Op internet zijn allerlei leuke initiatieven ontstaan die u beslist moet kennen. Wat dacht u van gratis boeken en schatten, verstopt ergens ter wereld? Niet zozeer voor de heb, maar juist voor de kick van het vinden.Bent u ooit wel eens een 'loslopend' boek tegengekomen zonder eigenaar? In de trein, de supermarkt of het café?

Op internet zijn allerlei leuke initiatieven ontstaan die u beslist moet kennen. Wat dacht u van gratis boeken en schatten, verstopt ergens ter wereld? Niet zozeer voor de heb, maar juist voor de kick van het vinden.Bent u ooit wel eens een 'loslopend' boek tegengekomen zonder eigenaar? In de trein, de supermarkt of het café? Dan kan het zijn dat iemand het vergeten is mee te nemen, maar het is ook zeer goed mogelijk dat het boek expres voor u – een argeloze vinder – is neergelegd. Het boek is dan beplakt met stickers van BookCrossing en het heeft een geheimzinnige code. Pak het gauw op en neem het mee, want u bent de gelukkige vinder van een zogeheten BookCrossing-boek!

Gevonden en dan?

Wie de moeite neemt om de boekvondst kenbaar maken op internet, betreedt de wereld van BookCrossing. Op www.bookcrossing.nl (of de Engelstalige moedersite www.bookcrossing.com) hoeft u alleen het BCID-nummer in te typen dat in het boek staat. Lezen hoeft niet per se, maar een berichtje achterlaten over wat er met het boek is gebeurd, wordt erg gewaardeerd. Nu weet de oorspronkelijke eigenaar dát het boek is gevonden en in welke plaats het zich nu bevindt. Vervolgens laat u het boek opnieuw achter voor een volgende, toevallige passant. Dit kan zich jarenlang herhalen en is tegelijk de essentie van BookCrossing: boeken laten reizen om zo veel mogelijk anderen ermee te plezieren. BookCrossen zorgt er niet alleen voor dat u meer boeken kunt lezen, het kan ook leuke contacten opleveren. Via het Nederlandse forum wordt van alles ondernomen. Nieuwelingen kunnen gratis boeken winnen en er zijn talloze meetings waar BookCrossers onderling boeken kunnen doorgeven (zogenoemde Ringboeken).

De kunst van het loslaten

BookCrossing

Om mee te kunnen doen aan BookCrossen is het niet noodzakelijk om te wachten totdat u een boek vindt. U kunt zelf ook boeken in het wild loslaten. Daarvoor moet u zich wel eerst aanmelden via de Engelse site: bookcrossing.com/join. Bedenk een nickname voor uzelf en registreer het boek dat u wilt achterlaten. Dat kan via www.bookcrossing.com/register. Uw boek krijgt dan een BCID (bookcrossing ID). Dit nummer zet u, samen met wat aanwijzingen over BookCrossing, in het boek. Helemaal professioneel is het als u het boek beplakt met stickers. De etikettenvoorbeelden op www.bookcrossing.nl/etiket.php neemt u dan als uitgangspunt. Bedenk vervolgens een mooie plek om het boek neer te leggen. De trein, luchthavens of ziekenhuizen zijn favoriet. Buiten kan ook, maar dan wordt aangeraden het boek in een afsluitbare, doorzichtige plastic zak te verpakken. Meld op www.bookcrossing.com/release waar en wanneer en hoe laat (ongeveer) u het boek achterlaat. En dan is het afwachten. Net als met flessenpost is het niet gegarandeerd dat uw boek wordt gevonden. BookCrossing.com schat dat het bij 20 tot 25 procent van de losgelaten boeken 'raak' is. De score is afhankelijk van de plek en hoe goed u het boek hebt voorzien van stickers. Wanneer de vinder de moeite neemt om de vondst te melden op de website, krijgt u hiervan automatisch bericht in uw mailbox.

Jagen kan ook

Om een boek te vinden moet je op het goede moment op de juiste plaats zijn. Om dat geluk een handje te helpen, kunt u een e-mailbericht ontvangen wanneer iemand in uw buurt een boek te vondeling heeft gelegd. Ga hiervoor naar www.bookcrossing.com, kies Go hunting in de menubalk links, selecteer vervolgens uw land en klik op de provincie waar u woont. Klik vervolgens op de plaats (of het treintraject) van uw keuze en dan op de link 'Add this city to my Release Alerts list'. Dit kunt u herhalen voor andere plaatsen. Wilt u het uzelf nog makkelijker maken, bezoek dan eens een van de veertig Official BookCrossing Zones (OBCZ) in Nederland. Dit kan een café of winkel zijn waar BC-boeken veilig kunnen worden achtergelaten of geruild. Kijk op www.bookcrossing.nl/obcz.php waar ze zitten.

