ID.nl logo
Bij de tijd: houd je systeem up-to-date tot Windows 12 uitkomt
© Romafa - stock.adobe.com
Huis

Bij de tijd: houd je systeem up-to-date tot Windows 12 uitkomt

De geruchten over Windows 12 als opvolger van Windows 11 worden steeds sterker. Zou je het liefst nu al naar Windows 12 willen overstappen? Nergens voor nodig! Met wat slimme stappen breng je Windows 11 weer helemaal bij de tijd en kan Windows 12 nog best even wachten.

Om de tijd tot de komst van Windows 12 te overbruggen, kun je Windows 11 een stuk moderner maken, door onlangs geïntroduceerde functies in te schakelen en gebruik te maken van wat externe hulp:

  • Gedrag van taakbalk
  • Sneller zoeken met Everything
  • Start11: startknop en taakbalk personaliseren
  • Passkeys opslaan
  • Verbeterd bestandsbeheer in Verkenner

Traag systeem? Lees dan: Windows 11: van stroperig naar supersnel

De komst van Windows 12 is nog altijd niet officieel bevestigd door Microsoft. Er wordt uiteraard continu druk gewerkt aan nieuwe mogelijkheden, maar de kans bestaat dat deze nieuwigheden de komende tijd simpelweg worden toegevoegd aan updates voor Windows 11 en dat het nog wel even duurt voordat Windows 12 het levenslicht ziet.

Nieuwste update Zorg ervoor dat je de nieuwste update van Windows 11 draait. Op het moment van schrijven is dit Windows 11 23H2. Open het startmenu en typ winver.exe. Bij Versie lees je de actuele versie, bijvoorbeeld Versie 23H2. Is dat niet het geval, installeer de update dan via Windows Update. Open de Windows-instellingen (Windows-toets+I), klik op Windows Update en klik op Naar updates zoeken.

Taakbalk

Bij de introductie van Windows 11 viel direct op dat de Windows-taakbalk aanzienlijk minder flexibel was dan in Windows 10. Inmiddels hebben de makers die situatie verbeterd, waardoor je de taakbalk ook in Windows 11 meer naar je hand kunt zetten. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. Klap de sectie Gedrag van taakbalk uit. In Windows 11 zie je standaard alleen pictogrammen op de taakbalkknoppen: de naam van het programma is niet zichtbaar. Wil je altijd de namen van de geopende programma’s zien in de taakbalk, dan kies je voor Nooit bij Taakbalkknoppen combineren en labels verbergen. Gebruik je meerdere beeldschermen, dan kun je dezelfde instelling opgeven bij Taakbalkknoppen combineren en labels op andere taakbalken verbergen. Bovendien kun je de taakbalk en de startknop ook weer links uitlijnen, in plaats van in het midden. Kies voor Links uitlijnen bij Uitlijning van taakbalk.

De startknop en de taakbalkknoppen kun je weer links uitlijnen.

AI

Windows 12 zal straks flink leunen op een NPU: een Neural Processing Unit. Dit is een gespecialiseerde processor die zich hoofdzakelijk bezighoudt met het afhandelen van AI-gerelateerde taken. Hij neemt hierdoor werk uit handen van de traditionele processor van de computer. Nieuwe computers worden hiermee uitgerust. Onder meer Copilot, de AI-assistent van Windows, kan hiervan gebruikmaken. Toch hoef je niet op Windows 12 te wachten om met AI en Copilot aan de slag te gaan. De Engelstalige versie van Windows 11 heeft Copilot al aan boord: met de toetscombinatie Windows+C roep je de assistent op. In de Nederlandse versie is het nog niet zover. Wel kun je er al gebruik van maken via Edge.

Open de browser, klik op de Copilot-knop rechtsboven in beeld of gebruik de toetscombinatie Ctrl+Shift+. (punt). Het deelvenster opent rechts. Bovenin vind je drie tabbladen: Chatten, Opstellen en Inzichten. Op de eerste tab ga je conversaties met Copilot aan. Zo typ je in het vak onderin de gewenste prompt, zoals een vraag of een opdracht. De tab Opstellen helpt je bij het maken van een bericht, zoals brief, e-mail of blog. De tab Inzichten geeft informatie over je online (zoek)gedrag, zoals zoektermen en een analyse van de website die je bezoekt.

Copilot is al beschikbaar via Edge.

Aan de slag met kunstmatige intelligentie?

