Ben je uitgekeken op de standaardfuncties van Windows 10 en Windows 11? Dat hadden een paar enthousiaste ontwikkelaars bij Microsoft ook. Zij werkten daarom aan een set extra’s waarmee je Windows een flinke boost geeft: de zogeheten PowerToys. Ze gaan al een tijdje mee, maar ze zijn onlangs flink vernieuwd. We bespreken de handigste.

Voor wie er nog nooit van heeft gehoord: PowerToys zijn relatief compacte programma’s waarmee je Windows verder naar je hand zet. Ze gaan al lange tijd mee: al tijdens Windows 95 waren er PowerToys beschikbaar. Ze spreken vooral de meer veeleisende gebruikers aan. Dat komt doordat ze niet altijd even gebruiksvriendelijk zijn en soms wat meer uitleg nodig hebben. Ze geven wel in alle gevallen het saaie Windows een flinke oppepper.

Inmiddels zijn we aanbeland bij de PowerToys voor Windows 10 en 11. Ze verschillen behoorlijk van de oorspronkelijke release. Belangrijker nog: er worden regelmatig nieuwe PowerToys aan de familie toegevoegd. Daarom is het een goed moment om de stand van zaken op te maken.

Binnenhalen maar

Deze webpagina bevat een handig overzicht waarop de laatste updates rondom PowerToys gedeeld worden. De pagina houdt bij welke PowerToys beschikbaar zijn en geeft een korte beschrijving per onderdeel.

Installeer allereerst PowerToys op je computer via Install PowerToys. Klik hierna op de koppeling naar de pagina Microsoft PowerToys GitHub-releases. Dit is een omgeving voor ontwikkelaars waarop zij de nieuwste versies kunnen plaatsen. In de sectie Highlights lees je over bekende fouten en oplossingen. Bovenaan de pagina kies je voor de recentste versie en download je het Set-upbestand.

Gebruik je Windows 11? Ga dan naar de site www.aka.ms/getpowertoys. Hiermee open je de Microsoft Store en kun je de nieuwste versie binnenhalen.

Centrale plek

Via het dashboard kun je de verschillende PowerToys openen. Open het startmenu, typ powertoys en klik erop. Het dashboard opent. Aan de linkerkant vind je een overzicht van alle PowerToys. Regelmatig verschijnen er nieuwe PowerToys in deze lijst. Ook heb je hier toegang tot de sectie Dashboard. Dit onderdeel geeft in één oogopslag aan welke modules je in- of uitgeschakeld hebt.

Veel PowerToys activeer je met een toetscombinatie. Deze wordt ook getoond in de dashboardweergave. Dat maakt het dashboard extra bruikbaar, vooral als je bent vergeten welke toetscombinatie bij een bepaalde PowerToy hoort. Je kunt op een module klikken om de bijbehorende instelling te openen. Als je een van de besproken PowerToys wilt gebruiken, schakel je de module hier in.

Geavanceerd plakken

Grote kans dat je het volgende scenario herkent: je plakt een stuk tekst, maar je wilt eigenlijk niet gebruikmaken van de oorspronkelijke opmaak. Door de tekst in een neutrale app te plakken (bijvoorbeeld Kladblok) en vervolgens naar het definitieve venster te kopiëren (bijvoorbeeld Word), verdwijnt de opmaak.

De PowerToy Geavanceerd plakken komt op zulke momenten goed van pas. Hiermee verschijnt er een venster waarin je de gewenste opmaak kiest, nog voordat je de tekst daadwerkelijk plakt. Zo kun je kiezen voor Plakken als tekst zonder opmaak. Er is ook een AI-uitbreiding beschikbaar, waarmee je gekopieerde tekst laat samenvatten of vertalen, nog voordat je deze plakt. Wil je daarvan gebruikmaken? Klik dan op Inschakelen bij Plakken met AI inschakelen. In de sectie Snelkoppelingen bepaal je welke toetscombinatie je wilt gebruiken. Bovendien kun je hier een directe toetscombinatie vastleggen waarmee je rechtstreeks plakt als tekst zonder opmaak. Handig!

