Steeds meer apparaten in huis zijn 'slim' en kun je bedienen met een eigen app. Handig, want zo hoef je niet meer op te staan om je verwarming of verlichting aan te zetten. Echt slim wordt het pas als al je slimme apparatuur ook samenwerkt in één systeem. Hoe maak je één domoticasysteem?

Domotica of huisautomatisering is niet iets van de laatste jaren. Zo was er in de jaren tachtig al veel mogelijk, denk bijvoorbeeld aan het Huis van de toekomst van Chriet Titulaer. Helaas waren domoticasystemen vooral heel erg duur en moest vrijwel alles bedraad worden aangesloten. Hierdoor vereiste zo'n systeem extra leidingen naar bijvoorbeeld lichtpunten, wandschakelaars en alle plekken waar sensoren nodig waren. In kantoorpanden wegen de voordelen doorgaans duidelijk op tegen de prijs (je wilt bijvoorbeeld automatisch in één keer overal het licht uitdoen). Bij de normale consument thuis was daar zeker geen sprake van. Uiteraard zijn er moderne bedrade domoticasystemen zoals KNX. Maar het aanleggen hiervan is nog steeds prijzig en in een bestaand huis onmogelijk zonder grondige renovatie. Lees ook: Automatiseer je huis met een Raspberry Pi 2.

Controle met de smartphone

Om je huis (deels) slimmer te maken is een echt domoticasysteem met een centrale controller niet per se nodig. Veel slimme apparatuur komt met een eigen app en je smartphone of tablet doet in dat geval dienst als centrale bediening. Je gebruikt een app voor je verlichting, een andere app voor je thermostaat en een derde app voor je beveiligingssysteem. Heb je echter een paar slimme apparaten in huis waardoor je meerdere apps moet gebruiken om dingen te regelen, dan kan dat al snel vervelend worden.

Daarnaast zijn sommige koppelingen heel logisch, want een bewegingssensor zou behalve voor beveiligingstoepassingen ook bruikbaar zijn om het licht in een ruimte aan te doen. En 's ochtends wil je misschien dat zowel de verwarming als het licht automatisch aangaan. Deels is integratie tussen slimme producten mogelijk via een omweg als IFTTT, maar wil je dat apparatuur echt geïntegreerd wordt, dan ontkom je niet aan een 'echt' domoticasysteem dat alles met elkaar verbindt.

Draadloos domotica-systeem

Een bedraad domoticasysteem is erg duur en lastig aan te leggen in een bestaand huis. Gelukkig is het ook heel goed mogelijk om te werken met producten die gebruikmaken van draadloze radiotechnologie. Er zijn verschillende standaarden die variëren qua mogelijkheden en prijs, maar allemaal zijn ze eenvoudig in te zetten in een huidig huis. Welk systeem je ook kiest: je moet wel zorgen voor een goed dekkend wifi-netwerk. Dit is niet omdat producten direct gebruikmaken van je draadloze netwerk, want die gebruiken vaak hun eigen draadloze standaard. Maar je wilt wel je systeem overal in je huis willen bedienen, en dat doe je via je smartphone of tablet die wel gebruikmaakt van je draadloze netwerk.

Er zijn trouwens wel slimme producten die direct met jouw wifi-netwerk communiceren. Zo gebruiken Belkins WeMo-stekkerschakelaars wifi en ook veel slimme thermostaten zoals Nest communiceren direct met je draadloze netwerk. De meeste draadloze domoticaproducten zoals stekkerschakelaars, lichtschakelaars, deur- en raamsensoren en bewegingssensoren werken niet via wifi. Er zijn draadloze standaarden met een laag energieverbruik die gebruikmaken van vrije frequentiebanden (433MHz-band, 868MHz-band of de 2,4GHz-band). We zullen de voor domoticatoepassingen belangrijkste draadloze standaarden kort bespreken. We claimen in dit artikel zeker geen compleetheid, naast de besproken standaarden en producten is er nog veel meer verkrijgbaar.

©PXimport

Sommige domotica-producten zoals slimme thermostaten maken direct gebruik van wifi.

IFTTT

IFTTT (If this, then that) is een webdienst die slimme apparaten en webdiensten aan elkaar koppelt om acties te automatiseren. Onder andere de Nest-producten, Philips Hue, Belkins WeMo, Honeywell-thermostaten, Netatmo-producten, de tado Smart Thermostat en de ThermoSmart werken samen met IFTTT. Het concept klinkt misschien wat vaag, maar wordt snel duidelijk als je door de recepten bladert. Zo kun je voor een slimme thermostaat bijvoorbeeld de in te stellen temperatuur koppelen aan de zonsondergang, notificaties ontvangen van statusveranderingen of de in te stellen temperatuur koppelen aan de buitentemperatuur. IFTTT kun je met een beetje fantasie misschien wel beschouwen als een heel simpele API die je in staat stelt om apparaten aan te sturen vanuit andere programma's of apps.

Een nadeel van IFTTT is dat de communicatie 'buitenom' via internet gaat. Dit is bij echt tijdkritieke dingen zoals het verbinden van een lichtsensor aan een lamp doorgaans te langzaam. Een lamp gaat dan pas aan als je allang voorbij de sensor bent of zelfs de ruimte alweer uit bent. Voor minder kritieke acties als thermostaatschakelingen, het aandoen van lampen aan als de zon ondergaat of een lamp laten knipperen als er e-mail is, voldoet IFTTT wel.

©PXimport

Op IFTTT vind je voor diverse slimme producten kanalen met recepten.

Draadloze standaarden

KlikAanKlikUit (433 MHz)

KlikAanKlikUit of KAKU is een populair systeem om verlichting en elektrische apparatuur (via stekkerdozen) draadloos te schakelen. KAKU is onderdeel van Trust en veel producten zijn met dezelfde typenummers onderdeel van het Trust Smart Home-assortiment. KAKU is het bekendst van setjes met een stekkerschakelaar en afstandsbediening, maar is door de relatief lage prijs ook voor domoticasystemen een populaire draadloze technologie. Een belangrijk nadeel van KAKU is dat het eenrichtingsverkeer is zonder terugkoppeling.

