Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste programma’s van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Plaatwerk

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10, macOS

Ach, die leuke ouderwetse foto-albums waarin het schuin plaatsen van afbeeldingen het hoogtepunt van grafisch ontwerp was; het had wel wat. Nu hebben we natuurlijk allemaal digitale foto’s – dodelijk saaie rechthoeken in strak gelid. Met Collagerator krijg je echter moeiteloos dat klassieke albumgevoel terug. Uiteraard biedt het programma daarbij meer mogelijkheden dan het papieren boek van weleer. Collagerator laat je verschillende soorten collages maken op allerlei groottes. Zo kun je eenvoudig foto’s naar een witte of zwarte pagina slepen (Photo Drop en Photo Drop on black) en die naar eigen inzicht roteren of anderszins aanpassen. Er is echter ook een modus (No Turns of Black Border voor een zwarte achtergrond) waarmee de foto’s weliswaar recht in het gelid lijken te staan maar dat zijn slechts de vensters waarin ze getoond worden. De foto’s zelf kun je in deze modus naar hartenlust roteren, verschuiven, vergroten of verkleinen. Op die manier heb je totale controle over de details die in de collage worden getoond. Tot slot is er nog Mosaic die beide mogelijkheden combineert voor de ultieme controle over het eindresultaat. Kies je A4 als formaat dan kun je de albumpagina’s vervolgens eenvoudig afdrukken.

©PXimport

Tip 02: Meezinger

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10, macOS, Linux

Sinds The Beatles bedachten dat het misschien wel een aardig idee was om songteksten op een lp-hoes te zetten, verscheen bijna geen pop-album meer waarop we niet konden meelezen en -zingen. De komst van de cd leidde weliswaar niet tot het verdwijnen van die teksten maar je moest nu wel eerst een boekje uit een doosje peuteren (en er later ook weer in zien te wurmen) – gedoe! Muziek in digitale vorm bevat helemaal geen teksten meer, maar wie nu mee wil zingen kan gelukkig op allerlei plekken van heel veel muziek de songtekst vinden. Dat gaat misschien wel het makkelijkst met het sublieme programma Lyrics Finder. Sleep er losse nummers of complete mappen naartoe en Lyrics Finder gaat in recordtempo aan de slag om de woorden voor je op te zoeken. We hebben er Engelse, Franse, Duitse en Nederlandse albums op losgelaten en telkens vond het programma de teksten probleemloos. Van die teksten kun je overigens de grootte aanpassen en je kunt ze opslaan als txt-bestand.

©PXimport

Tip 03: Concept

Geschikt voor: Windows XP. Vista, 7, 8.x, 10, macOS, Linux

Kennis kun je op allerlei manieren organiseren. Zo zou je over een bepaald onderwerp een boek kunnen schrijven waarin je allerlei aspecten van dat onderwerp behandelt en verbanden met andere zaken bespreekt. De moderne mens heeft zijn informatie tegenwoordig echter liever in compacte en hapklare brokken en daarvoor is de ‘concept map’ een uitgelezen hulpmiddel. Een concept map is een diagram dat verbanden legt tussen allerlei begrippen en/of allerlei zaken toont die met een onderwerp samenhangen. Dat klinkt weinig informatief, maar wacht… Als je nu aan alle elementen van zo’n diagram aanvullende schermen met uitleg kunt koppelen in de vorm van afbeeldingen, webpagina’s of zelfs complete andere concept maps dan wordt het al een stuk informatiever. Hét gereedschap om zulke diagrammen te maken is CmapTools. Dit programma laat je niet alleen je eigen concept maps ontwikkelen maar biedt ook toegang tot diagrammen van anderen voor zover deze openbaar zijn. Uiteraard is de software ook te gebruiken voor luchtiger zaken zoals een familiestamboom. Let op: er bestaat ook een iets afwijkende iPad-versie.

