ID.nl logo
Digitale erfenis: Wachtwoorden en accounts bij overlijden
© PXimport
Huis

Digitale erfenis: Wachtwoorden en accounts bij overlijden

Wanneer je komt te overlijden, wat gebeurt er dan met online accounts? Dat is een vraag waar je eigenlijk bij leven als bij stil moet staan, zodat nabestaanden er niet naar hoeven te gissen. Er zijn aardig wat prangende vragen rond je digitale erfenis waar je van tevoren over na moet denken, van je online accounts tot je cryptowallet. Zoals de volgende.

Voor we ons buigen over de eigenlijke digitale nalatenschap willen we je wijzen op enkele onlinediensten en -tools die je kunnen helpen bij het plannen van je uitvaart. Zo kun je in het wensenboek van Dela je wensen vastleggen van tien zaken die bij een uitvaart van belang kunnen zijn, zoals de lijst met genodigden, welke muziek, wie je contactpersoon is enzovoort. Je kunt je antwoorden online bewaren in een Dela-account of downloaden als pdf-bestand. 

Op RememberMe.nl vind je ook een tool waarmee je, na aanmelding, een aantal uitgebreide vragenlijsten rond de topics Wensenlijst, Praktische zaken, Genodigdenlijst en Draaiboek kunt invullen. Opvallend is wel dat van de bijna zestig items er maar één over digitale nalatenschap gaat. Helaas is dat tekenend, zelfs in 2022. 

De website van Digital Funeral Professionals is zich hier meer van bewust, maar de site is wel commercieel opgezet. Zo kun je voor 95 euro een ‘digital life planning consult’ aanvragen om je digitale erfenis te regelen. Er is zelfs een mini-masterclass ‘Digitale Nalatenschap op Social Media Gebied’ (25 euro) die je op basis van videolessen een certificaat bezorgt.

©PXimport

Cursus: Regel je digitale erfenis

Wil je helemaal zeker weten dat je nalatenschap na je overlijden goed is geregeld? Doe dan de cursus **Regel je digitale erfenis**van de Tech Academy. Daarin leer je precies hoe je je socialmedia-accounts, digitale bezittingen en foto's op een goede manier overzet. Niet het leukste klusje, wel belangrijk. 

Checklists

Regel je liever zo veel mogelijk zelf, dan zijn er een aantal checklists die je gratis kunt downloaden. Neem bijvoorbeeld de checklist van Netwerk Notarissen. Het is een vrij beperkte checklist, maar helpt je wel om over basale zaken alvast na te denken. 

Een uitgebreidere checklist, met meer dan twintig doordachte en degelijk uitgewerkte vragen, kun je aanvragen via https://kwikr.nl/delacheck. Hierop staan vragen als: Wat wil je dat er met je social media-accounts gebeurt?, Op welke […] sites heb je een (betaald) account? en Van welke e-mailservices maak je gebruik?. Een opvallend weetje dat je in deze checklist terugvindt is dat ongeveer de helft van alle Nederlanders online niet verder wil leven, maar ook dat 70% van hen nog geen digitale nalatenschap heeft vastgelegd. 

Daarnaast kun je op de webpagina van Dela over digtaal nalatenschap terecht voor allerlei zinvolle kwesties rondom je digitale nalatenschap, zoals: Wie zorgt er voor jouw digitale nalatenschap als jij er niet meer bent?, Welke spelregels gelden er voor je digitale nalatenschap? en Weet jij wat er met je WhatsApp-berichten, foto’s en video’s gebeurt?.

Tot slot is er nog een checklist van Business Insider die meer ingaat op de financiële kant. Deze checklist ‘Op tijd geldzaken overnemen van je ouders voorkomt veel gedoe’ gaat weliswaar slechts beperkt in op het digitale aspect van het regelen van de erfenis, maar de financiële insteek is heel interessant en belangrijk om van tevoren al over na te denken.

©PXimport

Stappenplan opstellen

Je digitale erfenis voorbereiden vergt hoe dan ook een aantal stappen. Eerst breng je je digitale erfenis nauwkeurig in kaart door al je online accounts te noteren. Denk aan je socialmedia-accounts, gebruikte cloudopslagdiensten, websites en e-maildiensten, maar ook aan streamingdiensten voor film, muziek en games, en apps op je pc, tablet of smartphone die gekoppeld zijn aan diensten als Fitbit en Strava, of eventuele cryptovaluta en andere online tegoeden enzovoort.