Copilot+-laptops zijn al verkrijgbaar

AI via taakbalk

In de toekomst heb je snel toegang tot Copilot via de taakbalk, zodat je niet meer afhankelijk bent van de browser. Maar wie slim is, bouwt deze functionaliteit nu alvast handmatig in. Open Edge en ga naar https://copilot.microsoft.com. Van deze website maken we nu een web-app, zodat je met een enkele klik via het startmenu en/of de taakbalk de website kunt openen. Klik in Edge rechtsboven op de knop met de drie puntjes (Instellingen en meer). Kies nu Meer hulpprogramma’s / Aan taakbalk vastmaken. Bevestig met een klik op Ja. Je kunt de AI-functie ook eenvoudig toegankelijk maken via het Windows-startmenu. Kies dan voor Vastmaken aan startscherm.

Maak Copilot toegankelijk via de taakbalk.

Meer AI

Heb je de smaak te pakken, dan kun je Windows 11 ook uitbreiden met een uitgebreidere versie van AI. Deze Pro-editie komt hoogstwaarschijnlijk standaard beschikbaar in de toekomstige Windows-editie. Open de Windows Instellingen en kies Accounts. Klap de sectie Microsoft Copilot Pro uit en klik op Copilot Pro downloaden. Wel even opletten: de Pro-variant van Copilot is een betaalde dienst, waarvoor je maandelijks 22 euro betaalt. Je krijgt hiermee voorkeurstoegang tot GPT-4 en GPT-4 Turbo op drukke momenten en voorrang bij het genereren van AI-afbeeldingen.

Vensterindeling

In de loop van de tijd heeft Windows 11 nieuwe functies en verbeteringen gekregen die je mogelijk nog niet kent. De functie Lay-out, waarmee je snel vensters kunt indelen op je scherm, toont nu de pictogrammen van de programma’s die je al hebt geopend. Zo kun je snel beoordelen welke vensterindeling het meest geschikt is. Bekijk hoe het werkt: plaats de muis op de knop Maximaliseren van een venster. Een overzicht van verschillende indelingen verschijnt, inclusief die handige pictogrammen. Werk je liever met het toetsenbord? Druk op Windows+Z om de indelingen te openen. Elke indeling heeft nu een eigen nummer: kies het nummer van de indeling die je wilt gebruiken.

Bepaal hoe je je vensters positioneert. 

Modern zoeken

De zoekfunctie in Windows 11 is ook toe aan wat modernisering. De zoekresultaten zijn niet altijd compleet en het zoeken naar items kost soms de nodige tijd. Dat kan beter. We maken gebruik van een gratis alternatief: Everything. Deze bestands-zoekmachine werkt anders dan je gewend bent. Al voordat je begint met zoeken, vind je de volledige inhoud van de schijf of map waarin je wilt gaan zoeken. Het indexeermechanisme van Everything werkt bijzonder efficiënt. Het bouwen van de eerste database op basis van 1 miljoen bestanden kost ongeveer een minuut. Om te zoeken, typ je een zoekterm boven in het venster. Bij het ingeven van de zoekterm worden de zoekresultaten realtime bijgewerkt. De resultaten verschijnen onderin.

Everything vindt supersnel precies hetgeen je zoekt.

Moderne startknop

Met Start11 van Stardock geef je Windows 11 een opgefrist uiterlijk. Met de software kun je kenmerkende Windows-onderdelen, zoals het startmenu en de taakbalk, tot in detail naar je hand zetten. Je mag het programma gratis proberen. Ben je tevreden, dan betaal je zo’n 9 euro voor de licentie.

Aan de linkerkant vind je een overzicht van de onderdelen die je een upgrade kunt geven. Kies voor Startmenu. Aan de rechterkant vind je de bijbehorende mogelijkheden. Zo kun je kiezen voor een eerdere versie van het startmenu: Windows 7-stijl of Windows 10-stijl. Interessanter is de mogelijkheid om juist voor een modernere variant te kiezen, zoals met de opties Windows 11-stijl met verbeteringen en Een bijgewerkte Windows 11-stijl. Nadat je de gewenste stijl hebt gekozen, klik je op Menu configureren (onder in het venster). Hier pas je de details aan, zoals de onderdelen die je graag in het menu opneemt en welke kleuren je wilt gebruiken. Ben je inmiddels uitgekeken op de startknop? Open dan aan de linkerkant de sectie Startknop. Vervolgens kun je een eigen afbeelding voor de startknop kiezen.

Goed om te weten: als je in de toekomst eenmalig het traditionele Windows 11-menu wilt openen, houd dan Ctrl ingedrukt terwijl je op de Startknop klikt.

Laat het startmenu en de taakbalk er eens een keer wat anders uitzien.