Altijd op de voorgrond

Heb je een venster dat je altijd zichtbaar wilt houden, ook als je andere programma’s hebt geopend? Bijvoorbeeld de weersvoorspelling of het laatste nieuws. Eerder geopende vensters verdwijnen normaal gesproken achter nieuw geopende vensters, maar niet met de PowerToy Always On Top. Met een toetscombinatie activeer je het geselecteerde venster. Wil je het onderscheid vergroten, zet dan de schuif op Aan bij Een rand rond het vastgemaakte venster weergeven. Standaard wordt er ook een geluid afgespeeld bij het vastmaken van een venster. Stel je dat niet op prijs, schakel de bijbehorende functie dan uit in de sectie Geluid.

Bijsnijden en vergrendelen

Gebruik je een app waarvan je maar een deel nodig hebt? Bijvoorbeeld een app waarin de weersvoorspelling wordt getoond, of YouTube, waarbij je genoeg hebt aan enkel het videovenster? Met de PowerToy Bijsnijden en vergrendelen kun je een deel van het venster uitknippen en in een nieuw venster plaatsen. Ideaal voor bijvoorbeeld kinderen, waarbij je als ouder alleen het gedeelte met de video uitknipt zodat de andere onderdelen op de website niet meer te zien en te gebruiken zijn.

De werking is eenvoudig: gebruik de toegewezen toetscombinatie en markeer het gedeelte van het venster dat je wilt uitsnijden. Een nieuw venster opent. Deze PowerToy werkt uiteraard ook goed met het eerder besproken Altijd op de voorgrond: zo zorg je dat die informatie altijd op het scherm blijft.

FancyZones

De PowerToy FancyZones is inmiddels een oude bekende, maar nog wel het vermelden waard. Deze helpt je met het organiseren van de verschillende vensters op je scherm. Je kunt gebruikmaken van kant-en-klare lay-outs om je vensters in een grid te rangschikken, maar hebt ook de mogelijkheid om een eigen grid te maken. Kies voor Lay-outeditor starten. Een nieuw venster opent. Kies het beeldscherm dat je wilt indelen (als je meerdere beeldschermen gebruikt), gebruik een bestaand sjabloon als uitgangspunt en klik op het pennetje om het sjabloon te bewerken. Geef bijvoorbeeld het aantal zones aan en de onderlinge afstand tussen de vensters.

Via het hoofdvenster van FancyZones (bereikbaar via het eerder besproken dashboard) heb je toegang tot de sectie Zones. Klap Zonegedrag open voor extra opties. Hier bepaal je onder meer of de beschikbare zones op alle beeldschermen worden getoond als je er meerdere hebt. Bekijk ook de sectie Venstergedrag: hier bepaal je hoe de vensters zich gedragen bij het verslepen en welk uiterlijk ze krijgen.

Image Resizer

Snel een afbeelding verkleinen, bijvoorbeeld omdat je het via e-mail wilt delen en de hogeresolutie-variant nodeloos groot is? Schakel dan de PowerToy Image Resizer in. Hiermee kun je het formaat van een afbeelding aanpassen via een klik met de rechtermuisknop. Via het dashboard, in de sectie Afbeeldingsformaten, heb je toegang tot aanvullende mogelijkheden. Zo kun je de bestaande afmetingen aanpassen en een nieuwe grootte toevoegen. Deze zijn vervolgens direct toegankelijk via het rechtermuisknopmenu.

Bovendien kun je het compressieniveau aanpassen in de sectie Codering. Met de schuif bij JPEG-kwaliteitsniveau geef je aan hoeveel de beelden moeten worden gecomprimeerd. Hoe hoger de compressie, hoe lager de kwaliteit. Werp tot slot een blik in de sectie Bestand. Bestanden met een nieuwe afmeting worden als nieuw bestand op geslagen: in dit onderdeel bepaal je welke naamopbouw wordt gebruikt.

Keyboard Manager

Ben je niet tevreden met de werking van een toets op het toetsenbord, dan kun je deze met PowerToy Keyboard Manager toewijzen aan een andere actie. Bijvoorbeeld als je niet Ctrl+C wilt gebruiken voor het kopiëren van een item, maar Windows-toets+Ctrl+C. Activeer de PowerToy via het dashboard en klik op Een toets opnieuw toewijzen. Klik op Sleutel opnieuw toewijzen toevoegen. Klik op Selecteren en toets de huidige toetscombinatie in. Bepaal vervolgens bij de sectie Verzenden welke actie moet worden uitgevoerd. Je kunt meerdere toewijzingen maken, nagenoeg voor elke toetscombinatie. Sommige combinaties zijn uitgesloten, zoals Windows-toets+L en Ctrl+Alt+Del.

