Naast het officiële aanbod in elektronische boekwinkels kunt u van internet een schat aan boeken downloaden. Er zijn echter heel veel formaten. Hoe lees je die allemaal en overal?

©CIDimport

Papieren boeken hebben zo hun nadelen. Ze zijn zwaar en nemen veel plaats in. Ook zijn ze onveranderlijk; als de letters te klein zijn, moet er een leesbril aan te pas komen. Elektronische boeken, aan de andere kant, wegen niets en nemen zelfs in termen van computergeheugen nauwelijks plaats in. Bovendien is de tekstgrootte op pc’s, tablets en e-readers vaak aan uw eigen voorkeur aan te passen.

Tegenover die voordelen staat dan weer wel dat gekochte e-books doorgaans een of andere vorm van drm kennen, een systeem dat ervoor moet zorgen dat u geen illegale kopieën maakt. Zo’n systeem is echter alleen in het voordeel van de uitgever. U raakt er rechten en mogelijkheden door kwijt die u met een papieren boek wél had. Even een paginaatje kopiëren kan niet meer en een boek uitlenen of onderhands doorverkopen is er ook al niet meer bij. Een keurig gekocht e-book kan op enig moment zelfs geheel ontoegankelijk worden zonder dat het fysiek beschadigd is.

Daar komt bij dat een universele standaard voor elektronische boeken ver te zoeken is. Een blik op de jongste stand van zaken leert ons dat er inmiddels vele bestandsformaten voor elektronische boeken bestaan. Een deel daarvan is zo obscuur dat we ons er het hoofd niet over hoeven te breken, maar zelfs als we ons beperken tot de tien meest voorkomende formaten op internet hebben we toch nog een lastige klus om ze allemaal te kunnen openen of te converteren naar een bruikbaar formaat.

De tien formaten die we op gratis boekensites, in torrents en in nieuwsgroepen het meest tegenkomen zijn: azw, cbr, chm, djvu, epub, lit, mobi, pdf, rtf en txt. Van deze tien worden txt (alleen onopgemaakte tekst), pdf en epub door vrijwel alle gangbare draagbare apparaten ondersteund. Als we documenten overal willen kunnen lezen, moeten we dus in elk geval de overige zeven formaten kunnen converteren naar een van deze drie en liefst naar epub of pdf, want die ondersteunen ook illustraties. Met de populaire e-bookmanager Calibre komen we gelukkig een heel eind.

©CIDimport

1. Calibre installeren

Surf naar calibre-ebook.com en klik daar op de downloadknop. Vervolgens kunt u een besturingssysteem kiezen. U hebt de keuze uit Windows, OS X, Linux of een portable-versie van Windows. Wij zijn dol op portable software, dus kiezen we die (calibre-portable-0.8.21.zip, 53 MB). Deze versie vereist minimaal Windows XP met sp3. Na het downloaden hoeven we het zip-bestand slechts uit te pakken om het programma te kunnen gebruiken.

We starten Calibre door te dubbelklikken op calibre-portable.exe in de map Calibre Portable. Uit de lijst met talen kiezen we vervolgens Nederlands; daarna klikken we op Volgende. We willen het programma niet configureren voor een specifieke e-reader en laten daarom in de linkerkolom de instelling op ‘generic’ staan. Rechts kiezen we ‘iPad like tablet’. We klikken weer op Volgende, Finish en bij de melding die nu volgt op OK en op Map selecteren bij de voorgestelde map. Na deze configuratiestappen start Calibre echt.

©CIDimport

2. Boeken toevoegen

We hebben uit verschillende internetbronnen tien bestanden gedownload in de tien genoemde formaten en deze bij elkaar in een testmap geplaatst. We klikken in Calibre op Boeken toevoegen en navigeren naar de testmap. We klikken op de kolomkop Type om te sorteren op bestands-type. Hierdoor komt het pdf-bestand bovenaan te staan (want de naam is officieel Adobe Acrobat Document). We kiezen dit document en klikken op Openen. Dit bestand wordt keurig toegevoegd aan Calibre. We herhalen de procedure en het tweede bestand in onze op type gesorteerde map is dan een azw-bestand (behorend bij de Amazon Kindle e-reader). Alhoewel niet als zodanig in de lijst, kan Calibre ons azw-bestand toch toevoegen. Ook de andere bestanden worden keurig toegevoegd, maar we zullen zien dat schijn bedriegt.