Vervolgens geef je aan wat er precies met je digitale erfenis moet gebeuren. Dit kan per app of service verschillend zijn. Geef duidelijk aan wat er moet worden bewaard of vernietigd en wie welke data in handen mag krijgen.

Dat vastleggen kun je op verschillende manieren doen, zodat het rechtsgeldig is. Leg je namelijk niets vast, dan is het wettelijk zo geregeld dat je nabestaanden moeten bepalen wat er met jouw digitale erfenis gebeurt. Je kunt je wensen vastleggen in een handgeschreven wilsbeschikking (codicil), in een digitale kluis (zie verderop), alles opnemen in je testament of via de notaris een zogeheten online executeur aanstellen, dat kan dezelfde persoon zijn als de executeur testamentair.

©PXimport

Wachtwoordmanager

Het kan natuurlijk niet de bedoeling zijn dat je alle wachtwoorden en inlogcodes in je codicil of testament noteert en up-to-date houdt, of telkens een aangepaste versie doorspeelt aan een vertrouwenspersoon. Je bewaart zo’n lijst dus beter op een veilige, maar ook praktisch haalbare manier, zodat je vertrouwenspersoon pas toegang krijgt tot je online data na je overlijden.

Opschrijven in een notitieboekje en de locatie aan je vertrouwenspersoon doorgeven, is niet zo veilig, en opnemen in een testament is dan weer niet zo praktisch of goedkoop. Er zijn drie alternatieven: het gebruik van een wachtwoordmanager, digitale kluis of cloudopslagdienst (zie kader ‘Cloudopslag’).

Er zijn een heleboel bekende wachtwoordmanagers. We noemen er een paar: 1Password, Bitwarden, Dashlane, KeePass, LastPass en RoboForm. Sommige bevatten een module waarmee je bepaalde mappen toegankelijk kunt maken voor anderen, maar als het slechts gaat om je digitale nalatenschap is dat niet de veiligste optie. Er zijn echter ook beheerders waarmee je een soort noodtoegang (emergency access) kunt opzetten. Je geeft dan aan welke personen toegang mogen krijgen tot je kluis nadat een instelbare periode van inactiviteit is verstreken. 

Of een toegewezen contactpersoon kan zelf toegang aanvragen, maar die krijgt hij pas als je niet binnen een zelf in te stellen tijdsverloop reageert. Dit is bijvoorbeeld bij de premiumaccounts van Bitwarden en LastPass mogelijk.

©PXimport

Cloudopslag

Je kunt natuurlijk je inloggegevens bij een (gratis) cloudopslagservice als Dropbox, Google Drive of OneDrive bijhouden, maar echt veilig is dat niet. Je kunt zo’n document dan beter in een aparte, extra versleutelde map binnen die cloudopslagdienst bewaren. OneDrive biedt zo’n functie aan, met de naam Persoonlijke Kluis. Let wel: zonder abonnement kun je niet meer dan drie documenten in die kluis bewaren. Een andere optie is het gratis Cryptomator.

Binnen Windows gebruik je het programma als volgt: start de app op en kies Kluis toevoegen / Nieuwe Kluis Aanmaken. Vul een naam in en verwijs met Andere locatie / Kies naar een submap in de lokale synchronisatiemap van je cloudopslagdienst. Vul een wachtwoord in, geef aan dat je een herstelsleutel wilt – die gegevens kun je dan aan je vertrouwenspersoon doorspelen – en voltooi met Kluis aanmaken.

©PXimport

Tip 05: Digitale kluis

Voor het bewaren van belangrijke of officiële documenten, zoals aktes en dus gegevens van je onlineaccounts, kun je beter een digitale kluis gebruiken die aan een notariaat kan worden gekoppeld. Je kunt dan ook zelf vastleggen wat er met de kluisinhoud moet gebeuren na je overlijden. Een voorbeeld van zo’n kluis is de Nederlandse Notariskluis (vanaf 3,95 euro per maand). Je kunt er allerlei soorten documenten in bewaren, zoals eigendomsbewijzen, een codicil en inlogcodes, maar ook brieven, foto’s of een (afscheids)video. 

