ID.nl logo
Leuker, sneller en handiger: boost je Windows-pc met PowerToys
Huis

Leuker, sneller en handiger: boost je Windows-pc met PowerToys

Ben je uitgekeken op de standaardfuncties van Windows 10 en Windows 11? Dat hadden een paar enthousiaste ontwikkelaars bij Microsoft ook. Zij werkten daarom aan een set extra’s waarmee je Windows een flinke boost geeft: de zogeheten PowerToys. Ze gaan al een tijdje mee, maar ze zijn onlangs flink vernieuwd. We bespreken de handigste.

In dit artikel vertellen we je alles over de PowerToys: programmaatjes binnen Windows waarmee je het besturingssysteem nog net wat handiger kunt gebruiken:

  • Geavanceerd plakken
  • Always On Top
  • Bijsnijden en vergrendelen
  • FancyZones
  • Image Resizer
  • Keyboard Manager
  • Mijn muis zoeken
  • PowerToys Run
  • Kort weergeven
  • Quick Accent
  • File Locksmith

Lees ook: Deze verborgen pareltjes in Windows kende je nog niet

Voor wie er nog nooit van heeft gehoord: PowerToys zijn relatief compacte programma’s waarmee je Windows verder naar je hand zet. Ze gaan al lange tijd mee: al tijdens Windows 95 waren er PowerToys beschikbaar. Ze spreken vooral de meer veeleisende gebruikers aan. Dat komt doordat ze niet altijd even gebruiksvriendelijk zijn en soms wat meer uitleg nodig hebben. Ze geven wel in alle gevallen het saaie Windows een flinke oppepper.

Inmiddels zijn we aanbeland bij de PowerToys voor Windows 10 en 11. Ze verschillen behoorlijk van de oorspronkelijke release. Belangrijker nog: er worden regelmatig nieuwe PowerToys aan de familie toegevoegd. Daarom is het een goed moment om de stand van zaken op te maken.

Krachtige extra’s voor Windows 10 en Windows 11.

Wat heb je nodig? De PowerToys werken op alle versies van Windows 11. Gebruik je Windows 10, dan heb je Windows 10 v2004 (build 19041) of hoger nodig. Controleer dit door het startmenu te openen en winver.exe te typen, gevolgd door Enter.

Binnenhalen maar

Deze webpagina bevat een handig overzicht waarop de laatste updates rondom PowerToys gedeeld worden. De pagina houdt bij welke PowerToys beschikbaar zijn en geeft een korte beschrijving per onderdeel.

Installeer allereerst PowerToys op je computer via Install PowerToys. Klik hierna op de koppeling naar de pagina Microsoft PowerToys GitHub-releases. Dit is een omgeving voor ontwikkelaars waarop zij de nieuwste versies kunnen plaatsen. In de sectie Highlights lees je over bekende fouten en oplossingen. Bovenaan de pagina kies je voor de recentste versie en download je het Set-upbestand.

Gebruik je Windows 11? Ga dan naar de site www.aka.ms/getpowertoys. Hiermee open je de Microsoft Store en kun je de nieuwste versie binnenhalen.

Centrale plek

Via het dashboard kun je de verschillende PowerToys openen. Open het startmenu, typ powertoys en klik erop. Het dashboard opent. Aan de linkerkant vind je een overzicht van alle PowerToys. Regelmatig verschijnen er nieuwe PowerToys in deze lijst. Ook heb je hier toegang tot de sectie Dashboard. Dit onderdeel geeft in één oogopslag aan welke modules je in- of uitgeschakeld hebt.

Veel PowerToys activeer je met een toetscombinatie. Deze wordt ook getoond in de dashboardweergave. Dat maakt het dashboard extra bruikbaar, vooral als je bent vergeten welke toetscombinatie bij een bepaalde PowerToy hoort. Je kunt op een module klikken om de bijbehorende instelling te openen. Als je een van de besproken PowerToys wilt gebruiken, schakel je de module hier in.

