Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij freeware wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste programma's van dit moment en nieuwe versies van 'evergreens'.

Tip 01: Video op je tv

Geschikt voor: Linux, OS X, Windows Vista, 7, 8(.1)

Plex Media Server biedt een zeer fraaie oplossing om je films, muziek, foto's en andere media te streamen naar je apparatuur. Aan de kant van de server zorgt Plex ervoor dat het beeld zo goed mogelijk wordt doorgestuurd, inclusief aanvullende gegevens over bijvoorbeeld de film en ondertitelingen. Plex Media Server is uit te breiden met add-ons. Het fijne van deze freeware is dat je je media op al je apparatuur kunt bekijken, bijvoorbeeld op je smart-tv, Google Chromecast, spelcomputer, smartphone en tablet. Er wordt een 'deck' aangemaakt met films die je aan het kijken bent. Je deck zie je op al je apparatuur, zodat je een film die je bent begonnen op je tv, kunt afkijken op je tablet in bed. Je hoeft niet na te denken over codecs en andere technische instellingen, Plex Media Server regelt dit allemaal voor je.

De software hoef je niet per se op je Windows-computer te installeren, het kan ook op alle populaire NAS-merken en andere hardware. Meer informatie hierover op de website van de makers.

©PXimport

Tip 01 Plex Media Server maakt je collectie films, foto's en muziek op een fraaie manier beschikbaar op je tv en andere apparaten.

Tip 02: Accuprestaties

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

Laptopgebruikers kennen het probleem. Je wilt even snel zien hoe het met je accu is gesteld, maar moet zoeken in de overvloed aan iconen in je systeemvak. Battery Saver toont één lang accu-icoontje dat direct in het oog springt. Het icoontje laat zien hoe lang je nog kunt doorwerken. De indicatie is gebaseerd op gegevens uit het verleden. Hoe langer je Battery Saver gebruikt, des te nauwkeuriger wordt het hulpprogramma. Klik op het Battery Saver-icoontje voor meer informatie over 'slijtage' van je accu en technische gegevens. De betaalde versie van het programma heeft meer opties en heet BatteryBar Pro.

©PXimport

Tip 02 BatteryBar geeft inzicht in het gebruik, de capaciteit en kwaliteit van je laptopaccu.

Tip 03: Psd in verkenner

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

De Windows Verkenner toont van de meeste fotobestanden een miniatuurweergave. Dit is handig, omdat je je bestanden op deze manier kunt herkennen. Dit gaat sneller dan bestandsnamen lezen. Photoshop-bestanden worden niet getoond en dat is jammer als je je foto's bewerkt met dit populaire programma. Met Pictus image viewer krijg je dit wel voor elkaar. Deze freeware verzorgt miniatuurweergaven van bekende en minder bekende soorten fotobestanden, waaronder uiteraard psd. Maak tijdens de installatie de keuze van welke fotobestanden Pictus image viewer de miniatuurweergave moet tonen.

©PXimport

Tip 03 Pictus image viewer zorgt ervoor dat de miniatuurweergaven van psd-bestanden worden getoond in Windows Verkenner.

Algemene voorwaarden

Als je een programma installeert, krijg je een lange lijst met algemene voorwaarden voorgeschoteld. Die worden ook wel de EULA genoemd en dat is weer een afkorting voor 'end-user license agreement'. In de EULA zal de programmamaker zichzelf juridisch indekken. Tussen de vele regels tekst zijn soms dingen te lezen die minder fris zijn. Omdat bijna niemand de EULA volledig doorleest of begrijpt, biedt EULAlyzer een handig hulpmiddel. Kopieer en plak je EULA in het EULAlyzer-programma. EULAlyzer analyseert de inhoud en gaat op zoek naar passages die echt je aandacht vereisen.

Er is een betaalde pro-versie van EULAlyzer met meer mogelijkheden, maar de gratis versie doet uitstekend dienst om snel interessante onderdelen uit een EULA naar boven te halen.

©PXimport

EULAlyzer analyseert de algemene voorwaarden en brengt interessante passages onder je aandacht.

Tip 04: Taakbeheer+

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

Windows Taakbeheer is een goede vriend van iedereen die iets meer van computers weet. Met de sneltoets Ctrl+Shift+Esc activeer je Windows Taakbeheer en krijg je een overzicht van alle processen en programma's die op dit moment actief zijn. Wat Windows Taakbeheer niet meldt, is een waardeoordeel over deze programmatuur die in de achtergrond draait. System Explorer geeft deze informatie wel. System Explorer vergelijkt jouw processen met de gegevens in een database. Zo kun je snel controleren of een proces nog in orde is. System Explorer geeft deze processen een groen vinkje. Ook laat System Explorer zien welke programma's verbinding maken met internet. Als je bijvoorbeeld het proces dropbox.exe bekijkt, dan zie je de serveradressen waarmee de clouddienst verbinding maakt.

