Er zijn vast enkele taken die je herhaaldelijk zelf uitvoert op je pc. Dat is zonde van je tijd, zeker als je die taken ook kunt automatiseren. Windows zelf bevat hiervoor een paar tools, maar met enkele gratis hulpjes kun je nog meer tijd besparen.

Tip 01: Automatisch starten

Je kunt Taakplanner inzetten om een applicatie automatisch met Windows te starten als deze zelf niet die mogelijkheid biedt, maar het kan ook eenvoudiger. Open Instellingen van Windows en kies Apps / Opstarten. Schakel eenvoudigweg het schuifje bij de gewenste toepassingen in.

Staat je applicatie niet in deze lijst, druk dan op Windows-toets+R, voer shell:startup uit (als je dit alleen voor je eigen account wilt) of shell:common startup (als dit voor alle gebruikers moet gelden). Sleep nu de snelkoppeling van je toepassing naar het geopende Verkenner-venster.

Tip 02: Basistaak

Je wilt misschien niet dat specifieke apps of scripts altijd samen met Windows worden uitgevoerd, maar alleen onder bepaalde omstandigheden. Met de ingebouwde Taakplanner kan dit. Hieronder laten we kort zien hoe je hiermee aan de slag kunt gaan om je pc automatisch op een bepaald tijdstip te laten afsluiten, maar we gaan al snel over naar meer geavanceerde taken.

Open Taakplanner via het Windows-startmenu en klik in het rechterdeelvenster op Basistaak maken. Vul een naam en beschrijving in en klik op Volgende. Bij Trigger kies je (bijvoorbeeld) Dagelijks en in het volgende venster geef je het tijdstip op, bijvoorbeeld 20:00:00 uur. Druk nogmaals op Volgende en kies Een programma starten – dit is trouwens de enige nog werkende optie. Klik op Volgende en verwijs via de knop Starten naar de applicatie die je wilt laten uitvoeren. In ons voorbeeld wordt dit C:\Windows\System32\shutdown.exe. Bij Parameters toevoegen kun je hier bijvoorbeeld invullen: -s -t 30 -c "Dit systeem sluit zo meteen af!". Met -s geven we aan dat we de pc volledig willen afsluiten (-h zet je pc in sluimerstand), -t 30 zorgt voor dertig seconden vertraging en de commentaartekst achter -c zal als melding verschijnen. Bevestig met Volgende en rond af met Voltooien.

De taak wordt toegevoegd, maar via een dubbelklik kun je deze altijd nog bewerken. Op het tabblad Algemeen kun je deze bijvoorbeeld de optie Uitvoeren ongeacht of gebruiker wel of niet is aangemeld selecteren. In het rechterdeelvenster kun je een geselecteerde taak (tijdelijk) Uitschakelen of (definitief) Verwijderen.

Tip 03: Systeemgebeurtenis

In de vorige tip hebben we een voorbeeld gegeven van een taak die automatisch op vaste tijdstippen wordt uitgevoerd, maar op het tabblad Trigger zijn er nog andere opties, zoals Als de computer wordt opgestart, Als ik mij aanmeld en Als een specifieke gebeurtenis wordt geregistreerd. Deze laatste vergt enige toelichting.

Windows houdt namelijk gedetailleerd bij wat er op je systeem gebeurt via logboeken. Je opent deze door op Windows-toets+R te drukken en eventvwr.msc uit te voeren. We kunnen hier niet diep ingaan op deze tool, maar als je in het linkerdeelvenster Windows-logboeken opent, zie je al meteen enkele interessante logboeken, waarvan de belangrijkste het Systeem-logboek is. Wanneer je deze opent, zie je in het middelste venster een chronologische lijst van systeemgebeurtenissen. Klik op de kolomtitel Niveau om mogelijke problemen te identificeren, zoals waarschuwingen en fouten.

Stel dat je automatisch een melding wilt ontvangen wanneer zich een specifiek probleem opnieuw voordoet. Rechtsklik dan op dit item en kies Taak aan deze gebeurtenis koppelen. Taakplanner start nu op met het venster Een basistaak maken. Alles staat al correct ingevuld, zoals je merkt in het onderdeel Bij gebeurtenisregistratie. Het enige wat je nu nog hoeft te doen, is de gewenste actie te koppelen aan deze gebeurtenis.

Tip 04: Notificatie

Je bepaalt natuurlijk zelf wat er in dit geval moet gebeuren (zoals het opstarten van een toepassing, zie tip 2), maar wat als je gewoon een pop-upvenster met een melding wilt laten verschijnen? De optie Een bericht weergeven is helaas uitgeschakeld, maar er is een handig trucje.

