ID.nl logo
Gratis software: de beste freeware van oktober 2018
© PXimport
Huis

Gratis software: de beste freeware van oktober 2018

Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker én handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Muzikale bezem

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Wanneer je een grote muziekverzameling hebt, dan sluipen daar onherroepelijk dubbele nummers in, bijvoorbeeld omdat je van een artiest naast alle gewone cd’s ook alle compilatiealbums als mp3 bezit. Als blijkt dat alles op zo’n compilatie in dezelfde vorm al in andere mappen staat, kun je van die nummers net zo goed een playlist maken voor als je eens zin hebt in alleen de hits. Dat scheelt een hoop ruimte.

Wanneer nummers keurig en consequent zijn getagd, is het eenvoudig om dubbele exemplaren aan de hand van die tags te vinden, maar als dat niet zo is, dan struikel je over identieke nummers in verschillende bestandsformaten of met verschillende bitrates. En dan hebben we het nog niet eens over klassieke muziek, waar de verzamelaar vaak meerdere uitvoeringen van hetzelfde werk heeft en misschien alleen zijn favoriet wil behouden. Voor al deze gevallen is er Similarity.

In de standaardinstelling (Find Duplicates) zal Similarity na een klik op de grote afspeelknop een analyse op tags en audio-inhoud laten uitvoeren. En passant neemt het ook meteen afbeeldingen mee (denk aan hoesjes). Daarnaast is er de functie Analyze Files, dat een goede indruk geeft van geluidskwaliteit, zodat je de makkelijker de beste bestanden kunt bewaren.

©PXimport

Tip 02: Speel als een pro

Geschikt voor: iOS

Om in een band te kunnen spelen, moet je heel veel muzieklessen nemen en heel veel oefenen. Niet iedereen heeft daar zin in of tijd voor, en bovendien beschikken we niet allemaal over het vereiste talent. De moderne techniek kan het echter wel dusdanig makkelijk maken dat bijna iedereen iets aangenaams kan laten horen. In de app JamBandit vinden we zo’n stukje techniek.

Elk nummer is opgebouwd uit akkoorden, en bij die akkoorden klinken sommige noten geweldig en andere absoluut niet. Uiteraard heeft de leek geen idee voor welke noot wat geldt. Daarnaast zal het die leek bij heel veel instrumenten niet eens lukken om er überhaupt een fatsoenlijk geluid uit te krijgen. JamBandit lost beide problemen op: alle noten speel je door ergens op het scherm van je iPhone of iPad te tikken en de noten die daarbij geproduceerd worden, passen automatisch bij de gekozen demosong. Je hebt de keuze uit meerdere songs en meerdere instrumenten, dus speel en geniet!

©PXimport

Zelfs in de Tweede Kamer wordt heel wat afgestunteld als het aankomt op spreekvaardigheid

-

Tip 03: Voorleeskunde

Geschikt voor: iOS, Android

Nederlanders zijn van oudsher geen geweldige sprekers. Zelfs in de Tweede Kamer wordt heel wat afgestunteld als het aankomt op spreekvaardigheid. Toch ontkom je er vaak niet aan, bijvoorbeeld als je wat moet zeggen bij een feestelijke gelegenheid. Meestal wordt er dan een briefje uit de tas of binnenzak tevoorschijn getoverd.

En wat te denken van het hebben van een eigen Youtube-kanaal? Dat is toch een soort kleinschalige tv-zender, dus wil je net zo vlot babbelen als Matthijs van Nieuwkerk. Veel pratende hoofden op tv doen hun kunstje door middel van de teleprompter; een scherm met tekst vlak bij de camera. De tijd dat ze die dingen alleen in Hilversum hadden staan, is allang voorbij, want met Teleprompter Pro Lite (ook voor Android) heeft iedereen toegang tot een app die hetzelfde kan. Je kunt er tekst direct in invoeren of importeren vanuit een Word-document. Vervolgens kies je lettertype en -grootte en stel je een scrolsnelheid in. Daarna staat niets je meer in de weg om iedereen onder tafel te kletsen.