Muishulpprogramma’s

De PowerToys besteden ook veel aandacht aan functies waarmee je muis en het gedrag ervan naar je hand zet. Je vindt ze via het dashboard onder Muishulpprogramma’s. Onder Mijn muis zoeken kun je de optie inschakelen om de muispositie te markeren zodra je twee keer op de Ctrl-toets drukt of een andere snelkoppeling gebruikt. Verder vind je in het dashboard opties om de muisaanwijzer snel te verplaatsen over grote afstanden (via Muissprong) en om de muisaanwijzer duidelijker te tonen (via Kruisdraden van muisaanwijzer).

Maak je gebruik van meerdere computers en wil je één muis gebruiken voor alle apparaten? Dan is de PowerToy Mouse Without Borders interessant. Nadat je 'm hebt ingeschakeld, kun je de muis van het ene naar het andere apparaat slepen, vergelijkbaar met het gebruik bij meerdere beeldschermen. De muis verschijnt naadloos op het andere apparaat, bijvoorbeeld van een desktop naar een laptop.

PowerToys Run

Uitgekeken op het startmenu en behoefte aan een krachtigere launcher om bestanden te openen, programma’s te starten en slimme bewerkingen te doen (bijvoorbeeld om rekensommen te maken)? Met de PowerToy Run open je een venster, waarna je meteen begint met typen. De resultaten verschijnen in hetzelfde venster en kunnen van alles zijn: bestanden, websites, uitkomsten van sommen of internetfavorieten.

Om de functionaliteit van de PowerToy uit te breiden, kun je plug-ins activeren. Deze plug-ins voegen zoekresultaten toe. Wil je juist een minder uitgebreide lijst, schakel dan ongebruikte plug-ins uit. Via het dashboard vind je ze onder Invoegtoepassingen. Laat je niet afschrikken door de relatief grote hoeveelheid opties die lang niet altijd duidelijk zijn of goed worden beschreven. Deze PowerToy leent zich goed om mee te experimenteren.

Kort weergeven

Maak je ook (weleens) gebruik van een Mac, dan ken je de mogelijkheid waarschijnlijk wel om in Finder snel een voorbeeldweergave van afbeeldingen te zien door de spatiebalk in te drukken. In Windows Verkenner is een vergelijkbare optie standaard niet beschikbaar, maar met de PowerToy Kort weergeven kun je hier iets aan doen. Zodra je de PowerToy hebt ingeschakeld, bepaal je in de sectie Activering welke sneltoets je hiervoor wilt gebruiken. Standaard is dit Ctrl+Spatiebalk. Schakel ook de volgende optie in: Het venster Kort weergeven automatisch sluiten nadat het de focus heeft verloren. Je kunt vervolgens met de pijltjestoetsen door de foto’s bladeren. Wil je de afbeelding bewerken, dan druk je op Enter om het bewerkingsprogramma Foto's te openen.

Quick Accent

Sommige PowerToys zijn relatief compact, maar daarom niet minder handig. Een goed voorbeeld hiervan is Quick Accent. Hiermee typ je snel tekens met een accent (zoals á of ë). De werking is eenvoudig. Zodra je een letter met accent wilt typen, druk je de betreffende toets in en tegelijkertijd de activeringstoets Quick Accent. Deze stel je in via het dashboard en kan bijvoorbeeld de PijltjeRechts-toets zijn. Een overzichtelijk venster met mogelijke accenten voor de betreffende letter verschijnt.

File Locksmith

Je probeert een bestand of map te verplaatsen of te verwijderen en Windows weigert dienst omdat het item in gebruik zou zijn. Die situatie kan voor flinke frustratie zorgen. Inmiddels zijn er verschillende externe programma’s beschikbaar waarmee je dit probleem te lijf gaat, waaronder de PowerToy File Locksmith. Schakel de optie in via het dashboard. Zodra een bestand of map dwarsligt, houd je Shift ingedrukt en klik je erop met de rechtermuisknop. Kies voor Unlock with File Locksmith. Grote kans dat het programma het gegijzelde item vrij krijgt.

