Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste programma’s van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Plaatwerk

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10, macOS

Ach, die leuke ouderwetse foto-albums waarin het schuin plaatsen van afbeeldingen het hoogtepunt van grafisch ontwerp was; het had wel wat. Nu hebben we natuurlijk allemaal digitale foto’s – dodelijk saaie rechthoeken in strak gelid. Met Collagerator krijg je echter moeiteloos dat klassieke albumgevoel terug. Uiteraard biedt het programma daarbij meer mogelijkheden dan het papieren boek van weleer. Collagerator laat je verschillende soorten collages maken op allerlei groottes. Zo kun je eenvoudig foto’s naar een witte of zwarte pagina slepen (Photo Drop en Photo Drop on black) en die naar eigen inzicht roteren of anderszins aanpassen. Er is echter ook een modus (No Turns of Black Border voor een zwarte achtergrond) waarmee de foto’s weliswaar recht in het gelid lijken te staan maar dat zijn slechts de vensters waarin ze getoond worden. De foto’s zelf kun je in deze modus naar hartenlust roteren, verschuiven, vergroten of verkleinen. Op die manier heb je totale controle over de details die in de collage worden getoond. Tot slot is er nog Mosaic die beide mogelijkheden combineert voor de ultieme controle over het eindresultaat. Kies je A4 als formaat dan kun je de albumpagina’s vervolgens eenvoudig afdrukken.

©PXimport

Tip 02: Meezinger

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10, macOS, Linux

Sinds The Beatles bedachten dat het misschien wel een aardig idee was om songteksten op een lp-hoes te zetten, verscheen bijna geen pop-album meer waarop we niet konden meelezen en -zingen. De komst van de cd leidde weliswaar niet tot het verdwijnen van die teksten maar je moest nu wel eerst een boekje uit een doosje peuteren (en er later ook weer in zien te wurmen) – gedoe! Muziek in digitale vorm bevat helemaal geen teksten meer, maar wie nu mee wil zingen kan gelukkig op allerlei plekken van heel veel muziek de songtekst vinden. Dat gaat misschien wel het makkelijkst met het sublieme programma Lyrics Finder. Sleep er losse nummers of complete mappen naartoe en Lyrics Finder gaat in recordtempo aan de slag om de woorden voor je op te zoeken. We hebben er Engelse, Franse, Duitse en Nederlandse albums op losgelaten en telkens vond het programma de teksten probleemloos. Van die teksten kun je overigens de grootte aanpassen en je kunt ze opslaan als txt-bestand.

©PXimport

Tip 03: Concept

Geschikt voor: Windows XP. Vista, 7, 8.x, 10, macOS, Linux

Kennis kun je op allerlei manieren organiseren. Zo zou je over een bepaald onderwerp een boek kunnen schrijven waarin je allerlei aspecten van dat onderwerp behandelt en verbanden met andere zaken bespreekt. De moderne mens heeft zijn informatie tegenwoordig echter liever in compacte en hapklare brokken en daarvoor is de ‘concept map’ een uitgelezen hulpmiddel. Een concept map is een diagram dat verbanden legt tussen allerlei begrippen en/of allerlei zaken toont die met een onderwerp samenhangen. Dat klinkt weinig informatief, maar wacht… Als je nu aan alle elementen van zo’n diagram aanvullende schermen met uitleg kunt koppelen in de vorm van afbeeldingen, webpagina’s of zelfs complete andere concept maps dan wordt het al een stuk informatiever. Hét gereedschap om zulke diagrammen te maken is CmapTools. Dit programma laat je niet alleen je eigen concept maps ontwikkelen maar biedt ook toegang tot diagrammen van anderen voor zover deze openbaar zijn. Uiteraard is de software ook te gebruiken voor luchtiger zaken zoals een familiestamboom. Let op: er bestaat ook een iets afwijkende iPad-versie.

©PXimport

Tip 04: Uitgerekend

Geschikt voor: elk systeem

Waar eerdere generaties nog leerden rekenen met behulp van een telraam en calculaties maakten met een rekenliniaal, bracht de komst van de zakjapanner een ware revolutie teweeg. Voor wie de uitdrukking niet (meer) kent: de zakjapanner werd zo genoemd omdat de meeste rekenmachines uit het land van de rijzende zon kwamen. Aanvankelijk waren die apparaten nog behoorlijk prijzig maar na verloop van tijd waren de productiekosten zo laag dat je ze bij van alles cadeau kreeg.