©PXimport

Volgens KAKU heb je binnen een bereik van zo'n dertig meter.

Je kunt dus niet zien of een opdracht of schakelactie gelukt is. Anders dan bij Z-Wave of Zigbee dat we verderop behandelen, zijn geen van de componenten repeaters van het signaal. Volgens KAKU is het bereik binnenshuis gemiddeld dertig meter. Er zijn in winkels ook 433MHz-producten van andere merken te koop, het gaat dan voornamelijk om stekkerschakelaars met een afstandsbediening. Het hangt van je domoticacontroller af of je naast KAKU ook andere 433MHz-protocollen kunt gebruiken. Welk protocol er ook gebruikt wordt, het signaal is niet versleuteld en er is altijd de kans dat iemand anders (onbedoeld) een schakelactie op jouw systeem uitvoert.

De huidige KAKU-generatie kent 67 miljoen verschillende codes zodat de kans dat je buren op dezelfde code werken klein is. Oudere setjes werken met dipswitches met een beperkt aantal combinaties. Een nadeel van de 433MHz-band is dat apparatuur elkaar snel stoort. Hierdoor heb je kans dat een signaal niet aankomt omdat de frequentieband bezet is. Bij geprogrammeerde schakelacties via een domoticasysteem kun je als trucje het signaal een paar keer laten versturen.

Z-Wave

Z-Wave is een populaire draadloze standaard die je net als KAKU kunt gebruiken voor onder andere schakelaars, dimmers en sensoren. Z-Wave-producten worden door veel verschillende fabrikanten op de markt gebracht waardoor er veel keuze is. Ze zijn duurder dan KAKU-producten, maar ook beter. Anders dan KAKU, ondersteunt Z-Wave bi-directionele communicatie en encryptie. Dat laatste zorgt uiteraard voor meer veiligheid en hierdoor is het ook onmogelijk dat iemand anders (toevallig) jouw systeem bedient. Door bi-directionele communicatie kan de status van een schakelaar altijd opgevraagd worden.

In Europa maakt Z-Wave gebruik van de 868MHz-band. Let erop dat in andere landen zoals de Verenigde Staten andere frequentiebanden gebruikt worden. Je kunt dus niet zomaar blind Z-Wave-producten op bijvoorbeeld eBay kopen. De nieuwste variant van Z-Wave is Z-Wave Plus. Z-Wave Plus-producten hebben een beter bereik en een lager energieverbruik. Z-Wave en Z-Wave Plus-producten zijn compatibel met elkaar en kun je mixen. De producten vormen onderling een mesh-netwerk (zie kader), waarbij apparatuur onderling met elkaar kan communiceren. Het netwerk zal zelf bepalen wat de handigste route is. Mocht een route plotseling geblokkeerd zijn, dan proberen de modules een andere communicatieroute te vinden. Hoe meer Z-Wave-producten je toevoegt, hoe betrouwbaarder je netwerk wordt. Dit geldt wel alleen voor modules die via netvoeding gevoed worden, batterij-gevoede modules ondersteunen geen meshing.

©PXimport

Mesh-netwerk

Bij normale radiocommunicatie is er een zender en een ontvanger. De ontvanger reageert op signalen van de zender zolang hij binnen bereik is. Het bereik van Z-Wave-signalen is zo'n dertig meter, maar kan geblokkeerd worden door bijvoorbeeld muren en plafonds. Hierdoor kan het lastig zijn om signalen betrouwbaar over te laten komen. Om dit op te lossen, maken Z-Wave en ZigBee gebruik van een mesh-netwerk waarbij iedere module ook werkt als een repeater voor signalen voor andere modules. Dankzij de mesh-structuur, versterkt iedere nieuwe module het netwerk en wordt het netwerk robuuster. Er is echter één maar: alleen een stroomgevoede module (bijvoorbeeld een ingebouwde wandschakelaar, een stopcontactschakelaar of inbouwdimmer) is onderdeel van het mesh-netwerk en kan signalen doorgeven aan andere modules. Voor batterij-gevoede modules (bijvoorbeeld schakelaars of een bewegingssensor) geldt dat niet, omdat anders de batterij heel snel zou leeglopen.

©PXimport

In een mesh-netwerk kunnen modules ook onderlinge verbindingen opzetten om signalen door te geven.

ZigBee

ZigBee is vergelijkbaar met Z-Wave en technisch op sommige vlakken zelfs geavanceerderZigBe. =http://www.zigbee.org/]ZigBee[/urlx] kan gebruikmaken van de 868MHz-band of de snellere 2,4GHz-band. Net als Z-Wave vormt ook ZigBee een mesh-netwerk. In de praktijk is ZigBee minder populair dan Z-Wave. Er zijn nauwelijks ZigBee-producten als schakelaars, stekkerschakelaars en sensors te koop. De standaard wordt wel gebruikt door fabrikanten voor complete oplossingen. Zo gebruiken Philips en Osram ZigBee als basis voor hun slimme verlichting. Heb je een domoticasysteem dat voorzien is van een ZigBee-radio, verwacht dan niet dat je bijvoorbeeld Hue-lampen direct kunt koppelen. ZigBee kent verschillende profielen, waaronder ZigBee Home Automation, ZigBee Light Link en ZigBee Building Automation.

Slimme verlichting gebruikt doorgaans ZigBee Light Link terwijl andere systemen doorgaans ZigBee Home Automation gebruiken. Hoewel er bij alle profielen gebruik wordt gemaakt van ZigBee en doorgaans de 2,4GHz-band gebruikt wordt, zijn deze profielen niet compatibel met elkaar. De wirwar aan profielen wordt in de komende Zigbee 3.0-specificatie opgelost waarbij alleen nog de 2,4GHz-band gebruikt wordt. Huidige ZigBee Light Link- en ZigBee Home Automation-producten worden compatibel met ZigBee 3.0. Dus wellicht dat de nadelen van ZigBee in de (nabije) toekomst voorbij zijn en het een serieuze tegenhanger van Z-Wave wordt.

