Wie wel eens wat anders wil proberen dan Windows, Mac of Linux, heeft keuze genoeg. Er zijn een hoop alternatieve besturingssystemen, die ieder op hun eigen manier voordelen te bieden hebben ten opzichte van de gevestigde orde. Dit zijn enkele van de beste opties.

Lees hier het eerste deel van dit artikel.

Damn Vulnerable Linux

De eeuwige twist tussen Linux en Windows draait van oudsher om vrijheid en veiligheid. Het open source Linux wordt veel veiliger geacht dan het gesloten, bedrijfseigen Windows. De laatste jaren heeft Microsoft grote beveiligingsstappen gezet en tegenwoordig richten aanvallers zich ook op Linux, dat veel op servers wordt gebruikt. Die krachtige computers zijn interessant voor cybercriminelen doordat ze grote rekenkracht en flinke bandbreedte hebben. Handig voor DDoS-aanvallen.

Lucratiever nog is computergijzeling via ransomware. Bij servers zijn dan meteen grote slagen te slaan. Zie maar de 153 Linux-servers met 3.400 bedrijfswebsites die recent zijn gegijzeld bij de Zuid-Koreaanse webhostingfirma Nayana. Het slachtoffer, dat Bitcoin-losgeld ter waarde van 1 miljoen dollar heeft betaald, liep met zijn Linux-omgeving vele jaren achter qua updates. Malware kan dan diverse bekende gaten gebruiken.

Voor wie wil leren hoe dit in zijn werk gaat, bestaat er Damn Vulnerable Linux (DVL) - zie de afbeelding bovenaan dit artikel. Dit besturingssysteem is bewust zo onveilig mogelijk gemaakt: het is alles wat een goede Linux-distributie niet is. De developers hebben DVL volgestopt met kapotte, brak geconfigureerde, achterhaalde, en exploitbare software. Waarom? Om van te leren, want DVL is trainingsmateriaal. Je moet het dus draaien als live-omgeving of in een virtuele machine. En dan hacken maar!

Point Linux

©PXimport

Het mooie aan software is dat het in wezen niet slijt. Toch kan de werking ‘slijten’ door updates voor bijvoorbeeld beveiligingsgaten. De software wordt dan zwaarder waardoor het niet meer vlot werkt op oudere hardware, die zelf nog helemaal niet versleten is. Wat kun je bijvoorbeeld met een oerdegelijke ThinkPad-laptop die je op de kop hebt getikt? Linux erop zetten natuurlijk! Alleen is Linux allang niet meer het slanke Windows-alternatief van vroeger.

Een moderne Linux-distributie op oudere hardware geeft geen gegarandeerd soepele ervaring. Maar: there’s a distro for that, om een slogan van Apple te forken voor opensource-gebruik. Het op Debian gebaseerde Point Linux heeft als desktopomgeving Mate, afgeleid van het traditionele en lichte Gnome 2. Deze basis wordt gecombineerd met een verzameling apps, drivers, codecs en meer, om het de gewone gebruiker zo makkelijk mogelijk te maken.

Point Linux doet door zijn opzet (en ook door zijn naam) denken aan een zogeheten point-and-shoot-fotocamera. Zo’n compactcamera heeft voorgebakken instellingen en automatische selectie van functies. Je hoeft niets in te stellen, maar het kan wel als je dat toch wilt. Vóór de komst van betere smartphonecamera’s was de point-and-shoot dé fotomaker voor de massa. Point Linux ambieert eenzelfde rol.

Windows 10 S

©PXimport

De oorspronkelijke kritiek op browserbesturingssysteem Chrome OS van Google was dat je er geen ‘echte’ applicaties op kunt draaien. Geen Photoshop van Adobe, geen iTunes van Apple, geen Office van Microsoft. Laatstgenoemde heeft hier fijntjes op gewezen met reclamefilmpjes waarin het uithaalde naar deze nieuwe Windows-concurrent.

Het besturingssysteem op Chromebooks kan alleen webapps aan, hoewel Google daar nu ook Android-apps aan heeft toegevoegd. Toch bleken Chromebooks al vóór die toevoeging interessant te zijn, in bijvoorbeeld het onderwijs. Microsoft pareert nu de populariteit van Chrome OS door Windows 10 uit te kleden. Het resultaat is Windows 10 S dat alleen apps uit de Windows Store kan draaien. Die app-winkel van Microsoft kampt nog altijd met relatief weinig apps en relatief weinig gebruikers. Misschien dat 10 S dit kip-en-ei-probleem doorbreekt?

Lees hier meer over Windows 10 S.

Amiga OS

©PXimport

Sommige computergebruikers verlangen terug naar besturingssystemen die zijn heengegaan. Nee, we hebben het niet over Windows XP. Bepaalde antieke platformen hebben een hardnekkige, cult-achtige schare fans. Zeker als het besturingssysteem in kwestie ooit vooruitstrevend, innovatief en (dus) veel beter dan de concurrentie was. Het Amiga OS van Commodore is een goed voorbeeld. Toen de Mac het met een monochroom scherm moest doen en de pc slechts speakerbliepjes ten gehore gaf, had de Amiga al een multitaskend 32-bit grafisch besturingssysteem in rijke kleurenpracht en met stereo sample-geluid.

