ID.nl logo
Alles over hedendaagse encryptiesoorten
© Reshift Digital
Huis

Alles over hedendaagse encryptiesoorten

Het versleutelen van communicatie blijft behoorlijk controversieel. Ondanks alle weerstand, onder meer vanuit sommige overheden en overheidsdiensten, wordt versleutelde communicatie langzaamaan de standaard. Hoe werkt encryptie eigenlijk en welke encryptiesoorten zijn er nu?

In de meeste democratische landen is het recht op vrije meningsuiting in de grondwet opgenomen, zoals in Nederland (artikel 7) en België (artikel 14). Deze visie sluit nauw aan bij wat de VN al in 1966 in het Verdrag voor Burgerrechten en Politieke Rechten stelde (artikelen 17 en 19). Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens bevat verder het recht op respect voor onder meer ieders privéleven en correspondentie (artikel 8).

Veilig en vertrouwelijk communiceren, is dus een grondrecht. Dit recht hoort niet alleen bepaalde groepen te beschermen, zoals journalisten en dissidenten, maar geldt voor elke burger. Ook wanneer (je vindt dat) je niets te verbergen hebt, behoud je het recht op privacy. Dit blijkt trouwens steeds noodzakelijker in een informatiemaatschappij waarin je vaak niet eens kunt achterhalen welke persoonsgegevens zonder je toestemming waar en door wie worden gebruikt. 

Daarbij komt dat vertrouwelijke communicatie je helpt om je te beschermen tegen allerlei vormen van cybercriminaliteit, zoals gegevens- en identiteitsdiefstal.

Tot zover een paar filosofische beschouwingen, over naar een meer technische insteek. De efficiëntste manier om vertrouwelijk te kunnen communiceren, blijft vooralsnog stevige versleuteling. Enig inzicht in hoe encryptie werkt en hoe die in diverse communicatiescenario’s kan worden toegepast, lijkt ons daarom best nuttig.

Rotatie van alfabet

Aan een versleutelde boodschap als ‘rra cyhf rra vf gjrr’ heb je niks zonder de bijbehorende sleutel. In dit geval is dat een simpele rotatie van dertien letters in het alfabet (ROT13). Vaak zijn zulke sleutels via trial-and-error (brute force) snel te achterhalen. Dat geldt des te meer als je daarbij rekening kunt houden met andere factoren, zoals de wetenschap dat de letter ‘e’ in het Nederlands de meest voorkomende letter is. Zou de ‘r’ in onze boodschap een ‘e’ kunnen zijn?

Bij encryptie is er bovendien het probleem van hoe je de sleutel veilig bij de beoogde ontvanger krijgt. En wat als deze versleuteling alleen maar ‘point-to-point’ verloopt (P2PE), bijvoorbeeld van de verzender tot aan de (eerste tussenliggende) ontvanger of server, zoals bij sommige vormen van digitale communicatie? Ten slotte, de eigenlijke boodschap mag dan nog over de hele route stevig versleuteld zijn via end-to-end encryptie (E2EE), in de praktijk zijn heel wat zogenoemde metadata toch niet versleuteld en daaruit valt alvast op te maken wie iets op welk moment naar wie heeft gecommuniceerd.

Allemaal beslommeringen waar de cryptografie zich al decennia over buigt en die hun weerslag vinden in diverse encryptietoepassingen. We bespreken kort een paar basisbeginselen van de cryptografie en vervolgens enkele technieken in communicatietoepassingen zoals e-mail en (tekst- en video-)chat.

©PXimport

Symmetrische encryptie

Onze versleutelde boodschap uit het voorbeeld is een schoolvoorbeeld van symmetrische encryptie. Dit houdt in dat de sleutel die voor de encryptie wordt gebruikt (ROT13 in dit geval) ook nodig is voor de ontcijfering van de boodschap. Bekende methodes voor symmetrische encryptie zijn bijvoorbeeld DES, Triple DES en AES (Advanced Encryption Standard, ook wel bekend als Rijndael). Het probleem met het inmiddels verouderde DES is vooral de beperkte sleutellengte (56 bit, of 3×56 bit bij 3DES), wat brute-force-aanvallen mogelijk maakte.

AES wordt als veilig(er) beschouwd, althans met een sleutellengte van minimaal 192 bit, en wordt daarom nog altijd gebruikt bij onder meer ssh, IPsec (VPN) en WPA2. We gaan hier wel voorbij aan mogelijke side-channel-aanvallen, waarbij niet de cryptografische methode op zich, maar wel (mogelijke datalekken afkomstig van) gebrekkige implementaties worden aangevallen.

Een probleem inherent aan elke symmetrische encryptiemethode is helaas de sleuteldistributie: hoe krijg je de sleutel veilig bij de bedoelde ontvanger? Met asymmetrische encryptie tracht men dat probleem aan te pakken.