Kies hier Een programma starten en klik op Volgende. Bij Programma/script vul je het interne commando msg in en bij Parameters toevoegen (optioneel) vul je * <melding> in, bijvoorbeeld * OPGELET: Systeemgebeurtenis ID 15016 !. Bevestig met Volgende en met Voltooien. Wanneer je vervolgens Taakplanner opent, zul je zien dat je taak is toegevoegd bij Task Scheduler-bibliotheek / Taken voor Logboeken. Net als bij andere taken kun je ook deze meteen even testen. Selecteer de taak en klik op Uitvoeren in het rechterdeelvenster.

Tip 05: Batchscript

Vanuit Taakplanner kun je ook eigen (batch)scripts laten uitvoeren. Zo’n script kan handig zijn om meerdere opdrachten na elkaar uit te voeren. Stel dat je met een muisklik alle tijdelijke of overbodige bestanden wilt verwijderen. Open Kladblok en voer de volgende regels in:

Bewaar dit bestand met de extensie bat of cmd (dus niet txt), bijvoorbeeld op je bureaublad. Met een dubbelklik voer je dit batchbestand uit, waarbij de eigenlijke opruimactie gebeurt door de del-commando’s. Je kunt deze bestandsextensies uiteraard naar wens aanpassen. De parameter /s zorgt ervoor dat bestanden in submappen ook worden meegenomen. Handig om weten: voor een lijst met beschikbare commando’s ga je naar de Opdrachtprompt en voer je help uit, gevolgd door help <commando> voor informatie over een specifiek commando.

Om dit script met de Taakplanner uit te voeren, voeg je het volledige pad naar dit bestand toe in het veld Programma/script, bijvoorbeeld: "C:\Users\<accountnaam>\Desktop\opschoon.bat"

Het zou handig zijn als je dit script kunt laten uitvoeren wanneer je je afmeldt bij Windows, maar helaas is deze trigger niet beschikbaar in Taakplanner. Gelukkig is er een slim trucje waarmee je dit toch kunt regelen. Het afmeldproces is namelijk een systeemgebeurtenis die wordt vastgelegd in het Windows-logboek Beveiliging met de naam Logoff. Zoals we hebben gezien in tip 3, kun je hier makkelijk een taak aan koppelen, bijvoorbeeld je batchbestand.

Tip 06: RoboIntern

Met de juiste combinatie van scripts en triggers valt dus best veel uit de ingebouwde Taakplanner te halen, maar wie op zoek is naar een krachtiger alternatief zonder dat je zelf met scripts aan de slag moet, kan bij het gratis RoboIntern terecht. Het tabblad Features geeft een overzicht van alle mogelijkheden (merk wel op dat systeemgebeurtenissen als trigger hier helaas ontbreken).

We demonstreren hier hoe je bij een bepaalde gebeurtenis jezelf een e-mail kunt laten sturen. Download en pak het zip-bestand uit en start het programma op (een installatie is niet nodig). Er zijn al een aantal voorbeeldtaken opgenomen waar je heel wat uit kunt leren.

Selecteer een willekeurige taak en druk op het bijbehorende knopje Edit task. Je herkent ook hier de vertrouwde Taakplanner-logica, met de tabbladen Actions, Triggers en Options. Wanneer je op het tabblad Actions het Edit-knopje indrukt, merk je al snel de kracht van RoboIntern: we telden meer dan zestig mogelijke acties. Bekijk zeker ook de beschikbare opties op de andere twee tabbladen. Ongewenste taken laten zich op elk moment verwijderen met het vuilnisbakpictogram.

Tip 07: E-mail ontvangen

Stel dat je graag een e-mail wilt ontvangen wanneer een specifiek bestand wordt aangepast, bijvoorbeeld in een gedeelde map. Druk hiervoor op de gele plusknop, zowel in het taakoverzicht als op het tabblad Actions. Bij Type selecteer je bijvoorbeeld Send email with plain text, eventuele bijlagen voeg je toe met de knop Attachments. Bij Email from selecteer je het gewenste e-mailaccount, bijvoorbeeld Default Outlook account of je klikt op Edit account / Email server en kiest een optie zoals Gmail, Hotmail of Custom. Zorg wel dat je hier de juiste instellingen invult. De overige velden, zoals Email recipients, Subject en Body spreken voor zich. Onderaan stel je Email action in op Send. Bewaar je instellingen met Add action.

Uiteraard moet je op het tabblad Triggers nog een voorwaarde instellen. Druk ook hier op de plusknop en kies bij Type bijvoorbeeld in de rubriek File status de optie File Modified. Bij File path vul je het pad in naar het bestand dat je wilt monitoren. Bevestig met Add trigger / Add task en druk op de knop Run task om de taak te testen.

Weet dat je probleemloos meerdere actions en/of triggers kunt definiëren. Op het tabblad Options bepaal je hoe deze acties moeten worden uitgevoerd (In parallel of Serially) en of aan alle triggers moet worden voldaan (Any true of All true). Wijzigingen leg je vast met de knop Update task.

