Zoek je stabiele en gebruiksvriendelijke software voor je zelfgebouwde nas? OpenMediaVault is al jaren een goede optie. Na de installatie heb je netwerkopslag met enkele eenvoudige stappen geregeld. Binnenkort verschijnt versie 5, hoog tijd om OpenMediaVault op een Raspberri Pi 4 nader te bekijken.

Wie software voor zijn nas zoekt, heeft best wat opties. FreeNAS en Unraid worden vaak genoemd, maar ook OpenMediaVault heeft zijn plek verworven. Hiermee kun je eenvoudig netwerkopslag inrichten, maar ook allerlei extra’s installeren in de vorm van plug-ins en daarnaast gebruikmaken van Docker. Het Linux-besturingssysteem Debian staat aan de basis. Dat wordt geroemd om zijn stabiliteit en datzelfde kan overigens worden gezegd voor OpenMediaVault zelf. We vinden het gebruik van Debian zeker een voordeel ten opzichte van FreeNAS met FreeBSD, gewoonweg omdat we meer ervaring met Debian en het daarvan afgeleide Ubuntu hebben. Dat zal voor veel mensen gelden.

Debian zorgt bovendien voor een brede compatibiliteit met hardware. Die ondersteuning is verder verbeterd omdat versie 5 van OpenMediaVault vertrouwt op Debian Buster. Je hebt geen server nodig zoals bij FreeNAS: OpenMediaVault werkt met de meeste x86-64 of arm-compatibele processors en neemt met 1 GB geheugen genoegen. Hierdoor wordt het vaak op singleboardcomputers gebruikt.

Voor deze review hebben we het op een Raspberry Pi 4 geïnstalleerd met Raspbian Lite als besturingssysteem, dat heel dicht bij Debian staat. De installatie is relatief eenvoudig. De Pi 4 heeft natuurlijk wel een nieuwe norm gezet in zijn segment met een relatief krachtige processor, 1 GB of meer geheugen (wij gebruikten een 4GB-model), twee usb3.0-poorten én gigabit-ethernet met volledige doorvoer. Je kunt er prima een eenvoudige maar toch snelle nas mee maken en nog een handjevol Docker-containers gebruiken.

OpenMediaVault installeren

Om OpenMediaVault 5 te installeren op een Raspberry Pi 4 neem je Raspbian Buster Lite als basis. Je kunt dat besturingssysteem eenvoudig naar een micro-sd-kaart schrijven met het bekende balenaEtcher. Een 8GB-geheugenkaart is voldoende. Een zogenoemde headless setup waarbij je geen monitor, muis en toetsenbord hoeft aan te sluiten heeft vaak onze voorkeur en is ook eenvoudig mogelijk. Hiervoor voeg je na het flashen gewoon een leeg bestandje toe aan je micro-sd-kaart met de naam ssh (zonder extensie). Na het opstarten kun je dan inloggen via een ssh-client.

Je zou overigens ook een bestandje met verbindingsgegevens voor wifi kunnen toevoegen, maar bij deze review gebruiken we alleen de gigabit-ethernetaansluiting voor de beste prestaties en dan is wifi niet nodig. Eventueel kun je het achteraf nog activeren via OpenMediaVault.

Gebruik een goede (bijvoorbeeld de officiële) usb-netspanningsadapter voor de Pi 4. Het is handig meteen al een harde schijf of usb-stick via bij voorkeur usb 3.0 aan te sluiten. Let wel op: alleen de twee blauwe usb-poorten zijn usb 3.0, de zwarte zijn usb 2.0. Na het starten van de Pi 4 en het opsporen van het ip-adres in het netwerk kun je inloggen met een ssh-client, bijvoorbeeld met de PuTTY-software. Via een handig installatiescript kun je vervolgens de software geautomatiseerd installeren.

Als dat is afgerond staat na het herstarten van de Pi de gebruikersinterface van OpenMediaVault voor je klaar op het ip-adres van je Pi. Gedetailleerdere instructies vind je overigens op de OpenMediaVault Github-pagina, waar ook wat tips voor het eerste gebruik staan.