©PXimport

Tip 04: Leer programmeren

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Het overgrote merendeel van de computerbezitters is alleen gebruiker, en slechts een fractie ontwikkelt zelf software. Toch is dat laatste helemaal niet zo gek; tenslotte doe-het-zelven we ons ook helemaal suf en houden we op die manier honderden bouwmarkten in stand. Het voordeel van zelf programma’s maken is natuurlijk dat je ze helemaal naar je eigen zin kunt ontwerpen. Aan programmeren kleeft echter het imago dat het moeilijk is (alsof metselen dat niet is!). Een van de vele initiatieven om dat imago weg te nemen is PWCT, dat staat voor Programming Without Coding Technology. Hoewel visuele programmeer-omgevingen doorgaans beperkt zijn in hun mogelijkheden en vooral tot doel hebben de gebruiker de concepten van het programmeren te tonen, kun je met PWCT bijna alles maken. Natuurlijk lukt dat niet al na een paar minuten, maar het programma biedt toegang tot een zeer grote verzameling voorbeeldprogramma’s, tutorials en video’s waarin het gebruik van PWCT uit de doeken wordt gedaan. Samen zorgen deze ervoor dat iedereen die dat wil met een beetje studie en doorzettingsvermogen zijn eigen software kan ontwikkelen.

©PXimport

Tip 05: Opstartbestanden

Geschikt voor: Windows XP, 7, 8(.1), 10

Harde schijven worden steeds groter en processoren steeds sneller, dat weten we allemaal. Dat zorgt ervoor dat programma’s op onze pc steeds complexere dingen kunnen doen, maar vreemd genoeg zorgt dat er ook voor dat bij het opstarten steeds meer processen actief worden. Een paar jaar geleden lag het aantal opstart-items op onze test-pc nog onder de 100, en nu is dat al bijna het dubbele!

Niet alleen vraag je je af of daar niet eens de bezem doorheen kan, maar ook of al die items wel veilig zijn. Een goede opstartmanager komt dan ook altijd van pas, en Autorun Organizer is er zo eentje. Het programma scant de opstartmap en het register, en geeft dan een lange lijst met gevonden programma’s en services. Als we bij installatie toestemming hebben gegeven voor dataverkeer, worden deze ook allemaal aangeboden bij Virustotal. Hierdoor kunnen we in de lijst meteen zien welke items als riskant of zelfs gevaarlijk worden beoordeeld. Daarnaast vertelt Autorun Organizer ons of we het opstarten van onderdelen kunnen uitstellen, zodat onze pc sneller gebruiksklaar is. En … wijzigingen ongedaan maken kan natuurlijk altijd.

©PXimport

Tip 06: Foto’s fraaier

Geschikt voor: elk systeem

In het vorige nummer keken we op deze plaats naar online-fotobewerker Polarr en stelden we vast dat zo’n toepassing op internet handig is voor wie incidenteel een foto wil oplappen of -leuken. Uiteraard zijn er meerdere sites die dat kunstje kennen, de een met meer mogelijkheden dan de ander. Een heel aardige met flink wat functies is BeFunky Free.

Een van de grote verdiensten van deze toepassing is dat hij met lagen kan werken, zodat de meer veeleisende gebruiker foto’s kan mengen op elke manier die maar denkbaar is. Daarnaast zijn er uiteraard de bekende gereedschappen om licht en kleur te verbeteren, maar ook meer geavanceerde zoals Fill Light om foto’s (desgewenst plaatselijk) meer dynamiek te geven.

Als het gaat om het verfraaien van portretten zijn veel functies in de gratis versie uitgeschakeld, maar je kunt bijvoorbeeld wel rode ogen repareren (Fix Redeye) en vlekjes wegwerken (Blemish Fix). BeFunky blinkt uit in effecten waarvan er gelukkig wel veel in de gratis versie actief zijn. Al met al is het dan ook een behoorlijk veelzijdige fotobewerker.

©PXimport

Wat zou het toch fijn zijn als we allerlei documenten met één programma konden openen

-

Tip 07: Leesvoer

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Ondanks onze tablets en e-readers lezen we ook nog altijd heel wat af op de pc, en dat in een veelheid aan formaten. Pdf is natuurlijk van oudsher een populaire standaard voor documenten die (ook) veel illustraties bevatten, maar heeft als nadeel dat het een gesloten formaat is. Daarom is er ook de open concurrent DjVu. Helaas kunnen maar weinig pdf-lezers daarmee uit de voeten. Daarnaast lezen we op de pc natuurlijk ook nog in andere formaten, zoals ePub. Wat zou het toch fijn zijn als dat allemaal met één programma kon. Welnu, dat kan, en wel met Sumatra PDF Reader, dat naast de genoemde formaten nog e-bookformaat mobi leest, XPS (de open variant van XML) én helpbestanden in CHM-formaat. Stripliefhebbers kunnen daarnaast aan de slag met archiefbestanden in CBZ- en CBR-formaat.