Meerdere computers Heb je meerdere computers waarop je Windows 11 moderniseert met behulp van Start11? Bespaar jezelf dan dubbel werk door de instellingen in een bestand op te slaan. Hiermee kun je in één keer de instellingen op de andere computer toepassen. Kies in Start11 voor Instellingen back-up, klik op Back-up instellingen naar een bestand en geef een bestandsnaam op. Op de andere computer open je dezelfde sectie. Kies Herstel instellingen en wijs het eerder gemaakte bestand aan.

Aangepaste taakbalk

Met Start11 kun je ook andere kenmerkende Windows-onderdelen aanpassen, zoals de taakbalk. Kies links voor Taakbalk, daarna aan de rechterkant voor Configureer verbeterde taakbalk. In het detailvenster kun je de balk aan je wensen aanpassen, onder meer met een zelfgekozen lettertype en een aangepast formaat. Keer hierna weer terug naar de sectie Taakbalk. In de tweede helft van het instellingenvenster pas je de overige instellingen van de taakbalk aan. Hier geef je de taakbalk een eigen achtergrondkleur en kun je de taakbalk een modernere uitstraling geven, bijvoorbeeld met afgeronde hoeken. Die opties vind je in de sectie Geavanceerde instellingen voor afgeronde taakbalk. Ook vind je hier kleine extra’s, zoals de mogelijkheid om de seconden in de klok van de taakbalk te laten tonen.

Start11 laat je de taakbalk configureren, bijvoorbeeld door afgeronde hoeken toe te passen.

Mappen via de taakbalk

Mogelijk biedt Windows 12 in de toekomst deze functie, maar Windows 11 kan het nog niet: (sub)mappen en documenten vastmaken aan de taakbalk, zodat je er snel toegang toe hebt. We hebben geen geduld om hierop te wachten en lossen het zelf op. In Start11 open je de sectie Taakbalk pinnen. Wil je een veelgebruikt document vastpinnen, dan kies je voor Pinbestand en selecteer je het gewenste bestand. Om een map snel toegankelijk te maken, kies je voor Map pinnen en wijs je de gewenste map aan. In plaats hiervan kun je ook een menu creëren, waarmee je in één keer toegang hebt tot meerdere locaties. Kies dan voor Menu voor map pinnen.

Met Start11 kun je mappen en bestanden vastmaken aan de taakbalk.

Passkeys

Steeds meer websites en diensten bieden de mogelijkheid om je aan te melden zonder wachtwoord. In plaats daarvan maak je gebruik van een passkey. Dat werkt met gezichtsherkenning of vingerafdrukherkenning. De dienst bewaart een publieke sleutel voor je, terwijl je zelf de privésleutel bewaart. Windows 11 biedt sinds kort ook ondersteuning voor passkeys. Opgeslagen passkeys beheer je via de Windows-instellingen (Windows+I). Kies voor Accounts /Wachtwoordsleutelinstellingen. Een overzicht van de opgeslagen wachtwoordsleutels verschijnt. Ongebruikte sleutels kun je verwijderen: klik op de drie puntjes (...) en kies Wachtwoordcode verwijderen.

Windows ondersteunt het gebruik van passkeys.

Bestandsbeheer

Windows Verkenner gaat al heel wat jaren mee, maar onlangs is dit onderdeel vernieuwd. Open de Verkenner (Windows+E), zodat je het nieuwe detailvenster in kunt stellen. Windows houdt dit standaard nog voor je verborgen. Druk op de toetscombinatie Alt+Shift+P en selecteer een bestand of een map (afbeelding 10). De Verkenner toont nu alle relevante details. Je leest hier onder meer wanneer het item voor het laatst is bewerkt en of het wordt gedeeld. Maak je gebruik van OneDrive en klik je in de adresbalk op OneDrive, dan zie je de actuele synchronisatiestatus en hoeveel ruimte je nog over hebt.

Ook nieuw is de mogelijkheid om een totaaloverzicht van je foto’s te krijgen. Dat gebeurt via de nieuwe Galerie, die je linksboven in het venster aantreft. Klik op Verzameling / Verzameling beheren om te bepalen welke fotolocaties hier worden weergegeven.

Maak je al gebruik van de nieuwe Galerie in de Verkenner?