In 2050 moet het volledige energieverbruik van Nederland afkomstig zijn uit duurzame bronnen. Dat is een mooi streven, maar op dit moment is dat slechts het geval voor 17 procent van de gebruikte energie. Om het doel te halen, moeten we er met z'n allen de schouders onder zetten. Jij kunt daarbij helpen, en dat levert je onder de streep ook nog eens geld op!

Partnerbijdrage - In samenwerking met Zonneplan.

Vol elektriciteitsnet

Bedrijven en huishoudens stappen steeds vaker over op het gebruik van stroom in plaats van gas. Dat is natuurlijk goed, maar het heeft wel als gevolg dat het elektriciteitsnet snel volloopt. Dat is op dit moment al een probleem, en in de toekomst wordt dat probleem alleen maar groter. Er moet namelijk ontzettend veel extra duurzame opwekcapaciteit worden bijgebouwd om de vraag naar stroom met het aanbod te kunnen matchen.

Met de noodzakelijke toename van duurzame stroom op het ene moment (vooral overdag) en de toename van de vraag (vooral 's avonds) wordt een probleem gecreëerd, waarbij stroomopslag de enige manier is om die duurzame energie op een ander moment beschikbaar te stellen. Zonder opslagcapaciteit gaan we op steeds meer momenten duurzame energie 'weggooien', doordat windmolens en/of zonnepanelen uitgeschakeld moeten worden (en wordt het dus ook minder interessant om in dit soort projecten te investeren). Dat is natuurlijk zonde, maar gelukkig is er een oplossing.

Thuisbatterijen kunnen tijdelijk overtollige energie opslaan, energie die op een later moment weer kan worden ingezet. Deze opslagcapaciteit is de enige manier om wind- en zonnestroom over tijd te verplaatsen, waardoor het dus veel efficiënter kan worden gebruikt. Dat zorgt ervoor dat het stroomnet tijdens piekmomenten minder hoeft te worden belast. Op die manier hoeft er minder energie uit gascentrales te komen, en dat is weer goed voor het milieu.

Wat levert een thuisbatterij op?

Een thuisbatterij kan je op dit moment al aardig wat geld opleveren. Dat heeft te maken met de onbalansmarkt. Die zorgt ervoor dat de stroomprijs automatisch omhoog gaat als er een tekort is, en juist lager wordt op momenten van een stroomoverschot. Gedurende een gewone dag kunnen zo grote verschillen ontstaan.

Als particulier kun je in principe niet bij die onbalansmarkt, maar met een thuisbatterij en Powerplay van Zonneplan kan dat wel! Je thuisbatterij wordt opgeladen als er een stroomoverschot is en levert weer stroom terug als er een tekort op het landelijke stroomnet dreigt. Zou er niet op deze onbalans gereageerd worden, dan ontstaat er schade aan apparaten of kan de stroom zelfs volledig uitvallen. Jouw bijdrage aan een stabiel net is dus enorm belangrijk en levert daardoor ook flinke vergoedingen op.

Netcongestie oplossen

Los van het stabiliseren van het landelijke net kunnen batterijen ook worden ingezet voor het oplossen van lokale druk, ook wel netcongestie genoemd. Dat komt voor wanneer zonnepanelen in één wijk massaal tegelijk energie terugleveren, of als bijvoorbeeld elektrische auto's en warmtepompen allemaal op hetzelfde moment stroom proberen af te nemen. Thuisbatterijen kunnen op die momenten tegenwicht bieden om de druk van het net te halen.

Op dit moment is daar nog geen markt voor, maar Zonneplan is onlangs wel al een eerste pilot gestart met netbeheerder Liander die daar een oplossing voor kan zijn.

Zonneplan Nexus-thuisbatterij

Een van de populaire thuisbatterijen is de Zonneplan Nexus. Dat is niet zomaar een accu die even wordt opgeladen en weer wordt leeggetrokken. Nee, het is een van de meest geavanceerde batterijen die er op de markt zijn. De opslagcapaciteit van de Nexus ligt tussen de 10 en wel 20 kWh – dat is bijna drie keer het dagelijks verbruik van een gemiddeld gezin.

Ook gaat het opladen en ontladen van de accu razendsnel en op vol vermogen. Daardoor maak je maximaal gebruik van de fluctuerende energieprijzen en haal je zo veel mogelijk rendement uit het op- en ontladen van de accu.