©PXimport

Tip 04 System Explorer biedt alle opties we ook graag in standaard Windows Taakbeheer zouden zien.

Tip 05: Vernietigen

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

Als je een bestand verwijdert van je harde schijf, wordt de ruimte die het bestand in beslag neemt, gemarkeerd als 'beschikbaar'. Dit houdt niet in dat het bestand ook daadwerkelijk is verwijderd. Pas als de ruimte wordt overschreven, is het bestand niet meer te herstellen. Als je een bestand echt wilt vernietigen, heb je gereedschap nodig als Johosoft Free Eraser. Klik op File & folder deletion en wijs het bestand aan dat je wilt vernietigen. Je kunt diverse bestanden klaarzetten of zelfs een complete map kiezen. Bij Deletion method geef je aan hoe sterk je de shredder van Johosoft Free Eraser wilt afstellen. Bevestig met Start deletion om de bestanden te vernietigen.

Met Free space deletion kun je bestandsresten in lege schijfruimte laten verwijderen. Dit is handig om te gebruiken op bijvoorbeeld een usb-stick waarbij je niet wilt dat verwijderde bestanden nog zijn terug te halen.

Let op: de 'shredder' van Johosoft Free Eraser is onomkeerbaar. Gebruik Johosoft Free Eraser dus altijd met aandacht en voer alleen acties uit die je volledig begrijpt. Onkundig gebruik kan worden afgestraft met gegevensverlies. We kunnen Johosoft Free Eraser niet aanraden voor SSD-gebruikers.

Johosoft Free Eraser is gratis voor persoonlijk gebruikt, maar niet voor bedrijven. Het programma toont een pop-up om deze 'spelregel' onder je aandacht te brengen.

©PXimport

Tip 05 Johosoft Free Eraser verwijdert bestanden en kan lege schijfruimte saneren.

Tip 06: Video's omzetten

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

Als je een film van je computer op je smartphone of tablet wilt afspelen, moet je het bestand meestal omzetten naar een formaat waarmee het apparaat overweg kan. Deze klus kun je eenvoudig laten uitvoeren door SuperSimple Video Converter. Klik op Open en voeg de filmbestanden toe die je wilt omzetten. De freeware maakt kopieën aan en zal je originele filmbestanden niet overschrijven.

Klik op Convert en geef aan naar welke indeling je wilt converteren. De meeste apparaten kunnen overweg met mp4-bestanden (MPEG-4). Klik op Customize voor geavanceerde aanpassingen. Je kunt de resolutie en andere kwaliteitsinstellingen aanpassen. Met Destination folder kies je de map waarin het programma de omgezette videobestanden moet bewaren.

©PXimport

Tip 06 SuperSimple Video Converter zet filmbestanden om naar een ander formaat.

Tip 07: Windows op usb

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

Vrijwel elke Windows-versie is geïnstalleerd op een internet harde schijf of SSD. Met WinToUSB kun je Windows installeren op een usb-stick. Dit is uiteindelijk niet zo snel en soepel als een 'echte' Windows-installatie, maar het kan wel! De truc werkt ook met de 'technical preview'-versie van Windows 10. Je hebt het iso-bestand nodig van de Windows-versie die je wilt installeren, een grote usb-stick en uiteraard het programma WinToUSB. Na de installatie van WinToUSB word je doorgestuurd naar de website met een goede stap-voor-stap-handleiding om Windows op een stick te krijgen. WinToUSB is niet voor absolute beginners, maar de liefhebber kan er snel mee aan de slag.

©PXimport

Tip 07 Met WinToUSB installeer je Windows 7, 8.1. of 10 op een usb-stick.

Tip 08: Rommel opruimen

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

BCUninstaller is een afkorting van Bulk Crap Uninstaller. Deze nietsverhullende programmanaam richt zich op het verwijderen van verscheidene programma's. Bij de standaardprocedure via het configuratiescherm kun je programma's niet gelijktijdig verwijderen. Bij BCUninstaller kan dit ook niet, maar de freeware laat je de programma's die je wilt de-installeren wel vooraf aanvinken. Klik vervolgens op Uninstall om de de-installatieprocedures achtereenvolgens te starten. De instelling Quietly uninstall belooft de procedures 'stilletjes' te doorlopen, maar dit werkt soms niet, waardoor je foutmeldingen krijgt. Ook zonder deze optie is BCUninstaller nog steeds handig om snel diverse programma's mee te verwijderen.

