Het oor wil ook wat: personaliseer de Windows-geluiden
In Windows is het mogelijk om niet alleen je bureaubladachtergrond, maar ook systeemgeluiden te vervangen en te personaliseren. Daarnaast kun je met de juiste aanpassingen en tools problemen met audio oplossen en de geluidskwaliteit verbeteren.
Na het lezen van dit artikel weet je hoe je systeemgeluiden in Windows door eigen bestanden kunt vervangen en hoe je problemen met het geluid kunt oplossen:
- Eigen geluiden instellen
- Volume (per app) instellen
- Geluid ruimtelijker laten klinken
- Audiodrivers repapreren
Handig! Externe pc-speakers voor levendig geluid: waar moet je aan denken bij aanschaf?
Tip 01: Venster Geluid
Windows heeft standaardgeluiden voor diverse gebeurtenissen, zoals het verbinden van een apparaat, bij een onverwachte fout of wanneer het gebruikersaccountbeheer verschijnt. Voor andere acties, zoals het starten of sluiten van een programma of het minimaliseren van een applicatievenster, zijn standaard geen geluiden ingesteld. Veel gebruikers weten niet dat ze voor bijna 50 gebeurtenissen zelf kunnen kiezen welke geluiden ze willen horen.
Om dit aan te passen, ga je naar het dialoogvenster Geluid. Dit doe je door in Windows naar Instellingen te gaan en vervolgens Systeem / Geluid te kiezen, of door met de rechtermuisknop op het luidsprekericoon in de Windows-taakbalk te klikken en Geluidsinstellingen te selecteren. Klik vervolgens op Meer geluidsinstellingen. In het dialoogvenster Geluid open je het tabblad Geluiden.
Tip 02: Andere geluiden
Op het tabblad Geluiden van het dialoogvenster Geluid staat waarschijnlijk de optie Windows standaard ingesteld en dat mag je voorlopig zo laten.
In de lijst bij Programmagebeurtenissen kies je onder Windows bijvoorbeeld voor Minimaliseren. Selecteer vervolgens een passend geluid in het uitklapmenu bij Geluiden. Tref je hier nauwelijks geluiden aan, klik dan op Bladeren en navigeer naar de map %windir%\media (waarschijnlijk komt dit overeen met C:\Windows\media). Hier bewaart Windows namelijk standaard de systeemgeluiden als wav-bestanden, zoals Windows Minimize.wav of Ring08.wav. Druk op Testen en daarna op Toepassen. Nu hoor je dit geluid telkens als je een applicatievenster minimaliseert. Windows luistert blijkbaar nauw: lukt het niet met het ene geluid, probeer het dan met een ander. Wil je het geluid verwijderen, selecteer dan weer Minimaliseren in de lijst en kies (geen) bij Geluiden. Op een vergelijkbare manier kun je bij ook andere gebeurtenissen het geluid aanpassen of verwijderen.
Je kunt trouwens ook naar een eigen geluidsbestand verwijzen dat je eerst in de map %windir%\media plaatst of op een locatie waar het bestand niet (onbedoeld) verwijderd dreigt te worden. In het kader ‘Wav!’ lees je hoe je audiobestanden kunt inkorten en naar wav kunt omzetten.
Wav! Als je een leuk deuntje hebt gevonden om aan een systeemgebeurtenis te koppelen, maar het is te lang of niet in wav-formaat, dan kun je dit met de juiste tools aanpassen.
Voor het inkorten van een audiobestand kun je AudioTrimmer gebruiken. Upload het bestand, houd Keep geselecteerd en verplaats de groene handvatten naar het begin en het einde van het gewenste fragment. Optioneel activeer je Fade in en/of Fade out. Klik op Crop en download het resultaat. Om een ander geluidsformaat naar wav om te zetten, gebruik je een onlinetool, zoals Convert audio to WAV. Sleep je audiobestand naar het venster of klik op Choose File. Je kunt optioneel parameters zoals bitratio, audiofrequentie en -kanalen, en PCM-formaat aanpassen en het audiofragment bijsnijden. Klik daarna op Start en Download om het geconverteerde bestand op te halen.