Inmiddels is natuurlijk ook de fysieke rekenmachine alweer achterhaald en hebben we appjes en programma’s voor dat doel of, nog makkelijker, een online-calculator. Nou ja, een… Op calculator.net vind je er zo’n tweehonderd, zowel voor algemeen als specialistisch rekenwerk. Zo zijn er op de site rekenmachines te vinden op financieel gebied (leningen, hypotheken, rente enzovoort), met betrekking tot gezondheid (BMI, lichaamsvet) en voor uiteenlopende zaken zoals data en tijden, brandstofverbruik en de cupmaat van bh’s. Zelfs voor het alledaagse wiskundige rekenwerk heb je volop keus, bijvoorbeeld met een wetenschappelijke rekenmachine, een calculator speciaal voor breuken, een exemplaar voor berekeningen met driehoeken en ga zo maar door.

©PXimport

Tip 05: Snelle toegang

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Toen Microsoft ooit met Windows begon zat vrijwel alles wat je maar aan hulpprogramma’s nodig had in de mappen Bureau-accessoires en Configuratiescherm. Voor specialisten had je dan nog wat ‘geheime’ gereedschappen in de systeemmap en daarvan moest je de naam kennen want dat was meestal een obscure afkorting. Die situatie is er door de jaren heen niet per se beter op geworden. Je kunt wel zeggen: hoe nieuwer de Windows-versie, hoe meer gereedschapjes deze bevat en hoe meer verspreid ze zijn. Nu gaan achter al die hulpprogrammaatjes en functies natuurlijk ook maar gewoon exe-bestanden schuil en dus zou je die kunnen benaderen met een snelkoppeling. Nijvere internetters hebben dat klusje al voor je geklaard en ze samengebracht onder de naam The Biggest Library of Windows Shortcuts. Ze zijn netjes geordend naar besturingssysteem (Windows 7, 8 of 10) en daarbinnen weer onderverdeeld in categorieën zoals probleemoplossing (Troubleshooting), afsluiten (Shut Down Menu), netwerk en internet, toegankelijkheid (Ease of Access) enzovoort. Zoals je ziet gebruikt de database de Engelstalige Windows-termen maar deze zijn uiteraard gekoppeld aan uw vertrouwde Nederlandstalige Windows-onderdelen.

©PXimport

Tip 06: Geschiedenisles

Geschikt voor: Windows 8(.1), 10

Voor de lezers die wat later hebben ingeschakeld: niet alles zag er altijd zo gelikt uit als tegenwoordig. Dat wil echter niet zeggen dat het allemaal slecht werkte, alhoewel…

Wie pas na de late jaren ‘90 is ingestapt in het computergebeuren, denkt vast dat het grafische besturingssysteem Windows altijd de norm is geweest; tenslotte zijn concurrenten als macOS ook grafisch. Maar nee, het begon allemaal met het tekstgeörienteerde dos en als er al zoiets als vensters bestond dan werden die gemaakt met lijntjes uit het ascii-palet. Ook de oerversie van Word was er in eerste instantie voor dit niet-grafische besturingssysteem.

Wie benieuwd is naar de geschiedenis van de Microsoft-producten waar we nu zo aan gewend zijn, kan terecht in de app Era Of Microsoft. Deze app toont je de complete geschiedenis van al die bekende producten van de software- en later ook hardware-gigant uit Redmond, Washington. Zie hoe de eerste Windows-versies eruitzagen en hoe de systeemeisen steeds zwaarder werden. Bekijk de evolutie van Office en lees alles over Microsofts flirt met allerlei matig succesvolle hardware.

©PXimport

Tip 07: Allesweter

Geschikt voor: Windows 8.1, 10

Er was een periode waarin het kon gebeuren dat de huisbel ging en er iemand voor de deur bleek te staan die je een encyclopedie wilde verkopen; 25 kloeke, in leder gebonden delen voor 4.000 gulden, in termijnen te betalen – geen geld. Gelukkig hebben we nu alweer jaren het onvolprezen Wikipedia.

Wikipedia laat zich uiteraard prima lezen in de browser maar op mobiele apparaten krijg je dan vaak een kalere versie. Voor mobiele apparaten en desktop-pc’s is er de speciale Wikipedia-app. Het sterkste punt van dit programma is dat het de opmaak dusdanig aanpast dat het lijkt alsof je een ouderwetse papieren encyclopedie leest. Dat gebeurt uiteraard wel met de voordelen van de computer, dus infoboxen, tabellen en voetnoten – die afleiden van de lopende tekst – zijn standaard ingeklapt en kun je met een klik opvragen. Ook kun je afbeeldingen gemakkelijk vergroten. Met het app-menu schakel je moeiteloos over van Nederlands (standaard) naar een andere taal.

