Photoshop mag dan wel het bekendste programma voor professionele fotobewerking zijn, het is ook stevig aan de prijs. Wij kijken daarom liever naar een geheel gratis alternatief met vergelijkbare mogelijkheden, zeker in combinatie met enkele uitstekende plug-ins: GIMP.

GIMP staat voor GNU Image Manipulation Program, wat meteen verraadt dat de toepassing beschikbaar is voor GNU/Linux. Of beter gezegd ‘ook beschikbaar’, want deze opensource-applicatie draait net zo makkelijk op besturingssystemen als macOS en Windows.

In dit artikel gaan we met de Windows-versie aan de slag, maar de werking en functionaliteit zijn op alle ondersteunde platformen goed vergelijkbaar. We installeren de tool, wijzen je de weg naar enkele handige hulpbronnen en tonen je hoe je een en ander naar je hand zet. De focus van dit artikel ligt verder op het installeren van enkele extra’s die GIMP voor de veeleisende gebruiker nog boeiender maken.

Installatie

Je vindt GIMP op www.gimp.org, waar je de Download-sectie opent. Als het goed is, heeft de site je besturingssysteem correct gedetecteerd en verschijnen enkele geschikte download-knoppen. Zo kun je de Windows-versie ophalen via BitTorrent of van de Microsoft Store, maar wij verkiezen Download GIMP <versienummer> directly. In ons geval was dit versie 2.10.32. Het downloadbestand is behoorlijk fors (meer dan 250 MB), maar dat komt omdat die naast een reeks standaardplug-ins ook een installer bevat voor zowel Windows 32 bit als 64 bit. Een dubbelklik op het exe-bestand volstaat om de juiste variant voor je Windows-systeem te installeren.

Klik op Aanpassen als je zelf de installatiemap wilt installeren en wilt beslissen welke onderdelen je mee op schijf wilt zetten. Standaard staat Volledige installatie ingesteld en tenzij je redenen hebt om bepaalde componenten niet mee te installeren, kun je dit gerust zo laten.

Je zult merken dat er automatisch ook een aantal plug-ins wordt geïnstalleerd en bij het opstarten wordt geïnitialiseerd. Als het goed is verschijnt even later het fraaie programmavenster van GIMP, standaard in donkere themakleuren.

Lees ook:Foto bewerken? Tips voor 22 gratis programma's

Hulpbronnen

GIMP is een (semi-)professionele fotobewerkingstool met een behoorlijke leercurve, en dus is alle hulp welkom. Die vind je in eerste instantie in de menubalk bij Help. Druk je op F1 dan duikt het venster van de GIMP-hulpbrowser op. Deze haalt zijn informatie online op en werkt (daardoor) behoorlijk traag.

Je kunt deze hulpbron echter ook lokaal opslaan. Ga naar de Download-sectie op de GIMP-site, scrol tot bij Dutch, haal het helpbestand op en installeer het met een dubbelklik. (Her)start GIMP, ga naar het menu Bewerken en kies Voorkeuren. Open de rubriek Interface / Hulpsysteem en kies in het uitklapmenu bij Gebruikershandleiding de optie Een lokaal geïnstalleerde kopie gebruiken; de taal stel je in op Nederlands [nl] – hoewel er ook veel onvertaalde stukken in de helpfunctie zijn. Bij Te gebruiken hulpbrowser kun je Hulpbrowser voor GIMP geselecteerd laten, tenzij je hiervoor je eigen browser verkiest. Bevestig met OK.

Je kunt in GIMP ook contextgevoelige hulp oproepen. Druk hiervoor op Shift+F1, zodat de cursor in een vraagteken verandert en klik hiermee bijvoorbeeld op een tool in de gereedschapskist. Je krijgt nu feedback over die tool te zien.

Ook handig in de Help-sectie is Zoek een functie en voer deze uit (of gebruik de sneltoets /). Het volstaat hier een (deel van een) functienaam in te tikken, zoals Verscherp of Vervorm om suggesties aangereikt te krijgen. Met een dubbelklik op een suggestie open je het bijbehorende menu.