©CIDimport

3. Boeken lezen

Wanneer we het kopje Formaten in het linker-schermdeel uitvouwen, zien we inderdaad alle tien formaten (waarbij epub twee keer voorkomt vanwege de demotekst die bij Calibre wordt geleverd). Wanneer we op elk van deze formaten klikken, worden alleen de boeken in dat formaat getoond. We beginnen met azw. We klikken op azw en dubbelklikken vervolgens op de boektitel in dat formaat. Het boek opent keurig in Calibre’s eigen leesvenster. Hierin kunnen we bladeren, zoeken, tekst groter en kleiner maken, enzovoort.

Kiezen we het volgende bestandstype (cbr) dan gebeurt er echter heel iets anders. Het wordt niet geopend in de Calibre-reader, maar de op ons systeem geïnstalleerde WinRar wordt gestart! Het chm-bestand wordt als typisch html-helpbestand geopend door onze Windows en djvu wordt geopend door onze speciale djvu-reader (zie stap 5). Het rtf-bestand wordt geopend in Word (of in Wordpad als u geen Word hebt). Epub, lit en mobi worden keurig door Calibre zelf geopend, maar voor pdf grijpt het programma weer terug op externe software (Adobe Reader) en dat geldt ook voor het txt-bestand waarvoor Calibre Kladblok opent.

4. Converteren

Omdat zoals gezegd epub en pdf het breedst worden ondersteund door draagbare apparaten zijn dat de beste formaten om naar te converteren als we boeken daarop willen lezen. Boeken met (vrijwel) alleen tekst kunnen het best worden omgezet naar epub. In Calibre kiezen we daarvoor een boek in een van de formaten azw, lit of mobi, klikken op Boeken Converteren en tot slot op OK (er zijn te veel configuratie-opties om hier te behandelen).

Formaten waarvoor deze methode ook goed werkt zijn cbr, chm, rtf en txt. Calibre kan echter niet uit de voeten met het djvu-formaat. Ook is het niet raadzaam om langs deze weg naar pdf te converteren, want dat gaat niet altijd goed en Calibre is niet geschikt voor het naar pdf converteren van documenten met veel afbeeldingen.

[afbeelding5]5. Extra software

Voor het lezen van djvu-bestanden is aanvullende software nodig. Een goede viewer is WinDjView (windjview.sourceforge.net). Installatie wijst zichzelf. Met alleen een viewer zijn we er echter niet. We moeten ook nog kunnen converteren en pdf is het meest voor de hand liggende doelformaat. Dit kan online op www.djvu-pdf.com.

Helaas kost dat erg veel tijd. Handiger is het om een virtuele pdf-printer te installeren. Een goed gratis programma is PDF Creator (sourceforge.net/pro jects/pdfcreator/). Na installatie (alle schermen doorklikken, alleen de twee vinkjes voor de PDFForge Toolbar en Yahoo desgewenst uitzetten) hebt u een nieuwe virtuele printer.

Wanneer u nu een djvu-document opent in WinDjView, kunt u dat via File, Print afdrukken. Kies hier uit de lijst met printers voor PDFCreator en klik OK. Afhankelijk van de grootte van het document verschijnt na enige tijd een venster van PDFCreator. Klik hierin op Opslaan. Kies een locatie, geef eventueel een andere bestandsnaam en klik weer op Opslaan. Na enig wachten is nu uw pdf-document klaar.

Samenvattend kunt u vrijwel alle gangbare e-bookformaten met Calibre eenvoudig naar epub converteren; documenten in djvu-formaat kunt u via een virtueel printerstuurprogramma omzetten naar pdf. De formaten pdf en epub zijn vervolgens op de meeste e-readers, tablets en dergelijke te lezen. Veel leesplezier! 

Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 25, jaargang 2011.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je een camper- of caravanbeziiter? Dan hebben we voor jou een selectie gemaakt van compacte 24-inch televisies voor in die caravan of camper (of elke andere plek met beperkte ruimte)!

Ook op vakantie wil je af en toe een film kunnen kijken of op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen via het nieuws op tv. Daarom kan een televisie in je camper of caravan best handig zijn. Maar welke moet je dan hebben? De ruimte is vaak wat beperkt, dus een 48-inch televisie zit er dan niet in. De helft daarvan blijkt echter een prima formaat, als het op het woongedeelte aankomt.

Salora CUBE24 

De Salora CUBE24 is een stijlvolle 24-inch HD Ready led-tv met Android TV. Met ingebouwde Chromecast en bluetooth biedt deze tv toegang tot streamingdiensten en draadloze connectiviteit. Dankzij HDR10-ondersteuning en Dolby-audio levert hij een helder beeld en rijk geluid. Drie HDMI-poorten en een slank ontwerp maken hem veelzijdig en geschikt voor diverse ruimtes. En dankzij Android TV kun je allerlei streaming-apps installeren, zoals Netflix of Disney+.