BCUninstaller heeft geen installatieprocedure en is handig om bij je te hebben op een usb-stick als je regelmatig computers van vrienden en kennissen opschoont.

©PXimport

Tip 08 BCUninstaller helpt je bij het snel de-installeren van diverse programma's.

Tip 09: Automatisch starten

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

Voor sommige dingen die we achter de computer doen, gebruiken we een vaste set programma's. Voor het vervaardigen van kopij voor deze rubriek wordt bijvoorbeeld gebruikgemaakt van Word, Photoshop, Greenshot (een 'screen capture'-programma), PureText (tekst plakken zonder opmaak) en een Dropbox-locatie. Dankzij Splat hoeven we deze set programma's niet meer handmatig te openen. Je kunt in Splat een profiel aanmaken en hieraan een sneltoets toekennen. In het profiel kun je diverse acties aanmaken, zoals het starten van een programma of openen van een map. Door een profiel te starten worden alle voorgedefinieerde acties automatisch achter elkaar uitgevoerd.

©PXimport

Tip 09 Splat maakt actieprofielen aan, zodat je in één keer diverse programma's en/of locaties kunt openen.

Tip 10: Flac naar mp3

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

Mp3 is het bekendste muziekformaat. Alle afspeelsoftware en apparatuur kan ermee overweg. Bij echte muziekliefhebbers is het flac-formaat populair vanwege de geluidskwaliteit. Helaas kun je dit formaat niet overal afspelen. Als je flac-muziek wilt meenemen op je smartphone of mp3-speler, moet je de bestanden eerst omzetten. FlacSquisher is een goed programma om dit voor elkaar te krijgen. Kies bij FLAC Directory de map met de flac-bestanden die je wilt omzetten.

Stel bij Output directory een map in waarin je de mp3's wilt bewaren. Bij Encoder options kies je voor Lame. Dit is de onderliggende motor die de daadwerkelijke conversie regelt. Experts kunnen bij Commandline extra opties toevoegen om Lame nog beter in te stellen. Standaard krijg je misschien iets te grote mp3-bestanden, omdat FlacSquisher zo min mogelijk aan de kwaliteit knabbelt. Bevestig met Encode om je flac-bestanden om te zetten naar hoogwaardige mp3's. Je originele flac-bestanden blijven behouden, FlacSquisher maakt kopieën.

©PXimport

Tip 10 FlacSquisher zet flac-bestanden om naar een muziekformaat dat jouw smartphone kan afspelen: mp3.

Tip 11: Foto's verkleinen

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

Foto's van je digitale camera, smartphone en tablet worden steeds beter en scherper. Een nadeel van de kwaliteitstoename is dat de bestandsomvang ook aanzienlijk toeneemt. Hierdoor kun je afbeeldingen minder goed versturen via mail. Ook kan het lang duren voordat je foto's hebt toegevoegd aan een Marktplaats-advertentie. IceCream Image Resizer is een handig programmaatje om je foto's snel kleiner te maken. Technische kennis is niet vereist. Kies tijdens de installatie voor de Nederlandse taal. Klik op het plusteken en wijs een of meer afbeeldingen aan die je kleiner wilt maken.

IceCream Image Resizer heeft verschillende profielen waaruit je kunt kiezen, bijvoorbeeld Email of Desktop. Hiermee wordt direct het juiste formaat ingesteld. Als je de optie Submap actief laat, hoef je je geen zorgen te maken dat de originele foto's worden overschreven. IceCream Image Resizer maakt een nieuwe map aan met hierin de verkleinde foto's. Klik op Grootte aanpassen om de foto's te verkleinen.

©PXimport

Tip 11 IceCream Image Resizer verkleint het formaat van foto's, maar overschrijft de originele afbeeldingen niet.

Tip 12: Opslaginfo

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

SSD-Z haalt alles boven water wat er te weten valt over je SSD. Je ziet welk merk/type SSD er verscholen zit in je laptop of pc, de standaarden waaraan het opslagmedium voldoet en statistische informatie. SSD-Z toont bijvoorbeeld het aantal 'vlieguren' van het opslagmedium. Je vindt deze en andere informatie in het tabblad S.M.A.R.T. In het tabblad Benchmark kun je een beperkt aantal snelheidstests uitvoeren. SSD-Z werkt ook op andere 'niet-fysieke' opslagmedia, zoals SD-kaartjes en usb-geheugensticks.

©PXimport

Tip 12 SSD-Z geeft je uitgebreide informatie over je SSD-opslag.

