ID.nl logo
Veilig en gemakkelijk wifi delen met je gasten
© PXimport
Huis

Veilig en gemakkelijk wifi delen met je gasten

Wifi-netwerken berusten erop dat je vertrouwde apparaten en gebruikers op je netwerk toestaat en dat elk apparaat op dat netwerk blijft. Wil je gasten toegang tot je wifi-netwerk geven, dan moet je beveiligingsmaatregelen delen of uitschakelen. Niet ideaal. Hoe deel je veilig je draadloos netwerk?

Tip 01: Veilige wifi

MAC-filtering en versleuteling zijn de twee belangrijkste maatregelen om een wifi-netwerk te beveiligen. De eerste zorgt ervoor dat alleen bekende apparaten (waarvan het hardware-adres, het zogenoemde MAC-adres, in een speciale whitelist van de router staan opgenomen) verbinding kunnen maken met het netwerk en de versleuteling zorgt ervoor dat alleen apparaten die de juiste code kennen, de informatie die via het netwerk wordt gedeeld ook kunnen lezen.

Samen zorgen MAC-filtering en versleuteling ervoor dat apparaten die niet in het MAC-filter genoemd staan of die de sleutel niet kennen, geen gebruik kunnen maken van de wifi-verbinding. Heb je bezoekers over de vloer en wil je dat zij ook jouw wifi-netwerk kunnen gebruiken, dan moet je ofwel de beveiliging opheffen, ofwel moet je de code van de versleuteling met hen delen en hun apparaten in de lijst met vertrouwde apparaten opnemen. De beveiliging uitzetten is echt af te raden, terwijl het delen van de code niet verstandig is omdat ze die dan ook kunnen blijven gebruiken nadat ze zijn vertrokken.

©PXimport

Tip 01 Een goed beveiligd draadloos netwerk is niet zomaar te gebruiken door gasten.

Tip 02: Gasttoegang

De meest eenvoudige manier om gasten toegang tot het internet te geven, is met een aparte wifi-verbinding voor gasten, dat toch op dezelfde router draait als het eigen draadloze netwerk. Sommige routers bieden deze mogelijkheid. Kijk in de handleiding of op de website van de producent van jouw router of die de mogelijkheid voor gasttoegang biedt. Zo ja, log dan in op de router, ga naar de optie Gasttoegang of Gastnetwerk (of vergelijkbare bewoordingen) en schakel deze in.

Kies een SSID (naam van een draadloos netwerk) dat wanneer je het opnoemt, duidelijk verstaanbaar is en geen moeilijke reeks cijfers en letters bevat. Bijvoorbeeld '4Gasten' (voor gasten) of 'BijOnsThuis'. Doe hetzelfde met het wachtwoord: maak dit niet te makkelijk, maar zorg er wel voor dat het duidelijk is uit te spreken en er dan geen twijfel is hoe je het schrijft anders zullen je gasten snel typfouten maken.

©PXimport

Tip 02 Kies een naam en een wachtwoord dat wanneer je het mondeling doorgeeft geen twijfels laat over hoe je het precies schrijft, om typfouten te voorkomen.

Tip 03: Verbinding maken

Zodra je van je gasten de vraag krijgt of ze verbinding mogen maken met jouw wifi-netwerk, dan geef je ze vanaf nu de speciale gastnaam van het netwerk en het bijbehorende wachtwoord. Dit wachtwoord is niet het wachtwoord van de versleuteling, maar het is nodig om nadat er verbinding is gemaakt ook echt naar het internet te kunnen. Het gastnetwerk heeft een zogenoemde 'walled garden': zodra verbinding is gemaakt met het netwerk moet een browser moet worden geopend en daar moet het wachtwoord worden ingetypt.

Daarna heeft de bezoeker toegang tot het wifi-netwerk en het internet. Hun verbinding is ook echt beperkt tot internettoegang, vanaf het gastnetwerk is het niet mogelijk verder verbinding te maken met jouw eigen thuisnetwerk.