Sumatra is beschikbaar als 32- en 64bits-uitvoering en heeft voor beide formaten een portable-versie. Voor een documentlezer geven wij echter de voorkeur aan de installatieversie.

©PXimport

Tip 08: Allespakker

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Voor het opslaan van de inhoud van het beeldscherm is ooit de PrintScreen-knop in het leven geroepen (die deze inhoud oorspronkelijk vanuit de tekstschermen van ms-dos ook daadwerkelijk naar een printer stuurde). Met de komst van Windows bood de knop de mogelijkheid de inhoud van het scherm (of een venster) op het klembord te plaatsen om deze vervolgens als plaatje op te slaan. Sindsdien zijn de mogelijkheden van de computer drastisch uitgebreid, maar de functies van PrintScreen groeiden in Windows niet mee. Er zijn dan ook heel wat – al dan niet commerciële – programma’s om meer te kunnen met schermopnamen. Te denken valt aan het vastleggen van willekeurige vormen, de complete inhoud van een venster met schuifbalk, zoals een lange webpagina in de browser, beelden in 3D-games en ook het opnemen van schermvideo’s. Snap 2018 is een programma dat al deze mogelijkheden biedt en daarnaast de nodige bewerkingsfuncties kent voor vastgelegde afbeeldingen of video’s, al zijn in dat laatste onderdeel bepaalde functies alleen toegankelijk in het betaalde Snap 10.

©PXimport

Tip 09: Makkelijke back-up

Geschikt voor: Windows XP, 7, 8(.1), 10

We weten allemaal dat het belangrijk is om back-ups te maken, maar de ene back-up is de andere niet. Wil je een back-up op bestandsniveau? Wil je een partitie dupliceren? Wil je een exact duplicaat van een complete schijf? Aan elke methode kleven voor- en nadelen. DriveImage XML biedt in elk geval een methode die wij prettig in gebruik vinden. Met dit programma maak je back-ups op het niveau van partities. Deze zijn niet incrementeel, zoals dat heet. Dat wil zeggen dat een nieuwe back-upopdracht niet even snel de verschillen met de vorige back-up wegschrijft, maar gewoon weer de hele schijf kopieert. Dat is een nadeel, want het duurt langer dan een incrementele back-up. DriveImage leent zich dan ook vooral voor het slechts af en toe maken van een kopie, bijvoorbeeld op een externe harde schijf. Het aardige daarbij is dat het programma de back-up kan comprimeren (wat wel meer tijd kost). Hoe goed dat lukt, hangt uiteraard van de inhoud van de schijf af.

Is een back-up eenmaal gemaakt, dan kun je hiermee een schijf volledig reconstrueren, maar – en dat is heel prettig – je kunt er ook losse bestanden of mappen uithalen.

©PXimport

Tip 10: Dorstlesser

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Van computeren krijg je dorst, en als het daar niet van is, dan wel van iets anders. Bier is voor velen een goede dorstlesser en is er in onnoemelijk veel soorten en (regionale) varianten. Omdat we leven in een tijd waarin veel mensen een hang naar ambachtelijkheid hebben, doen kleine brouwerijtjes het goed en storten ook steeds meer mensen – vooral mannen – zich op het zelf maken van het edele gerstenat. Maar ja, daar komt heel wat bij kijken! De gemiddelde drankproducent in spe kan dus wel wat hulp gebruiken; Brouwhulp, om precies te zijn. Brouwhulp is een fenomenaal Nederlandstalig programma dat wordt geleverd met een schat aan recepten voor heel veel soorten bier. Omdat iedere (thuis)brouwer weer met andere apparatuur werkt, geef je eerst gegevens daarover op en vervolgens past Brouwhulp zijn recepten daarop aan. Uiteraard kun je ook zelf recepten toevoegen of bestaande wijzigen. Van alle benodigde ingrediënten weet het programma de leverancier te melden. Is het bier eenmaal gebrouwen, dan kan de brouwer er verschillende testjes op loslaten en de uitkomsten daarvan (bijvoorbeeld het alcoholpercentage) vergelijken met de informatie uit het recept.