Tip 13: Meer privacy graag!

Geschikt voor: Firefox, Chrome, iOS en Android

Voor wie meer controle wil over privacy van de browser, zoekmachines en sociale media, begint een lange zoektocht naar de juiste instellingen. Dankzij AVG Privacy Fix wordt het gelukkig iets eenvoudiger. Het programma is een uitbreiding voor de browsers Firefox en Chrome en werkt ook op iOS en Android. Internet Explorer wordt niet ondersteund. AVG Privacy Fix toont het gebruik van sociale widgets en browserinstellingen met betrekking tot je persoonlijke identificatie. Verder kun je bij sociale media als Twitter en Facebook kijken welke instellingen belangrijk zijn. Met één klik beland je bij de juiste instelling van de betreffende dienst. Controleer bijvoorbeeld of je vrienden reclames te zien kunnen krijgen waarin jij een product of dienst aanbeveelt. De browseruitbreiding blokkeert standaard allerlei trackingsystemen van advertentienetwerken. Door op de browseruitbreiding te klikken zie je welke trackers er actief zijn op een website.

©PXimport

Tip 13 AVG Privacy Fix controleert de instellingen van je browser en sociale media en leidt je direct naar de opties die je wilt aanpassen.

Tip 14: Prikbordhulp

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

Standaard kun je maar één dingetje op het Windows-prikbord zetten via Ctrl+C (Kopiëren). Je kunt een afbeelding, bestand of een stukje tekst vervolgens met Ctrl+P (Plakken) op een andere plek krijgen. Zodra je Ctrl+C opnieuw gebruikt, is het voorgaande verdwenen. Save.me lost dit voor je op door automatisch een archief bij te houden van alles wat je via Ctrl+C op je prikbord zet. Open Save.me via je systeemvak als je iets wilt opzoeken in je prikbordarchief. Dubbelklik op een onderdeel om het opnieuw op je prikbord te zetten.

Save.me is handig als je ervoor zorgt dat het altijd actief is. Dan kun je het ook daadwerkelijk gebruiken als je de functie van het programma nodig hebt. Klik linksboven in beeld op de ronde knop en plaats een vinkje bij Application / I want the application to start with Windows.

©PXimport

Tip 14 Save.me onthoudt alles automatisch wat je op je Windows-prikbord zet.

Tip 15: Kodi voor je pc

Geschikt voor: OS X, Raspberry Pi, Linux, Windows Vista, 7, 8(.1)

We kunnen er misschien wel een tijdschrift mee vullen: Kodi. Dit ultieme media center is zeer populair voor de minicomputer Raspberry Pi. Met Kodi en een Raspberry Pi bouw je voor een paar tientjes niet alleen een zeer goedkoop media center, maar ook een van de beste. Waarom vind je Kodi in de freeware-rubriek? Omdat het eindelijk ook beschikbaar is als zelfstandig programma voor je Windows-pc. Kodi is ideaal om van je collectie films, muziek en foto's te genieten. Handige plug-ins zoeken bij je films aanvullende gegevens (bijvoorbeeld via IMDB) en laden de Nederlandstalige ondertiteling. Ook zijn er plug-ins voor Airplay, Plex en vele andere toepassingen. Sommige plug-ins doen dingen die niet meer legaal zijn in Nederland, zoals films downloaden.

©PXimport

Tip 15 Kodi is populaire media center-software voor onder andere Raspberry Pi en werkt nu ook onder Windows.

Tip 16: Sneller opstarten

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

We behandelen regelmatig handige programma's uit de koker van Nirsoft. De pareltjes van deze softwaremaker kunnen meestal maar één ding en zijn daarom bijzonder handig.

WhatInStartup bekommert zich om je opstartproces. Deze freeware toont alle programma's die automatisch starten met Windows. Klik op een onderdeel en gebruik de rode knop in het menu om het uit te schakelen. Met de groene knop neem je het programma opnieuw op in je opstartproces. Via het menu achter de rechtermuisknop kun je onderdelen volledig verwijderen uit het startproces. Dit is niet aan te raden, omdat je het niet ongedaan kunt maken. Om erachter te komen waarvoor een onderdeel dient, kun je Google search gebruiken in het rechtermuisknopmenu. Schakel nooit onderdelen uit waarvan je niet weet waarvoor ze dienen.

©PXimport

Tip 16 WhatInStartup helpt bij het veilig optimaliseren van je opstartproces.