Volgens medewerker Pieter de Vos zijn er momenteel zo’n vijftig notariskantoren bij deze dienst aangesloten, maar je beslist als gebruiker zelf welke van de aangesloten notarissen je kluis mag beheren, en misschien is je vaste notaris wel bereid zich bij de dienst aan te sluiten. Dit houdt in dat die notaris bij je overlijden de digitale sleutel van je kluis zal overhandigen aan de persoon die je in je codicil of testament hebt gemachtigd. Medewerker De Vos benadrukt verder dat het platform erg veilig is.

In België kunnen alle meerderjarige inwoners gratis een digitale kluis tot 1 GB opslagruimte creëren op www.izimi.be (ook mobiel), een initiatief van het Belgische notariaat. Bij het aanmaken van de kluis kun je zelf een notariskantoor aangeven.

 Aanmelden kan met de app itsme (vergelijkbaar met het Nederlandse DigiD). Je bepaalt daarna zelf wat er na je overlijden met je gegevens moet gebeuren: gehele of gedeeltelijke overdracht door een notaris of door een vertrouwenspersoon, of vernietiging van de volledige kluisinhoud.

Een digitale kluis die gekoppeld is aan een notariaat, is de veiligste en meest praktische optie

-

Online accounts

Tot nu toe hebben we vooral algemene tips gegeven voor het beheer van je digitale nalatenschap, maar je doet er ook goed aan de mogelijkheden en voorwaarden na te lopen bij elke app of dienst waarbij je een account hebt en data achterlaat. Besef je dat het achterlaten van data ook gebeurt zonder dat je het echt door hebt, zoals bij heel wat IoT-apparaten, bijvoorbeeld een slimme koelkast of stofzuiger. Vaak moet je daarvoor namelijk een account aanmaken en dus bepaalde persoonsgegevens achterlaten. Ga dus ook na wat er met die data gebeurt na je overlijden.

Weliswaar is er tegenwoordig de AVG (Algemene verordening gegevensbescherming; in het Engels GDPR) waardoor je vrij veel rechten hebt als gebruiker – zo is een bedrijf verplicht inzage te geven in de gegevens die het over je bijhoudt – maar helaas alleen als je nog in leven bent. De AVG vermeldt namelijk niet wat er met je data mag of moet gebeuren na je overlijden.

©PXimport

Internetdiensten

Er zijn gelukkig inmiddels een heleboel van de veelgebruikte webapplicaties en -diensten die hun gebruikers de mogelijkheid bieden om het een en ander zelf te regelen. We nemen Facebook en Google als voorbeeld, maar ook Instagram, LinkedIn, Twitter en Microsoft hebben al initiatieven genomen op dit vlak.

We beginnen met Facebook. Meld je aan bij en klik bij de Instellingen en Algemeen onder Instellingen voor accounts met herdenkingsstatus op Bewerken. Je kunt nu klikken op Verzoek om je account te verwijderen nadat je overlijdt of je selecteert een vertrouwenspersoon die je account (met herdenkingsstatus) verder mag beheren. Die vertrouwenspersoon stel je daarmee ook in staat je overlijden aan Facebook te melden.

Voor je Google-account meld je je aan bij https://myaccount.google.com/inactive. Klik op Starten, stel de gewenste periode van inactiviteit in en geef de persoon of personen aan die na die periode een bericht moeten krijgen. Je kunt ook aangeven tot welke van de meer dan vijftig Google-diensten hij via jouw account toegang mag krijgen.

Erfeniscontact

Tot voor kort kon je geen toegang krijgen tot de data van een overleden persoon wanneer het Apple ID of wachtwoord onbekend was. Dat is onlangs, met de komst van iOS en iPadOS 15.2 en macOS Monterey 12.1, eenvoudiger geworden. Je kunt nu namelijk contacten koppelen aan de app Digitale erfenis. Zij hebben dan na je overlijden toegang tot je Apple ID en data.