©PXimport

Klaar als het klaar is

OpenMediaVault 5 verkeert op het moment van schrijven nog in bètastadium. Maar omdat het al zo ver gevorderd is, zal het vermoedelijk bij nieuwe installaties wel vaak de voorkeur krijgen boven zijn voorganger. Je zou tegen incompatibiliteit met bepaalde plug-ins kunnen aanlopen, maar dat is nog zelden een probleem. En omdat je zo gemakkelijk zo veel in Docker kunt doen, hoef je veel minder op plug-ins te vertrouwen. Wanneer versie 5 precies officieel wordt is, overigens in lijn met eerdere releases, nog niet bekend. Het is klaar als het klaar is, zo luidt de filosofie van de ontwikkelaar.

Overigens is aan de gebruikersinterface nog weinig veranderd sinds eerdere releases, al hoeft dat ook niet: alles is op een logische plek te vinden. De meeste veranderingen zitten dan ook onder de motorkap. Wat helaas ook nog niet is veranderd, is dat je na aanpassingen van de configuratie steeds een tijdje moet wachten voordat de configuratieaanpassingen zijn doorgevoerd. Je kunt dan geen verdere aanpassingen doen, wat soms frustrerend is. Verder werkt alles overigens wel vlot en stabiel.

De volgende versie (OpenMediaVault 6) zal pas wat meer veranderingen gaan brengen, ook op visueel vlak. De eerste schermafbeeldingen zien er in ieder geval flitsend uit, maar ook nog steeds vertrouwd. Na de installatie en enkele eenvoudige beheertaken, zoals het aanpassen van het wachtwoord voor de webbeheerder (aanbevolen), het goed zetten van datum en tijd (en tijdzone), en het toevoegen van een netwerkinterface kun je direct aan de slag met het inrichten van de netwerkopslag.

Netwerkopslag inrichten

We hebben de opslag bij deze review eenvoudig gehouden en alleen een SanDisk Extreme usb3.0-usb-stick van 64 GB aangesloten, uiteraard via een usb3.0-poort. Je kunt natuurlijk ook één of meerdere harde schijven met usb gebruiken. Er zijn ook externe behuizingen met usb 3.0 die de moeite waard kunnen zijn als je serieuze opslagwensen hebt en legio andere oplossingen.

Onthoud wel dat een raid-opstelling met usb-schijven een beetje een brug te ver is. Het is doorgaans niet betrouwbaar genoeg en daarom ook standaard gedeactiveerd in OpenMediaVault, ook al is het technisch wel mogelijk. Als je zoiets wilt, is een x86-moederbord met wat sata-poorten een logischere keuze.

Voor een wat zwaarder systeem is OpenMediaVault ook uitstekend geschikt. Het inrichten van de opslag gaat via het gelijknamige onderdeel. Begin onder Disks met het onderzoeken van de gevonden schijven. Hier vonden wij de usb-stick die op dat moment nog als fat32 geformatteerd was. We konden de stick gemakkelijk wissen en daarna onder Bestandssystemen voorzien van een nieuw geschikt bestandssysteem (ext4) en daarna in datzelfde onderdeel aan het systeem koppelen, ook wel mounten genoemd in Linux-termen.

©PXimport

Gedeelde mappen

Heb je ruimte gemaakt, dan kun je eigenlijk meteen door naar het volgende onderdeel: Toegang tot rechtenbeheer. Hier kun je gebruikersaccounts toevoegen en gedeelde mappen maken. Je kunt het simpel houden en bijvoorbeeld een publieke map maken waar iedereen bij kan zonder dat lees- en schrijfrechten nodig zijn. Handig om bijvoorbeeld als tijdelijke opslag te gebruiken voor verschillende pc’s in je netwerk. Maar waarschijnlijk wil je ook enkele gebruikersaccounts maken met afgeschermde mappen.