Philips 24PHS6808

Deze Philips 24-inch HD Ready-tv combineert eenvoud met slimme functies. Met Pixel Plus HD-technologie biedt hij scherpe beelden en levendige kleuren. De tv ondersteunt HDR10 en HLG, en beschikt over Dolby Atmos-geluid. Met drie HDMI-poorten en ingebouwde wifi is hij ideaal voor kleinere ruimtes.

Samsung UE24N4305AKXXC

Deze smart-tv van Samsung heeft een led-display en een helderheid van 400 cd/m. De tv beschikt over wifi, twee HDMI-poorten en een usb-aansluiting, en ondersteunt diverse digitale signalen. Dankzij het slimme besturingssysteem kun je op deze Samsung-tv ook al je favoriete streaming-apps installeren.

Thomson Google TV 24

Deze slimme tv van Thomson 24HG2S14C is een 24-inch HD Ready-televisie, voorzien van een lcd-display en direct-led-achtergrondverlichting. Hij ondersteunt meerdere digitale signalen en biedt zowel wifi- als ethernet-connectiviteit. Met een brede kijkhoek van 178 graden en een verversingssnelheid van 60 Hz levert hij goede beeldkwaliteit, zonder dat je voor dit toestel de hoofdprijs betaalt. Dankzij Google TV installeer je ook op deze televisie je favoriete (streaming-)apps. De televisie is geschikt voor het 12V-stroomnetwerk of de sigarettenaansteker in de caravan of camper.

Lenco DVL-2483BK

Deze veelzijdige Lenco DVL-2483BK is een HD Ready smart-tv met ingebouwde dvd-speler en 12V-adapter voor in de auto, waardoor deze tv ideaal is voor onderweg. Met HDR-ondersteuning, Dolby Digital Plus-geluid en een helderheid van 300 cd/m² biedt hij een prima kijkervaring. De tv draait op een Linux-besturingssysteem en is voorzien van diverse aansluitmogelijkheden. Ook hier is het erg prettig dat er een 12V-aansluiting aanwezig is, waardoor je deze televisie heel gemakkelijk op het interne stroomnetwerk van je caravan of camper of de sigarettenaansteker kunt aansluiten. Met de voorgeïnstalleerde apps van Amazon Prime, Deezer, Facebook, Netflix, Twitch en YouTube kun je bovendien meteen aan de slag.

De temperatuur in je koelkast is niet overal hetzelfde. Zet je alles zomaar ergens neer, dan is de kans groot dat eten sneller bederft of je onnodig ruimte verspilt. Door bewust te kiezen wat je waar plaatst, blijft je eten langer vers en houd je je koelkast overzichtelijk.

Lees ook: Is het tijd voor een nieuwe koelkast?

Hoe koud moet je koelkast eigenlijk zijn?

Op veel verpakkingen staat dat je voedingsmiddelen koel moet bewaren, bijvoorbeeld onder de 7 graden. Maar dat is eigenlijk te warm. De ideale temperatuur in de koelkast is 4 graden. Nieuwe koelkasten kun je vaak zelf instellen op een exacte temperatuur. Bij oudere koelkasten stel je de temperatuur in met een draaiknop, meestal van 1 tot 5 of 1 tot 7. Veel mensen denken dat stand 1 het koudst is, maar het is juist andersom: hoe hoger de stand, hoe kouder de koelkast. Staat je koelkast op 1 en is het niet koel genoeg? Kies dan een hogere stand.

Hoe koud of warm het precies is, kun je aan zo'n draaistand helaas niet aflezen. Een koelkastthermometer biedt dan uitkomst. Die laat zien of je de koeling moet bijstellen.

©Christopher Habermann

Waar in de koelkast is het het koudst?

Elke koelkast is zo ontworpen dat het onderin het koudst is. Ook achterin is het kouder dan voorin. Hoe hoger je komt, hoe minder koud het wordt – relatief gezien dan. De deur is de warmste plek, omdat je die vaak opent en sluit. Daardoor stroomt er telkens warme lucht naar binnen, wat de temperatuur op die plek minder constant maakt. Onderin, vlak boven de groentelade, bewaar je dus het best bederfelijke producten zoals vlees, vis en vleeswaren. Laat die het liefst in de originele verpakking of doe ze in een goed afgesloten zakje, zoals een ziplock. Heb je verstelbare planken? Zorg dan dat je genoeg ruimte maakt op deze onderste plank.

De groentela is voor: groenten!