©PXimport

Tip 03 Om ook echt te kunnen internetten moeten alle gasten het netwerkwachtwoord bevestigen in de browser.

Test de beveiliging

Voordat je het gastnetwerk ook echt deelt met gasten, is het belangrijk de beveiliging ervan te testen. Je wilt namelijk zeker weten dat de gebruikers van het gastnetwerk niets anders kunnen dan naar het internet. Maak daarom met een eigen notebook verbinding met het gastnetwerk.

Open dan de webpagina en geef het wachtwoord. Nu ben je verbonden met het gastnetwerk. Open dan via Start de Opdrachtprompt en voer het commando ipconfig /all uit. De notebook zou nu een ander IP-adres in een andere IP-reeks moeten hebben dan de computers die ook met deze router verbonden zijn, maar in het echte thuisnetwerk (bedraad dan wel draadloos). Je eigen apparaten hebben bijvoorbeeld IP-reeks 192.168.1.x en apparaten op het gastnetwerk de reeks 192.168.3.x. Probeer eens een computer of NAS op het thuisnetwerk te pingen. Je moet dan telkens de foutmelding 'Timeout bij opdracht' krijgen. Tot slot kun je nog het commando tracert (gevolgd door een IP-adres op het thuisnetwerk) kunnen uitvoeren. Ook dat zou niet moeten werken, opnieuw een timeout.

©PXimport

Tip 04: Zo moet het niet

Ondersteunt de eigen router geen gastnetwerk, dan kun je een gastnetwerk maken met een tweede router. Dit is wel iets moeilijker, vooral omdat je er nu zelf voor moet zorgen dat het thuisnetwerk niet toegankelijk is voor de gebruikers van het gastnetwerk! Dit is essentieel en vereist dat de koppeling van de routers op de goede manier gebeurt. Je kunt het namelijk ook verkeerd doen en dan is heel het thuisnetwerk toegankelijk voor alle gebruikers van het gastnetwerk, en dat wil je niet.

Maak om te beginnen een schets van het huidige netwerk. Noteer de internetverbinding, de modem, de router, het wireless-accesspunt en de gebruikte IP-adressen. Modem, router en wireless-accesspunt kunnen één en hetzelfde apparaat zijn, maar dat hoeft niet. Bedenk nu hoe je de tweede router gaat plaatsen en welk van de routers je gaat gebruiken voor het gastnetwerk. Essentieel is dat het thuisnetwerk op een eigen router is geconfigureerd en dat de router van het gastnetwerk NIET op een LAN-poort van die thuisnetwerkrouter aangesloten mag zijn.

©PXimport

Tip 04 Zo moet het dus niet! In beide gevallen zal het thuisnetwerk toegankelijk zijn vanaf het gastnetwerk.

Tip 05: Zo kan het wel

Hoe moet het dan wel? Heb je een aparte modem-router van je internetprovider en is die ook uitgerust met wifi, gebruik dan die voor het gastnetwerk en gebruik de tweede router voor het thuisnetwerk. De router van het thuisnetwerk wordt met de WAN-poort aangesloten op een LAN-poort van de router van de internetprovider. De router van het thuisnetwerk zal nu pogingen om vanaf het gastnetwerk naar het thuisnetwerk te gaan, blokkeren.

Standaard blokkeert een router namelijk alle binnenkomende verbindingen op de WAN-poort. Een tweede mogelijkheid is achter de modem of modemrouter van de internetprovider, twee routers te plaatsen. Beide met hun WAN-poort aangesloten op een LAN-poort van de modemrouter van de internetprovider. Dit is een goede oplossing wanneer de modemrouter van de internetprovider geen wifi ondersteunt. Het grote voordeel hiervan is dat je de router met het gastnetwerk kunt uitschakelen wanneer er geen gasten zijn.

©PXimport

Tip 05 Dit is beide wel goed. In beide gevallen zal verkeer afkomstig van het gastnetwerk door de firewall in de router van het thuisnetwerk worden geblokkeerd.

