Een Arduino-bordje doet niets als er geen software op draait. In deze workshop zetten we de Arduino IDE-ontwikkelomgeving op, schrijven we wat code en uploaden we die naar het bordje zodat het een led doet knipperen. Dit zijn de basics van het Arduino programmeren.

De makers van Arduino produceren niet alleen de microcontrollerbordjes, maar ook de ontwikkelsoftware om er je eigen code op te draaien: de Arduino IDE. Die bestaat zowel voor Windows, Linux als macOS. Download de nieuwste versie (op het moment van schrijven was dat versie 1.8.8).

Voor Windows heb je de keuze tussen een exe- en een zip-bestand. De eerste is gemakkelijker, omdat dit een installatieprogramma is dat onmiddellijk ook de juiste driver voor de usb-verbinding met je Arduino installeert. De standaardinstellingen van het installatieprogramma zijn oké.

Arduino-schetsen

Een schets of ‘sketch’ is de naam die Arduino geeft aan een programma. Elke Arduino-schets bestaat uit twee functies: setup en loop. In die eerste zet je de code die je Arduino-bordje één keer dient uit te voeren, vlak nadat de microcontroller opgestart of gereset is. Daarna wordt de functie loop continu herhaald. De code die je in deze functie zet, draait dus zolang je Arduino ingeschakeld is, telkens opnieuw.

De Arduino IDE komt standaard al met talloze voorbeeldschetsen. Klik in het menu Bestand op Voorbeelden en kies dan in de categorie 01.Basics voor Blink. De code begint met een groot blok tekst tussen regels die beginnen met /* respectievelijk */. Daarmee geef je aan dat de tekst hiertussen commentaar is: de Arduino IDE negeert dit, zodat je hier zelf uitleg voor anderen kunt typen. De makers van de voorbeeldschets leggen hier uit wat de schets doet en verwijzen naar een webpagina met meer informatie. Het is aan te raden om je eigen Arduino-schetsen ook te beginnen met zo’n blok commentaar.

Daarna komen de twee verplichte Arduino-functies, setup en loop. We zien hier ook regels die beginnen met // en we zien ook in het midden van regels // met een tekst erachter. Dit is een tweede manier om commentaar in een Arduino-schets op te nemen: de Arduino IDE negeert alles vanaf // tot het einde van de regel.

Het is niet de bedoeling dat je in je eigen schetsen bij élke regel code commentaar zet zoals in dit voorbeeld, maar maak er wel een gewoonte van om wat complexere regels code van commentaar en uitleg te voorzien, zodat je ze nog begrijpt als je de code over enkele maanden opnieuw bekijkt.

©PXimport

Setup en loop

Laten we even naar de code van het voorbeeld Blink kijken. In de functie setup is er maar één regel code nodig:

Hiermee stellen we de digitale pin met de naam LED_BUILTIN in als uitvoerpin, zodat we er later in de code een 0 of 1 naar kunnen schrijven. De naam LED_BUILTIN verwijst op alle Arduino-bordjes naar de ingebouwde led op het printplaatje, meestal pin 13. Door de voorgedefinieerde naam LED_BUILTIN te gebruiken, hoef je je code niet aan te passen als je ze op een ander bordje wilt draaien waar de ingebouwde led een ander pinnummer heeft.

In de functie loop willen we de ingebouwde led doen knipperen. Eerst schrijven we HIGH naar de juiste digitale pin:

Omdat het om een digitale pin gaat, kunnen we twee mogelijke waardes naar de pin schrijven: HIGH (overeenkomend met 1) of LOW (overeenkomend met 0). Waarom heet de waarde hier HIGH en niet 1? Omdat dit de spanning is die op de pin gezet wordt: hoog. Je vindt de spanning van jouw Arduino-bordje in deze tabel met de specificaties in het begin van de kolom Operating/Input Voltage. Als jouw Arduino-bordje op 5 V werkt, komt HIGH hier overeen met een spanning van 5 V. Het gevolg? Er vloeit stroom door de ingebouwde led, die begint te branden.

