TikTok wordt in Amerika mogelijk geblokkeerd – dit is waarom
Geplaatst: 28 maart 2024 - 11:31
Kevin Krikhaar
TikTok is een van de meest toonaangevende socialmediaplatforms van het moment, en toch is de toekomst van de app wellicht onzekerder dan ooit. Er is namelijk een reële kans dat de app in Amerika verboden wordt. Dat zal ongetwijfeld ook gevolgen hebben voor Europese TikTok-gebruikers. In dit artikel leggen we uit wat er precies aan de hand is en wat wij daar mogelijk van gaan merken.
Waarom wil Amerika TikTok verbieden?
De situatie draait om een Amerikaans wetsvoorstel dat begin dit jaar is ingediend: de Protecting Americans from Foreign Controlled Applications Act. Volgens de huidige wetstekst krijgt de Amerikaanse overheid hiermee het recht om populaire buitenlandse apps te verbieden indien hun moederbedrijf wordt gezien als 'bedreiging voor de nationale veiligheid', tenzij de app binnen zes maanden wordt verkocht aan een Amerikaanse partij.
Er wordt niet duidelijk genoemd wanneer een app wordt gezien als bedreiging. Wel worden TikTok en de Chinese eigenaar ByteDance expliciet benoemd in de wetstekst. De VS vermoedt dat de Chinese Communistische Partij via TikTok een enorme hoeveelheid data in bezit heeft over de meer dan 170 miljoen Amerikaanse gebruikers (bijna de helft van de hele Amerikaanse bevolking). Naast het bespioneren van burgers vermoedt Amerika dat China TikTok kan gebruiken als propagandatool, om zo bijvoorbeeld de verkiezingen te beïnvloeden of negativiteit over de CCP te weren.
Dat betekent nog niet dat de wet nu is aangenomen. Deze moet nu nog door de Senaat, en de senatoren lijken een stuk verdeelder over de wet dan de afgevaardigden. Het is dus onzeker of deze wet – al dan niet in aangepaste vorm – door de Senaat komt. Waarschijnlijk duurt het nog wel een tijd voordat er een definitief besluit genomen wordt. Als deze horde is genomen, is het echter zo goed als zeker dat de wet wordt aangenomen. President Biden heeft namelijk al gezegd dat hij de wet zal ondertekenen.
Wat betekent dit voor TikTok?
Mocht de wet in de huidige vorm worden aangenomen, dan heeft ByteDance twee opties: de Amerikaanse tak van TikTok binnen een halfjaar verkopen aan een Amerikaanse partij, of niets doen, waardoor de kans groot is dat de app uit de appwinkels van een van zijn grootste afzetmarkten wordt gehaald. Dat wordt geen makkelijke keuze voor ByteDance. Tenminste, mocht het bedrijf überhaupt een keus hebben.
Ten eerste is alleen al het Amerikaanse segment van TikTok naar schatting zo'n 100 miljard dollar waard, waardoor er niet veel bedrijven zullen zijn die dat kunnen aftikken. Alleen techgiganten als Meta en Microsoft hebben dat geld, maar de vraag is of toezichthouders een verkoop aan zulke partijen goedkeuren, aangezien dat kan leiden tot een monopoliepositie.
Toch zal de Chinese overheid waarschijnlijk een grotere hobbel blijken bij een eventuele verkoop. De Communistische Partij heeft meermaals gezegd een verkoop aan een niet-Chinees bedrijf niet te zullen goedkeuren. De geavanceerde algoritmes van TikTok zijn voor China goud waard, en de overheid zal er alles aan doen om die te behouden, stellen deskundigen. De kans is dus groot dat een verkoop wordt tegengehouden en de app in de VS verboden wordt.
Wat gaan wij merken van een Amerikaans verbod?
Vooralsnog zijn Europese landen niet van plan om een algehele TikTok-ban in te voeren, dus voor ons zal er niet direct iets veranderen. Als TikTok verboden wordt in de VS, gaat daarmee echter wel een groot deel van de creators en dus de content verloren. Ook veel Nederlandse videomakers halen hun ideeën van virale Amerikaanse TikToks, dus er kan een flinke contentdroogte ontstaan.
Veel Amerikaanse creators zullen hierdoor waarschijnlijk overstappen naar soortgelijke alternatieven, zoals YouTube Shorts of Instagram Reels. Daardoor is de kans groot dat ook veel Nederlandse gebruikers – en videomakers – meer van die platforms gebruik zullen maken. Uiteindelijk zou dit daardoor kunnen leiden tot het einde van TikTok, maar dat is natuurlijk koffiedik kijken.
Daarnaast is het natuurlijk niet uitgesloten dat andere landen het voorbeeld van Amerika zullen volgen. De situatie in de VS is namelijk niet heel anders dan de onze. ByteDance beweert ook hier dat Europese data louter worden opgeslagen in datacenters in Ierland en Denemarken, terwijl er berichten zijn dat Chinese werknemers toch toegang hebben tot onze data. Net als Amerika hebben vele Europese landen (waaronder Nederland) het gebruik van TikTok op werktelefoons van ambtenaren uit voorzorg al verboden. Ook hier heerst in de politiek dus het beeld dat TikTok een bedreiging vormt, en als één schaap over de dam is, dan volgen er vaak meer.