Nu in 2017 komt Amiga OS ineens weer terug: draaiend op de gloednieuwe AmigaOne X5000-pc van het bedrijf A-EON. Deze computer heeft geen Intel Inside en geeft ook AMD geen plek. In plaats daarvan heeft A-EON gekozen voor PowerPC-chips (PPC), die ooit de basis waren voor Macs. Amiga OS 4.1 draait op een moderne dualcore-PPC-chip van Freescale die tot 2,5 GHz gaat. Daarnaast heeft de X5000 een aparte 16-core-processor op 500 MHz die door software valt te configureren om als verschillende custom chips te werken. Het moderne AmigaOS proberen, vereist dus wel de aanschaf van een X5000 die met een prijs vanaf zo’n 1600 dollar niet bepaald goedkoop is. Een bijzonder besturingssysteem dus.

Haiku OS

©PXimport

Heb je wel nostalgische gevoelens maar geen groot budget? Dan kun je ook terug naar een ander pionierend besturingssysteem, dat je gewoon gratis op je pc kunt draaien. Lang geleden, in de tijd van Mac OS 8 (van vóór OS X dat nu macOS heet), was er een interessant alternatief dat bijna de toekomst van Apple is geworden.

BeOS was eind vorige eeuw een vooruitstrevend, snel en multithreaded besturingssysteem voor multimedia-werk. Denk aan grafisch design, video-editing en meer van zulke taken waar Macs bekend om staan. Maker Be Inc. is op de valreep toch niet overgenomen door Apple, die een solide basis zocht voor zijn besturingssysteemtoekomst. BeOS 5.0 is gereïncarneerd als opensource-project: Haiku. Dit valt te downloaden en te proberen op een gewone of zelfs oude pc. Waarschuwing: het is nog alfa-software!

De Google Pixel 9a is een prettige en complete smartphone die zeven jaar softwareupdates krijgt. Heel wat mensen zijn met dit toestel daarom jaren onder de pannen, denken we. In deze review lees je onze bevindingen met de Google Pixel 9a na twee weken intensief testen.

De Pixel 9a is het nieuwste model in de Pixel 9-serie, die in augustus is uitgebracht in de vorm van de 9, 9 Pro, 9 Pro XL en 9 Pro Fold. Toestellen van bijna duizend euro tot bijna tweeduizend euro voor de vouwbare 9 Pro Fold. Toptoestellen, zo bleek uit onze reviews. Maar er zijn ook genoegen redenen om géén hele dure telefoon te nemen. Als jij maximaal 550 euro wilt uitgeven aan je volgende nieuwe smartphone, is de Pixel 9a het overwegen waard.

Google's Pixel 9a verschijnt in vier kleuren, waaronder knalroze, het fraaie geteste lila en meer zakelijke zwart en wit. Wij zijn enthousiast over de lila kleur van de smartphone en vinden het toestel premium genoeg overkomen. De matte kunststof achterkant toont nauwelijks vingerafdrukken, waardoor de telefoon er netjes blijft uitzien. Al kunnen we ons ook goed voorstellen dat je een hoesje om de Pixel 9a stopt voor de nodige bescherming. Een hoesje kan ook helpen om de ergonomie van de telefoon te verbeteren. De Pixel 9a is namelijk nogal vlak en ligt daarom wat minder prettig in de hand dan telefoons die een meer gebold ontwerp hebben. Google weet in ieder geval hoe dat moet, want de Pixel 8a van een jaar geleden had zo'n boller ontwerp en lag daarom ook zonder hoesje lekker in de hand.

©Rens Blom

Als we het nog even over bescherming hebben: de Pixel 9a heeft een iP68-certificering en kan daarom tegen (zoet) water en stof.

Je kunt de Pixel 9a redelijk goed met één hand bedienen, doordat het scherm met 6,3 inch relatief compact is. De 186 gram wegende smartphone is even breed als de Samsung Galaxy S25 en Apple iPhone 16, en een fractie hoger. Het Full-HD-oledscherm ziet er erg mooi uit en heeft een hoge verversingssnelheid van 120 Hz. Op zonnige lentedagen is het beeldscherm prima af te lezen.

©Rens Blom

Complete specificaties

Van een smartphone die 550 euro kost, verwachten we tegenwoordig een complete en soepele gebruikservaring. Zo'n toestel moet in principe jaren meekunnen. De Pixel 9a lijkt aan die verwachtingen te voldoen. Hij draait op dezelfde snelle Tensor G4-processor als zijn duurdere Pixel 9-broers, heeft 8 GB werkgeheugen en een 5100 mAh-accu die zonder zorgen een lange dag meegaat. Opladen kan vlot genoeg via usb-c (je dient zelf een adapter te regelen) of langzamer bij draadloos opladen.