Slimme scripts

In dit artikel focussen we ons op automatiseringstools waarvoor zo goed als geen kennis van enige scripttaal is vereist. Ben je bereid je in een scripttaal te verdiepen, dan verdient AutoHotkey je aandacht. Let op: de app kan wel vals-positieven opleveren bij antivirustools.

De installatie is nauwelijks meer dan een muisklik, maar voor je er iets zinnigs mee kunt doen, moet je eerst een script maken. Dit kan met Kladblok, maar een handiger editor is SciTE4AutoHotkey. Start deze op en kies File / New. Je kunt nu meteen de gewenste instructies invoeren. We geven een eenvoudig testscript als voorbeeld:

Bewaar het scriptbestand met de extensie hka. Sluit de editor af en dubbelklik op het bestand zodat het script geladen wordt en als een pictogram zichtbaar is in het systeemvak van Windows.

De syntax van het script is redelijk duidelijk. De eerste scriptregel zorgt ervoor dat Kladblok wordt opgestart wanneer je in Windows Alt+N indrukt. Wanneer je vervolgens in Kladblok Ctrl+H indrukt wordt automatisch Hallo, wereld! getypt en verder worden tikfouten als Mircosoft en Andorid automatisch gecorrigeerd. Wat eenvoudige instructies als voorbeeld, maar AutoHotkey biedt veel meer en krachtigere mogelijkheden.

Via deze webpagina vind je een (Engelstalige) beginnerscursus en er zijn ook veel instructievideo’s te vinden op YouTube.

Tip 08: TinyTask

Een aantal krachtige programma’s, zoals Adobe Photoshop of de kantoorapplicaties van Microsoft Office, ondersteunen het gebruik van macro’s. Dit zijn reeksen instructies of commando’s die later met één enkele opdracht na elkaar kunnen worden uitgevoerd om repeterende taken te automatiseren. Het proces van het maken en uitvoeren van macro’s kan verschillen per applicatie. Met TinyTask kun je (een soort) macro’s opnemen die in principe overal in Windows werken, zonder dat je je zorgen hoeft te maken over de onderliggende code.

Ga naar TinyTask en download het exe-bestand. Je kunt het bestand direct uitvoeren, er is geen installatie vereist. Houd er rekening mee dat antivirussoftware dit bestand mogelijk onterecht als een ‘keylogger’ ziet, maar dit is niet ongebruikelijk bij macrorecorders.

Er verschijnt een zwevend venster met zes knoppen. Om een macro-opname te starten, druk je op de Rec-knop. Deze knop wordt rood om aan te geven dat de opname is gestart. Alles wat je nu op je computer doet, wordt automatisch vastgelegd. Dit geldt niet alleen voor toetsaanslagen, maar ook voor muisbewegingen en -klikken. Je kunt bijvoorbeeld een programma starten, naar een map navigeren, (rechts)klikken op een bestand of tekst typen. Druk op de rode knop (of op Ctrl+Shift+Alt+R) om de opname te stoppen.

Tip 09: Opties

Test je macro-opname met behulp van de groene afspeelknop in TinyTask. Houd er rekening mee dat TinyTask alleen de schermcoördinaten opslaat. Als een knop of menu zich niet op dezelfde locatie bevindt als tijdens de opname, kan de macro mogelijk niet het gewenste effect hebben. Je kunt je opnames natuurlijk ook opslaan. Gebruik hiervoor de knop Save. De opname wordt dan opgeslagen in een rec-bestand en je kunt deze altijd oproepen en afspelen via de Open-knop.

Je kunt zo’n macro ook uitvoeren vanaf de Opdrachtprompt, waardoor je de macro – of eventueel meerdere exemplaren – kunt opnemen in een batchbestand of in Taakplanner. Zo’n opdrachtregel kan er als volgt uitzien:

Bijvoorbeeld:

Maar er is nog een handige functie. TinyTask heeft namelijk een ingebouwde compiler. Hiermee kun je een rec-bestand omzetten in een uitvoerbaar exe-bestand. Het enige wat je hoeft te doen, is de macro laden en op de knop Opslaan als drukken. Vervolgens geef je een naam en pad voor het bestand op.

Met de Prefs-knop kun je verschillende instellingen aanpassen, waaronder de afspeelsnelheid van de macro. Standaard is de afspeelsnelheid ingesteld op 1x, maar je kunt via Set Custom Speed willekeurige waarden invoeren, van 1 tot 100. Je kunt hier eveneens instellen hoe vaak de macro moet worden herhaald (standaard is dit één keer).

Tip 10 Clavier+

Als je voornamelijk tekstmacro’s wilt maken, waarbij de gewenste tekst wordt uitgeschreven zodra je een sneltoets indrukt of een specifieke tekencombinatie typt, kun je beter een tool als Clavier+ of PhraseExpress gebruiken. Hoewel tekstverwerkers zoals Microsoft Word ook dergelijke functies hebben, werken ze meestal alleen binnen die specifieke applicatie.