Veel PowerToys activeer je met een toetscombinatie.

Geavanceerd plakken

Grote kans dat je het volgende scenario herkent: je plakt een stuk tekst, maar je wilt eigenlijk niet gebruikmaken van de oorspronkelijke opmaak. Door de tekst in een neutrale app te plakken (bijvoorbeeld Kladblok) en vervolgens naar het definitieve venster te kopiëren (bijvoorbeeld Word), verdwijnt de opmaak.

De PowerToy Geavanceerd plakken komt op zulke momenten goed van pas. Hiermee verschijnt er een venster waarin je de gewenste opmaak kiest, nog voordat je de tekst daadwerkelijk plakt. Zo kun je kiezen voor Plakken als tekst zonder opmaak. Er is ook een AI-uitbreiding beschikbaar, waarmee je gekopieerde tekst laat samenvatten of vertalen, nog voordat je deze plakt. Wil je daarvan gebruikmaken? Klik dan op Inschakelen bij Plakken met AI inschakelen. In de sectie Snelkoppelingen bepaal je welke toetscombinatie je wilt gebruiken. Bovendien kun je hier een directe toetscombinatie vastleggen waarmee je rechtstreeks plakt als tekst zonder opmaak. Handig!

Actueel PowerToys worden regelmatig vernieuwd. Je werkt hierdoor relatief snel met een verouderde versie. In het dashboard van de PowerToys zie je rechtsboven staan of er een update beschikbaar is. Klik op Meer informatie en vervolgens op de knop Nu installeren.

Je kunt zelf ook controleren of er nieuwe updates zijn: klik in hetzelfde scherm op de knop Controleren op updates.

Controleer altijd op updates.

Altijd op de voorgrond

Heb je een venster dat je altijd zichtbaar wilt houden, ook als je andere programma’s hebt geopend? Bijvoorbeeld de weersvoorspelling of het laatste nieuws. Eerder geopende vensters verdwijnen normaal gesproken achter nieuw geopende vensters, maar niet met de PowerToy Always On Top. Met een toetscombinatie activeer je het geselecteerde venster. Wil je het onderscheid vergroten, zet dan de schuif op Aan bij Een rand rond het vastgemaakte venster weergeven. Standaard wordt er ook een geluid afgespeeld bij het vastmaken van een venster. Stel je dat niet op prijs, schakel de bijbehorende functie dan uit in de sectie Geluid.

Zorg dat sommige vensters continu zichtbaar zijn.

Bijsnijden en vergrendelen

Gebruik je een app waarvan je maar een deel nodig hebt? Bijvoorbeeld een app waarin de weersvoorspelling wordt getoond, of YouTube, waarbij je genoeg hebt aan enkel het videovenster? Met de PowerToy Bijsnijden en vergrendelen kun je een deel van het venster uitknippen en in een nieuw venster plaatsen. Ideaal voor bijvoorbeeld kinderen, waarbij je als ouder alleen het gedeelte met de video uitknipt zodat de andere onderdelen op de website niet meer te zien en te gebruiken zijn.

De werking is eenvoudig: gebruik de toegewezen toetscombinatie en markeer het gedeelte van het venster dat je wilt uitsnijden. Een nieuw venster opent. Deze PowerToy werkt uiteraard ook goed met het eerder besproken Altijd op de voorgrond: zo zorg je dat die informatie altijd op het scherm blijft.

Een venster dat je zelf hebt gemaakt en niet kan worden vergroot.

Over bijsnijden gesproken

Ook een papiertje kan ongewenste randen hebben

FancyZones

De PowerToy FancyZones is inmiddels een oude bekende, maar nog wel het vermelden waard. Deze helpt je met het organiseren van de verschillende vensters op je scherm. Je kunt gebruikmaken van kant-en-klare lay-outs om je vensters in een grid te rangschikken, maar hebt ook de mogelijkheid om een eigen grid te maken. Kies voor Lay-outeditor starten. Een nieuw venster opent. Kies het beeldscherm dat je wilt indelen (als je meerdere beeldschermen gebruikt), gebruik een bestaand sjabloon als uitgangspunt en klik op het pennetje om het sjabloon te bewerken. Geef bijvoorbeeld het aantal zones aan en de onderlinge afstand tussen de vensters.