©PXimport

ZigBee wordt vooralsnog vooral door fabrikanten gebruikt in complete producten, bijvoorbeeld door Philips voor de slimme verlichting Hue.

Google Weave

Het is sinds de overname van Nest Labs geen geheim dat ook Google aspiraties heeft op smarthome-gebied. Nest Labs is tegenwoordig net als Google een dochterbedrijf van Alphabet en geen onderdeel van Google meer. Toch wordt er op domoticagebied nog volop samengewerkt. Zo hebben zowel Nest als Google een framework dat ze Weave noemen, waarmee slimme apparatuur met elkaar kan communiceren. Weave werkt over wifi of de radiostandaard Thread, waarvan Nest één van de oprichters is.

Thread maakt gebruik van dezelfde radiohardware als ZigBee, maar gebruikt IPv6 als communicatielaag om ieder domotica-apparaat en Internet of Things-apparaat direct bereikbaar te maken. 'Toevalligerwijs' bevatten Googles nieuwe OnHub-routers een Thread-radio en ondersteunen de routers uiteraard ook Weave. Naast Nest, Samsung en de andere oprichters heeft de Thread Group inmiddels nog veel meer bedrijven aan zich verbonden. De kans is dan ook zeker aanwezig dat Thread - eventueel in combinatie met Weave - in 2016 gaat uitgroeien tot een bredere standaard.

©PXimport

Googles OnHub-routers zijn voorzien van Thread.

Apple HomeKit

Ook Apple probeert met HomeKit zijn stempel op het slimme huis te drukken. HomeKit is geen draadloze communicatietechnologie, maar net als Googles Weave een framework waarmee slimme apparatuur kan communiceren met iOS en Siri. Hierdoor kun je apparatuur integreren in één app en je slimme apparatuur aansturen met je stem via Siri. Vreemd is wel dat er op iOS geen HomeKit-app is ingebouwd, het platform vertrouwt volledig op apps van derde ontwikkelaars. HomeKit werkt met op het thuisnetwerk aangesloten apparatuur of direct via bluetooth.

Via bluetooth is in beginsel niet heel handig, omdat je HomeKit-apparatuur dan snel buiten bereik komt. Je kunt HomeKit-apparatuur standard niet vanaf buiten je huis bereiken, dat kan eventueel weer wel door een Apple TV te kopen. Die functioneert dan als HomeKit-bridge. Een ander nadeel van HomeKit is dat apparatuur een speciale chip moet bevatten, zo is er voor het Philips Hue-systeem een nieuwe bridge nodig die compatibel is met HomeKit. Verder is er op het moment van schrijven nog vrijwel geen andere HomeKit-apparatuur te koop. In Duitsland is al wel HomeKit-apparatuur van Elgato beschikbaar onder de productnaam Eve. Voorlopig lijkt HomeKit dus nog niet zo'n succes te zijn.

Bediening van je systeem

Controllers

Draadloze standaarden en protocollen zijn één ding, je wilt uiteraard ook al je producten zoals schakelaars, stekkerschakelaars, sensoren, lampen en thermostaat met elkaar verbinden en bedienen met je smartphone. Hier heb je een centrale domoticacontroller voor nodig. Een controller bevat een webinterface of apps waarmee je dingen kunt instellen en bedienen. Voor de communicatie met je apparatuur bevat een controller een netwerkaansluiting en één of meerdere radio's die het platform geschikt maken voor bijvoorbeeld Z-Wave, KAKU, ZigBee en bluetooth. Producten met een eigen bridge of hub zijn via een API vaak ook aan een controller te koppelen. Bekende controllers zijn de HomeWizard, Zipato ZipaBox, Fibaro en VeraEdge.

Ook KlikAanKlikUit/Trust maakt zijn eigen controllers. Uiteraard staan de ontwikkelingen niet stil, een interessante controller die binnenkort op de markt komt is de Nederlandse Homey die maar liefst zeven draadloze technologieën ondersteunt en ook werkt met spraakbesturing. Dergelijke kant- en-klare controllers kosten zo'n 200 tot 500 euro en bevatten één of meerdere radio's om met draadloze domoticaproducten te communiceren.

©PXimport

Een domoticacontroller zoals de Homey die binnenkort op de markt komt, zorgt voor een centrale aansturing van je systeem.

Zelfbouwcontroller

Je kunt ook kiezen voor een zelfbouwcontroller. Een toegankelijk opensource-pakket is Domoticz, dat je kunt installeren op een RaspBerry Pi. Uiteraard bevat je pc of Raspberry Pi geen radio's voor KAKU of Z-Wave, maar die kun je via usb eenvoudig toevoegen. Voor het gebruik van KAKU en andere 433MHz-producten is de RFXCom RFXtrx433E een goede radio. Z-Wave kun je op de Raspberry Pi aan de praat krijgen met een RaZberry-dochterbordje of via een usb-stick als de Aeotec Z-Stick Series 2. Je kunt uiteraard zelf kiezen of je KAKU, Z-Wave of allebei toevoegt aan Domoticz.

Naast direct draadloos aanstuurbare producten kun je ook apparatuur met een eigen API zoals Philips Hue of Google Nest integreren. Welke controller je ook kiest, doorgaans is het mogelijk om regels te maken via IFTTT-achtige schema's, zodat je precies kunt bepalen wat er wanneer en waarom moet gebeuren. Je kunt zo bijvoorbeeld programmeren dat een bewegingssensor een lamp alleen inschakelt als het ook daadwerkelijk donker is.