We nemen hier het gratis Clavier+ als voorbeeld (met opensource GPLv3-licentie) en tonen je ook hoe je de tool kunt gebruiken om snel programma’s te starten.

Download de app (beschikbaar in zowel 32bit- als 64bit-versies, evenals een draagbare editie). De installatie vereist slechts enkele muisklikken.

Bij de eerste keer opstarten zie je meteen enkele eenvoudige voorbeelden. Selecteer ze en controleer telkens de bijbehorende instellingen in het dialoogvenster. Als je een van de vooraf geprogrammeerde sneltoetsen probeert uit te voeren (zoals Win+Shift+E om het euroteken te verkrijgen), werkt dit mogelijk niet. Je moet namelijk eerst het dialoogvenster sluiten voordat de sneltoetsen actief worden.

Je zult merken dat Clavier+ zeer gebruiksvriendelijk is, maar heb je aanvullende informatie of ondersteuning nodig, raadpleeg dan de documentatie op de website van Clavier+.

Tip 11 Extra opties

Je kunt de voorbeeldmacro’s eenvoudig verwijderen via het rode kruis. Om je eigen sneltoets toe te voegen, druk je op de blauwe plusknop en kies je de optie Tekst toevoegen. Geef de gewenste toets of toetscombinatie op bij Sneltoets. Als je onderscheid wilt maken tussen bijvoorbeeld de linker en rechter Ctrl-toets, vink dan Linker en rechter toets onderscheiden aan. Bij Activatievoorwaarde kun je aangeven of toetsen als Caps Lock, Num Lock of Scroll Lock eveneens ingeschakeld moeten zijn. Dit kan handig zijn als je dezelfde basistoets voor verschillende handelingen wilt gebruiken.

Typ vervolgens je tekst in het veld Tekst schrijven. Je kunt op het pijlknopje klikken voor extra opties, zoals Toetsen aanslag simuleren, (Speciaal) karakter typen of Bijzonder commando uitvoeren. In deze laatste categorie vind je handige functies zoals Wachten (gebruik <duration> om het gewenste aantal milliseconden aan te geven), Muisknop (bijvoorbeeld MouseButton, L om een linkermuisklik te simuleren) en Muis plaatsen (abs.) (gebruik x en y om de gewenste horizontale en verticale schermcoördinaten aan te geven). Bij Activeren om geef je aan in welke applicaties deze sneltoets wel of niet actief moet zijn. Sleep eventueel de vizierknop naar een programmavenster om de applicatie te selecteren.

Naast tekstmacro’s zijn er ook opties om een programma of een (Windows-)app te starten, een map te openen of naar een specifieke webpagina te gaan. Je hoeft hiervoor enkel de doellocatie aan te geven. Een handige tip: vink Clavier+ lanceren bij het opstarten van Windows aan als je wilt dat de tool altijd beschikbaar is.

In 2050 moet het volledige energieverbruik van Nederland afkomstig zijn uit duurzame bronnen. Dat is een mooi streven, maar op dit moment is dat slechts het geval voor 17 procent van de gebruikte energie. Om het doel te halen, moeten we er met z'n allen de schouders onder zetten. Jij kunt daarbij helpen, en dat levert je onder de streep ook nog eens geld op!

Partnerbijdrage - In samenwerking met Zonneplan.

Vol elektriciteitsnet

Bedrijven en huishoudens stappen steeds vaker over op het gebruik van stroom in plaats van gas. Dat is natuurlijk goed, maar het heeft wel als gevolg dat het elektriciteitsnet snel volloopt. Dat is op dit moment al een probleem, en in de toekomst wordt dat probleem alleen maar groter. Er moet namelijk ontzettend veel extra duurzame opwekcapaciteit worden bijgebouwd om de vraag naar stroom met het aanbod te kunnen matchen.

Met de noodzakelijke toename van duurzame stroom op het ene moment (vooral overdag) en de toename van de vraag (vooral 's avonds) wordt een probleem gecreëerd, waarbij stroomopslag de enige manier is om die duurzame energie op een ander moment beschikbaar te stellen. Zonder opslagcapaciteit gaan we op steeds meer momenten duurzame energie 'weggooien', doordat windmolens en/of zonnepanelen uitgeschakeld moeten worden (en wordt het dus ook minder interessant om in dit soort projecten te investeren). Dat is natuurlijk zonde, maar gelukkig is er een oplossing.

Thuisbatterijen kunnen tijdelijk overtollige energie opslaan, energie die op een later moment weer kan worden ingezet. Deze opslagcapaciteit is de enige manier om wind- en zonnestroom over tijd te verplaatsen, waardoor het dus veel efficiënter kan worden gebruikt. Dat zorgt ervoor dat het stroomnet tijdens piekmomenten minder hoeft te worden belast. Op die manier hoeft er minder energie uit gascentrales te komen, en dat is weer goed voor het milieu.

Wat levert een thuisbatterij op?