©PXimport

Tip 08: Luistervink

Geschikt voor: elk systeem

Programma’s en apps zijn natuurlijk prachtig maar wanneer je iets online kunt doen zonder software te downloaden is dat wel zo comfortabel. Zo zijn er heel wat toepassingen verkrijgbaar waarmee je radio kunt luisteren op pc’s of mobiele apparaten. Er gaat echter maar weinig boven www.tunein.com. Op deze site kun je luisteren naar een onvoorstelbare hoeveelheid radiozenders en podcasts van over de hele wereld. Deze kun je doorzoeken of doorbladeren op genre, locatie en taal. Uiteraard biedt dat al heel wat voordelen boven een gewoon radiotoestel maar dat is pas het begin. Hoor je muziek dan zie je meteen waar je naar luistert en kies je bijvoorbeeld een van de zenders van de NPO dan zie je meteen een lijst van podcasts die bij die zender horen én heb je toegang tot specifieke programma’s. TuneIn kent ook een betaalde variant waarmee je geheel reclamevrij kunt luisteren en waarin de liefhebbers van de populairste Amerikaanse sporten (honkbal, American football, ijshockey en basketbal) alle wedstrijden kunnen volgen.

©PXimport

Tip 09: Meesterlijk

Geschikt voor: elk systeem

Wanneer je wekelijks met meerdere mensen aan een project werkt kun je niet zonder professionele en doorgaans betaalde software om zicht te houden op wie wat aan het doen is. Voor het – soms letterlijke - huis-tuin-en-keukenwerk zijn er ook goede gratis opties, bijvoorbeeld Meistertask.

Meisterask is een systeem waarin je alleen of in een groep aan een project kunt werken. Wie nu denkt: “Ik heb niets met projecten”, zou het wel eens mis kunnen hebben want we komen allemaal wel eens in situaties waarin ons doel heel veel organisatiestappen eist. Denk bijvoorbeeld aan een grote verbouwing van het huis of het organiseren van een zilveren bruiloft; dat zijn vaak dingen die je niet in je eentje doet en waarbij je ook makkelijk het overzicht verliest als je ze niet goed organiseert. Met Meistertask kun je met meerderen tegelijk een klus opzetten en elkaar voortdurend op de hoogte houden van de vorderingen. Je kunt daarbij informatie uitwisselen met elkaar en met favoriete externe apps. In die laatste twee zaken schuilen de beperkingen van de gratis versie (maximaal twee apps en bestanden van hooguit 20 MB) maar daar heb je bij privégebruik geen hinder van.

Meistertask is er behalve als online-tool ook beschikbaar als app voor macOS, Windows, iOS en Android.

©PXimport

Tip 10: Babbelaar

Geschikt voor: Windows 8(.1), 10

Apple heeft zijn eigen messaging-systeem maar omdat nu eenmaal niet iedereen in je omgeving een iPhone heeft, blijkt in de praktijk dat de meeste mensen toch WhatsApp gebruiken om berichtjes uit te wisselen en elkaar foto’s en filmpjes te sturen. WhatsApp op de smartphone heeft echter twee nadelen: niet iedereen beheerst het duimtypen dusdanig dat een lang chatbericht snel is ingetypt en we hebben niet allemaal onze telefoon voortdurend onder handbereik. Het zou dan ook prettig zijn als we konden appen vanaf de pc. Zoals je wellicht weet is het mogelijk om browser-toepassing WhatsApp Web te koppelen met de app op je telefoon maar prettiger nog is de WhatsApp Desktop-app in de Windows Store. Heb je deze eenmaal gekoppeld aan je WhatsApp-account (simpel door een QR-code te scannen) dan kun je vanuit dat programma op de gebruikelijke wijze berichten verzenden en ontvangen.

Bijkomend voordeel van het gebruik van WhatsApp Desktop is dat je conversaties eenvoudig naar de pc kunt kopiëren en dat geldt uiteraard ook voor meegestuurde mediabestanden.

©PXimport

Tip 11: Schermhulp

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

Voor het maken van een schermafdruk zijn heel wat programma’s beschikbaar. De reden voor dit grote aanbod is dat deze toch tamelijk elementaire functie in Windows door de jaren heen weinig is doorontwikkeld.