Opdrachten geven en ontvangen

Een controller kan dankzij API's via het netwerk communiceren met producten als Philips Hue, je slimme thermostaat en een streaming-audiosysteem. Je wilt je domoticasysteem natuurlijk ook gebruiken om andere producten slim te maken. Dat kan dankzij de ingebouwde radio's voor bijvoorbeeld KAKU of Z-Wave. Het simpelst toe te passen zijn stekkerschakelaars. Dit zijn blokken die je aansluit tussen het stopcontact en bijvoorbeeld een staande lamp of een ander elektrisch apparaat dat je draadloos wilt in- of uitschakelen. In het geval van Z-Wave kunnen stekkerschakelaars vaak ook het energieverbruik van de aangesloten apparatuur meten. Bij KAKU is dat niet mogelijk. Een soortgelijke oplossing als de stekkerschakelaar voor plafondlampen is de fittingschakelaar die je tussen het armatuur en de lamp draait. Zo kun je ook plafondlampen eenvoudig draadloos schakelen.

Schakelaars

Je domoticasysteem kun je natuurlijk bedienen met een app, maar in de praktijk is dat zeker voor verlichting niet altijd handig. Wandschakelaars of een afstandsbediening zijn daarom handige toevoegingen. Bij KAKU kun je de in een schakelsetje meegeleverde afstandsbediening gebruiken om commando's door te geven aan je domoticasysteem en ook voor Z-Wave zijn afstandsbedieningen te koop. Voor slimme wandschakelaars heb je de keuze uit schakel- of dimmermodules die je verwerkt achter je normale wandschakelaars of losse batterij-gevoede schakelaars. Die laatste zijn eenvoudiger te installeren.

Omdat de KAKU- of Z-Wave-schakelaar of afstandsbediening verbonden is met je domoticasysteem, kan meer geschakeld worden dan lampen. Je kunt ook andere opdrachten geven. Je kunt schakelaars voor de ene standaard ook mixen met een andere standaard. Zo is het is geen probleem om KAKU- of Z-Wave-schakelaars en -sensoren te koppelen met Philips Hue-lampen. Overigens verkoopt Philips ook eigen wandschakelaars. In tegenstelling tot schakelaars voor KAKU of Z-Wave kun je die niet gebruiken voor andere zaken. Philips-schakelaars communiceren alleen direct met de Hue Bridge en zijn hierdoor alleen in te zetten voor Hue-verlichting.

Een laatste belangrijke module om je huis te automatiseren, is een sensor die verkrijgbaar is als bewegingssensor en deur/raam-contact. Deze sensor kun je inzetten voor beveiligingstoepassingen, maar ook om lampen of andere apparatuur automatisch aan of uit te laten gaan zodra je binnenkomt of weggaat. Er is nog veel meer mogelijk, denk aan deurbellen, sirenes, weerstations en rookmelders.

©PXimport

Dankzij wandschakelaars en afstandsbedieningen heb je niet constant je smartphone nodig.

Uitdaging bij inbouwschakelaars

Je kunt zowel voor KAKU als Z-Wave achter je lichtschakelaars modules plaatsen waarmee je een lamp zowel met de schakelaar als met je domotica-systeem en app kunt bedienen. Omdat er op een inbouwschakelaar altijd spanning moet staan (anders worden de radiosignalen immers niet ontvangen), moet er in een inbouwdoos achter de lichtschakelaar een blauwe draad (nuldraad) aanwezig zijn.

Doorgaans bevat een installatiedoos voor een wandschakelaar alleen een bruine fasedraad en een zwarte schakeldraad die naar de lamp loopt. Er zal dan een blauwe nuldraad aangelegd moeten worden. Een combinatie van schakelaar en stopcontact bevat uiteraard wel een nuldraad. Bij inbouwdimmers is de nuldraad meestal niet nodig omdat een dimmer nooit helemaal het contact verbreekt. Het nadeel van een dimmer is dat er soms problemen zijn met led-verlichting die op de uit-stand blijft branden. Lees dus voor de aanschaf van inbouwmodules goed de installatiehandleiding. Een extra uitdaging is dat je in de knoei kunt komen als je inbouwdozen hebt van 4 centimeter diep, er is dan niet genoeg ruimte om de module weg te werken achter de schakelaar.

Eén systeem

Nog maar het begin

De uitdaging waar jij en fabrikanten voor staan, is het integreren van allerlei losstaande slimme producten tot één geïntegreerd systeem. Alleen zo kun je je huis echt handig en slim programmeren. Ook ben je dankzij een centraal domotica-systeem dat met meerdere draadloze standaarden en producten om kan gaan, flexibel in het product dat je voor een bepaald probleem kiest. Een buitenlamp kun je bijvoorbeeld best schakelen via een KAKU-module, terwijl je voor iets wat punctueler moet zijn, liever Z-Wave gebruikt. Je kunt ook de standaarden combineren: voor je verlichting kies je Hue dat je prima kunt schakelen met schakelaars voor KlikAanKlikUit of Z-Wave.

Met de populariteit van Z-Wave ten opzichte van bijvoorbeeld ZigBee lijkt het erop dat Z-Wave dé standaard is, maar schijn bedriegt. De 'oorlog' is zeker nog niet voorbij, het is meer een eerste strijd die gewonnen is. Naast ZigBee 3.0 dat een einde aan de huidige ZigBee-verwarring maakt, kan ook Googles Thread een belangrijke uitdager worden. Net als nu, kunnen toekomstige controllers waarschijnlijk overweg met meerdere draadloze standaarden, waardoor reeds aangeschafte modules als schakelaars, sensoren of stopcontactschakelaars niet in één keer waardeloos worden. Je moet je kortom beseffen dat we echt aan het begin van deze nieuwe domoticagolf staan en er qua toekomstvastheid helaas geen heel harde adviezen bestaan.