Tip 17: Opvolger TrueCrypt

Geschikt voor: OS X, Linux, Windows Vista, 7, 8(.1)

VeraCrypt lijkt verder te gaan waar het populaire encryptieprogramma TrueCrypt vorig jaar is gestopt. Het programma kan gegevens op verschillende manieren beveiligen met encryptie. Je kunt een beveiligde 'file container' aanmaken. Dit is een bestand waarin een beveiligde virtuele schijf wordt verscholen. Eenmaal gekoppeld wordt de inhoud van je file container zichtbaar als schijfletter op de Windows Verkenner. Door de file container te sluiten wordt de inhoud automatisch onleesbaar gemaakt met encryptie. Zonder het juiste wachtwoord zijn de gegevens die je met VeraCrypt beveiligt voor altijd onleesbaar. Er zijn geen meldingen dat VeraCrypt of TrueCrypt ooit werd gekraakt.

VeraCrypt kan ook een gedeelte van je harde schijf (partities) beveiligen. Dit gedeelte kun je beter niet gebruiken, behalve wanneer je een expert bent en weet wat je doet.

Via het menu Tools / Traveler disk setup maak je van een standaard usb-stick een extreem veilige usb-stick.

Het inrichten van beveiliging met VeraCrypt is minder geschikt voor beginners. Op YouTube zijn veel instructiefilmpjes te vinden die de basiswerking van VeraCrypt uitleggen.

©PXimport

Tip 17 VeraCrypt lijkt op TrueCrypt en kan bestanden onleesbaar bewaren. Geen wachtwoord? Geen toegang!

Tip 18: Schijfsnelheid

Geschikt voor: OS X, Windows Vista, 7, 8(.1)

Benieuwd naar de prestaties van een opslagmedium? Doe een eenvoudige snelheidstest met Parkdale. Het programma kan onder andere lees- en schrijfsnelheden meten van SSD, (externe) harde schijf en NAS. Voor dit laatste is schijfletterkoppeling nodig in de Windows Verkenner. De snelheid tussen je computer en de NAS zal veel lager zijn dan lokale opslagmedia in je computer of aangesloten via usb. Dankzij de snelheidstest naar je NAS kun je bekijken wat de verschillen zijn als je je computer bedraad of draadloos verbinding laat maken met je thuisnetwerk.

©PXimport

Tip 18 Parkdale meet de lees- en schrijfsnelheid van je opslagmedia.

Tip 19: IE in Chrome

Geschikt voor: Google Chrome, Internet Explorer

De meeste websites zien er uitstekend uit in Chrome. Toch kan het voorkomen dat bepaalde websites, bijvoorbeeld omdat er gebruik wordt gemaakt van speciale verificatie, niet correct functioneren in de browser van Google. Meestal werkt het wel in Internet Explorer. Om te voorkomen dat je voor die ene speciale website, bijvoorbeeld van je bank, handmatig Internet Explorer moet opstarten, kun je IE Tab gebruiken. Deze uitbreiding voor Chrome zorgt ervoor dat bepaalde websites openen in Internet Explorer. Je kunt bij de instellingen van IE Tab zelf bepalen welke websites dit moeten zijn.

©PXimport

Tip 19 IE Tab opent sommige weblinks vanuit Google Chrome automatisch in Internet Explorer.

Tip 20: Schijflettermap

Geschikt voor: Windows Vista, 7, 8(.1)

Je bestanden en mappen op een usb-stick zijn eenvoudig te vinden, doordat de stick een eigen schijfletter heeft in de Windows Verkenner. Dankzij Visual Subst voeg je een schijfletter toe aan mappen op je harde schijf. Zo kun je je downloadmap koppelen aan de schijfletter Y en je map met mp3's aan de schijfletter M.

Start Visual Subst en selecteer een schijfletter in het dropdownmenu. Klik op het vergrootglas en wijs een map aan die je aan deze schijfletter wilt koppelen. Klik op het plusteken om de koppeling aan te maken. Controleer het eindresultaat in de Windows Verkenner. Plaats een vinkje bij Apply virtual drives on Windows startup om je koppeling(en) automatisch te maken zodra Windows opstart.

©PXimport

Tip 20 Visual Subst koppelt een map die je vaak gebruikt aan een schijfletter.

Pas op voor ongewenste software!

Veel programmamakers bundelen andere (ongewenste) programma's in hun installatieprocedure. Dit houdt in dat wanneer je een programma installeert, je er zomaar een of meer andere bij krijgt. Ook worden soms instellingen van je browser aangepast en heb je plotseling een andere zoekmachine of extra werkbalk.

Als we dergelijke praktijken tegenkomen bij freeware, maken we hier melding van. Het is echter altijd mogelijk dat er iets verandert tussen het tijdstip van testen en het moment dat je de besprekingen leest. Gelukkig zijn overbodige extra's en wijzigingen meestal eenvoudig te voorkomen door alert te zijn tijdens de installatieprocedure. Doorloop deze aandachtig en vink alle opties uit die je niet wilt installeren of wijzigen.