Aanpassingen

Je hebt inmiddels gemerkt dat je via Bewerken / Voorkeuren toegang krijgt tot een dialoogvenster van waaruit je GIMP helemaal naar je hand kunt zetten. Blijkt GIMP bijvoorbeeld niet in je voorkeurstaal te verschijnen, dan pas je dit hier snel aan in de rubriek Interface, bij Taal (standaard staat hier System Language). In de rubriek Interface / Thema kun je een thema instellen. Naast de standaardoptie Dark is er onder meer nog Gray en Light.

Interessant is ook Interface / Gereedschapskist, waar je door het klikken op iconen zelf bepaalt welke tools in de gereedschapskist van GIMP verschijnen. Je kunt de items hier ook verslepen als je ze liever in een andere volgorde ziet. In de rubriek Mappen kom je te weten in welke mappen GIMP gaat zoeken naar bijvoorbeeld Patronen, Paletten, Penselen en Plug-ins.

Plug-ins

Je hebt intussen vast al ondervonden dat GIMP heel wat functies aan boord heeft (www.kwikr.nl/gimpintro geeft je een aardig idee), maar een slim systeem van plug-ins maakt het programma nog krachtiger. Het is weliswaar zo dat die plug-ins vroeger centraal werden bewaard, maar helaas bestaat deze ‘GIMP Plugin Registry’ niet langer en moet je dus zelf op zoek naar interessante exemplaren. Even googelen naar gimp plugins bijvoorbeeld levert al meteen talrijke hits op, maar weet wel dat nogal wat plug-ins niet langer in recentere GIMP-versies blijken te functioneren. Check dat dus even voor je zo’n plug-in installeert.

Wat de installatie van plug-ins betreft zijn er twee methodes. Sommige plug-ins bevatten een eigen installer, en die hoef je alleen maar op te starten en de verdere instructies te volgen, maar in de meeste gevallen sta je voor een meer handmatige methode. Gewoonlijk komen deze plug-ins in een zip-archief dat je eerst dient uit te pakken. Bevat de inhoud een of meer bestanden met de extensie .py, dan dien je de mapinhoud naar de Plug-ins-map van GIMP te kopiëren. Gaat het om bestanden met de extensie .scm, dan kopieer je die naar de Scripts-map.

De locatie van deze mappen vind je als volgt. Start GIMP op en kies Bewerken / Voorkeuren. Ga naar de rubriek Mappen, vouw deze uit en dubbelklik op Plug-ins of Scripts. In het rechterpaneel verneem je de juiste locatie, die telkens begint met C:\Users.

We sluiten dit artikel af met een drietal plug-ins die we zelf indrukwekkend goed vinden.

Darktable

GIMP is een uitstekende fotobeheerder die vlot overweg kan met formaten als png, jpg, tiff, psd en zelfs heic, maar helaas is er zo goed als geen ondersteuning voor ongecomprimeerde raw-foto’s met extensies als dng, arw, nef, cr2 en cr3. Gelukkig los je dit euvel snel op met een extra plug-in als RawTherapee en darktable, die beide veel functies uit Adobe Photoshop en Lightroom combineren. Darktable vinden we gebruiksvriendelijker en nemen we hier dus als voorbeeld.

Darktable was al op ons systeem geïnstalleerd toen we GIMP installeerden en we stelden vast dat GIMP de darktable plug-in niet correct initialiseerde. Gelukkig viel dit snel op te lossen: GIMP afsluiten, darktable de-installeren, opnieuw downloaden en installeren.

Darktable is een losstaand programma, maar het handige is wel dat het automatisch opent wanneer je in GIMP een raw-formaat selecteert. Zodra je darktable weer afsluit (na overigens non-destructieve aanpassingen), verschijnt de aangepaste foto automatisch in GIMP voor verdere bewerkingen.