©PXimport

Asymmetrische encryptie

Het idee van asymmetrische encryptie kreeg vorm in de jaren zeventig van vorige eeuw in de Diffie-Helman-sleuteluitwisseling, gevolgd door het nog complexere RSA-encryptiealgoritme. Bij deze vorm van encryptie horen twee verschillende sleutels: een geheime of privésleutel en een publieke sleutel die zuit handen mag worden gegeven. Dat kan doordat uit deze publieke sleutel de privésleutel niet kan worden afgeleid, terwijl het omgekeerde wel het geval is.

Het is dus de bedoeling dat je een boodschap met de publieke sleutel van de beoogde ontvanger versleutelt, aangezien alleen hij over de (privé)sleutel beschikt waarmee de boodschap kan worden ontcijferd.

Deze techniek levert nog een ander voordeel op. Stel: je versleutelt je bericht – in de praktijk is dat doorgaans een digest oftwel hash ervan (een unieke verkorte versie, zeg maar) – ook met je eigen privésleutel. Wanneer je vervolgens het resultaat, een zogenoemde digitale handtekening, aan je bericht toevoegt, kan de ontvanger via jouw publieke sleutel vaststellen of het bericht echt van jou komt (authenticatie) en of het onderweg niet heimelijk werd aangepast. Ook dat helpt mee aan een veiliger communicatie.

©PXimport

Hybride encryptie

Wie dacht dat de symmetrische en de asymmetrische encryptiemethode intussen in een eeuwige strijd verwikkeld zijn geraakt, denkt verkeerd. Integendeel zelfs: in de praktijk blijken beide methodes namelijk mooi complementair en gebruikt men ze gecombineerd in heel wat cryptografische implementaties. Hybride encryptie dus.

Zo worden verbindingen tussen computernetwerken vaak eerst asymmetrisch tot stand gebracht met behulp van een publieke en een geheime sleutel, waarna de eigenlijke gegevensoverdracht symmetrisch plaatsvindt op basis van de geheime sleutel, bijvoorbeeld met RSA of AES. Deze werkwijze combineert slim de hogere snelheid van de symmetrische methode met de veiligheid van de asymmetrische methode.

Laten we nu enkele concrete encryptieprotocollen en -implementaties bekijken, bij zowel e-mail als diverse chatdiensten. Ook hier komt hybride encryptie geregeld om het hoekje kijken.

©PXimport

E-mail: (START)TLS

SMTP (Simple Mail Transport Protocol) kunnen we gerust een verouderd protocol noemen. Er zijn immers geen ingebouwde voorzieningen naar encryptie of authenticatie toe. Gelukkig zijn er uitbreidingen en standaarden gekomen die voor een betere beveiliging zorgen. Zo ondersteunen haast alle mailservers en -clients inmiddels TLS (Transport Layer Security) en STARTTLS. 

Je moet uiteraard wel je mailclient correct configureren. Om bijvoorbeeld in Microsoft Outlook na te gaan welk versleutelingsmechanisme wordt gebruikt, ga je naar Bestand / Accountinstellingen / Accountinstellingen, selecteer je een account, klik je op Herstellen / Geavanceerde opties en plaats je een vinkje bij Ik wil mijn account handmatig herstellen. Klik vervolgens op Repareren en controleer de instellingen bij Uitgaande e-mail.

Let wel, het gaat hierbij uitsluitend om transportversleuteling (op basis van hybride encryptie trouwens). Dit is een vorm van P2Pe, wat maakt dat de encryptie intact blijft tot aan de mailserver van je provider, maar niet noodzakelijk tijdens het verdere transport. Weet dus dat je mailprovider je berichtgeving nog altijd kan inkijken, eventueel na een dwangbevel.

©PXimport

DANE en MTA-STS

Er is dus wel versleuteling tijdens het transport van de verzender naar de mailserver van de provider, maar helaas mist (START)TLS enige vorm van authenticatie, zodat nog steeds allerlei aanvalsscenario’s mogelijk zijn.

Zo verneemt de verzender pas tijdens de sessie met de andere mailserver of deze transportversleuteling ondersteunt. Een aanvaller die de datastroom tussen beide controleert, kan vervolgens opzettelijk aangeven dat die datastroom geen encryptie ondersteunt, waarna de verzender de sessie downgradet en de berichten onversleuteld verstuurt. Of de aanvaller zet een MitM-scenario op, waarbij hij zich ongemerkt tussen beide mailservers positioneert, en zich als de legitieme doelserver voordoet, zodat hij de – versleutelde – berichtgeving probleemloos kan inkijken.