Een thuisbatterij kan je op dit moment al aardig wat geld opleveren. Dat heeft te maken met de onbalansmarkt. Die zorgt ervoor dat de stroomprijs automatisch omhoog gaat als er een tekort is, en juist lager wordt op momenten van een stroomoverschot. Gedurende een gewone dag kunnen zo grote verschillen ontstaan.

Als particulier kun je in principe niet bij die onbalansmarkt, maar met een thuisbatterij en Powerplay van Zonneplan kan dat wel! Je thuisbatterij wordt opgeladen als er een stroomoverschot is en levert weer stroom terug als er een tekort op het landelijke stroomnet dreigt. Zou er niet op deze onbalans gereageerd worden, dan ontstaat er schade aan apparaten of kan de stroom zelfs volledig uitvallen. Jouw bijdrage aan een stabiel net is dus enorm belangrijk en levert daardoor ook flinke vergoedingen op.

Netcongestie oplossen

Los van het stabiliseren van het landelijke net kunnen batterijen ook worden ingezet voor het oplossen van lokale druk, ook wel netcongestie genoemd. Dat komt voor wanneer zonnepanelen in één wijk massaal tegelijk energie terugleveren, of als bijvoorbeeld elektrische auto's en warmtepompen allemaal op hetzelfde moment stroom proberen af te nemen. Thuisbatterijen kunnen op die momenten tegenwicht bieden om de druk van het net te halen.

Op dit moment is daar nog geen markt voor, maar Zonneplan is onlangs wel al een eerste pilot gestart met netbeheerder Liander die daar een oplossing voor kan zijn.

Zonneplan Nexus-thuisbatterij

Een van de populaire thuisbatterijen is de Zonneplan Nexus. Dat is niet zomaar een accu die even wordt opgeladen en weer wordt leeggetrokken. Nee, het is een van de meest geavanceerde batterijen die er op de markt zijn. De opslagcapaciteit van de Nexus ligt tussen de 10 en wel 20 kWh – dat is bijna drie keer het dagelijks verbruik van een gemiddeld gezin.

Ook gaat het opladen en ontladen van de accu razendsnel en op vol vermogen. Daardoor maak je maximaal gebruik van de fluctuerende energieprijzen en haal je zo veel mogelijk rendement uit het op- en ontladen van de accu.

De thuisbatterij wordt volledig voor je geïnstalleerd en updates met nieuwe functies en opties ontvang je gewoon over 4G. Tel daarbij de slimme AI-gestuurde software op en de Zonneplan Nexus is de ideale thuisbatterij, voor nu én voor de toekomst.

©Zonnneplan

Conclusie

De voordelen van een thuisbatterij zijn tweeledig. Enerzijds kun je nu al geld verdienen door een thuisbatterij aan te schaffen. Je voorkomt ermee dat je een duurdere aansluiting nodig hebt, en je kunt meehelpen om het stroomnet in balans te houden, waardoor je je energierekening flink verlaagt of zelfs geld terugkrijgt. Als het voordeel van saldering wegvalt, kun je met een thuisbatterij je eigen stroom opslaan en op een later moment weer gebruiken, bijvoorbeeld als de stroomprijs tijdelijk relatief hoog is.

Met de Nexus-thuisbatterij van Zonneplan en automatische Powerplay-aansturing help je nu al om het stroomnet in balans te houden, en voorzie je je volledige huishouden in de nabije toekomst van jouw zelf opgewekte stroom.

Kijk voor meer informatie over de Zonneplan Nexus op de website van Zonneplan.

Ga je weer werken na een vakantie, dan voelt dat vaak aan als een frisse start. Net zoals wanneer kinderen weer naar school gaan. Deze ‘back-to-school-periode’ is daarom voor veel gebruikers het moment om op zoek te gaan naar een nieuwe pc of laptop. Wij vertellen je in dit artikel waar je dan op moet letten.

Voor de meeste gebruikers is hun computer tegenwoordig een laptop. De desktop-pc raakt steeds meer in de vergetelheid en wordt vooral nog gebruikt door mensen die meer kracht nodig hebben dan een gemiddelde laptop kan bieden.

De klassieke laptop is echter niet het enige apparaat dat geschikt is om op te werken. Convertibles, oftewel tablets die je met een toetsenbord kunt gebruiken, hebben de traditionele laptop niet volledig vervangen zoals ooit werd voorspeld. Toch zijn ze vaak erg handig en kunnen ze een prima alternatief vormen, afhankelijk van je behoeften.

Oudere modellen

Na een opleving tijdens de coronaperiode is de verkoop van pc's en laptops sterker gedaald dan verwacht. Hierdoor hebben fabrikanten en winkels nog een flinke voorraad oudere modellen. Zo zijn er nog volop laptops te vinden met een Core-processor van de elfde generatie, chips die al in 2020 op de markt zijn gebracht. Bij AMD zijn er eveneens veel laptops met een Ryzen-processor uit de 5000-serie, uit 2021, beschikbaar.

