Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker én handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Muzikale bezem

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Wanneer je een grote muziekverzameling hebt, dan sluipen daar onherroepelijk dubbele nummers in, bijvoorbeeld omdat je van een artiest naast alle gewone cd’s ook alle compilatiealbums als mp3 bezit. Als blijkt dat alles op zo’n compilatie in dezelfde vorm al in andere mappen staat, kun je van die nummers net zo goed een playlist maken voor als je eens zin hebt in alleen de hits. Dat scheelt een hoop ruimte.

Wanneer nummers keurig en consequent zijn getagd, is het eenvoudig om dubbele exemplaren aan de hand van die tags te vinden, maar als dat niet zo is, dan struikel je over identieke nummers in verschillende bestandsformaten of met verschillende bitrates. En dan hebben we het nog niet eens over klassieke muziek, waar de verzamelaar vaak meerdere uitvoeringen van hetzelfde werk heeft en misschien alleen zijn favoriet wil behouden. Voor al deze gevallen is er Similarity.

In de standaardinstelling (Find Duplicates) zal Similarity na een klik op de grote afspeelknop een analyse op tags en audio-inhoud laten uitvoeren. En passant neemt het ook meteen afbeeldingen mee (denk aan hoesjes). Daarnaast is er de functie Analyze Files, dat een goede indruk geeft van geluidskwaliteit, zodat je de makkelijker de beste bestanden kunt bewaren.

©PXimport

Tip 02: Speel als een pro

Geschikt voor: iOS

Om in een band te kunnen spelen, moet je heel veel muzieklessen nemen en heel veel oefenen. Niet iedereen heeft daar zin in of tijd voor, en bovendien beschikken we niet allemaal over het vereiste talent. De moderne techniek kan het echter wel dusdanig makkelijk maken dat bijna iedereen iets aangenaams kan laten horen. In de app JamBandit vinden we zo’n stukje techniek.

Elk nummer is opgebouwd uit akkoorden, en bij die akkoorden klinken sommige noten geweldig en andere absoluut niet. Uiteraard heeft de leek geen idee voor welke noot wat geldt. Daarnaast zal het die leek bij heel veel instrumenten niet eens lukken om er überhaupt een fatsoenlijk geluid uit te krijgen. JamBandit lost beide problemen op: alle noten speel je door ergens op het scherm van je iPhone of iPad te tikken en de noten die daarbij geproduceerd worden, passen automatisch bij de gekozen demosong. Je hebt de keuze uit meerdere songs en meerdere instrumenten, dus speel en geniet!

©PXimport

Tip 03: Voorleeskunde

Geschikt voor: iOS, Android

Nederlanders zijn van oudsher geen geweldige sprekers. Zelfs in de Tweede Kamer wordt heel wat afgestunteld als het aankomt op spreekvaardigheid. Toch ontkom je er vaak niet aan, bijvoorbeeld als je wat moet zeggen bij een feestelijke gelegenheid. Meestal wordt er dan een briefje uit de tas of binnenzak tevoorschijn getoverd.

En wat te denken van het hebben van een eigen Youtube-kanaal? Dat is toch een soort kleinschalige tv-zender, dus wil je net zo vlot babbelen als Matthijs van Nieuwkerk. Veel pratende hoofden op tv doen hun kunstje door middel van de teleprompter; een scherm met tekst vlak bij de camera. De tijd dat ze die dingen alleen in Hilversum hadden staan, is allang voorbij, want met Teleprompter Pro Lite (ook voor Android) heeft iedereen toegang tot een app die hetzelfde kan. Je kunt er tekst direct in invoeren of importeren vanuit een Word-document. Vervolgens kies je lettertype en -grootte en stel je een scrolsnelheid in. Daarna staat niets je meer in de weg om iedereen onder tafel te kletsen.

©PXimport

Tip 04: Leer programmeren

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Het overgrote merendeel van de computerbezitters is alleen gebruiker, en slechts een fractie ontwikkelt zelf software. Toch is dat laatste helemaal niet zo gek; tenslotte doe-het-zelven we ons ook helemaal suf en houden we op die manier honderden bouwmarkten in stand. Het voordeel van zelf programma’s maken is natuurlijk dat je ze helemaal naar je eigen zin kunt ontwerpen. Aan programmeren kleeft echter het imago dat het moeilijk is (alsof metselen dat niet is!). Een van de vele initiatieven om dat imago weg te nemen is PWCT, dat staat voor Programming Without Coding Technology. Hoewel visuele programmeer-omgevingen doorgaans beperkt zijn in hun mogelijkheden en vooral tot doel hebben de gebruiker de concepten van het programmeren te tonen, kun je met PWCT bijna alles maken. Natuurlijk lukt dat niet al na een paar minuten, maar het programma biedt toegang tot een zeer grote verzameling voorbeeldprogramma’s, tutorials en video’s waarin het gebruik van PWCT uit de doeken wordt gedaan. Samen zorgen deze ervoor dat iedereen die dat wil met een beetje studie en doorzettingsvermogen zijn eigen software kan ontwikkelen.