Een van de uitgebreidste vervangers voor het vastleggen van je beeld is PicPick. Hiermee maak je probleemloos een schermafdruk van het hele scherm, een venster (ook scrollend – denk aan een webpagina), een rechthoek of een willekeurig gebied. Daar houdt het echter niet op. Met deze schermafdruk kun je vervolgens aan de slag in een behoorlijk uitgebreide beeldbewerker om onderdelen te verscherpen, te vervagen (bijvoorbeeld om te anonimiseren), van aantekeningen en pijlen te voorzien enzovoort.

Wie serieus ontwerpwerk doet, vindt in PicPick daarnaast allerlei handige hulpjes zoals een palet-editor, een kleurkiezer, een vergrootglas, een meetlint en een gradenboog. Heb je een vastgelegde afbeelding naar wens bewerkt, dan kun je deze vervolgens direct vanuit het programma uploaden naar allerlei sociale media, doorsturen naar Office-toepassingen, opslaan bij verschillende clouddiensten en nog veel meer.

Het Nederlandstalige PicPick - met de look van Microsoft Office - is alleen gratis voor niet-commercieel gebruik en is er ook als portable-versie.

©PXimport

Tip 12: Superverkenner

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

Omdat Microsoft door de jaren heen niet de moeite heeft genomen om Verkenner te voorzien van een dubbel venster, zijn heel wat mensen overgestapt op alternatieven zoals Total Commander. Het voordeel daarvan is uiteraard dat veelvoorkomende handelingen zoals kopiëren en verplaatsen met zo’n dubbel venster veel prettiger verlopen. Daarbij kun je zo makkelijker mappen vergelijken dan wanneer je meerdere instanties van Verkenner moet openen.

Maar als werken met twee vensters zo fijn is, hoe prettig is het dan niet met vier? Dat – en meer – gaat eenvoudig met het fraaie Tablacus Explorer. Het prettige van dit programma is dat je het veel meer naar eigen inzicht kunt inrichten dan met Verkenner het geval is terwijl je exact dezelfde functionaliteit hebt. Bovendien kun je in Tablacus – de naam geeft het al een beetje weg – ook tabbladen gebruiken zoals in de browser. Die flexibiliteit maakt het werken met bestanden tot een feest.

Alsof dat allemaal nog niet genoeg reden is om met Tablacus aan de slag te willen, biedt het programma ook nog add-ons. Deze kun je eenvoudig vanuit het programma zelf zoeken en installeren. Sommige van deze add-ons breiden de functionaliteit van Tablacus uit terwijl andere meer controle geven over het uiterlijk.

©PXimport

Gevaarlijk?

Niet te snel klikken

©PXimport

De reguliere Rockster Cross 2 van Teufel kwam afgelopen zomer op de markt. Onlangs bracht de Duitse audiospecialist in samenwerking met Fender een speciale uitvoering uit. Het fraaie 'gitaarversterkerdesign' komt grotendeels uit de koker van het bekende instrumentenmerk. Wat heeft deze bluetooth-speaker nog meer te bieden?

Wie weleens een gitaarversterker van Fender heeft gezien, weet meteen waar de vormgeving van de Fender x Teufel Rockster Cross 2 op is gebaseerd. Zo bevat het zilverkleurige speakergaas linksboven het sierlijke logo van de Amerikaanse producent. Dat is precies hoe Fender veel van zijn gitaarversterkers vormgeeft.

©Maikel Dijkhuizen

Zwaar, maar toch mobiel

Met een gewicht van 2,4 kilo is deze bluetooth-speaker bepaald geen lichtgewicht. Toch neem je de Rockster Cross 2 vrij eenvoudig mee. De achterzijde bevat namelijk twee handgrepen, waardoor je voldoende grip hebt. Een andere optie is om door middel van twee karabijnhaken de bijgesloten verstelbare draagriem te bevestigen. Het uiterlijk van deze riem lijkt trouwens sprekend op een gitaarband van Fender. Handig, want je draagt dit apparaat dus met je schouder.

De behuizing is zeer sterk en kan dus absoluut een stootje hebben. Het product voldoet aan de IPx5-norm, zodat het wel een spatje regen kan verdragen. Staat de Rockster Cross 2 eenmaal op zijn plek, dan zal de speaker niet zo gauw verschuiven. Het apparaat rust namelijk op vier lange antislipvoetjes. Een interessante optie is dat je de luidspreker ietwat achterover kunt laten hellen. Zet de behuizing dan schuin neer.