Minder blij zijn we met Google's keuze om het instapmodel van de Pixel 9a uit te rusten met 128 GB opslagcapaciteit. Daar kun je in de praktijk namelijk geen 128 GB van gebruiken en als je jaren met het toestel wilt doen, is 128 GB voor veel mensen op de langere termijn onvoldoende. De opslag uitbreiden via een microSD-kaartje is niet mogelijk. Het loont daarom waarschijnlijk om eenmalig meer te betalen voor de 256 GB-variant van de Pixel 9a. Die kun je langer met een gerust hart gebruiken. Veel concurrerende smartphones hebben overigens standaard 256 GB.

©Rens Blom

Camera's

Achterop de Pixel 9a zitten twee camera's. Die zijn goed, maar in de meeste situaties niet beter dan de camera's van de Pixel 8a. Dat geeft weinig en in het donker doet de Pixel 9a het wél beter dan zijn voorganger. Snel bewegende huisdieren blijven lastig om scherp vast te leggen. Dat zie je ook op onderstaande foto: de kat is nét niet lekker scherp.

©Rens Blom

Met de groothoekcamera leg je een wijder deel van de omgeving vast. De Pixel 9a kan ook inzoomen, via de hoofdcamera. Op onderstaande serie zie je de verschillen in de praktijk.

©Rens Blom

De hoofdcamera, groothoekcamera en 2x zoom.

7 jaar updates

Google's bezuiniging om de Pixel 9a van slechts 128 GB opslagcapaciteit te voorzien, maakt dat er op andere vlakken meer ruimte is voor een premium ervaring. Een goed voorbeeld is de softwareondersteuning. Google geeft de smartphone liefst zeven jaar Android-upgrades en beveiligingsupdates. Dat is even lang als de veel duurdere Pixel 9-toestellen en ook even lang als Samsungs Galaxy-topsmartphones en Apple iPhones. Veel concurrenten van de Pixel 9a krijgen vier tot zes jaar updates. De Pixel 9a kan dus langer mee. Of je daadwerkelijk zeven jaar met een smartphone doet, is een tweede.

Ook fijn is dat Google de software lekker schoon levert en allerlei eigen AI-functies toevoegt. Die worden steeds handiger en zijn gratis beschikbaar.

©Rens Blom

Conclusie: Google Pixel 9a kopen?

De Google Pixel 9a is een midrange smartphone die een goede indruk achterlaat. De telefoon is degelijk gebouwd, heeft complete specificaties en krijgt zeven jaar updates. Je kunt dus lang met het toestel doen, zeker als je eenmalig meer betaalt voor de 256 GB-versie. Er zijn in dit prijssegment echter ook veel andere goede smartphones, dus het loont om te vergelijken of een ander toestel nog beter bij jouw wensen aansluit.

Samsung gaat de nieuwe Galaxy S25 Edge-telefoons voorzien van het nieuwere Coring Gorilla Glass Ceramic 2. De nieuwste variant van dit sterke keramische glas maakt de telefoon sterker en beter beschermd tegen beschadigingen.

De Gorilla Glass Ceramic 2-technologie bevat kristallen die fijn in de glasmatrix zijn ingebed, waardoor het display beter bestand is tegen barsten zonder dat dit ten koste gaat van de optische transparantie.

"De Galaxy S25 Edge zet een nieuwe standaard voor vakmanschap en prestaties als ons dunste toestel uit de Galaxy S-serie tot nu toe", zegt Kwangjin Bae, EVP en hoofd van het team Mechanical R&D van Mobile eXperience Business bij Samsung Electronics. "Ter ondersteuning van dit baanbrekende ontwerp was het essentieel om een displaymateriaal te ontwikkelen dat zowel uitzonderlijk dun als betrouwbaar sterk was - een uitdaging die Corning en Samsung heeft samengebracht, verenigd door een gedeelde visie van doelgerichte engineering en gebruikersgerichte innovatie. Die visie is verankerd in elk detail van de Galaxy S25 Edge."

Het ionenuitwisselingsproces van Corning speelt een belangrijke rol bij de verbeterde weerstand tegen schade. Deze techniek versterkt het glaskeramische materiaal en verbetert de duurzaamheid van het display. Andrew Beck, Vice President en General Manager bij Corning Gorilla Glass, licht toe: "Met Gorilla Glass Ceramic 2 hebben we een opmerkelijke combinatie van dunheid en sterkte bereikt, waardoor consumenten het beste van twee werelden krijgen - uitzonderlijke duurzaamheid in een modern, strak ontwerp."

Op 13 mei aanstaande zal Samsung tijdens een live-event meer onthullen over de nieuwe Samsung Galaxy S25 Edge-telefoon. Via de onderstaande link kun je je alvast abonneren op het YouTube-kanaal van Samsung, waar het live-evenement zal worden uitgezonden: