Behalve voor opslag, wordt een nas vaak ook voor allerlei servertoepassingen gebruikt. Juist op een nas die je zelf bouwt kun je daar gezien je vrije keuze voor hardware optimaal van profiteren. Maar dan heb je ook nog passende software nodig. Unraid is een veelzijdige en gebruiksvriendelijke optie. We leggen uit hoe Unraid installeren werkt en zetten de voors en tegens op een rijtje.

Unraid bestaat al zo’n twintig jaar, toen een ontwikkelaar een eenvoudig opslagsysteem zocht (maar niet kon vinden) voor het bewaren van grote hoeveelheden media. De raid-systemen van die tijd waren te inflexibel, zeker voor thuisgebruikers. Ze vereisten bijvoorbeeld harde schijven van dezelfde grootte, snelheid en zelfs van hetzelfde merk. Systemen zijn tegenwoordig een stuk flexibeler, maar echt veel vrijheid heb je nog steeds niet. Bovendien zijn er meer tekortkomingen.

Gaan er bijvoorbeeld meer schijven defect dan toegelaten, dan verlies je alle gegevens in je array, ook op de niet-defecte schijven. Bovenstaande problemen probeert Unraid op te lossen. Het wordt ontwikkeld door Lime Technology uit Californië. Wellicht is het wat voor je.Maar opgelet: het is vrij alternatief, niet opensource, niet gratis en waarschijnlijk niet voor iedereen. Gelukkig is het ook heel veel wél.

Unraid systeemeisen

Unraid draait op vrijwel elk systeem en vereist geen snelle processor of veel geheugen. Ongeveer 2 GB geheugen kun je zien als het minimum. Dat loopt logischerwijs op als je veel toepassingen of virtuele machines op de server gaat draaien. Dan is 4 tot 8 GB geheugen en een quadcore-processor een beter uitgangspunt voor een thuisserver. Het besturingssysteem draait volledig vanaf een usb-stick (minimaal 1 GB tot maximaal 32 GB).

Voor het maken van die usb-stick is het handige hulpprogramma USB Creator (Windows of macOS) beschikbaar, waarin je ook meteen wat aanvullende opties kunt instellen. De usb-stick wordt alleen voor het opstarten gebruikt, daarna werkt alles vanuit het werkgeheugen. Alleen wijzigingen aan bijvoorbeeld instellingen worden weggeschreven. Hierdoor blijven de lees- en schrijfacties op de usb-stick dus zeer beperkt, wat de levensduur ten goede komt.

We hebben al te vaak problemen gezien met usb-sticks als systeemschijf waar actief naar wordt geschreven. Een prettige bijkomstigheid van deze benadering is dat je geen sata-aansluiting hoeft op te offeren voor een bootschijf. En je kunt dus alle schijven in het systeem voor opslag gebruiken. Maar het inrichten van opslag gaat wel heel anders dan bij alternatieven als FreeNAS en OpenMediaVault.

©PXimport

Over opslag

Zoals gezegd zou je Unraid vooral wat opslag betreft alternatief mogen noemen. Je kunt het nog het beste vergelijken met jbod (Just a Bunch of Disks). Een kenmerk daarvan is dat de totale opslagruimte van de harde schijven beschikbaar is. Maar Unraid voegt daar wat aan toe: je kunt schijven voor parity en cache gebruiken. Parity zorgt voor databescherming als een schijf defect raakt. Hiervoor kun je één of eventueel twee schijven gebruiken. De schijf die je voor parity kiest moet de grootste schijf in je systeem zijn, wat zeker iets is om rekening mee te houden met het oog op toekomstige uitbreidingen.

Vanuit de parity kan een defecte schijf of kapotte sector worden hersteld. Maar als dat ondanks de parity toch niet lukt, ben je uitsluitend de gegevens op die ene schijf kwijt, de rest blijft intact. Dat geldt ook als er twee schijven uitvallen. Dat maakt het een behoorlijk robuust systeem, maar niet zo robuust als bijvoorbeeld FreeNAS met het geavanceerdere zfs-bestandssysteem. Maar ook dat heeft zijn eigen uitdagingen, en hogere systeemeisen. En welk systeem je ook gebruikt, het ontslaat je natuurlijk nooit van de taak om voor belangrijke data een back-up te maken.