Daarna wachten we een seconde met:

De 1000 staat voor 1000 milliseconden. In de volgende regel schrijven we LOW naar de digitale pin. Dat komt overeen met een spanning van 0 V. Daardoor vloeit er geen stroom door de ingebouwde led, die daarop uitdooft. Daarna wachten we weer een seconde. We komen nu aan het einde van de functie loop, die daarna weer herhaald wordt: het knipperen begint weer van voren af aan. En op deze manier blijft de ingebouwde led continu knipperen tot de Arduino geen stroom meer krijgt.

Code uploaden

We hebben nu uitgelegd hoe de code werkt uit het voorbeeld Blink, maar je hebt de led nog niet zien knipperen. De code moet eerst geüpload worden naar de Arduino om hem te laten werken. De instructies om met een Arduino-bordje aan de slag te gaan hangen af van het type bordje. Ga via deze link naar de pagina Getting Started with Arduino and Genuino products en klik met rechts op de link die bij je bordje hoort. We tonen in deze workshop hoe dit verloopt met de Arduino Nano, omdat we dit door zijn kleine afmetingen een handig bordje vinden voor heel wat toepassingen.

©PXimport

Steek de ene kant van de mini-usb-naar-usb-kabel in de mini-usb-connector op je Arduino Nano. Sluit de andere kant aan op een usb-poort van je pc. Klik in het menu Hulpmiddelen van Arduino IDE op Board en selecteer in het lange submenu dat verschijnt Arduino Nano. Controleer of er bij Poort een seriële poort vermeld staat, zoals COM1 op Windows of /dev/ttyUSB0 op Linux. Als alles correct lijkt, klik dan linksboven op het knopje met het pijltje naar rechts.

Arduino IDE compileert nu je schets naar machinecode voor de microcontroller en uploadt je code naar het bordje. De voortgang krijg je in het zwarte tekstveld onderaan te zien. Als alles goed gaat (en je dus geen foutmeldingen in rode letters te zien krijgt in het tekstveld onderaan), begint de ingebouwde led van je Arduino te knipperen. Dat werkt ook als je naderhand je Arduino rechtstreeks van een voedingsadapter van stroom voorziet: de code blijft opgeslagen tot je die met een nieuwe schets overschrijft.

Een televisie trekt stof aan als een magneet. Vlekken, vingerafdrukken of een doffe waas kunnen het kijkplezier flink verstoren. Toch is het schoonmaken van je tv iets wat je voorzichtig moet aanpakken. Eén verkeerde beweging en je hebt een kras of een streperig scherm. In dit artikel lees je hoe je je televisie veilig schoonmaakt, wat je vooral níét moet doen en waar je op moet letten bij verschillende soorten schermen, zoals lcd, oled en qled.

Lees ook: Zo kies je de beste televisie voor in de slaapkamer

Het lijkt zo makkelijk: even een vochtige doek over het scherm halen. Maar juist dat is iets wat je moet vermijden. Schermen zijn namelijk gevoelig voor vocht, druk en agressieve schoonmaakmiddelen. Een papieren doekje of keukenrol kan al fijne krasjes veroorzaken. Gebruik daarom alleen een zachte microvezeldoek, droog of licht vochtig gemaakt met gedestilleerd water. Gewoon kraanwater bevat kalk en mineralen die bij opdrogen vlekken kunnen achterlaten.

Altijd eerst de stekker eruit

Voordat je begint met schoonmaken, haal je de televisie van de stroom. Niet alleen om veilig te werken, maar ook omdat je op een zwart scherm veel beter ziet waar het vuil zit. Bovendien voorkom je zo dat er vocht in warme elektronica trekt. Laat het scherm na gebruik goed afkoelen. Een warm scherm is kwetsbaarder voor druk; en te veel druk kan tot zichtbare sporen of blijvende vervorming leiden

Zachtjes poetsen, nooit drukken

Maak de doek licht vochtig en wrijf in een rustige, horizontale of verticale beweging over het scherm. Gebruik geen draaiende bewegingen en zet vooral geen kracht. Het paneel van een moderne tv is kwetsbaar. Oefen je te veel druk uit, dan kun je permanente verkleuringen of pixelschade veroorzaken. Houd er rekening mee dat het vuil meestal aan de oppervlakte zit, dus je hoeft niet te schrobben om resultaat te zien.