Op een iPhone of iPad open je hiervoor Instellingen, tik je op je naam en kies je Wachtwoord en beveiliging / Erfeniscontact, waarna je de verdere instructies volgt. Op een Mac gaat dit via Systeemvoorkeuren / Apple ID / Wachtwoord en beveiliging. De toegevoegde contacten hoeven zelf geen Apple-apparaat te hebben. De toegangssleutel kun je via e-mail versturen, opslaan als pdf-bestand of afdrukken en op een veilige plek bewaren.

▼ Volgende artikel
Van lcd tot qled: zo maak je je televisie het beste schoon
© MandicJovan
Huis

Van lcd tot qled: zo maak je je televisie het beste schoon

Een televisie trekt stof aan als een magneet. Vlekken, vingerafdrukken of een doffe waas kunnen het kijkplezier flink verstoren. Toch is het schoonmaken van je tv iets wat je voorzichtig moet aanpakken. Eén verkeerde beweging en je hebt een kras of een streperig scherm. In dit artikel lees je hoe je je televisie veilig schoonmaakt, wat je vooral níét moet doen en waar je op moet letten bij verschillende soorten schermen, zoals lcd, oled en qled.

In dit artikel lees je:
  • waarom een microvezeldoek de veiligste keuze is
  • waarom je altijd eerst de stekker uit het stopcontact haalt
  • hoe je schoonmaakt zonder druk of krassen
  • waarom regelmaat en antistatische doeken helpen
  • hoe je oled, qled en lcd verschillend moet behandelen
  • welke middelen je absoluut niet moet gebruiken
  • waarom ook de randen en afstandsbediening meetellen
  • hoe je veilig schoonmaakt bij grote of gebogen tv's
  • wat het verschil is tussen vuil en ingebrand beeld

Lees ook: Zo kies je de beste televisie voor in de slaapkamer

Het lijkt zo makkelijk: even een vochtige doek over het scherm halen. Maar juist dat is iets wat je moet vermijden. Schermen zijn namelijk gevoelig voor vocht, druk en agressieve schoonmaakmiddelen. Een papieren doekje of keukenrol kan al fijne krasjes veroorzaken. Gebruik daarom alleen een zachte microvezeldoek, droog of licht vochtig gemaakt met gedestilleerd water. Gewoon kraanwater bevat kalk en mineralen die bij opdrogen vlekken kunnen achterlaten.

Altijd eerst de stekker eruit

Voordat je begint met schoonmaken, haal je de televisie van de stroom. Niet alleen om veilig te werken, maar ook omdat je op een zwart scherm veel beter ziet waar het vuil zit. Bovendien voorkom je zo dat er vocht in warme elektronica trekt. Laat het scherm na gebruik goed afkoelen. Een warm scherm is kwetsbaarder voor druk; en te veel druk kan tot zichtbare sporen of blijvende vervorming leiden

Zachtjes poetsen, nooit drukken

Maak de doek licht vochtig en wrijf in een rustige, horizontale of verticale beweging over het scherm. Gebruik geen draaiende bewegingen en zet vooral geen kracht. Het paneel van een moderne tv is kwetsbaar. Oefen je te veel druk uit, dan kun je permanente verkleuringen of pixelschade veroorzaken. Houd er rekening mee dat het vuil meestal aan de oppervlakte zit, dus je hoeft niet te schrobben om resultaat te zien.

Regelmaat en antistatische bescherming helpen

Je hoeft je tv niet dagelijks schoon te maken, maar een snelle veegbeurt met een droge doek eens per week voorkomt dat stof zich ophoopt. In huizen met huisdieren of veel luchtcirculatie – bijvoorbeeld door open ventilatieroosters of mechanische ventilatie – raakt een scherm sneller stoffig. Regelmaat voorkomt dan dat het vuil zich vastzet.

Microvezeldoeken met antistatische eigenschappen helpen om stof minder snel te laten terugkeren. Er bestaan ook speciale sprays die het scherm tijdelijk antistatisch maken. Gebruik die alleen als ze expliciet geschikt zijn voor beeldschermen, en breng ze nooit direct op het scherm aan.