Geocaching

Geocaching

Nog zo'n fenomeen waarbij vondsten kunnen worden gelogd op internet is Geocaching (spreek uit: dziejo kesjing).Dit is een outdoor-activititeit waarbij u op zoek gaat naar de schat (cache) die anderen in of op de aarde (geo) hebben verstopt. Het zoeken doet u met behulp van gps; u hebt dus een hand-gps-ontvanger of een pda met gps-functionaliteit nodig. Op http://www.geocaching.nl kunt u de locatiecoördinaten en een beschrijving van de tocht naar de schatplaatsen vinden. Wanneer u zo'n schat eenmaal hebt gevonden is het de bedoeling dat u iets uit de schat neemt en er weer iets voor teruglegt. De grootste kick is eigenlijk de avontuurlijke puzzeltocht naar de schat. Wat er in de schatkist (een emmer, pot, munitiekistje of fotokokertje) zit, is van ondergeschikt belang. Het lijkt namelijk makkelijker dan het is om met gps de locatie te bepalen. Gps-ontvangers zijn namelijk nauwkeurig tot op drie tot vijftien meter. Bovendien geven ze de weg naar het eindpunt in een rechte lijn aan, dus zonder rekening te houden met paden of obstakels. Naast een 'goodie' (klein cadeautje) is er ook een logboek te vinden in de schat. Dit tekent u en ook op internet moet u uw vondst 'loggen'.

Waar te beginnen?

©CIDimport

Volg Patrick

Het poppetje Patrick, ooit losgelaten in een cache, is al de hele wereld over gegaan. Zijn reis is te hier hier volgen.Eerst registreert u zich op de Engelstalige moedersite www.geocaching.com en logt u in. Ga vervolgens naar www.geocaching.nl om een eerste cache in Nederland te vinden. Klik bovenaan op de link Kaart van Nederland. Klik vervolgens op de regio waarin u woont en het plaatje wordt uitvergroot. Wanneer u op een van de stipjes of driehoekjes klikt, verschijnt de 'cachebeschrijving' (start van de route, wat moet je meenemen) en de bijbehorende coördinaten. Er zijn verschillende soorten caches, variërend van eenvoudige rechttoe rechtaan tochten waarbij alleen eindlocatie wordt aangegeven, tot ingewikkelde vijfsterrenpuzzeltochten met tussenstations. Wanneer u inderdaad de schat hebt gevonden, logt u weer in op www.geocaching.com en zoekt u weer de kaart van Nederland op via www.geocaching.nl. Klik op de cache die u gevonden hebt en kies 'log your visit' (rechtsboven). Selecteer Found it achter Type of log, geef de datum op en schrijf nog even een berichtje (comments). Uw eerste gevonden Geocache is nu wereldkundig gemaakt

Tot slot: andere internethypes

Behalve BookCrossing en Geocaching zijn er nog meer hoogst aardige internet-iniatieven. We hebben er vijf voor u verzameld.

www.eurobilltracker.com
EuroBill-Tracker volgt eurobiljetten over de hele wereld. Leuk voor de statistieken en reisinformatie. Er bestaat ook een dollarvariant: WheresGeorge.com. www.PhotoTag.org
Soort Book-Crossing, maar dan met wegwerpcamera's: maak een foto en geef 'm door. Sterker nog: hier is BookCrossing van afgeleid.
www.couchsurfing.com
Wereldwijd gastvrijheidsnetwerk. Vraag andere internetters om een overnachting en geef zelf aan of je een bank (couch;-) hebt voor anderen.
www.NaNoWriMo.org
Schrijf een roman in een maand (november), anderen doen het ook!
www.flashmob.co.uk

Flashmobben lijkt in Nederland alweer een stille dood gestorven: een grote groep mensen organiseert zich via internet, gaat naar een publieke plek, doet iets ongebruikelijks voor een paar minuten (supermarktklanten fotograferen bijvoorbeeld) en vertrekt weer.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!