Voor zowel het bijsnijden als converteren kun je ook een gratis desktopapplicatie zoals Audacity gebruiken. Start de geïnstalleerde app, importeer het originele bestand, selecteer het fragment met de muis, kopieer dit met Ctrl+C en plak het in een nieuw project met Ctrl+N en Ctrl+V (kies Alleen geselecteerde audio). Bewaar dit in het gewenste formaat (zoals wav) via Bestand / Audio exporteren.
Tip 03: Eigen geluidsschema
Als je het standaard-geluidsschema had geselecteerd en je een of meer systeemgeluiden wijzigt, slaat Windows deze wijzigingen automatisch op in een schema genaamd Windows standaard (aangepast). Dit voorkomt verwarring met het originele Windows geluidsschema. Je kunt je aangepaste geluiden ook opslaan in een eigen geluidsschema. Klik hiervoor op Opslaan als en geef een passende naam aan je schema. Dit nieuwe schema verschijnt dan in de selectielijst bij Geluidsschema. Een overbodig schema kun je weghalen met de knop Verwijderen. De schema’s Windows standaard en Geen geluiden kun je overigens niet verwijderen. Selecteer je dit laatste schema, dan verdwijnen de luidsprekericoontjes bij alle programmagebeurtenissen, wat handig is voor wie allergisch is geworden voor het gepiep en gekling van Windows.
Tip 04: Aan- en afmelden
In eerdere versies van Windows kon je geluiden koppelen aan het in- en uitloggen bij Windows via de programmagebeurtenissen Windows aanmelden en Windows afmelden. Deze opties zijn in recentere versies niet direct zichtbaar, maar je kunt ze via een registerwijziging weer beschikbaar maken.
Druk op de Windows-toets+R en voer Regedit uit. Navigeer naar de sleutel Computer\HKEY_CURRENT_USER\AppEvents\EventLabels\WindowsLogoff. Selecteer deze sleutel en dubbelklik in het rechterdeelvenster op ExcludeFromCPL. Wijzig de waarde van 1 naar 0 en bevestig met OK. Herhaal dezelfde stappen voor de sleutel WindowsLogon, die je vlak daaronder vindt. Sluit vervolgens de Register-editor af.
Als je nu het dialoogvenster Geluid opent, vind je de opties Windows aanmelden en Windows afmelden terug tussen de programmagebeurtenissen. Je kunt hier nu geluiden aan koppelen, zoals Windows Logon.wav en Windows Logoff Sound.wav.
Tip 05: Ander opstartgeluid
In het dialoogvenster Geluid vind je in de lijst met programmagebeurtenissen de optie Geluid van Windows starten afspelen. Dit is het geluid dat je hoort bij het opstarten van Windows. Je kunt deze optie uitschakelen om het geluid niet meer te horen of het vervangen door een eigen geluid. Deze procedure is echter complex en wijzigt het systeem diepgaand. Wil je dit wijzigen, dan is dat op eigen risico. Maak bij voorkeur eerst een herstelpunt!
Voor deze aanpassing is een tool als Resource Hacker nodig. Download en installeer Resource Hacker. Open het programma, ga naar File / Open en navigeer naar het systeembestand C:\Windows\SystemResources\imageres.dll.mun (ervan uitgaande dat je Windows 11 of Windows 10 versie 1903 of hoger gebruikt). Stel de bestandsweergave rechtsonder in op All files (*.*). In het linkerdeelvenster open je vervolgens de sectie WAVE en klik je op 5080 : 1033. Speel het geluid af met Play WAVE. Klik vervolgens met de rechtermuisknop op 5080 : 1033 en kies Replace Resource. Selecteer een geschikt wav-bestand. Bewaar de aangepaste imageres.dll.mun op je bureaublad via File / Save as en sluit Resource Hacker af.
