Op internet zijn allerlei leuke initiatieven ontstaan die u beslist moet kennen. Wat dacht u van gratis boeken en schatten, verstopt ergens ter wereld? Niet zozeer voor de heb, maar juist voor de kick van het vinden.Bent u ooit wel eens een 'loslopend' boek tegengekomen zonder eigenaar? In de trein, de supermarkt of het café?

Op internet zijn allerlei leuke initiatieven ontstaan die u beslist moet kennen. Wat dacht u van gratis boeken en schatten, verstopt ergens ter wereld? Niet zozeer voor de heb, maar juist voor de kick van het vinden.Bent u ooit wel eens een 'loslopend' boek tegengekomen zonder eigenaar? In de trein, de supermarkt of het café? Dan kan het zijn dat iemand het vergeten is mee te nemen, maar het is ook zeer goed mogelijk dat het boek expres voor u – een argeloze vinder – is neergelegd. Het boek is dan beplakt met stickers van BookCrossing en het heeft een geheimzinnige code. Pak het gauw op en neem het mee, want u bent de gelukkige vinder van een zogeheten BookCrossing-boek!

Gevonden en dan?

Wie de moeite neemt om de boekvondst kenbaar maken op internet, betreedt de wereld van BookCrossing. Op www.bookcrossing.nl (of de Engelstalige moedersite www.bookcrossing.com) hoeft u alleen het BCID-nummer in te typen dat in het boek staat. Lezen hoeft niet per se, maar een berichtje achterlaten over wat er met het boek is gebeurd, wordt erg gewaardeerd. Nu weet de oorspronkelijke eigenaar dát het boek is gevonden en in welke plaats het zich nu bevindt. Vervolgens laat u het boek opnieuw achter voor een volgende, toevallige passant. Dit kan zich jarenlang herhalen en is tegelijk de essentie van BookCrossing: boeken laten reizen om zo veel mogelijk anderen ermee te plezieren. BookCrossen zorgt er niet alleen voor dat u meer boeken kunt lezen, het kan ook leuke contacten opleveren. Via het Nederlandse forum wordt van alles ondernomen. Nieuwelingen kunnen gratis boeken winnen en er zijn talloze meetings waar BookCrossers onderling boeken kunnen doorgeven (zogenoemde Ringboeken).

De kunst van het loslaten

BookCrossing

Om mee te kunnen doen aan BookCrossen is het niet noodzakelijk om te wachten totdat u een boek vindt. U kunt zelf ook boeken in het wild loslaten. Daarvoor moet u zich wel eerst aanmelden via de Engelse site: bookcrossing.com/join. Bedenk een nickname voor uzelf en registreer het boek dat u wilt achterlaten. Dat kan via www.bookcrossing.com/register. Uw boek krijgt dan een BCID (bookcrossing ID). Dit nummer zet u, samen met wat aanwijzingen over BookCrossing, in het boek. Helemaal professioneel is het als u het boek beplakt met stickers. De etikettenvoorbeelden op www.bookcrossing.nl/etiket.php neemt u dan als uitgangspunt. Bedenk vervolgens een mooie plek om het boek neer te leggen. De trein, luchthavens of ziekenhuizen zijn favoriet. Buiten kan ook, maar dan wordt aangeraden het boek in een afsluitbare, doorzichtige plastic zak te verpakken. Meld op www.bookcrossing.com/release waar en wanneer en hoe laat (ongeveer) u het boek achterlaat. En dan is het afwachten. Net als met flessenpost is het niet gegarandeerd dat uw boek wordt gevonden. BookCrossing.com schat dat het bij 20 tot 25 procent van de losgelaten boeken 'raak' is. De score is afhankelijk van de plek en hoe goed u het boek hebt voorzien van stickers. Wanneer de vinder de moeite neemt om de vondst te melden op de website, krijgt u hiervan automatisch bericht in uw mailbox.

Jagen kan ook

Om een boek te vinden moet je op het goede moment op de juiste plaats zijn. Om dat geluk een handje te helpen, kunt u een e-mailbericht ontvangen wanneer iemand in uw buurt een boek te vondeling heeft gelegd. Ga hiervoor naar www.bookcrossing.com, kies Go hunting in de menubalk links, selecteer vervolgens uw land en klik op de provincie waar u woont. Klik vervolgens op de plaats (of het treintraject) van uw keuze en dan op de link 'Add this city to my Release Alerts list'. Dit kunt u herhalen voor andere plaatsen. Wilt u het uzelf nog makkelijker maken, bezoek dan eens een van de veertig Official BookCrossing Zones (OBCZ) in Nederland. Dit kan een café of winkel zijn waar BC-boeken veilig kunnen worden achtergelaten of geruild. Kijk op www.bookcrossing.nl/obcz.php waar ze zitten.