Tip 06: Router configureren

Afhankelijk van welke opstelling je kiest zul je één of meerdere routers moeten configureren. Gebruik je de modemrouter van de internetprovider voor het gastnetwerk, configureer dan daar een draadloos netwerk met een gemakkelijke naam en een niet al te moeilijke WPA2-sleutel. Schakel MAC-filtering uit. Configureer op de router voor het thuisnetwerk een wifi-netwerk met een sterke WPA2-sleutel en neem alle bekende apparaten op in de lijst voor MAC-filtering en sta alleen hen toegang tot het thuis-wifi-netwerk toe.

Gebruik je twee routers achter de modemrouter van de internetprovider, dan is de configuratie niet veel anders, alleen moet je het op twee routers configureren. Gebruik voor het lokale netwerk liefst aparte netwerkreeksen, bijvoorbeeld 192.168.1.1 tot .254 voor het thuisnetwerk en 192.168.2.1 tot .254 op de andere router. Noodzakelijk is dit niet, maar het is vaak handig bij het oplossen van storingen.

©PXimport

Tip 06 Door twee routers van verschillende merken te gebruiken, voorkom je dat je de configuraties door elkaar haalt. De routers een duidelijke naam geven, helpt ook.

Tip 07: Gastrouter

Een aantal instellingen zijn specifiek voor de router met het gastnetwerk. Zo zal het aantal apparaten op het thuisnetwerk hoger liggen dan op het gastnetwerk en zullen de apparaten op het thuisnetwerk langer verbonden zijn dan de apparaten van de bezoekers. Hier kun je gebruik van maken door op een paar punten de configuratie van de gastrouter anders in te stellen dan die van het thuisnetwerk.

Omdat er minder apparaten op het gastnetwerk zullen zijn, kun je bij DHCP volstaan met een veel lager aantal beschikbare adressen. Bijvoorbeeld maar vijf of tien maximaal, en dus de adressen van .50 tot .55 of .60. Ook kun je de tijd dat ze een IP-adres bezet houden beperken. Zet de Leasetijd bijvoorbeeld op 120 minuten. En ook heel belangrijk: blokkeer op de gastrouter de instelling Toegang via WLAN. Zo voorkom je dat gebruikers van het wifi-netwerk kunnen inloggen op de router. Dit laatste is trouwens op elke router aan te bevelen.

©PXimport

Tip 07 Voorkom dat gastgebruikers kunnen inloggen op de router door toegang via WLAN uit te schakelen.

Gebruik een hotspot

In plaats van zelf het gastnetwerk te verzorgen, kun je dit ook uitbesteden aan je internetprovider. Veel internetproviders (in elk geval UPC, Ziggo en KPN) bieden hun klanten een speciaal wifi-netwerk (de claim is 'landelijk dekkend', maar dat moet je met een flinke korrel zout nemen). Op de routers van al hun klanten, en vermoedelijk bij jou dus ook, hebben deze providers een apart tweede netwerk geconfigureerd. Abonnees van deze internetproviders kunnen wanneer ze onderweg zijn (en dus ook wanneer ze bij jou te gast zijn) dat netwerk gebruiken.

Bij Ziggo en KPN heet dit Wifi Buitenshuis en bij UPC WifiSpots, maar de werking is overal dezelfde. Om dat netwerk te gebruiken, moeten de gasten wel een gebruikersnaam en code hebben van hun eigen provider en gebruikmaken van een hotspot van hun eigen provider. Heb jij een andere provider, dan is er misschien een hotspot via één van je buren dat ze kunnen gebruiken. Zo is het ook bedoeld immers.

©PXimport

Tip 08 Maak inloggen gemakkelijk, deel je logingegevens via een QR-code.

Tip 08: Sjiek delen

De WPA2-sleutel van het gast-wifi-netwerk moeten intypen is en blijft weinig gastvrij en foutgevoelig. Een leuke manier om dit gemakkelijker te maken, is door de netwerkgegevens via een QR-code aan te bieden. Bijna elke telefoon of tablet heeft wel een app om deze codes te lezen en anders is die altijd nog snel te downloaden. Sommige fabrikanten zoals Sitecom bieden een handige app voor het beheer van de router waarmee je ook een QR-code met de netwerkgegevens kunt genereren.

