Wie wel eens wat anders wil proberen dan Windows, Mac of Linux, heeft keuze genoeg. Er zijn een hoop alternatieve besturingssystemen, die ieder op hun eigen manier voordelen te bieden hebben ten opzichte van de gevestigde orde. Dit zijn enkele van de beste opties.

Lees hier het eerste deel van dit artikel.

Damn Vulnerable Linux

De eeuwige twist tussen Linux en Windows draait van oudsher om vrijheid en veiligheid. Het open source Linux wordt veel veiliger geacht dan het gesloten, bedrijfseigen Windows. De laatste jaren heeft Microsoft grote beveiligingsstappen gezet en tegenwoordig richten aanvallers zich ook op Linux, dat veel op servers wordt gebruikt. Die krachtige computers zijn interessant voor cybercriminelen doordat ze grote rekenkracht en flinke bandbreedte hebben. Handig voor DDoS-aanvallen.

Lucratiever nog is computergijzeling via ransomware. Bij servers zijn dan meteen grote slagen te slaan. Zie maar de 153 Linux-servers met 3.400 bedrijfswebsites die recent zijn gegijzeld bij de Zuid-Koreaanse webhostingfirma Nayana. Het slachtoffer, dat Bitcoin-losgeld ter waarde van 1 miljoen dollar heeft betaald, liep met zijn Linux-omgeving vele jaren achter qua updates. Malware kan dan diverse bekende gaten gebruiken.

Voor wie wil leren hoe dit in zijn werk gaat, bestaat er Damn Vulnerable Linux (DVL) - zie de afbeelding bovenaan dit artikel. Dit besturingssysteem is bewust zo onveilig mogelijk gemaakt: het is alles wat een goede Linux-distributie niet is. De developers hebben DVL volgestopt met kapotte, brak geconfigureerde, achterhaalde, en exploitbare software. Waarom? Om van te leren, want DVL is trainingsmateriaal. Je moet het dus draaien als live-omgeving of in een virtuele machine. En dan hacken maar!

Point Linux

©PXimport

Het mooie aan software is dat het in wezen niet slijt. Toch kan de werking ‘slijten’ door updates voor bijvoorbeeld beveiligingsgaten. De software wordt dan zwaarder waardoor het niet meer vlot werkt op oudere hardware, die zelf nog helemaal niet versleten is. Wat kun je bijvoorbeeld met een oerdegelijke ThinkPad-laptop die je op de kop hebt getikt? Linux erop zetten natuurlijk! Alleen is Linux allang niet meer het slanke Windows-alternatief van vroeger.

Een moderne Linux-distributie op oudere hardware geeft geen gegarandeerd soepele ervaring. Maar: there’s a distro for that, om een slogan van Apple te forken voor opensource-gebruik. Het op Debian gebaseerde Point Linux heeft als desktopomgeving Mate, afgeleid van het traditionele en lichte Gnome 2. Deze basis wordt gecombineerd met een verzameling apps, drivers, codecs en meer, om het de gewone gebruiker zo makkelijk mogelijk te maken.

Point Linux doet door zijn opzet (en ook door zijn naam) denken aan een zogeheten point-and-shoot-fotocamera. Zo’n compactcamera heeft voorgebakken instellingen en automatische selectie van functies. Je hoeft niets in te stellen, maar het kan wel als je dat toch wilt. Vóór de komst van betere smartphonecamera’s was de point-and-shoot dé fotomaker voor de massa. Point Linux ambieert eenzelfde rol.

Windows 10 S

©PXimport

De oorspronkelijke kritiek op browserbesturingssysteem Chrome OS van Google was dat je er geen ‘echte’ applicaties op kunt draaien. Geen Photoshop van Adobe, geen iTunes van Apple, geen Office van Microsoft. Laatstgenoemde heeft hier fijntjes op gewezen met reclamefilmpjes waarin het uithaalde naar deze nieuwe Windows-concurrent.

Het besturingssysteem op Chromebooks kan alleen webapps aan, hoewel Google daar nu ook Android-apps aan heeft toegevoegd. Toch bleken Chromebooks al vóór die toevoeging interessant te zijn, in bijvoorbeeld het onderwijs. Microsoft pareert nu de populariteit van Chrome OS door Windows 10 uit te kleden. Het resultaat is Windows 10 S dat alleen apps uit de Windows Store kan draaien. Die app-winkel van Microsoft kampt nog altijd met relatief weinig apps en relatief weinig gebruikers. Misschien dat 10 S dit kip-en-ei-probleem doorbreekt?

Lees hier meer over Windows 10 S.