Prestaties liggen lager

Unraid is wat opslag betreft dus behoorlijk flexibel. Zolang de grootste schijf voor parity wordt gebruikt, kun je zonder problemen schijven toevoegen, verwijderen of vervangen van verschillende grootte. Wil je extra databescherming of voeg je heel veel schijven toe dan is een extra schijf voor parity geen overbodige luxe. Maar verder kun je eigenlijk zorgeloos je array uitbreiden, veel makkelijker dan bij andere systemen.

De opslagprestaties liggen door de gekozen opzet wel een stuk lager. De snelheid is in feite beperkt tot de snelheid van de bewuste schijf die je benadert en nog verder beperkt door het feit dat er parity berekent moet worden als je gegevens schrijft. Het werkt hierdoor merkbaar langzamer dan gangbare raid-systemen waar je doorgaans profiteert van hogere lees- en/of schrijfsnelheid door de combinatie van schijven. Je kunt ook niet zomaar de netwerkverbinding ‘dichttrekken’ zoals je misschien gewend bent of verwacht.

©PXimport

Ongeveer 40 tot 60 MB per seconde is realistisch via een netwerkverbinding, wat zo’n twee keer sneller moet kunnen. Een klein voordeel is wel dat niet alle harde schijven te hoeven blijven draaien. Alleen de schijf die op dat moment wordt benaderd en de schijf die voor pariteit wordt gebruikt worden aangesproken, de andere schijven kunnen in rust blijven. Daardoor werkt Unraid zuiniger en efficiënter dan concurrenten. Dat kleine voordeel wordt een groot voordeel als je heel veel schijven gebruikt. Een 3,5inch-schijf in bedrijf verbruikt immers al snel zo’n 5 tot 8 watt.

Unraid installeren

Beginnen met Unraid kan bijna niet eenvoudiger. Als je het de eerste keer start en ingelogd in de gebruikersinterface met een browser begin je met het toewijzen van schijven. Hierbij selecteer je eenvoudigweg schijven voor parity (één of twee), cache (optioneel) en opslag. Daarna is het een kwestie van het starten van je array en formateren van de schijven met het gewenste bestandssysteem (bijvoorbeeld xfs of btrfs). Heb je bijvoorbeeld een schijf van 2 TB, twee van 1 TB en een vierde van 500 GB, dan kies je de grootste schijf voor parity en de andere voor data.

Als de prestaties tegenvallen, zou je nog een ssd kunnen toevoegen voor cache. Vervolgens kun je de opslag toewijzen door middel van gedeelde mappen voor gebruikers, waarvoor je gebruikersaccounts maakt. Een share (gedeelde map) vertegenwoordigt één of meerdere schijven in de array. Je kunt zodoende bij het maken van een share selecteren welke schijf of schijven voor die share gebruikt mogen worden. En daarnaast natuurlijk wie er lees- en of schrijftoegang mogen hebben.

Uiteraard komt er nog wel iets meer kijken bij het inrichten van Unraid, maar er is goede documentatie voorhanden (waaronder een wiki), een levendig forum en een nuttige blog die nieuwe gebruikers op weg helpt met de belangrijkste stappen bij een nieuwe installatie.

©PXimport

Waar Unraid duidelijk in uitblinkt is de mogelijkheid om allerlei toepassingen te draaien, via Docker-containers of virtuele machines (kvm). In het geval van Docker worden dat applicaties genoemd. Het is handig om als eerste de zogeheten Community Applications-plug-in te installeren die is gemaakt door ontwikkelaar Squid. Deze plug-in geeft een soort app-store waarin je toepassingen kunt opzoeken en installeren. Hiervoor verschijnt na installatie zelfs een extra tabje in de gebruikersinterface.

Het aanbod aan toepassingen is enorm en bovendien handig gerubriceerd. Home Assistant heb je bijvoorbeeld met een paar keer klikken geïnstalleerd. Ook toepassingen als Plex, Emby, OpenVPN en NextCloud kun je eenvoudig toevoegen. Zoals gebruikelijk voor Docker-containers moet je soms wat extra details opgeven, bijvoorbeeld instellingen voor het netwerk (zoals poorttoewijzingen) of koppelingen tussen mappen in de container en lokale mappen. De gebruikersinterface is daar allemaal prima voor uitgerust, al is enige ervaring met Docker natuurlijk wel handig.

