodat je spel wel helemaal een eigen game wordt. Waar de andere apps zich vooral richten op 2D-spelletjes, daar is het in deze app ook mogelijk om een 3D game te maken. Dit roept natuurlijk weer geheel nieuwe problemen op, want hoe maak je een poppetje of object in 3D?

©PXimport

Met Playr kun je ook 3D-spellen maken.

Verwacht niet dat je de nieuwe Minecraft of Call of Duty kunt maken met deze app, maar je leert weer een geheel nieuwe dimensie aan je eigen creaties te geven. Vooral kinderen zullen het leuk vinden om in 3D te werk te gaan en zo racespelletjes, schietspelletjes en vechtspelletjes te maken.

GameSalad

GameSalad is een programma die geen app heeft. Je kunt hier echter wel vrij eenvoudig spellen mee maken die je kunt publiceren in de App Store. Hebben jij of je kinderen flink geoefend met het maken van spelletjes in de voorgaande apps, dan is dit eigenlijk de volgende stap. Bij GameSalad hoef je jezelf er geen zorgen over te maken om te moeten leren coderen. Alles werkt namelijk met behulp van Drag and Drop, wat verbazingwekkend eenvoudig is. Je kunt zo al binnen een uur tijd een eigen game gemaakt hebben, alhoewel je daar natuurlijk niet al teveel van moet verwachten.

©PXimport

Met GameSalad bouw jij de volgende App Store hit.

Binnen deze developer kun je alles met je game doen wat je maar wilt. Je kunt bijvoorbeeld je eigen ontwerpen gebruiken voor alle elementen in een spel, waarbij je met behulp van Drag and Drop aangeeft hoe elk element van het spel zich moet gedragen. Je kunt elk gewenst moment op de Play knop klikken om te kijken of alles dan precies zo werkt als het zou moeten. Klopt er iets niet? Dan maak je snel de aanpassingen die nodig zijn om je spel weer op de rit te krijgen.

Deze software is makkelijk genoeg zodat ook kinderen ermee aan de slag kunnen, maar heeft dusdanig veel opties dat het ook voor volwassenen met aspiraties op het gebied van spellen maken een zeer goede keuze zou zijn hier mee aan de slag te gaan. Je creaties kun je dan in de App Store te koop zetten. Er is van Game Salad zowel een gratis basisversie als een betaalde versie met meerdere opties.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.