G’MIC

De plugin G’MIC, wat staat voor GREYC’s Magic for Image Computing, is van een geheel andere orde dan darktable. G’MIC is namelijk een indrukwekkende verzameling van meer dan vijfhonderd filters waarmee je snel allerlei effecten op je foto’s kunt toepassen. Het gaat niet zomaar om wat Instagram-filters, genre klik-en-klaar, maar om heuse filters die je vaak heel nauwkeurig kunt afstellen, niet zelden met schuifbalken. Het gaat om zeer uiteenlopende filters, van filmische effecten tot warp-vervormingen.

Voor je de plug-in installeert kun je die online al even uittesten op https://gmicol.greyc.fr: upload een foto, klik op Select filter, kies een geschikt filter uit, en gaan met die banaan.

Je vindt het offline programma van G’MIC op www.gmic.eu, via de Download-knop. Voor (de GIMP-versie van) Windows haal je het exe-bestand op en installeer je dit met een dubbelklik, nadat je GIMP hebt afgesloten.

Wanneer je GIMP na de installatie weer opstart, pikt die de plug-in automatisch op. Je gaat er als volgt mee aan de slag. Open eerst een willekeurig fotobestand in GIMP, ga vervolgens naar Filters en kies G’MIC QT. Er verschijnt een nieuw dialoogvenster met een voorbeeldweergave van je foto en maar liefst twintig verschillende filterrubrieken. Zodra je een rubriek uitvouwt, komen de bijbehorende filters beschikbaar en wanneer je een filter selecteert, verschijnt een paneel met alle instelopties. Je ziet het effect meteen in de voorbeeldweergave. Klik op Toepassen of op OK om de wijzigingen door te zetten.

Resynthesizer

Het overkomt je vast ook weleens: je neemt een foto en pas achteraf merk je een of ander storend object in het plaatje op. Gommen dus, maar het liefste zo dat de omringende achtergrond onmerkbaar de plaats inneemt van het verdwenen object. In Photoshop-speak heet dit ‘content aware fill’.

GIMP ontbeert zo’n geavanceerde tool, maar er bestaat een uitstekende plug-in voor: Resynthesizer. Surf naar www.kwikr.nl/resynt en dubbelklik op het bestand README.md. In dit document klik je op de link install Resynthesizer for Windows en vervolgens op An archive of the resynthesizer plugin for Windows. Dit brengt je naar een Download-knop voor een zip-bestand (van slechts 42 kb). Pak dit uit naar een lege map en kopieer de volledige inhoud (met een dozijn bestanden) naar de plug-ins-map van GIMP, zoals beschreven in de alinea ‘Plug-ins’.

(Her)start GIMP zodat de plug-in wordt geïnitialiseerd. Haal een foto op waaruit je een storend object wilt verwijderen en maak gebruik van (bijvoorbeeld) de lasso-tool om dit gebied te selecteren. Ga vervolgens naar Filters en kies Verbeteren / Heal selection. Pas eventueel de parameters aan in het dialoogvenster en bevestig met OK. Het storende element is verdwenen.

Tip: Bestel ook de cursus smartphone-fotografie

Kerstverlichting ophangen hoort bij december, maar de sfeer zit niet alleen in extra lampjes. Het verschil maak je met hóe je licht inzet. Met Philips Hue kun je dat piekfijn regelen. Of je nu rustig sfeervol licht wilt tijdens het kerstdiner of juist een uitbundig fonkelende kerstboom: in de Hue-app kies je scènes en pas je de verlichting helemaal naar je eigen wensen aan. Wat er allemaal mogelijk is, lees je in dit artikel.

Met Hue combineer je het licht in huis op een natuurlijke manier. Een lamp op tafel geeft fijn licht tijdens het eten, terwijl het plafondlicht gewoon aan kan blijven zonder te overheersen. De kerstboom mag daarbij natuurlijk opvallen. Het Festavia-lichtsnoer is speciaal gemaakt voor in de boom en bestaat uit losse lampjes die je afzonderlijk kunt aansturen. Zo kun je het licht in de boom net iets levendiger maken, zonder dat het druk wordt.