Om dergelijke scenario’s tegen te gaan, zijn er standaarden ontwikkeld als DANE (Dns-based Authentication of Name Entities) en MTA-STS (Mail Transfer Agent - Strict Transport Security). Terwijl DANE DNSSEC gebruikt voor de verificatie van het servercertificaat, houdt MTA-STS het wat eenvoudiger en berust die op een lijst van vertrouwde root-CA’s.

 MTA-STS hanteert het TUFU-model (Trust Upon First Use; ook afgekort als TOFU), waarbij men ervan uitgaat dat de publieke sleutel bij de eerste verbinding correct is. Men zal hier dus de mogelijkheden van de server – zoals ondersteuning van STARTTLS – meteen vaststellen en ook netjes volgen, wat een downgrade-aanval moet uitsluiten. Helaas kan zowel DANE als MTA-STS in de praktijk vooralsnog op matige ondersteuning rekenen.

DMARC

Terwijl DANE en MTA-STS vooral MitM-bedreigingen tegengaan, waarbij de aanvaller bijvoorbeeld DNS-poisoning gebruikt om heimelijk een andere mailserver te kunnen inzetten, is een andere, complementaire standaard met de naam DMARC er vooral op gericht om de bedreigingen als spam tegen te gaan. Immers, het onderliggende SMTP-protocol verhindert niet dat iemand zich met de mailserver van een ontvanger verbindt om hem mail te versturen die van een ander domein afkomstig lijkt. DMARC hebben we in het vorige PCM-nummer uitvoerig besproken (in de reeks ‘De standaard’) en behandelen we hier dus heel beknopt.

In feite berust DMARC grotendeels op twee andere technieken: SPF (Sender Policy Framework) en DKIM (DomainKeys Identified Mail). SPF is bedoeld om e-mailspoofing tegen te gaan en werkt op basis van een txt-bestand in de nameserver-configuratie van een domein. Hiermee geef je aan dat een host alleen mail mag versturen namens een bepaald domein. 

DKIM is een e-mailverificatieprotocol dat middels een handtekening moet vermijden dat berichten tijdens het transport kunnen worden aangepast. DMARC bouwt voort op beide protocollen en staat bovendien toe dat je via beleidsregels kunt aangeven hoe streng je de SPF- en DKIM-controles wilt uitvoeren, zoals verwerpen of in quarantaine plaatsen. Net als bij DANE en MTA-STS verloopt helaas ook de implementatie van DMARC op mailservers trager dan verhoopt.

©PXimport

S/MIMEen OpenPGP

Als eindgebruiker heb je (helaas) niets te zeggen over het toepassen van standaarden als DANE, MTA-STS of DMARC. Wil je zowel authenticatie als solide versleuteling, dan zit er vooralsnog weinig anders op dan end-to-end-encryptie in te zetten. De bekendste implementaties zijn S/MIME en PGP, die beide trouwens ook een vorm van hybride encryptie toepassen.

S/MIME vereist wel een certificaat en aangezien een volwaardig certificaat niet gratis is, wordt dit vooral in bedrijfsomgevingen ingezet. Bij onder meer de CA’s CAcert en Actalis kun je wel een gratis e-mailcertificaat aanvragen en in mailclients als bijvoorbeeld Outlook gebruiken. De verificatie gebeurt bij deze gratis certificaten wel alleen op basis van je e-mailadres.

Pgp wordt meer door de ‘gewone’ en privacybewuste gebruiker ingezet, meestal in de vorm van OpenPGP aangezien die licentieperikelen met het originele PGP omzeilt, net als GnuPG. Meer nog dan bij S/MIME vereist de installatie en configuratie wel enige inspanning. Bij Thunderbird, dat OpenPGP al geruime tijd heeft ingebouwd, werkt dit al iets makkelijker.

Dankzij deze end-to-end-encryptie worden je berichten weliswaar over de hele route versleuteld, van zender tot ontvanger, maar besef wel dat ook hier nog altijd metadata onversleuteld blijven, zoals e-mailadressen en timings. Het is wellicht wachten op een nieuw protocol om ook die zwakte aan te pakken.

©PXimport

Chat: E2EE

De aandachtspunten voor een veilige communicatie via chatdiensten zijn weinig anders dan die bij e-mail: wie kan er meelezen (of meeluisteren of -kijken, bij audio- en videochat), hoe bescherm je je tegen spoofing en in welke mate geef je tijdens je chatsessies ongewild metadata prijs?

Laten we met het eerste beginnen: hoe voorkom je dat je gesprekken worden afgeluisterd? Het antwoord op deze vraag is duidelijk: met behulp van end-to-end-encryptie, E2EE. Volledige versleuteling over de hele route dus maar helaas is dat (nog) niet bij alle communicatie-apps standaard ingebouwd.