©Maikel Dijkhuizen

Aansluitingen

Dankzij de aanwezige bluetooth5.3-adapter verbind je vlot een smartphone of tablet. Het is bovendien mogelijk om gelijktijdig twee mobiele toestellen te koppelen. Voor oplaaddoeleinden zit er aan de achterkant een usb-c-poort met powerbankfunctie. Kortom, je laadt onderweg zo nodig jouw smartphone of smartwatch op. Achter hetzelfde klepje vind je trouwens ook een 3,5mm-geluidsingang. Hierop kun je eventueel een bekabelde audiobron aansluiten. Verder is er een behoorlijke accu ingebouwd. Teufel belooft namelijk een luistertijd van 38 uur bij een gemiddeld volumeniveau van 70 decibel. In de beschikbare ecomodus is dat zelfs naar verluidt 46(!) uur, maar dat gaat dan wel ten koste van de audiokwaliteit.

©Maikel Dijkhuizen

Stevige beats

Voor een adviesprijs van maar liefst 299,99 euro mag je natuurlijk een goede audiokwaliteit verwachten. Gelukkig is dat ook het geval, want deze bluetooth-speaker levert een natuurgetrouw geluid. Twee tweeters en een behoorlijke woofer zijn verantwoordelijk voor de audioweergave. Vanwege deze verschillende actieve drivers is er een duidelijke scheiding tussen de hoge en lage tonen te horen. De muziek klinkt hierdoor erg levendig. Gebruik de Rockster Cross 2 ook gerust om een feestje te bouwen. Hij kan namelijk zeer luid spelen, waarbij de bas zich duidelijk laat gelden.

De bovenzijde telt enkele fysieke knoppen. Daarmee koppel je een nieuwe bluetooth-bron, wijzig je het volume en pauzeer je de muziek. Daarnaast kun je tussen drie geluidsmodi switchen en een tweede Rockster Cross 2 draadloos koppelen. Met laatstgenoemde opstelling luister je naar echt stereogeluid. Je gebruikt jouw smartphone optioneel als veredelde afstandsbediening. Installeer hiervoor de Teufel Go-app, waarna je diverse geluidsinstellingen naar eigen wens aanpast.

©Maikel Dijkhuizen

Fender x Teufel Rockster Cross 2 kopen?

Zoek je een goed klinkende bluetooth-speaker met een origineel design? Wanneer het stevige prijskaartje van zo'n driehonderd euro geen bezwaar is, schaf je met de Fender x Teufel Rockster Cross 2 een prima exemplaar aan. Andere pluspunten zijn de comfortabele draagriem, powerbankfunctie en stevige constructie.

Wie overstapt naar een andere computer denkt meestal meteen aan het overzetten van programma's en bestanden zoals documenten en foto's. De vele persoonlijke instellingen en voorkeuren die zorgvuldig zijn opgebouwd, raken helaas vaak verloren. Hoe zorg je ervoor dat je je ook op het andere systeem meteen weer helemaal thuis voelt?

Synchronisatie via Windows-account

Windows biedt veel instellingen die je werkomgeving persoonlijker maken, zoals visuele thema's, spellingsvoorkeuren en meer. Sommige vereisen handmatig werk of externe tools, maar een aantal laat zich automatisch synchroniseren via je Microsoft-account. Laten we hiermee beginnen. Zorg dat je met zo'n account bent aangemeld bij Windows. Dit regel je via Instellingen / Accounts / Uw info. Klik daar op In plaats daarvan aanmelden met een Microsoft-account en volg de instructies.

Open daarna Accounts / Windows-back-up en druk op Beheren. Bevestig met Ja, synchroniseren / Gereed. Herstart de module Instellingen en open opnieuw Windows back-up. Schakel Mijn apps onthouden in als je op een andere pc met hetzelfde account dezelfde apps uit de Microsoft Store wilt gebruiken. Open Mijnvoorkeuren onthouden om aan te geven of je ook de onderdelen Accounts, WiFi-netwerken en wachtwoorden, Taalvoorkeuren en woordenlijst en diverse instellingen wilt synchroniseren.

Handmatige sync Windows

Zo'n accountsynchronisatie is handig, maar niet alle personalisatie-instellingen worden meegenomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor geluidsschema's of muisaanwijzers. Of misschien meld je je liever helemaal niet aan met een Microsoft-account, of vertrouw je deze cloudsynchronisatie niet, ook al is er sprake van dataversleuteling. Dan kun je de migratie ook handmatig doen.