©PXimport

Tip 04: Uitgerekend

Geschikt voor: elk systeem

Waar eerdere generaties nog leerden rekenen met behulp van een telraam en calculaties maakten met een rekenliniaal, bracht de komst van de zakjapanner een ware revolutie teweeg. Voor wie de uitdrukking niet (meer) kent: de zakjapanner werd zo genoemd omdat de meeste rekenmachines uit het land van de rijzende zon kwamen. Aanvankelijk waren die apparaten nog behoorlijk prijzig maar na verloop van tijd waren de productiekosten zo laag dat je ze bij van alles cadeau kreeg.

Inmiddels is natuurlijk ook de fysieke rekenmachine alweer achterhaald en hebben we appjes en programma’s voor dat doel of, nog makkelijker, een online-calculator. Nou ja, een… Op calculator.net vind je er zo’n tweehonderd, zowel voor algemeen als specialistisch rekenwerk. Zo zijn er op de site rekenmachines te vinden op financieel gebied (leningen, hypotheken, rente enzovoort), met betrekking tot gezondheid (BMI, lichaamsvet) en voor uiteenlopende zaken zoals data en tijden, brandstofverbruik en de cupmaat van bh’s. Zelfs voor het alledaagse wiskundige rekenwerk heb je volop keus, bijvoorbeeld met een wetenschappelijke rekenmachine, een calculator speciaal voor breuken, een exemplaar voor berekeningen met driehoeken en ga zo maar door.

©PXimport

Tip 05: Snelle toegang

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Toen Microsoft ooit met Windows begon zat vrijwel alles wat je maar aan hulpprogramma’s nodig had in de mappen Bureau-accessoires en Configuratiescherm. Voor specialisten had je dan nog wat ‘geheime’ gereedschappen in de systeemmap en daarvan moest je de naam kennen want dat was meestal een obscure afkorting. Die situatie is er door de jaren heen niet per se beter op geworden. Je kunt wel zeggen: hoe nieuwer de Windows-versie, hoe meer gereedschapjes deze bevat en hoe meer verspreid ze zijn. Nu gaan achter al die hulpprogrammaatjes en functies natuurlijk ook maar gewoon exe-bestanden schuil en dus zou je die kunnen benaderen met een snelkoppeling. Nijvere internetters hebben dat klusje al voor je geklaard en ze samengebracht onder de naam The Biggest Library of Windows Shortcuts. Ze zijn netjes geordend naar besturingssysteem (Windows 7, 8 of 10) en daarbinnen weer onderverdeeld in categorieën zoals probleemoplossing (Troubleshooting), afsluiten (Shut Down Menu), netwerk en internet, toegankelijkheid (Ease of Access) enzovoort. Zoals je ziet gebruikt de database de Engelstalige Windows-termen maar deze zijn uiteraard gekoppeld aan uw vertrouwde Nederlandstalige Windows-onderdelen.

©PXimport

Tip 06: Geschiedenisles

Geschikt voor: Windows 8(.1), 10

Voor de lezers die wat later hebben ingeschakeld: niet alles zag er altijd zo gelikt uit als tegenwoordig. Dat wil echter niet zeggen dat het allemaal slecht werkte, alhoewel…

Wie pas na de late jaren ‘90 is ingestapt in het computergebeuren, denkt vast dat het grafische besturingssysteem Windows altijd de norm is geweest; tenslotte zijn concurrenten als macOS ook grafisch. Maar nee, het begon allemaal met het tekstgeörienteerde dos en als er al zoiets als vensters bestond dan werden die gemaakt met lijntjes uit het ascii-palet. Ook de oerversie van Word was er in eerste instantie voor dit niet-grafische besturingssysteem.

Wie benieuwd is naar de geschiedenis van de Microsoft-producten waar we nu zo aan gewend zijn, kan terecht in de app Era Of Microsoft. Deze app toont je de complete geschiedenis van al die bekende producten van de software- en later ook hardware-gigant uit Redmond, Washington. Zie hoe de eerste Windows-versies eruitzagen en hoe de systeemeisen steeds zwaarder werden. Bekijk de evolutie van Office en lees alles over Microsofts flirt met allerlei matig succesvolle hardware.