Bij Microsoft Teams bijvoorbeeld worden de gesprekken wel met P2PE versleuteld, maar dat houdt in dat Microsoft je gesprekken kan opnemen. Er is gelukkig beterschap op komst. Op het Ignite Event (maart 2021) maakte Microsoft plannen bekend om E2EE alvast in 1-op-1-gesprekken mogelijk te maken door – weliswaar aan beide kanten – simpelweg een optie te activeren. Binnen afzienbare tijd zou deze functie ook beschikbaar komen voor geplande gesprekken en online meetings.

Microsoft Skype maakt wel al E2E-communicatie mogelijk maar dat gebeurt alleen in een privéchat, een optie die niet beschikbaar is in de webversie. Het is overigens wel de vraag of Skype nog een lang leven beschoren is.

©PXimport

Zoals je weet, maakt WhatsApp al langer gebruik van E2EE (sinds april 2016). Daarvoor maakte het systeem, net als Skype trouwens, gebruik van dezelfde opensource-cryptografie (Open Whisper Systems) als de app Signal. Degelijk dus, maar helaas is WhatsApp zelf niet opensource en heb je dus geen echte garantie dat er geen achterdeuren in de app zijn ingebouwd. Met een whitepaper hoopt WhasApp dat wantrouwen weg te krijgen. In dat bestand valt trouwens te lezen dat ook audio- en videogesprekken end-to-end worden versleutel, op basis van het SRTP-protocol (Secure Real-Time Transport Protocol).

Het al vermelde Signal doet beter, aangezien de app zelf ook opensource is, wat inhoudt dat je de broncode op potentiële achterdeurtjes kunt controleren.

Het is trouwens zo dat de meeste bekende communicatie-apps standaard end-to-end-encryptie ondersteunen, waaronder Google Duo en FaceTime (deze laatste weliswaar alleen tussen Apple-gebruikers onderling). Ook de videoconferentie-app Zoom ondersteunt deze functie, maar na het toelaten van end-to-end-encryptie in de instellingen van de web-app moet je het Default encryption type dan wel ook nog instellen op End-to-end encryption als je wilt vermijden dat de encryptiesleutel in de Zoom-cloud wordt bewaard.

Ook Jitsi ondersteunt inmiddels deze encryptie, weliswaar nog in bèta-versie en met recente browsers of via de eigen Electron-client. Jitsi laat zich trouwens ook op een eigen server hosten.

©PXimport

Authenticatie

Versleuteling is één zaak, maar eigenlijk net zo belangrijk is authenticatie. Je wilt namelijk zeker weten dat de persoon met wie je chat wel degelijk is wie hij beweert te zijn.

De meeste apps trachten zo’n scenario tegen te gaan met handtekeningen die je op basis van de publieke sleutel van de gesprekspartner kunt controleren. Dat kan via vertrouwde certificaten gebeuren, maar verloopt in de praktijk meestal op basis van TUFU (zie ook de paragraaf ‘DANE en MTA-STS’). Hierbij gaat men er dus van uit dat bij de eerste verbinding de publieke sleutel correct is.

De meeste apps waarschuwen de gebruiker wanneer deze identifier (publieke sleutel) wijzigt en sommige kennen ook een methode om die op elk moment te kunnen verifiëren. Dit geldt bijvoorbeeld voor Telegram en Signal. Bij deze laatste kan dat via een QR-code of door het ‘safety number’ over een geauthenticeerd kanaal uit te wisselen.

Authenticatie is dus een prima beveiligingsoptie, maar besef wel dat je door het ondertekenen van een bericht met je privésleutel onwillekeurig aangeeft dat dit bericht echt van jou afkomstig is. Je kunt dit ook later niet meer ontkennen (‘non-repudiation’), tenzij de sleutel voor de handtekening automatisch en regelmatig wordt aangepast. 

Idealiter gebeurt deze aanpassing ook voor de encryptie van de berichten zelf, ook wel (Perfect) Forward Secrecy genoemd. Zelfs wanneer je privésleutel gecompromitteerd is, kunnen je eerdere berichten daarmee niet worden ontsleuteld – toekomstige eventueel nog wel. Onder meer het Signal-protocol ondersteunt deze functie.

©PXimport

Extra (meta)data

Op het vlak van encryptie zit het bij messaging- en videoconferencing-apps over het algemeen dus wel goed, aangezien de meeste end-to-end-encryptie ondersteunen, maar de vraag is nog welke data onversleuteld blijven. Helaas blijven, net als bij e-mail, bepaalde metadata buiten schot, zoals wanneer je met wie chatte, en zoeken veel apps bovendien op allerlei manieren naar extra informatie. Zo moet je tijdens de aanmelding doorgaans je smartphone (met telefoonnummer) koppelen aan de dienst.

Threema is een van de weinige uitzonderingen: je Threema-id hangt niet af van een telefoonnummer maar wordt permanent aan je publieke sleutel gekoppeld.