©Kamil Macniak

Oled is gevoeliger dan lcd of qled

Niet alle schermtypes reageren hetzelfde op vocht of schoonmaakmiddelen. Oled-schermen zijn het meest kwetsbaar, omdat ze anders zijn opgebouwd dan lcd- en qled-schermen. In plaats van een achtergrondverlichting gebruiken ze miljoenen pixels die ieder hun eigen licht produceren. Die pixels zijn opgebouwd uit organisch materiaal – vergelijkbaar met een ultradunne, gevoelige laag – die makkelijk kan worden aangetast door druk of chemicaliën. Omdat de organische materialen in oled-schermen chemisch gevoeliger zijn dan de kristalstructuren in lcd/qled, is de kans op blijvende schade groter. Zelfs een lichte beschadiging kan al zorgen voor donkere plekken of verkleuringen die niet meer verdwijnen.

Lcd- en qled-schermen hebben een stevigere gelaagde structuur, met beschermende lagen tussen het schermoppervlak en de lichtgevoelige delen. Daardoor zijn ze wat minder gevoelig voor schoonmaakfouten. Toch blijft ook hier voorzichtigheid geboden. Middelen met alcohol, ammoniak of azijn kunnen de antireflectielaag aantasten, met een dof of vlekkerig scherm als gevolg. En dat is niet meer te herstellen.

Gebruik nooit glasreiniger of allesreiniger

Het klinkt logisch om een glanzend oppervlak schoon te maken met glasreiniger, maar dat is bij een tv echt uit den boze. Veel van deze middelen bevatten oplosmiddelen of zuren die het scherm permanent kunnen beschadigen. Ook sprays zijn af te raden, omdat je dan kans hebt dat er vloeistof langs de randen naar binnen loopt. Als je per se een reinigingsmiddel wilt gebruiken, kies dan een speciale schermreiniger zonder alcohol, en breng die altijd aan op de doek – nooit direct op het scherm.

Vergeet de randen en de afstandsbediening niet

Naast het scherm zelf verdienen ook de behuizing en afstandsbediening een schoonmaakbeurt. Deze onderdelen zijn minder gevoelig en kun je gerust schoonmaken met een iets vochtigere doek. Let wel op dat er geen vocht tussen de knoppen komt. Rondom ventilatieopeningen of aansluitingen gebruik je het best een droge doek of een kleine borstel. Zo voorkom je dat stof zich ophoopt en de koeling of signaaloverdracht beïnvloedt.

©Katerina Bond

Groot scherm? Werk met twee handen

Bij televisies vanaf ongeveer 65 inch of bij gebogen schermen is het belangrijk om stabiel en met beleid te werken. Druk uitoefenen in het midden van een groot scherm zonder tegendruk aan de zijkant kan spanning veroorzaken in het paneel. Werk daarom met twee handen: één hand ondersteunt het scherm, terwijl de ander met de doek over het oppervlak veegt. Zorg ook dat de televisie stevig staat of hangt voordat je begint.

Ingebrande beelden poets je er niet af

Soms lijkt het alsof er een vlek in beeld blijft, maar dan gaat het om een ingebrande afbeelding of verkleurde pixels. Dit komt vooral voor bij oled-tv's en ontstaat door langdurige weergave van statische elementen, zoals logo's. Schoonmaken heeft daar geen effect op. Het is goed om dit onderscheid te kennen, zodat je niet blijft boenen op iets dat simpelweg in het scherm zelf zit.

Conclusie

Een televisie schoonmaken vraagt om een zachte hand en het juiste materiaal. Gebruik een droge of licht vochtige microvezeldoek, vermijd schoonmaakmiddelen en laat agressieve sprays links liggen. Houd rekening met het type scherm: vooral oled vraagt om extra zorg. Door regelmatig en zorgvuldig te werk te gaan, blijft het beeld niet alleen schoon, maar voorkom je ook schade op de lange termijn – zeker bij grotere of gebogen modellen.

▼ Volgende artikel
Review Philips dubbele airfryer met stoomfunctie – Veelzijdig, voor wie de tijd neemt
© Philips
Huis

Review Philips dubbele airfryer met stoomfunctie – Veelzijdig, voor wie de tijd neemt

De Philips Airfryer 5000-serie NA555/00 is geen simpele 'frietpan zonder olie'. Met twee manden én een stoomfunctie richt dit apparaat zich op de thuiskok die net iets meer wil. Denk aan een hele kip bereiden met stoom en hete lucht, of tegelijkertijd een hoofd- en bijgerecht klaarmaken. In deze review lees je wat er goed gaat, wat beter kan en voor wie deze airfryer echt een aanwinst is.