Geocaching

Geocaching

Nog zo'n fenomeen waarbij vondsten kunnen worden gelogd op internet is Geocaching (spreek uit: dziejo kesjing).Dit is een outdoor-activititeit waarbij u op zoek gaat naar de schat (cache) die anderen in of op de aarde (geo) hebben verstopt. Het zoeken doet u met behulp van gps; u hebt dus een hand-gps-ontvanger of een pda met gps-functionaliteit nodig. Op http://www.geocaching.nl kunt u de locatiecoördinaten en een beschrijving van de tocht naar de schatplaatsen vinden. Wanneer u zo'n schat eenmaal hebt gevonden is het de bedoeling dat u iets uit de schat neemt en er weer iets voor teruglegt. De grootste kick is eigenlijk de avontuurlijke puzzeltocht naar de schat. Wat er in de schatkist (een emmer, pot, munitiekistje of fotokokertje) zit, is van ondergeschikt belang. Het lijkt namelijk makkelijker dan het is om met gps de locatie te bepalen. Gps-ontvangers zijn namelijk nauwkeurig tot op drie tot vijftien meter. Bovendien geven ze de weg naar het eindpunt in een rechte lijn aan, dus zonder rekening te houden met paden of obstakels. Naast een 'goodie' (klein cadeautje) is er ook een logboek te vinden in de schat. Dit tekent u en ook op internet moet u uw vondst 'loggen'.

Waar te beginnen?

©CIDimport

Volg Patrick

Het poppetje Patrick, ooit losgelaten in een cache, is al de hele wereld over gegaan. Zijn reis is te hier hier volgen.Eerst registreert u zich op de Engelstalige moedersite www.geocaching.com en logt u in. Ga vervolgens naar www.geocaching.nl om een eerste cache in Nederland te vinden. Klik bovenaan op de link Kaart van Nederland. Klik vervolgens op de regio waarin u woont en het plaatje wordt uitvergroot. Wanneer u op een van de stipjes of driehoekjes klikt, verschijnt de 'cachebeschrijving' (start van de route, wat moet je meenemen) en de bijbehorende coördinaten. Er zijn verschillende soorten caches, variërend van eenvoudige rechttoe rechtaan tochten waarbij alleen eindlocatie wordt aangegeven, tot ingewikkelde vijfsterrenpuzzeltochten met tussenstations. Wanneer u inderdaad de schat hebt gevonden, logt u weer in op www.geocaching.com en zoekt u weer de kaart van Nederland op via www.geocaching.nl. Klik op de cache die u gevonden hebt en kies 'log your visit' (rechtsboven). Selecteer Found it achter Type of log, geef de datum op en schrijf nog even een berichtje (comments). Uw eerste gevonden Geocache is nu wereldkundig gemaakt

Tot slot: andere internethypes

Behalve BookCrossing en Geocaching zijn er nog meer hoogst aardige internet-iniatieven. We hebben er vijf voor u verzameld.

www.eurobilltracker.com
EuroBill-Tracker volgt eurobiljetten over de hele wereld. Leuk voor de statistieken en reisinformatie. Er bestaat ook een dollarvariant: WheresGeorge.com. www.PhotoTag.org
Soort Book-Crossing, maar dan met wegwerpcamera's: maak een foto en geef 'm door. Sterker nog: hier is BookCrossing van afgeleid.
www.couchsurfing.com
Wereldwijd gastvrijheidsnetwerk. Vraag andere internetters om een overnachting en geef zelf aan of je een bank (couch;-) hebt voor anderen.
www.NaNoWriMo.org
Schrijf een roman in een maand (november), anderen doen het ook!
www.flashmob.co.uk

Flashmobben lijkt in Nederland alweer een stille dood gestorven: een grote groep mensen organiseert zich via internet, gaat naar een publieke plek, doet iets ongebruikelijks voor een paar minuten (supermarktklanten fotograferen bijvoorbeeld) en vertrekt weer.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.