Tip 06: Opnieuw opstarten
Open vervolgens Instellingen in Windows, ga naar Systeem / Systeemherstel en druk op de knop Nu opnieuw opstarten (2x). Na de opstart klik je achtereenvolgens op Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opdrachtprompt. Hier voer je de volgende commando’s uit:
c:
cd c:\windows\systemresources
ren imageres.dll.mun imageres.dll.mun.oud
cd c:\users\<je_accountnaam>\desktop
copy imageres.dll.mun c:\windows\systemresources
Vervang <je_accountnaam> door je eigen Windows-gebruikersnaam. Verlaat daarna Opdrachtprompt en start door naar Windows. Je zou nu het nieuwe opstartgeluid moeten horen.
Deze procedure houdt in dat je eerst het originele systeembestand hernoemt (in een bestand met de extensie .oud), en vervolgens het originele bestand vervangt door het aangepaste bestand. Houd er rekening mee dat een Windows-update deze wijziging mogelijk ongedaan maakt. Je kunt deze wijziging ook altijd zelf terugdraaien door het vervangende bestand te verwijderen uit C:\Windows\SystemResources en de eerder gekopieerde versie weer te hernoemen naar imageres.dll.mun.
Last van slecht geluid?
Losse luidsprekers laten vaak beter geluid horen
Tip 07: Relatief volume
Nu je de gewenste geluiden hebt ingesteld, kunnen mogelijk nog de audio-instellingen binnen Windows geoptimaliseerd worden. We nemen we hier Windows 11 als voorbeeld.
Je kunt bijvoorbeeld het optimale volume voor actieve programma’s zelf instellen. Klik met de rechtermuisknop op het luidsprekerpictogram in de Windows-taakbalk en kies voor Volumemixer openen. Hier kun je naast het algemene volume en het actieve uitvoer- en invoerapparaat, voor diverse apps het relatieve volume regelen met een schuifknop (van 0% tot 100%). Merk hier ook de knop Systeemgeluiden op, waar je het volume desgewenst standaard wat lager kunt instellen. Met de knop Opnieuw instellen onderaan zet je het volume van alle apps in één keer op 100% van het hoofdvolume. Nog iets makkelijker wordt dit met de gratis app EarTrumpet. Na installatie kun je rechtstreeks via een icoon in het Windows-systeemvak het volume van afzonderlijke apps instellen en een aangepaste in- en uitvoer voor deze apps instellen.
Bij audio- of videochatten, zoals met Skype of Teams, kun je het volume van bepaalde geluiden automatisch laten verminderen of uitschakelen. Open hiervoor weer het dialoogvenster Geluid en ga deze keer naar het tabblad Communicatie. Kies hier de gewenste optie, zoals Alle andere geluiden dempen of Het volume van andere geluiden verminderen met 80%. Bevestig met OK.
Tip 08: Extra geluidsopties
Afhankelijk van je hardware kun je verschillende audio-eigenschappen in Windows optimaliseren. Ga naar Instellingen en kies Systeem / Geluid. Klik op het pijlknopje naast het gewenste uitvoerapparaat. Hier kun je ook een nieuw uitvoerapparaat toevoegen, bijvoorbeeld via bluetooth of Miracast. Bij elk uitvoerapparaat zie je extra instellingen, zoals het gewenste Audio-uitvoerformaat (bijvoorbeeld 24 bits, 48000 Hz Studio Quality) en het volume van het linker- en rechterkanaal. Er zijn ook opties voor Audioverbeteringen, die je kunt uitschakelen of instellen op Standaardeffecten van het apparaat. Bij Ruimtelijk geluid kun je kiezen voor opties als Windows Sonic for Headphones om het geluid ruimtelijker te laten klinken, wat vooral nuttig is bij games of films. Meer apps voor ruimtelijk geluid vind je in de Microsoft Store, zoals Dolby Access (Dolby Atmos for Headphones) of DTS Sound Unbound. Controleer wel zelf of je hardware hiermee overweg kan.
Om je luidsprekerconfiguratie te testen, open je het tabblad Afspelen in het dialoogvenster Geluid, selecteer je je afspeelapparaat en klik je op Configureren. Kies de meest geschikte configuratie, zoals Stereo of 7.1 Surround, en test elke luidspreker afzonderlijk door erop te klikken.