Uitstekend
Conclusie

Een aanrader voor de thuiskoks die hoge eisen stellen aan hun apparaat, bereid zijn om er veel mee te experimenteren en creatief zijn in het bedenken van gerechten die de stoomfunctie goed benutten. Ben je alleen op zoek naar een apparaat om patat en snacks mee te maken? Dan zijn simpeler modellen een betere keuze.

Plus- en minpunten
  • Multifunctioneel: airfryen, stomen, of een combinatie
  • Twee aparte manden voor flexibel koken
  • Robuuste bouwkwaliteit
  • Goede prestaties, zeker in de grote lade
  • Stiller dan vergelijkbare modellen
  • Handige functies zoals stoomreiniging en schudherinnering
  • Groot en zwaar apparaat
  • Geen papieren handleiding meegeleverd
  • Zeer lange, rommelige online handleiding
  • Niet intuïtief in gebruik
  • Vlekgevoelige buitenzijde en waterreservoir

Eerste indruk

De Philips Airfryer 5000-serie NA555/00 is een airfryer met wat extra's: een stoomfunctie. Dit apparaat heeft twee manden met een totale capaciteit van 9 liter: een grotere lade van 6 liter voor hoofdgerechten en een kleinere van 3 liter voor bijgerechten of snacks. Volgens Philips kun je hiermee verschillende ingrediënten tegelijkertijd bereiden, met een keuze uit frituren, stomen of een combinatie van beide.

De machine in het kort: de airfryer is uitgerust met zogeheten RapidAir Plus-technologie, alleen beschikbaar bij Philips, waarbij hete lucht snel en gelijkmatig rondom de ingrediënten circuleert. Op papier betekent dat tot 90 procent minder vet dan bij friet en snacks uit de friteuse, al is uit onderzoek al gebleken dat dat een wel heel positieve vergelijking is.

De maximale baktemperatuur bedraagt 200 graden Celsius en er zijn 12 voorgeprogrammeerde programma's beschikbaar. De bediening verloopt via een digitaal aanraakscherm, waarbij temperatuur en tijd handmatig kunnen worden aangepast.

De bouwkwaliteit van het (erg grote) apparaat is degelijk, met een zilverkleurige roestvrijstalen afwerking. De airfryer weegt ruim 8,7 kilo. Met afmetingen van 35,1 x 38,2 x 44,3 cm neemt hij bovendien behoorlijk wat ruimte in op het aanrecht. Philips stelt dat het ontwerp compacter is dan andere modellen met twee manden naast elkaar. Dat is niet helemaal zo; de eerder geteste Ninja was duidelijk een slag kleiner.

©Saskia van Weert

Uitpakken en installatie

De airfryer zit in een grote doos en is goed beschermd tegen beschadiging tijdens het transport. Na het uitpakken van de airfryer kwamen er drie zaken in me op:

  1. Wat een joekel!

  2. Wat een hoop knopjes!

  3. Waar is de handleiding?

Punt 2 komen we verderop op terug. Maar eerst naar de handleiding: die zit er niet bij. Best een teleurstelling, want het is geen apparaat dat je zonder instructies uit de losse pols meteen intuïtief bedient. Wel staan er QR-codes op de doos, die na het scannen een online pdf openen van… meer dan 1800 pagina's! Alle verschillende talen zijn gebundeld in één bestand, waarbij Nederlands op pagina 704 begint. Dat is totaal onwerkbaar. Op de eigen pc heb ik er een kleiner bestand van gemaakt met alleen de eigen taal, en dat is meteen ook een advies aan Philips: niet doen, zo. Het hoeft ook weer geen full colour-boek te zijn, maar iets van een handzaam bestand zou prettig zijn.

Wat er wél bij zit, is een zwart-witte quickstartgids waarvan me niet duidelijk is wat de bedoeling van de handelingen is. Aangeraden wordt, zo maak ik eruit op, om het stoomgedeelte van de airfryer een reinigingsprogramma te laten doorlopen. De auteur van deze review is nog geen 50 en heeft goede ogen, maar deze folder was zo onduidelijk dat ik hem maar even heb laten zitten.