Veel apps pushen je meteen na de aanmelding ook om toegang tot je contactpersonen te verlenen, zoals WhatsApp en zelfs Signal. Dat is op zich handig, aangezien de app ook zelf naar potentiële gesprekspartners kan zoeken, maar als je weet dat WhatsApp in handen is van Facebook, stemt dit toch tot nadenken.

Vergeet ook niet dat het chatverkeer bij vrijwel alle apps over een centrale server loopt, wat evenmin bevorderlijk is voor het vertrouwen (en vertrouwelijke communicatie). De messenger-app Briar (www.briarproject.org; voor Android) is alvast één uitzondering op deze regel: berichten worden rechtstreeks en versleuteld tussen de apparaten zelf gesynchroniseerd via bluetooth of wifi, of via het TOR-netwerk. Zijn er nog klokkenluiders?

©PXimport

▼ Volgende artikel
Huis winterklaar? Maak kans op een WOLF-Garten multi-star schoonmaakset
© AK | ID.nl
Huis

Huis winterklaar? Maak kans op een WOLF-Garten multi-star schoonmaakset

Nu de herfst inzet is dit hét moment om je huis winterklaar te maken. Ramen nog even goed lappen vóór de natte kou, de dakgoot ontdoen van bladeren zodat het water vrij wegloopt… Met het WOLF-Garten multi-star systeem heb je daar geen ladder voor nodig: je klikt gewoon het opzetstuk dat je nodig hebt op de uitschuifbare Variosteel en je kunt overal bij. Wij mogen twee sets weggeven.

Wat zit er in de set

De Variosteel ZM-V4 (220–400 cm) klikt stevig vast op verschillende opzetkoppen. In totaal zijn er ruim 70 opzetstukken; daarvan zitten er vier in de set die je kunt winnen. Voor glaswerk is er de raamwasser (EW-M), een brede mop met verstelbare kop die ook handig is bij schuine ruiten of zonnepanelen. Voor een streeploos resultaat gebruik je de raamreiniger (KW-M/ZM015), waarbij mop en wisser in één zijn gecombineerd. Stofnesten en spinnenwebben verwijder je met de flexibele ragebol (BM 25 M); de kop buigt mee zodat je boven kozijnen en in hoeken komt zonder dat je op een ladder hoeft te staan. Voor het schoonmaken van de dakgoot gebruik je de twee-in-een dakgootreiniger (GC-M): eerst bladeren en vuil losvegen, daarna eenvoudig uitscheppen. Alle opzetstukken klik je op dezelfde steel, waarmee je zowel hoog als laag werkt.

➡️ Zo haal je het meest uit de opzetstukken

Begin bij ramen altijd met twee emmers: één met schoon sop en één met helder water. Maak het raam nat met de mop en spoel die tussendoor uit in schoon water. Werk daarna in rustige horizontale banen met de wisser en droog de onderste kozijnrand direct af met een doek. Zo voorkom je druipers en blijft het glas streeploos schoon. Doe dit liever niet in volle zon, want dan droogt het water te snel op en krijg je sneller waas.

Voor de dakgoot kies je een droge dag. Zet de steel zo lang dat je recht kunt blijven staan en niet hoeft te reiken. Veeg eerst bladeren en takjes los met de borstelzijde van de GC-M en schep het vuil daarna uit de goot. Controleer meteen de afvoerpijp door er wat water in te gieten, zodat je zeker weet dat alles goed doorloopt. Draag handschoenen; niet alleen om te voorkomen dat je vieze handen krijgt, maar ook omdat er scherpe takjes of steentjes in de modder kunnen zitten. Kijk tot slot of er nergens nog vuil of takjes zijn achtergebleven, zodat de goot ook bij de eerste najaarsstorm goed blijft doorstromen.

©AK | ID.nl

Met de ragebol werk je van boven naar beneden. Klap de kop iets schuin en laat de borstel het werk doen; hard duwen vervormt de vezels en haalt minder weg. Ga een dag later nog een keer langs de buitenlampen en camera's: spinnen komen snel terug, een tweede ronde houdt het langer netjes.

➡️ Onderhoud en veiligheid

Spoel moppen en borstels na gebruik met lauwwarm water uit en laat ze volledig drogen. Bewaar de steel en koppelingen vorstvrij en zandvrij, dan klikken ze soepel en gaan ze lang mee. Kies altijd de kortst mogelijke steellengte die de klus toelaat; hoe korter, hoe lichter en stabieler het werkt.

➡️ Maak kans op een WOLF-Garten multi-star systeem schoonmaakset

Wil jij zo'n mooie set ter waarde van 216 euro winnen? We geven er twee weg. Wat moet je doen?

Beantwoord de volgende vraag: Wat is jouw grootste hilarische schoonmaakdrama ooit (trapje instabiel, emmer omgevallen, enzovoort)?