Ook met lightstrips breng je nog meer kerstsfeer in huis. Plaats je ze langs een kast, onder een dressoir of langs een raam, dan voeg je extra licht toe zonder dat het direct in het oog springt. Door dezelfde kleuren te gebruiken als in de kerstboom voelt de verlichting vanzelf als een samenhangend geheel.

©Philips

Festavia-lichtsnoer of Hue lightstrip?

Het Festavia-lichtsnoer is ontwikkeld als decoratieve kerstverlichting. Het bestaat uit losse lampjes aan een snoer en is bedoeld voor de kerstboom of een overdekte buitenplek. Omdat je elk lampje apart kunt aansturen, kun je effecten gebruiken waarbij de lichtjes afwisselend oplichten of in meerdere kleuren door de boom verdeeld zijn.

Een Hue lightstrip is een flexibele lichtstrip die een doorlopende lichtlijn geeft. Je gebruikt deze vooral als indirecte verlichting langs meubels, wanden of ramen. Lightstrips zijn niet seizoensgebonden en blijven het hele jaar door in gebruik als sfeerverlichting.

Warm licht op donkere decembermomenten

In december valt de avond snel. Met Hue kun je instellen dat de verlichting automatisch aangaat rond zonsondergang, zodat het licht al brandt wanneer je thuiskomt. Dat is prettig en zorgt er meteen voor dat je huis er bewoond uitziet als je later op de avond weg bent.

Ook 's ochtends kun je daar gebruik van maken. In plaats van fel licht gaat de verlichting geleidelijk aan, met warmere tinten die langzaam sterker worden. Dat maakt opstaan in de winter net wat makkelijker. Heb je meerdere Hue-lampen, dan stel je ze per ruimte in. De kerstboom kan bijvoorbeeld op vaste tijden aan en uit gaan, terwijl de rest van de woonkamer apart wordt geregeld of juist tegelijk mee aan- en uitgaat.

Kerstscènes en lichteffecten

In de Hue-app vind je de Scene Gallery met voorgeprogrammeerde scènes. Rond de feestdagen verschijnt daar een speciale categorie: Winterse feestdagen / Kerstmis. Daarmee zet je met één tik een complete kerstsfeer neer, zonder zelf kleuren te hoeven kiezen. Voorbeelden? De scène Onder de boom is geïnspireerd op cadeaus onder de kerstboom en werkt met een combinatie van rood, geel en groen. Dat zorgt voor een herkenbaar, klassiek kerstgevoel dat goed past bij traditionele decoratie. Vrolijk gebruikt meerdere kleuren tegelijk en oogt daardoor speelser dan de rustigere kerstscènes. Deze scène werkt goed wanneer het licht wat meer mag opvallen, bijvoorbeeld tijdens een borrel of wanneer er bezoek is. Stille nacht kiest juist voor rust, met zachte perziktinten en minder contrast. Een goede keuze dus voor tijdens het kerstdiner of een lange avond aan tafel, omdat zo aandacht vooral bij het eten en het gezelschap blijft.

Sommige Hue-lampen, zoals het Festavia-lichtsnoer, bieden daarnaast extra lichteffecten. Denk aan effecten als Sparkle en Prism, waarbij lampjes afwisselend oplichten of kleuraccenten zich door de verlichting verplaatsen. Voor rustigere momenten zijn er ook effecten zoals kaarslicht of haardvuur, waarbij het licht subtiel knippert.

©ID.nl

Kerstscènes in de Hue Scene Gallery

In de categorie Winter Holiday / Christmas staan tien speciale kerstscènes: Onder de boom, Vrolijk, Gouden ster, Notenkraker, Roze glinstering, Stille nacht, Sneeuwschittering, Kleurexplosie, Feestelijk plezier en Kristalhelder. Je vindt ze in de Hue-app via Scènes en vervolgens Scene Gallery. Kies de categorie, selecteer een scène en wijs een kamer of zone toe. Na opslaan blijft de scène beschikbaar, ook wanneer de categorie later weer uit de galerie verdwijnt.