Dat hoeft echter geen probleem te zijn. Ook iets oudere processors van Intel en AMD zijn nog altijd snel genoeg om comfortabel op te werken. Met een beetje geluk kun je voor een aantrekkelijke prijs een laptop op de kop tikken die nog prima aan je wensen voldoet.

©Maanas - iStock

Schermformaat

Het scherm bepaalt in grote mate het formaat van je laptop. Een 13- tot 14inch-scherm biedt wat ons betreft de beste verhouding tussen formaat en draagbaarheid. Toch zijn juist laptops met een 15- tot 16inch-scherm de populairste modellen, wellicht omdat veel gebruikers een laptop vooral thuis gebruiken en draagbaarheid in dat geval geen issue is. Laptops met een 17inch-scherm scharen we onder desktopvervangers. Zo’n groot scherm kan natuurlijk prettig zijn om langer op te werken, maar pas dan wel op dat je niet langdurig in een verkeerde houding zit.

Steeds meer laptops zijn voorzien van een scherm met een beeldverhouding van 16:10 in plaats van 16:9. Hiermee heb je verticaal meer werkruimte, en dat is bij vrijwel alle werkzaamheden prettig.

Een Full-HD-schermresolutie van 1920 × 1080 pixels (of bij een beeldverhouding van 16:10 1920 × 1200 pixels) is tegenwoordig standaard, ook in laptops van zo’n 500 euro vind je een Full-HD-scherm. In duurdere laptops hebben de schermen een hogere resolutie, zoals 2560 × 1440, 2560 × 1600, 2880 × 1800 of 4K.

Windows 11 is geschikt voor aanraakbediening en sommige laptops zijn daarom voorzien van een aanraakscherm. Zo’n aanraakscherm is in de praktijk vooral handig als je het scherm ook kunt omklappen om je laptop op schoot als tablet te gebruiken. Aanraakschermen zijn vrijwel altijd glanzend afgewerkt, iets dat ook voor veel normale schermen geldt. Wil je dat niet, zoek dan specifiek naar een mat afgewerkt scherm.

Schermtechnologie

Er wordt weleens gezegd dat echt slechte schermen niet meer bestaan, maar bij de goedkoopste laptops vind je soms uitzonderingen die deze regel bevestigen. Dit komt deels door het gebruik van tn (twisted nematic) schermtechnologie. Het voordeel van tn-panelen is de lage prijs en snelle reactietijd, maar de nadelen zijn de relatief beperkte kijkhoeken en minder goede kleurweergave. Toch betekent dat niet dat alle tn-panelen onbruikbaar zijn; sommige laptops met tn-schermen zijn zeker goed genoeg voor alledaags gebruik. Omdat tn-panelen tegenwoordig vooral in goedkopere laptops worden toegepast, zijn het automatisch ook de simpelste schermen op de markt.

Gelukkig zijn steeds meer laptops voorzien van een ips-scherm (in-plane switching), dat goede kleurweergave combineert met brede kijkhoeken. Hoewel er kwaliteitsverschillen bestaan, is een ips-scherm in de meeste gevallen ruim voldoende voor normaal gebruik. De betere (en vaak duurdere) ips-panelen hebben een groter kleurbereik, waardoor ze geschikter zijn voor beeldbewerking.

Een derde schermtechnologie die snel aan populariteit wint, is oled (organic light-emitting diode). Een oledscherm bestaat uit individueel aangestuurde pixels die ook volledig uitgeschakeld kunnen worden. Hierdoor is zwart ook echt zwart, wat zorgt voor een uitstekend contrast en een indrukwekkende beeldkwaliteit.

Besturingssysteem

Misschien ben je simpelweg op zoek naar een laptop voorzien van Windows. Andere opties zijn macOS en Chrome OS. MacOS werkt in de basis vergelijkbaar met Windows en veel populaire software is ook voor Apples besturingssysteem beschikbaar.

Wanneer je een laptop alleen gebruikt voor taken die je in een browser kunt uitvoeren, dan kan Chrome OS een interessante keuze zijn. Chrome OS is ontworpen voor online gebruik, maar documenten kun je ook offline bewerken. Daarnaast kun je Android-apps en Linux-software installeren. Een voordeel van Chrome OS is dat het relatief licht is, waardoor het ook op minder krachtige laptops acceptabel presteert. Chromebooks zijn over het algemeen dan ook goedkoper dan laptops waar Windows op draait. Toch geldt dat niet voor iedere Chromebook; er zijn varianten te koop met krachtige hardware vergelijkbaar met luxere Windows-laptops.

Processorreeksen

Met tientallen opties op de markt kan het kiezen van de juiste processor behoorlijk lastig zijn. Zowel Intel als AMD bieden chips aan voor vrijwel elk prijspunt, en daarnaast zijn er nog laptops beschikbaar met processors uit drie verschillende generaties.