We beginnen met het overzetten van een Windows-thema, aangezien dat meerdere onderdelen omvat, zoals lokaal opgeslagen achtergronden, accent- en vensterkleuren, een geluidsschema en de muiscursorstijl. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Thema's. Dubbelklik op de miniatuur van het gewenste thema, of klik op Bladeren door thema's om er een nieuw te kiezen in de Microsoft Store. Bovenaan kun je het thema aanpassen via de opties Achtergrond, Kleur, Geluiden en Muiscursor. Gebruik telkens het pijltje linksboven om terug te keren. Sla daarna je aangepaste thema op met Opslaan en geef het een naam. Klik vervolgens met rechts op de miniatuur van dit geselecteerde thema en kies Thema voor delen opslaan. Bewaar het als .deskthemepack-bestand (dat eigenlijk een zip-bestand is) op een extern of gedeeld medium. Dubbelklik je op dit bestand in Verkenner van je andere systeem, dan wordt het automatisch uitgepakt en als Windows-thema geïnstalleerd.

Lettertypes en screensavers

Misschien heb je ook zelf een of meer extra lettertypes en screensavers geïnstalleerd, en wil je deze overzetten. Dit kan handmatig als volgt. Voor lettertypes typ je %windir%\fonts in de adresbalk van Verkenner. Selecteer met ingedrukte Ctrl-toets alle gewenste lettertypebestanden, klik er met rechts op en kies Kopiëren naar. Sla deze bestanden op een extern of gedeeld medium op. Op de andere pc selecteer je de bestanden, klik je er met rechts op en kies je Installeren (voor alle gebruikers).

Het overzetten van screensavers verloopt op vergelijkbare wijze. Open de mappen %windir%\System32 en %windir%\SysWOW64, selecteer de gewenste scr-bestanden en kopieer ze naar een geschikt medium. Plak ze op de andere pc in %windir%\System32 en bevestig de kopieeractie als administrator. Je installeert een screensaver door er met rechts op te klikken en Installeren te kiezen, of via Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging.

We hebben een PowerShell-script gemaakt dat dit grotendeels automatiseert. Download het bestand exporteer-extrafonts-ss.ps1 (dit is de downloadlink) op je nieuwe pc, klik er met rechts op en kies Run with PowerShell (als administrator). Je vindt de screensavers en de meeste lettertypes nu op je bureaublad (behalve enkele standaardfonts die je in het script kunt aanpassen bij Fonts uitgezonderd), in submappen van FontScreenSaverBackup.

Profielen

De makkelijkste manier om je Windows-account naar een andere pc over te zetten is via een Microsoft-account (zie paragraaf 1, Synchronisatie via Windows-account). Toch wordt het gebruikersprofiel niet volledig meegenomen. Onder meer lokale bestanden, programmavoorkeuren buiten de Microsoft Store en appdata-mappen, zoals macro's, sjablonen en scripts, blijven achter.

In afwachting van een (vernieuwde) migratietool die Microsoft binnenkort belooft, kun je TransWiz gebruiken. Met de gratis versie kun je één account tegelijk overzetten, maar je kunt dit gewoon herhalen voor andere profielen. Dit werkt ook bij profielen die aan een Microsoft-account zijn gekoppeld. Schakel desnoods tijdelijk over naar een lokaal account. Na de migratie op de andere pc koppel je het profiel opnieuw aan hetzelfde Microsoft-account via Instellingen / Accounts.

Download TransWiz. Installeer het msi-bestand op beide pc's. Start het programma op je oude pc. Kies I want to transfer data to another computer, klik op Volgende en selecteer het gewenste, niet-actieve account (meld je eventueel tijdelijk aan met een ander account). Klik op Volgende en kies een opslaglocatie voor het zip-bestand. Beveilig dit eventueel met een wachtwoord.

Start TransWiz op het andere systeem, kies I have data I want to transfer to this computer en verwijs naar het zip-bestand. Geef eventueel een andere accountnaam op, kies of dit een standaard- of administratoraccount wordt en stel het wachtwoord in. Na afloop zijn de gegevens overgezet en kun je je aanmelden met het nieuwe profiel.

Taalinstellingen

Taal en spelling zijn vaak afgestemd op je voorkeuren, dus waarschijnlijk wil je die ook overzetten. De meeste taalinstellingen binnen Windows worden automatisch gesynchroniseerd via je Microsoft-account, maar desnoods doe je dit handmatig, door dezelfde taalpakketten te installeren. Ga hiervoor naar Instellingen / Tijd en taal / Taal en regio en kies Een taal toevoegen.

De toetsenbordindeling is gekoppeld aan de taal, maar je kunt ook handmatig extra indelingen toevoegen. Klik op de drie puntjes naast je voorkeurstaal en kies Taalopties. Scrol naar Geïnstalleerde toetsenborden en klik op Een toetsenbord toevoegen om de gewenste indeling te kiezen. Met Windows-toets+Spatiebalk schakel je vervolgens snel tussen indelingen. Je kunt trouwens ook per app-venster een andere invoermethode instellen via Instellingen / Tijd en taal / Typen / Geavanceerde toetsenbordinstellingen, met de optie Laat me een andere invoermethode instellen voor elk app-venster.