Alles zien! Klik met de rechtermuisknop op het bureaublad en je ziet slechts het vereenvoudigde contextmenu. Vereenvoudigd betekent in dit geval dat er mogelijk voor jou belangrijke opties verborgen blijven. Om Windows weer altijd alle opties te laten zien, klik je met de rechtermuisknop op Start en kies je Terminal (Beheerder). Op de opdrachtregel typ je reg.exe add "HKCU\Software\Classes\CLSID{86ca1aa0-34aa-4e8b-a509-50c905bae2a2}\InprocServer32" /f /ve. Druk op Enter en start Windows opnieuw op. Je hebt nu weer toegang tot het volledige menu.

Vooruitblikken

Ben je nog steeds niet tevreden over Windows 11 en wil je alvast een blik in de toekomst werpen? Overweeg je dan aan te melden voor het Windows 11 Insider-bètaprogramma. Hiermee krijg je toegang tot Windows 11-functies die de rest van de wereld pas later te zien krijgt. In de Windows-instellingen kies je voor Windows Update / Windows Insider-programma. Klik op Aan de slag. Houd er rekening mee dat de toekomstige Windows 11-functies nog niet volledig zijn getest, en dus problemen op kunnen leveren.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!
▼ Volgende artikel
Een eigen kluis, de plek voor al je wachtwoorden
Zekerheid & gemak

Een eigen kluis, de plek voor al je wachtwoorden

Je kent het wel: je wil iets online bestellen of even het saldo op je rekening checken. En dan komt het: je moet inloggen. Maar, wat was ook al weer het wachtwoord? De geboortedatum van je partner, de laatste twee cijfers van je postcode in combinatie met je lengte? Voor je het weet druk je weer op de knop 'Wachtwoord vergeten'... Dat kan makkelijker.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Ons brein is er niet voor gemaakt om voor vijftig verschillende sites unieke codes te onthouden. En juist daarom zijn wachtwoordmanagers de laatste jaren zo populair geworden. In dit artikel kijken we eens goed naar de oplossing van Bitdefender. Ze zijn wereldberoemd om hun antivirus, maar kunnen ze ook zorgen dat jij nooit meer buitengesloten wordt bij je eigen accounts?

In het kort

In dit artikel bespreken we hoe een wachtwoordmanager dient als oplossing voor het veilig beheren van talloze online accounts. We laten je zien dat je met slechts één sterk hoofdwachtwoord toegang krijgt tot een digitale kluis, waarna de software automatisch complexe inlogcodes genereert en invult op al je apparaten. Daarnaast wordt behandeld hoe lokale versleuteling en digitale herstelsleutels zorgen voor privacy en toegangszekerheid, zonder dat gegevens op straat komen te liggen

Waarom een wachtwoordmanager?

Laten we eerlijk zijn, de meeste mensen gebruiken nog steeds overal hetzelfde wachtwoord, of een kleine variatie daarop. Of ze schrijven het ergens op. Dat voelt misschien wel veilig, tot je beseft hoe lek het internet soms kan zijn of dat je net dat boekje kwijtraakt.

Met een wachtwoordmanager zoals Bitdefender SecurePass password manager los je dat probleem voor een groot deel op. Die fungeert als een onzichtbare butler die je helpt met de wachtwoorden invullen, ook al is het misschien lastig of spannend om alles zomaar uit handen te geven. Je installeert de software op je eigen computer en je telefoon, en je bedenkt één heel sterk hoofdwachtwoord. Dat is de enige die je nog hoeft te onthouden.

Voor BitDefender SecurePass heb je een hoofdwachtwoord nodig, en alleen die hoef je te onthouden.

Zodra je die invoert, gaat de kluis open en regelt Bitdefender de rest. Als je dan naar Facebook of je favoriete webshop gaat, ziet het programma dat je wil inloggen en vult het de velden voor je in. Je hoeft niet meer te typen, niet meer te denken en vooral niet meer te stressen. Het mooie is dat het programma je ook meteen helpt bij het aanmaken van wachtwoorden voor nieuwe accounts. In plaats van dat jij weer moet gaan nadenken over een code met een uitroepteken en een cijfer, genereert de software gewoon een onmogelijk te kraken reeks tekens uit en slaat deze direct op. En jij ziet het wachtwoord niet eens, en dat hoeft ook niet, want de software onthoudt het voor je.

En ben je bang dat je misschien ook het hoofdwachtwoord niet meer weet? SecurePass genereert ook nog een digitale herstelsleutel die je in het allerergste geval dan kunt inzetten om in te loggen. Die herstelsleutel bewaar je bij voorkeur op een andere plek dan je smartphone of computer, of print je uit en sla je op in een kluis.

Met een herstelsleutel zorg je dat je altijd toegang kunt krijgen tot je wachtwoordkluis.

Lokaal opgeslagen: veilig!