Amiga OS

©PXimport

Sommige computergebruikers verlangen terug naar besturingssystemen die zijn heengegaan. Nee, we hebben het niet over Windows XP. Bepaalde antieke platformen hebben een hardnekkige, cult-achtige schare fans. Zeker als het besturingssysteem in kwestie ooit vooruitstrevend, innovatief en (dus) veel beter dan de concurrentie was. Het Amiga OS van Commodore is een goed voorbeeld. Toen de Mac het met een monochroom scherm moest doen en de pc slechts speakerbliepjes ten gehore gaf, had de Amiga al een multitaskend 32-bit grafisch besturingssysteem in rijke kleurenpracht en met stereo sample-geluid.

Nu in 2017 komt Amiga OS ineens weer terug: draaiend op de gloednieuwe AmigaOne X5000-pc van het bedrijf A-EON. Deze computer heeft geen Intel Inside en geeft ook AMD geen plek. In plaats daarvan heeft A-EON gekozen voor PowerPC-chips (PPC), die ooit de basis waren voor Macs. Amiga OS 4.1 draait op een moderne dualcore-PPC-chip van Freescale die tot 2,5 GHz gaat. Daarnaast heeft de X5000 een aparte 16-core-processor op 500 MHz die door software valt te configureren om als verschillende custom chips te werken. Het moderne AmigaOS proberen, vereist dus wel de aanschaf van een X5000 die met een prijs vanaf zo’n 1600 dollar niet bepaald goedkoop is. Een bijzonder besturingssysteem dus.

Haiku OS

©PXimport

Heb je wel nostalgische gevoelens maar geen groot budget? Dan kun je ook terug naar een ander pionierend besturingssysteem, dat je gewoon gratis op je pc kunt draaien. Lang geleden, in de tijd van Mac OS 8 (van vóór OS X dat nu macOS heet), was er een interessant alternatief dat bijna de toekomst van Apple is geworden.

BeOS was eind vorige eeuw een vooruitstrevend, snel en multithreaded besturingssysteem voor multimedia-werk. Denk aan grafisch design, video-editing en meer van zulke taken waar Macs bekend om staan. Maker Be Inc. is op de valreep toch niet overgenomen door Apple, die een solide basis zocht voor zijn besturingssysteemtoekomst. BeOS 5.0 is gereïncarneerd als opensource-project: Haiku. Dit valt te downloaden en te proberen op een gewone of zelfs oude pc. Waarschuwing: het is nog alfa-software!

Windows 11 heeft een nieuwe functie om het stroomverbruik te verminderen en zo de levensduur van de laptopbatterij te verlengen. Deze nieuwkomer is gebaseerd op de oude functie Batterijbesparing en de Energiemodus.

Batterijbesparing

De nieuwe functie is beschikbaar vanaf Windows 11 24H2 en combineert eigenlijk de modi Batterijbesparing en Energiemodus. Wanneer deze functie actief is, schakelt Windows 11 over naar de energiemodus die het best is op het vlak van efficiëntie. Dat betekent dat het systeem mooie visuele effecten uitschakelt, zoals transparantie, en dat ook bepaalde achtergrondservices stoppen. De modus verlaagt tegelijk de helderheid van het scherm, dat doorgaans de meeste energie verbruikt. Op laptops open je met Windows-toets+I de Instellingen. Dan klik je op Systeem en vervolgens open je het onderdeel Aan/uit en accu. Daarna gebruik je in het onderdeel Batterij de optie Batterijbesparing.

Hier wordt de batterijbesparing automatisch actief vanaf 20 procent accuduur.

Automatisch of handmatig

Je kunt nu kiezen tussen twee opties. Je kunt een batterijpercentage ingeven waarop de energiebesparende functie automatisch wordt ingeschakeld, bijvoorbeeld bij 20%. De tweede optie is dat je de Batterijbesparingsmodus handmatig inschakelt. Die schakelaar kun je alleen maar activeren als je pc niet aan het stroomnet hangt. Zet ook de schakelaar aan bij De helderheid van het scherm verlangen wanneer batterijbesparing wordt gebruikt. Zodra je deze stappen hebt gezet, wordt de energiebesparende functie ingeschakeld op basis van de configuratie.

Je kunt de batterijbesparing ook handmatig inschakelen.

Via Snelle instellingen

Om Energiebesparing in te schakelen op een pc die aan de stroom hangt, open je de Instellingen. Daarna ga je via Systeem naar Energie- slaap- en batterij-instellingen. Klik op de instelling Energiebesparing en dan kun je de schakelaar Altijd energiebesparing gebruiken.

Sowieso kun je de functie handmatig inschakelen via het uitklapmenu Snelle instellingen. Dat kan door op de netwerk- en volumepictogrammen te klikken of door de sneltoets Windows-toets+A te gebruiken en daarna de knop Energiebesparing in te schakelen. In het systeemvak zie je dat de energiebesparende functie is ingeschakeld als het pictogram van de batterij is veranderd in een pictogram van een batterij met een blaadje.

In de Snelle instellingen kun je de batterijbesparing ook handmatig aanzetten.