Regelmaat en antistatische bescherming helpen

Je hoeft je tv niet dagelijks schoon te maken, maar een snelle veegbeurt met een droge doek eens per week voorkomt dat stof zich ophoopt. In huizen met huisdieren of veel luchtcirculatie – bijvoorbeeld door open ventilatieroosters of mechanische ventilatie – raakt een scherm sneller stoffig. Regelmaat voorkomt dan dat het vuil zich vastzet.

Microvezeldoeken met antistatische eigenschappen helpen om stof minder snel te laten terugkeren. Er bestaan ook speciale sprays die het scherm tijdelijk antistatisch maken. Gebruik die alleen als ze expliciet geschikt zijn voor beeldschermen, en breng ze nooit direct op het scherm aan.

©Kamil Macniak

Oled is gevoeliger dan lcd of qled

Niet alle schermtypes reageren hetzelfde op vocht of schoonmaakmiddelen. Oled-schermen zijn het meest kwetsbaar, omdat ze anders zijn opgebouwd dan lcd- en qled-schermen. In plaats van een achtergrondverlichting gebruiken ze miljoenen pixels die ieder hun eigen licht produceren. Die pixels zijn opgebouwd uit organisch materiaal – vergelijkbaar met een ultradunne, gevoelige laag – die makkelijk kan worden aangetast door druk of chemicaliën. Omdat de organische materialen in oled-schermen chemisch gevoeliger zijn dan de kristalstructuren in lcd/qled, is de kans op blijvende schade groter. Zelfs een lichte beschadiging kan al zorgen voor donkere plekken of verkleuringen die niet meer verdwijnen.

Lcd- en qled-schermen hebben een stevigere gelaagde structuur, met beschermende lagen tussen het schermoppervlak en de lichtgevoelige delen. Daardoor zijn ze wat minder gevoelig voor schoonmaakfouten. Toch blijft ook hier voorzichtigheid geboden. Middelen met alcohol, ammoniak of azijn kunnen de antireflectielaag aantasten, met een dof of vlekkerig scherm als gevolg. En dat is niet meer te herstellen.

Gebruik nooit glasreiniger of allesreiniger

Het klinkt logisch om een glanzend oppervlak schoon te maken met glasreiniger, maar dat is bij een tv echt uit den boze. Veel van deze middelen bevatten oplosmiddelen of zuren die het scherm permanent kunnen beschadigen. Ook sprays zijn af te raden, omdat je dan kans hebt dat er vloeistof langs de randen naar binnen loopt. Als je per se een reinigingsmiddel wilt gebruiken, kies dan een speciale schermreiniger zonder alcohol, en breng die altijd aan op de doek – nooit direct op het scherm.

Vergeet de randen en de afstandsbediening niet

Naast het scherm zelf verdienen ook de behuizing en afstandsbediening een schoonmaakbeurt. Deze onderdelen zijn minder gevoelig en kun je gerust schoonmaken met een iets vochtigere doek. Let wel op dat er geen vocht tussen de knoppen komt. Rondom ventilatieopeningen of aansluitingen gebruik je het best een droge doek of een kleine borstel. Zo voorkom je dat stof zich ophoopt en de koeling of signaaloverdracht beïnvloedt.

©Katerina Bond

Groot scherm? Werk met twee handen

Bij televisies vanaf ongeveer 65 inch of bij gebogen schermen is het belangrijk om stabiel en met beleid te werken. Druk uitoefenen in het midden van een groot scherm zonder tegendruk aan de zijkant kan spanning veroorzaken in het paneel. Werk daarom met twee handen: één hand ondersteunt het scherm, terwijl de ander met de doek over het oppervlak veegt. Zorg ook dat de televisie stevig staat of hangt voordat je begint.

Ingebrande beelden poets je er niet af

Soms lijkt het alsof er een vlek in beeld blijft, maar dan gaat het om een ingebrande afbeelding of verkleurde pixels. Dit komt vooral voor bij oled-tv's en ontstaat door langdurige weergave van statische elementen, zoals logo's. Schoonmaken heeft daar geen effect op. Het is goed om dit onderscheid te kennen, zodat je niet blijft boenen op iets dat simpelweg in het scherm zelf zit.