©PXimport

Virtuele machines

Je kunt, na wat voorbereidend werk, ook vrij eenvoudig verschillende virtuele machines maken met bijvoorbeeld Windows of Linux als besturingssysteem. Intern gebruikt Unraid daarvoor het beproefde kvm als virtualisatiesysteem dat al in de Linux-kernel is ingebakken. Je hoeft ook hierbij niet met lastige opdrachtregels te werken. Je kiest via de gebruikersinterface van Unraid eenvoudigweg het gewenste besturingssysteem, vult wat details in zoals het gewenste aantal processorkernen, de hoeveelheid geheugen die je wilt toewijzen en de schijfruimte die moet worden gereserveerd voor opslag.

Heb je de virtuele machine gemaakt en gestart, dan is toegang mogelijk via onder andere remote desktop (vnc). Het toegangswachtwoord daarvoor kun je al bij het maken van de virtuele machine opgeven.

Hardware doorgeven

Handig is dat je bepaalde hardware kunt ‘doorgeven’ aan het besturingssysteem in die virtuele machine, ook wel passthrough genoemd. Zo regel je bijvoorbeeld dat je op de server aangesloten usb-apparaten in de virtuele machine kunt gebruiken. Ook zou je een complete grafische kaart (gpu) van bijvoorbeeld Nvidia kunnen doorgeven aan een virtuele machine met Windows. Sluit een monitor of tv aan op de grafische kaart in de Unraid-machine, en je kunt in de virtuele Windows-machine alle denkbare moderne games spelen. Zo kun je kosteneffectief de server ten volle benutten.

Het heeft hierdoor zelfs een niche gevonden in de gamesmarkt, met bijvoorbeeld servers die (via meerdere videokaarten) met meerdere gebruikers gedeeld worden. De configuratie van een passthrough kan soms wat uitdagingen geven, zeker als je op één systeem, bijvoorbeeld een werk-pc, een opstelling met meerdere monitoren wenst. Voor virtualisatie is overigens ook geschikte hardware nodig – maar dat is zelden een probleem – en de juiste bios-instellingen.

©PXimport

Unraid kopen

Unraid werkt met registratiesleutels die zijn gekoppeld aan de usb-stick die je gebruikt. Hiervoor leest het een unieke identificatiecode op de usb-stick. Er geldt een proefperiode van dertig dagen waarin je alle features van de software kunt uitproberen, zonder beperking wat aantal schijven betreft. Dat is waarschijnlijk lang genoeg om te zien of het goed samenwerkt met jouw hardware en of het aan je wensen voldoet. Wil je het langer gebruiken, dan kun je direct vanuit de gebruikersinterface van Unraid een registratiesleutel aanschaffen. Je betaalt daarvoor een eenmalig bedrag, waarbij ook alle nieuwe versies zijn inbegrepen.

Er zijn drie varianten: Basic voor tot zes aangesloten opslagapparaten (59 dollar), Plus voor tot twaalf opslagapparaten (89 dollar) en Pro voor een onbeperkt aantal opslagapparaten (129 dollar). Je kunt klein beginnen en upgraden naar een hoger plan. Voor wat je ervoor krijgt, is dat een heel schappelijke prijs, maar natuurlijk alleen als de wat alternatieve benadering van Unraid je aanstaat.

Unraid brengt veel flexibiliteit en niet alleen wat opslag betreft. Het blinkt uit in mogelijkheden voor het draaien van toepassingen op je server via Docker of volledige virtuele machines met kvm. Dat maakt het besturingssysteem ideaal voor bijvoorbeeld een mediaserver met ook nog wat opslag. Hecht je vooral waarde aan netwerkopslag, dan zijn er vooral wat prestatie en robuustheid betreft betere opties, maar die zijn vaak ook weer complexer en minder toegespitst op thuisgebruik dan Unraid.

Met iOS 18 krijg je toegang tot functies die eerder niet mogelijk waren, waardoor je je smartphone nog persoonlijker kunt maken. Ook de Notities-app heeft een update gekregen, zodat je teksten nu veel makkelijker kunt organiseren.

Lees ook: Personaliseer je iPhone: zo pas je in iOS 18 het beginscherm aan

De Notities-app van iOS 18 is onder handen genomen. Daardoor moet het ook gemakkelijker worden om bepaalde informatie terug te vinden. Als je een lange tekst in de app hebt geschreven, dan kan het lastig zijn om een specifieke passage op te zoeken, zelfs wanneer je al koppen en tussenkopjes hebt gebruikt om je tekst te structureren. Maar met iOS 18 is dat makkelijker geworden. Je kunt nu namelijk de kopjes – en daarmee de tekst die daarbij hoort – inklappen en uitvouwen wanneer je wilt.