©PXimport

Tip 11: Letterzetter

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Wie zelf weleens nieuwsbrieven, uitnodigingen, kaarten, posters of diploma’s maakt, weet dat je nooit genoeg goede lettertypen kunt hebben. Elk lettertype heeft nu eenmaal een eigen uitstraling en als je een lettertype gebruikt dat niet bij de boodschap past, dan kan die boodschap weleens in het water vallen. Zie hier voor een selectie fraaie voorbeelden daarvan.

Gelukkig zijn er volop websites waar we lettertypen (in het Engels ‘fonts’) kunnen downloaden, maar zelf maken is natuurlijk ook een optie. Het ontwerpen van een font houdt een beetje het midden tussen kunst en wetenschap, en is dan ook een leuke bezigheid voor wie van creatief puzzelen houdt. Een van de allerbeste programma’s om lettertypen mee te ontwerpen, is FontForge. Hiermee kun je volledig schaalbare fonts maken (die dus in allerlei groottes kunnen worden getoond). Hoewel het programma wat overweldigend kan ogen, is er goede Engelstalige documentatie hier te vinden. Een prettige bijkomstigheid is dat je bestaande Windows-fonts kunt openen om die als uitgangspunt te gebruiken.

©PXimport

Tip 12: 1000 Woorden

Geschikt voor: Windows XP, 7, 8(.1), 10

Een plaatje zegt meer dan duizend woorden, aldus een bekend gezegde. Of het er precies duizend zijn, weten we niet, maar zeker is wel dat er een grote kern van waarheid in zit. Probeer maar eens een eenvoudige computerconfiguratie te beschrijven: de pc wisselt data uit met het modem en het modem kan – net als de pc – data naar de printer sturen. Oké, dat waren slechts 21 woorden, maar dat worden er al snel meer als die configuratie ingewikkelder wordt. In zo’n geval is een diagram, waarin de apparatuur compleet met onderlinge verbindingen wordt weergegeven, een stuk overzichtelijker. En uiteraard blijft het niet bij computersystemen of netwerken. Een van oudsher geliefde vorm is het stroomdiagram, waarin je op heel duidelijke wijze kunt aangeven hoe je een taak moet uitvoeren. Ook daarmee houdt het nog lang niet op; we kennen het organigram om een organisatie in kaart te brengen, het schakelschema voor elektrische- of elektronische schakelingen en ga zo maar door. Met Dia maak je dit soort schema’s eenvoudig zelf, desnoods op meerdere lagen. Standaard zijn er symbolen voor allerlei toepassingen, maar je kunt Dia ook nog uitbreiden.

©PXimport

Gevaarlijk?

Bij sommige freeware kun je een enge waarschuwing van je beveiligingsprogramma verwachten. Laat je niet afschrikken, maar lees goed wat er aan de hand is en of je dit logisch vindt. Programma’s maken bijvoorbeeld verbinding met internet. Deze actie kan al een reactie uitlokken bij je beveiliger. Ook voor software die relatief nieuw is of wordt aangeduid als ‘zeldzaam’ kan je beveiliger een waarschuwing geven. Vertrouw je de download? Laat het programma dan uitvoeren. Voel je twijfel? Laat je download onderzoeken door www.virustotal.com – dat doen wij ook! Deze dienst controleert je programma met meer dan vijftig beveiligingsprogramma’s. Zo zie je snel of je te maken hebt met een risico of met een overijverig beveiligingsprogramma.

©PXimport

Niet te snel klikken

We zien het helaas te vaak en het zou verboden moeten worden: installatieprocedures die extra programma’s bundelen en zomaar aanpassingen doen. Je probeert een programma uit en voor je het weet is de homepage van je browser aangepast en ben je een aantal ongewenste programma’s rijker. Deze handelswijze heet in de volksmond ‘achterbaks’, maar de nette aanduiding is ‘potentially unwanted program’ (pup). Steeds meer beveiligingsprogramma’s letten hierop als je iets probeert te installeren. Wij gebruiken Unchecky om ‘verkeerde vinkjes’ op te merken. Je kunt de extra’s ook zelf voorkomen. Download een programma bijvoorbeeld alleen via de website van de makers. Kies altijd voor de geavanceerde of aangepaste installatie. Zo kun je goed nakijken welke opties er actief zijn. Verwijder de vinkjes bij aanpassingen/programma’s die je als ongewenst beschouwt of keur de aanpassing op een andere manier af.

©PXimport

Krijg je niet genoeg van onze freeware-tips? Op computertotaal.nl/freeware verzamelen we ze allemaal voor je, handig in één overzicht.