Zelf een kerstscène maken

Naast de vaste kerstscènes kun je ook zelf lichtscènes maken. Dat is handig als je een specifieke sfeer zoekt die beter past bij jouw interieur of bij een bepaald moment. Zie het als het samenstellen van een lichtrecept. Je kiest een beperkt kleurenpalet, bepaalt hoe het licht zich door de ruimte verdeelt en stelt in hoe rustig of levendig het effect mag zijn.

Begin met twee tot vier kleuren om het geheel in balans te houden. Warm wit met een vleugje amber werkt goed voor rustige avonden, terwijl rood en groen met een zachtere tussenkleur een klassieke kerstsfeer geven. Vervolgens kies je een stijl, zoals een geleidelijke overgang of kleuren die op verschillende plekken terugkomen. Tot slot stel je het tempo in. Langzame overgangen passen bij een rustige avond, snellere wisselingen bij een borrel. Stel eenmalig je ideale kerstscène in, sla hem op en laat de app het werk doen; de verlichting schakelt dan op jouw vaste tijden automatisch over.

Ook buiten in kerstsfeer

De kerstsfeer hoeft niet bij de voordeur te stoppen. Met Hue-buitenverlichting trek je het licht door naar de tuin, het balkon of de oprit. Door binnen en buiten dezelfde scènes te gebruiken ontstaat één geheel. Hang bijvoorbeeld een Festavia-buitenlichtsnoer op aan de overkapping van je veranda, of langs de rand van je balkon.

©Philips

Licht dat meebeweegt met muziek en film

Tijdens een kerstborrel mag het licht best wat levendiger zijn. Met de muziek-synchronisatie van Hue - vaak aangeduid als Party Mode - reageert de verlichting direct op het ritme en de sfeer van de muziek. Je stelt dit in via de Entertainment-functies in de Hue-app. Daarbij kies je een stijl, past je de intensiteit aan en bepaal je of Hue vaste kleuren gebruikt of automatisch meebeweegt met de muziek. Voor deze synchronisatie heb je een Hue Bridge nodig om de extra functies te ontgrendelen.

Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst

Ook bij een filmavond voegt gesynchroniseerde verlichting iets toe. In Homecinema-modus past het licht zich aan het beeld op het scherm aan. Koel bij winterse scènes, warmer bij een haardvuur of een gezellig interieur. Zo zit je nog meer in de film.

©Philips

Bedienen zonder telefoon

Tijdens het koken of wanneer je gasten ontvangt, wil je niet steeds je telefoon erbij pakken. Met slimme schakelaars van Hue bedien je de verlichting net zo eenvoudig als met een gewone lichtknop. Je schakelt scènes, dimt het licht of zet alles in één keer uit.

De Hue Dimmer Switch is de bekendste keuze en maakt het makkelijk om snel een andere lichtstand te kiezen. Wie wat meer mogelijkheden wil, kan de Hue Tap Dial of de kleinere Tap Switch Mini kiezen, waarmee je meerdere instellingen kunt bedienen of het licht preciezer bijstelt. Voor eenvoudige handelingen is er de Smart Button, waarmee je met één druk bijvoorbeeld je vaste kerstsfeer inschakelt. Al deze schakelaars stel je in via de Hue-app en koppel je aan kamers en scènes, zodat de verlichting doet wat je op dat moment nodig hebt.

Oude kerstverlichting slim maken

Heb je al bestaande kerstverlichting die niet slim is? Dan hoef je die niet te vervangen. Met een slimme stekker zorg je ervoor dat ook die automatisch aan of uit gaat, zonder dat je 's avonds onder de boom hoeft te zoeken naar de aan/uit-knop of het stekkerblok.