Bij veel mensen liggen er flessen frisdrank of blikjes bier in de groentela. Logisch, want liggend past dat vaak net wat makkelijker en je pakt het snel. Wil je je groenten langer vers houden? Dan kun je die flessen en blikjes beter ergens anders bewaren en de groentela gebruiken waarvoor hij bedoeld is!

Wel of niet in de koelkast bewaren?

Hieronder vind je een lijst met populaire groenten en fruit die je wel en niet in de koelkast bewaart. Dit helpt bij het tegengaan van bederf én smaakverlies. Tip: twijfel je? Kijk of de groente of het fruit in de supermarkt buiten de koeling ligt. Dat is vaak een goede aanwijzing.

✅ Wel in de koelkast bewaren

• Bladgroenten zoals sla, spinazie en andijvie

• Broccoli en bloemkool

• Wortels

• Radijs

• Prei

• Boontjes

• Asperges

• Champignons

• Andijvie

• Rode biet

• Bosui

• Kool (wit, rood, spitskool)

• Bessen, aardbeien, frambozen (kort bewaren, bij voorkeur in het originele bakje)
  

❌ Niet in de koelkast bewaren

• Tomaten (worden melig en verliezen aroma)

• Komkommer (gevoelig voor kou, krijgt snel plekken)

• Paprika (kan rimpelen en zachter worden)

• Courgette

• Avocado (tenzij rijp en nog niet gegeten)

• Uien (liever droog en donker bewaren)

• Knoflook

• Aardappels

• Pompoen

• Aubergine

• Tropisch fruit zoals bananen, mango, ananas

• Citrusvruchten

Wat zet je op de andere planken?

Helemaal bovenin is een handige plek voor blikjes, pakjes en flesjes drinken. Ook sauzen en geopende potjes, zoals augurken of pesto, zet je hier overzichtelijk bij elkaar. Een plankje lager leg je producten als kaas, humus en andere spreads. Ook margarine, roomboter en bakboter kunnen daar prima staan — niet te koud en niet te warm.

Dit bewaar je in de deur van de koelkast

Onderin de deur van de meeste koelkasten zit een rek voor flessen en pakken. Daar zet je bijvoorbeeld melk, yoghurt, drinkzuivel, sap of witte wijn. Let er wel op dat de koelkast eigenlijk te koud is om wijn direct op drinktemperatuur te houden. Haal de fles dus op tijd uit de koeling.

Verder naar boven zit meestal een eierrekje en een paar smalle plankjes. Die zijn handig voor potjes mosterd, kleine flesjes met kappertjes of andere smaakmakers. Helemaal bovenin in de deur leg je Parmezaanse kaas of zakjes geraspte kaas

Ook interessant: Tips voor een lager verbruik van je koelkast en vriezer

Houd het netjes!

Vind je het lastig om je koelkast netjes te houden? Dan kunnen speciale koelkastdozen uitkomst bieden. Daarmee houd je bijvoorbeeld alle beleg bij elkaar, of kleine potjes. Er zijn ook handige mandjes die je onder een plank kunt hangen – ideaal om bijvoorbeeld tubes overzichtelijk te bewaren.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Algemene indelingstips

Na het herindelen ziet je koelkast er weer netjes uit. Maar om dat zo te houden, is wat discipline nodig. Zet gelijksoortige potten en flesjes bij elkaar en plaats aangebroken verpakkingen vooraan, zodat je ze als eerste gebruikt. Nieuwe potten saus hoeven nog niet in de koelkast; pas na openen zet je ze erbij. Heb je meerdere soorten vleeswaren of plakken kaas? Dan is een belegdoos met meerdere vakjes handig. Zo houd je alles overzichtelijk én goed afgesloten. Doe je net boodschappen en vul je een grotendeels lege koelkast weer helemaal? Zet dan tijdelijk de temperatuur iets lager, zodat alle producten snel afkoelen. En zet geen warme restjes rechtstreeks in de koelkast: die zorgen voor temperatuurstijging, wat slecht is voor de houdbaarheid van de andere etenswaren.

Toe aan een nieuwe koelkast?

Wil je vanaf het eerste moment een opgeruimde koelkast, denk dan vooraf goed na over hoeveel ruimte je nodig hebt. Hoe groot is je huishouden? Koop je vaak in één keer veel boodschappen of juist vaker kleine beetjes? Op witgoedsites kun je makkelijk filteren op inhoud van het koel- en vriesgedeelte. Let niet alleen op de inhoud in liters, maar ook op de indeling. Een slimme indeling met verstelbare planken of lades maakt vaak meer verschil dan een paar liter extra ruimte. Ook kun je meteen filteren op modellen die speciale vershoudzones hebben, voor groente/fruit en/of vlees en vis. Zo zie je meteen welke modellen passen bij jouw situatie.