Op het eerste gezicht lijkt de keuze overzichtelijk, aangezien zowel Intel als AMD hun processors indelen in verschillende duidelijke reeksen. Intel biedt bijvoorbeeld de Core i3-, i5-, i7- en i9-processors aan, terwijl AMD Ryzen 3, 5, 7 en 9 in het assortiment heeft. Over het algemeen geldt: hoe hoger het getal, des te beter de prestaties van de processor, met meer cores en een hogere kloksnelheid. Intel zal overigens vanaf de volgende generatie (die nog niet te koop is) overstappen op Core 3, 5 en 7 voor reguliere processors, en Core Ultra 5, 7 en 9 voor de snellere varianten.

Bij desktopprocessors is deze indeling vaak al een goede leidraad, maar bij laptopprocessors ligt het wat ingewikkelder. Zowel Intel als AMD delen hun laptopprocessors namelijk verder in op basis van energieverbruik, waardoor het vergelijken van verschillende modellen iets complexer kan zijn.

©Intel Corporation

Lees ook: Kies de juiste processor voor je laptop

Energieverbruik

Het energieverbruik van processors verschilt voornamelijk door het aantal cores en de kloksnelheid, maar bij Intels twaalfde en dertiende generatie Core-processors ook door het type cores. Deze generaties gebruiken een hybride architectuur met twee soorten cores: performance-cores voor hoge prestaties en efficiency-cores die zuiniger zijn.

Bij Intel zijn de chips die speciaal ontworpen zijn voor energiezuinige toepassingen voorzien van een 'U' in het typenummer, zoals de Core i5-1235U. Deze processors hebben een standaard energieverbruik (thermal design power, tdp) van maximaal 15 watt, waarbij een hoger verbruik voor betere prestaties slechts kortstondig mogelijk is. Een stap hoger zijn de chips met een 'P' in het typenummer, die een tdp van 28 watt hebben en meer performance-cores bevatten dan de U-varianten.

In de elfde generatie Core-processors worden de energiezuinige varianten aangeduid met een 'G' in de typenaam. Deze generatie gebruikt geen hybride architectuur, maar de tdp kan wel worden ingesteld tussen 15 en 28 watt, wat tot prestatieverschillen leidt.

De krachtigste processors hebben een 'H' in het typenummer (bijvoorbeeld Core i7-13700H) en zijn ontworpen voor een tdp van 45 of 55 watt.

Bij AMD is er een vergelijkbaar systeem. Processors met een 'U' in het typenummer, zoals de Ryzen 5 6600U, zijn afhankelijk van het model ontworpen voor een tdp tussen de 15 en 28 watt, met soms instelbare tdp-opties. De chips met een 'H' in het typenummer (bijvoorbeeld Ryzen 7 7735HS) hebben een configureerbare tdp van 35 tot 45 watt, of zelfs 55 watt voor de krachtigere modellen.

©Intel Corporation

Normaal of meer kracht

In de meeste laptops die voor thuisgebruik interessant zijn, zul je een processor terugvinden die voorzien is van een U in het typenummer (of een G in het geval van een processor uit de elfde generatie Core-processors). Deze vereisen de minste koeling en maken dunne laptops mogelijk. De processors met een wat hoger energieverbruik (bij Intel met een G of P in het typenummer) vind je in de duurdere en luxere dunne laptops waarin een betere koeling mogelijk is.

De snelste chips met een H in het typenummer zul je niet terugvinden in normale laptops, maar worden gebruikt voor doelgroepen die meer kracht nodig hebben, zoals grafische professionals of gamers. Dergelijke laptops of workstations zijn over het algemeen dikker, luidruchtiger en hebben een kortere accuduur dan dunne laptops.

Werkgeheugen

Er zijn laptops met 4 GB RAM te koop. Die voldoen weliswaar aan de minimumeisen van Windows 11, maar toch raden we je ten minste 8 GB aan. Wil je ook langere tijd prettig werken, dan is 16 GB vermoedelijk de beste keuze. Twijfel je tussen 8 en 16 GB, ga dan voor 16 GB, omdat het geheugen op steeds meer laptops een vast gegeven is; de geheugenchips zijn immers direct op het moederbord gesoldeerd.

Sommige laptops bieden een combinatie van gesoldeerd geheugen en een geheugenslot, waardoor uitbreiding wél mogelijk is. Al loop je dan al snel tegen de situatie aan dat je moet werken met ongelijke modules, en dat is minder optimaal dan twee gelijke modules. Uiteraard zijn er ook laptops met losse geheugenmodules; dat zijn over het algemeen de duurdere of krachtigere modellen, zoals gamelaptops.