Een nieuwe gebruiker wordt standaard in de groep gebruikers (users) ingedeeld. Bij het maken van een gedeelde map kun je vervolgens aangeven wie er toegang toe hebben. Normaal zul je alleen administrators plus gebruikers lees- en schrijftoegang tot afgeschermde mappen geven. Alle anderen krijgen geen toegang. Je kunt dat eventueel ook nog wat fijner afstellen. Voor toegang vanaf Windows-pc’s moet je verder nog wel eenmalig smb/cifs aanzetten, het bekende netwerkprotocol voor bestandsuitwisseling. Ook in macOS is dat tegenwoordig de standaard.

Voor het aanzetten van smb/cifs ga je naar Diensten. Belangrijk is dat je iedere gedeelde map ook nog als een zogeheten gedeelde bron moet toevoegen binnen smb/cifs, anders verschijnt het alsnog niet bij het browsen door je netwerk. Er zijn diverse opties, waaronder een vinkje om Time Machine-ondersteuning aan te zetten.

©PXimport

Plug-ins, Docker en andere extra’s

De mogelijkheid om OpenMediaVault uit te breiden, is niet alleen op zwaardere hardware interessant, maar ook op een singleboardcomputer en zeker als die zo krachtig is als de Raspberry Pi 4. Als je naar OVM-Extras gaat, kun je een specifieke repository genaamd Extras repo aanzetten. Als je dat doet, zie je onder Extensies een veel uitgebreidere lijst met plug-ins die je kunt installeren. Via dezelfde pagina kun je ook Docker, Portainer en Cockpit installeren. Dankzij Docker kun je met containers werken, de belangrijkste virtualisatietechnologie van het moment en een behoorlijk efficiënte. Je kunt het eventueel via de opdrachtregel gebruiken, al dan niet met Docker Compose, maar ook met de hulp van Portainer als je dat installeert.

We raden Portainer zeker aan. Het is een mooie grafische omgeving voor het beheer van alles wat met Docker te maken heeft, direct via je browser, zodat je geen lastige opdrachten via de opdrachtregel meer hoeft te geven. We zullen daar straks een voorbeeld van geven. Ook Cockpit is overigens een aardige voorziening. Na het inloggen met je Pi-gebruikersaccount kun je hiermee je Linux-besturingssysteem beheren. Je krijgt onder meer een overzicht van processor-, geheugen- en netwerkbelasting, wat handig is voor diagnose.

Ook kun je hiermee logbestanden raadplegen en zien welke Docker-containers actief zijn. Bovendien is een handige terminal ingebouwd als alternatief voor ssh-toegang. Veel systeeminformatie is overigens ook via de gebruikersinterface van OpenMediaVault zelf beschikbaar.

Prestaties

We hebben geen uitgebreide metingen gedaan, maar kunnen over de prestaties van de netwerkopslag eigenlijk niet klagen. Het overdragen van een bestand van 3 GB via het netwerk gaat met hoge snelheid rond 100 MB/s. De netwerkverbinding zelf en niet de achterliggende hardware is de belangrijkste bottleneck. Niet alles is aan bod gekomen. Nog los van alle plug-ins en containers zijn er meer interessante features die je kunt verkennen. Zo kun je onder Diensten bijvoorbeeld ftp, nfs en rsync activeren en configureren.

Voor rsync zien we interessante mogelijkheden. Als je bijvoorbeeld OpenMediaVault als rsync-server instelt zou je een back-up vanaf je Synology-nas met Hyper Backup kunnen maken. Met Docker kun je je aardig uitleven, er zijn erg veel interessante containers te vinden, ook voor de arm-architectuur van de Pi 4. Toch zul je ondanks de kracht van deze singleboardcomputer wel wat selectief moeten zijn. Voor een toepassing als Plex zal niet genoeg rekenkracht zijn als er ook nog getranscodeerd moet worden. Wie veel met Docker gaat werken, kiest liefst een Pi 4 met extra geheugen (bijvoorbeeld 2 of 4 GB).

Conclusie

Zoek je stabiele software om relatief snel netwerkopslag mee in te richten, dan is OpenMediaVault zeker een overweging waard. Het vraagt bovendien weinig van je systeem en werkt daardoor ook goed op minder krachtige apparaten. Het aantal vernieuwingen in versie 5 is bescheiden, maar je bent met Debian Buster wel weer bij de tijd.