Heb je geen app, ga dan naar deze website, voer de netwerkgegevens in en klik op Generate. Bijvoorbeeld Android-smartphones hoeven alleen de code te scannen en verbinden dan al direct met het netwerk. Je kunt de QR-code printen en ophangen in een fotolijstje of afdrukken op kleine kaartjes die je aan je gasten uitdeelt. Maar pas op! De QR-code beschermt niet je wachtwoord. Hoewel deze manier erg makkelijk is, is het niet extra veilig! Je wachtwoord is met de QR-code voor iedereen leesbaar.

Wie is verantwoordelijk bij gedeeld internet?

Ben jij verantwoordelijk voor wat jouw gasten doen via jouw internetverbinding, of niet? Je fungeert in zekere zin als internetprovider en die zijn volgens de wet niet aansprakelijk voor wat hun abonnees doen. We vroegen het ICT-jurist Arnoud Engelfriet die zich al sinds 1993 met internetrecht bezig houdt en daarover publiceert op zijn weblog. "Formeel val je als particulier die zijn wifi deelt niet onder de beperkte aansprakelijkheid voor accessproviders, maar dat betekent niet dat je automatisch aansprakelijk bent voor alles wat je gebruikers doen.

Je moet wel hebben kunnen voorzien dát ze iets illegaals of vervelends gaan doen en dat zal in de praktijk niet snel het geval zijn. Het maakt daarbij niet uit of je het wachtwoord deelt of dat je een apart gastnetwerk maakt." Dit betekent dan weer niet dat je geen last kunt hebben van wat jouw gasten doen. Wordt er spam of malware verspreid, dan zal jouw internetprovider de internetverbinding blokkeren. Daarbij maakt het niet uit of jouw eigen pc dat doet of een apparaat van een gastgebruiker. Informeer je gastgebruikers daarom dat je wilt dat ze hun laptop geüpdatet hebben (als ze die gebruiken) en dat ze antivirussoftware gebruiken. Daarmee beperk je het risico dat er iets misgaat al flink.

©PXimport

Je bent niet direct verantwoordelijk voor wat gasten via jouw internetverbinding doen, maar kunt er wel last van hebben.

▼ Volgende artikel
Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd
Huis

Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

Fantastisch
Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De LG OLED EVO 65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit. De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Plus- en minpunten
  • Alpha11-processor met uitstekende beeldverwerking
  • Fantastische HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Goede kijkhoek en anti-reflectie
  • WebOS 25, met vijf jaar lang nieuwe versies
  • Advertenties op het Home-scherm
  • Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
  • Voorlopig weinig meerwaarde met AI

 

LG OLED EVO 65G56LS (2025)

  • Adviesprijs: 3,299 euro
  • Wat: Ultra HD 4K 165 Hz W-OLED-tv
  • Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 3x usb, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, 1x IR-blaster, Wifi 6 (802.11ax), ethernet, Bluetooth 5.3, WiSA
  • Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, webOS 25, AirPlay 2, Google Cast, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 11 gen2 processor
  • Afmetingen: 1.441 x 910 x 263 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 26,6 kg (incl. voet)
  • Verbruik (per 1000 uur): SDR 85 kWh (E) / HDR 222 kWh (G) 

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Lees ook: Zo testen we televisies

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

▼ Volgende artikel
Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android
Huis

Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Wat gaan we doen?

In dit artikel leggen we uit hoe kopiëren en plakken in Android precies werkt. Dat geldt voor zowel Android-smartphones en Android-tablets.

  • Zo werkt kopiëren, knippen en plakken
  • Knippen en plakken vanuit toetsenbord
  • Verbeteringen dankzij Android 13

Wil je meer weten over de veiligheid van Android? Lees dan het artikel Alles wat je moet weten over Android-beveiliging

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.