Wanneer je in apps met spellingcontrole, zoals Kladblok, met rechts klikt op een rood onderstreept woord en kiest voor Aan woordenboek toevoegen of Spelling / Aanwoordenlijst toevoegen, dan wordt het woord in Windows toegevoegd aan een gebruikerswoordenboek. Dit vind je in de map %appdata%\Microsoft\Spelling, wellicht in de submap \neutral of in een taal-submap zoals \nl-NL, in het bestand default.dic of custom.dic. Je kunt dit bestand bekijken met een teksteditor en kopiëren naar dezelfde map op je andere toestel om deze woordenlijst(en) over te zetten.

Applicaties

Geïnstalleerde applicaties zomaar overzetten lukt meestal niet, dus zit er weinig anders op dan ze opnieuw te installeren. Voor volledig portable apps volstaat het vaak om de map waarin je ze plaatste te kopiëren.

Er bestaan handige tools waarmee je veel populaire gratis apps met enkele muisklikken op je nieuwe pc installeert. Bijvoorbeeld Ninite en een pakketbeheerder zoals UniGetUI (klik op deze GitHub-pagina in de rechterkolom onder Releases op Latest).

In UniGetUI kies je Pakkettenbundels en klik je op Pakketten toevoegen aan bundel. Gebruik Pakketten ontdekken om apps op te zoeken. Vink de gewenste pakketten aan en klik op Selectie toevoegen aan bundel. Herhaal dit tot je bundel compleet is. Sla deze op via Bundel opslaan als, open de bundel daarna via Bestaande bundel openen, selecteer alle pakketten en bevestig met Selectie installeren.

App-configuraties

Zo installeer je snel veel apps op je nieuwe pc, maar daarmee neem je je persoonlijke instellingen of configuraties nog niet mee. De gratis app CloneApp was hier prima geschikt voor, maar de ontwikkeling is al enkele jaren stopgezet. Je kunt deze nog steeds downloaden en gebruiken, maar weet dat instellingen van nieuwere apps mogelijk niet volledig meer worden meegenomen. De ontwikkelaar biedt intussen een alternatief aan, Appcopier, maar deze tool is vooralsnog beperkt en minder gebruiksvriendelijk.

Je kunt het eventueel handmatig proberen met een tool als FreeFileSync door de belangrijkste configuratiebestanden naar dezelfde maplocaties op je nieuwe pc te kopiëren. Veel van die bestanden zitten in app-specifieke submappen van mappen zoals %AppData%, %LocalAppData% en %ProgramData%, typisch met extensies zoals ini, cfg, conf, config, json, xml, yaml of yml. Het is het proberen waard, maar overschrijf niet zomaar bestaande bestanden op je nieuwe pc.

Codes en licenties

Als je op je nieuwe pc programma's installeert die ook al op je oude pc stonden, wil je natuurlijk de softwarelicentie overnemen. Hoe je dat doet, hangt af van de toepassingen zelf. Bij software die aan een account is gekoppeld, hoef je meestal alleen met hetzelfde gebruikersaccount op je nieuwe pc aan te melden. Soms moet je de licentie eerst deactiveren op je oude pc via de instellingen of via een webportaal.

Voor software met een klassieke activatiecode noteer je de licentiecode van de oude installatie. Die vind je vaak in je account, op het doosje of in een mail. Bij de installatie op je nieuwe pc voer je deze opnieuw in. Tools zoals Magical Jelly Bean Keyfinder (gratis beperkte versie) en NirSoft Produkey (gratis) kunnen codes van veel geïnstalleerde programma's uitlezen. Omdat deze tools methoden gebruiken die ook door malware gebruikt wordt, is het normaal dat je virusscanner hierbij een melding geeft.

Sommige apps gebruiken een licentiebestand, met een extensie als lic, dat, key of ini, dat je moet exporteren of kopiëren naar dezelfde locatie op je nieuwe pc. Vaak is opnieuw activeren dan ook nodig.

Lees ook: Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Browsers

Je gebruikt waarschijnlijk een of meer browsers die gepersonaliseerd zijn met bijvoorbeeld eigen thema's, bladwijzers, geschiedenis, wachtwoorden en instellingen. De eenvoudigste manier om deze over te zetten, is door de ingebouwde synchronisatie te activeren.