API

Koop je een losstaand slim product zoals een thermostaat, dan is het handig om te achterhalen of het product een API heeft. Via een API, dat staat voor Application Programming Interface, kan een programma of app van een derde communiceren met het product. Een voorbeeld van een product met een toegankelijke API is de Philips Hue-verlichting. Dit systeem hangt met een eigen bridge in het netwerk.

Dankzij de uitgebreide API zijn de slimme lampen ook prima via andere software, apps of systemen aan te sturen. Een app, programma of domotica-oplossing stuurt dankzij de API via het netwerk commando's naar de Hue-lampen. Een API is in eerste instantie bedoeld voor programmeurs of slimme knutselaars. Ook al ben je zelf geen programmeur en ben je niet van plan om zelf niets met een API te doen, dan is de aanwezigheid ervan bij twee gelijksoortige producten wat ons betreft wel een belangrijke reden om voor het product met API te kiezen. Dankzij de API ligt een (toekomstige) koppeling van jouw product met een echt domoticasysteem veel meer voor de hand en heb je bovendien veel meer kans op beschikbare apps van derde ontwikkelaars.

©PXimport

De Philips Hue-bridge die de lampen aanstuurt, is voorzien van een API waarmee Hue eenvoudig in andere systemen, programma's of apps te integreren is.

Vergeet je voldoende voorraden in te slaan in huis? Vind je te vaak voedsel in de koelkast waarvan de houdbaarheid verstreken is? Heb je moeite om huishoudelijke taken te plannen? Met Grocy heb je een oplossing om je huishouden te beheren. Het programma is gratis, webgebaseerd en eenvoudig op je eigen thuisserver te installeren.

Bedrijven beheren hun voorraden en taken doorgaans met ERP-software (Enterprise Resource Planning) om alles in goede banen te leiden. In de meeste huishoudens gebeurt dit ad hoc of met de hulp van een boodschappen-app. Maar toch kan het nuttig zijn om specifieke software te gebruiken om je huishoudelijke voorraden en taken te optimaliseren.

Een van die oplossingen is Grocy, dat op de website wordt omschreven als ‘ERP beyond your fridge’. De naam Grocy verwijst naar groceries (Engels voor boodschappen), en de focus ligt op het beheer van je boodschappen en voorraden in je koelkast en andere plaatsen in huis. Maar het gaat verder: je kunt er ook je huishoudelijke taken mee inplannen en handleidingen van huishoudelijke apparaten bij de hand houden.

1 Grocy installeren

Grocy installeer je op je eigen server. Hoewel er ook een Windows-desktopprogramma voor bestaat (Grocy Desktop) is het voordeel van de serverversie dat je er toegang tot hebt vanaf al je apparaten, ook je tablet of smartphone. Dat is handig wanneer je in huis met taken bezig bent en even snel op je mobiele apparaat iets wilt opzoeken of aanpassen. Grocy heeft ook een mobiele app die met je eigen server verbindt.

Het team van LinuxServer.io biedt een Docker-image aan om Grocy op je server te draaien.

Maak op je Linux-server een bestand compose.yml aan met de volgende inhoud:

Wijzig /path/to/grocy/config naar het pad op je Linux-server waar je de data van Grocy wilt plaatsen. Voer dan in dezelfde directory als waarin je het bestand compose.yml hebt opgeslagen dit commando uit:

Dat downloadt het image en start de container.

Op de website vind je ook een live-demo.

2 Aanmelden en instellingen

Surf nu naar http://ip-adres:9283, waarbij je in plaats van ip-adres het werkelijke interne ip-adres van je Linux-server gebruikt. In het aanmeldvenster log je in met gebruikersnaam admin en wachtwoord admin. Daarna krijg je een Stock overview met 0 producten te zien, maar het is aanbevolen om eerst het standaardwachtwoord te wijzigen. Doe dat door bovenaan rechts op de gebruikersnaam admin te klikken en dan Change password.

Je kunt daarna meerdere gebruikers aanmaken voor alle gezinsleden, die je elk specifieke rechten kunt geven. Het is ook nuttig om voor verschillende apparaten verschillende gebruikers aan te maken. Je kunt immers per gebruiker enkele instellingen aanpassen in het menu dat onder het icoontje naast de gebruikersnaam opent. Stel bijvoorbeeld bij een gebruiker voor een tablet in de keuken in dat het scherm aanblijft, zodat de tablet niet in slaapmodus gaat terwijl je je handen vol hebt. Overigens kun je de taal naar Nederlands wijzigen via het icoontje van de moersleutel rechtsboven en dan User settings te kiezen.

Indien gewenst stel je Grocy voor individuele gebruikers specifieke rechten in.

3 Locaties en hoeveelheidseenheden

Voordat je de virtuele voorraad kunt vullen, is het nodig om een aantal basisgegevens in te vullen. Klik hiervoor links op Beheer masterdata. Maar voordat je producten kunt aanmaken, dien je eerst locaties en hoeveelheidseenheden te definiëren. Locaties zijn fysieke locaties in je huis. Dat kunnen kamers zijn (keuken, berging, kelder), maar je kunt het zo specifiek maken als je wilt, bijvoorbeeld voorraadkast, snoepkast of theehoekje. Het is aanbevolen om sowieso locaties aan te maken voor je koelkast en diepvries, omdat de houdbaarheid van producten die hier in- en uitgaan speciale aandacht vereist. Klik dus links op Locaties en dan bovenaan op Toevoegen. Maak zo een voor een de benodigde locaties aan. Vink zeker Is diepvries aan bij je diepvries.

Bij Hoeveelheidseenheden vul je alle eenheden van hoeveelheden in voor producten die je koopt. Denk daarbij aan een fles, pak, blik, brik, stuk, sneetje, milliliter, gram enzovoort. Het is mogelijk om pas naar gelang je producten toevoegt hier eenheden te definiëren, maar maak alvast enkele algemene aan.