Met een siliconen keukentang houd je je airfryer krasvrij...

...en draai je je gerechten om zonder je handen te verbranden!

Handleiding: een gemiste kans

De pdf-handleiding die er wél is, is niet foutloos. Op zich wordt de werking van de airfryer goed uitgelegd. Er is een algemeen gedeelte, een deel over eten maken met de airfryerfunctie, vervolgens een deel over de combinatie van stomen en airfryen én er is een deel over de stoomfunctie, met telkens een tabelletje erbij van welk eten er hoelang in moet.

Echter, meerdere malen wordt aangehaald dat wortelgroenten zoals bloemkool en broccoli in de airfryer kunnen worden bereid. Dat zijn echter geen wortelgroenten. Slordig. Ook staat het gedeelte over friet maken vlak onder de stoominstructies. En zonder te testen kunnen we dit zeggen: friet maak je niet met stoom – zelfs niet in deze airfryer.

Er staan wel meer wat vreemde dingen in de handleiding, zoals dat je de mandjes met eten meermaals dient om te schudden boven de gootsteen. Daar zie ik echt het nut niet van in. Ik vermoed dat de handleiding is vertaald uit het Engels en dat men Amerikaans-achtige claims wil voorkomen door maar zo veel mogelijk aandacht aan veiligheid te besteden. De waarschuwing over de hete buitenkant is wel op zijn plaats: die klopt.

©Saskia van Weert

Het waterreservoir van de Philips-airfryer.

Uiterlijk en indeling

Het is een robuuste machine, rvs en matgrijs. Aan de achterzijde zitten twee afstandhouders die ervoor zorgen dat je hem niet te dicht tegen de muur zet. De warme lucht en stoom moeten tijdens het gebruik immers wel weg kunnen. Bovenop zit een bakje om water in te doen als je de stoomfunctie gebruikt. Links een kleine lade met airfryerfunctie voor kleine gerechten, rechts een grote lade die met alle functies overweg kan: airfryen, stomen, en stomen + airfryen.

De lades zijn verschillend ingedeeld. De kleine lade heeft een roostertje op de bodem dat je eruit kunt halen en dat ervoor zorgt dat de hete lucht ook onder het eten komt. In de grote lade zit een soort binnenpan, die er eveneens uit te halen is voor schoonmaakdoeleinden. De vierkante binnenpan past maar op één manier in de lade, dus je kunt hem er niet per ongeluk verkeerd in duwen.

©Saskia van Weert

Bediening en interface

De bediening lijkt heel ingewikkeld, en dat komt doordat er uit de doos een transparante sticker over het bedieningspaneel zit geplakt met werkelijk álle beschikbare knopjes erop. Na het verwijderen van de sticker blijkt het aantal keuzemogelijkheden behoorlijk mee te vallen.

Na het indrukken van de aan-uitknop kies je welke lade(s) je wilt gebruiken, en alleen de knoppen die van toepassing zijn op de gekozen lade en daarna de gekozen functie, lichten op. Als je lade 1 selecteert, zie je dus alléén de knoppen voor tijd en temperatuur en de voorkeuzemenu's. Kies je lade 2, dan heb je meer keuzes, namelijk voor airfryer, stomen en een combinatie ervan, maar ook de voorkeuzemenu's en reinigingsprogramma's.

Voorkeuzeprogramma's zijn overigens niet 'magisch'. Het zijn vastgestelde combinaties van een bepaalde tijd en een bepaalde temperatuur. Ze staan duidelijk in de handleiding beschreven. Tijdens de testperiode zijn ze niet gebruikt; ze zijn namelijk bedoeld voor een vaste hoeveelheid ingrediënten. Als je er meer of minder in doet, werkt het al meteen minder goed en moet je alsnog zelf de tijd aanpassen.

©Saskia van Weert

De sticker die over het bedieningspaneel zit geplakt toont alle beschikbare knoppen.