De thuisbatterij wordt volledig voor je geïnstalleerd en updates met nieuwe functies en opties ontvang je gewoon over 4G. Tel daarbij de slimme AI-gestuurde software op en de Zonneplan Nexus is de ideale thuisbatterij, voor nu én voor de toekomst.

©Zonnneplan

Conclusie

De voordelen van een thuisbatterij zijn tweeledig. Enerzijds kun je nu al geld verdienen door een thuisbatterij aan te schaffen. Je voorkomt ermee dat je een duurdere aansluiting nodig hebt, en je kunt meehelpen om het stroomnet in balans te houden, waardoor je je energierekening flink verlaagt of zelfs geld terugkrijgt. Als het voordeel van saldering wegvalt, kun je met een thuisbatterij je eigen stroom opslaan en op een later moment weer gebruiken, bijvoorbeeld als de stroomprijs tijdelijk relatief hoog is.

Met de Nexus-thuisbatterij van Zonneplan en automatische Powerplay-aansturing help je nu al om het stroomnet in balans te houden, en voorzie je je volledige huishouden in de nabije toekomst van jouw zelf opgewekte stroom.

Kijk voor meer informatie over de Zonneplan Nexus op de website van Zonneplan.

Ga je weer werken na een vakantie, dan voelt dat vaak aan als een frisse start. Net zoals wanneer kinderen weer naar school gaan. Deze ‘back-to-school-periode’ is daarom voor veel gebruikers het moment om op zoek te gaan naar een nieuwe pc of laptop. Wij vertellen je in dit artikel waar je dan op moet letten.

Voor de meeste gebruikers is hun computer tegenwoordig een laptop. De desktop-pc raakt steeds meer in de vergetelheid en wordt vooral nog gebruikt door mensen die meer kracht nodig hebben dan een gemiddelde laptop kan bieden.

De klassieke laptop is echter niet het enige apparaat dat geschikt is om op te werken. Convertibles, oftewel tablets die je met een toetsenbord kunt gebruiken, hebben de traditionele laptop niet volledig vervangen zoals ooit werd voorspeld. Toch zijn ze vaak erg handig en kunnen ze een prima alternatief vormen, afhankelijk van je behoeften.

Oudere modellen

Na een opleving tijdens de coronaperiode is de verkoop van pc's en laptops sterker gedaald dan verwacht. Hierdoor hebben fabrikanten en winkels nog een flinke voorraad oudere modellen. Zo zijn er nog volop laptops te vinden met een Core-processor van de elfde generatie, chips die al in 2020 op de markt zijn gebracht. Bij AMD zijn er eveneens veel laptops met een Ryzen-processor uit de 5000-serie, uit 2021, beschikbaar.

Dat hoeft echter geen probleem te zijn. Ook iets oudere processors van Intel en AMD zijn nog altijd snel genoeg om comfortabel op te werken. Met een beetje geluk kun je voor een aantrekkelijke prijs een laptop op de kop tikken die nog prima aan je wensen voldoet.

©Maanas - iStock

Schermformaat

Het scherm bepaalt in grote mate het formaat van je laptop. Een 13- tot 14inch-scherm biedt wat ons betreft de beste verhouding tussen formaat en draagbaarheid. Toch zijn juist laptops met een 15- tot 16inch-scherm de populairste modellen, wellicht omdat veel gebruikers een laptop vooral thuis gebruiken en draagbaarheid in dat geval geen issue is. Laptops met een 17inch-scherm scharen we onder desktopvervangers. Zo’n groot scherm kan natuurlijk prettig zijn om langer op te werken, maar pas dan wel op dat je niet langdurig in een verkeerde houding zit.

Steeds meer laptops zijn voorzien van een scherm met een beeldverhouding van 16:10 in plaats van 16:9. Hiermee heb je verticaal meer werkruimte, en dat is bij vrijwel alle werkzaamheden prettig.

Een Full-HD-schermresolutie van 1920 × 1080 pixels (of bij een beeldverhouding van 16:10 1920 × 1200 pixels) is tegenwoordig standaard, ook in laptops van zo’n 500 euro vind je een Full-HD-scherm. In duurdere laptops hebben de schermen een hogere resolutie, zoals 2560 × 1440, 2560 × 1600, 2880 × 1800 of 4K.