©PXimport

Wees altijd alert als je een programma installeert: voor je het weet, installeer je overbodige extra's of worden er instellingen aangepast.

Een gazon is meer dan een stukje groen. Het kan een speelplek zijn voor kinderen of juist vooral de blikvanger zijn in een strak aangelegde tuin. Soms ligt het vol in de zon, soms grotendeels in de schaduw. Voor elke situatie is er een passend graszaadmengsel. Wat past het best bij jouw tuin?

Lees ook: Groener gras? Maaien en onderhouden doe je zo

Wat voor graszaad je nodig hebt, hangt helemaal af van het soort grasveld dat je wilt. Voor een veldje waarop je kinderen lekker kunnen ravotten en een balletje trappen heb je ander gras nodig dan voor een gazon dat vooral bedoeld is voor de sier. Hieronder lees je per toepassing welke grassoorten het meest geschikt zijn.

Speelveld: stevig en snel herstellend

Een gazon waarop gespeeld, gelopen of gevoetbald wordt, moet vooral sterk zijn. Het gras moet tegen een stootje kunnen én zich snel herstellen. Daarvoor heb je een mengsel nodig met veel Engels raaigras (Lolium perenne). Dit gras kiemt snel en vormt stevige sprieten. Het is goed bestand tegen intensief gebruik en groeit snel terug als het beschadigd raakt. Vaak wordt het aangevuld met veldbeemdgras (Poa pratensis), dat ondergronds uitlopers vormt en zo kale plekken opvult. Samen zorgen deze soorten voor een duurzaam speelgazon dat veel belasting aankan.

Siergazon: fijn, traag groeiend en egaal

Voor een siergazon gelden weer andere zaken. Het moet vooral fijn van structuur zijn, gelijkmatig groeien en een egaal, verzorgd beeld geven. Voor dit type gazon zijn roodzwenkgras (Festuca rubra) en struisgras (Agrostis capillaris) geschikt. Deze grassoorten groeien langzaam en blijven laag, waardoor je minder vaak hoeft te maaien. Ze vormen een dichte mat van fijne sprietjes die er netjes uitziet, vooral bij regelmatig onderhoud. Een siergazon vergt wel iets meer zorg, want het is minder sterk en herstelt trager bij schade.

Schaduwgazon: licht nodig, maar minder zon

In tuinen met veel schaduw, bijvoorbeeld door bomen, heeft gras het moeilijk. De meeste grassoorten groeien slecht zonder zon, wat ruimte geeft aan mos. Een schaduwgazon moet daarom vooral weinig licht nodig hebben en toch stevig genoeg zijn om een dichte mat te vormen. Mengsels voor schaduw bevatten vaak fijne vormen van roodzwenkgras en soms bosgras (Festuca heterophylla), een soort die beter groeit bij weinig licht. Een kleine hoeveelheid Engels raaigras zorgt voor stevigheid, maar alleen als er dagelijks toch wat zonlicht aanwezig is. Let op: ook schaduwgazon heeft minimaal 2 tot 4 uur daglicht nodig om goed te blijven groeien.

Droge (zand)grond: diep wortelend en hittebestendig

Op lichte zandgrond of op plekken waar je weinig sproeit, heb je gras nodig dat tegen droogte kan. Dit soort gras moet diep kunnen wortelen en niet te snel verdrogen. Mengsels voor droge omstandigheden bevatten vaak een aangepaste selectie van veldbeemdgras en speciaal geselecteerde varianten van Engels raaigras die minder water nodig hebben. Soms wordt er ook hard zwenkgras aan toegevoegd, dat goed bestand is tegen droogte en hitte. Deze soorten wortelen dieper dan gemiddeld, waardoor ze vocht uit lagere lagen kunnen opnemen. Zo blijft je gazon ook bij warme zomers langer groen.

©Elena Elisseeva | Elenathewise

Wanneer en hoe zaai je gras?

De ideale periode om gras te zaaien is in het voorjaar (maart tot mei) of het najaar (september tot half oktober). Dan is de bodem warm genoeg en valt er meestal voldoende regen. Ook tussentijds bijzaaien is mogelijk – bijvoorbeeld als je last hebt van kale plekken of na het verwijderen van mos – zolang de bodemtemperatuur boven de 10 °C ligt en de grond vochtig blijft.