Philips breidt de Baristina-serie uit met een nieuwe variant. De Baristina met Bean swap heeft een dubbele bonencontainer, waarmee je eenvoudig wisselt tussen twee soorten koffiebonen. Met één simpele beweging kies je bijvoorbeeld voor een stevige espresso in de ochtend en een decaf in de avond.

Dubbele bonencontainer voor meer keuze

De Philips Baristina met Bean swap heeft twee bonenvakken bovenop de machine. Door een simpele draai wissel je van boon, zonder dat je de container hoeft te legen of te vervangen. Je kunt ook je eigen blend maken door beide soorten tegelijk te malen.

Voor nog meer flexibiliteit is het mogelijk om gemalen koffie toe te voegen via de portafilter. Dat is ideaal als je af en toe een single origin of cafeïnevrije variant wilt gebruiken.

©Philips

Slim en duurzaam design

De machine is onderdeel van de BAR300-serie, die eerder positief werd beoordeeld in onafhankelijke tests. De behuizing bestaat deels uit gerecycled kunststof. Dankzij het compacte ontwerp past de machine in bijna elke keuken. Verkrijgbaar in zwart of wit, met roestvrijstalen accenten.

©Philips

De belangrijkste kenmerken op een rij

De Philips Baristina met Bean swap is verkrijgbaar vanaf midden juli 2025. De verwachte adviesprijs is 349 euro.

☕ Bekijk hieronder meer espressomachines van Philips op Kieskeurig.nl

Veel mensen zijn tevreden met het Knipprogramma van Windows om schermafdrukken te maken. Toch zijn er goede redenen om voor dit doel de voorkeur te geven aan een tool van derden. In de categorie screenshottools behoort Greenshot al jaren tot de populairste oplossingen. Dat dit terecht is, laten we graag aan je zien.

Behalve dat Greenshot gratis is, is vooral het minimalistische design een belangrijke reden waarom deze tool zo populair is. Greenshot staat dus nooit in de weg en neemt zelden ruimte in beslag, terwijl de tool toch uitgebreide mogelijkheden heeft. Het enige dat Greenshot niet kan in vergelijking met het Windows Knipprogramma is filmpjes vastleggen. De app werkt volledig vanuit het systeemvak en heeft niet eens een speciale interface. Alle functies haal je dus vanuit het pictogram in het systeemvak. Daarbij kun je bijna alle instellingen aanpassen.

Versies

Het gaat trouwens om een lichtgewicht tool van amper 4 MB. De thuisbasis van deze opensource-software is https://getgreenshot.org. Daar wordt direct duidelijk dat dit product gratis is. Klik op de knop Download Now en dan lees je dat de Windows-versie inderdaad kosteloos is. Voor macOS betekent ‘gratis’ dat je 1,99 dollar moet betalen.

Verder zie je staan dat de laatste stabiele release dateert van 9 augustus 2017. Dat betekent niet dat de ontwikkelaars sindsdien hebben stilgezeten. Klik op Version history om bij de lijst van daaropvolgende versies te komen. Deze hebben nog niet het label Stable hebben gekregen. Met andere woorden: ze hebben nog niet de volledige testprocedure doorlopen. Voor dit artikel hebben we de recentste versie geïnstalleerd: Greenshot 1.3.277 unstable. Daarmee hebben we geen enkel probleem ondervonden. Ben je niet zo avontuurlijk aangelegd, dan kun je voor de laatste stabiele versie op de downloadpagina gaan.

Er is een versie voor Windows en een versie voor macOS.