©PXimport

Tip 07: Allesweter

Geschikt voor: Windows 8.1, 10

Er was een periode waarin het kon gebeuren dat de huisbel ging en er iemand voor de deur bleek te staan die je een encyclopedie wilde verkopen; 25 kloeke, in leder gebonden delen voor 4.000 gulden, in termijnen te betalen – geen geld. Gelukkig hebben we nu alweer jaren het onvolprezen Wikipedia.

Wikipedia laat zich uiteraard prima lezen in de browser maar op mobiele apparaten krijg je dan vaak een kalere versie. Voor mobiele apparaten en desktop-pc’s is er de speciale Wikipedia-app. Het sterkste punt van dit programma is dat het de opmaak dusdanig aanpast dat het lijkt alsof je een ouderwetse papieren encyclopedie leest. Dat gebeurt uiteraard wel met de voordelen van de computer, dus infoboxen, tabellen en voetnoten – die afleiden van de lopende tekst – zijn standaard ingeklapt en kun je met een klik opvragen. Ook kun je afbeeldingen gemakkelijk vergroten. Met het app-menu schakel je moeiteloos over van Nederlands (standaard) naar een andere taal.

©PXimport

Tip 08: Luistervink

Geschikt voor: elk systeem

Programma’s en apps zijn natuurlijk prachtig maar wanneer je iets online kunt doen zonder software te downloaden is dat wel zo comfortabel. Zo zijn er heel wat toepassingen verkrijgbaar waarmee je radio kunt luisteren op pc’s of mobiele apparaten. Er gaat echter maar weinig boven www.tunein.com. Op deze site kun je luisteren naar een onvoorstelbare hoeveelheid radiozenders en podcasts van over de hele wereld. Deze kun je doorzoeken of doorbladeren op genre, locatie en taal. Uiteraard biedt dat al heel wat voordelen boven een gewoon radiotoestel maar dat is pas het begin. Hoor je muziek dan zie je meteen waar je naar luistert en kies je bijvoorbeeld een van de zenders van de NPO dan zie je meteen een lijst van podcasts die bij die zender horen én heb je toegang tot specifieke programma’s. TuneIn kent ook een betaalde variant waarmee je geheel reclamevrij kunt luisteren en waarin de liefhebbers van de populairste Amerikaanse sporten (honkbal, American football, ijshockey en basketbal) alle wedstrijden kunnen volgen.

©PXimport

Tip 09: Meesterlijk

Geschikt voor: elk systeem

Wanneer je wekelijks met meerdere mensen aan een project werkt kun je niet zonder professionele en doorgaans betaalde software om zicht te houden op wie wat aan het doen is. Voor het – soms letterlijke - huis-tuin-en-keukenwerk zijn er ook goede gratis opties, bijvoorbeeld Meistertask.

Meisterask is een systeem waarin je alleen of in een groep aan een project kunt werken. Wie nu denkt: “Ik heb niets met projecten”, zou het wel eens mis kunnen hebben want we komen allemaal wel eens in situaties waarin ons doel heel veel organisatiestappen eist. Denk bijvoorbeeld aan een grote verbouwing van het huis of het organiseren van een zilveren bruiloft; dat zijn vaak dingen die je niet in je eentje doet en waarbij je ook makkelijk het overzicht verliest als je ze niet goed organiseert. Met Meistertask kun je met meerderen tegelijk een klus opzetten en elkaar voortdurend op de hoogte houden van de vorderingen. Je kunt daarbij informatie uitwisselen met elkaar en met favoriete externe apps. In die laatste twee zaken schuilen de beperkingen van de gratis versie (maximaal twee apps en bestanden van hooguit 20 MB) maar daar heb je bij privégebruik geen hinder van.