©Philips

Kerst: nu écht feest van het licht

Met slimme Philips Hue-verlichting kun je tijdens de feestdagen meer met licht doen dan alleen aan en uit. Door vooraf een paar scènes en momenten in te stellen, past de verlichting zich aan je de dag aan: rustig tijdens het eten, wat uitbundiger bij bezoek en weer ingetogen aan het einde van de avond. Zo draagt het licht bij aan de kerstsfeer, zonder dat je er steeds mee bezig hoeft te zijn.

©Philips

Checklist kerst met Philips Hue

Philips Hue Festavia lichtsnoer: speciaal voor in de kerstboom. Er zijn ook Festavia-snoeren voor buiten.

Philips Hue Lightstrips: leuk om bijvoorbeeld langs het raam- of deurkozijn te gebruiken.

Philips Hue Starterkit White & Color Ambiance: leuk als je net begint met Hue, om basisverlichting flexibel in te stellen in verschillende kamers. Goed om te weten: ook beschikbaar in de (goedkopere) Essential reeks.

Philips Hue Bridge: wil je kunnen automatiseren, muziek en licht synchroniseren en scènes instellen en gebruiken? Daarvoor heb je de Bridge nodig).

Er zijn ook Hue tafellampen, zoals Hue Signe, Hue Iris en de Hue Go. Dat is een draagbare lamp die je dus makkelijk overal in huis kunt neerzetten.

Philips Hue Sync Box: voor synchronisatie media en geluid.

Philips Hue slimme stekkers: om je oude kerstverlichting te automatiseren.

Review Philips Hue Essential: goedkoper aan de slag met Hue-lampen

©Philips

In de stortvloed aan nieuwe AI-videogeneratoren introduceren we Pollo. Net als bij de meeste AI-tools begin je met een tekstopdracht, maar in dit geval kun je van bestaande foto's fimpjes maken.

Stap 1: Image to video

Je kunt Pollo gratis uitproberen. Je start met 50 credits en ontvangt daarna elke maand 20 extra credits. De video's die je gratis maakt, zijn wel allemaal voorzien van een watermerk. Wil je video's zonder watermerk en toegang tot meer functies, dan zijn er drie abonnementsopties: 15, 30 en 90 dollar per maand, goed voor respectievelijk 300, 800 en 3000 credits. Pollo is een webapplicatie. Ga op je laptop naar https://pollo.ai en klik op Try for free. Vervolgens log je in met je e-mailadres.

Op de homepage zie je dat je deze generator niet alleen kunt gebruiken voor het maken van AI-video's, maar ook om AI-afbeeldingen te genereren, gezichten in filmpjes te vervangen door iemand anders of AI-effecten toe te passen op je foto's. Bekijk zeker de voorbeelden in de showcase. Wij kiezen in dit stappenplan voor de optie Image to Video, waarmee je stilstaande beelden tot leven wekt in een korte videoanimatie.

Stap 2: Beeld bijsnijden

Laad eerst de afbeelding in die je als basis voor je video wilt gebruiken. In de pop-up kun je bij Aspect Ratio de gewenste beeldverhouding van het eindresultaat instellen. Zo kun je bijvoorbeeld een staande foto bijsnijden naar een liggend (landscape) of vierkant formaat. Verschuif de foto indien nodig, zodat de belangrijkste onderdelen mooi in beeld blijven. Bevestig vervolgens met OK.

Stap 3: Video creëren

In het vak Prompt beschrijf je wat Pollo met de foto moet doen. In dit voorbeeld willen we bijvoorbeeld dat het meisje op de schouders van de man enthousiast de menigte aanmoedigt. Zet de optie Translate Prompt aan voor een beter resultaat. Je ziet meteen dat dit type opdracht 5 credits kost. Onder Advanced kun je extra instellingen aanpassen, zoals de videolengte die standaard op 5 seconden staat, maar die je kunt verlengen tot 10 seconden. Wil je meerdere outputvideo's genereren, dan kost dat uiteraard meer credits. Het eindresultaat kun je upscalen voor een hogere kwaliteit, delen en publiceren.