We beginnen met Chrome. Log in met je Google-account (dat vind je rechtsboven), open Instellingen, klik op Jij en Google, ga naar Synchronisatie en Google-services en kies Synchronisatie aanzetten. Druk op de knop Instellingen, kies Beheren wat jesynchroniseert en vink de gewenste onderdelen aan via Synchronisatie aanpassen. Op je nieuwe pc meld je je aan met hetzelfde account en activeer je opnieuw de synchronisatie.

Voor Edge werkt dit op vrijwel dezelfde manier met je Microsoft-account, via Instellingen / Profielen / Synchroniseren. Bij Firefox kan het ook, als je een Mozilla-account hebt, via Instellingen / Synchronisatie.

Heb je geen account, dan wordt het iets omslachtiger. Wachtwoorden kun je exporteren en importeren via de ingebouwde wachtwoordmanager. Voor andere onderdelen gebruik je bijvoorbeeld een gratis tool zoals Hekasoft Backup & Restore (ook portable). Sluit je browsers, start de tool en selecteer de gewenste browser. De app ondersteunt circa 45 browsers. Je ziet meteen hoeveel data er geback-upt wordt. Zorg dat Backup is geselecteerd, klik op Start en kies een naam en locatie voor het back-upbestand (dat ook echt de extensie .backup heeft). Op je nieuwe pc installeer je dezelfde browser, sluit je deze en open je opnieuw de app. Kies Restore en verwijs naar het back-upbestand. Alles werkt netjes via lokale bestanden, zonder cloudverbinding.

Synchroniseren Office 365

De kans is groot dat je ook een kantoorpakket gebruikt, en wellicht is dit Microsoft 365 (voorheen Office 365). Persoonlijke instellingen worden dan automatisch gesynchroniseerd tussen systemen, op voorwaarde dat je een geldige licentie hebt en op elk apparaat met hetzelfde Microsoft-account bent aangemeld. Het gaat bijvoorbeeld om je Office-thema, aangepaste woordenlijst, Snelle toegang-werkbalk, Lint-aanpassingen, taalvoorkeuren en (via OneDrive) recente bestanden en persoonlijke sjablonen.

Controleer wel een paar instellingen. Meld je binnen de Office-apps aan met je Microsoft-account (klik desnoods op Aanmelden, rechtsboven). Ga in Windows naar Instellingen /Accounts / Windows-back-up, klik op Beheren bij Uw Microsoft-account synchroniseren met Windows en kies Ja, synchroniseren. Zet vervolgens de optie Mijn voorkeuren onthouden aan en vink bij voorkeur alle opties aan. Gebruik je een werk- of schoolaccount, dan kan je IT-beheerder wel bepaalde synchronisaties beperken (via groepsbeleid).

Handmatig overzetten Office 365

Je kunt ook specifieke Office-onderdelen handmatig overzetten. Voor sjablonen kopieer je bestanden met extensies als dotx, potx en xltx naar dezelfde map op je nieuwe pc. Deze staan normaal gesproken in C:\Users\<gebruikersnaam>\Documenten\Aangepaste Office-sjablonen. Ook eigen woordenboeken kun je meenemen. Het bestand Custom.dic staat in %AppData%\Microsoft\Uproof, default.dic of custom.dic in %AppData%\Microsoft\Spelling, in de submap \neutral of eventueel andere submappen.

Aanpassingen aan het Lint en werkbalken exporteer je via Bestand /Opties / Lint aanpassen. Klik rechtsonder op Importeren en Exporteren en kies Alle aanpassingen exporteren.

Wil je aangepaste stijlen, marges, regelafstand, macro's of eventueel extra opmaakelementen in Word overnemen, dan kopieer je ook het bestand Normal.dotm uit %AppData%\Microsoft\Templates. Extra macro's kun je ook los exporteren in de VBA-editor (Alt+F11), via Bestand / Bestand exporteren en later Bestand importeren.

Bepaalde Office-voorkeuren, zoals standaard bestandslocaties, zitten in het Windows-register. Een back-up maken kan via de Register-editor (druk op Windows-toets+R en voer regedit uit). Bij recente Word-versies zitten deze in de sleutel Computer\HKEY\_CURRENT\_USER\Software\Microsoft\Office\16.0\Word\Options. Klik met rechts op deze sleutel, kies Exporteren en bewaar het reg-bestand. Dubbelklik op dit bestand op je nieuwe systeem en bevestig tweemaal met Ja om de instellingen te importeren. Je maakt liefst eerst een systeemherstelpunt via Een herstelpunt maken in het Windows-startmenu.