Conclusie

▼ Volgende artikel
Zo deel je je keuken handig en logisch in
© Andy Dean Photography
Huis

Zo deel je je keuken handig en logisch in

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Je keuken slim indelen? Wij hebben tips voor:
  • Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak
  • Werkblad en kookplaat
  • Koelkast
  • Neem de keuken-driehoek als uitgangspunt
  • Kies de optimale werkhoogte
  • Opbergruimte

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!

▼ Volgende artikel
Cool artikel: zelf ijskoffie en ijsthee maken
© xMarshall
Huis

Cool artikel: zelf ijskoffie en ijsthee maken

Warm! Dorst! Hoog tijd dus voor ijskoffie en ijsthee. Je hoeft er niet eens voor naar de winkel: je kunt het binnen een paar minuten zelf maken, vaak gewoon met wat je al in huis hebt. Lekker verfrissend, en meestal ook gezonder én goedkoper dan wat je in de supermarkt vindt. In dit artikel lees je precies hoe je dat doet. Proost!

🧊 ➕ ☕ 🟰 😋
  • Zelf ijskoffie maken
    • Koud zetten
    • Met warme koffie
  • Extra luxe: affogato
  • Zelf ijsthee maken
  • 5x varieertips voor ijskoffie
  • 5x varieertips voor ijsthee

Lees ook: Geen ijsmachine, toch zelf ijs maken? Natuurlijk kan dat! 

Wie van koffie houdt, kan met ijskoffie alle kanten op. Je kunt koffie koud zetten (cold brew), of juist warme koffie gebruiken en die laten afkoelen.

In beide gevallen begint het met sterke koffie. Hoe sterker, hoe beter, want ijsblokjes verdunnen de smaak. Zet bijvoorbeeld een dubbele espresso of gebruik een koffiemachine op de hoogste intensiteit. Laat de koffie afkoelen, giet 'm over een glas vol ijsblokjes en voeg melk of plantaardige drink (haver, amandel of soja) toe als je dat lekker vindt.

Liever iets milders? Dan is cold brew een goed alternatief. Meng grofgemalen koffie met koud water in een kan of fles. Je moet er wel de tijd voor nemen, want je moet het daarna zo'n twaalf uur in de koelkast laten trekken. Daarna filter je het koffiedik eruit met een zeef of koffiefilter. Het resultaat is een zachte, cafeïnerijke drank die minder bitter is dan je zou verwachten – ideaal voor wie gewone zwarte koffie te scherp vindt. Verdun het naar smaak met melk, water of siroop, bijvoorbeeld vanillesiroop of hazelnootsiroop. Tip: je kunt ook wat meer maken dan je nodig hebt en dat in de koelkast bewaren (maximaal drie dagen). Heb je op een later tijdstip dan trek in ijskoffie, dan hoef je niet eerst twaalf uur te wachten.

Gebruik je een espressomachine, dan heb je meer controle over de smaak. Voor een krachtige ijskoffie kies een Arabica/Robusta-blend. Door de Robusta-bonen in deze melanges krijg je een pittige smaak en een stevige crèmelaag – ook lekker in ijskoffie.

Liever iets zachters of fruitigers? Ga dan voor 100% Arabica-bonen. Die zijn milder en hebben vaak meer nuance. Zulke bonen geven je ijskoffie een verfijnde smaak, soms met citrus- of bloemtonen.

Ook decafé werkt prima, bijvoorbeeld als je 's avonds nog iets kouds wilt drinken zonder daarna klaarwakker te liggen.

©annapustynnikova

IJskoffie of dessert? Wat maakt het uit: affogato ☝🏼is altijd lekker!

Traditionele ijskoffie maak je met ijsblokjes. Heb je zin in een luxe update? Dan is affogato echt iets voor jou. Schenk hiervoor een warme espresso over een bolletje vanille-ijs. Het ijs smelt deels, de koffie wordt iets zachter van smaak en samen vormen ze een combinatie om je vingers bij af te likken. Je serveert affogato in een glas of klein schaaltje, eventueel met wat geraspte pure chocolade, amandelschaafsel of een scheutje likeur erbij.