Zodoende moet je veel sneller door je eigen werk heen kunnen. Wanneer je zo'n kop inklapt, verdwijnt de alinea die daarmee geassocieerd wordt. In beeld verschijnt dan een kleine pijl naast de betreffende kop. Als je daar op tikt, dan komt de alinea tevoorschijn. In dit artikel leggen we uit hoe je de koppen inklapbaar maakt en hoe je ze daarna ook weer kunt uitklappen. Heel moeilijk is het niet, maar je moet wel even weten waar het staat.

Inklapbare koppen voor Notities

Open de Notities-app op je iPhone, zodra je die hebt geüpdatet naar iOS 18. Je kunt nu een notitie selecteren en openen (eventueel vanuit een map), of een nieuwe aanmaken. Dat laatste doe je door rechts onderin op het knopje te drukken dat lijkt op een potlood in een vierkant. Maak de tekst op zoals je dat altijd zou doen en voeg de koppen toe die je wilt gebruiken. Koppen maak je aan door een regel te selecteren en onderin, op de balk met opties, op Aa te klikken. Zie je deze balk niet? Klik dan op het plusicoon.

Aa is de opmaakknop. Daarmee bepaal je wat voor type tekst het is: een titel, koptekst, subkop of hoofdtekst. Selecteer nu Koptekst of Subkop. Links van de (sub)kop zie je nu een pijltje staan, dat naar beneden gericht is. Dat betekent dat deze sectie uitgeklapt is. Als je op het pijltje tikt, kun je de alinea inklappen, zodat deze uit beeld verdwijnt. Klik je er nogmaals op, dan komt de alinea weer tevoorschijn.

Tot slot is het mogelijk de tekst, in welke opmaakvorm dan ook, van kleurtjes te voorzien. Selecteer dan wederom een regel of alinea, tik als dat nodig is op plus, dan op Aa en tik rechts op de kleurknop (bij ons staat die standaard op paars).

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbare draadloze hoofdtelefoon, bluetooth-speaker, radio of soundbar? Vandaag hebben we vijf interessante audioproducten voor je gespot.

JBL Tune 770NC

Zoek je een goede bluetooth-koptelefoon met noise-cancelling? De zwarte uitvoering van de JBL Tune 770NC is op het moment van schrijven spotgoedkoop! Als je liever een ander kleurtje wilt, kies je als alternatief voor een witte, blauwe of paarse versie. Deze kleurstellingen zijn eveneens betaalbaar. De Tune 770NC heeft zachte kussens die volledig over je oren vallen. Wel zo comfortabel, want hierdoor ervaren je oren geen hinderlijke drukpunten. Gunstig is de ondersteuning voor actieve ruisonderdrukking. Op drukke plekken filtert deze draadloze koptelefoon storende achtergrondgeluiden weg.

De Tune 770NC heeft twee audiodrivers van veertig millimeter met een volledig bereik. Op een volledig opgeladen accu kun je tot ongeveer 44 uur luisteren. Zet je noise-cancelling uit, dan bedraagt de maximale luistertijd zelfs zeventig uur. Heb je een lekker muziekalbum opstaan terwijl iemand je opbelt? Pauzeer dan de audioweergave en voer handsfree een gesprek. Tot slot loont het de moeite om de JBL Headphones-app op een smartphone te installeren. Met behulp van diverse equalizerinstellingen stel je daarmee jouw favoriete geluid in.

Xiaomi Redmi Buds 5

Voor enkele tientjes koop je deze volledig draadloze oordopjes van Xiaomi. Je kiest tussen een zwarte, witte en lichtblauwe uitvoering. Ondanks de lage aanschafprijs ondersteunt de Redmi Buds 5 noise-cancelling. Ideaal voor wie zich in een drukke omgeving even wil concentreren. Volgens de fabrikant filteren de in-ears tot 46 decibel van de geluiden om je heen weg. Het werkt vooral bij laagfrequentie audiogolven, zoals motoren van voertuigen. Je kunt zelf de mate van actieve ruisonderdrukking instellen.