©NIKITA SOBOLKOV

Opslag

Als je weinig lokale opslagruimte nodig hebt, kun je mogelijk uit de voeten met een ssd van 128 GB. Maar zelfs met slechts een paar geïnstalleerde programma's raakt deze capaciteit snel vol, vooral omdat updates ook tijdelijk extra ruimte in beslag nemen. Daarom raden we aan om in de prijsklasse tot ongeveer 500 euro minimaal te kiezen voor 256 GB opslag. Bij duurdere laptops is het verstandig om te gaan voor minimaal 512 GB opslag.

Gelukkig kun je bij de meeste laptops de ssd vervangen, omdat ze vaak zijn uitgerust met een M.2-ssd. Dit maakt het eenvoudig om de opslagruimte te upgraden als dat nodig is.

Let er wel op dat ook de goedkoopste laptops tegenwoordig voorzien zijn van op flashgeheugen gebaseerde opslag. Soms wordt er echter geen echte ssd gebruikt, maar eMMC-opslag. Dit type opslag is meer vergelijkbaar met een snelle geheugenkaart en is merkbaar trager dan een echte ssd, vooral bij gebruik van een volledig pc-besturingssysteem zoals Windows.

Grafische kaart

Elke laptopprocessor heeft tegenwoordig een geïntegreerde gpu, die voor de meeste dagelijkse werkzaamheden prima voldoet. Hoewel er prestatieverschillen zijn tussen deze geïntegreerde gpu's, is dat voor normaal gebruik meestal niet zo belangrijk. Wanneer je echter grafisch intensieve taken wilt uitvoeren, zoals het spelen van games of het bewerken van video's, heb je al snel een extra (dedicated) gpu nodig.

Mobiele gpu's worden geproduceerd door zowel Nvidia als AMD, maar in de meeste laptops zie je toch voornamelijk Nvidia-gpu's terug.

Voor een gaming-laptop is de minimale aanbevolen gpu de Nvidia GeForce RTX 4050. Hiermee kun je de meeste games spelen in Full HD-resolutie met gemiddelde kwaliteitsinstellingen. De oudere Nvidia RTX 3060 biedt vergelijkbare prestaties als de RTX 4050.

Een RTX 4060 is een goede keuze als je games op hogere instellingen wilt spelen. Voor oudere laptops kun je dan naar een RTX 3070 kijken. De krachtigere RTX 4070 (of de RTX 3080) maakt het mogelijk om vrijwel alle games op de hoogste instellingen te spelen, terwijl een RTX 4080 zelfs gaming in 4K ondersteunt.

Let op de aansluitingen

Uiteraard let je er bij de keuze van een laptop op of het apparaat is voorzien van de door jou gewenste aansluitingen als usb-poorten, HDMI en een kaartlezer. Vrijwel alle moderne laptops zijn tegenwoordig voorzien van in ieder geval één usb-c-aansluiting. Helaas is de ene usb-c-poort de andere niet, want usb-c ondersteunt diverse standaarden.

Het trage usb 2.0 is zeldzaam, maar bij gebruik van usb 3.2 (dat soms nog 3.1 genoemd wordt) kan het om gen 1 of gen 2 gaan met een maximale snelheid van 5 of 10 Gbit/s. De meeste laptops met usb-c laten zich via usb-c opladen, maar dat is niet altijd het geval. Hetzelfde geldt voor een DisplayPort-beeldsignaal. Controleer dit dus goed in de specificaties, want een usb-c-poort die zowel laden, dataoverdracht als een beeldsignaal ondersteunt, is in de praktijk erg handig. Hiermee is het mogelijk om je laptop met één kabel op een keur aan dockingstations aan te sluiten die je al voor enkele tientjes in huis hebt.

Vind je thunderbolt 3 of 4 of usb 4.0 in de specificaties van je laptop, dan heb je automatisch een aansluiting die voorzien is van alle mogelijkheden.

©cronislaw@gmail.com

Prijsklassen

Je haalt al vanaf zo’n 300 euro een nieuwe laptop in huis, maar op dat prijsniveau kun je niet heel veel verwachten. Zo zal de processor een relatief langzame Intel Pentium zijn en zul je 4 GB RAM krijgen in combinatie met een krappe ssd. We raden je daarom aan om minimaal 500 euro voor je nieuwe laptop te reserveren. Voor dat bedrag kun je een laptop kopen die is voorzien van een Intel Core i3- of AMD Ryzen 3-processo in combinatie met 8 GB RAM en 256 GB opslag.

Ben je op zoek naar meer kracht en luxe, dan vind je in de prijscategorie tussen 700 en 800 euro interessante modellen. Voor dit geld is het mogelijk om een laptop met 16 GB RAM in huis te halen in combinatie met een ssd van 512 GB. De processors zullen doorgaans nog een Core i5 of Ryzen 5 van de wat oudere generaties zijn.

Ben je op zoek naar een snelle, moderne en lichte laptop, dan heb je voor zo’n 1000 euro een prima exemplaar in huis voorzien van een moderne processor, 16 GB RAM en 512 GB opslag. Ook een scherm met een resolutie hoger dan Full HD vind je in deze prijsklasse terug.