Je kunt ook Productcategorieën aanmaken. Dit is niet strikt noodzakelijk, maar door producten aan categorieën toe te kennen, heb je bijvoorbeeld altijd een overzicht van wat je op het gebied van fruit, snoep, deegwaren enzovoort in huis hebt. Ook Winkels zijn optioneel. Je kunt hiermee de prijsgeschiedenis van producten in verschillende winkels volgen.

Definieer in Grocy de locaties waar je producten bijhoudt.

4 Producten definiëren

Om een product te definiëren, klik je links, nog altijd onder Beheer masterdata, op Producten en dan bovenaan op Toevoegen. Je ziet nu een heleboel velden om in te vullen, waarvan de meeste optioneel zijn; de verplichte velden zijn rood-omkaderd. Voor iets eenvoudigs als een wc-rol hoef je alleen maar de naam in te voeren, de standaardlocatie en de eenheden voor de voorraad, aankoop, verbruik en voor prijzen. Die drie laatste zijn standaard hetzelfde als de eenheid voor de voorraad. Je kunt ook een afbeelding uploaden.

Van de optionele velden is Minimale voorraadhoeveelheid heel handig. Hierin voer je in hoeveel je altijd van het product in huis wilt hebben, gerekend in de voorraadeenheid. Als je voorraad onder dit aantal komt, toont Grocy het product in een andere achtergrondkleur in je voorraad. Klik tot slot op Opslaan en doorgaan, waarna je optioneel een streepjescode voor het product kunt toevoegen en specifieke conversies van hoeveelheden, zoals hoeveel gram per pak. Klik daarna op Opslaan en terugkeren naar producten.

Een product heeft diverse mogelijke eigenschappen.

5 Producten aankopen en verbruiken

Zodra een product aan de masterdata is toegevoegd, kun je aankopen van dit product hier registreren. Klik links op Aankoop (ditmaal niet meer onder Beheer masterdata), kies het product of klik op het icoontje om de streepjescode te scannen. Vul de hoeveelheid en de eenheid in en eventueel een vervaldatum. Gaat het om een product zonder vervaldatum, vink dan Verloopt nooit aan. Als je het product daarna op meerdere locaties wilt opslaan, kun je een deel van je voorraad verplaatsen door links op Overdragen te klikken.

Een product verbruiken doe je door links op Verbruiken te klikken. Je kiest het product en eventueel de locatie waaruit je het verbruikt. Daarna klik je op OK om het uit de voorraad te halen of Markeer als geopend om het te openen. Het zit dan nog altijd in je voorraad, maar voor producten met een houdbaarheid na opening begint de termijn nu te tellen. Je kunt ook aangeven dat je het product uit je voorraad haalt omdat het bedorven is of een specifiek voorraaditem selecteren wanneer je er enkele met meerdere vervaldatums hebt, of geopende en nog niet geopende.

Wanneer je een product verbruikt, past Grocy je voorraad aan.

6 Minder verspilling

Als je van al je voeding, cosmetica en andere producten met houdbaarheidsdatum de juiste gegevens bijhoudt in Grocy, krijg je in de voorraad altijd duidelijk te zien welke producten over datum zijn en welke binnen vijf dagen verlopen. Zo kun je op tijd die producten gebruiken zodat je ze niet hoeft weg te gooien.

Ook de producten die te weinig in voorraad zijn, krijgen een andere achtergrondkleur in de voorraad, zodat je ziet welke producten je moet aanvullen. In Boodschappenlijst kun je zelfs met één klik op een knop al die producten aan je boodschappenlijstje toevoegen, en met andere knoppen de producten die over datum zijn. Je kunt ook handmatig nog andere producten aan je boodschappenlijstje toevoegen.

Alle producten worden overigens per productcategorie getoond voor wat meer overzicht. Doe je uiteindelijk je boodschappen, dan kun je de aangekochte producten onmiddellijk in het lijstje afvinken om ze aan je voorraad toe te voegen.

Je voorraad geeft je een onmiddellijk overzicht van wat je eerst moet verbruiken en aankopen.

7 Gerelateerde producten

Wanneer je een product aanmaakt, kun je dit ook linken aan een ‘parent product’. Dat is handig als je bijvoorbeeld verschillende soorten, merken of hoeveelheidsverpakkingen van een product hebt die elk een eigen barcode hebben, terwijl het voor je voorraad of recepten niet uitmaakt welk van die producten je kiest. Stel dat je altijd drie repen chocola in je voorraad wilt hebben, maar het niet uitmaakt of het pure chocolade of melkchocolade is, dan kies je bij die twee laatste de chocolade als ‘parent product’.

Of stel dat je soms een pak van zes eieren koopt en soms een pak van twaalf. Dan definieer je een product ei, en twee producten 6 eieren en 12 eieren die naar het product ei verwijzen als ‘parent product’. Als voorraadeenheid neem je bij die twee laatste stuk, want je slaat eieren per stuk op. Als aankoopeenheid neem je echter doos, want je koopt die producten per doos.

Als je dit product opslaat, kun je onder de streepjescode ook hoeveelheidseenheid-conversies instellen voor dit product, waarin je dan instelt dat een doos uit zes stuks bestaat. En als je dan bij ei hebt gedefinieerd dat je altijd zes eieren wilt hebben en dan een doos van twaalf koopt en er zeven uit verbruikt, wordt er in je voorraad getoond dat je nog vijf eieren hebt en je de voorraad moet aanvullen.

Definieer een doos eieren met verwijzing naar het product ‘ei’.

8 Recepten

Het is ook mogelijk om recepten aan Grocy toe te voegen. Je geeft het recept een naam en vult het aantal porties in. Beschrijf de bereiding in het tekstveld en klik dan op Opslaan en doorgaan. Voeg daarna één voor één de benodigde ingrediënten toe.

Zodra je dit recept hebt opgeslagen, komt het in de lijst van recepten terecht, waarbij direct getoond wordt voor welke recepten je alle ingrediënten op voorraad hebt of welke recepten je het best binnenkort maakt om producten die bijna over de datum zijn te gebruiken.