Meistertask is er behalve als online-tool ook beschikbaar als app voor macOS, Windows, iOS en Android.

©PXimport

Tip 10: Babbelaar

Geschikt voor: Windows 8(.1), 10

Apple heeft zijn eigen messaging-systeem maar omdat nu eenmaal niet iedereen in je omgeving een iPhone heeft, blijkt in de praktijk dat de meeste mensen toch WhatsApp gebruiken om berichtjes uit te wisselen en elkaar foto’s en filmpjes te sturen. WhatsApp op de smartphone heeft echter twee nadelen: niet iedereen beheerst het duimtypen dusdanig dat een lang chatbericht snel is ingetypt en we hebben niet allemaal onze telefoon voortdurend onder handbereik. Het zou dan ook prettig zijn als we konden appen vanaf de pc. Zoals je wellicht weet is het mogelijk om browser-toepassing WhatsApp Web te koppelen met de app op je telefoon maar prettiger nog is de WhatsApp Desktop-app in de Windows Store. Heb je deze eenmaal gekoppeld aan je WhatsApp-account (simpel door een QR-code te scannen) dan kun je vanuit dat programma op de gebruikelijke wijze berichten verzenden en ontvangen.

Bijkomend voordeel van het gebruik van WhatsApp Desktop is dat je conversaties eenvoudig naar de pc kunt kopiëren en dat geldt uiteraard ook voor meegestuurde mediabestanden.

©PXimport

Tip 11: Schermhulp

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

Voor het maken van een schermafdruk zijn heel wat programma’s beschikbaar. De reden voor dit grote aanbod is dat deze toch tamelijk elementaire functie in Windows door de jaren heen weinig is doorontwikkeld.

Een van de uitgebreidste vervangers voor het vastleggen van je beeld is PicPick. Hiermee maak je probleemloos een schermafdruk van het hele scherm, een venster (ook scrollend – denk aan een webpagina), een rechthoek of een willekeurig gebied. Daar houdt het echter niet op. Met deze schermafdruk kun je vervolgens aan de slag in een behoorlijk uitgebreide beeldbewerker om onderdelen te verscherpen, te vervagen (bijvoorbeeld om te anonimiseren), van aantekeningen en pijlen te voorzien enzovoort.

Wie serieus ontwerpwerk doet, vindt in PicPick daarnaast allerlei handige hulpjes zoals een palet-editor, een kleurkiezer, een vergrootglas, een meetlint en een gradenboog. Heb je een vastgelegde afbeelding naar wens bewerkt, dan kun je deze vervolgens direct vanuit het programma uploaden naar allerlei sociale media, doorsturen naar Office-toepassingen, opslaan bij verschillende clouddiensten en nog veel meer.

Het Nederlandstalige PicPick - met de look van Microsoft Office - is alleen gratis voor niet-commercieel gebruik en is er ook als portable-versie.

©PXimport

Tip 12: Superverkenner

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

Omdat Microsoft door de jaren heen niet de moeite heeft genomen om Verkenner te voorzien van een dubbel venster, zijn heel wat mensen overgestapt op alternatieven zoals Total Commander. Het voordeel daarvan is uiteraard dat veelvoorkomende handelingen zoals kopiëren en verplaatsen met zo’n dubbel venster veel prettiger verlopen. Daarbij kun je zo makkelijker mappen vergelijken dan wanneer je meerdere instanties van Verkenner moet openen.

Maar als werken met twee vensters zo fijn is, hoe prettig is het dan niet met vier? Dat – en meer – gaat eenvoudig met het fraaie Tablacus Explorer. Het prettige van dit programma is dat je het veel meer naar eigen inzicht kunt inrichten dan met Verkenner het geval is terwijl je exact dezelfde functionaliteit hebt. Bovendien kun je in Tablacus – de naam geeft het al een beetje weg – ook tabbladen gebruiken zoals in de browser. Die flexibiliteit maakt het werken met bestanden tot een feest.