Windows 11 is geschikt voor aanraakbediening en sommige laptops zijn daarom voorzien van een aanraakscherm. Zo’n aanraakscherm is in de praktijk vooral handig als je het scherm ook kunt omklappen om je laptop op schoot als tablet te gebruiken. Aanraakschermen zijn vrijwel altijd glanzend afgewerkt, iets dat ook voor veel normale schermen geldt. Wil je dat niet, zoek dan specifiek naar een mat afgewerkt scherm.

Schermtechnologie

Er wordt weleens gezegd dat echt slechte schermen niet meer bestaan, maar bij de goedkoopste laptops vind je soms uitzonderingen die deze regel bevestigen. Dit komt deels door het gebruik van tn (twisted nematic) schermtechnologie. Het voordeel van tn-panelen is de lage prijs en snelle reactietijd, maar de nadelen zijn de relatief beperkte kijkhoeken en minder goede kleurweergave. Toch betekent dat niet dat alle tn-panelen onbruikbaar zijn; sommige laptops met tn-schermen zijn zeker goed genoeg voor alledaags gebruik. Omdat tn-panelen tegenwoordig vooral in goedkopere laptops worden toegepast, zijn het automatisch ook de simpelste schermen op de markt.

Gelukkig zijn steeds meer laptops voorzien van een ips-scherm (in-plane switching), dat goede kleurweergave combineert met brede kijkhoeken. Hoewel er kwaliteitsverschillen bestaan, is een ips-scherm in de meeste gevallen ruim voldoende voor normaal gebruik. De betere (en vaak duurdere) ips-panelen hebben een groter kleurbereik, waardoor ze geschikter zijn voor beeldbewerking.

Een derde schermtechnologie die snel aan populariteit wint, is oled (organic light-emitting diode). Een oledscherm bestaat uit individueel aangestuurde pixels die ook volledig uitgeschakeld kunnen worden. Hierdoor is zwart ook echt zwart, wat zorgt voor een uitstekend contrast en een indrukwekkende beeldkwaliteit.

Besturingssysteem

Misschien ben je simpelweg op zoek naar een laptop voorzien van Windows. Andere opties zijn macOS en Chrome OS. MacOS werkt in de basis vergelijkbaar met Windows en veel populaire software is ook voor Apples besturingssysteem beschikbaar.

Wanneer je een laptop alleen gebruikt voor taken die je in een browser kunt uitvoeren, dan kan Chrome OS een interessante keuze zijn. Chrome OS is ontworpen voor online gebruik, maar documenten kun je ook offline bewerken. Daarnaast kun je Android-apps en Linux-software installeren. Een voordeel van Chrome OS is dat het relatief licht is, waardoor het ook op minder krachtige laptops acceptabel presteert. Chromebooks zijn over het algemeen dan ook goedkoper dan laptops waar Windows op draait. Toch geldt dat niet voor iedere Chromebook; er zijn varianten te koop met krachtige hardware vergelijkbaar met luxere Windows-laptops.

Processorreeksen

Met tientallen opties op de markt kan het kiezen van de juiste processor behoorlijk lastig zijn. Zowel Intel als AMD bieden chips aan voor vrijwel elk prijspunt, en daarnaast zijn er nog laptops beschikbaar met processors uit drie verschillende generaties.

Op het eerste gezicht lijkt de keuze overzichtelijk, aangezien zowel Intel als AMD hun processors indelen in verschillende duidelijke reeksen. Intel biedt bijvoorbeeld de Core i3-, i5-, i7- en i9-processors aan, terwijl AMD Ryzen 3, 5, 7 en 9 in het assortiment heeft. Over het algemeen geldt: hoe hoger het getal, des te beter de prestaties van de processor, met meer cores en een hogere kloksnelheid. Intel zal overigens vanaf de volgende generatie (die nog niet te koop is) overstappen op Core 3, 5 en 7 voor reguliere processors, en Core Ultra 5, 7 en 9 voor de snellere varianten.

Bij desktopprocessors is deze indeling vaak al een goede leidraad, maar bij laptopprocessors ligt het wat ingewikkelder. Zowel Intel als AMD delen hun laptopprocessors namelijk verder in op basis van energieverbruik, waardoor het vergelijken van verschillende modellen iets complexer kan zijn.