Voor elk recept kun je ook het gewenst aantal porties aanpassen. Grocy rekent alle benodigde ingrediënten dan om. Als je bij de onderliggende producten de prijs en het aantal calorieën hebt ingevuld, krijg je hier te zien hoeveel het kost om dit recept te bereiden en hoeveel calorieën je ermee binnenkrijgt. Ontbrekende ingrediënten voeg je overigens eenvoudig toe aan je boodschappenlijstje met een klik op het winkelwagentje bovenaan. En links onder Maaltijdplan kun je recepten op een specifieke dag inplannen.

Link producten uit je voorraad aan de ingrediëntenlijst van je recept.

9 Klusjes

Een ander menu-onderdeel is Klusjes, waarmee je periodieke klusjes kunt inplannen en aan leden van je huishouden kunt toekennen. Je definieert eerst je klusjes onder Beheer masterdata. Voeg een klusje toe, geef het een naam, en kies de frequentie en startdatum. Je kunt ook instellen aan welke gebruiker het klusje toegewezen wordt, en zelfs welk product je bij het uitvoeren van het klusje verbruikt en in welke hoeveelheid. Dat is handig bijvoorbeeld als je bij het inruimen van de vaatwasmachine telkens een vaatwastablet verbruikt.

Als je daarna links op Klusjes klikt (deze keer niet onder Beheer masterdata), dan krijg je alle klusjes te zien die er moeten gebeuren en voor elk klusje wanneer het moet worden uitgevoerd, de laatste keer dat het is gebeurd en aan wie het is toegewezen.

Een gekleurde achtergrond wijst erop met welke klusjes je te laat bent, welke er vandaag moeten gebeuren en welke er binnen de vijf dagen moeten worden gedaan. Wanneer je een klusje hebt gedaan, klik je op het groene icoontje om het als gedaan te markeren of op het grijze icoontje om het deze keer over te slaan. Met een klik op de drie puntjes kun je ook een klusje op een andere datum opnieuw inplannen of een klusjesdagboek bekijken.

Behoud het overzicht over je huishoudelijke klusjes dankzij Grocy.

10 Taken

Zaken die je eenmalig of slechts sporadisch hoeft te doen, kun je in het onderdeel Taken definiëren en opvolgen. Om het overzicht te bewaren, definieer je alvast wat categorieën van taken in Beheer masterdata / Taakcategorieën. Denk daarbij aan categorieën zoals Tuin, Huis, Hobby enzovoort.

Daarna maak je onder Taken een nieuwe taak met een klik op Toevoegen. Je geeft de taak een naam, een uiterste datum, optioneel een categorie en finaal ook een gebruiker waaraan je de taak toewijst.

Wanneer je op deze manier taken hebt toegevoegd, krijg je onder Taken een overzicht, waarbij de taken worden gesorteerd op de uiterlijke datum waarop ze moeten worden uitgevoerd. Taken die je al had moeten uitvoeren, krijgen een rode achtergrond, taken die voor vandaag zijn gepland blauw en de taken die je de komende vijf dagen moet uitvoeren geel.

Je kunt filteren op categorie en status, en zoeken op een term wanneer je veel taken in je lijstje hebt. Heb je een taak uitgevoerd, dan vink je die gewoon af.

Vergeet nooit meer taken dankzij het overzicht van Grocy.

11 Batterijen en kalender

Ook je oplaadbare batterijen kun je in Grocy onderbrengen. Definieer een batterij onder Beheer masterdata / Batterijen, geef ze een naam, omschrijving en beschrijf in welk apparaat je ze gebruikt. Voer dan in om de hoeveel dagen je die batterij moet opladen.

Daarna krijg je onder Batterijen (deze keer niet onder Beheer masterdata) te zien wanneer je batterijen het laatst geladen zijn en wanneer de volgende laadcyclus is gepland. Net zoals bij de taken en dergelijke krijg je hier ook met een gekleurde achtergrond de status van het laden van de batterijen te zien. En laad je een batterij op, dan klik je hier eenvoudig op het groene knopje ervoor om de status aan te passen.

Uiteindelijk komen alle gebeurtenissen samen in de kalender. Daar zie je in één oogopslag welke taken je dient uit te voeren, wanneer je klusjes zijn ingepland, wanneer producten vervallen, wanneer je welke maaltijden hebt gepland en wanneer je batterijen weer zou moeten opladen.

Met een klik op de gebeurtenis in de kalender ga je door naar de desbetreffende Grocy-pagina. Je kunt deze kalender ook delen door middel van een url in iCal-formaat, maar dan moet je wel zorgen dat de gebruiker of het programma waarmee je dit deelt toegang tot je Grocy-installatie heeft zonder authenticatie.

Grocy verzamelt al je taken, klusjes, vervaldata, maaltijden en batterijlaadbeurten in één kalender.

12 Apparaten en meer

Een laatste functionaliteit die Grocy aanbiedt, vind je onder Apparaten. Hier voeg je een apparaat toe waar je notities bij maakt en een gebruikershandleiding uploadt. Zo heb je altijd de handleidingen van al je apparaten bij de hand. Het pdf-document wordt in de webinterface van Grocy getoond.

Verder is Grocy ook uitgebreid aan te passen. Zo kun je aan elke entiteit (zoals een product of een klusje) eigen velden toevoegen, voor als je extra informatie wilt bijhouden. Dat doe je in Beheer masterdata / Gebruikersvelden. Je kunt zelfs volledig nieuwe objecten definiëren in Beheer masterdata / Gebruikersentiteit. Al met al is Grocy dus een krachtig en flexibel hulpmiddel om je huishouden te optimaliseren.

Houd de handleidingen van al je apparaten bij op één plaats.

De Samsung Galaxy S25 Edge is een opvallend dunne en lichte smartphone, maar wel een met een groot scherm. Met name jongere vrouwen zien zo'n type toestel wel zitten, stelt Samsung. Is de S25 Edge daadwerkelijk een goede keuze? Je leest het in deze review.