Alsof dat allemaal nog niet genoeg reden is om met Tablacus aan de slag te willen, biedt het programma ook nog add-ons. Deze kun je eenvoudig vanuit het programma zelf zoeken en installeren. Sommige van deze add-ons breiden de functionaliteit van Tablacus uit terwijl andere meer controle geven over het uiterlijk.

©PXimport

Gevaarlijk?

Niet te snel klikken

©PXimport

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!

Warm! Dorst! Hoog tijd dus voor ijskoffie en ijsthee. Je hoeft er niet eens voor naar de winkel: je kunt het binnen een paar minuten zelf maken, vaak gewoon met wat je al in huis hebt. Lekker verfrissend, en meestal ook gezonder én goedkoper dan wat je in de supermarkt vindt. In dit artikel lees je precies hoe je dat doet. Proost!

Lees ook: Geen ijsmachine, toch zelf ijs maken? Natuurlijk kan dat! 

Wie van koffie houdt, kan met ijskoffie alle kanten op. Je kunt koffie koud zetten (cold brew), of juist warme koffie gebruiken en die laten afkoelen.

In beide gevallen begint het met sterke koffie. Hoe sterker, hoe beter, want ijsblokjes verdunnen de smaak. Zet bijvoorbeeld een dubbele espresso of gebruik een koffiemachine op de hoogste intensiteit. Laat de koffie afkoelen, giet 'm over een glas vol ijsblokjes en voeg melk of plantaardige drink (haver, amandel of soja) toe als je dat lekker vindt.

Liever iets milders? Dan is cold brew een goed alternatief. Meng grofgemalen koffie met koud water in een kan of fles. Je moet er wel de tijd voor nemen, want je moet het daarna zo'n twaalf uur in de koelkast laten trekken. Daarna filter je het koffiedik eruit met een zeef of koffiefilter. Het resultaat is een zachte, cafeïnerijke drank die minder bitter is dan je zou verwachten – ideaal voor wie gewone zwarte koffie te scherp vindt. Verdun het naar smaak met melk, water of siroop, bijvoorbeeld vanillesiroop of hazelnootsiroop. Tip: je kunt ook wat meer maken dan je nodig hebt en dat in de koelkast bewaren (maximaal drie dagen). Heb je op een later tijdstip dan trek in ijskoffie, dan hoef je niet eerst twaalf uur te wachten.

Gebruik je een espressomachine, dan heb je meer controle over de smaak. Voor een krachtige ijskoffie kies een Arabica/Robusta-blend. Door de Robusta-bonen in deze melanges krijg je een pittige smaak en een stevige crèmelaag – ook lekker in ijskoffie.

Liever iets zachters of fruitigers? Ga dan voor 100% Arabica-bonen. Die zijn milder en hebben vaak meer nuance. Zulke bonen geven je ijskoffie een verfijnde smaak, soms met citrus- of bloemtonen.

Ook decafé werkt prima, bijvoorbeeld als je 's avonds nog iets kouds wilt drinken zonder daarna klaarwakker te liggen.

©annapustynnikova

IJsthee: verkoelende dorstlesser

Ook ijsthee maak je in een paar simpele stappen. Gebruik losse thee of gewone theezakjes, maar zet het sterker dan je normaal zou doen. De thee wordt namelijk verdund zodra je er ijs aan toevoegt. Zwarte thee is een klassieker, maar groene thee, kruidenmengsels of gearomatiseerde soorten werken net zo goed. Let wel op: groene thee en kruideninfusies zijn gevoeliger voor een bittere nasmaak als je ze te lang laat trekken. Hou de trektijd dus korter dan bij zwarte thee. Hieronder lees je welke watertemperatuur je moet gebruiken en hoe lang je het mengsel moet laten trekken.