Het blijft een raar idee: al je wachtwoorden bij één bedrijf parkeren. Wat als zij gehackt worden? Dan ligt alles op straat, toch? Nou, gelukkig zit dat bij Bitdefender wel goed in elkaar. De versleuteling van je wachtwoorden gebeurt namelijk lokaal op jouw eigen apparaat, nog voordat het via het internet naar hun servers wordt gestuurd. Jouw hoofdwachtwoord is de sleutel die die versleuteling ongedaan maakt. Omdat Bitdefender jouw hoofdwachtwoord niet heeft (en ook nergens opslaat), kan niemand bij jouw gegevens; ook niet in geval van een lek of hack.

Maar omdat Bitdefender jouw wachtwoord nergens hebben opgeslagen, niet hebben, kunnen ze je ook niet helpen als je het vergeet. Er is geen "wachtwoord vergeten" optie voor je hoofdwachtwoord. Je krijgt bij het installeren alleen die speciale herstelcode. Die moet je echt uitprinten of op een veilige plek bewaren, want als je je hoofdwachtwoord kwijt bent én die herstelcode, dan ben je echt de pineut en kom je je kluis nooit meer in.

Hoe werkt het in de praktijk?

Bitdefender SecurePass installeer je als app op een Android- of iOS-toestel, en is beschikbaar als browser-add-on voor de Windows- en MacOS-versies van Chrome, Edge, Firefox en Safari.

Op een desktop werkt Bitdefender SecurePass als een extensie in je browser en op de smartphone als een app.

Veiligheid is leuk, maar als de software lastig is in gebruik, gooi je het er na een week weer vanaf. Gelukkig heeft Bitdefender goed gekeken naar hoe mensen surfen en software gebruiken. De interface oogt fris voor zowel de browser-extensie als de app op je telefoon. Wat vooral fijn is, is de synchronisatie. We leven in een tijd waarin je 's ochtends op je telefoon zit, overdag op een laptop werkt en 's avonds misschien met een tablet op de bank hangt. Als je op je laptop een nieuw wachtwoord aanmaakt voor Netflix, wil je niet op je telefoon die hele rits tekens moeten overtypen.

Je hebt daardoor toegang tot alle accounts zonder dat je overal moet nadenken over wat de gebruikersnaam of het wachtwoord ook echt precies was: makkelijk en handig dus!

Ieder nieuw account sla je op in SecurePass zodat de gegevens overal automatisch worden ingevuld, op ieder apparaat.

Het meeste werk gebeurt via een extensie in je browser (via het icoontje rechtsboven in de browser) of via de app op je telefoon. Bitdefender synchroniseert dit razendsnel. Zodra je iets opslaat op het ene apparaat, is het vrijwel meteen beschikbaar op het andere. Daarnaast doet het meer dan alleen wachtwoorden. Je kunt er ook notities in kwijt die niemand mag zien

Ook is het handig dat je een of meerdere betaalkaarten en creditcards kunt toevoegen. Iedere keer dat je op een betaalpagina komt, laat Bitdefender je een scherm zien waarop je kunt aangeven welke opgeslagen creditcard je wil gebruiken. Na de selectie vult Bitdefender automatisch alle creditcardgegevens in en kun je de bestelling afmaken.

Ook je creditcardgegevens sla je eenvoudig op in SecurePass, zodat je die gegevens niet telkens handmatig hoeft in te typen als je iets online bestelt.

Gebruik je slechte of makkelijk te raden wachtwoorden, dan is er een beveiligingsscan die ten eerst kijkt of je geen zwakke wachtwoorden hebt gebruikt, maar ook op het dark web op de achtergrond scant naar gelekte gegevens. Je krijgt dan direct de tip om je wachtwoord direct aan te passen.

Met het beveiligingsrapport kun je zien welke wachtwoorden zwak of zelfs gelekt zijn, waardoor je direct weet waar je iets moet aanscherpen.

Tot slot

Als we alles op een rijtje zetten, is Bitdefender SecurePass een goede keuzae als je geen zin hebt in een lastig te beheren omgeving . Voor de gemiddelde gebruiker is dit precies wat je zoekt. Het doet wat het moet doen: het beveiligt je gegevens muurvast en haalt de frustratie van het inloggen weg. Vooral als je al gebruikmaakt van de antivirus van Bitdefender, is dit een logische toevoeging die naadloos in je bestaande pakket past. Het is misschien even wennen om de controle uit handen te geven, maar als je eenmaal gewend bent aan het feit dat je nooit meer een wachtwoord hoeft te onthouden, wil je nooit meer terug.