Begin altijd met een goede voorbereiding. Maai het bestaande gras kort, en verwijder mos en dood materiaal door het gazon te verticuteren. Dat kan met een verticuteerhark of een verticuteermachine.

Bij het herstellen van kale plekken hark je de grond los, zodat het zaad goed contact maakt met de aarde. Zaai vervolgens het juiste graszaadmengsel voor jouw situatie. Druk het zaad licht aan, bijvoorbeeld met een plank of de achterkant van een hark. Belangrijk: houd de bodem vochtig tot het gras begint te kiemen. Dat duurt gemiddeld 7 tot 14 dagen, afhankelijk van de soort en temperatuur. Wil je extra bescherming bieden? Strooi dan een dun laagje potgrond of compost over het zaad. Dat helpt tegen uitdroging en beschermt tegen vogels.

Wacht met maaien tot het gras minstens 8 cm hoog is, en gebruik dan een hoge maaihoogte bij de eerste maaibeurt. Zo geef je jonge sprietjes de kans om zich goed te wortelen.

Lees ook: Gras vol mos? Dit wil je weten over het verticuteren van je gazon

Tabel: deze grassoorten heb je nodig

De markt voor koffiemachines is breed en beweegt snel. Veel apparaten bieden steeds meer functies, van eenvoudige espresso’s tot uitgebreide melk- en cold brew-specialiteiten. De Ninja Café Luxe-serie belooft precies dat: barista-kwaliteit, eindeloze mogelijkheden en gebruiksgemak in één apparaat. Maar maakt dit model die belofte waar in de praktijk?

De Ninja Café Luxe combineert een espressomachine, filterkoffiezetter en cold brew-maker in één apparaat. Met de geïntegreerde koffiemolen (25 maalstanden) en tamper stel je de koffie volledig naar wens af.

De machine biedt vijf espresso-opties, vier koffiestijlen en vier melkopschuimstanden – geschikt voor zowel dierlijke als plantaardige melk. Je kiest uit zeven drankformaten, van espresso tot cold brew-specialiteiten zoals iced latte of espresso martini.

Er zijn twee uitvoeringen:

De Essential kost 449,99 euro, de Premier 549,99 euro. De machine is groot en zwaar (34,4 x 33,6 x 37,2 cm) en weegt 16,65 kilo.

©Ninja

Eerste indruk: wat veel!

Wat fijn is aan huishoudelijke apparaten van Ninja, is dat ze doorgaans gebruiksvriendelijk en intuïtief te bedienen zijn, zo bleek uit eerdere ervaringen. Gebruiksvriendelijk blijkt – na enige tijd – zeker waar, maar intuïtief kunnen we dit apparaat zeker niet noemen direct na het uitpakken. De uitgebreide handleiding, verkorte snelstartgids en een inspiratiegids met allerlei recepten voor de verschillende koffievarianten komen dan ook direct van pas.

©Saskia van Weert

Uit de doos oogt de Ninja Café Luxe direct stevig en professioneel. De afwerking is netjes en het apparaat maakt een solide indruk op het aanrecht. Bij het uitpakken valt op hoeveel accessoires en onderdelen erbij zitten: van filterhouders en melkopschuimer tot een geïntegreerde molen.

Voordat er überhaupt koffie kan worden gezet, dient er een stapsgewijze kalibratie en watermeting te worden gedaan om te bepalen hoe hard het kraanwater is in de eigen regio. De stappen staan duidelijk beschreven in de gids, alle benodigdheden (behalve koffiebonen) zitten bijgesloten in de doos. Dat alles neemt een halfuurtje in beslag, daarna is de machine klaar voor het eerste gebruik.

©Ninja

De functies op een rij

De koffiemachine heeft allerlei onderdelen die een eigen plekje hebben in of op de machine. Er zitten drie filterbakjes bij om de gemalen koffie in te doen: eentje voor een enkele hoeveelheid, een wat grotere voor een dubbele hoeveelheid drank en een grote mand voor filterkoffie.

Dan is er het portafilter, oftewel het gedeelte waarin de gemalen koffie plus het gewenste filterbakje gaan, en dat je vastklikt onder de wateruitlaat.

Er is een losse trechter die je gebruikt tijdens het malen van de koffie, en een stamper om de koffie in het bakje samen te drukken. Tot slot is er nog het melkkannetje.

©Saskia van Weert

Links van de machine kun je de trechter en de stamper bewaren, het portafilter kan onder de koffiemaler en het kannetje heeft een vaste plek rechts onder het melktuitje.