Set-up

De installatie verloopt in stapjes. Eerst selecteer je een taal, waarschijnlijk Nederlands. Vervolgens accepteer je de licentievoorwaarden en ga je akkoord met de locatie waar het programmabestand wordt geïnstalleerd. Vervolgens kom je op een scherm om extra componenten te selecteren. Dat zijn plug-ins die zorgen dat Greenshot naadloos samenwerkt met online diensten en andere desktopapplicaties. Wees selectief. Als je bijvoorbeeld niet van plan bent om schermafbeeldingen naar Dropbox of Flickr te exporteren, dan heeft het geen zin om deze componenten te installeren. De laatste groep componenten voegt eventueel extra taalversies toe. Kies gerust, maar wij houden het bij onze enige taalversie. Daarna vraagt de installer om een snelkoppeling in het startmenu te plaatsen en of het programma samen met Windows mag opstarten.

Voeg alleen de componenten toe die je werkelijk denkt te gebruiken.

Vanuit het systeemvak

Omdat je nog geen snelkoppelingen hebt vastgelegd, is het systeemvak nog de snelste manier om Greenshot te openen. Als je daar op het Greenshot-pictogram klikt, kom je bij vijf mogelijke schermafdrukken: Interactief kader, Laatste schermafdruk herhalen, Actief vensteropname, Volledige schermopname en Internet Explorer vensteropname.

Met Interactief kader selecteer je een deel van het scherm om daarvan een foto te nemen. In deze modus zie je een kruisje dat de muispositie aangeeft. Klik en sleep dan een rechthoekig selectiekader. De selectie wordt bedekt met een lichtgroene overlay en op het scherm verschijnen de pixelafmetingen van deze selectie. Om de schermafbeelding te bevestigen, laat je de muisknop los.

De afmetingen van de schermafdruk verschijnen op de overlay.

Kies een modus

Wanneer je eerder een gebied of venster hebt vastgelegd, dan kun je met de optie Laatste schermafdruk herhalen hetzelfde gebied opnieuw vastleggen. Met de optie Actief vensteropname maak je een schermafbeelding van het venster dat momenteel actief is. Je kunt schakelen tussen de modus Interactief kader en Actief vensteropname door de spatiebalk in te drukken.

In de Instellingen zit een optie om het actieve venster niet zomaar direct vast te leggen, maar om het interactief te selecteren. Open de Instellingen en ga naar het tabblad Schermopname. Dan kun je de optie Actief vensteropname / Interactieve schermopname aanzetten. In deze optie kun je een venster selecteren door erop te klikken. Daarna markeert Greenshot het te fotograferen gebied en kun je het volledige venster of een deelvenster selecteren, zoals het werkvlak, de zijbalk of de knoppenbalk. Met Volledige schermopname maak je een afbeelding van alles wat er op dat moment op het scherm te zien is.

Bepaal de manier waarop je het gebied wilt markeren.

Beeld bewerken

Greenshot heeft een interessante beeldbewerker die afgestemd is op wat men doorgaans met schermafbeeldingen doet. Eerst maak je een schermafbeelding en daarna kies je de optie In beeldbewerker. Je kunt inzoomen op de afbeelding, bovenaan staan ook de verschillende uitvoermogelijkheden (onder meer voor Outlook, Word, OneNote, PowerPoint en DropBox).

In de zijbalk vind je de tools. Voor het gemak is er ook een toets toegewezen aan elk gereedschap. De beschikbare vormen zijn: Rechthoek, Ellips, Lijn, Pijl en Vrijehandlijn. Je kunt elke keer zelf de lijndikte en de lijnkleur van de vorm bepalen. Op schermafdrukken staat vaak privacygevoelige informatie zoals een accountnaam of het e-mailadres van iemand. Je kunt die gegevens verbergen met het gereedschap Maskeren. Je kunt kiezen om die gegevens te vervagen of ze te pixelen zodat ze onleesbaar worden.

Je beschikt over een arsenaal aan tools om te markeren en aan te wijzen.

Spelen met tekst

Je beschikt over een Teksttool, over Tekstballonnen en je kunt tekst markeren zodat het lijkt alsof je er met een markeerstift overheen bent gegaan. Heel interessant is de tool Teller toevoegen om met een muisklik volgnummers te plaatsen. Dit is handig als je bijvoorbeeld een schermafdruk maakt waarbij je in het bijschrift een aantal elementen uit het plaatje wilt toelichten. Klik met deze tool in de buurt van het eerste element dat je wilt toelichten en dan verschijnt het getal 1 in een cirkel. Bij een volgende klik verschijnt het getal 2. Daarna volgt drie en zo verder. Ook hier kun je aangeven welke kleur de cirkel moet hebben.