Xiaomi belooft op een enkele acculading een luistertijd van tien uur. Verder kun je de oordopjes met de bijgesloten oplaadcase tot driemaal volledig opladen. Kortom, de Redmi Buds 5 hebben pas na zo'n veertig uur luisteren netstroom nodig. Heb je vaak haast, dan is de snellaadfunctie ideaal. Na vijf minuten opladen kun je weer twee uur luisteren. Via het bedieningspaneeltje aan de buitenzijde stuur je de in-ears makkelijk aan. Sla bijvoorbeeld een liedje over, wijzig het volume of neem een inkomend gesprek aan. Als laatste is het lichte gewicht van slechts 5,3 gram per oordopje een pluspunt. Dit maakt de Redmi Buds 5 geschikt voor lange luistersessies.

Philips TAB5309/10

Met de Philips TAB5309/10 schaf je een betaalbare soundbar én subwoofer aan. Beide apparaten zijn draadloos met elkaar verbonden, waardoor je geen kabels hoeft te trekken. Als je met de afstandsbediening een hoog basniveau selecteert, voel je drukke scènes van films, series en games letterlijk trillen. Uiteraard activeer je net zo makkelijk een 'zachtere' basweergave. De achterzijde telt drie aansluitingen, namelijk HDMI-ARC, s/pdif (optisch) en 3,5mm-audiojack. Je kunt dus elke televisie aansluiten.

Met een lengte van 76,6 centimeter past de TAB5309/10 bij zo'n beetje elke beeldbuis. Plaats de soundbar op een televisiemeubel of hang hem met de meegeleverde wandbevestiging aan de muur. Eenmaal aangesloten wissel je tussen verschillende geluidsinstellingen, namelijk film, muziek en stadion. Bovendien versterk je zo nodig stemmen, zodat je mensen op televisie beter kunt verstaan. Je gebruikt deze soundbar eventueel ook voor het luisteren van muziek. Verbind hiervoor een smartphone via bluetooth en stream je favoriete Spotify-afspeellijsten. Als alternatief kun je ook een usb-stick of externe harde schijf met audiobestanden aansluiten.

Lees ook: Welke bluetooth-speaker past bij mij?

JBL Clip 5

De JBL Clip 5 is een van de goedkoopste bluetooth-speakers die je momenteel kunt kopen. Dit product is in zo'n beetje alle kleuren van de regenboog verkrijgbaar, namelijk zwart, roze, rood, legergroen, wit, paars en blauw. Gunstig is de IP67-gecertificeerde behuizing, want stof, zand en water kunnen niet binnendringen. Hang de Clip 5 via de geïntegreerde karabijnhaak dus gerust in de douchecabine of neem de compacte luidspreker mee naar het strand. Dankzij het lichte gewicht van 285 gram neem je het apparaatje overal mee naartoe. Via de JBL Portable-app op een smartphone pas je desgewenst diverse geluidsopties aan.

De ingebouwde accu kun je via de bijgesloten usb-c-kabel opladen. Luister vervolgens twaalf uur onafgebroken naar muziek, podcasts en/of radio. Is de accu toch onverhoopt leeg? Druk dan op de zogeheten Play Boost-knop voor nog eens drie uur luisterplezier. Verder heeft de voorzijde knopjes om het volume te reguleren en de audioweergave te pauzeren. Ten slotte is het mogelijk om twee Clip 5-speakers draadloos te koppelen. Zo luister je naar een voller geluid. Je leest hier enkele reviews van andere gebruikers.

Philips TAR5005/10

Wil je een goedkope FM-/DAB+-radio met wekkerfunctie kopen? Momenteel bieden enkele webshops dit fraaie exemplaar van Philips voor minder dan vijftig euro aan. Via de lange telescopische antenne aan de achterzijde vergroot je de kans op een goede radio-ontvangst. Kies wel een locatie dicht bij het stopcontact, want de TAR5005/10 heeft geen accu. In de houten klankkast is een audiodriver van ruim zes centimeter verantwoordelijk voor het geluid.

Bovenop de behuizing tref je een behoorlijk uitgebreid bedieningspaneel. Hiermee sla je tot twintig voorkeurzenders in het geheugen op. Je kunt daarnaast het volume wijzigen en een wekker instellen. Configureer zo nodig twee alarmen op verschillende tijdstippen. Verder kan de TAR5005/10 zichzelf na een bepaalde periode automatisch uitschakelen, bijvoorbeeld na 15, 60 of 120 minuten. De voorkant heeft een display waarop je de tijd, het radiostation en zenderinformatie kunt aflezen. Deze (design)radio meet slechts 15,5 × 9,5 × 10,9 centimeter, zodat je vast wel een mooi plekje kunt vinden.