Als je de S25 overweegt, is het goed om te weten dat deze smartphone onderdeel uitmaakt van de S25-serie. Die is begin 2025 uitgebracht en bestaat uit de S25, S25 Plus en S25 Ultra. De prijzen van deze toestellen lopen ook in deze volgorde op. De S25 Edge debuteert eind mei voor een adviesprijs van 1249 euro, waarmee hij zich qua prijs tussen de S25 Plus en S25 Ultra nestelt. Een stevige prijs voor een dunne telefoon dus. 

©Rens Blom

Bijzonder slank ontwerp

Want dun, dat is de S25 Edge zeker. Hij meet slechts 5,8 millimeter, exclusief de camerabalk die wat extra uitsteekt. De geringe dikte zie je bijvoorbeeld terug bij de usb-c-poort, waar nauwelijks een rand omheen zit.

©Rens Blom

Ook in je hand voel je dat de S25 Edge dunner is dan andere smartphones. Maakt dat iets uit? Mwah, de een zal het cool vinden, terwijl de ander er een hoesje omheen doet en daarna weinig aandacht heeft voor de dikte van het toestel. Hieronder zie je de S25 Edge onder een Apple iPhone 16. Ja, de Samsung-telefoon is dunner, maar niet zó dun dat de iPhone oogt als een koelkast.

©Rens Blom

Wat je sowieso merkt, is het gewicht. De smartphone weegt 163 gram, en dat is echt weinig voor een telefoon met een 6,7-inch scherm. Het verschil met andere toestellen bedraagt enkele tientallen grammen, waardoor de S25 Edge comfortabeler in de hand ligt en minder aanwezig is in je broekzak. Minder comfortabel is typen op de S25 Edge als hij bijvoorbeeld op tafel ligt. Het toestel wiebelt dan nogal omdat het camera-eiland achterop duidelijk uitsteekt.

©Rens Blom

Het camera-eiland van de S25 Edge steekt duidelijk uit.

Volgens Samsung is de S25 Edge ondanks zijn dunne en lichte behuizing heel stevig – stevig genoeg om het toestel in de achterzak van je spijkerbroek te laten als je gaat zitten. Wij hebben ons inderdaad geen zorgen gemaakt om de degelijkheid, maar zeggen erbij dat we er ook niet op uit zijn geweest om de smartphone te beschadigen.

Een prettige zekerheid is de IP68-certificatie, die duidelijk maakt dat de telefoon tegen stof en water kan. De andere S25-modellen hebben ook een IP68-certicering. Draadloos opladen kan de S25 Edge ook, met maximaal 15 watt. Dat is niet heel rap, maar prima voor wie zijn toestel bijvoorbeeld 's nachts oplaadt.

Kortere accuduur

Over opladen gesproken: dat moet de S25 Edge waarschijnlijk elke nacht. Om de smartphone zo licht en dun te krijgen, is er gekozen voor een kleine accu van 3900 mAh. Ter vergelijking: veel smartphones met een even groot scherm hebben een 5000 tot 5500 mAh-accu. De accu in Samsungs Galaxy S25 Plus moet het doen met 4900 mAh. Het is dan ook niet vreemd dat de S25 Edge minder lang meegaat op een acculading en geen fantastische accuduur biedt. Jammer, maar het valt ons eerlijk gezegd nog mee. We kunnen de telefoon normaal gesproken met wat aandacht tot het slapengaan gebruiken. Op drukke dagen lukt dat zeker niet en is een powerbank of oplader al vóór het avondeten nodig.

Opladen via de usb-c-kabel kan met maximaal 25 watt, en dat is niet zo snel. Maar doordat de accu aan de kleine kant is, is de accu toch lekker snel vol. Niettemin kunnen veel concurrerende smartphones een stuk sneller opladen.

©Rens Blom

Specificaties

De overige specificaties van de S25 Edge weten echter wel te overtuigen en passen meer bij de hoge prijs van 1249 euro. We noemen een vliegensvlugge Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor met 12 GB werkgeheugen, minimaal 256 GB opslagcapaciteit en zeven jaar software-updates. Deze specificaties heeft de Edge-versie overgenomen van zijn S25-broers.

©Rens Blom

Het scherm lijkt geleend van de S25 Plus en is van uitstekende kwaliteit: kleurrijk, lekker fel als het moet en soepel ogend dankzij de 120Hz-verversingssnelheid. 

Interessant zijn de camera's. Dat zijn er slechts twee: een hoofdcamera en een groothoekcamera. Een zoomcamera, zoals aanwezig in de andere S25-modellen, is weggelaten om de Edge-versie zo dun te maken. Zoomen doet de Edge daarom via de hoofdcamera door een uitsnede te maken van een – let op – 200 megapixel-foto. Een prima methode, al is de echte smartphonefotograaf beter af met een toestel met een losstaande, geavanceerde zoomcamera.

Onderstaande serie foto's toont van boven naar beneden de hoofdcamera, de groothoekcamera en de zoommodus.

©Rens Blom

Conclusie: Samsung Galaxy S25 Edge kopen?

Al met al hebben we de Samsung Galaxy S25 Edge met veel plezier gebruikt, op de kortere accuduur na. En dat vinden we toch wel een heel belangrijk punt in een smartphone – zeker in een dure smartphone. De prijs vormt bovendien ons tweede struikelblok. De S25 Edge heeft een adviesprijs van 1249 euro, terwijl je de S25 Plus inmiddels al hebt voor zo'n 900 euro. Die telefoon biedt een betere accuduur in ruil voor een wat dikkere en zwaardere behuizing, en lijkt verder sprekend op de S25 Edge. Wij adviseren de meeste mensen daarom de S25 Plus, al willen we dat advies wat afzwakken als de S25 Edge sterk in prijs daalt. De kortere accuduur is echter een blijvend aandachtspunt.