©Intel Corporation

Lees ook: Kies de juiste processor voor je laptop

Energieverbruik

Het energieverbruik van processors verschilt voornamelijk door het aantal cores en de kloksnelheid, maar bij Intels twaalfde en dertiende generatie Core-processors ook door het type cores. Deze generaties gebruiken een hybride architectuur met twee soorten cores: performance-cores voor hoge prestaties en efficiency-cores die zuiniger zijn.

Bij Intel zijn de chips die speciaal ontworpen zijn voor energiezuinige toepassingen voorzien van een 'U' in het typenummer, zoals de Core i5-1235U. Deze processors hebben een standaard energieverbruik (thermal design power, tdp) van maximaal 15 watt, waarbij een hoger verbruik voor betere prestaties slechts kortstondig mogelijk is. Een stap hoger zijn de chips met een 'P' in het typenummer, die een tdp van 28 watt hebben en meer performance-cores bevatten dan de U-varianten.

In de elfde generatie Core-processors worden de energiezuinige varianten aangeduid met een 'G' in de typenaam. Deze generatie gebruikt geen hybride architectuur, maar de tdp kan wel worden ingesteld tussen 15 en 28 watt, wat tot prestatieverschillen leidt.

De krachtigste processors hebben een 'H' in het typenummer (bijvoorbeeld Core i7-13700H) en zijn ontworpen voor een tdp van 45 of 55 watt.

Bij AMD is er een vergelijkbaar systeem. Processors met een 'U' in het typenummer, zoals de Ryzen 5 6600U, zijn afhankelijk van het model ontworpen voor een tdp tussen de 15 en 28 watt, met soms instelbare tdp-opties. De chips met een 'H' in het typenummer (bijvoorbeeld Ryzen 7 7735HS) hebben een configureerbare tdp van 35 tot 45 watt, of zelfs 55 watt voor de krachtigere modellen.

©Intel Corporation

Normaal of meer kracht

In de meeste laptops die voor thuisgebruik interessant zijn, zul je een processor terugvinden die voorzien is van een U in het typenummer (of een G in het geval van een processor uit de elfde generatie Core-processors). Deze vereisen de minste koeling en maken dunne laptops mogelijk. De processors met een wat hoger energieverbruik (bij Intel met een G of P in het typenummer) vind je in de duurdere en luxere dunne laptops waarin een betere koeling mogelijk is.

De snelste chips met een H in het typenummer zul je niet terugvinden in normale laptops, maar worden gebruikt voor doelgroepen die meer kracht nodig hebben, zoals grafische professionals of gamers. Dergelijke laptops of workstations zijn over het algemeen dikker, luidruchtiger en hebben een kortere accuduur dan dunne laptops.

Werkgeheugen

Er zijn laptops met 4 GB RAM te koop. Die voldoen weliswaar aan de minimumeisen van Windows 11, maar toch raden we je ten minste 8 GB aan. Wil je ook langere tijd prettig werken, dan is 16 GB vermoedelijk de beste keuze. Twijfel je tussen 8 en 16 GB, ga dan voor 16 GB, omdat het geheugen op steeds meer laptops een vast gegeven is; de geheugenchips zijn immers direct op het moederbord gesoldeerd.

Sommige laptops bieden een combinatie van gesoldeerd geheugen en een geheugenslot, waardoor uitbreiding wél mogelijk is. Al loop je dan al snel tegen de situatie aan dat je moet werken met ongelijke modules, en dat is minder optimaal dan twee gelijke modules. Uiteraard zijn er ook laptops met losse geheugenmodules; dat zijn over het algemeen de duurdere of krachtigere modellen, zoals gamelaptops.

©NIKITA SOBOLKOV

Opslag

Als je weinig lokale opslagruimte nodig hebt, kun je mogelijk uit de voeten met een ssd van 128 GB. Maar zelfs met slechts een paar geïnstalleerde programma's raakt deze capaciteit snel vol, vooral omdat updates ook tijdelijk extra ruimte in beslag nemen. Daarom raden we aan om in de prijsklasse tot ongeveer 500 euro minimaal te kiezen voor 256 GB opslag. Bij duurdere laptops is het verstandig om te gaan voor minimaal 512 GB opslag.

Gelukkig kun je bij de meeste laptops de ssd vervangen, omdat ze vaak zijn uitgerust met een M.2-ssd. Dit maakt het eenvoudig om de opslagruimte te upgraden als dat nodig is.