Conclusie

Een televisie schoonmaken vraagt om een zachte hand en het juiste materiaal. Gebruik een droge of licht vochtige microvezeldoek, vermijd schoonmaakmiddelen en laat agressieve sprays links liggen. Houd rekening met het type scherm: vooral oled vraagt om extra zorg. Door regelmatig en zorgvuldig te werk te gaan, blijft het beeld niet alleen schoon, maar voorkom je ook schade op de lange termijn – zeker bij grotere of gebogen modellen.

De Philips Airfryer 5000-serie NA555/00 is geen simpele 'frietpan zonder olie'. Met twee manden én een stoomfunctie richt dit apparaat zich op de thuiskok die net iets meer wil. Denk aan een hele kip bereiden met stoom en hete lucht, of tegelijkertijd een hoofd- en bijgerecht klaarmaken. In deze review lees je wat er goed gaat, wat beter kan en voor wie deze airfryer echt een aanwinst is.

Eerste indruk

De Philips Airfryer 5000-serie NA555/00 is een airfryer met wat extra's: een stoomfunctie. Dit apparaat heeft twee manden met een totale capaciteit van 9 liter: een grotere lade van 6 liter voor hoofdgerechten en een kleinere van 3 liter voor bijgerechten of snacks. Volgens Philips kun je hiermee verschillende ingrediënten tegelijkertijd bereiden, met een keuze uit frituren, stomen of een combinatie van beide.

De machine in het kort: de airfryer is uitgerust met zogeheten RapidAir Plus-technologie, alleen beschikbaar bij Philips, waarbij hete lucht snel en gelijkmatig rondom de ingrediënten circuleert. Op papier betekent dat tot 90 procent minder vet dan bij friet en snacks uit de friteuse, al is uit onderzoek al gebleken dat dat een wel heel positieve vergelijking is.

De maximale baktemperatuur bedraagt 200 graden Celsius en er zijn 12 voorgeprogrammeerde programma's beschikbaar. De bediening verloopt via een digitaal aanraakscherm, waarbij temperatuur en tijd handmatig kunnen worden aangepast.

De bouwkwaliteit van het (erg grote) apparaat is degelijk, met een zilverkleurige roestvrijstalen afwerking. De airfryer weegt ruim 8,7 kilo. Met afmetingen van 35,1 x 38,2 x 44,3 cm neemt hij bovendien behoorlijk wat ruimte in op het aanrecht. Philips stelt dat het ontwerp compacter is dan andere modellen met twee manden naast elkaar. Dat is niet helemaal zo; de eerder geteste Ninja was duidelijk een slag kleiner.

©Saskia van Weert

Uitpakken en installatie

De airfryer zit in een grote doos en is goed beschermd tegen beschadiging tijdens het transport. Na het uitpakken van de airfryer kwamen er drie zaken in me op:

Punt 2 komen we verderop op terug. Maar eerst naar de handleiding: die zit er niet bij. Best een teleurstelling, want het is geen apparaat dat je zonder instructies uit de losse pols meteen intuïtief bedient. Wel staan er QR-codes op de doos, die na het scannen een online pdf openen van… meer dan 1800 pagina's! Alle verschillende talen zijn gebundeld in één bestand, waarbij Nederlands op pagina 704 begint. Dat is totaal onwerkbaar. Op de eigen pc heb ik er een kleiner bestand van gemaakt met alleen de eigen taal, en dat is meteen ook een advies aan Philips: niet doen, zo. Het hoeft ook weer geen full colour-boek te zijn, maar iets van een handzaam bestand zou prettig zijn.

Wat er wél bij zit, is een zwart-witte quickstartgids waarvan me niet duidelijk is wat de bedoeling van de handelingen is. Aangeraden wordt, zo maak ik eruit op, om het stoomgedeelte van de airfryer een reinigingsprogramma te laten doorlopen. De auteur van deze review is nog geen 50 en heeft goede ogen, maar deze folder was zo onduidelijk dat ik hem maar even heb laten zitten.