– Zwarte thee: 95–100 °C, 4–5 minuten
– Groene thee: 70–80 °C, 2–3 minuten
– Kruideninfusies/rooibos: 95–100 °C, 5–6 minuten

©shersor

Laat de thee eerst een beetje afkoelen, of gebruik niet te veel ijs in één keer. Zo blijft de smaak in balans en voorkom je dat je thee bitter of waterig wordt. Je kunt de thee ook helemaal laten afkoelen op het aanrecht en daarna in de koelkast zetten – dan krijg je een heldere, frisse ijsthee zonder smaakverlies.

Voeg daarna eventueel smaakmakers toe zoals schijfjes citroen, munt of een beetje honing. Suiker los je het best op in de thee als die nog warm is, anders blijft het onder in je glas liggen. Houd je liever van minder zoet, dan kun je het ook bij een paar druppels citroen of een scheutje appelsap houden. Gebruik je verse vruchten zoals perzik of sinaasappel, snijd die dan in dunne plakjes en laat ze even meetrekken.

Gooi je ijsthee niet direct vol ijs, zeker niet als je hem lang wilt bewaren. Door de ijsklontjes vlak voor het serveren toe te voegen, blijft de smaak beter behouden. En als je slim bent, vries je wat van de thee zelf in als ijsklontjes. Zo wordt je drankje koud, zonder dat het verwatert.

Tot slot: experimenteren en bewaren

Het fijne aan zelf ijskoffie of ijsthee maken, is dat je eindeloos kunt variëren. Wissel af met kruiden, citrus, melksoorten of zoetmakers. Probeer eens een koude espresso met gecondenseerde melk of een groene ijsthee met gember en limoen. Hieronder hebben we zowel voor ijskoffie als ijsthee vijf smaakvariaties voor je verzameld.

Maak in één keer een grotere hoeveelheid en bewaar die in een afsluitbare fles in de koelkast. Zo heb je altijd iets klaarstaan als je behoefte hebt aan iets verfrissends én lekkers te drinken. Let er wel op dat vers gemaakte ijsthee en cold brew koffie maar een paar dagen houdbaar zijn. Drink het binnen drie dagen op, dan is de smaak op z'n best.  

©vikakurylo81 - stock.adobe.com

5 bijzondere ijskoffievariaties

– Kokos-kardemom: kokosmelk, gemalen kardemom, honing
– Sinaasappel-kaneel: geraspte sinaasappelschil, kaneelpoeder, ahornsiroop
– Hazelnoot-salted caramel: hazelnotenmelk, karamelsiroop, snufje zeezout
– Chocolade-chili: cacaopoeder, cayennepeper, bruine suiker
– Rozemarijn-citroen: verse rozemarijn, citroensap, agavesiroop

5 bijzondere ijstheevariaties

– Watermeloen-munt: watermeloensap, verse munt, limoen
– Perzik-basilicum: verse perzik, basilicumblaadjes, honing
– Hibiscus-granaatappel: hibiscusbloemen, granaatappelsap, stevia
– Komkommer-dille: komkommer, verse dille, snufje zeezout
– Ananas-tijm: ananasblokjes, tijmblaadjes, kokoswater

Smaakvariaties: hoe & wat

Tijdens het trekken (in de hete koffie/thee):

• Kruiden zoals kardemom, kaneel, rozemarijn, basilicum, dille, tijm
• Citrusschil (sinaasappel)
• Hibiscusbloemen

Na het afkoelen toevoegen:

• Verse sappen (watermeloen, granaatappel, citroensap)
• Verse stukjes fruit (perzik, ananas, komkommer)
• Melksoorten (kokosmelk, hazelnotenmelk, amandelmelk)
• Zoetmakers (honing, stroop, stevia)
• Verse kruiden die snel bitter worden (munt)

Extra smaakmakers:

• Cacaopoeder: eerst mengen met beetje heet water, dan toevoegen
• Zeezout: altijd op het laatst, naar smaak