IJsthee: verkoelende dorstlesser

Ook ijsthee maak je in een paar simpele stappen. Gebruik losse thee of gewone theezakjes, maar zet het sterker dan je normaal zou doen. De thee wordt namelijk verdund zodra je er ijs aan toevoegt. Zwarte thee is een klassieker, maar groene thee, kruidenmengsels of gearomatiseerde soorten werken net zo goed. Let wel op: groene thee en kruideninfusies zijn gevoeliger voor een bittere nasmaak als je ze te lang laat trekken. Hou de trektijd dus korter dan bij zwarte thee. Hieronder lees je welke watertemperatuur je moet gebruiken en hoe lang je het mengsel moet laten trekken.

Zwarte thee: 95–100 °C, 4–5 minuten
Groene thee: 70–80 °C, 2–3 minuten
Kruideninfusies/rooibos: 95–100 °C, 5–6 minuten

©shersor

Laat de thee eerst een beetje afkoelen, of gebruik niet te veel ijs in één keer. Zo blijft de smaak in balans en voorkom je dat je thee bitter of waterig wordt. Je kunt de thee ook helemaal laten afkoelen op het aanrecht en daarna in de koelkast zetten – dan krijg je een heldere, frisse ijsthee zonder smaakverlies.

Voeg daarna eventueel smaakmakers toe zoals schijfjes citroen, munt of een beetje honing. Suiker los je het best op in de thee als die nog warm is, anders blijft het onder in je glas liggen. Houd je liever van minder zoet, dan kun je het ook bij een paar druppels citroen of een scheutje appelsap houden. Gebruik je verse vruchten zoals perzik of sinaasappel, snijd die dan in dunne plakjes en laat ze even meetrekken.

Gooi je ijsthee niet direct vol ijs, zeker niet als je hem lang wilt bewaren. Door de ijsklontjes vlak voor het serveren toe te voegen, blijft de smaak beter behouden. En als je slim bent, vries je wat van de thee zelf in als ijsklontjes. Zo wordt je drankje koud, zonder dat het verwatert.

Tot slot: experimenteren en bewaren

Het fijne aan zelf ijskoffie of ijsthee maken, is dat je eindeloos kunt variëren. Wissel af met kruiden, citrus, melksoorten of zoetmakers. Probeer eens een koude espresso met gecondenseerde melk of een groene ijsthee met gember en limoen. Hieronder hebben we zowel voor ijskoffie als ijsthee vijf smaakvariaties voor je verzameld.

Maak in één keer een grotere hoeveelheid en bewaar die in een afsluitbare fles in de koelkast. Zo heb je altijd iets klaarstaan als je behoefte hebt aan iets verfrissends én lekkers te drinken. Let er wel op dat vers gemaakte ijsthee en cold brew koffie maar een paar dagen houdbaar zijn. Drink het binnen drie dagen op, dan is de smaak op z'n best.  

©vikakurylo81 - stock.adobe.com

5 bijzondere ijskoffievariaties

Kokos-kardemom: kokosmelk, gemalen kardemom, honing
Sinaasappel-kaneel: geraspte sinaasappelschil, kaneelpoeder, ahornsiroop
Hazelnoot-salted caramel: hazelnotenmelk, karamelsiroop, snufje zeezout
Chocolade-chili: cacaopoeder, cayennepeper, bruine suiker
Rozemarijn-citroen: verse rozemarijn, citroensap, agavesiroop

5 bijzondere ijstheevariaties

Watermeloen-munt: watermeloensap, verse munt, limoen
Perzik-basilicum: verse perzik, basilicumblaadjes, honing
Hibiscus-granaatappel: hibiscusbloemen, granaatappelsap, stevia
Komkommer-dille: komkommer, verse dille, snufje zeezout
Ananas-tijm: ananasblokjes, tijmblaadjes, kokoswater

Smaakvariaties: hoe & wat

Tijdens het trekken (in de hete koffie/thee):

• Kruiden zoals kardemom, kaneel, rozemarijn, basilicum, dille, tijm
• Citrusschil (sinaasappel)
• Hibiscusbloemen

Na het afkoelen toevoegen:

• Verse sappen (watermeloen, granaatappel, citroensap)
• Verse stukjes fruit (perzik, ananas, komkommer)
• Melksoorten (kokosmelk, hazelnotenmelk, amandelmelk)
• Zoetmakers (honing, stroop, stevia)
• Verse kruiden die snel bitter worden (munt)

Extra smaakmakers:

• Cacaopoeder: eerst mengen met beetje heet water, dan toevoegen
• Zeezout: altijd op het laatst, naar smaak

Maak je ijskoffie

nóg lekkerder met een scheutje koffiesiroop