Prestaties: airfryen

Voor 'klassiek' airfryen heb je de keuze uit de kleine en de grote lade. De kleine is vooral geschikt voor bijvoorbeeld één kroket of één afbakbroodje. Voor de meeste bereidingen zul je vooral de grote mand gebruiken. De prestaties zijn prima; zeker in de grote mand is eten sneller gaar en krokant dan in airfryers van andere merken. Philips was het eerste grote bedrijf dat airfryers op de markt bracht en die voorsprong uit zich nog steeds in de kwaliteit van de meeste modellen – zeker de wat duurdere, zoals deze met veel vermogen.

©Saskia van Weert

Prestaties: stomen

Wil je de airfryer gebruiken om te stomen, dan vul je eerst het reservoir bovenop met water. Stomen is zoals eerder gemeld alleen beschikbaar in de grote mand. Iets als aardappels of groente stomen gaat prima, al duurt het simpelweg lang. Reken op zeker een halfuur voor een portie aardappelpartjes. Dat is overigens vergelijkbaar met reguliere stoomapparaten.

Aandachtspunt is het geluid: als de machine gaat stomen, maakt hij een geluid als een beademingsapparaat – om de zoveel tijd klinkt er telkens een opvallende 'puf'. Na het stomen moet het water in het reservoir afkoelen en kun je dat bakje leegschenken, schoonmaken en afdrogen. Je kunt het water om hygiënische redenen niet zo op de machine laten staan. Dat leeggieten is iets wat je in het begin zeker zult vergeten.

Prestaties: airfryen en stomen gecombineerd

Wat deze airfryer uniek maakt, is de combinatie van stomen en airfryen. Hoewel de auteur een doorgewinterde airfryergebruiker is en er zelfs een kookboekje over heeft geschreven, was het echt even zoeken naar wat er dan precies in kan worden klaargemaakt. Philips zelf geeft als suggestie om een hele kip erin te bereiden. Dat ging prima. Een experiment met broccoli mislukte helaas; de roosjes waren verbrand.

Deze functie is vooral geschikt voor koks die een experiment niet schuwen. Heb je een stoomoven of zou je die graag willen, dan is deze combinatie van airfryen en stomen een alternatief dat, zeker in vergelijking met een stoomoven, een stuk voordeliger is.

©Philips

Extra functies

De airfryer is voorzien van allemaal snufjes. Bijvoorbeeld de functie om middels een piepgeluid te worden gewaarschuwd dat je eten in de mand moet worden omgeschud. Ben je een ervaren airfryergebruiker, dan is die functie niet nodig, want je bent er al aan gewend om regelmatig de boel te schudden. Voor beginners kan dat echter een nuttige wenk zijn om een optimaal resultaat te krijgen.

Ook handig is de stoomreiniging. Maak je vaak vlees, kip of vette snacks in de airfryer klaar, dan kan het mandje gaan aankoeken en na verloop van tijd is het amper nog goed schoon te krijgen. Met de stoomreiniging wordt het mandje goed doorgestoomd, waarna je de mand met vuil water leeggooit, omspoelt en in de airfryer 5 minuten laat opdrogen.

De moeite van het vermelden waard is het geluid, of het gebrek daaraan. Tijdens het stomen hoor je zoals gemeld een pufgeluid, maar voor het overige is de airfryer stil. Je hoort hem wel, maar duidelijk minder dan andere airfryers. Ook de piep die je hoort als het eten klaar is – die bij Ninja bijvoorbeeld keihard is – is bescheiden. Dat is zeker een pluspunt.

Conclusie: kopen of niet?

De airfryer is veelzijdig, voorzien van een hoop toeters en bellen, en door de stoomfunctie biedt hij meerwaarde vergeleken met airfryers die dat niet kunnen. Het apparaat is wel groot en zwaar, heeft een enorm lange handleiding en is daardoor niet intuïtief te gebruiken – je moet er echt tijd in investeren om hem goed te leren kennen. De mandjes en roosters kunnen in de vaatwasser, maar de buitenzijde en het waterreservoir zijn vlekgevoelig. De prestaties zijn goed.

Al met al is deze airfryer een aanrader voor de thuiskoks die hoge eisen stellen aan hun apparaat, bereid zijn om er veel mee te experimenteren en creatief zijn in het bedenken van gerechten die de stoomfunctie goed benutten. Ben je alleen op zoek naar een apparaat om friet en snacks mee te maken? Dan zijn simpelere modellen een betere keuze.