Via het hoofdvenster van FancyZones (bereikbaar via het eerder besproken dashboard) heb je toegang tot de sectie Zones. Klap Zonegedrag open voor extra opties. Hier bepaal je onder meer of de beschikbare zones op alle beeldschermen worden getoond als je er meerdere hebt. Bekijk ook de sectie Venstergedrag: hier bepaal je hoe de vensters zich gedragen bij het verslepen en welk uiterlijk ze krijgen.

Image Resizer

Snel een afbeelding verkleinen, bijvoorbeeld omdat je het via e-mail wilt delen en de hogeresolutie-variant nodeloos groot is? Schakel dan de PowerToy Image Resizer in. Hiermee kun je het formaat van een afbeelding aanpassen via een klik met de rechtermuisknop. Via het dashboard, in de sectie Afbeeldingsformaten, heb je toegang tot aanvullende mogelijkheden. Zo kun je de bestaande afmetingen aanpassen en een nieuwe grootte toevoegen. Deze zijn vervolgens direct toegankelijk via het rechtermuisknopmenu.

Geef afbeeldingen snel een andere afmeting op basis van een voorselectie.

Bovendien kun je het compressieniveau aanpassen in de sectie Codering. Met de schuif bij JPEG-kwaliteitsniveau geef je aan hoeveel de beelden moeten worden gecomprimeerd. Hoe hoger de compressie, hoe lager de kwaliteit. Werp tot slot een blik in de sectie Bestand. Bestanden met een nieuwe afmeting worden als nieuw bestand op geslagen: in dit onderdeel bepaal je welke naamopbouw wordt gebruikt.

Altijd wakker Wil je voorkomen dat de computer bij inactiviteit in de slaapstand gaat? Kies voor Awake en schakel deze PowerToy in. Bij Gedrag kun je aangeven welk energiebeheerschema mag worden gebruikt wanneer de computer wakker wordt gehouden. Wil je dat het scherm ook ingeschakeld blijft? Zet de schuif op Aan bij Scherm ingeschakeld houden.

Keyboard Manager

Ben je niet tevreden met de werking van een toets op het toetsenbord, dan kun je deze met PowerToy Keyboard Manager toewijzen aan een andere actie. Bijvoorbeeld als je niet Ctrl+C wilt gebruiken voor het kopiëren van een item, maar Windows-toets+Ctrl+C. Activeer de PowerToy via het dashboard en klik op Een toets opnieuw toewijzen. Klik op Sleutel opnieuw toewijzen toevoegen. Klik op Selecteren en toets de huidige toetscombinatie in. Bepaal vervolgens bij de sectie Verzenden welke actie moet worden uitgevoerd. Je kunt meerdere toewijzingen maken, nagenoeg voor elke toetscombinatie. Sommige combinaties zijn uitgesloten, zoals Windows-toets+L en Ctrl+Alt+Del.

Muishulpprogramma’s

De PowerToys besteden ook veel aandacht aan functies waarmee je muis en het gedrag ervan naar je hand zet. Je vindt ze via het dashboard onder Muishulpprogramma’s. Onder Mijn muis zoeken kun je de optie inschakelen om de muispositie te markeren zodra je twee keer op de Ctrl-toets drukt of een andere snelkoppeling gebruikt. Verder vind je in het dashboard opties om de muisaanwijzer snel te verplaatsen over grote afstanden (via Muissprong) en om de muisaanwijzer duidelijker te tonen (via Kruisdraden van muisaanwijzer).