Met de onderste knop in de kolom Gereedschappen pas je de afmetingen van de schermafbeelding aan. Standaard lees je hier de oorspronkelijke pixelafmetingen van de afbeelding. Je kunt de afmetingen met pixelwaarden wijzigen of door een percentage in te geven. Vergeet niet om hierbij het vakje Verhouding aan te vinken, zodat de hoogte-breedteverhouding van de afbeelding behouden blijft. Ten slotte kun je nog een vijftal effecten op de schermafbeelding toepassen, zoals een schaduw toevoegen en omzetten naar grijstinten.

Met elke muisklik plaats je het volgende nummer.

(Snelle) instellingen

In het menu van Greenshot vind je zowel Snelle instellingen als Instellingen. Wat is het verschil? De Snelle instellingen gebruik je meestal tijdens het werken met Greenshot. Hiermee bepaal je bijvoorbeeld dat de schermafbeelding naar het klembord gekopieerd moet worden of naar Microsoft Word, of dat de afbeelding moet geopend worden in de beeldbewerker. Met de Snelle instellingen beslis je ook of de cursor op de schermafbeelding moet staan.

De Instellingen neem je meestal door voordat je het programma gebruikt. Hier kun je bijvoorbeeld regelen dat het programma samen met Windows opstart. Hier vind je ook het tabblad waar je de sneltoetsen vastlegt om een van de vijf verschillende soorten schermafbeeldingen te activeren.

In de Snelle instellingen bepaal je of de cursor mee op de schermafbeelding moet staan.

Opslaglocatie

Via Instellingen / Opslaan kun je op voorhand vastleggen in welke map alle schermafbeeldingen worden opgeslagen. Tegelijkertijd regel je de automatische naamgeving van de bestanden. De knop met het vraagteken leert hoe je gebruikmaakt van variabelen om de datum en het tijdstip aan de bestandsnaam toe te voegen. Als je bijvoorbeeld het patroon ${YYYY}-${MM}-${DD} ${hh}-${mm}-${ss} gebruikt, dan wordt de naam in de vorm van een tijdstempel weergegeven zoals 2025-01-26 10-34-49.jpg. In het derde vak selecteer je het gewenste afbeeldingsformaat. Je kunt kiezen uit bmp, gif, jpg, png, tif, jxr, greenshot, of ico. Kies je voor jpg, dan moet je met een schuifje de kwaliteit instellen. Hoe hoger de gewenste kwaliteit, hoe minder compressie er wordt toegepast en hoe groter het jpg-bestand wordt.

Leg de opslaglocatie vast waar alle schermafdrukken komen.

Exporteren

Greenshot heeft krachtige exportmogelijkheden, zowel lokaal als online. Zo kun je vanuit de app of vanuit de beeldbewerker schermafbeeldingen exporteren naar Dropbox of Flickr. Ook is het in de beeldbewerker mogelijk om de bewerkte afbeelding te openen in OneNote, PowerPoint, Word of Paint. Om schermafbeeldingen online op te slaan, download je eerst de vereiste plug-in, als je deze tenminste niet al via de installatieprocedure hebt toegevoegd.

Wanneer je in de Instellingen het tabblad Plugins opent, kun je de geïnstalleerde plug-in selecteren, bijvoorbeeld Dropbox. Vervolgens klik je onderaan op de knop Instellingen en dan bepaal je de bestandsindeling die gebruikt wordt om de schermafbeelding naar Dropbox te exporteren. Tot slot is het zelfs mogelijk om meerdere opslagmethoden te selecteren of om de schermafbeeldingen simultaan naar meerdere locaties te sturen.

In dit geval exporteren we de schermafbeeldingen in de beeldbewerker van Greenshot, in het klembord en in Word.