Handleiding: een gemiste kans

De pdf-handleiding die er wél is, is niet foutloos. Op zich wordt de werking van de airfryer goed uitgelegd. Er is een algemeen gedeelte, een deel over eten maken met de airfryerfunctie, vervolgens een deel over de combinatie van stomen en airfryen én er is een deel over de stoomfunctie, met telkens een tabelletje erbij van welk eten er hoelang in moet.

Echter, meerdere malen wordt aangehaald dat wortelgroenten zoals bloemkool en broccoli in de airfryer kunnen worden bereid. Dat zijn echter geen wortelgroenten. Slordig. Ook staat het gedeelte over friet maken vlak onder de stoominstructies. En zonder te testen kunnen we dit zeggen: friet maak je niet met stoom – zelfs niet in deze airfryer.

Er staan wel meer wat vreemde dingen in de handleiding, zoals dat je de mandjes met eten meermaals dient om te schudden boven de gootsteen. Daar zie ik echt het nut niet van in. Ik vermoed dat de handleiding is vertaald uit het Engels en dat men Amerikaans-achtige claims wil voorkomen door maar zo veel mogelijk aandacht aan veiligheid te besteden. De waarschuwing over de hete buitenkant is wel op zijn plaats: die klopt.

©Saskia van Weert

Het waterreservoir van de Philips-airfryer.

Uiterlijk en indeling

Het is een robuuste machine, rvs en matgrijs. Aan de achterzijde zitten twee afstandhouders die ervoor zorgen dat je hem niet te dicht tegen de muur zet. De warme lucht en stoom moeten tijdens het gebruik immers wel weg kunnen. Bovenop zit een bakje om water in te doen als je de stoomfunctie gebruikt. Links een kleine lade met airfryerfunctie voor kleine gerechten, rechts een grote lade die met alle functies overweg kan: airfryen, stomen, en stomen + airfryen.

De lades zijn verschillend ingedeeld. De kleine lade heeft een roostertje op de bodem dat je eruit kunt halen en dat ervoor zorgt dat de hete lucht ook onder het eten komt. In de grote lade zit een soort binnenpan, die er eveneens uit te halen is voor schoonmaakdoeleinden. De vierkante binnenpan past maar op één manier in de lade, dus je kunt hem er niet per ongeluk verkeerd in duwen.

©Saskia van Weert

Bediening en interface

De bediening lijkt heel ingewikkeld, en dat komt doordat er uit de doos een transparante sticker over het bedieningspaneel zit geplakt met werkelijk álle beschikbare knopjes erop. Na het verwijderen van de sticker blijkt het aantal keuzemogelijkheden behoorlijk mee te vallen.

Na het indrukken van de aan-uitknop kies je welke lade(s) je wilt gebruiken, en alleen de knoppen die van toepassing zijn op de gekozen lade en daarna de gekozen functie, lichten op. Als je lade 1 selecteert, zie je dus alléén de knoppen voor tijd en temperatuur en de voorkeuzemenu's. Kies je lade 2, dan heb je meer keuzes, namelijk voor airfryer, stomen en een combinatie ervan, maar ook de voorkeuzemenu's en reinigingsprogramma's.

Voorkeuzeprogramma's zijn overigens niet 'magisch'. Het zijn vastgestelde combinaties van een bepaalde tijd en een bepaalde temperatuur. Ze staan duidelijk in de handleiding beschreven. Tijdens de testperiode zijn ze niet gebruikt; ze zijn namelijk bedoeld voor een vaste hoeveelheid ingrediënten. Als je er meer of minder in doet, werkt het al meteen minder goed en moet je alsnog zelf de tijd aanpassen.

©Saskia van Weert

De sticker die over het bedieningspaneel zit geplakt toont alle beschikbare knoppen.

Prestaties: airfryen

Voor 'klassiek' airfryen heb je de keuze uit de kleine en de grote lade. De kleine is vooral geschikt voor bijvoorbeeld één kroket of één afbakbroodje. Voor de meeste bereidingen zul je vooral de grote mand gebruiken. De prestaties zijn prima; zeker in de grote mand is eten sneller gaar en krokant dan in airfryers van andere merken. Philips was het eerste grote bedrijf dat airfryers op de markt bracht en die voorsprong uit zich nog steeds in de kwaliteit van de meeste modellen – zeker de wat duurdere, zoals deze met veel vermogen.