©PXimport

Tip 05: Opstartbestanden

Geschikt voor: Windows XP, 7, 8(.1), 10

Harde schijven worden steeds groter en processoren steeds sneller, dat weten we allemaal. Dat zorgt ervoor dat programma’s op onze pc steeds complexere dingen kunnen doen, maar vreemd genoeg zorgt dat er ook voor dat bij het opstarten steeds meer processen actief worden. Een paar jaar geleden lag het aantal opstart-items op onze test-pc nog onder de 100, en nu is dat al bijna het dubbele!

Niet alleen vraag je je af of daar niet eens de bezem doorheen kan, maar ook of al die items wel veilig zijn. Een goede opstartmanager komt dan ook altijd van pas, en Autorun Organizer is er zo eentje. Het programma scant de opstartmap en het register, en geeft dan een lange lijst met gevonden programma’s en services. Als we bij installatie toestemming hebben gegeven voor dataverkeer, worden deze ook allemaal aangeboden bij Virustotal. Hierdoor kunnen we in de lijst meteen zien welke items als riskant of zelfs gevaarlijk worden beoordeeld. Daarnaast vertelt Autorun Organizer ons of we het opstarten van onderdelen kunnen uitstellen, zodat onze pc sneller gebruiksklaar is. En … wijzigingen ongedaan maken kan natuurlijk altijd.

©PXimport

Tip 06: Foto’s fraaier

Geschikt voor: elk systeem

In het vorige nummer keken we op deze plaats naar online-fotobewerker Polarr en stelden we vast dat zo’n toepassing op internet handig is voor wie incidenteel een foto wil oplappen of -leuken. Uiteraard zijn er meerdere sites die dat kunstje kennen, de een met meer mogelijkheden dan de ander. Een heel aardige met flink wat functies is BeFunky Free.

Een van de grote verdiensten van deze toepassing is dat hij met lagen kan werken, zodat de meer veeleisende gebruiker foto’s kan mengen op elke manier die maar denkbaar is. Daarnaast zijn er uiteraard de bekende gereedschappen om licht en kleur te verbeteren, maar ook meer geavanceerde zoals Fill Light om foto’s (desgewenst plaatselijk) meer dynamiek te geven.

Als het gaat om het verfraaien van portretten zijn veel functies in de gratis versie uitgeschakeld, maar je kunt bijvoorbeeld wel rode ogen repareren (Fix Redeye) en vlekjes wegwerken (Blemish Fix). BeFunky blinkt uit in effecten waarvan er gelukkig wel veel in de gratis versie actief zijn. Al met al is het dan ook een behoorlijk veelzijdige fotobewerker.

©PXimport

Tip 07: Leesvoer

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Ondanks onze tablets en e-readers lezen we ook nog altijd heel wat af op de pc, en dat in een veelheid aan formaten. Pdf is natuurlijk van oudsher een populaire standaard voor documenten die (ook) veel illustraties bevatten, maar heeft als nadeel dat het een gesloten formaat is. Daarom is er ook de open concurrent DjVu. Helaas kunnen maar weinig pdf-lezers daarmee uit de voeten. Daarnaast lezen we op de pc natuurlijk ook nog in andere formaten, zoals ePub. Wat zou het toch fijn zijn als dat allemaal met één programma kon. Welnu, dat kan, en wel met Sumatra PDF Reader, dat naast de genoemde formaten nog e-bookformaat mobi leest, XPS (de open variant van XML) én helpbestanden in CHM-formaat. Stripliefhebbers kunnen daarnaast aan de slag met archiefbestanden in CBZ- en CBR-formaat.

Sumatra is beschikbaar als 32- en 64bits-uitvoering en heeft voor beide formaten een portable-versie. Voor een documentlezer geven wij echter de voorkeur aan de installatieversie.

©PXimport

Tip 08: Allespakker

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Voor het opslaan van de inhoud van het beeldscherm is ooit de PrintScreen-knop in het leven geroepen (die deze inhoud oorspronkelijk vanuit de tekstschermen van ms-dos ook daadwerkelijk naar een printer stuurde). Met de komst van Windows bood de knop de mogelijkheid de inhoud van het scherm (of een venster) op het klembord te plaatsen om deze vervolgens als plaatje op te slaan. Sindsdien zijn de mogelijkheden van de computer drastisch uitgebreid, maar de functies van PrintScreen groeiden in Windows niet mee. Er zijn dan ook heel wat – al dan niet commerciële – programma’s om meer te kunnen met schermopnamen. Te denken valt aan het vastleggen van willekeurige vormen, de complete inhoud van een venster met schuifbalk, zoals een lange webpagina in de browser, beelden in 3D-games en ook het opnemen van schermvideo’s. Snap 2018 is een programma dat al deze mogelijkheden biedt en daarnaast de nodige bewerkingsfuncties kent voor vastgelegde afbeeldingen of video’s, al zijn in dat laatste onderdeel bepaalde functies alleen toegankelijk in het betaalde Snap 10.