Stuur je antwoord naar wolf@id.nl. Meedoen kan tot en met zondag 21 september. De twee origineelste inzendingen winnen. Prijswinnaars krijgen automatisch bericht.

▼ Volgende artikel
Mens of AI? 10 manieren om AI-content te detecteren
© ID.nl
Huis

Mens of AI? 10 manieren om AI-content te detecteren

Het wordt steeds lastiger om te onderscheiden of content is gemaakt door een mens of AI. Gelukkig zijn er uitstekende detectietools die hierover uitsluitsel geven bij teksten, afbeeldingen, websites, filmpjes en geluid. We bekijken tien hulpmiddelen die in realtime onderzoeken of AI in het spel is.

🤖 of 🤷‍♂️?

Of iets gemaakt is door mensen of door AI is steeds moeilijker van elkaar te onderscheiden. Gelukkig zijn er tools die je hierbij kunnen helpen. In dit artikel maak je kennis met: • Zero GPT • Undetectable AI • Copyleaks AI Content Detector • AI or Not • Resemble AI • AI Code Detector • Face Check ID • Deepware Scanner • Originality.ai Site Scan • Winston AI Lees ook: Handige AI-apps voor mobiel

AI-detectoren, die we ook GPT-detectoren noemen, proberen patronen te vinden die aantonen dat de content door AI of door mensen is gemaakt. In het geval van tekst zijn er een aantal typische aspecten waar deze detectietools naar op zoek zijn. Denk aan onjuiste of verouderde informatie, voorspelbaarheid, gebrek aan diepgang en herhaling. AI-detectoren baseren zich op taalmodellen die vergelijkbaar zijn met die de AI-tekstgeneratoren gebruiken. Beide worden getraind door machine learning en enorme hoeveelheden tekst. Eigenlijk vraagt het detectiemodel zich af of het deze tekst zelf zou kunnen hebben geschreven. Is het antwoord 'ja', dan concludeert de detectietool dat de inhoud waarschijnlijk door AI is gemaakt. We kijken overigens verder dan de tekstgeneratoren.

Zero GPT: detecteren en humaniseren

De eerste detectietool is Zero GPT. Je hoeft alleen maar de tekst te kopiëren en te plakken en het programma toont meteen een waarschijnlijkheidspercentage. Je kunt de tekst ook gewoon uploaden. Zo krijg je een indruk hoeveel inhoud waarschijnlijk door AI is gegenereerd.

Het programma markeert ook de secties waarvan het vermoedt dat dit het werk is van AI. Er is zelfs een knop om de tekst te 'vermenselijken': Humanize Text. In dat geval kun je een stuk tekst dat als AI-gemarkeerd staat in de Humanizer verwerken om andere AI-detectoren om de tuin te leiden. Hiervoor moet je wel je creditcard trekken (5 dollar per maand). Er is een gratis proefperiode van drie dagen, maar zelfs dan moet je je betaalgegevens invullen.

Zero GPT ondersteunt trouwens alle talen en je kunt de toepassing ook verbinden met WhatsApp en Telegram. Je mag tekst van maximaal 15.000 tekens gratis scannen zonder registratie. Premium-abonnementen verhogen de lengte tot meer dan 100.000 tekens en vanaf dan is batchverwerking mogelijk.

De helft van deze tekst zou van AI-GPT afkomstig zijn … en dat klopt.

Undetectable AI: tekst en afbeeldingen

Undetectable AI is eigenlijk hetzelfde product als Zero GPT met dezelfde prijszetting, maar hier vind je ook een afbeeldingsdetector. Je uploadt een jpg- of png-plaatje dat niet groter is dan 4,5 MB en dan klik je op de knop CHECK IMAGE FOR AI. Er staan enkele voorbeeldbestanden klaar om deze online detector te testen, maar die zijn zo overduidelijk door AI gegenereerd dat zelfs een digibeet zich niet zou vergissen. In onze tests gebruiken we erg realistische portretten gegenereerd met https://thispersondoesnotexist.com en iedere keer concludeert Undetectable AI terecht: 100% This image is likely created by AI.

Helemaal waar, het portret is het resultaat van AI.

Copyleaks: professionele oplossing

Copyleaks AI Content Detector is een oplossing gemaakt voor bedrijven en onderwijsinstellingen. Deze detector dekt alle modellen van generatieve AI. Je mag de tool gratis proberen. Wil je alleen een abonnement voor de AI-detector, dan betaal je 7,99 dollar per maand. AI gecombineerd met plagiaatdetectie kost 13,99 dollar per maand voor twee gebruikers.

Er is tien jaar aan deze tool gewerkt en Copyleaks beweert zelf dat het hierdoor een nauwkeurigheidsgraad haalt van 99,1 procent. Bovendien begrijpt Copyleaks dertig talen en kan het broncode analyseren, waardoor het zelfs een optie is voor programmeerteams. Het detectierapport benadrukt de specifieke passages die door mensen geschreven zijn en labelt deze apart van de door AI geschreven tekst.