©Saskia van Weert

Prestaties: stomen

Wil je de airfryer gebruiken om te stomen, dan vul je eerst het reservoir bovenop met water. Stomen is zoals eerder gemeld alleen beschikbaar in de grote mand. Iets als aardappels of groente stomen gaat prima, al duurt het simpelweg lang. Reken op zeker een halfuur voor een portie aardappelpartjes. Dat is overigens vergelijkbaar met reguliere stoomapparaten.

Aandachtspunt is het geluid: als de machine gaat stomen, maakt hij een geluid als een beademingsapparaat – om de zoveel tijd klinkt er telkens een opvallende 'puf'. Na het stomen moet het water in het reservoir afkoelen en kun je dat bakje leegschenken, schoonmaken en afdrogen. Je kunt het water om hygiënische redenen niet zo op de machine laten staan. Dat leeggieten is iets wat je in het begin zeker zult vergeten.

Prestaties: airfryen en stomen gecombineerd

Wat deze airfryer uniek maakt, is de combinatie van stomen en airfryen. Hoewel de auteur een doorgewinterde airfryergebruiker is en er zelfs een kookboekje over heeft geschreven, was het echt even zoeken naar wat er dan precies in kan worden klaargemaakt. Philips zelf geeft als suggestie om een hele kip erin te bereiden. Dat ging prima. Een experiment met broccoli mislukte helaas; de roosjes waren verbrand.

Deze functie is vooral geschikt voor koks die een experiment niet schuwen. Heb je een stoomoven of zou je die graag willen, dan is deze combinatie van airfryen en stomen een alternatief dat, zeker in vergelijking met een stoomoven, een stuk voordeliger is.

©Philips

Extra functies

De airfryer is voorzien van allemaal snufjes. Bijvoorbeeld de functie om middels een piepgeluid te worden gewaarschuwd dat je eten in de mand moet worden omgeschud. Ben je een ervaren airfryergebruiker, dan is die functie niet nodig, want je bent er al aan gewend om regelmatig de boel te schudden. Voor beginners kan dat echter een nuttige wenk zijn om een optimaal resultaat te krijgen.

Ook handig is de stoomreiniging. Maak je vaak vlees, kip of vette snacks in de airfryer klaar, dan kan het mandje gaan aankoeken en na verloop van tijd is het amper nog goed schoon te krijgen. Met de stoomreiniging wordt het mandje goed doorgestoomd, waarna je de mand met vuil water leeggooit, omspoelt en in de airfryer 5 minuten laat opdrogen.

De moeite van het vermelden waard is het geluid, of het gebrek daaraan. Tijdens het stomen hoor je zoals gemeld een pufgeluid, maar voor het overige is de airfryer stil. Je hoort hem wel, maar duidelijk minder dan andere airfryers. Ook de piep die je hoort als het eten klaar is – die bij Ninja bijvoorbeeld keihard is – is bescheiden. Dat is zeker een pluspunt.

Conclusie: kopen of niet?

De airfryer is veelzijdig, voorzien van een hoop toeters en bellen, en door de stoomfunctie biedt hij meerwaarde vergeleken met airfryers die dat niet kunnen. Het apparaat is wel groot en zwaar, heeft een enorm lange handleiding en is daardoor niet intuïtief te gebruiken – je moet er echt tijd in investeren om hem goed te leren kennen. De mandjes en roosters kunnen in de vaatwasser, maar de buitenzijde en het waterreservoir zijn vlekgevoelig. De prestaties zijn goed.

Al met al is deze airfryer een aanrader voor de thuiskoks die hoge eisen stellen aan hun apparaat, bereid zijn om er veel mee te experimenteren en creatief zijn in het bedenken van gerechten die de stoomfunctie goed benutten. Ben je alleen op zoek naar een apparaat om friet en snacks mee te maken? Dan zijn simpelere modellen een betere keuze.