Het bedieningspaneel verdient ook wat aandacht. Aan de linkerzijde zit een draaischijf waarmee je de maalgraad van de koffiebonen instelt. Dan is er nog het display met allerlei opties en een draai-/drukknop, en een gedeelte om het soort melkschuim in te stellen. Het bedieningspaneel is duidelijk vormgegeven, maar door het grote aantal opties is het niet direct intuïtief.

Boven op het apparaat is er een warmhoudplaat voor koffiebekers. Aan de achterzijde zit het waterreservoir, bovenin zit een dekseltje om toegang te krijgen tot het bonenreservoir, en geheel rechts zit een klein deurtje waar je de metalen filterbakjes in kunt opbergen.

Kortom: een hoop opties en een hoop uitzoekwerk!

©Saskia van Weert

In gebruik: goed resultaat (na even oefenen)

Bij het apparaat zit een dikke zwart-witte gebruikshandleiding. Het is aan te raden die goed door te nemen en bij de hand te hebben tijdens het leren kennen van het apparaat en de mogelijkheden. Na enige keren wat proberen wordt duidelijk dat de basishandelingen vrij overzichtelijk zijn. Een doorgewinterde thuisbarista zal deze machine vermoedelijk sneller weten te doorgronden.

Allereerst moet het gewenste filterbakje in het portafilter. Je zet de trechter op het filterbakje en zet de machine aan. Je kiest het gewenste programma, bijvoorbeeld espresso. De standaardinstelling is een dubbele shot; dat is eventueel aan te passen in het menu.

Vervolgens hang je het portafilter onder de koffiemaler. Er verschijnen twee getallen in beeld: de ideale maalgraad en de huidige instelling. Via de draaischijf links aan de machine zorg je dat de twee getallen identiek zijn. Je start de maler en neemt het portafilter met gemalen koffie uit de machine. Je stampt de boel aan met de stamper, verwijdert de trechter en bevestigt het portafilter onder de wateruitlaat. Dat doe je door de oranje stip op het filter gelijk te houden met de stip op de machine en het filter stevig naar rechts te bewegen om het te vergrendelen. Dat gaat vrij zwaar.

©Ninja

Dan is het tijd om het koffiezetten te starten met een druk op de draai-/drukknop. Vergeet niet om een passende kop of mok onder het filter te zetten. Er komt een beetje geconcentreerde koffie uit de machine, die wordt aangevuld met heet water om de gewenste sterkte te verkrijgen. Deze stappen zijn gelijk voor vrijwel alle koffiebereidingen – alleen filterkoffie gaat iets anders.

Melkschuim maken

Mocht je cappuccino willen maken, dan doe je dierlijke of plantaardige melk in de melkkan tot aan de streep, kies je de gewenste dikte en laat je de melk warm worden en opschuimen tot een pieptoon aangeeft dat de melk klaar is. Je hoort het kleine mixertje onder in de kan flink tekeergaan en dat levert een prima resultaat op. Na het leeggieten van de kan start een automatisch schoonmaakprogramma.

De smaak van de geteste koffievarianten is prima. De exacte uitkomst hangt uiteraard af van de gebruikte bonen.

©Saskia van Weert

Schoonmaken en onderhoud

Een deel van de accessoires en onderdelen mag gewoon in de vaatwasser. Zoals wel vaker is het vaak beter voor de duurzaamheid om alles op de hand af te wassen. Metalen onderdelen blijven daardoor langer glanzend. De melkopschuimer heeft een eigen reinigingsprogramma voor het binnenwerk en het tuitje, al moet het kannetje natuurlijk wel goed afgewassen worden.

Ninja Café Luxe kopen?

De Ninja Café Luxe is een krachtige en veelzijdige koffiemachine die de serieuze thuisbarista veel te bieden heeft. Met uitgebreide instellingen voor koffie, melk en formaat, en de mogelijkheid om zowel espresso als filterkoffie en cold brews te zetten, is dit apparaat een echte allrounder. De bouwkwaliteit is stevig en professioneel, en het apparaat wordt geleverd met handige accessoires en een eigen reinigingsprogramma voor de melkopschuimer.

Tegelijk vraagt de machine om tijd en aandacht. Het is geen instapmodel voor wie snel en zonder nadenken een kopje koffie wil zetten. De bediening is uitgebreid en vergt oefening, vooral in het begin. Ook neemt het apparaat de nodige ruimte in beslag en zijn er veel onderdelen om mee te werken.

De Ninja Café Luxe is vooral geschikt voor koffieliefhebbers die graag zelf de controle houden over het volledige zetproces, bereid zijn om het apparaat goed te leren kennen en de ruimte hebben voor een grotere machine. Wie dat ziet als een leuke uitdaging, haalt met de Ninja Café Luxe een complete koffie-oplossing in huis.