Maak je gebruik van meerdere computers en wil je één muis gebruiken voor alle apparaten? Dan is de PowerToy Mouse Without Bordersinteressant. Nadat je 'm hebt ingeschakeld, kun je de muis van het ene naar het andere apparaat slepen, vergelijkbaar met het gebruik bij meerdere beeldschermen. De muis verschijnt naadloos op het andere apparaat, bijvoorbeeld van een desktop naar een laptop.

Sleep je muis van het ene naar het andere apparaat, vergelijkbaar met het gebruik bij meerdere beeldschermen.

PowerToys Run

Uitgekeken op het startmenu en behoefte aan een krachtigere launcher om bestanden te openen, programma’s te starten en slimme bewerkingen te doen (bijvoorbeeld om rekensommen te maken)? Met de PowerToy Run open je een venster, waarna je meteen begint met typen. De resultaten verschijnen in hetzelfde venster en kunnen van alles zijn: bestanden, websites, uitkomsten van sommen of internetfavorieten.

Om de functionaliteit van de PowerToy uit te breiden, kun je plug-ins activeren. Deze plug-ins voegen zoekresultaten toe. Wil je juist een minder uitgebreide lijst, schakel dan ongebruikte plug-ins uit. Via het dashboard vind je ze onder Invoegtoepassingen. Laat je niet afschrikken door de relatief grote hoeveelheid opties die lang niet altijd duidelijk zijn of goed worden beschreven. Deze PowerToy leent zich goed om mee te experimenteren.

Deze PowerToy vervangt met gemak het tamme startmenu.

Kort weergeven

Maak je ook (weleens) gebruik van een Mac, dan ken je de mogelijkheid waarschijnlijk wel om in Finder snel een voorbeeldweergave van afbeeldingen te zien door de spatiebalk in te drukken. In Windows Verkenner is een vergelijkbare optie standaard niet beschikbaar, maar met de PowerToy Kort weergeven kun je hier iets aan doen. Zodra je de PowerToy hebt ingeschakeld, bepaal je in de sectie Activering welke sneltoets je hiervoor wilt gebruiken. Standaard is dit Ctrl+Spatiebalk. Schakel ook de volgende optie in: Het venster Kort weergeven automatisch sluiten nadat het de focus heeft verloren. Je kunt vervolgens met de pijltjestoetsen door de foto’s bladeren. Wil je de afbeelding bewerken, dan druk je op Enter om het bewerkingsprogramma Foto's te openen.

Meer foto's bekijken?

Geniet na met een digitale fotolijst

Quick Accent

Sommige PowerToys zijn relatief compact, maar daarom niet minder handig. Een goed voorbeeld hiervan is Quick Accent. Hiermee typ je snel tekens met een accent (zoals á of ë). De werking is eenvoudig. Zodra je een letter met accent wilt typen, druk je de betreffende toets in en tegelijkertijd de activeringstoets Quick Accent. Deze stel je in via het dashboard en kan bijvoorbeeld de PijltjeRechts-toets zijn. Een overzichtelijk venster met mogelijke accenten voor de betreffende letter verschijnt.

Supermakkelijk een specifiek accentteken toevoegen.

File Locksmith

Je probeert een bestand of map te verplaatsen of te verwijderen en Windows weigert dienst omdat het item in gebruik zou zijn. Die situatie kan voor flinke frustratie zorgen. Inmiddels zijn er verschillende externe programma’s beschikbaar waarmee je dit probleem te lijf gaat, waaronder de PowerToy File Locksmith. Schakel de optie in via het dashboard. Zodra een bestand of map dwarsligt, houd je Shift ingedrukt en klik je erop met de rechtermuisknop. Kies voor Unlock with File Locksmith. Grote kans dat het programma het gegijzelde item vrij krijgt.

Wie is hier de boosdoener?

Er is meer Er zijn meer PowerToys dan we in dit artikel hebben besproken. Sommige PowerToys spreken bepaalde doelgroepen aan, bijvoorbeeld ontwikkelaars, en vervullen een specifieke taak. Bekijk de lijst in het dashboard en bepaal welke PowerToys jou het beste van pas komen.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!