Wil je op sociale media of een nieuwssite weten wat geschreven is door een mens en wat door een tekstbot? In dat geval gebruik je de AI Detector Browser Extension in de browser Chrome of Edge.

Copyleaks markeert de passages die door AI zijn gegenereerd.

AI or Not: beeld en geluid

Om een afbeelding of een geluidsbestand te checken op AI or Not moet je eerst een account aanmaken. Daarna hoef je alleen een foto te uploaden en het programma vertelt je hoe waarschijnlijk het is dat deze door AI is gegenereerd. Het mogen jpg-, png-, webp-, gif- of bmp-afbeeldingen zijn van maximaal 10 MB. Voor audiobestanden geldt eveneens een beperking tot 10 MB en dat moeten wav-, mp3- of flac-bestanden zijn. Met het gratis account kun je tien scans per maand uitvoeren, maar dan ontvang je alleen de basisinformatie: is het AI-gegenereerd of niet en is het NSFW.

NSFW staat voor Not Suitable For Work. Deze afkorting geeft aan of dit materiaal geschikt is in een werkomgeving. Je hebt een Premium-abonnement nodig om meer scans per maand uit te voeren. Dan ontvang je ook de naam van het AI-model dat werd gebruikt voor het maken van de afbeelding. Ook deze tool is meestal erg nauwkeurig.

In de gratis versie van AI or Not ontvang je geen waarschijnlijkheidspercentage.

Resemble AI: stemmen en deepfake

Resemble AI is zowel een stemgenerator als een deepfake-stemdetector. In de sectie Voice Design kun je met een tekstprompt de toon van de stem omschrijven die je nodig hebt. Heb je een sexy, verleidelijke vrouwelijke stem nodig, de stem van een Schotse krijger of een grappig stemmetje van een puppy? Geef het gewoon aan. Daarna kun je de stem nog verder verfijnen voordat je aan een deepfake begint.

Aan de andere kant is het ook mogelijk om met https://detect.resemble.ai stemmen te analyseren. Je kunt audiobestanden van maximaal één minuut uploaden. Dat is kort, maar toch voldoende om het onderscheid te kunnen maken tussen een mens en AI. Hoewel de dienst gratis is, moet je wel je e-mailadres opgeven om een bestand te analyseren.

Dit audiofragment is duidelijk nep.

AI Code Detector: analyseren en verbeteren

Het is mogelijk om AI in te zetten bij het ontwikkelen van apps en websites. AI Code Detector is een aangepaste versie van ChatGPT. De tool zoekt naar aanwijzingen die verraden of de code het werk is van een mens of van AI. Plak de code in de AI Code Detector. De dienst vertelt je meer over welke code het gaat en welke onderdelen waarschijnlijk zijn geschreven door AI - en waarom. De tool geeft zelfs commentaar en tips.

AI Code Detector maakt deel uit van ChatGPT.

AI Detector versus plagiaatchecker

AI-detectors en plagiaatcheckers worden beide gebruikt om de authenticiteit van de tekst en de integriteit van de auteur te controleren. Ze verschillen in wat ze zoeken en hoe ze werken. AI-detectoren proberen tekst te vinden die gegenereerd is door een AI-schrijftool zoals ChatGPT. Plagiaatcheckers zoeken naar teksten die gekopieerd zijn uit websites, nieuwsartikelen en allerlei bronnen. Steeds meer diensten combineren beide. Wanneer ze iets markeren, is dit een uitnodiging om de tekst toch beter te bekijken. Een tutor die met deze software bij een plagiaatpercentage van bijvoorbeeld 28 procent uitkomt, zal de integriteit van de student verder beoordelen door de aantekeningen op te vragen of te controleren in hoeverre het werk in de lijn ligt van vorige bijdragen.

Face Check ID: controle van gezichten

Nepprofielen gebaseerd op AI worden ingezet op sociale media voor allerlei vormen van oplichting. Met AI-gegenereerde chats proberen ze slachtoffers te contacteren en te overtuigen. Ruik je onraad, gebruik dan Face Check ID. De tool gebruikt een omgekeerde zoekopdracht op basis van de profielfoto om te checken of het profiel nep is.

De meeste valse AI-profielen op sociale media doen een beroep op gestolen profielfoto's om er realistisch uit te zien. Face Check ID gaat op zoek naar mensen met een vergelijkbaar gezicht en vindt de links waar deze foto's beschikbaar zijn. Wanneer de foto's op verschillende sociale mediaprofielen staan onder verschillende namen, dan weet je dat er iets mis is.