©PXimport

Tip 09: Makkelijke back-up

Geschikt voor: Windows XP, 7, 8(.1), 10

We weten allemaal dat het belangrijk is om back-ups te maken, maar de ene back-up is de andere niet. Wil je een back-up op bestandsniveau? Wil je een partitie dupliceren? Wil je een exact duplicaat van een complete schijf? Aan elke methode kleven voor- en nadelen. DriveImage XML biedt in elk geval een methode die wij prettig in gebruik vinden. Met dit programma maak je back-ups op het niveau van partities. Deze zijn niet incrementeel, zoals dat heet. Dat wil zeggen dat een nieuwe back-upopdracht niet even snel de verschillen met de vorige back-up wegschrijft, maar gewoon weer de hele schijf kopieert. Dat is een nadeel, want het duurt langer dan een incrementele back-up. DriveImage leent zich dan ook vooral voor het slechts af en toe maken van een kopie, bijvoorbeeld op een externe harde schijf. Het aardige daarbij is dat het programma de back-up kan comprimeren (wat wel meer tijd kost). Hoe goed dat lukt, hangt uiteraard van de inhoud van de schijf af.

Is een back-up eenmaal gemaakt, dan kun je hiermee een schijf volledig reconstrueren, maar – en dat is heel prettig – je kunt er ook losse bestanden of mappen uithalen.

©PXimport

Tip 10: Dorstlesser

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Van computeren krijg je dorst, en als het daar niet van is, dan wel van iets anders. Bier is voor velen een goede dorstlesser en is er in onnoemelijk veel soorten en (regionale) varianten. Omdat we leven in een tijd waarin veel mensen een hang naar ambachtelijkheid hebben, doen kleine brouwerijtjes het goed en storten ook steeds meer mensen – vooral mannen – zich op het zelf maken van het edele gerstenat. Maar ja, daar komt heel wat bij kijken! De gemiddelde drankproducent in spe kan dus wel wat hulp gebruiken; Brouwhulp, om precies te zijn. Brouwhulp is een fenomenaal Nederlandstalig programma dat wordt geleverd met een schat aan recepten voor heel veel soorten bier. Omdat iedere (thuis)brouwer weer met andere apparatuur werkt, geef je eerst gegevens daarover op en vervolgens past Brouwhulp zijn recepten daarop aan. Uiteraard kun je ook zelf recepten toevoegen of bestaande wijzigen. Van alle benodigde ingrediënten weet het programma de leverancier te melden. Is het bier eenmaal gebrouwen, dan kan de brouwer er verschillende testjes op loslaten en de uitkomsten daarvan (bijvoorbeeld het alcoholpercentage) vergelijken met de informatie uit het recept.

©PXimport

Tip 11: Letterzetter

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Wie zelf weleens nieuwsbrieven, uitnodigingen, kaarten, posters of diploma’s maakt, weet dat je nooit genoeg goede lettertypen kunt hebben. Elk lettertype heeft nu eenmaal een eigen uitstraling en als je een lettertype gebruikt dat niet bij de boodschap past, dan kan die boodschap weleens in het water vallen. Zie hier voor een selectie fraaie voorbeelden daarvan.

Gelukkig zijn er volop websites waar we lettertypen (in het Engels ‘fonts’) kunnen downloaden, maar zelf maken is natuurlijk ook een optie. Het ontwerpen van een font houdt een beetje het midden tussen kunst en wetenschap, en is dan ook een leuke bezigheid voor wie van creatief puzzelen houdt. Een van de allerbeste programma’s om lettertypen mee te ontwerpen, is FontForge. Hiermee kun je volledig schaalbare fonts maken (die dus in allerlei groottes kunnen worden getoond). Hoewel het programma wat overweldigend kan ogen, is er goede Engelstalige documentatie hier te vinden. Een prettige bijkomstigheid is dat je bestaande Windows-fonts kunt openen om die als uitgangspunt te gebruiken.

©PXimport

Tip 12: 1000 Woorden

Geschikt voor: Windows XP, 7, 8(.1), 10

Een plaatje zegt meer dan duizend woorden, aldus een bekend gezegde. Of het er precies duizend zijn, weten we niet, maar zeker is wel dat er een grote kern van waarheid in zit. Probeer maar eens een eenvoudige computerconfiguratie te beschrijven: de pc wisselt data uit met het modem en het modem kan – net als de pc – data naar de printer sturen. Oké, dat waren slechts 21 woorden, maar dat worden er al snel meer als die configuratie ingewikkelder wordt. In zo’n geval is een diagram, waarin de apparatuur compleet met onderlinge verbindingen wordt weergegeven, een stuk overzichtelijker. En uiteraard blijft het niet bij computersystemen of netwerken. Een van oudsher geliefde vorm is het stroomdiagram, waarin je op heel duidelijke wijze kunt aangeven hoe je een taak moet uitvoeren. Ook daarmee houdt het nog lang niet op; we kennen het organigram om een organisatie in kaart te brengen, het schakelschema voor elektrische- of elektronische schakelingen en ga zo maar door. Met Dia maak je dit soort schema’s eenvoudig zelf, desnoods op meerdere lagen. Standaard zijn er symbolen voor allerlei toepassingen, maar je kunt Dia ook nog uitbreiden.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.