Let er wel op dat ook de goedkoopste laptops tegenwoordig voorzien zijn van op flashgeheugen gebaseerde opslag. Soms wordt er echter geen echte ssd gebruikt, maar eMMC-opslag. Dit type opslag is meer vergelijkbaar met een snelle geheugenkaart en is merkbaar trager dan een echte ssd, vooral bij gebruik van een volledig pc-besturingssysteem zoals Windows.

Grafische kaart

Elke laptopprocessor heeft tegenwoordig een geïntegreerde gpu, die voor de meeste dagelijkse werkzaamheden prima voldoet. Hoewel er prestatieverschillen zijn tussen deze geïntegreerde gpu's, is dat voor normaal gebruik meestal niet zo belangrijk. Wanneer je echter grafisch intensieve taken wilt uitvoeren, zoals het spelen van games of het bewerken van video's, heb je al snel een extra (dedicated) gpu nodig.

Mobiele gpu's worden geproduceerd door zowel Nvidia als AMD, maar in de meeste laptops zie je toch voornamelijk Nvidia-gpu's terug.

Voor een gaming-laptop is de minimale aanbevolen gpu de Nvidia GeForce RTX 4050. Hiermee kun je de meeste games spelen in Full HD-resolutie met gemiddelde kwaliteitsinstellingen. De oudere Nvidia RTX 3060 biedt vergelijkbare prestaties als de RTX 4050.

Een RTX 4060 is een goede keuze als je games op hogere instellingen wilt spelen. Voor oudere laptops kun je dan naar een RTX 3070 kijken. De krachtigere RTX 4070 (of de RTX 3080) maakt het mogelijk om vrijwel alle games op de hoogste instellingen te spelen, terwijl een RTX 4080 zelfs gaming in 4K ondersteunt.

Let op de aansluitingen

Uiteraard let je er bij de keuze van een laptop op of het apparaat is voorzien van de door jou gewenste aansluitingen als usb-poorten, HDMI en een kaartlezer. Vrijwel alle moderne laptops zijn tegenwoordig voorzien van in ieder geval één usb-c-aansluiting. Helaas is de ene usb-c-poort de andere niet, want usb-c ondersteunt diverse standaarden.

Het trage usb 2.0 is zeldzaam, maar bij gebruik van usb 3.2 (dat soms nog 3.1 genoemd wordt) kan het om gen 1 of gen 2 gaan met een maximale snelheid van 5 of 10 Gbit/s. De meeste laptops met usb-c laten zich via usb-c opladen, maar dat is niet altijd het geval. Hetzelfde geldt voor een DisplayPort-beeldsignaal. Controleer dit dus goed in de specificaties, want een usb-c-poort die zowel laden, dataoverdracht als een beeldsignaal ondersteunt, is in de praktijk erg handig. Hiermee is het mogelijk om je laptop met één kabel op een keur aan dockingstations aan te sluiten die je al voor enkele tientjes in huis hebt.

Vind je thunderbolt 3 of 4 of usb 4.0 in de specificaties van je laptop, dan heb je automatisch een aansluiting die voorzien is van alle mogelijkheden.

©cronislaw@gmail.com

Prijsklassen

Je haalt al vanaf zo’n 300 euro een nieuwe laptop in huis, maar op dat prijsniveau kun je niet heel veel verwachten. Zo zal de processor een relatief langzame Intel Pentium zijn en zul je 4 GB RAM krijgen in combinatie met een krappe ssd. We raden je daarom aan om minimaal 500 euro voor je nieuwe laptop te reserveren. Voor dat bedrag kun je een laptop kopen die is voorzien van een Intel Core i3- of AMD Ryzen 3-processo in combinatie met 8 GB RAM en 256 GB opslag.

Ben je op zoek naar meer kracht en luxe, dan vind je in de prijscategorie tussen 700 en 800 euro interessante modellen. Voor dit geld is het mogelijk om een laptop met 16 GB RAM in huis te halen in combinatie met een ssd van 512 GB. De processors zullen doorgaans nog een Core i5 of Ryzen 5 van de wat oudere generaties zijn.

Ben je op zoek naar een snelle, moderne en lichte laptop, dan heb je voor zo’n 1000 euro een prima exemplaar in huis voorzien van een moderne processor, 16 GB RAM en 512 GB opslag. Ook een scherm met een resolutie hoger dan Full HD vind je in deze prijsklasse terug.