Je moet dus alleen de foto uploaden en akkoord gaan met de voorwaarden om de zoekopdracht te starten. Het kan gebeuren dat de server bezet is en dat er een wachtrij is. Dan moet je even geduld hebben. Het resultaat is een score die aangeeft hoe waarschijnlijk het is dat het om dezelfde persoon gaat. Je krijgt ook de namen van de websites waar deze foto beschikbaar is. De gezicht-zoekfunctie is gratis. Maar om de links te openen die aantonen waar de foto nog te vinden is, heb je credits nodig en die moet je kopen.

Dit profiel dat contact met ons opnam op sociale media, wordt door gezichtscontrole herkend als nep.

Deepware Scanner: video's ontmaskeren

Deepfakes worden alsmaar geloofwaardiger en gevaarlijker omdat het bronnen zijn van nepnieuws en propaganda. De gratis Deepware Scanner werd ontworpen om te ontdekken wanneer een video gemanipuleerd of aangepast is met behulp van deepfake-technologie. Deepware Scanner geeft een betrouwbaarheidsscore en ondersteunt verschillende videoformaten.

Om de tool te gebruiken, moet je het internetadres van de online video kopiëren en in het zoekvak plakken. Video's met een gemengd resultaat markeert deze tool als verdacht. De tool hanteert een maximumlimiet van tien minuten per video en het is mogelijk om video's te scannen van YouTube, Facebook en Twitter. Bovendien richt Deepware Scanner zich uitsluitend op manipulaties van het gezicht, dus niet op nepvideo's die iets anders tonen.

Een Amerikaanse komiek maakte deze deepfake-video waar Obama de wereld toespreekt.

Originality.ai Site Scan: beoordeel je website

Webmasters moeten ervoor zorgen dat hun websites geen nepinformatie hosten die gegenereerd werd door AI. Dit kan namelijk leiden tot sancties. In Europa geldt bijvoorbeeld de AI Act (EU 2024/1689) die ervoor moet zorgen dat AI op een ethische en duurzame manier wordt ingezet. Originality.ai Site Scan scant een volledige website met één muisklik op AI-inhoud.

Platformen die een beroep doen op verschillende auteurs, krijgen hierdoor duidelijkheid over welke schrijvers AI gebruiken. Dit is dus een oplossing die speciaal gemaakt werd voor uitgevers en bureaus. Een volledige website scannen kost veel credits. Daarom kun je filters gebruiken om pagina's uit te sluiten waarvan je zeker weet dat ze door een mens zijn geschreven. Dit is een professionele tool waarmee je ook een bepaalde tekst kunt scannen op AI-inhoud, op plagiaat én op leesbaarheid. Telkens wanneer er AI-inhoud wordt ontdekt, krijg je de locatie te zien en lees je of die pagina ondertussen al gepubliceerd is.

Originality.ai Site Scan kan een volledige website scannen.

Gezond verstand en intuïtie

Google Gemini, Microsoft Copilot en ChatGPT produceren in enkele seconden bladzijden tekst. Je kunt uiteraard niet op iedere tekst zo'n detector gebruiken, maar soms gaat er toch een belletje rinkelen, omdat je vindt dat de human touch ontbreekt. Wat zijn de signalen die ons wantrouwig maken? Een AI-tekstgenerator speelt op veiligheid en zal geen controversiële standpunten innemen. Vaak is hij ook voorspelbaar en altijd mist hij persoonlijke ervaringen, emotie en anekdotes. Een auteur in vlees en bloed gebruikt veel variatie in de zinsstructuur en woordkeuze. AI heeft de neiging zichzelf te herhalen. Bovendien bevat AI-gegenereerde tekst meestal geen bronvermeldingen. Hoewel de AI-detectie net als de AI-generatoren steeds krachtiger wordt, mag je er niet blindelings op vertrouwen. AI-detectoren zijn nuttig, maar ze zijn niet perfect. Het beste blijft een combinatie van technologie en gezond verstand.

Winston AI: alleskunner

Winston AI is een alles-in-een-oplossing. Je kunt gratis tekst scannen tot 2.000 woorden, maar ook afbeeldingen en websites. Winston AI beschikt zelfs over OCR-technologie waarmee je tekst in afbeeldingen herkent. In het resultaat lees je niet alleen hoeveel AI is gevonden. De tool toont met kleuren zin voor zin waar de menselijke inbreng hoog of laag zit.

Tegelijk kan Winston AI in het resultaat plagiaat opsporen, maar daarvoor is een upgrade nodig naar een betaald abonnement. Ook deze tool ondersteunt alle talen. Een Essentieel abonnement kost 12 dollar per maand voor maximaal 80.000 woorden. Voor de Geavanceerde formule betaal je 19 dollar per maand voor maximaal 200.000 woorden.

Winston AI toont de menselijke inbreng en het mogelijke plagiaat.

Heb jij al een robot in huis?

Bidi-bidi-bidi