Heeft tv-technologie haar hoogtepunt bereikt? Als we naar de nieuwste aankondigingen van LG kijken, lijkt het antwoord een duidelijk 'nee'. Met indrukwekkende innovaties zoals nóg helderdere oled-schermen dankzij geavanceerde materialen, een vernieuwde afstandsbediening en slimme AI-functies die het gebruiksgemak naar een hoger niveau tillen, bewijst LG dat er nog genoeg ruimte is voor vooruitgang.

De G-reeks is al een aantal jaren het topmodel van LG, het is de showcase voor nieuwe oled-technologie. Dit jaar is de G5 uitgerust met een nieuw type oled-paneel. Net als vorig jaar heeft LG de voorkeur om in plaats van alleen het paneel te benoemen de naam ‘Brightness Booster Ultimate’ gekozen, die wat algemener klinkt. Daarmee benadrukt LG dat de verbetering te danken is aan zowel aangepaste hardware als verbeterde software.

De G5 zou volgens LG tot 3x helderder zijn dan een conventionele oled (zoals bijvoorbeeld de B5), op een wit venster dat 3% van het schermoppervlak inneemt op zwarte achtergrond. Op een volledig wit scherm zou de verbetering 40% zijn ten opzichte van de G4. Uit de presentatie konden we opmaken dat dat bij een correcte kalibratie ongeveer 2.400 nits zou betekenen op een klein schermoppervlak en zelfs 300 nits op een volledig wit veld.  Bijzonder indrukwekkend, vooral omdat het paneel geen MicroLens Array meer heeft die gebruikt werd op de G4, en omdat LG bovendien een hogere energie-efficiëntie claimt. Het nieuwe paneel levert ook een verbetering van het kleurbereik. De G5 is bovendien uitgerust met een vernieuwd anti-reflectiefilter. Daardoor bewaart het bij veel omgevingslicht niet alleen perfect zwart maar ook rijkere kleuren. Voor gamers ondersteunt de G5 AMD FreeSync Premium en NVIDIA G-Sync, gamen kan in 4K met verversingssnelheid tot 165Hz. De G5 zal beschikbaar zijn voor de formaten 97 inch, 83 inch, 77 inch, 65 inch, 55 inch en voor het eerst ook in 48 inch. De 97 en 48 inch-versies niet uitgerust zijn met Brightness Booster Ultimate en zijn beperkt tot 4K144.

De M5, een draadloze G5

De G-serie kreeg van LG vorig jaar al het gezelschap van de M-reeks. De M5 is in essentie een G5, maar is verder uitgerust met een Zero Connect Box waarop alle aansluitingen zitten en die je plaatst waar je wilt. Hij stuurt beeld, geluid en data draadloos naar de tv.

De M5 zal beschikbaar zijn in de modellen 97 inch, 83 inch, 77 inch, en 65 inch. Net zoals bij de G5 is de 97 inch-versie niet voorzien van de Brightness Booster Ultimate. Alle modellen van de M5 zijn beperkt tot 4K144.

De Alpha 11 Gen2-processor

De Alpha 11-processor die vorig jaar zijn intrede deed is toe aan de tweede generatie. Dit zijn de belangrijkste vernieuwingen:

De nieuwe LG-afstandsbediening met aparte AI-knop.

De Magic Remote heeft na vele jaren dienst eindelijk een opvolger. De nieuwe afstandsbediening is wat slanker, maar vooral heeft ze minder toetsen. Onderzoek van LG wees uit dat cijfertoetsen nauwelijks nog gebruikt worden en die zijn dan ook verdwenen. Een aantal toetsen hebben ook een dubbele functie, door de toets lang in te drukken. De Home Hub, waar je alle slimme apparaten in je huis terugvindt, heeft nu een eigen toets. Druk hem lang in om een andere ingang te selecteren. Volume- en kanaaltoetsen zijn nu compacte kanteltoetsen. De mute toets is verdwenen, druk de volumetoets lang naar beneden voor mute. De microfoontoets is vervangen door een AI-toets en dat brengt ons naadloos bij de wijzigingen in webOS 25.

Aan de lay-out van webOS is niet zo veel veranderd, LG zet vooral sterk in op AI om het gebruiksgemak te verbeteren en stemherkenning en stemcommando’s nemen daarbij een belangrijke rol. De demo's die we tijdens de presentatie zagen waren allen in het Engels, het is dus afwachten of deze ook in het Nederlands beschikbaar komen en werkend zullen zijn:

Een nieuwe Sound Wizard helpt je de beste geluidsinstellingen te kiezen.

LG heeft verder ook een leuke AI-toepassing ingebouwd. Je kunt op basis van tekst-input AI-beelden genereren die je als screensaver kunt gebruiken. Die beelden worden overigens niet op de tv zelf gecreëerd, maar online in de cloud. Je krijgt van LG 100 credits, waarmee je 100 beelden kunt maken.