Equalizer Als je hardware het toelaat, kun je de geluidskwaliteit optimaliseren met betaalde apps zoals Dolby Access, die onder meer een softwarematige equalizer gebruiken. Er bestaan ook gratis apps met vergelijkbare functies, maar we raden je wel aan om voor de installatie een herstelpunt te maken.
Een wat oudere tool is ViPER4Windows. Zorg ervoor dat je V4W_Setup.zip downloadt, uitpakt en installeert. Deze bleek namelijk ook op een Windows 11-testtoestel te werken. Tijdens de installatie moet je aangeven voor welke audio-apparaten je de software wilt installeren, waarna een herstart van Windows is vereist.
Een vergelijkbare gratis tool is Equalizer APO. Start na de installatie en een herstart van Windows de app Configuration Editor. Het is mogelijk om ViPER4Windows en Equalizer APO naast elkaar te gebruiken. Activeer bij ViPER4Windows via Setting / Settings dan de optie Enable APO coexists. Maar eigenlijk raden we dit gewoon af, met het oog op mogelijke stabiliteitsproblemen.
Hoe dan ook, beide tools bieden uitgebreide audio-instellingen en een equalizer met diverse vooraf ingestelde configuraties.
Tip 09: Snelle check-up
Je hebt alle (systeem)geluiden naar wens ingesteld en de audio op alle beschikbare manieren geoptimaliseerd en plots gebeurt het: Windows blijft stil of het geluid is ondermaats of valt af en toe weg.
Begin dan met het controleren van het audiovolume via het luidsprekerpictogram in het Windows-systeemvak. Zorg ervoor dat het volume is ingeschakeld en verhoog indien nodig de schuifknop. Open ook de Volumemixer en controleer of het volume van de betreffende app niet op 0% staat. Het kan zijn dat andere apps de audio-uitvoer hebben overgenomen. Sluit deze apps en kijk of het geluid met andere apps en apparaten nu wel functioneert. Controleer ook het ingestelde uitvoerapparaat via Instellingen / Systeem / Geluid. Klik op de pijlknop bij het betreffende apparaat en klik indien nodig op Toestaan en vervolgens op Testen.
Als de problemen aanhouden, controleer dan de verbindingen van alle audiokabels. Voor een bluetooth-verbinding ga je naar Instellingen / Bluetooth en apparaten en controleer je of het apparaat goed is gekoppeld.
Gebruik ook gerust de ingebouwde probleemoplosser van Windows. We beperken ons hier tot Windows 11. Klik met de rechtermuisknop op het luidsprekerpictogram en kies Problemen met geluid oplossen. Klik op Ja voor een geautomatiseerde diagnostiek en volg de verdere instructies van de wizard. In dit dialoogvenster vind je ook links naar online hulpbronnen van Microsoft voor problemen met de microfoon en verbindingsproblemen bij bluetooth-audioapparaten.
Tip 10: Grondige controle
Als de stappen in de vorige tip niet werken, controleer dan de audiodrivers. Druk op Windows-toets+X en kies Apparaatbeheer. Open de sectie Besturing voor geluid, video en spelletjes en klik met de rechtermuisknop op het stuurprogramma van je audioapparaat. Als er onlangs een driverupdate is uitgevoerd, kun je terugkeren naar de vorige versie die wel werkte. Ga hiervoor naar Eigenschappen, open het tabblad Stuurprogramma en klik op Vorig stuurprogramma. Probeer ook een driverupdate; klik op Stuurprogramma bijwerken en kies eerst Automatisch zoeken naar stuurprogramma’s. Als dit niet werkt en je hebt een geschikte driver gevonden op de website van de producent, kies dan voor Op mijn computer naar stuurprogramma’s zoeken en volg de instructies. Als laatste redmiddel kun je het apparaat verwijderen, in de hoop dat Windows na een herstart automatisch een goed functionerende driver installeert.
Als het probleem niet door de driver wordt veroorzaakt, druk dan op Windows+R, voer services.msc uit en controleer of de services Windows Audio, Windows Audio Endpoint Builder en Remote Procedure Call (RPC) actief zijn. Als dit niet het geval is, rechtsklik dan op de betreffende service, kies Eigenschappen, wijzig het opstarttype in Automatisch en herstart de pc.